HIRVATİSTAN CUMHURİYETİ
GENEL BİLGİLER
Nüfus: 4,07 milyon
Resmi Dil: Hırvatça
Resmi Din: Nüfusun %88'i Katoliklik, %4.4'ü Ortodoksluk, %0.4'ü diğer Hristiyan mezhepleri ve %1.3'ü İslam dinine mensuptur.
Başkent: Zagreb
Yüzölçümü: 59.594 km2
Başlıca Şehirleri: Zadar, Pula, Šibenik, Dubrovnik
Para Birimi: Hırvatistan Kunası (1 HRK = 1,02 TRY)
Yönetim Şekli: Üniter Demokratik Parlamenter Cumhuriyet
Etnik Yapı: Hırvat (%90,42), Sırp (%4,36), Boşnak (%0,79), Macar (%0,33), Sloven (%0,24), Diğerleri (%3,86)
Devlet Başkanı: Zoran Milanovic (Ocak 2020'den beri)
Balkan Yarımadasının kuzeybatısında yer alan Hırvatistan’ın, kuzeyinde Macaristan, güneyinde Bosna-Hersek ve Karadağ, batısında Adriyatik Denizi, kuzeybatısında Slovenya, kuzeydoğusunda ise Sırbistan Cumhuriyeti bulunmaktadır.
1991'de, dönemin Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nden ayrılan Hırvatistan, 1 Temmuz 2013 günü Avrupa Birliği'nin (AB) 28. üyesi ilan edilmiştir.
Hırvatistan'ın üyeliği, 2014 itibariyle hayata geçmiştir.
7. Yy’da Balkanlar’a yerleşen Hırvatlar Ortaçağ’a kadar bağımsız bir devlet iken, Ortaçağ’da Habsburg Hanedanlığı’na bağlılık göstermişlerdir. 16.yy’da Osmanlı İmparatorluğu hakimiyetine giren bölge daha sonra tekrar Avusturya-Macaristan hakimiyetine girmiştir.
1.Dünya Savaşı’nın sonlarında Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’ndan ayrılarak Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı olarak da bilinen Yugoslavya Krallığı bünyesine giren Hırvatistan, 2. Dünya Savaşı’na kadar faşist etkili Ustaşa örgütü kaynaklı kargaşalardan muzdarip olmuştur. 2. Dünya Savaşı’nda Nazi işgaline
uğrayan Hırvat toprakları, savaş bitiminde Yugoslavya Federasyonu’na bağlı bir özerk cumhuriyet olarak 45 yıl varlık göstermiştir.
1991 yılında Doğu Bloğunun çözünmesiyle Hırvatistan bağımsızlığını ilan etmiştir.
EKONOMİ
Ülkenin başlıca doğal kaynakları az miktarda petrol, doğalgaz ve kömür, düşük kaliteli demir cevheri, boksit, alçıtaşı, silis, kil, tuz, orman ve su kaynaklarından oluşmaktadır.
2018 Hırvatistan Türkiye
GSYH 61,0 milyar dolar 784,0 milyar dolar Kişi Başına GSYH 14.788 dolar 9.632 dolar
(Kaynak: T.C. Ticaret Bakanlığı, TÜİK)
GSYH’NİN SEKTÖREL DAĞILIMI
Hizmetler % 70,1
Sanayi % 26,2
Tarım % 3,7
(Kaynak: CIA World Factbook)
2018 Hırvatistan Türkiye
Büyüme Oranı %2,8 %2,6
Enflasyon Oranı %1,5 %20,3
İşsizlik Oranı %8,85 %13,5
(Kaynak: TÜİK, T.C. Ticaret Bakanlığı, Dünya Bankası)
(Kaynaklar: The World Bank Doing Business Report)
DIŞ TİCARET
AB üyeliğinin ardından Türkiye-AB gümrük birliğinin bir tarafı haline gelen Hırvatistan ile Türkiye arasında gümrük birliği kapsamında sanayi ürünlerinin ticaretinde gümrük vergisi alınmamaktadır.
Tarım ürünleri için AB’nin Türk tarım ürünlerine uyguladığı tercihli vergi oranları uygulanmaktadır.
2020 Dünyada İş Yapma Kolaylığı Sıralaması
Hırvatistan Türkiye
190 ülke arasında 51. sırada 190 ülke arasında 33. sırada
TOPLAM DIŞ TİCARET RAKAMLARI (ABD Doları)
Hırvatistan Türkiye Hırvatistan Türkiye Hırvatistan Türkiye Hırvatistan Türkiye
2016 2017 2018 2019
İHRACAT 13,8 milyar
142,5 milyar
16,0 milyar
157,0 milyar
17,4 milyar
167,9 milyar
17,6 milyar
171,0 milyar İTHALAT 21,9
milyar
198,6 milyar
24,8 milyar
233,7 milyar
28,2 milyar
233,0 milyar
28,4 milyar
200,6 milyar
(Kaynak: TÜİK, Trademap)
TÜRKİYE İLE TİCARET
Türkiye-Hırvatistan Türkiye’nin İhracatı Türkiye’nin İthalatı 2016 277,9 milyon dolar 133,5 milyon dolar 2017 313,8 milyon dolar 216,8 milyon dolar 2018 404,6 milyon dolar 188,7 milyon dolar 2019 428,6 milyon dolar 208,7 milyon dolar
Kaynak: TÜİK
Ülkemiz ile Hırvatistan arasındaki coğrafi yakınlığa karşın, ticari ve ekonomik ilişkilerimiz potansiyelinin oldukça altında seyretmektedir.
Hırvatistan’ın ülkemiz dış ticaretindeki payı %1’in altındadır.
ANKARA İLE TİCARET
Ankara-Hırvatistan Ankara’nın İhracatı Ankara’nın İthalatı
2016 9,46 milyon dolar 3,78 milyon dolar 2017 10,0 milyon dolar 3,75 milyon dolar 2018 17,8 milyon dolar 3,32 milyon dolar 2019 18,3 milyon dolar 2,46 milyon dolar
Kaynak: TÜİK
TÜRKİYE - HIRVATİSTAN ARASI TİCARETTE ANKARA’NIN YERİ Yıl İhracatta Ankara’nın
Payı (%)
İthalatta Ankara’nın Payı (%)
2016 3,41 2,83
2017 3,20 1,73
2018 4,42 1,76
2019 4,28 1,18
ORTALAMA 3,83 1,88
İKİ ÜLKE ARASINDA TİCARETTEKİ UYGULAMALAR
Hırvatistan’ın 01/07/2013 tarihinde AB’nin 28. üyesi olması nedeniyle, söz konusu tüm STA’ları bu tarih itibariyle sona erdirilmiş olup, ülkemiz ile AB arasındaki mevcut 1/95 sayılı AB-Türkiye Gümrük Birliği Kararı anılan tarihten itibaren Hırvatistan’ı da kapsayacak şekilde uygulanmaktadır.
Türkiye ile Hırvatistan arasında Gümrük Birliği anlaşması çerçevesinde sanayi ürünleri ithalatında uygulanan tarifeler sıfırlanmakla birlikte, ithalat üzerinden alınan diğer vergi uygulamaları söz konusudur. KDV oranı hemen hemen tüm ürünler için % 25’dir (Belirli ürün gruplarında: ekmek, süt, kitap, bazı medikaller % 5, turizmde % 13).
Ayrıca, tütün ve mamulleri, petrol ürünleri, alkollü-alkolsüz bazı içecekler, kahve, otomobil, tekne, uçak, lüks mallardan değişen oranlarda Özel Tüketim Vergisi alınmaktadır.
Kurumlar vergisi oranı ise %20’dir.
Ülke düzenlemeleri ve uygulamaları büyük ölçüde şeffaftır. Uygulamalara ilişkin bazı
önemli bilgi/belgeler Hırvatça olması nedeniyle ihracatçılarımız açısından sorun olabilmektedir.
YATIRIM
Hırvatistan kanunlarına göre yerli ve yabancı yatırımcılar arasında hak ve yükümlülükler açısından herhangi bir fark gözetilmemektedir. Yabancı yatırımcıların kar ve sermaye transferi önünde bir kısıtlama bulunmamakta, yabancı gerçek ve tüzel kişiler, karşılıklılık esasına bağlı olarak, Hırvatistan’da gayrimenkul satın alabilmektedir.
Hırvatistan’a yatırım yapan başlıca ülkeler İtalya, Hollanda, Lüksemburg, Almanya ve İsveç olarak sıralanabilir. Ülkede en çok yabancı yatırım alan sektörler ise finans, gayrimenkul, perakende, inşaat ve toptan ticaret olarak sıralanabilir.
Hırvatistan’a Yatırımın Avantajları
Hırvatistan gelişmiş ve yüksek kaliteli taşımacılık sistemi ile karakterize edilir. Yol kapsamı, Avrupa’nın en iyilerinden biri olarak kabul edilmektedir. Demiryolu ağları da aktif olarak gelişmekte, bu durum potansiyel yatırımcılar için avantajlı olarak değerlendirilmektedir.
Hırvatistan’a yatırımın bir diğer avantajı da lokasyon olarak Avrupa’nın merkezinde yer alması ve birçok önemli Avrupa kentine kolaylıkla erişim sağlanabilmesidir. Avrupa’nın kalbine en yakın kıyı şeridini Slovenya ile paylaşması da Hırvatistan’ı liman işletmeciliği açısından avantajlı bir konuma sokmaktadır.
Ülkede 6 deniz limanı, 4 nehir limanı ve 7 uluslararası havalimanı bulunmaktadır.
Ülke ayrıca dijitalleşme konusunda oldukça başarılı olup, ülkenin tamamında geniş bantlı internet erişimi sağlanabilmektedir.
Ayrıca doğalgazda kendi kaynaklarına sahip olmamasına ve ithalata bağımlı olmasına karşın ülkeyi kapsayan etkin bir doğalgaz dağıtım ağı olmasıyla da öne çıkmaktadır.
Güvenilir ve stabil bir yatırım ortamı sunan Hırvatistan, iyi eğitimli ve birden çok dil konuşan işgücüne ve yüksek yaşam standartlarına sahiptir.
Hırvatistan’a Yatırımın Zayıf Yönleri
Hırvatistan’ın ekonomik durumunun Avrupa Birliği’nin ekonomik durumuna doğrudan bağımlı olması sebebiyle risk unsuru mevcuttur.
Bürokratik ve adli süreçlerin yavaş ve gelişmeye açık olması da ülkede yatırımın önünde engel teşkil edebilen bir diğer unsurdur.
Ayrıca reformlara karşın kamu ve özel borçların yüksek olduğu bir ülke olması da potansiyel yatırımcıların yatırım yapmadan önce göz önünde bulundurdukları bir diğer risktir.
TÜRKİYE – HIRVATİSTAN YATIRIM İLİŞKİLERİ
Son dönemde turizm, bankacılık, enerji, inşaat ve tekstil sektörlerinde firmalarımızın Hırvatistan'a yönelik ilgileri artmıştır. Büyümenin ve istihdamın sağlanması için yabancı yatırımlara ihtiyaç duyan yeni Hırvat Hükümeti de Türk yatırımcıları ülkeye davet etmektedir.
Hırvatistan'a yönelik Türk yatırımları son dönemde ivme kazanmış, 2012 yılında Türk işadamları Hırvatistan'a yatırım yapan yabancı yatırımcılar arasında ilk üçe girmiştir.
Hırvatistan’daki Türk yatırımları içerisinde turizm-otel-marina işletmeciliği ilk sırada yer almaktadır. Bugüne kadar Hırvatistan’da Türk müteahhitlik firmalarınca üstlenilmiş 6 projenin bedeli 610 milyon Dolar civarındadır.
Hırvatistan'daki Türk yatırımları görece sınırlı kalmıştır. Türk firmaların Hırvatistan'daki yatırımları ağırlıkla otelcilik, inşaat, yat limanı-marina yatırımları, otoyol projeleri alanlarında olmuştur. Hırvatistan’da kurulu bulunan firmalarımız tekstil ve hazır-giyim ürünleri, halı-kilim, ev tekstili ürünleri ile inşaat malzemeleri perakende satışı alanlarında
Diğer taraftan, Hırvat firmalarının ülkemizdeki yatırım faaliyetleri de oldukça sınırlı seviyededir. Gıda ve süpermarket yatırımlarının yanı sıra, Hırvat inşaat firmalarının ülkemizde okul inşaatı gibi küçük ölçekli inşaat projeleri üstlendikleri ve daha büyük ölçekli projelerde yer alma çabası içerisinde oldukları bilinmektedir. Hırvat firmaları ülkemizdeki enerji projeleriyle de ilgilenmekte olup özellikle rüzgar enerjisi ve hidroelektrik santrali projelerini takip etmektedirler.
HIRVATİSTAN SİYASİ YAPISI
Hırvatistan Cumhuriyeti parlamenter demokrasidir. Cumhurbaşkanı, doğrudan halk tarafından beş yıl için seçilmektedir. Yürütme yetkisi Hükümet’e ait olmakla birlikte, iç ve dış politikaların tespitinde Cumhurbaşkanı’nın siyasi etkisi devam etmektedir (2000 yılına kadar Cumhurbaşkanına oldukça geniş yetkiler tanıyan yarı-başkanlık sistemi bulunmaktaydı). Cumhurbaşkanlığı üst üste en fazla iki dönem yapılabilmektedir.
Ülke 20 idari bölge ve Zagreb şehrinden oluşmaktadır. Her idari bölge ve altındaki belediyeler, yerel seçimlerde doğrudan halk tarafından, siyasi parti veya bağımsız adaylar
arasından seçilen üyelerden oluşan bir genel meclise sahip bulunmaktadır.
TÜRKİYE – HIRVATİSTAN SİYASİ İLİŞKİLERİ
Türkiye, Hırvatistan'ın bağımsızlığını ilk tanıyan ülkeler arasında yer almış; bu ülke ile her alanda yakın ilişkiler kurmuş, Hırvatistan’ın NATO’ya katılımını desteklemiştir.
2009 yılı başında Dışişleri Bakanlıkları arasında imzalanan “ Strateji Belgesi”yle ivme kazanan karşılıklı üst düzey ziyaretlerin ikili ilişkilerin gelişmesine katkı sağladığı görülmektedir.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu bünyesindeki Türkiye-Hırvatistan İş Konseyinin Türk Eşbaşkanı Doğuş Holding Bölge Direktörü Burak Baykan, Hırvat Eşbaşkanı ise Zagreb Ekonomi Odası Başkanı ZlatanFröhlich’tir.
Hırvatistan’da 200 civarında vatandaşımız bulunmaktadır.
THY’nin Hırvatistan’a haftada 4 seferi bulunmaktadır. Ayrıca Mayıs 2016 tarihinden itibaren THY İstanbul-Dubrovnik seferlerine başlamıştır. Ankara’dan Hırvatistan’a direkt
Hırvatistan’a gelen ve otel, motel, pansiyon vs. haricinde konaklayan her yabancı, kalacağı adresi Hırvatistan’a gelişinden itibaren 24 saat içinde en yakın polis merkezine bildirmekle yükümlüdür.
Hırvatistan sınır polisi, ülkeye giriş yapmak üzere gelen kişilerden geliş amacına göre davetiye, geliş-dönüş uçak bileti, ücreti ödenmiş otel rezervasyonu ve kalınacak her gün için 60 Euro’nun ibraz edilmesini talep edebilmekte, ülkeye geliş amaçlarını sorgulayabilmekte ve kendilerinden tatmin edici bilgi ve belge alamadığı kişilerin Hırvatistan’a girişlerine izin vermeyebilmektedir. Hırvatistan’a uçakla gelen vatandaşlarımız, bu durumda geldikleri uçakla geri gönderilebilmektedirler.
GÜNCEL HABER BAŞLIKLARI
Hırvatistan ilk kez yapacağı AB Dönem Başkanlığını resmen devraldı (20/01/2020 – Euronews)
Hırvatistan'daki cumhurbaşkanlığı seçimini sosyal demokrat aday Zoran Milanovic kazandı. (05/01/2020 – Euronews)
Hırvatistan'ın Schengen alanına girmesine yeşil ışık (22/10/2019 – Euronews)
Hırvatistan'dan euro para birimine geçiş için ilk adım(09/07/2019 – Euronews)
Hırvatistan Başbakanı AndrejPlenkovic, Batı Balkan ülkelerinin Avrupa Birliği'ne (AB) uyum sürecinin yavaş ilerlemesi durumunda büyük küresel güçlerin bölgedeki etkisini artırabileceği konusunda uyarıda bulundu.(05/07/2019 – Reuters)
Eski Hırvatistan Başbakanı yolsuzluktan 6 yıl hapse mahkum oldu. (05/04/2019 - Euronews)
