TEMEL FOTOĞRAF 11
OSMANLI’DA FOTOĞRAF
• “19. YY Avrupa'sında, en görkemli yıllarını yaşayan endüstri devrimi, Osmanlı İmparatorluğu'nu politik, kültürel, sanatsal, askeri ve ticari yönlerde etkilemeye başladı ve Batı'ya dönük bir politikanın esas alınmasına neden oldu.
• Toplumun beğenileri değişti.
• Resim, mimari ve müzikte gelenekselin yanısıra, Osmanlı toplumunda elit zümreyi oluşturan entellektüel, bürokrat ve saray çevrelerine Batı zevki girmeye başladı.
• Batılı hükümdarların bir gelenek haline getirdiği, kendi portrelerinin devlet dairelerine astırılması ve hediye edilmesi alışkanlığı, Osmanlı ımparatorluğu'nda ilk kez Sultan II. Mahmud (Saltanatı 1808-1839) döneminde uygulandı.”
Engin Özendes, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Fotoğraf”, (http://www.enginozendes.com/tr/osmanli-imparatorlugunda- fotograf/)
• “Osmanlı İmparatorluğu yazılı basında fotoğrafın varlığı ilk kez Ekim 1839’da Takvim-i Vekayi’nin 186. sayısında çıkan bir haberle duyuruldu.
• Avrupa’da çıkan farklı gazetelerden derlenen bu makalede ayrıca İngiliz bilim adamı Henry Fox Talbot’un bulduğu kalotip yönteminden de söz ediliyordu.
• Daguerre’in kullanım kılavuzunun Türkçeye çevrilmesiyse biraz zaman aldı;
yayımlanışı ilk kez 15 Ağustos 1841’de Ceride-i Havadis gazetesinin 47.
sayısında duyuruldu.”
Bahattin Öztuncay, “İstanbul’da Fotoğrafçılığın Doğuşu ve
Gelişim Süreci”, Camera
Ottomana içinde. (der. Zeynep Çelik, Edhem Eldem), Koç Ünv. Yay. 2015. sf. 69.
Dagerreotip’in büyük ustalarından Fransız Giralt de Prangey Osmanlı topraklarında çekimler yapar.
Pek çok mirari eseri ilk kez görüntüler.
Üstün teknik yeteneklere sahiptir.
1843 yılında Afrodisias, Milet ve Didim antik kentlerinin bilinen en eski dagerreotip görüntülerini çekmiştir.
Öztuncay, sf. 69-71
Bu dönemde Fransız ressam Emile-Jean-Horace Vernet ve öğrencisi Frederic-Auguste- Antoine Goupil-Fesquet İstanbul’da dagerreotip fotoğraflar üretirler.
Ancak bu çekimlerden günümüze kalan görüntü bulunmamaktadır.
Horace Vernet ve Goupil-Fesquet, Al Saraya Camii, 1840.
Beyrut’un ilk fotoğrafı. Öztuncay, sf. 72
“Fransız yazar Maxime du Camp (1822-1894), 1843'de İzmir, Efes ve İstanbul'da çektiği fotoğraflarını, 1848'de Paris'te, Souvenirs et Paysages d'Orient:
Smyrne, Ephese, Magnesie, Constantinople, Scio adlı kitabında yayımladı.”
Özendes
Maxime du Camp, Abu Simbel (Mısır), 1850
Ernest de Caranza, Village En Turquie, 1852.
“Ernest de Caranza, 1852'de İstanbul'a geldi ve Anadolu yarımadasını gezerek pekçok Calotype çekti. Bunlardan 55 adedi ile hazırladığı
albümü Sultan
Abdülmecid'e ( Saltanatı:
1839-1861) takdim ederek,
"Sultan Fotoğrafçısı"
ünvanını almayı başardı.”
Özendes
Alfred Nicolas Normand, İstanbul'un şehir manzarasını gösteren görüntüleri (1851- 1852) kalotip yöntemiyle üretmiştir
Özendes
• “İmparatorlukta yerleşik stüdyolar da açılmaya başladı. Bu stüdyoların sahipleri, çevre görüntülerinin yanısıra, portre çekimlerine de yer verdiler. Bu ilk portreler, o güne kadar görüntülemek için kullanılan resim sanatındaki genel eğilimleri yansıtıyor gibiydiler. Çevre görüntüleriyse, gravürlerdeki ana konuları
içermekteydi.”
Özendes• İstanbul’daki ilk profesyonel stüdyolardan en önelilerinden biri İtalyan asıllı Carla ve Giovanni kardeşlere aittir. İstanbul’a 1945 yılında gelmişlerdir.
Öztuncay, sf. 72
James Robertson
1853-1856 yılları arasında yaptığı çekimler Sultan Abdülmecid döneminde İstanbul’un mimari yapılarını göstermesi bakımından çok önemlidir.
Öztuncay, sf. 76
Vassilaki Kargopulo Faaliyet yılları, 1850-1912
Yunan asıllı Kargopulo, ilk
stüdyosunu 1850'de açar.
1859-60 yılları arasında her
kesimden müşteri
kitlesine hitap
etmeye başlar.
Kargopulo, 1879-1886 yılları arasında saray fotoğrafçılığı görevini sürdürür.
Hem stüdyo hem de manzara fotoğrafçılığı konusunda
uzmanlaşmıştır.
Abdullah Frères (Abdullah Biradarler) Faaliyet yılları, 1858-1898
Abdullah Biraderler
(Abdullah Freres), Alman fotoğrafçı Rabach’ın
stüdyosunu satın alırlar.
Çalışmalarını Pera’daki
stüdyolarında sürdürürler.
Uzun yıllar saray fotoğrafçılığı yapmışlardır.
“…Abdullah Biraderler stüdyosu 1860’ların
başlarından itibaren kapsamlı bir şekilde İstanbul serileri hazırladı.”
1889 yılında Viçen Abdullah’a Padişahın Başfotoğrafçısı
ünvanı verilir.
Öztuncay, sf. 83
“Abdullah Biraderler fotoğrafçılık yaşamlarındaki en önemli
portrelerden birini 18 Haziran 1869’da çekti. Sultan Abdulaziz’in 1867’de Londra’ya yaptığı seyahat anısına bir madalya çıkartılması kararlaştırılmıştı. Bu madalyada kullanmak için sultanın profilden bir portresine ihtiyaç vardı. Abdullah Biraderler bu amaçla Dolmabahçe Sarayı’na çağrılmış ve sultanın kabine ve kartvizit boy , profilden
fotoğraflarını çekmişlerdi. Sultan Abdülaziz yarım saat süren
çekimlerin sonuçlarından çok memnun kalmıştı.”
Öztuncay, sf. 96
“Pascal Sebah, 1857'de Pera’da El Chark adı ile açtığı stüdyosunda, yerel giysileri içinde dönemin Osmanlı tiplerini çekti.
1888'de Policarpe Joaillier'nin de katılması ile stüdyonun adı
Sebah&Joaillier olarak değiştirildi.”
Özendes
