T e k n i k
f
C A M I N Y E N İ K U L L A N I Ş S A H A L A R I
}azarı: Jeanne Heal Çeviren: Y. Mühendis Ali Berkol
ingiliz Kültür heyeti Denizler aşırı, basın dairesi tarafından yayınlanmıştır. 19.9.45
Cam: fayda ve macera dolu uzun bir tarihe ve gele- ceğe sahip olan madde: Onu tahta gibi kesebilir pamuk, gibi yuvarlıyabilir. ipek gibi bükebilirsiniz. Yaraları dik- mek veyahut denizin dibindeki balığı görmek için de onu kullanınız.
İngiliz bilginlerinin çalışmaları neticesinde cam halen o kadar sağlam imâl edilebilir ki. buz üzerinde bırakıldık- tan sonra çatlamadan üzerine erimiş kurşun dükülebilir.
Camdan ütü ve fırınlar yapılabilir, ve bunun muka- bili olarak son senelerin en koyu güneş gözlüğü camların- dan daha tesirli olan, kırılmaz ve hemen renksiz güııeş camları imâl edilebilir.
Bundan otuz üç yüz yıl önce her nasılsa bir asit, bir alkali ile birleşip cam olduğu içindir ki. bu gün insanlar evlerinden dışarısını görebiliyor, ayıtı dağlarına veyahut bakteri jerm'erinin kaynaşan hayatına bakabiliyor. O za- manlardanberi ilim adamları dünyanın bu en eski suıı'i maddesi üzerinde araştırmalar yapmakta olduklarından bu gün cam tuğladan binalar, cam kumaştan elbise yapıl- masını beklemekteyiz. Halen. İngilterede cam kumaşlar ince cam ipliğile dokunmaktadır. Bir gram camdan 16 ki- lometre iplik yapılır. İnsan saçının beşte biri inceliğinde olan bu iplik çelikten daha kuvvetli, tutuşmaz, çürümez, kurt yemez ve dünyanın en iyi yalıtkanıdır.
İpek hissini veren cam kumaş, yaıımadığıııdan dolayı perde ve mobiyalar için gayet elverişlidir. Yumuşak ve ele hoş gelen bu nevi kumaş, erkek kravatı, gelin elbisesi ta- kımı (duvak ve ayakkabı dahil) bebek şalı imalinde kul- lanılmıştır. Plastiklerle bırlcşince bundan gayet güzel ve ışık altında krem rengi bir fon üzerinde gümüş gibi par- lıyan balo elbiseleri yapılmaktadır son zamanlarda İngiliz bilginleri bu kumaşın boyaması problemlerini halletmiş- lerdir.
Tutuşmaz, çürümez, kurt yemez ve dünyanın en iyi yalıtkanı (Mücerrit olan camın bir çok yeni ve garip kul- lanış yerleri vardır. Binalar için cam tuğlalar, ses geçir- memek için cam yünü. cam izole bant, mefruşat için cam kumaşlar. Bunlardan maada İngilterede cezip ve ucuz ye- mek takımları da yapılmaktadır.
Cam ipliğinin imâline mahsus canı gayet yüksek ev- safta olmalıdır. Hususî ham maddeler eritilip bilya haline getirilir. Bunlar tekrar eritilir, ve cam çubuklar kullanan işçi kızlar tarafından iplik haline çekiiir. bir bilya 160 kilometre iplik verir.
Bu yeni cam lifinin daha bir çok kullanış dahaları vardır. «Cam yünü» ince bir kalburdan zorla havada dö- külen ve böylece pamuğa çok benziyeıı camdan yapılır.
Cam yünü tavan ve dıvarlar arasına doldurulabilir, ve evi yazın serin kışın sıcak tutar, zira kolayca ışığı nakletmez.
Ayni zamanda sese karşı emici vazifesini de görür. İngilte- rede yapılan yeni evlerin tavanları bu yünle doldurulmuş- tur. Yukarı döşemeye vurulan çekiç sesi aşağı odadaıı du- yulmaz. Bu yeni camı lefiııiıı evlerde başka bir kullanışı da havayı süzmek içindir. Her iki tarafı kafes tel kaplı küçük çerçeveler içine doldurulup dış duvarda açılmış bir deliğe
yerleştirildiği takdirde yün sünger gibi lıaraket eder ve odaya giren havanın tozlarını tutar.
Bütün halinde cam. şimdi evlerin inşasına mahsus tuğla imâlinde kullanılmaktadır. Her hangi güzel bir renk te şeffaf duvarları ve her taraftan tatlı bir ışığın girdiği odalar tasavvur ediniz!..
Son derece mukavim çok ucuz ve hafif olan bu cam tuğlalar normal eb'attadır. Ayrıca dekorasyona lüzum gös-
termez ve kolayca silinebilir. Çivisiz veia harçsız geçme tuğlalar yapılbaiir ve bunlar ültra violet ışınlarını (şua) geçirebildiğinden evin içinde güneş ışığının faydaları art- mış olıır.
Evin yapısında kullanılan camdan bu kadar bahse- delim. Evin içinde de kullanılan camın yeııi'ikleri vardır.
Meselâ zarif cam sofra takımları umumiyetle ucuz ve da- yanıksız ve yahut çok pahalı idi. Şimdi Skoçyada demir- siz kum bulunmuş ve böylece cidden berrak sofra camı ya- pılabilmektedir. İleri gelmiş ingiliz sanatkâr ve bilginleri beraberce tecrübeler yapmışlar ve neticede bugüne kadar elde edilen camlardan daha iyi daha dayanıklı v daha za- rif ve ucuz yeni cam tipleri meydana getirmişlerdir.
Bunlardan maada ateşe dayanıklı cam vardır. Gele- cekte «cam evlerde oturacaklar cam fırınlarında yemek pişirecek cam tavalarda kızartma yapacak, odalarını cam radiatörlerle ısıtacak, traş bıçaklarını cam üzerinde bile- yecek hatta misafirlerini cam piyanolarda çalınan müzikle ağıl ayacaklardır.
Bu gün asetin kaynakçılarının gözlükleri üzerinde harp sırasında yapılan tecrübelerinin neticesi olarak, ha- len Ingilterede gayet ucuz, hemen hemen renksiz, ve ka- rarmış bir dünya da yaşama hissini vermeden güneşin za- rarlı ışınlarını durduran güneş gözlükleri imal edilmek- tedir. Gözleri bozan güneşin ışığı değil kırmızıdan aşağı
(infra rouge) ışınlarıdır. Bu gözlüklere mahsus adeseler ancak bir kaç kuruş gibi pek ucuza satılmaktadır.
Giyilecek, kullanılacak içinde yaşanacak camdan da- ha neler icad olunacak! Meselâ ucuz yapılı bir otomobil içinden camla kaplanınca sessiz bir limuzine döner, Caııı mayii, sıcak boruların içinin pasını temizler, cam yaraların dikilmesinde kullanılır Petrol lâmbalarında ve çakmak- larda kullanılan cam fitiller kömürleşmiş ve hiç bir zama.ı aşınmaz.
Hiç kimsenin zamanımıza cam devri ismini vermek istememesine rağmen, buna camın kullanılışını takdir et- meyi öğrenenler devri demek doğru olur.
(Sahife 232 den)
ma odalarına ait, ambarlara arabaların erişebilme- si lâzımdır.
Her grupun ve her odanın teferruatlı ihtiyaç- ları, bilâhare, ayrıca izah edilecektir. Yapı nizam- nameleri, okul sakinlerinin emniyeti için, bütün
tedbirlerin alınmasına dikkati çekmekte ve bil- hassa yangın tehlikeleri, üzerine durmaktadir. Bil- hassa merdivenlerin, koridorların ve u m u m i y e t l e tahliye kolaylıklarının itina ile tasarlanması saye- sinde, bir çok tehlikelerin önüne geçilebilir.
(Sahife 242 den)
Böyle bir gurup «maddeye hâkim olan fikir»
diye tavsif edilebilir. Hakikat halde madde ile fi- kir, faydalı ile güzel arasında tenakuz vardır, Za- ten P e r r e t n i n bütün eseri bize. tekmil büyük mi- marin ne. yenilmiş ne de yenilmemiş bulunan bir sulh mücadelesine riyaset ettiğini göstermiyor mu?
(Bnmakale FORMES ET COULEURS m e c - muasının 1944/4 la demeure sayısından tercüme e - dilmiştir.)
