Senaryo & SHURA Senaryosu

Elektrik Üretimi İletim ve Dağıtım

SANAYİ Demir-Çelik Çimento Üretimi Proses Isıtma Proses Soğutma Sanayi Motorları Soğutma Aydınlatma

BİNALAR Ev Aletleri Ofis Ekipmanları Aydınlatma Akıllı Evler Isı Pompaları

İklimlendirme ve Soğutma Yemek Pişirme

DİĞER

Sokak Aydınlatması Elektrikli Araçlar Tarım & Hayvancılık Kayıplar

DAĞITIK ENERJİ Çatı Tipi Güneş Kojenerasyon Trijenerasyon

MEVZUAT FİNANSMAN

MEKANİZMALARI

SİSTEM VERİMLİLİĞİ PİYASA

TEMELLİ POLİTİKA MEKANİZMASI ARAÇLARI

İŞMODELLERİ

1. Standartlar ve Sertifikasyon 2. Enerji Verimliliği Etütleri 3. Enerji Yönetimi

12. Akıllı Tarifeler

13. EDAŞ’lar için Yeni İş Modelleri 14. TEİAŞ-EDAŞ İş Birliği

15. Dağıtık Üretimin Piyasa ve Şebeke Entegrasyonu 16. Dağıtık Üretim Modelleri

7. Talep Tarafı Katılımı ve Talep Toplayıcıları 8. Akıllı Sayaçlar

9. Enerji Verimliliği Fonları 10. Enerji Hizmet Şirketleri (ESCO) 11. Diğer Finansal Destek Sistemleri

4. Enerji Verimliliği Yükümlülükleri 5. Enerji Verimliliği Yarışmaları 6. Enerji Verimliliği Ağları

5 Yatay Alanda Değerlendirilen 16 Enerji Verimliliği Çözümü

1 Baz Senaryo &

SHURA Senaryosu

BAZ SENARYO

Enerji ve Tabii kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanan “Türkiye Elektrik Enerjisi Talep Projeksiyonu Raporu”

temel alınarak oluşturulmuştur.

Çalışmada değerlendirilen 16 enerji verimliliği çözümünün hayata geçirilmesiyle ulaşılacak yüksek enerji verimli bir senaryodur. Elektrik üretimini, iletim

& dağıtımını ve 21 adet son tüketici alanını kapsar.

SHURA SENARYOSU

SHURA

Enerji Dönüșümü Merkezi

Elektrik Tüketimi

SHURA Çalışmasının Kapsamı

2 2030 Yılı Elektrik

Tüketimi ve Tasarruf Miktarı

Türkiye’nin Yıllık Elektrik Tüketim Miktarı

2010 2019 2023 2030

210,4 TWh

GERÇEKLEŞEN BAZ SENARYO SHURA SENARYOSU

304,0 TWh

459,2 TWh

358,2 TWh

346,8 TWh

416,9 TWh

BAZ SENARYO SHURA SENARYOSU

459,2 TWh 42,3 416,9 TWh

TWh Net Tasarruf

SHURA

Enerji Dönüșümü Merkezi

Bu tasarruf miktarı,

Ankara’nın 3 yıllık elektrik tüketimini karşılar.

ANKARA

3 3 ^{x x}

2030

48,9 TWh

6,6

TWh

Toplam Tasarruf

Elektrifikasyon

Elektrik Tasarrufu

Toplam 48,9 TWh tasarruf

ve 6,6 TWh elektrifikasyonla

birlikte 42,3 TWh net tasarruf

sağlanacak.

3 SHURA Senaryosu

2030 Yılı Net Tasarruf Kırılımı ^{* SHURA}

Enerji Dönüșümü Merkezi

%45 %32

%28

BİNALAR

13,5

^TWh

DİĞER

9,7

^TWh

42,3 TWh Net Tasarruf

2030

SANAYİ

19,2

TWh

SANAYİ

19,2

^TWh

Motor Sistemleri

Konutlar

Şebeke Kayıpları

Aydınlatma

Konut Dışı Binalar

İç Tüketim

Sanayi Prosesleri

Sokak Aydınlatması

Elektrikli Araçlar

%63,7

8,6

TWh

7,2

%75TWh

%36,3

4,9

TWh

%36,4

3,5

TWh %16,6

1,6

TWh

-2,7

-%28TWh

BİNALAR

13,5

^TWh

KONUTLAR

DİĞER

9,7

^TWh

Elektrikli

Ev Aletleri Aydınlatma Aydınlatma Ofis

Ekipmanları Yemek

Pişirme Isıtma -

Soğutma Isıtma -

Soğutma

4,5 TWh 3,9 TWh

0,8 TWh 0,5 TWh

-0,7 TWh -0,1 TWh

4,6 TWh

KONUT DIŞI BİNALAR

%32,8

6,1

TWh

%20,8

4

TWh

%47,4

9,1

TWh

* 2030 yılında Baz senaryoya kıyasla

Elektrifikasyon

Elektrifikasyon, bir makine veya sistemin elektrik kullanır hale dönüşümü anlamına gelmektedir.

Elektrifikasyona örnek olarak benzinli araçlardan elektrikli araçlara, doğal gaz ile çalışan kombilerden ısı pompalarına, doğal gaz ile çalışan ocaklardan elektrikli ocaklara geçiş verilebilir.

2030

6,6 TWh

SHURA Senaryosunda Elektrifikasyonla Artan Elektrik Tüketimi Miktarı

Elektrifikasyon

Elektrikli

Araçlar Bina Isı

Pompaları Elektrikli

Yemek Pişirme Diğer

2,7

%41TWh

2,4

%35TWh

0,7

%10TWh

0,8

%14TWh

Fosil yakıtlarla çalışan teknolojilere kıyasla yeni, yerli ve yenilenebilir kaynaklardan sağlanan daha temiz, çevreci ve verimli bir teknolojidir.

Talep tarafı katılımı ve yük kaydırma sağlar.

Faydaları:

4 SHURA Senaryosu 2030 Yılı

Elektrifikasyon Kırılımı ^{* SHURA}

Enerji Dönüșümü Merkezi

* 2030 yılında Baz senaryoya kıyasla

30

m i

l y ^a r ^A

^B

^D$

13 m _ily ar _A

B

D$

1

m 1 ya il

AB

r

$

D

mily,5 ar7^A

B^D$

3_,4 m ilyar _AB

D$

2,6 milya

ABD r

$

Enerji Verimliliği

milyar 15

ABD$

milyar 3

ABD$

milyar 2

ABD$

milyar 2

ABD$

milyar 5

ABD$

milyar 3

ABD$

5 2030 Yılı Senaryoları

İçin Gerekli Yatırımlar ^SHURA

Enerji Dönüșümü Merkezi

BAZ SENARYO SHURA SENARYOSU

13,5 milyar ^ABD$ 54 milyar ^ABD$

2020-2030 DÖNEMİ TOPLAM

YATIRIM İHTİYACI

Elektrifikasyon Dağıtık Üretim

%56

%24

%20

SHURA Senaryosu Enerji Verimliliği Yatırım Miktarı: 30 milyar ^ABD$

Elektrikli

Ev Aletleri Akıllı

Evler Klimalar Yemek Pişirme

Sanayideki Enerji Verimliliği Yatırımları

Binalardaki Enerji Verimliliği Yatırımları Diğer Son

Tüketim Alanlarındaki Enerji Verimliliği

Yatırımları SHURA

Senaryosu için gereken yatırım miktarı Baz senaryodaki miktarın

4 katına eşit

Enerji verimliliğine harcanan her 1 ABD$ için

1,2-1,5 ABD$

mali fayda ortaya çıkar

x

x 4 4

6 SHURA Senaryosu

Maliyet ve Faydaları ^SHURA

Enerji Dönüșümü Merkezi

Konut dışı aydınlatma Hurda ön ısıtma Konut aydınlatması Değişken hız sürücüleri

Ev aletlerinde standby sürelerinin kısaltılması Bazik oksijen ocakları

Sanayide aydınlatma Dondurucular

Proses soğutmada akıllı soğutma Proses soğutmada izolasyon Dağıtık üretim

Masaüstü bilgisayarlar Proses ısıtma

Ofis ekipmanlarında standby sürelerinin kısaltılması Sokak aydınlatması

Entegre tesislerde çimento öğütme amaçlı valsli dik değirmen kullanımı Fırınlarda ısı geri kazanımı

Verimli ark ocakları Trijen

Farin değirmenlerinde valsli dik değirmen kullanımı Öğütme-paketleme tesislerinde valsli dik değirmen kullanımı Yemek pişirme

Konut dışı binalarda trijen Sanayi motorları NET FAYDA GETİREN TEKNOLOJİLER

İLAVE MALİYETİ OLAN TEKNOLOJİLER

Talep tarafı katılımı Bulaşık makineleri Buzdolapları Laptoplar Çamaşır makineleri

Konutlarda verimli iklimlendirme sistemleri Akıllı evler

Değerlendirilen enerji verimliliği teknolojilerinin sağladığı tasarruf maliyetlerinin %82’si, 2030 yılı için tahmin edilen elektrik maliyetinden daha düşük

Sistem Maliyeti

Sistem Maliyeti

Milyar ABD$

Politika

Maliyeti Toplam Maliyet

Toplam Maliyet Politika

Maliyeti Elektrik

Talebindeki Azalmanın Mali Değeri

Yıllık Net Maliyet

Yıllık Net Maliyet Elektrik

Talebindeki Azalmanın Mali Değeri

4,49 4,51

6,51 0,02

0,03 6,53 -6,7

-8,08

-2,2

0

2030 Kamu Perspektifi 2030 Özel Sektör Perspektifi

6,72 milyar ^ABD$

değerinde elektrik tasarrufu yapılacak

Bu miktar 2030 elektrik piyasası hacminin

%10’una denk Yapılan yatırımlar karşılığında 2030’da yıllık

-1,5

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030

13.375

+3.307 -305 -193 +130

+1.431 +685 -179 -370 +927

+548

+2.324

-1.271

-1.859

-2.086 +908 -391

+469

-1.068

-2.102 +888

13.278

7 Enerji Tedarik Güvenliği

ve İthalata Bağımlılık ^SHURA

Enerji Dönüșümü Merkezi

Doğal Gaz Tüketimi

BAZ SENARYO

BAZ SENARYO

SHURA SENARYOSU

SHURA SENARYOSU

19,7 ^{milyar m}

³

^/yıl

111,8 milyon ton/yıl

8,7 ^{milyar m}

³

^/yıl

108,2 milyon ton/yıl

2030 yılındaki

11,0

^{milyar m3}

doğal gaz tasarrufu yaklaşık 12,7 milyon konut abonesinin yıllık doğal gaz ihtiyacına denk gelir

2030 yılında kömür tüketiminin

3,6

^milyon

ton azalmasının faydası yaklaşık 300 milyon ABD$’ına denk gelir 88,1

-12,1 +0,1

+23,9 +9,4

+3,7 +0,7 +0,5

+0,3 -0,04

-3,0

88,1

-12 0

+22,2 +9,9

+3,4 +1,5

-1,9 -0,3

-2,0 -0,7

Kömür Tüketimi

ELEKTRİK SANTRALLERİNİN ELEKTRİK SANTRALLERİNİN

Milyon ton/yıl

4

70 Milyon m3 /yıl

8 ^CO Emisyonları ²

0

Konvansiyonel Elektrik Üretimi

Kaynaklı CO2

Emisyonları Kojenerasyon

ve Trijenerasyon Yıllık Net Değişim Konutlarda

Isı Pompası Kullanımı

Konut Dışı Binalarda Isı

Pompası

Kullanımı Yemek

Pişirme

-29,5

-2,5 -1,2 -0,6 8,7

Milyon ton

SHURA Senaryosunda 2030 CO

2

Emisyonlarındaki Değişim

SHURA SENARYOSU

SHURA

Enerji Dönüșümü Merkezi

2030 yılı CO2

emiyonları net

25,1

^milyon

ton azalır

1 kWh elektrik üretimiyle ortaya çıkan CO

2

emisyonu miktarı

2020 2030 465-466 gr

409 gr 380gr

BAZ SENARYO SHURA SENARYOSU

-25,1

Çin10.000 programı Japonya Top runner sistemi

Avrupa (tüm) ECODESIGN

Vermont, ABD

Süper ESCO Portekiz

Enerji verimliliği yarışmaları

Birleşik Krallık

Binalarda vergi indirimi programı

Teksas, ABD Enerji performans sözleşmeleri

Avusturya

Entegre enerji sözleşmeleri Tedarikçi yükümlülükleri

Elektrikli motorlar için minimum enerji performans sözleşmeleri Perform Achieve Trade (PAT) Süper ESCO

Enerji verimliliği etütleri

Belediye enerji ve iklim önerileri Enerji vergileri

İsveç Danimarka

Enerji verimliliği yükümlülükleri CO₂ vergi muafiyeti sistemi

Hindistan Fransa

Bina enerji iyileştirme pasaportu & Enerji verimliliği yükümlülükleri Enerji verimliliği yükümlülükleri & Beyaz sertifikalar Enerji tasarrufu sertifikaları & Binalarda enerji iyileştirmesi için enerji verimliliği fonu Binalarda enerji

sertifikaları En verimli bina standardı Enerji verimliliği etütleri STEP up!

Learning Energy Efficiency Networks (LEEN)

Enerji tedarik sözleşmeleri, Thermondo KFW verimli ev standardı

Energy Savings Partnerships (Berlin) Enerji tedarik sözleşmeleri, BEST standardı Almanya

İngiliz Kolombiyası, Kanada CO₂ vergisi

Endonezya

Zorunlu enerji yönetimi

Güney Afrika Yakıt verimlilik standardı İrlanda

ACA vergi indirimi

İsviçre CO₂ vergisi ProKilowatt

Polonya

Beyaz sertifika sistemi

İtalya

Beyaz sertifika sistemi

Mevzuat

Standartlar Enerji yönetimi

Sertifikasyon Enerji verimliliği

yükümlülükleri Fiyatlandırma &

vergiler

Politika mekanizması araçları

Enerji verimliliği

yarışmaları Enerji verimliliği

ağları ESCO‘lar

Finansman mekanizmaları

Enerji verimliliği

fonları Diğer finansal

destek sistemleri

Binalar

Konutlar

Sanayi

Kamu binaları

Sektörler arası Ticari

binalar

9 ^Dünya Uygulamaları ^SHURA

Enerji Dönüșümü Merkezi

Ukrayna*

GİP & GÖP

FTR, oFİR & mFİR

KM

Slovenya

oFİR & mFİR

İtalya

mFİR

Portekiz

KM

İspanya

KY

Polonya

GİP GÖP

Britanya

FTR, oFİR & mFİR

KM

İsveç

GÖP GİP

GİP GÖP mFİRFTR FTR, oFİR & mFİR

Norveç

FTR, oFİR & mFİR

KP GİP GÖP

Finlandiya

GİP & GÖP

FTR & mFİR

SR

Danimarka

Almanya

GİP & GÖP FTR, oFİR & mFİR

KY

Avusturya

oFİR & mFİR

İsviçre

GİP & GÖP

FTR, oFİR & mFİR

Fransa

GİP & GÖP

FTR, oFİR & mFİR

KP

Macaristan

GİP & GÖP

FTR, oFİR & mFİR

Avustralya

Toptan Talep Tarafı Katılımı Mekanizması (TTKM)*

KY

ABD

Planning Resources Demand Response (PRDR) Emergency & Full-Emergency Load Response (EMLR) Operating Reserves

Demand Response ELREDR

Economic Demand Response (EDR) Economic Load Response (ELR)

Hollanda

GİP & GÖP

FTR & oFİR

Belçika

GÖP

FTR & mFİR

*Son taslaklar hazırlandı **Şu anda hazırlanıyor

Talep Tarafı Katılımı Enerji Piyasası GİP Gün İçi Piyasası GÖP Gün Öncesi Piyasası Rezerv Dengesi

FTR Frekans Tutma Rezervi

oFİR Otomatik Frekans İyileştirme Rezervi mFİR Manuel Frekans İyileştirme Rezervi Kapasite Mekanizması

KP Kapasite Piyasası

KM Kapasite Mekanizması

KY Kesintili Yükler

SR Stratejik Rezervler

10 ^{Çözümler SHURA}

Enerji Dönüșümü Merkezi

Çok Yüksek Etki Yüksek Etki Ortalama Etki Düşük Etki

Sanayi

Standartlar Sertifikasyon Enerji Verimliliği Etütleri ve Enerji Yönetimi Enerji VerimliliğiYükümlülükleri Enerji VerimliliğiYarışmaları Enerji VerimliliğiAğları Enerji VerimliliğiFonları ESCO Modeli Çerçevesinde Finansman Diğer Finansal Destek Mekanizmaları Dağıtık EnerjiModelleriTalep Tarafı Katılımı ve Talep Toplayıcıları, Akıllı Sayaçlar

Konutlar

Ticari Binalar

Kamu Binaları

Dağıtık Üretim

Enerji Verimliliği Çözümlerinin Sektörlere Etkisi

0 21

Mevzuat

Piyasa Temelli Politika Mekanizma

Araçları İş

Modelleri Finansman

Mekanizmaları Sistem Verimliliği

14,4

2,6 9

1,9

TWh

2030 yılında enerji

verimliliği çözümleri sonucu oluşan toplam tasarruf miktarı 48,9 ^TWh

48,9

Enerji Verimliliği Çözümlerinin CO

2

Azaltımındaki Etkisi

2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030

Milyon ton CO2

Standartlar

Baz Senaryo

Sertifikasyon Enerji Yönetimi ve Enerji Verimliliği Etütleri Enerji Verimliliği Yükümlülükleri Enerji Verimliliği Yarışmaları

Enerji Verimliliği Ağları Talep Tarafı Katılımı Akıllı Sayaçlar

Enerji Verimliliği Fonları ESCO Modeli

Çerçevesinde Finansman Diğer Finansal

Destek Mekanizmaları Sistem Verimliliği

SHURA Senaryosu 187,7

146,0

158,2 2030 yılında

Enerji verimliliği çözümleri sonucu salınan CO

2

29,5 Milyon

ton azalır