11. Sınıf Psikoloji. Psikoloji Bilimini Tanıyalım - 1

(1)

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

11. Sınıf Psikoloji

1

Psikoloji Bilimini Tanıyalım - 1 1. I. Boşanma olgusuna yol açan toplumsal nedenler

hangileridir?

II. Davranışlarımıza etki eden zihinsel faktörler nelerdir?

III. Bireyin işle ilgili ilk deneyiminin daha sonraki mesleki başarısı üzerindeki etkileri nelerdir?

Verilen sorulardan hangileri psikolojinin inceleme alanına girer?

A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III.

D) I ve II. E) II ve III.

2. Bir bilim olarak psikolojinin ruhu, inceleme alanının dışında tutmasının asıl nedeni aşağıdakilerden han- gisidir?

A) Felsefe tarihi boyunca incelenmiş olması B) Gözlem ve deney sınırlarını aşıyor olması C) Başka alanlar tarafından incelenmiş olması D) Bedenle karşıtlık içinde olması

E) Teolojinin alanına girmesi

3. Psikolojinin araştırmalarında kalıp yargı ve ön yargı- lardan uzak, olanı olduğu gibi anlamaya ve açıklama- ya çalışma çabası bilimin aşağıdaki hangi niteliğine uygundur?

A) Tekrarlanabilirlik B) Eleştirellik C) Akılsallık D) Nesnellik E) Geçerlik

4. Beşli Likert ölçeği kullanarak bireyin bir konudaki ilgi, tutum ve tavırlarının tespit edilmesi psikolojinin aşağıda verilen ölçütlerinden hangisine yöneliktir?

A) Gözlemlenebilirlik B) Ölçülebilirlik C) Tahmin edilebilirlik D) Açıklanabilirlik E) Tanımlanabilirlik

5. Aşağıdakilerden hangisi davranışları incelemek için psikoloji çalışmalarında başvurulan bilimsel veri kay- naklarından birisi olamaz?

A) Sayısal gözlem kayıtları B) Fizikötesi faktörler C) Hazır istatistiksel bilgiler D) Gazete haberleri E) Deney sonuçları

6. Son yıllarda obezite toplumsal bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Bazı çalışmalar obezitenin kaygı ile ilişkili ol- duğunu göstermektedir. Ancak bu bir deneysel çalışma olamaz, çünkü insanları obezleştirecek bir uygulama de- neyle de olsa etik açıdan mümkün değildir. Bunun yerine katılımcıların ağırlığı ve bir ölçekle kaygı düzeylerinin ölçümü yapıldıktan sonra ilişkisel yöntemle istatistiksel teknik kullanarak iki değişken arasındaki ilişki miktarı ve bunun yönü hesaplanabilir. Obezite ile kaygı arasında ör- neğin; “+0.60 yönünde ve düzeyinde bir ilişki vardır.” gibi bir sonuç ortaya konulabilir.

Bu araştırmanın sonuçları hakkında aşağıda verilen- lerden hangisi kesinlikle doğrudur?

A) Kaygı ile obezite arasında karşılıklı pozitif bir ilişki vardır.

B) Kaygının nedeni kişilik özelliğidir.

C) Obezite kaygının nedenidir.

D) Kaygı obezitenin nedenidir.

E) Obezitenin nedeni genetiktir.

(2)

11. Sınıf Psikoloji

1

Psikoloji Bilimini Tanıyalım - 1 7. Aşağıdakilerden hangisi deneysel yöntemin avantaj-

larından biridir?

A) Deneklerin beklentileri, ön yargıları ve tutumları sonucu etkiler.

B) Laboratuvarda yapay bir ortam oluşturulduğundan genelleme yapmak zordur.

C) Sayısal işlemlerin kesinliği bakımından en ileri yön- temdir.

D) Çoğunlukla gerçek hayatta yaşanan konularla ilgili deney yapılır.

E) Araştırmanın amacı deneklere baştan söylenmemesi gerektiğinden ahlaki tartışmalara açıktır.

8. Psikolojide, genelde hastalık tanısı koyma, hastanın tedavisini belirleme ve tedavinin etkililiğini değerlen- dirmede kullanılmak üzere, yapılan görüşmelerden, klinik psikolog ve psikiyatrın yaptığı değerlendirmeler- den, uygulanan testlerin sonuçlarından, sosyal çevre- sinden edinilen bilgilerden, mesleki durumu ile eğitim durumu hakkındaki verilerden yararlanarak yürütülen araştırma yöntemi aşağıdakilerden hangidir?

A) Deneysel çalışma B) İlişkisel çalışma C) Anket çalışması D) Vak’a çalışması E) Doğal gözlem

9. Psikolojinin insan ve hayvanların gözlenebilen davra- nışlarının incelenmesi ile sınırlandırılmasını, davranışın uyarıcı-tepki ilişkisinden ibaret olduğunu ve uyarıcının alınmasından tepkinin ortaya çıkmasına kadar gerçek- leşen zihinsel süreçlerin dikkate alınmaması gerektiğini savunan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bilişsel yaklaşım B) Gestalt yaklaşımı C) Yapısalcı yaklaşım D) Davranışçı yaklaşım E) İşlevselci yaklaşım

10. Psikoloji yürüme, konuşma, hareket etme gibi davranışla- rın yanı sıra düşünme, hatırlama, hissetme gibi davranış- ları da inceler.

Bu açıklamayı tam olarak yansıtan ifade aşağıdakiler- den hangisidir?

A) Psikoloji hem doğrudan hem de dolaylı olarak gözle- nebilen davranışları inceler.

B) Psikoloji insanı toplumdan soyutlayarak ele alan bir bilim dalı değildir.

C) Psikoloji, diğer bilim dalları gibi deneye ve gözleme dayanır.

D) Psikoloji hayvanları da inceler fakat esas konusu in- sandır.

E) Psikoloji zihinde geçen bilinç olaylarını inceler.

11. Rönesansla birlikte felsefi psikolojinin konusu “zihin” oldu.

İnsan zihni J. Locke (1632-1704) ve D. Hume (1711- 1776) gibi empirist düşünürler tarafından ele alındı. Bil- ginin kaynağının duyum olduğunu ileri süren empirizme göre zihin doğuştan boş bir levha gibidir, deneyimlerle dolar. Karmaşık fikirler ve yüksek zihinsel işlevler, basit fikirler arasında kurulan çağrışımlardan meydana gelir.

Burada açıklanan felsefi yaklaşımın psikolojiye yaptı- ğı etki aşağıdakilerden hangisidir?

A) Psikoloji, felsefenin üzerinde en çok çalışılan konusu haline gelmiştir.

B) Psikolojinin ruh kavramı etrafında yoğunlaşmasına sebep olmuştur.

C) Bilimsel psikolojiye zemin hazırlayarak, psikoloji ölçü- lebilen ve gözlenebilen olaylara yönelmiştir.

D) Psikolojinin felsefi yöntemlerden ayrılmaması gerekti- ği anlaşılmıştır.

E) Psikolojinin ilgisi gözlenebilen davranışlardan daha çok gözlenemeyen davranışlara yönelmiştir.

12. Bilinçaltının güdüleyici kuvvetlerini, bunlar arasında- ki çatışmaları ve bu çatışmaların davranışa etkilerini psikolojinin incelemesi gerektiğini ileri sürerek çağ- daş psikolojiye katkı yapan ekol aşağıdakilerden han- gisidir?

A) Klasik davranışçı ekol B) Yeni davranışçı ekol C) Psikanalitik ekol D) İşlevselci ekol E) Gestalt ekolü

(3)

11. Sınıf Psikoloji

Psikoloji Bilimini Tanıyalım - 2 1. Aşağıdakilerden hangisi etik ilke ve standartlara yö-

nelik olan farkındalığa aykırı bir durumdur?

A) Etik ilke ve kuralları bilmek

B) Etik karar verme sürecini harekete geçirmek C) İkilem karşısında hangi kuralı işleteceğini bilmek D) Sıkıntılı durumlarda danışma sorumluluğunun bilin-

cinde olmak

E) İkilem karşısında araştırmanın iddiasına uygun olan kararı vermek

2. Psikoloğların karşılaştıkları ahlaki ikilemleri çözebil- meleri için aşağıdakilerden hangisi yol gösterici bir rol oynar?

A) Meslek etiği ilke ve standartları B) Bilimsel yöntem ve teknikler C) Faydacı amaç ve yöntemler D) Yazılı ve yazısız kurallar E) Deney ve gözlem sonuçları

3. Psikoloji biliminin temel bilim çalışmaları sonucu elde edilmiş olan bilgilerini; bilişsel, duygusal ve davranışsal bozuklukların teşhis ve tedavisi amacıyla kullandığı alt dalı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Klinik psikoloji B) Okul psikolojisi C) Örgüt psikolojisi D) Kişilik psikolojisi E) Gelişim psikolojisi

4. Ticari işletmelerin insan kaynakları bölümlerinde psi- koloji bölümü mezunlarının istihdam edilmesi psiko- lojinin aşağıdaki uygulama alanlarından hangisinin kapsamına girer?

A) Eğitim psikolojisi B) Örgütsel psikolojisi C) Sağlık psikolojisi D) Klinik psikolojisi E) Sosyal psikoloji

5. “Bizim alanımızda çalışan klinik psikologlar; anormal in- san davranışları, zihin hastalıklarının ya da psikolojik problemlerin psikoterapi yoluyla tedavi edilmesi, hastalık ve tedavi sonrası dönemde terapi ve psikolojik destek hizmetlerinin verilmesi, zeka, kişilik, gelişim, nöropsiko- lojik testler; ilgi, tutum ve uyum envanterleri gibi araçların uygulanması ve yorumlanması, toplum ruh sağlığını ko- rumaya yönelik faaliyetler konusunda uzmandır.”

Buna göre aşağıdakilerden hangisi klinik psikologun görevlerinden biri değildir?

A) Hastalara psikolojik destek hizmetleri vermek B) Üstün zekalı bireylere zeka testi uygulamak C) Ruhsal hastalıkların tedavisine yönelik ilaç yazmak D) Psikolojik problemleri olan bireylere psikoterapi uygu-

lamak

E) Sosyal çevreyle ilgili problemlerin çözümünde bireylere yardımcı olmak

6. Sosyal psikolojiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Sosyal ortamın bireyin tutum ve düşüncelerine etkisi- ni inceler.

B) Davranışların sosyal nedenlerini inceler.

C) Çatışma, uyma, ikna, başkalarını etkileme belli başlı konularıdır.

D) Davranışın kalıtımsal temelleriyle ilgilidir.

E) Psikolojinin bir alt dalıdır.

2

(4)

11. Sınıf Psikoloji

2

Psikoloji Bilimini Tanıyalım - 2 7. Psikoloğun, bilgisini psikolojik baskı aracı olarak kullan-

maması gerekir. Bu nedenle de insanlardan zorla bilgi alamaz ya da insanları zorlayamaz. Araştırma yaparken amacını önceden açıklayarak katılımcıların gönüllü katı- lımlarını sağlar. Araştırmacı, araştırmasının katılımcı için taşıdığı risk miktarı ve araştırma koşullarının daha önce denenmiş olma durumunu dikkate alır. Araştırma bulgula- rının başkaları tarafından kötüye kullanılmasını önlemeye çalışır.

Yukarıdaki açıklamalara uymayan bir psikolog önce- likle aşağıdakilerden hangisini ihlal etmiş olur?

A) Kültürel değerleri B) Toplumsal normları C) Hukuk kurallarını D) Etik ilkeleri

E) İş güvenliği yasalarını

8. Bir ortaöğretim kurumunda öğrenci olan Ceyda psikoloji dersinden yıllık ödev hazırlamış ve yaptığı çalışmanın bir özetini de sınıfında arkadaşlarına sunmuştur. Ceyda su- numunda; “Psikolojik veriler de diğer bilimlerin verileri gibi kötü amaçlar için kullanılabilir. Bilinçaltı, güdülenme, ko- şullanma gibi konular üzerinde yapılan araştırmalar kötü amaçlarla kullanılabilecek özellikler taşır. Bu nedenle psikoloji bilimsel araştırmalarında insani değerlere, doğa ve hayvan haklarına saygılı olmaya özen göstermelidir.”

sözlerini ifade etmiştir.

Buna göre Ceyda’nın psikolojinin aşağıdaki ilkelerin- den hangisi üzerine ödev hazırladığı söylenebilir?

A) Öğrenme B) Klinik

C) Gelişim D) Eğitim

E) Etik

9. Bir üniversitenin psikoloji bölümü öğretim üyesi Şevket Bey 4-7 yaş döneminde bulunan çocukların ahlaki değer yargılarını nasıl kazandıklarını ve hangi faktörlerin etkisi altında ne gibi değişikliklere uğradıklarını araştırmaktadır.

Şevket Bey’in yaptığı bu araştırmada psikolojinin en çok ilişkili olduğu alt dalı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Klinik Psikoloji B) Adalet Psikolojisi C) Gelişim Psikolojisi D) Eğitim Psikolojisi E) Okul Psikolojisi

10. Özgüveni düşük olan Semih’in özgüvenini yükselt- mek isteyen rehber öğretmenin yapacağı psikolojik danışma çalışmaları aşağıda verilen psikolojinin alt dallarından hangisinin kapsamında değerlendirilme- lidir?

A) Klinik Psikoloji B) Okul Psikolojisi C) Deneysel Psikoloji D) Endüstri Psikolojisi E) Sağlık Psikolojisi

11. Tutum ve ön yargılar gibi konularda birey ve grup davranışlarını inceleyen psikolojinin alt dalı aşağıda- kilerden hangisidir?

A) Deneysel Psikoloji B) Gelişim Psikolojisi C) Klinik Psikoloji D) Eğitim Psikolojisi E) Sosyal Psikoloji

12. Aşağıdaki psikolojinin alt alanlarından hangisinin ge- netik bilimi ile ilişkisi en fazladır?

A) Endüstri Psikolojisi B) Sosyal Psikoloji C) Okul Psikolojisi D) Gelişim Psikolojisi E) Eğitim Psikolojisi

(5)

11. Sınıf Psikoloji

Psikoloji Bilimini Tanıyalım - 3 1. Aşağıda verilen konu alanı ile iş alanı eşleştirmesin-

den hangisi gelişim psikoloğunun özellikle uzman- laştığı alanlardır?

A) Çocuk bakım evleri - Kreş ve okul öncesi eğitim kurumları

B) Yaşlılıkta unutkanlık - Psikiyatri klinikleri C) Takıntılı davranışlar - Psikiyatri klinikleri

D) İşe uygun personel seçme ve yerleştirme - İnsan kaynakları

E) Tedavi öncesi ve sonrası psikolojik durum - Hastaha- neler

2. Bu alanda öncelikle klinik psikologlar çalışır. Son yıllarda araştırma konusundaki bilgileri nedeniyle deneysel psi- kologların da işe alınmasına başlanmıştır. Nöropsikoloji alanında yetişmiş psikoloğlara da bu alanda büyük talep vardır.

Parçada ifade edilen iş kurumu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ceza ve infaz kurumları B) Adli ve hukuki kurumlar C) Sağlık kurumları D) Eğitim kurumları E) İktisadi kurumlar

3. “Benim alanımda çalışan psikologlar savaş psikolojisi ala- nında bilgi sahibidirler. Bu konularda ders verirler. Alanda liderleri ve diğer personeli, ikna, emniyet, kaza önleme ve sağlık konularında eğitirler, koruyucu eğitim programları düzenlerler.”

Bu konuşmayı yapan psikoloğun çalıştığı kurum/ku- ruluş aşağıdakilerden hangisidir?

A) Danışmanlık firmaları B) Öğretim kurumları C) Askeri kurumlar D) Üretim tesisleri E) Klinikler

4. Aşağıdakilerden hangisi adli psikoloğun rollerinden biridir?

A) Suçlanan kişileri savunmak B) Mağdur kişileri savunmak

C) Mahkeme sürecinde etik ihlalleri denetlemek D) Hukuksal düzenlemelere katkı yapmak

E) Hükümlülere yönelik psikolojik hizmetler sağlamak

5. İşçi ve işveren ilişkilerinin düzenlenmesi, iş yerinde verimli çalışma yapılabilmesi için çalışanların moral gücü ve ücretlerinin yükseltilmesi gibi konular psiko- lojinin aşağıda verilen hangi iş alanındaki uygulama- larına örnek olabilir?

A) Tıp B) Eğitim C) Endüstri D) Adalet E) Ordu

6. Psikolojinin alt dalları ile doğrudan ilgilendikleri konu ve iş alanları dikkate alındığında aşağıdaki eşleştir- melerden hangisi yanlıştır?

A) Klinik Psikoloji - Normal dışı davranışların tanısı ve tedavisi

B) Endüstri Psikolojisi - İş verimini yükseltme ve iş doyu- munu artırma

C) Eğitim Psikolojisi - Disiplin suçu tespiti ve suçlu dav- ranışları

D) Psikometri - Test geliştirme ve uygulama E) Sosyal Psikoloji - Birey ve grup etkileşimi

3

(6)

11. Sınıf Psikoloji

3

Psikoloji Bilimini Tanıyalım - 3 7. Bir bilim dalı olarak psikolojinin sosyalleşme, sosyal

olgu, gruplar, tutumlar, liderlik, kamuoyu araştırmala- rı vb. konularda yakın ilişkide olduğu; zaman zaman ortak çalışma yürüttüğü bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sosyoloji B) Arkeoloji C) Antropoloji D) Ekonomi E) Psikopatoloji

8. Psikoloji insan ve hayvan davranışlarını inceleyen bilim dalıdır. Hayvanlar üzerinde yapılan incelemeler sayesin- de hem hayvan davranışları çözümlenmekte hem de insan davranışları hakkında yordama imkanı oluşmaktadır.

Psikolojinin hayvan davranışlarını da incelemesi ba- kımından aşağıdaki bilim dallarından hangisiyle ya- kın ilişkide olması beklenir?

A) Sosyoloji B) Antropoloji C) Ekoloji D) Zooloji E) Anatomi

9. Sosyal psikoloji, grubun bireye, bireyin gruba etkilerini, bireylerin sosyal ortamdaki davranışlarını ve sosyal ilişki- lerini inceler.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudan sosyal psikolojinin ilgi alanına girmez?

A) İkna olma B) Sosyal uyum C) Bilişsel süreçler D) İtaat davranışı

E) Tutumların davranışa etkisi

10. Canlıları çok yönlü olarak ele alan psikolojide verilerin nitel ve nicel kaydı yapılırken, analizleri çıkarılırken çeşitli ölçme ve değerlendirme teknikleri kullanılır.

Ölçme ve değerlendirme teknikleri kullanılması psi- kolojinin aşağıdaki bilim dallarından öncelikle hangi- siyle ilişkili olduğunu gösterir?

A) Zooloji B) İstatistik

C) Ekoloji D) Antropoloji

E) Nöroanatomi

11. Psikoloji de diğer bilimler gibi ideal olanın arayışı içerisin- deki düşünürlerin merakından doğmuş ve 19. yüzyıldan itibaren bilimsel yöntemleri benimseyip kendine has teknikler geliştirerek bir bilim haline gelmiştir.

Psikolojinin bağımsız bir bilim haline gelmeden önce içinde yer aldığı alan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ekonomi B) İletişim

C) Mitoloji D) Felsefe

E) Sosyoloji

12. İnsanın ruhsal yapısı üzerinde kalıtsal etkenlerin de önemli ölçüde rolü vardır.

Bu açıklama psikolojinin aşağıdaki alanlardan hangi- siyle ilişkisinin temelini oluşturur?

A) Fizik B) Genetik C) Arkeoloji D) Antropoloji E) Zooloji

(7)

11. Sınıf Psikoloji

Psikolojinin Temel Süreçleri - 1 1. İnsan biyo-psiko-sosyal bir varlık olarak tanımlanırken;

bu tanımda davranışlarının karmaşıklığı vurgulanmak is- tenmektedir. Genel anlamda bir davranışı etkileyen pek çok süreçten hangisinin dominant nitelikte olduğunu kes- tirmek zordur.

Buna göre aşağıdakilerden hangisinin nedeni diğer- lerine göre daha karmaşıktır?

A) Futbol maçındaki seyircinin gole sevinmesi B) Bir öğrencinin sınıfta aniden gülmeye başlaması C) Otobüs durağında bekleyenlerin, sıraya girmesi D) Rüzgarın etkisi ile kişinin gözlerini kapaması E) Annesinden azar işiten çocuğun, kardeşine kızması

2. Davranış organizmanın, iç ve dış etkilere karşı gösterdiği tepkidir. Davranışı hareketten ayıran temel faktör, belli bir etkiye karşı “bilinçli tepki” olma özelliğidir. Bilinçli davra- nış esas itibariyle iradeli, bir nedene dayalı ve bir amaca dönüktür.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi bilinçli davranış- tan çok, harekete örnek olarak gösterilir?

A) Eli sobadan yanan öğrencinin, acil servise gitmesi B) Dersine iyi çalışan öğrencinin, sınav öncesi dua etmesi C) Kariyer planlaması yapan birinin, yabancı dil öğrenmesi D) Araba kullanan kişinin, aynı anda navigasyonu takip

etmesi

E) Başka şeyler düşünen kişinin, kapı zili çalınca irkilmesi

3. “Beyinde bulunan limbik sistem; duygusal davranışları- mızın, dikkatin, öğrenme ve belleğin denetlendiği kar- maşık bir bölümdür. Bu karmaşık yapının, hayatımızdaki pek çok fonksiyonunun biz fark etmeden gerçekleştirdi- ğini söyleyebiliriz. Limbik sistemde, pek çok faaliyet ger- çekleşirken; gülümsüyor veya kızıyor oluşumuz gibi...”

Bu görüşe sahip bir psikoloğun aşağıdaki yargılar- dan hangisini savunması beklenir?

A) Davranış karmaşık bir süreç olsa da anlaşılması kolaydır.

B) Beyin temelli öğrenme ile bilginin kalıcılığı arttırılabilir.

C) Davranış, beyinde sadece limbik sistem tarafından gerçekleştirilmektedir.

D) Çevresel faktörlerin davranışa etkisi fizyolojik süreç- ten daha azdır.

E) Limbik sistem, beyinde pek çok fonksiyonu kontrol eder.

4. Genetik kopyalama yoluyla, bir insanın fiziksel yönden bir benzeri üretilebilir. Ancak birbirinin kopyası olan bireylerin aynı kişiliğe ve tutumlara sahip olduğu düşünülemez.

Farklı ortamlarda büyüyen her iki cinsten tek yumurta ikizleri üzerine yapılan çalışmalar, ikiz bireyler arasında kişilik, tutum, ilgi ve eğilimler bakımından önemli farklar olduğunu göstermiştir.

Bu parçada insan davranışları üzerinde aşağıdakiler- den hangisinin etkisi olduğu vurgulanmaktadır?

A) Çevre B) Cinsiyet C) Kalıtım D) Zekâ E) Yaş

5. İlkokul 3’te aynı sınıfta okuyan, tek yumurta ikizlerinden her ikisinin de ders başarısının bu sınıf düzeyine kadar aynı olduğu görülmüştür. Ancak 3. sınıfın II. döneminde ikizlerden birinin ders başarısında düşüş gözlenmiştir.

Bu durumu araştıran bir gelişim psikoloğu için, aşa- ğıdakilerden hangisinin diğerlerine göre farklı bir ne- dene dayandığı söylenebilir?

A) Görme duyumunda azalma B) Arkadaşları tarafından dışlanma C) Uzun süren uyku düzeni bozukluğu D) Kulakta oluşan bir algılama problemi

E) Beslenme alışkanlığında yaşanan ani değişim

6. Beyin hasarları oluşan bölgelere göre, organizmanın davra- nışlarında fiziksel ve zihinsel değişiklikler ortaya çıkmakta- dır. Frontal (ön) ve temporal (yan) loblar, özellikle konuşma ve dil becerileri üzerinde etkilidir. Beynin bu bölümleri üze- rinde travma oluştuğunda; iletişim güçlüğü, ses bozukluk- ları, yutma güçlüğü, yürüme, denge, koordinasyon, koku alma, bellek ve bilişsel becerilerde yetersizlik görülmektedir.

Parçadan yola çıkılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

A) Frontal (ön) bölgenin temel fonksiyonu görmenin sağ- lanmasıdır.

B) Kulak cihazı takılarak, organizmanın duyum problemi giderilebilir.

C) Beyin hasarları oluşan bölgeye göre, farklı rahatsız- lıklar gelişebilir.

D) Psikolojik travma ile oluşan konuşma bozuklukları, te- rapilerle düzeltilebilir.

E) Kaza sonrası oluşan travmalar organizmanın psikolo- jisini etkileyebilir.

4

(8)

11. Sınıf Psikoloji

7. Duyduğumuz bir ses, gördüğümüz bir ışık, aldığımız bir tat aslında bizi davranışa iten temel birer uyarıcıdır. İçsel ve dışsal uyarıcılar, davranışın ortaya çıkmasının biricik sağlayıcılarıdır.

Buna göre aşağıdaki davranışlardan hangisi, diğerle- rinden farklı bir uyarıcıdan kaynaklanmaktadır?

A) Şiddetli ses ve irkilme

B) Aniden soğuk bir ortama girince titreme C) Açlık hissi ve yemek yeme

D) Diz kapağına vurulunca ayağın hareketi

E) Kuvvetli ışık sebebiyle göz bebeğinin küçülmesi

8. Maymunlar üzerinde yapılan bir araştırmada yeni doğan maymunları önce annelerinden, sonra diğer maymunlar- dan ayırmışlar; verecekleri tepkileri ölçmek üzere may- munlara fotoğraflar göstermişler. Yeni doğan maymunlar, ilk zamanlarda sadece maymun fotoğrafına ilgi göster- miştir. Maymunların 3 yaşına geldiklerinde, maymun re- simlerine karşı farklı tepkiler gösterdikleri görülmüştür.

Parçadan çıkarılabilecek en doğru yargı aşağıdaki- lerden hangisidir?

A) Davranışın şekli zamanla değişebilmektedir.

B) Kalıtımın davranış üzerinde kalıcı etkisi vardır.

C) Eğitimle bir uyarıcıya verilen tepki değiştirilebilir.

D) Çevresel faktörler davranışta temel belirleyicidir.

E) Aynı tür organizmalar, aynı anda farklı tepkiler verebilir.

9. Gelişimi tek boyutlu bir süreç olarak düşünmemek gere- kir. Tek tip ve indirgeyici bakış açısı bizi daima yanıltır.

İnsan biyo-psiko-sosyal varlık olarak tanımlanırken, geli- şimin bütünsel bir süreç olduğu unutulmamalıdır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi bireyin gelişimi- ne katkı sağlayacak bir durum değildir?

A) Zararlı alışkanlıklardan uzak durmak

B) Arkadaşlık ilişkilerine her daim önem vermek C) Sağlıklı beslenme düzenini oluşturmak

D) Sportif etkinlikleri her yaşta arttırarak sürdürmek E) İçinde bulunduğumuz doğayla uyumlu yaşamak

10. “Yaş otuz beş yolun yarısı eder.” diyordu Cahit Sıtkı Tarancı… Şiiri ne zaman okusam: “Neden böyle düşman görünürsünüz, yıllar yılı dost bildiğim aynalar?” dizeleri beni etkiler. Bu dizelerle çocukluğum ve gençlik yıllarım aklıma gelir. Fakat dün güzeldi ama artık dünde kaldı, bu güne şükür demek ve yarına da bakmak gerekir.”

Yazarın düşüncelerini gelişim psikolojisi bağlamın- da değerlendirdiğimizde parçayı en çok destekleyen ifade aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gelişim dönemlerinden en zor olanı yaşlılık dönemidir.

B) Geçmişi anlamadan, bugünü anlamamız imkânsızdır.

C) Geçmiş yaşandığından dolayı, artık geleceği düşünmek gerekir.

D) Gelişim süreklidir ve belli aşamalardan geçerek gerçek- leşir.

E) Gelişimde kritik dönemler vardır.

11. Piaget bilişsel gelişim kuramında; zekâyı, çevreye uyum yeteneği veya bir soruna çözüm üretmek olarak tanımla- maktadır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Piaget’in zihinsel gelişim ilkeleri ile ilgili doğru bir ifadedir?

A) Zekânın belirleyicisi tümüyle genlerdir.

B) Zihinsel gelişim fiziksel gelişime paralel ilerler.

C) Zihinsel gelişime çevresel koşulların etkisi vardır.

D) Zihinsel gelişim üzerinde anne zekâsının etkisi vardır.

E) Zihinsel gelişim fiziksel problemlerden olumsuz etkilenir.

12. Bireyin yaşamının tamamı düşünüldüğünde fiziksel gelişiminin en hızlı olduğu dönem aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ergenlik dönemi B) Doğum öncesi dönem C) Yetişkinlik dönemi D) I. Çocukluk dönemi E) II. Çocukluk dönemi Psikolojinin Temel Süreçleri - 1

4

(9)

11. Sınıf Psikoloji

1. Bazı çocuklar bir yaşında konuşmaya başlayabilir, bazı çocuklar da on aylıkken emekleyebilir. Bazı çocuklarda bu davranışların gelişimi uzun zaman alabilir. Çoğu kez anneler, çocuklarını yakınlarının ve çevrelerindekilerin aynı yaşta olan çocuklarıyla karşılaştırarak “O, emekli- yor; benim çocuğum hala niye emeklemedi.”, “Onun iki dişi çıkmış, bunun daha hiç dişi çıkmadı.” diye endişele- nerek çocukları kıyaslama eğilimi gösterebilirler.

Bu parçada dikkat çekilen gelişim ilkesi aşağıdaki- lerden hangisidir?

A) Gelişim, biyolojik faktörlerden ve çevreden etkilenir.

B) Gelişimde bireysel farklılıklar vardır.

C) Gelişimde kritik dönemler vardır.

D) Gelişimde bir sıra vardır.

E) Gelişim baştan ayağa doğrudur.

2. Ergenlik kişilik oluşumunu etkilemektedir. Ergenlik döne- mine girme yaşı, bireysel farklılıklar gösterir. Bu dönem- deki kişiler dış görünüşlerine ilişkin olumlu veya olumsuz düşünceler geliştirir. Bazıları için ergenlik değişimleri bir övgü sebebi iken, bazıları için de bu bir baskı unsuru veya saplantıya dönüşerek, güven problemi yaratabilir.

Parçada anlatılmak istenen temel düşünce aşağıda- kilerden hangisidir?

A) Kızlar, erkelere göre ergenliğe daha erken girmektedir.

B) Ergenliğe geç girmek, bir avantaj oluşturmaktadır.

C) Ergenlik dönemi kişisel farklılıklar gösterir.

D) Yaş kadar çevresel faktörler de ergenliği etkilemektedir.

E) Kalıtımsal rahatsızlıklar ergenliği olumsuz etkilemektedir.

3. Aşağıdakilerden hangisi ergenlik dönemine özgü bir özellik değildir?

A) Her iki cinsiyette de fizyolojik değişimler görülür.

B) Ergenlik cinsiyete bağlı olarak farklı zamanlarda ge- lişebilir.

C) Bireyin fiziksel ve ruhsal gelişimini tamamen olumsuz etkiler.

D) Ergenlik döneminde farklı tutum ve davranışlar sergi- lenebilir.

E) Aynı cinsiyetteki kişiler arasında gelişimsel farklılıklar yaşanabilir.

4. I. Öfke eğilimlerinde artma

II. Geleceği ile ilgili kalıcı kararlar alma III. Fazla alınganlık

IV. Dış görünüşle aşırı ilgilenme V. Sorumluluk duygusunda azalma

Verilenlerden hangisinin ergenlik döneminde yaşan- ması beklenmez?

A) I. B) II. C) III.

D) V. E) V.

5. Ergenlik döneminde salgılanan hormonlar, hayatımızın adeta düzenleyicisidir. Östrojen hormonu normal mik- tarda salgılandığında, kadınların bağışıklık sistemini güçlendirdiği ve onları mikrobik hastalıklara karşı daha dirençli kıldığı saptanmıştır. Fazla salgılandığında ise kanser riskini arttırdığı görülmüştür.

Parçada anlatılmak istenen temel yargı aşağıdakiler- den hangisidir?

A) Hormonlar, sağlığımızı etkileyen temel unsurlardandır.

B) Östrojen miktarının fazla olması az olmasından daha sağlıklıdır.

C) Erkeklerde hormonlara bağlı sorunlar görülmemektedir.

D) Kadınlar erkeklere göre sağlık sorunları karşısında daha dirençlidir.

E) Hastalıkların temel sebebi hormonal etkilerdir.

6. Ergenlik döneminde insan fizyolojisi büyük ölçüde değiştiği gibi, duygusal yapı da değişmektedir. Bu dönemde karşımı- za çıkan en temel heyecanlar; öfke ve zorlanmadır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi ergenin duygusal yapısında meydana gelen bir değişimdir?

A) Reflekslerin güçlenmesi B) Çabuk sinirlenmesi C) Uyku süresinin artması D) Besin tüketiminin artması

E) Kitap okuma alışkanlığının gelişmesi Psikolojinin Temel Süreçleri - 2

5

(10)

11. Sınıf Psikoloji

7. Ergenlik döneminde biyolojik ve psikolojik değişimler gözlenmektedir. Bu değişimlere sebep olan pek çok fak- tör aynı anda devreye girmekte ve birey sık sık çevresin- den aldığı şu eleştirilerle karşılaşmaktadır: “Bu çocuk çok değişti!”.

Ergenlikte görülen değişimlerden hangisi nitelik ola- rak farklı bir etkenden kaynaklanmaktadır?

A) Boy ve kilo artışı B) Duygusallığın atması C) Çekingen ve utangaç olması D) Kendine aşırı güven duyması E) Kurallara itaat eğiliminin azalması

8. Ergenlik döneminde ortaya çıkan duygusal karmaşalar, bir yandan bireyin çalışma gücünü azaltıp kişiyi ruhsal dengesizliğe iterken, diğer bir yandan da dikkatini belli bir yöne toplamasını engelleyebilir. Verimlilik ve üretkenliğin azalmasına neden olan bu durumlar karşısında, aileler daha duyarlı olmalıdır.

Parçada dikkat çekilen ergenlik dönemi problemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dikkatsizlik ve başarı kaybı B) Öfke artışı ve çevreye duyarsızlık

C) Bedeniyle barışamama ve alınganlık eğilimi D) Uyku artışı ve ders başarısında düşme E) Fiziksel koordinasyonsuzluk ve sakarlık

9. Aşağıdakilerden hangisi anne-babanın ergenlik dönemine giren çocuklarına yönelik sergilemesi gereken davranışlardan biridir?

A) Sorunlarını konuşarak çözmek B) Hak ve özgürlüklerini kısıtlamak C) Aldığı tüm kararları desteklemek

D) Fikirlerini başkalarının yanında sorgulamak E) Arkadaş seçimlerinde aşırı müdahaleci olmak

10. Egocentrik (benmerkezci) düşüncenin en belirgin yaşan- dığı dönem; ergenlik dönemidir. Bu dönemde gençlerin dünya umurunda olmadığı gibi, istek, duygu ve hazları davranışın temel belirleyicisi durumundadır. Bu nedenle gençler kurallara uymakta zorluk çekerler, kendilerine öğüt verilmesinden hoşlanmazlar.

Parçadan çıkarılabilecek temel yargı aşağıdakiler- den hangisidir?

A) Ergenlerin fiziksel gelişimi sporla desteklenmelidir.

B) Ergenlik döneminde psikolojik destek alınmalıdır.

C) Ergenlik döneminde arkadaştan çok aile önemli olmalıdır.

D) Ergenlere, dikte edici ve buyurgan tavırlardan kaçı- nılmalıdır.

E) Ergenlere daha çok anlayış gösterilmeli, her istekleri yerine getirilmelidir.

11. Her duyunun duyarlı bir alıcı hücresi, her alıcının da bir du- yusal şifresi bulunmaktadır. Bu şifreler alıcının uyarılması ile başlayıp, sonunda doğacak yaşantının niteliğini belirle- mektedir. Bilimsel gelişmeler şu ana kadar bu süreci böyle açıklamaktadır. Ancak bilim gelecekte nasıl duyumsadığı- mız konusunda daha ayrıntılı açıklama yapacaktır.

Bu parçadan yola çıkılarak duyular ve işleyişi ile ilgi- li aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Duyumu, içinde bulunduğumuz ruh hali etkiler.

B) Alıcı hücreler duyum için önemlidir.

C) Duyum oldukça karmaşık bir süreçtir.

D) Duyum hakkındaki açıklamalar zamanla değişebilir.

E) Oluşacak yaşantının niteliğini duyular belirler.

12. Aşağıdakilerden hangisi bir duyumun gerçekleşme- si için gerekli olan temel unsurlardan değildir?

A) Uyarıcıyı iletecek uygun çevresel ortamın olması B) Uyarıcının duyusal eşikler arasında olması C) Uyarıcıyı alan organın sağlıklı olması

D) Duyu organlarının duyabileceği bir uyarıcı olması E) Organizmanın uyarıcıya ihtiyaç duyması

Psikolojinin Temel Süreçleri - 2

5

(11)

11. Sınıf Psikoloji

Psikolojinin Temel Süreçleri - 3 1. Aylarca denizde kalan gemi personelinin ve savaş esir-

lerinin duygu, algı ve düşüncelerinde uyarıcı gereksini- minin artmasından dolayı çeşitli farklılaşmalar gözlenir.

Gerçekle gerçek olmayanı karıştırma sonucunda ruhsal çöküntü ortaya çıkar.

Bu açıklamada belirtilen sorunların ortaya çıkmasına sebep olan durum psikolojide aşağıdaki kavramlar- dan hangisi ile ifade edilir?

A) Yetersiz uyarılma B) Aşırı uyarılma C) Alt duyum eşiği D) Duyum eksikliği E) Duyarlılık azalması

2. Güney Kaliforniya’da çok sık deprem meydana gelmektedir.

Oraya yeni giden bir kişi, ilk zamanlarda bu durumun ken- disini olumsuz etkilediğinden yakınabilir. Ya da kutuplara giden biri, sürekli güneş ışığında yaşamak zorunda kalınca, uyku problemi yaşayabilir. Hayatın rutin akışı bozulduğu zaman, önce fizyolojik düzen sonra psikolojik yapı bozulabilir.

Bu durum organizmanın göstereceği aşağıdaki tepki- lerden hangisiyle çözülebilir?

A) Dengelenme B) Duyusal uyum C) Aşırı uyarılma D) Duyarsızlaşma E) Yetersiz uyarılma

3. Kuvvetli bir ışık, yüksek ısı ya da ses, aşırı açlık susuzluk veya ağrı gibi sürekli ve şiddetli uyarıcılara maruz kalma durumudur. Bu durum üzüntü, kaygı ve öfke gibi kişinin kendi duygu ve düşüncelerinden de kaynaklanabilir.

Bu açıklama psikolojinin aşağıda verilen kavramlardan hangisiyle ifade edilir?

A) Uyarılma B) Toplumsal çevre C) Aşırı uyarılma D) Yetersiz Uyarılma E) Üst duyum eşiği

4. • Aydınlıktan karanlık bir odaya giren kişinin bir süre sonra karanlıkta görmeye başlaması

• Doktorların tıp eğitiminde gördükleri kadavra korkusu- nu bir süre sonra hissetmemesi

Verilen örneklerin sıralı kavramsal ifadeleri aşağıda- kilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Duyusal uyum – Alt duyum eşiği B) Duyarsızlaşma – Duyusal uyum C) Aşırı uyarılma – Duyarsızlaşma D) Duyusal uyum – Duyarsızlaşma E) Duyarsızlaşma – Yetersiz uyarılma

5. Bir parfüm atölyesine girdiğimizde çiçek, baharat gibi ko- kuları boğazımızı yakacak düzeyde alırız. Atölyede çalı- şanlar ise bu kokuyu fark etmez.

Bu iki durum sırasıyla aşağıdaki kavramlardan han- gisine karşılık gelir?

A) Yetersiz uyarılma - Duyarlılaşma B) Yetersiz uyarılma - Duyarsızlaşma C) Aşırı uyarılma - Alışma

D) Aşırı uyarılma - Algılama E) Aşırı uyarılma - Uyarılma

6. Farklı büyüklükte bir düzine kareye, uzun süredir bakıyor olduğumuzu farz edelim. Belli bir süre geçtikten sonra, bize küçük bir kare gösterildiğinde bunu zihin ilk anda gerçek bo- yutundan daha küçük algılayacaktır. Zira beyin belli türden uyarıcıya uzun süre maruz bırakıldığında ortama alışır ve ölçütlerini girdiği her yeni ortama göre yeniden düzenler.

Buna göre insan algısının ortama göre değişmesine etki eden faktör aşağıdakilerden hangisidir?

A) Duyusal uyum B) Yetersiz uyarılma C) Duyum

D) Alışma E) Duyarlılaşma

6

(12)

11. Sınıf Psikoloji

6

7. Duyusal uyumun organizmanın kendisine hayati açıdan pek çok yararı olmaktadır. Ancak bazı duyumlarda organizma, uyarıcıya uzun süre maruz kaldığı halde uyum gösterememektedir. Bu durum aslında organizmanın sağlığını korumada önemlidir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi açıklamayı des- tekleyen bir örnektir?

A) Ahmet’in giydiği pantolonunun ağırlığını gün boyu hissetmemesi

B) Uzun süre şiddetli baş ağrısı yaşayan Sibel’in ağrıya dayanamayıp doktora gitmesi

C) Antalya’da yaşamaya başlayan Emre’nin sıcak iklime alışması

D) Meltem’in gömleğine sıktığı parfümün kokusunu bir süre sonra almaması

E) Denize ilk girdiğinde üşüyen Filiz’in bir süre sonra suyu ılık bulması

8. Müzik sesi yüksek olan mekanlarda “içerideki sese uzun süre maruz kalınması işitme kaybına neden olabilir.” uya- rısını görürsünüz. Bu ortamdaki iletişim ancak insanların kulaklarına eğilip birbirine bağırarak konuşmasıyla ger- çekleşebilmektedir. Dışarı çıkıldığındaysa hala aynı dav- ranışa maruz kalan kişi artık rahatsız olmaya başlayabilir.

Bireyin rahatsız olmasında etkili olan psikolojik süreç aşağıdakilerden hangisidir?

A) Duyum eşiği B) Aşırı uyarılma C) Duyusal uyum D) Duyarsızlaşma E) Yetersiz uyarılma

9. Aşağıdakilerden hangisi duyarlılaşma kavramına örnek verilebilir?

A) Kasaplık yapanların zamanla kestiği hayvana üzül- memesi

B) Saatin sürekli çıkardığı sesi, kişinin bir süre sonra duymamaya başlaması

C) Üst katta oturanların gürültüsünden etkilenmeyen bir kişinin zamanla en küçük sese bile sinirlenmesi D) Loş bir ortama giren bir kişinin bir süre sonra nesne-

lerin ayrıntılarını seçmeye başlaması

E) İzlediği filme odaklanan bir kişinin ortamdaki konuş- malara ilgisiz kalması

10. Duyusal uyum ile duyarsızlaşma aynı gibi kullanılır fakat iki ayrı kavramdır. Örneğin kokunun yoğun olduğu bir ortamda bir süre sonra kokuyu alışma duyusal uyumdur.

Fakat gürültü yapan komşularından bıkan bireyin komşu- larına tepki göstermemesi duyarsızlaşmadır.

Bu parçada ifade edilen duyusal uyum ile duyarsız- laşma arasındaki fark aşağıdakilerden hangisidir?

A) Duyusal uyum doğuştan, duyarsızlaşma sonradan kazanılmıştır.

B) Duyusal uyum iradeli, duyarsızlaşma iradesiz olarak ortaya çıkar.

C) Duyusal uyumda algılama süreçleri işlemezken, duyar- sızlaşmada algılama ön plandadır.

D) Duyusal uyumda bir uyarıcıya tepki verilirken, duyarsızlaş- mada psikolojik olarak uyarıcı karşısında tepkisiz kalınır.

E) Duyusal uyumda dikkat önemliyken, duyarsızlaşmada önemsizdir.

11. İlk ameliyatlarında duygusal olarak çok zorlanan cerrah adayları daha sonraları aynı zorluğu yaşamamışlardır.

Doktorların zamanla ameliyatlara daha rahat girme- leri psikolojide aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ifade edilir?

A) Aşırı uyarılma B) Alt duyum eşiği C) Duyusal uyum D) Duyarsızlaşma E) Öğrenilmiş çaresizlik

12. Aşağıdakilerden hangisi alışma kavramının tanımıdır?

A) Organizmanın yetersiz ve aşırı uyarıcılar karşısında sabit olan iç dengesinin bozulmasıdır.

B) Organizmanın irade dışı gösterdiği tepkilerdir.

C) Organizmanın duyum eşikleri arasındaki uyarıcıları algılamasıdır.

D) Uyarıcıların organizma tarafından fark edilmesidir.

E) Isı, ışık, ses ve koku gibi uyarıcılara karşı duyumun azalmasıdır.

(13)

11. Sınıf Psikoloji

Psikolojinin Temel Süreçleri - 4 1. Duyumdan farklı olarak algı psikolojik yapı, toplumsal ko-

şullar, bireyin ihtiyaç ve beklentileri gibi pek çok unsurdan etkilenebilmektedir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi algıya bir örnek olamaz?

A) Ani bir ses karşısında bireyin irkilmesi

B) Sınıfa yeni başlayan bir öğrencinin fark edilmesi C) Aç olan birinin lokantaları herkesten daha önce görmesi D) Bir sporcunun televizyonda spor haberlerine yönelmesi E) Sınava hazırlanan öğrencinin kitapçıda test kitapları-

na bakması

2. Yüz metre ilerideki bir ormanı görür görmez algımız he- men devreye girer. Bu süreçte öndeki ağaçları daha ay- rıntılı algılayabilir, yapraklarından ne ağacı olduğunu çı- karabiliriz. Fakat ormandan uzaklaştıkça ayrıntılar kaybol- maktadır. Önde yer alanları; dalı, yaprağı, gövdeleriyle bir ağaç, uzaklaştıkça ağaçları ise orman diye nitelendiririz.

Gestaltçı yaklaşıma göre bu durum aşağıdaki kavram çiftlerinden hangisiyle ifade edilir?

A) Algıda derinlik – Algıda bütünlük B) Algıda yakınlık – Algıda bütünlük C) Algıda seçicilik – Algıda tamamlama D) Psikolojik illüzyon – Algıda gruplama E) Algıda yakınlık – Algıda seçicilik

3. Algılama sürecimizi içsel ve dışsal unsurlar doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi algıyı etkileyen faktörler bakımından değerlendirildiğinde diğerlerin- den farklıdır?

A) Beklenti B) Deneyim C) Ön yargı D) Uyarıcı tekrarı E) Olaya karşı ilgi

4. Aşağıdakilerden hangisi fiziksel illüzyona verilen bir örnek olamaz?

A) Karanlıkta bir çubuğun yılan gibi algılanması B) Tren raylarının ufukta birleşiyor gibi algılanması C) Dikey çizginin yatay çizgiden daha uzun algılanması D) Yanıp sönen bir dizi ampulün hareketliymiş gibi algı-

lanması

E) Su dolu bardağa konulan çay kaşığının kırık olarak algılanması

5. Bir lokantada yemek listesini inceleyen iki kişiden aç ola- nı daha çok yemeklere; susuz olanı ise daha çok içecek- lere yönelecektir.

Bu açıklamada algıyı etkileyen aşağıdaki faktörler- den hangisi üzerinde durulmaktadır?

A) Şekil - zemin ilişkisi B) Bireyin bulunduğu ortam C) Uyarıcının yeni olması D) Bireyin ihtiyaçları

E) Uyarıcının hareketli olması

6. Dikkati etkileyen faktörler bakımından değerlendi- rildiğinde aşağıdakilerden hangisi diğerlerine göre farklıdır?

A) Yemyeşil bir bahçede bir gelinciğin fark edilmesi B) Güçlü bir ışık karşısında göz bebeklerinin küçülmesi C) Ortamdaki kötü kokunun fark edilmesi

D) Bir sesin kısa aralıklarla art arda tekrar etmesi E) Aç olan birinin pastanede yiyeceklere yönelmesi

7

(14)

11. Sınıf Psikoloji

7

7. Dikkat, iç ve dış faktörler tarafından belirlenmektedir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi dikkati etkileyen fak- törler bakımından diğerlerinden farklı bir niteliktedir?

A) İnsanın gereksinimleri B) İlgi, merak ve duygular C) İhtiyaç ve beklentiler D) Geçmiş yaşantılar

E) Alışılmışın dışındaki uyarıcılar

8. Duyum, uyarıcının duyu organları aracılığı ile duyumsan- masıdır. Algı ise alıcı hücrelerin, dış çevredeki fiziksel ener- jiyi, zihinde sinirsel enerjiye dönüştürmesiyle gerçekleşir.

Zihin içinde bulunduğu durumda, beklentilerini, geçmiş ya- şantılarını, diğer duyu organlarından gelen başka duyumla- rı, toplumsal ve kültürel etkenleri de hesaba katabilir.

Aşağıdakilerden hangisi duyum ile algı arasındaki bu farklılığı ifade eder?

A) Duyum bilinçte, algı bilinç öncesinde gerçekleşir.

B) Duyum beyin merkezli, algı duyu organı temellidir C) Algı duyuma göre daha basit düzeylidir.

D) Geçmiş yaşantılar algının temel belirleyicisidir.

E) Duyumda uyarıcı birebir alınır, algıda ise anlam verme vardır.

9. Güdü sosyal ve fizyolojik kökenden kaynaklanmakla bir- likte, organizmayı harekete geçirerek bir amaca ulaşma- sı için ona bir takım davranışlar yaptıran güçtür.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi ihtiyaç ve sonuç itibariyle diğerlerinden farklıdır?

A) Acıkma-Yemek yeme B) Susuzluk-Su içme C) Başarma-Ders çalışma D) Hayatta kalma-Solunum E) Yorgunluk-Uyku

10. Fizyolojik güdülere birincil, sosyal güdülere ise ikincil gü- düler adı verilir. Birincil güdüler hayati olmalarına karşın, her zaman birincil önceliğe sahip olmayabilir.

Buna göre aşağıdaki durumlardan hangisi sosyal güdülerin daha öncelikli olduğu bir duruma örnek gösterilebilir?

A) Aç olan birinin pis olsa da çöpten yiyecek alması B) Susayan birinin arkadaşının yarım şişe suyunu içmesi C) Uykusuz olan birinin ısrarla sınavına çalışması D) Yorgun olan annenin çocuğunu sırtından indirmesi E) Aç olan birinin marketten yiyecek satın alması

11. Kitapçılara gittiğimde, kitapseverlerle aynı havayı tenef- füs etmekten keyif alıyorum. Farklı türden yazılı eserler ayrı bölümlerde tasniflenmiş ve her bölüme ilgi duyan pek çok insan görebilirsiniz. Hatta bir süre sonra, kim hangi bölüme gidecek tahmin etmeye başlarsınız.

Buna göre amaçlı davranış hakkında aşağıdaki yargı- lardan hangisi söylenebilir?

A) İnsanların motivasyonu ve ilgisine bağlı olarak değiş- mektedir.

B) Tüm insanlarda aynı şekilde gerçekleşir.

C) Sosyal ihtiyaçlar belirleyicidir.

D) Belli bir hedefi yoktur.

E) İçinde bulunulan ortam davranışın amacını belirler.

12. Ders başarısı düşük bir öğrencinin ailesi, bunun ne- denini çocuğunun arkadaş çevresine bağlamaktadır.

Çocuklarıyla konuşup, okulunu değiştirerek başarı düze- yini arttırmışlardır. Ancak çevresel koşulların değişmesi başarı için tek koşul mudur? Eğer çocuk buna inanma- saydı başarılı olabilir miydi? Başarının sırrı, anne baba- nın çocukla empati kurması ve onun buna inanmasıdır.

Parçada anlatılmak istenen temel düşünce aşağıda- kilerden hangisidir?

A) Olumsuz çevre koşullarına rağmen başarılı olmak mümkündür.

B) Çocuğun sahip olduğu sosyo-ekomonik çevre başarı- lı olmasını sağlamıştır.

C) Başarı anne babanın dışsal motivasyonu ile gerçek- leşmiştir.

D) Başarı ailenin ilgisinin yanında çocuğun buna inan- ması ve çalışmasıyla gerçekleşmiştir.

E) Çocukların başarısız olmasının en önemli nedeni ar- kadaş çevresidir.

(15)

11. Sınıf Psikoloji

8

Psikolojinin Temel Süreçleri - 5 1. Haz, bir güdünün insana doyum sağlamasıyla veya in-

sanın belli bir hedefe erişmesiyle ortaya çıkan mutluluk hissidir. Bize haz veren nesne ve durumlar, kişiden kişiye ve zamanla değişebilmektedir.

Aşağıdakilerden hangisi bu açıklamayı destekler niteliktedir?

A) Kişiyi en çok birincil güdüler mutlu eder.

B) Psikolojik süreçler ve haz arasında bağlantı yoktur.

C) Her kişinin hedefine ulaştığında yaşayacağı haz aynıdır.

D) Çocukluk döneminde sosyal güdüler çevrenin kontro- lündedir.

E) Çocukken haz veren şeyler, yaşımız ilerledikçe değe- rini yitirebilir.

2. İnsanların yaşadıkları olaylara göre değişen haz, korku, kaygı, öfke gibi duyguları bulunmaktadır. Bu duygular her şeyden önce farkında olunan ve hissedilen bireysel ya- şantılardır. Bunlar olumlu ya da olumsuz nitelikte olabilir. Duyguların davranışlarımıza yön verdiği zamanlarda, insan akıl ve mantık yetilerini ikinci plana itebilmektedir.

Parçadan yola çıkarak duygularla ilgili aşağıdaki yar- gılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Duygular değişebilir.

B) İnsan duygularının farkındadır.

C) Fizyolojik süreçler duyguların nedenidir.

D) Duygular, kişinin içinde bulunduğu koşullardan etkile- nebilir.

E) Duygularımız akıl ve mantık ilkeleriyle uyum halinde olmayabilir.

3. Bilinç, insanın kendisinden ve çevresinden haberdar ol- ması halidir. Normal bilinç durumu, bireyin kendi duyum- larının, düşüncelerinin ve kendi aldığı kararlarının farkın- da olmasıdır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi normal bilinç du- ruma örnektir?

A) Uyku sırasında insanların ağlaması

B) Hipnoz sırasında duyguların varlığını koruması C) İnsanın uyku ile uyanıklık arasında bazen rüya görül-

mesi

D) Randevuya geç kalmamak için uyumadan önce saatin kurulması

E) Meditasyon durumunda, kişinin bedeni üzerinde ruhsal denetim kurabilmesi

4. Dikkat çeşitlerinden birisi olan aktif dikkat durumunda bi- rey, dikkatini dağıtan çevresel uyaranlara rağmen belli bir uyarıcıya odaklanabilir. Bu konuda sorun yaşayan bireylerin dikkat düzeyleri, hedef uyarıcı dışındaki uyaranlar tarafından olumsuz etkilenmektedir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi aktif dikkate iliş- kin bir örnek olamaz?

A) Müzik dinlerken öğrencinin test çözmesi B) Bireyin gürültülü bir ortamda kitap okuması

C) Ani fren sesiyle irkilen öğrencinin, dersi bırakıp o böl- geye yönelmesi

D) Öğrencinin sınav esnasında dışarıdaki inşaat sesine rağmen ders çalışması

E) Bireyin televizyon açıkken arkadaşıyla telefonda konuşması

5. Dikkat arttıkça öğrenme hem daha kolay gerçekleşmek- te hem de bilginin kalıcılığı artmaktadır. Eğitim sürecinde dikkat geliştirme adına çeşitli oyunlar üretilmiştir. Örneğin 3 yaşındaki çocuklara bir resim gösterilerek gözleri kapalı bir şekilde o resmi anlatması istenebilirken; 5 yaşındaki çocuklara ise bir geometrik şekil gösterilerek, gözü kapalı olarak parmağıyla havaya o şekli çizmesi istenebilir.

Bu egzersizlerin yaş gruplarına göre farklı seçilmesi- nin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dikkat geliştirilirken zihinsel gelişim yaşına uygun uy- gulamaların seçilmesi

B) Bireylerin hoşuna giden örneklerin tercih edilmesi C) Cinsiyete uygun farklı örneklerin kullanılması D) Dikkat seviyesinin kültüre göre değişmesi E) Öğrenmeye hazırlık için örnekler kullanılması

6. Pasif dikkat sürecindeki birey, kendisine yönelen uyarana yönelik ekstra bir çaba göstermez. Çok parlak bir ışık, ani bir gürültü durumunda kişi istemsiz olarak uyarana dikkat eder. Diğer dikkat türü olan aktif dikkatte ise kişi istemli bir şekilde uyarana odaklanmakta, psikolojik ve fiziksel ekstra bir çaba harcamaktadır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden farklı bir dikkat türüne örnektir?

A) Ambulans sireni duyan kişinin dikkat kesilmesi

B) Kapının zili üç kez çalmasına rağmen kitap okumaya devam edilmesi

C) Yerde parlayan bozuk paranın gözümüzü kamaştırması D) Yüksek bir ses duyulduğunda dikkatin o tarafa yönel-

tilmesi

E) Karanlıkta gördüğümüz küçük bir ışığın dikkatimizi çekmesi

(16)

11. Sınıf Psikoloji

8

Psikolojinin Temel Süreçleri - 5 7. Derste öğrencinin başını sıraya yaslayıp, dışarıya dalgın

dalgın baktığını gören öğretmen, ses tonunu yükselterek öğrenciyi uyarmıştır. Beklediği tepkiyi alamayınca, öğ- renciye yüksek sesle “kalk ayağa bakalım” deyip, bileme- yeceğinden emin bir tarzda; en son anlattığı konuyla ilgili bir soru sormuştur. Fakat öğrenci sanki en başından beri konuyu dinlemiş gibi duraksamaksızın cevap vermiştir.

Buna göre öğrencinin o anki durumu aşağıdakiler- den hangisi ile açıklanabilir?

A) Bilinç ve bilinçsizlik durumu kategorik olmayıp ani ge çişler olabilir.

B) Bilinçaltı geçmiş yaşantılardan oluşan bir yapıdır.

C) Meditasyon süresince birey bedenine hakim olabilir.

D) Dalgınlık durumunda bilinçaltı süreçler yaşanmaktadır.

E) Uyku süresince bilinç farkındalığa sahip değildir.

8. • Sözle, bakışla veya yardımcı nesneler kullanılarak tel- kin yoluyla kişinin dış uyaranların farkına varmaksızın farklı bir bilinç hâline erişmesi durumu

• Kişinin bilinçaltındaki doyum bulamamış düşünceleri- nin, korkularının ya da isteklerinin uyku sırasında bilinç alanına çıkması durumu

• Kişinin derin düşünmesini sağlayan, iç huzuru, dingin bilinç hâllerini elde etmesi ve öz varlığına ulaşması için kullanılan bir bilinç odaklama hâli

Verilen bilinç durumlarıyla ilgili kavramlar aşağıdaki- lerden hangisinde doğru biçimde sıralanmıştır?

A) Uyku – Dikkat – Meditasyon B) Meditasyon – Uyku – Hipnoz C) Hipnoz – Rüya – Meditasyon D) Rüya – Hipnoz – Meditasyon E) Hipnoz – Uyku – Rüya

9. Psikoloji bireyin davranışını, sosyal psikoloji toplum için- deki bireyin davranışını incelemektedir. Sosyoloji ise sosyal psikolojiden farklı olarak toplumsal yapı ve kültür gibi konuları ele alırken birey odaklı değil de toplum odaklı çalışmaktadır.

Buna göre aşağıdaki örneklerden hangisi daha çok sosyal psikolojinin ilgi alanına girmektedir?

A) Toplumsal değişimin aile üzerindeki etkisi B) Küreselleşmenin temelindeki dinamikler C) Zihinsel gelişimin öğrenme üzerindeki etkisi D) Toplumlar arası kültür alışverişleri

E) Sosyal çevre değişiminin birey davranışına etkisi

10. Aşağıdaki sorulardan hangisi sosyal psikolojinin in- celeme alanına girer?

A) Kitle iletişim araçlarındaki şiddet içerikleri bireylerin davranışını nasıl etkiler?

B) Küreselleşmenin toplumlara etkileri nelerdir?

C) Sosyo-ekonomik altyapının öğrenmeye etkisi var mıdır?

D) Heyecanların fizyolojik temelleri nedir?

E) Geleneklerin toplum içindeki yeri nedir?

11. Birisi çürük bir tahtaya basıp düşünce; “Önüne baksay- dı da basmasaydı.” diyen birinin, bu durum kendi başına geldiğinde “Bu tahtanın burada ne işi var.” şeklinde tepki verdiği görülmektedir.

Bu örnekteki tepki değişimi aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?

A) İnsan yalnızken farklı, toplum içinde farklı tutum ser- gileyebilir.

B) Sosyal etki, davranışı belirleyen ve yönlendiren temel kriterlerden biridir.

C) Sosyal ilişkileri objektif bakımdan değerlendirmemiz mümkündür.

D) İnsanın, bir olayı kendisi yaşadığında verdiği tepki ile başkası yaşadığında verdiği tepki farklı olabilir.

E) Ön yargılarımız, davranışlarımız üzerinde etkilidir.

12. Beğenmediği bir filmi arkadaşlarının övdüğünü duyan Esra, arkadaşları onun fikrini sorduğunda kabul görmek ve dışlanmamak için filmi beğendiğini söylemiştir.

Esra’nın bu davranışı sosyal psikolojinin aşağıdaki hangi kavramına örnektir?

A) Özdeşleşme B) İtaat

C) Benimseme D) Yükleme E) Tutum

(17)

11. Sınıf Psikoloji

9

Öğrenme, Bellek, Düşünme - 1 1. Öğrenme, tekrar ve yaşantı sonucu davranışlarda gözle-

nen oldukça kalıcı değişikliklerdir.

Buna göre aşağıdaki örneklerden hangisi devamlılık göstermesine rağmen öğrenilmiş bir davranış değildir?

A) Ferhat’ın, öğretmeninin rehberliği ile istenmeyen bir davranışını ortadan kaldırması

B) Çiğdem’in okula her zaman aynı yoldan gitmesi C) Deniz kaplumbağalarının yılın belli dönemlerinde yu-

murtlamak için kumsala çıkması

D) Emre’nin istediği oyuncak alınmadığında alınıncaya kadar ağlaması

E) Ayşen’in köpeğine elini uzattığında, köpeğin de Ay- şen’e ön ayağını uzatması

2. Aşağıdakilerden hangisi doğuştan var olup potansi- yel çevrenin etkisiyle biçimlenmiş bir davranıştır?

A) İnsanların susaması

B) Balinaların solunum yapması C) Örümceğin ağ örmesi D) Arıların bal yapması E) İnsanların konuşması

3. Aşağıdakilerden hangisi öğrenilmiş bir davranış ör- neğidir?

A) Martıların acıkınca yiyecek araması B) Hikmet’in ani bir gürültüde irkilmesi C) Hülya’nın aşırı sıcakta terlemesi D) Filiz’in karanlıktan korkması

E) Bebeğin avcuna konulan nesneleri yakalaması

4. Okullarda teneffüs süresi bittiğinde ders zilinin çal- masıyla öğrencilerin sınıfa yönelmesi aşağıdaki öğ- renme türlerinden hangisiyle açıklanabilir?

A) Klasik koşullanma B) Edimsel koşullanma C) Model alarak öğrenme D) Kavrayarak öğrenme E) Gizil öğrenme

5. I. Telefonlarda bulunan dokunmatik ekran tuşlarını hızlı kullanma

II. Bir filmde geçen bazı sahnelerdeki konuşmaları fark etmeden ezberleme

III. Ders anlatma şekli çok beğenilen bir öğretmen gibi konuşma

IV. Mantık dersindeki bir çözümleyici çizelgenin sonucunu aniden bulma

Verilen örnekler arasında aşağıdaki öğrenme türle- rinden hangisi yoktur?

A) Örtük öğrenme B) Motor öğrenme C) Deneyerek öğrenme D) Kavrayarak öğrenme E) Model alarak öğrenme

6. Sınıfta doğru cevaplayamadığı sorudan sonra öğretme- ni tarafından düşük not verilen Atlas, aynı öğretmenin derslerindeki etkinliklerde gönüllü katılımcı olmaktan ve cevabını bildiği sorularda bile söz almaktan çekinmeye başlamıştır.

Bu olayda Atlas’ın çekingenliğine neden olan öğren- me türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Edimsel koşullanma B) Klasik koşullanma C) Örtük öğrenme D) Kavrayarak öğrenme E) Model alarak öğrenme

(18)

11. Sınıf Psikoloji

9

Öğrenme, Bellek, Düşünme - 1 7. Ağzımıza bir ham ekşi erik aldığımızda ağzımız sulanır.

I II

Bu deneyim ekşi erik sözcüğünü duyduğumuzda da III

ağzımızın sulanmasına neden olur.

IV

Klasik koşullanmanın; koşulsuz tepki, koşulsuz uya- rıcı, koşullu uyarıcı ve koşullu tepki kavramlarına örnek olan yukarıda numaralanmış ifadeler sırasıyla hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) I – II – III – IV B) II – IV – I – III C) II – I – IV – III D) II – I – III – IV E) IV – III – II – I

8. I. Klasik koşullanmada pekiştireç, yapılan davranışa bağlı iken, edimsel koşullanmada pekiştireç tepkiden önce verilir.

II. Klasik koşullanmada davranış ödül ve cezaya; edimsel koşullanmada ise ödül ve ceza davranışa götürür.

III. Klasik koşullanmada organizma pasif, edimsel koşul- lanmada aktiftir.

IV. Klasik koşullanmada davranış bellidir, edimsel koşul- lanmada rastlantısaldır.

V. Klasik koşullanma, daha düşük düzeydeki istemsiz öğrenme biçimi iken, edimsel koşullanma daha üst düzeydeki istemli öğrenme biçimidir.

Koşullanma yoluyla öğrenme ile ilgili yukarıda veri- len bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

9. Maça kırmızı kramponla çıkan ve beş gol atan Fikri, bun- dan sonraki tüm maçlara kırmızı kramponla çıkmıştır.

Fikri’nin bu davranışı aşağıdaki öğrenme türlerinden hangisi ile edindiği söylenebilir?

A) Örtük öğrenme B) Sosyal öğrenme C) Klasik koşullanma D) Edimsel koşullanma E) Kavrayarak öğrenme

10. Bağlama kursuna giden Yasemin’e öğretmeni uzun bir boz- lak şarkının notalarını verir. Yasemin şarkıyı giriş, gelişme ve sonuç olmak üzere üç bölüme ayırır. Giriş bölümünü iyi- ce öğrendikten sonra sırasıyla gelişme ve sonuç bölümlerini öğrenir. En sonunda da bu bölümleri bir bütün olarak çalar.

Yasemin’in bağlama çalmayı öğrenirken kullandığı öğrenme yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Model alarak öğrenme B) Kavramsal gruplandırma C) Aralıklı öğrenme

D) Toplu öğrenme

E) Parçalara bölerek öğrenme

11. Edimsel koşullanmada organizmanın yaklaşmak ve elde et- mek istediği yiyecek gibi bir uyarıcı olabilir. Organizma ken- disini, bu amaca ulaştıran davranışları yapar. Bu duruma olumlu pekiştirme denir. Ya da organizmanın uzaklaşmak veya ortadan kaldırmak istediği bir uyarıcı olabilir, elektrik şoku gibi. Organizma bu uyarıcıları ortadan kaldıran davra- nışları yapar. Bu duruma da olumsuz pekiştirme denir.

Buna göre aşağıdaki ifadelerin hangisinde olumsuz pekiştirme örneklendirilmiştir?

A) At terbiyecisinin istediği davranışları gösteren ata ara sıra elindeki şekerden vermesi

B) Ev içinde boya kalemleriyle her yeri boyayan çocu- ğun boya kalemlerinin elinden alınması

C) Bazı bebeklerin anlaşılmayan nedenlerle ağladığı durumlarda annesi kucağına alınca susması

D) Sınıf içinde çekingen duran öğrencinin derse katılım gösterdiğinde övülmesi

E) Bilgisayarda gereğinden fazla vakit geçiren çocuğun bilgi- sayar kullanmadığı günlerde istediği yemeğin yapılması

12. Araba kullanmak, yüzmek bu tür öğrenmelere örnek ve- rilebilir. Bu davranışların öğrenilmesinin her aşamasında bilişsel süreçler aktif olarak çalışmaktadır ve hangi hare- ketlerin işe yaradığı zihinsel olarak fark edilir.

Bu parçada hakkında açıklama yapılan öğrenme türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kavrayarak öğrenme B) Gizil öğrenme C) Psikomotor öğrenme D) Model alarak öğrenme

E) Deneme yanılma yoluyla öğrenme

(19)

11. Sınıf Psikoloji

Öğrenme, Bellek, Düşünme - 2 1. Aşağıdaki öğrenmeyi etkileyen faktörlerden hangisi

öğrenenle ilgili bir özellik değildir?

A) Güdülenme B) Olgunlaşma

C) Türe özgü hazır olma D) Genel uyarılmışlık hâli E) Malzemenin zorluk derecesi

2. 13 yaşındaki Aytaç soyut problemlerin çözümünü öğre- nebilirken, 7 yaşındaki kardeşi Burak öğrenememektedir.

Bu durum aşağıdaki öğrenmeyi etkileyen faktörler- den hangisi ile ilgilidir?

A) Olgunlaşma

B) Türe özgü hazır olma C) Genetik yapı

D) Güdülenme düzeyi E) Genel uyarılmışlık hâli

3. 9. sınıfa henüz başlayan Akif, yeni öğrenci numarası edinmiş olmasına rağmen kişisel bilgilerini yazdığı form ve evraklara ortaokul öğrenci numarasını yazmaya devam etmektedir.

Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Bir alandaki öğrenmenin başka bir alandaki öğrenme- yi olumlu etkilemesi

B) Bir alandaki öğrenmenin başka bir alana aktarılması C) Önceki öğrenmenin yeni öğrenmeyi unutturması D) Yeni öğrenmenin eski öğrenmeyi unutturması

E) Sonradan öğrenilen bilgilerin önceden öğrenilenlere göre daha kolay hatırlanması

4. Petek fizik dersinden hoşlanmamaktadır. Bir hafta son- ra gireceği sınavıyla ilgili babasına “Konuyu çalışsam da anlamıyorum. Bu yüzden başarılı olacağımı hiç zannetmi- yorum.” demiştir. Bir hafta süresince fizik sınavına çalış- mamış ve sonuçta başarılı olamamıştır. Sınav sonucunu soran babasına zayıf not aldığını söyledikten sonra “Zaten sonucun böyle olacağını sana söylemiştim.” demiştir.

Bu olay aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklana- bilir?

A) Sönme B) Ayırt etme C) Genelleme

D) Öğrenilmiş çaresizlik E) Kendiliğinden geri gelme

5. Aşağıdakilerden hangisinde genel uyarılmışlık hâli ile ilgili bir durum söz konusu değildir?

A) Uzun boylu olduğu için sınavda oturacağı sıraya sığ- makta zorlanan Mehmet’in sorulara odaklanamaması B) Migren ağrısı çeken Aydan’ın yarınki sınava çalışa-

maması

C) Amcasının sınıfını geçerse alacağını vaat ettiği ödülü Şevket’in beğenmemesi

D) Okul çevresindeki trafik sıkışıklığı nedeniyle ortaya çıkan motor ve korna seslerinden rahatsız olan Cavi- dan’ın öğretmenini dinleyememesi

E) Okulda kaloriferin yanmaması nedeniyle aşırı üşüyen Derin’in yazması gereken kompozisyonu tamamlaya- maması

6. Öğrenen bireye neyi doğru, neyi hatalı yaptığını; ha- talarının ne olduğunu gösteren öğrenme stratejisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Geri bildirim B) Okuma anlatma C) Aralıklı öğrenme D) Öğrenmeyi öğrenme E) Bütün halinde öğrenme