FOTOGRAMETRİ I
Giriş, Tanım, Tarihsel Gelişi, İşlevi, Uygulama Alanları, Sınıflandırılması
Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ
JDF329 Fotogrametri I Ders Notu
2015-2016 Öğretim Yılı Güz Dönemi
Dersi Veren Öğretim Üyeleri
Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN (B Şubesi)
Yrd. Doç. Dr. Aycan Murat MARANGOZ (A Şubesi)
0 372 2574010 – 1718
sabdikan@beun.edu.tr
http://geomatik.beun.edu.tr/abdikan/
Öğrenci Görüşme Saatleri:
Perşembe 13:30 – 15:30
Cuma 15:30 – 17:30
2
Dersin Kaynakları
Fotogrametri I ve II DersNotları, Prof.Dr.Ahmet Yaşayan,YTÜ
Fotogrametri DersNotları, Prof.Dr. Fatmagül Kılıç,YTÜ
Fotogrametri, O. Altan, S. Külür, G. Toz, H. Demirel, Z. Duran, M.
Çelikoyan, Karl Krauss, 7. Baskıdan çeviri, İTÜ, Nobel Yayın Dağıtım, 2007
Digital Photogrammetry, Yves Egels and Michel Kasser, Taylor and Francis, CRC Press, 2007
Digital Photogrammetry A practical Course , Wilfried Linder, Springer, Verlag Berlin Heidelberg 2009
Kraus, K., (1993); Photogrammetry Volume I, Fundamentals and Standard Process, Ferd. Dümmlers Verlag, Bonn, Germany.
Kraus, K., (1997); Photogrammetry Volume II, Advanced Methods and Applications, Ferd. Dümmlers Verlag, Bonn, Germany.
İnternet Kaynakları
Ulusal ve Uluslararası Kuruluşlar
3
Dersin Başarı Kriterleri
Derse Devam: %70
Vize Sayısı: 1 (Yıliçi Başarı Notuna Katkısı: %80)
Yıliçi Başarı Notu: Vize (%80) + [(Ödevler + Quizler (%20)]
Başarı Notu: Yıliçi Başarı Notu %40 + Final Sınavı Notu %60
4
Fotogrametrinin tanımı, tarihçesi, işlevi, uygulama alanları, sınıflandırılması
Tanımlar, fotoğraf/görüntü geometrisi, geometrik temeller
Matematik temeller, sayısal örnekler
Optik temeller, metrik kameralar, ölçü kameraları, kamera distorsiyon hatası, kalibrasyon raporları, distorsiyon hatasının düzeltilmesi
Elekromagnetik spektrum, fotoğraf emülsiyonları, fotoğrafik banyo işlemleri, emülsiyon taşıyıcısı konuları görsel örneklerle verilir.
Duyarlık / spektral duyarlık, geçirgenlik / saydamlık / matlık,
kararma / optik yoğunluk, pozlanma, karakteristik eğri. Gamma, gren / grenlilik, ayırma gücü, hız / genel duyarlık, bağıl açıklık, filtre etkeni, kızıl ötesi film
5
Fotogrametri I Dersinin İçeriği
Dijital görüntü kavramı, algılayıcılar, CCD/CMOS
yapıları, yer örnekleme aralığı kavramı, çözünürlükler
Monoküler / binoküler görme, derinliklerin algılanması,
Yapay binoküler görüş
Stereoskopik görüş
Stereoskop, ölçü markası ve paralaks
Stereoskopik ölçme, aletler, örnekler
Genel tekrar
Geomatik Mühendisliği (Geomatics Eng.)- Fotogrametri
Geo:
Matics:
Geomatik
Yönetme Ölçme
Dünya, yeryüzü Ölçme/ölçüm
Yeryuvarının geometrisinin belirlenmesi ve yeryuvarı üzerinde bulunan tüm objelerin birbirleriyle olan geometrik, sosyal ve anlamsal ilişkilerin kurulması ve bu bilgilerin ilgili diğer
mühendislik ve sosyal bilimlerin hizmetine sunulması işlevlerini yüklenen birbilim dalıdır.
Geomatik Mühendisliği- Fotogrametri
Daha farklı bir deyişle, yeryuvarı üzerinde konumsal bilgi sisteminin oluşturulmasını (Kent Bilgi Sistemi veya
Coğrafi Bilgi Sistemi) sağlayan ve bu bilgi sistemine altlık oluşturacak temel bilgilerin toplanmasını ve bilgiler
arasında ki ilişkilerin kurulmasını sağlayan bir bilim dalıdır.
Geomatik Mühendisliği, mekanın tasarlanmasına yönelik bilgilerin yer yüzünden veya havadan (uçaktan–uydudan) elde edilmesi ve sunulması ile ilgili bir bilim koludur.
Yersel Ölçümler (1m-5m)
Uçaktan Algılama Yapan Sistemler
Alçaktan Uçuş Verileri (300m –3km)
Uzaydan Algılama Yapan Sistemler
Kutupsal Yörüngeli (600km-1000km)
Yersel Ölçümler
Jeodezi, yer yuvarının ve
diğer gök cisimlerinin şeklini ve gravite alanlarını, bunların zaman içerisindeki
değişimlerini ve ortalama yer elipsoidini yer yüzeyinden
veya uzaydan
gerçekleştirilen ölçümlerle
belirlemeyi amaçlayan bir
bilimdir (Yersel ölçümler).
GPS
GNSS
Terrestial Laser
Scanners
Yersel Lazer Tarama-3B modelleme
12 www.severnpartnership.com
www.reddit.com
Yersel Lazer Tarama
Fotogrametri
Fotogrametri tekniği, uzaktaki cisimlerin geometrik parametrelerini belirli koşullar altında çekilmiş fotoğraflar yardımı ile
elde etme işlemidir.
Fotogrametri (Photogrammetry):
Photos+Gramma+Metron Photos-Işık
Gramma- bir şeyin çizimi
Metron- ölçme
Fotogrametri
Alçaktan Uçuş Verileri (300m -3000m)
Fotogrametri tekniği ile ölçülmek istenen nesnenin ve yakın çevresinin ya da
arazinin fotoğrafları çekilir.
Fotoğraf üzerindeki görüntüler ölçülerek istenilen bilgiler sağlanabilir ya da özel donanım ve yazılımlar kullanılarak bu fotoğrafik görüntüler harita veya plan biçimine dönüşürülür.
Fotogrametri fotoğraflar üzerinde
yapılan ölçümler ile güvenilir bilgiler elde
etme bilimi.
Fotoğrafik görüntüler, metrik bilgilerden başka nesne ve yan çevresinin yapısal özellikleri, yüzey örtüsü gibi bilgileri de sağlar.
Ancak bu bilgiler fotoğrafik dokunun yorumlanması ile anlaşılabilir.
Foto-yorumlama; Jeoloji, tarım, orman
çalışmalarında
http://www.edumine.com/courses/online-courses/air-photo- interpretation-2-applications/
1.03 m genişliği
45 cm yüksekliği
2.5 kg pilsiz ağırlıgı
3.7 - 6.5 kg pil ile ağırlığ
40 km/h maksimum hız
28 km/h tırmanma hızı
1000 -3000 m uçuş yüksekliği
30 dakika uçuş
96 cm kanat genişliği
0.7kg ağırlık
36 – 57 km/sa uçuş hızı
45 km/sa rüzgar hızı dayanıklılığı
3 km’ye kadar radyo link kapasitesi
50 dakika uçuş
http://news.discovery.com/tech/robotics/8-cool-uses-drones-130325.htm
Fotogrametri
http://www.isprs.org/video/
Uzaktan Algılama
Uzaktan Algılama tekniği, arada mekanik bir temas olmaksızın bir cisimden yayılan ve
algılanan ışınımın nitelik ve nicelik yönünden değerlendirilmesi ile cismin özelliklerinin ortaya konması ve ölçülmesi olarak tanımlanabilir.
Uzaktan Algılama işlemi iki temel aşamadan oluşur;
Veri Elde Etme Veri İşleme
Uzaktan Algılama-Veri elde etme
Görüntüleme sistemleri pasif veya aktif sistemlerden oluşur:
(1) Pasif Sistemler: Pasif sistemler yeryüzünün doğal
yayılım enerjisi veya güneş enerjisinin yansıtımını algılayan optik, ısıl ve mikrodalga algılayıcılardır.
(2) Aktif Sistemler: Aktif Sistemler kendi enerji kaynaklarını kullanırlar. Hedefe ürettikleri elektromanyetik dalga
sinyallerini yollar ve hedeften saçılan enerjiyi algılarlar.
http://www.hvkk.tsk.tr/tr/IcerikDetay.aspx?ID=240
http://www.oneonta.edu/faculty/baumanpr/geosat2/RS- 29 Introduction/RS-Introduction.html
Coğrafi bilgi sistemi-CBS
Geographical Information System-GIS
Coğrafi bilginin sayısal ortamda
sunulması, yönetimi, diğer verilerle
ilişkilendirilmesi,
sorgulanması
Geomatik Müh.- Başlıca Çalışma Konuları
Gereksinim duyulan her ölçekteki haritaların üretimini, araziye ilişkin büyük/küçük tüm projelerin etüd ve
uygulamalarının gerçekleştirilmesi,
Deprem kuşağında yer alan bölgelerde yer kabuğu hareketlerininin celenmesi,
Deprem, sel, yangın, heyelan sonucu meydana gelen afetlerden sonra uygulanacak Afet Planlarının
hazırlanması,
Kent planlarının hazırlanması,
Köprü, baraj, yol, tünel, metro vb.mühendislik projeleri,
Gerek uçaklardan çekilen fotogrametrik amaçlı fotoğraflarla, gerekse de uydulardan elde edilen görüntülerden birçok amaç için değişik ölçekli haritaların üretilmesi,
Petrol, doğalgaz vb. Yeraltı doğal kaynaklarının yerlerinin belirlenmesi,
Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği tarafından üretilen sayısal ve konuma dayalı bilgilerden, pratik hayatta birçok alanda kullanılan bilgi sistemlerinin oluşturulması,
Tarihi eserlerin röleve ve restorasyon çalışmalarının yapılması,
Arkeolojik araştırmalar,
Sulama ve kurutma projeleri,
Her tür alt yapı projeleri,
Coğrafik-jeolojik projeler,
Deniz haritalarının üretilmesi,
Harita
Harita, fiziksel gerçekliğin (yeryüzü veya diğer
gezegenlerin tamamının veya bir bölgesinin) bir düzleme
belirli bir ölçek dahilinde küçültülmüş, objelerin birbirleri ile olan ilişkileri korunarak, genelleştirilmiş, açıklamalarla tamamlanmış, matematiksel kurallarla
izdüşüm gösterimi olarak tanımlanan bir bilgi iletişim aracıdır.
1/1000 ölçekli ortofoto harita
FOTOGRAMETRİ -GİRİŞ
Başlangıçta yeryüzünün ölçümünü hedef alan Jeodezi Bilimi içerisinde bir ölçme tekniği olarak düşünülmüş; bu özelliği dolayısıyla da fotoğraflar yardımı ile ölçme anlamına gelmek üzere
adlandırılmıştır.
Buna göre denilebilir ki, fotogrametri; fiziksel cisimler ve oluşturdukları çevreden yansıyan
ışınların şekillendirdiği fotogrametrik görüntülerin ve
yaydıkları elektromanyetik enerjilerin kayıt, ölçme
ve yorumlama işlemleri sonucu güvenilir metrik
bilgilerin elde edildiği bir teknoloji, bilim ve sanat
dalıdır.
Fotogrametrik çalışmaya gereksinmenin ortaya çıkması
Bir çok çalışmanın yapılabilmesi için haritalara
gereksinim vardır. (İmar planlarının hazırlanması, Coğrafi Bilgi Sistemlerinin kurulması,….)
Haritaların güncel olması yapılacak çalışmalarda önemli bir tutmaktadır.
Gereksinim duyulan harita verileri harita yapım yönetmeliğinde istenen doğrulukta olması
gerekmektedir.
Doğrudan nesneler üzerinde ölçmeler ve veri derleme yöntemlerine göre fotoğraflar üzerinde çalışmak daha kolay,daha hızlı ve sonuç olarak daha ekonomiktir.
Klasik ölçme yöntemleri ile ölçülmesi zor olan nesnelerin bu yoldan ölçülmesi kolay olabilmektedir. Örneğin, ulaşılması çok güç olan bir dağlık bölgenin bu yöntemle
haritasının çıkarılması daha uygun
olacaktır.
Hareketli nesnelerin ölçülmesinde olduğu gibi, doğrudan ölçülmesi olanaksız
nesnelerin ölçülmesi sağlanabilmektedir.
Örneğin, su dalgalarının ölçülmesi, bir buzul kütlesinin hareketinin incelenmesi, önemli bir kara yolundaki trafik
yığılmalarının gözlenmesi ve ya trafik
kazası tespitinin yapılması mümkün
olacaktır.
Geomatik Mühendisliği Araştırma Laboratuvarı
• Kültürel mirasın korunması, Arkeoloji
• Afet izleme uygulamaları, Deformasyon gözlemleri
• 3D Modelleme Uygulamaları
• Mimari röleve uygulamaları
• Endüstriyel Tasarım
TUFUAB-Türkiye Ulusal Fotogrametri ve Uzaktan Algılama Birliği
ISPRS- International Socıety of Photogrammetry and Remote Sensing
FOTOGRAMETRİ –İŞ ADIMLARI
Kontrol nokta tesisi Hava işaretleri
Kontrol nokta ölçümü Uçuş planı
Fotoğrafik uçuş
Fotoğrafik banyo işleri/dijital fotoğraf alımı
Fotoğrametrik ölçü ve hesaplama
Stereo değerlendirme/çizim Denetleme
Çizilemeyen kısımların çizilmesi
Harita
Yer kontrol noktalarının tesisi (Jeodezik olarak yer kontrol noktalarının ölçümü ve değerlendirilmesi–Arazi Çalışmaları
klasik yöntem)
Fotoğraf çekimine uygun zamanın belirlenmesi
Yer kontrol noktalarının işaretlenmesi
Uçaktan çekilen fotoğraf çekimi ile uygulanan yönteme hava fotogrametrisi denir.
Hava fotogrametrisi ile standart harita üretimi gerçekleştirilir.
Hava fotoğrafları sadece harita üretimi amacıyla
kullanılmaz. Yer yüzün yapısı ve bitki örtüsü hakkında bilgi edinmek içinde fotoğraf çekilir.
Hava fotogrametrisi ile Coğrafi bilgi sistemleri için gereksinim duyulan sayısal harita verilerinin
toplanmasında da hava fotogrametrisi gerekir.
Bu fotoğraflar genellikle düşey fotoğraflardır.
Algılayıcılar
Algılayıcılar
Fotogrametri-Algılanan
Analog -Sayısal Fotoğraf (Görüntü)
Hava Fotoğrafları
Hava fotoğrafları üç tür olabilir.
Siyah/Beyaz
Doğal renkli
Yapay renkli
Hava Fotoğrafları
Standart harita üretimi için geçmiş yıllarsa analog siyah-beyaz fotoğraflar kullanılmasına karşın, son yıllarda renkli dijital fotoğraflar (görüntüler) da
kullanılmaktadır.
Ortofoto harita üretiminde ise siyah-beyaz yerine renkli ortofoto haritalar tercih edilmektedir.
Renkli havafotoğrafları siyah/beyaz fotoğrafa göre
gerek yorumlama, gerekse ortofoto amaçlı kullanım
için renkli fotoğraflar birkaç yüz kat daha fazla bilgi
taşımaktadırlar.
Fotogrametrik kamera kalibrasyonu, kamera sistemini en iyi şekilde ifade eden parametrelerin bulunması
olarak ifade edilir. Bu parametreler;
Resim çekme merkezinin uzaklığı (odak uzaklığı, c),
Resim koordinat sistemi eksenlerinin yönleri ile dönüklükleri,
Distorsiyon parametreleri’dir.
3 Boyutlu Test Alanı
Fotogrametri-Tarihsel Gelişim
Fotogrametrinin tarihçesi ilk fotoğrafın elde edildiği tarihten çok daha öncelerine kadar uzanır.
Bu nedenle fotogrametrinin tarihsel gelişimini fotoğrafın bulunmasından önce ve fotoğrafın bulunmasından sonra günümüze kadar olan gelişmeleri içeren 4 döneme
ayırarak incelemek gerekir.
1. Fotoğraftan önceki gelişmeler dönemi 2. Fotoğraf ve ilk gelişmeler dönemi
3. Klasik fotogrametri dönemi 4. Çağdaş fotogrametri dönemi
Fotoğraftan Önceki Gelişmeler Dönemi
Fotoğrafın bulunmasından önceki dönemde, perspektifin temelleri ve ışığın kaydedilmesi ile ilgili çalışmalar yapılmış ve temel kavramlar
ortaya çıkmıştır.
Karanlık oda (Camera Obscura): M.Ö. 5
yüzyılda Çinli filozof Mo Ti karanlık bir odada bir yüzündeki küçük bir delikten geçen ışınların ters bir görüntü oluşturduğunu ilk ifade eden
kişidir.
http://www.wisskab.com/presse/5_weber-unger.pdf
M.Ö. 4 yy. Aristoteles küçük bir delikten geçen ışığın karşısındaki duvarda ters görüntüsünün oluştuğunu
10. yy. Alhazenn (İbn-i Heysem) kendi bulduğu iğne deliği kamerayı geliştirmiştir, delik
küçüldükçe görüntünün keskinleştiğini ifade etmiştir
1200’de Roger Bacon karanlık odayı tanımladı.
13 yüzyılda Albertus Magnus güneş ışığı
tarafından gümüş nitrat kristallerinin karardığını
ilk ifade eden kişidir.
15. yy. Leonardo da Vinci bir parça kağıt üzerine keskin bir görüntüyü odaklamak için karanlık
odayı ilk kullananlardan biridir. optik izdüşüm düşüncesini ve merceklerin tıraşlanması
mekanizmalarını geliştirmiştir.
1525’te Albrecht Dürer perspektif kurallarını geliştirip, perspektif izdüşüm veren bir mekanizma yapmıştır.
Bu cihaz ile stereoskopik çizim de yapılıyordu.
Johannes Kepler 1600 yıllarında stereoskopinin
presibinin tanımını vermiştir. Jacopo Chimenti de aynı
tarihlerde ilk kez bir stereo çizim gerçekleştirmiştir.
F. Kapellar 1726’da ilk kez stereoskopik çizim kavramını ölçme bilgisinde uygulamıştır.
Yüksek noktalardan çizilen perspektif
görüntülerden topoğrafik çizim yapmışltır.
Bundan sonra Almanya, Fransa ve İngiltere’de sürekli kalıcı bir görüntü üzerinde çalışmalara başladı.
Henry Lambert (1759) ters merkezi perspektif
kavramını ve karşılıklı ışınlarla uzay geriden
kestirme kavramları
Fotoğraf ve ilk gelişmeler dönemi
Joseph Nicephore Niépce (1827) ‘heliographs’ 8
saatlik bir pozlama süresi sonunda bilinen ilk görüntü:
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:View_from_the_Window_at_Le_Gras,_Joseph_
Nic%C3%A9phore_Ni%C3%A9pce,_uncompressed_UMN_source.png
1829’da Niépce ile Louis Daguerre tarafından
“Daguerretype”
Gümüş nitratla ışığa duyarlı hale getirilen bakır levhaların, camera obscura içinde 10 ila 20 dakika pozlanarak, cıva buharına tabi tutulup geliştirilmesiyle fotoğrafik görüntü elde etme yöntemidir.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Dagerreyotipi
Guido Schreiber 1829’da, topoğrafyanın
kuşbakışı havadan görüntülenebileceğine dair teorik çalışmalar
Charles Wheatstone, 1838 yılında binoküler görmeyi tanımladı ve stereoskobu icat etti.
Fotoğraf kelimesi John Hershel tarafından 1839 yılında kullanılmıştır.
1840’da François Jean Arago topografik harita
yapımında fotoğrafların kullanımını önermiş ve
uygulamıştır.
1841’de Fox Talbot
“Calotype “ adını verdiği
yöntemle negatif görüntüden çok sayıda pozitif görüntü elde etti.
1844’de David Brewster stereoskopik baskılar için stereoskobu icat etti.
1855’de karikatürist,
fotoğrafçı Gaspard Felix Tournachon (Nadar) balon kullanarak ilk hava
fotoğrafını çekmiştir
Aime Laussedat, 1849’da topografik harita yapımı için yersel fotoğrafları kullanan ilk kişidir, geliştirdiği teknik iconometry olarak adlandırılmıştır.
Laussedat’ın çalışlmaları ile fotogrametri bir ölçme yöntemi olarak Fransız makamlarca resmen kabul edilmiştir.
Fotogrametri terimi ilk kez 1855’de coğrafyacı Kersten tarafından kullanılmış ve 1967 de Albert Meydenbauer tarafından Fotogrametri terimi uluslararası literatüre kazandırılmıştır.
M. Arthur Batut
(1880) uçurtmaya takılan kamera ile Fransa da hava fotoğrafları
çekmiştir
George Eastman 1881’de fotoğrafik malzemeler üreten dünyaca ünlü Kodak fabrikasını kurdu.
1899’da modern çift resim fotogrametrisinin ilkelerini tanımladı. Analitik fotogrametrinin temellerini attı.
Carl Pulfrich 1901’de stereo komparatörü geliştirdi.
http://www.isprs.org/documents/centenary/ISPRS_History_Konecny.pdf
1908 Dr Julius Neubronner Miniature Pigeon Camera
http://publicdomainreview.org/collections/dr-julius-neubronners- miniature-pigeon-camera/
1903 de ilk uçağın havalanmasının ardından Uçakla havadan fotoğraf çekimi de ilk kez
1909’da İtalyanlar tarafından gerçekleştirilmiştir
1911’de de Ruslar tarafından İstanbul Boğazının uçakla fotoğrafı çekilmiş.
Birinci dünya savaşı sırasında uçakta taşınan
kameralar geliştirildi. Otto von Gruber 1924’de
analitik fotogrametrinin temelleri olan projektif
denklemler üzerine çalışmalar yürütmüştür.
Klasik fotogrametri
II. Dünya Savaşı sonrası gereksinim duydukları seri
haritalar fotogrametri yöntemi ile üretilmeye başlanmıştır.
Arazisi düz olan ülkelerde tek resim de¤erlendirmesi - fotoplan üretimi-
Çizgi-harita üretimi için analog stereo değerlendirme yöntemi
1964’de Carl Zeiss tarafından yeni stereometrik kameralar
Bu dönemin sonunda çizgi-harita, artık tek ürün biçimi
olmaktan çıkmış, yerini sayısal harita almıştır. Ortofoto da yine bu dönemde ortaya çıkan çok önemli bir sonuç ürün türüdür.
Çağdaş fotogrametri dönemi
1980’lerde sayısal (dijital) fotogrametrik sistemler geliştirildi. 1990’larda sayısal fotogrametrinin
yaygınlaşmasıyla
2000’lerde sayısal hava kameraları geliştirildi.
Fotoğrafik emülsiyon ve optik kamera
kombinasyonunun gelişmesi, yüksek çözünürlüklü ve distorsiyonu daha küçük resimlerin elde edilmesini sağlamıştır.
Bilgisayar teknolojisinin ilerlemesi, güçlü donanım ve yazılım sayısal fotogrametride gerçek zamanlı
fotogrametri
Kelsh stereoplotter (1948)
Fotogrametrinin Sınıflandırılması
Fotogrametri;
kullanılan kameranın durumu
ölçülecek nesnenin yakın ve uzak oluşu,
edinilecek bilgi türü
değerlendirme yöntemi
uygulama alanlarına
göre sınıflandırılabilir.
Resim Çekilen Yerin Konumuna Göre
Yersel Fotogrametri: Yer üzerinde bulunan bir noktadan çekilmiş fotoğraflarla çalışılan bir tekniktir.
Hava Fotogrametrisi: Uçaktaki ya da genel olarak bir hava aracında bulunan bir kamera ile çekilmiş fotoğraflarla çalışılan fotogrametri tekniğidir.
Yakın Resim Fotogrametrisi: Nesne-kamera uzaklığı en çok 300 m olan bir fotogrametri
tekniğidir.
De[erlendirmede Kullanılan Resim Sayısına Göre
Tek Resim Fotogrametrisi: Tek tek resimleri kullanarak metrik bilgiler üretmeyi amaçlayan, foto plan, foto-mozaik üreten fotogrametri
yöntemidir.
Çift Resim Değerlendirmesi: Ortak alanları
bulunan fotoğraf çiftleri üzerinde ölçüler yaparak bilgi üretmeyi amaçlayan fotogrametri
yöntemidir. Çoğunlukla stereoskopik görüşde
söz konusu olduğu için buna stereofotogrametri
de denilmektedir.
Değerlendirme Yöntemine Göre
Grafik (Plançete) Fotogrametri (1850-1900):
Fotoğraflar üzerinden açı (doğrultu) ve uzunluk ölçmeleri ile projektif ve perspektif geometrinin kavramlarını kullanarak çizgisel harita üretimi için kullanılan fotogrametri tekniğidir
Analog Fotogrametri (1900-1980): Optik ve/veya
optik mekanik değerlendirme aletlerinde stereo olarak çekilmiş fotoğraflar kullanılarak objenin üç boyutlu
modelinin stereoskopi yoluyla tekrar elde edilmesi ve objenin çizimsel yollarla değerlendirildiği fotogrametri tekniğidir
Wild A7 analog stereoplotter
http://www.wsdot.wa.gov/mapsdata/Photogrammetry/About.htm
Analitik Fotogrametri (1970-1990): Çözümlerin matematiksel yöntemlerle yapıldığı, stereo
değerlendirme aletlerine bilgisayar ve elektronik ölçme sistemlerinin
eklenmesi suretiyle bazı yöneltme, ölçme ve
değerlendirme işlemlerinin otomatik ya da yarı otomatik yollarla değerlendirildiği
fotogrametri tekniğidir
Sayısal (Digital)
Fotogrametri (1990- ):
Sayısal forma dönüştürülmüş veya sayısal olarak elde
edilmifl stereo görüntülerin tamamen grafik işlemcili bilgisayarlar ile, bilgisayar
ortamında tüm değerlendirme işlemlerinin yapıldığı
fotogrametri tekniğidir
Uygulama Alanlar›na Göre
Foto-Yorumlama: Fotoğrafik dokuyu inceleyerek
nesne ve yakın çevresi hakkında bilgi üreten, arazinin yapısını ve yüzey özelliklerini incelenir
Metrik Fotogrametri: Fotoğraflardan konum,
yükseklik, uzaklık, alan ve hacim gibi metrik bilgilerin alınmasını ya da doğrudan doğruya harita çizimini
amaçlayan fotogrametri.
Topoğrafik Fotogrametri: Topoğrafik harita üretimi ile ilgili haritacılık fotogrametrisi.
Topoğrafik Olmayan Fotogrametri: Topoğrafik harita yapımı, topoğrafik ölçmeler dışında, başka bir deyişle haritacılık fotogrametrisi dışında kalan fotogrametri.
Kadastro Fotogrametrisi: Kadastro haritalarının yapımında uygulanan fotogrametri
Jeodezik Fotogrametri: Jeodezik nokta üretmede uygulanan fotogrametri tekniğidir.
Endüstri Fotogrametrisi: Yapı mühendisliğinde, metalürji,
madencilik, gemi ve uçak yapımı, otomobil sanayi vb. alanlarda uygulanan yakın resim fotogrametrisi.
Mühendislik Fotogrametrisi: Mühendislik projelerinin hazırlanmasında vb. çalışmalarda uygulanan fotogrametri.
Mimarlık Fotogrametrisi: Özellikle tarihsel değeri olan yapıların belgelenmesinde uygulanan fotogrametri.
Ortofotografi: Çizgi harita ile aynı geometrik doğruluğa sahip foto haritaların (ortofoto) üretimi ile ilgilenen fotogrametri.
http://nivol.it/index.php/en/scansystems-scanprobe-st
http://www.photometrix.com.au/applications/
http://www.photometrix.com.au/applications/
GELECEK HAFTA:
92
Tanımlar,
Fotoğraf/görüntü geometrisi, Geometrik temeller
Matematik temeller
