1 SAVAŞAN İHA SIKÇA SORULAN SORULAR
S-) T3 vakfından destek almak için nasıl başvuru yapacağız?
C-) ÖTR değerlendirme sonuçlarına göre bir ön eleme gerçekleşecektir. Maddi destek almaya hak kazanan takımlar ise ÖTR sonuçlarına göre belirlenecektir.
Gerçekleştirilen destek başvuruları, T3 vakfı tarafından değerlendirmeye tabi tutulacak ve uygun görülen takımlara destek verilecektir.
Destek başvurusunda bulunmak, kesin olarak destek alınacağı manasına gelmemektedir.
Verilecek destek ise net değildir. Başvurunuz ve destek miktarınız değerlendirilir. Sonrasında uygun görülürse destek sağlanır.
S-) Acaba kullanılan kameranın tüm çözünürlüğünü kullanmak zorunda mıyız? Yani başından beri görüntünün bir kısmını kullansak sadece, kurallara aykırı olur mu? Sonuç itibari ile kilitleme için dijital zoom yapmış olmuyoruz. Kameranın açısı ile ilgili seçimi kolaylaştırmak için bunu yapabilir miyiz?
C-) Kilitlenme şartında bahsedilen görüntü yüzdeleri hakem heyetine sunulan video görüntüsünün yüzdeleridir. Çok geniş açılı bir kamera ile de baksanız çok dar açılı bir kamera ile de baksanız, hakem heyetine sunduğunuz görüntü değerlendirilir.
S-) Bir rauntta otonom uçuş olması için gerekli olan bir raunttaki uçuş süremizin minimum %75 'lik kısmı tek parça olmak zorunda mı yoksa gerekli süreyi tamamlamak şartıyla parça parça da otonom uçuş gerçekleştirebilir miyiz?
C-) Parça parça olabilir.
S-) Şartnamede ''Uçuşların 2'si sabah 2'si akşam yapılacaktır.'' diye yazıyor. Akşam uçuşu olarak bahsedilen uçuşlar hava karardıktan sonra mı gerçekleştirilecek?
C-) Uçuşlar Hava kararmadan tamamlanacak Tam takvim haliyle daha sonra belli olacak.
S-) Yarışmaya başvuru yaptıktan sonra takıma üye ekleme veya çıkarma yapabilir miyiz?
Eğer yapabiliyorsak bu ne zamana kadar veya hangi surece kadar yapılabilir?
C-) Yarışma için belirlenen son başvuru tarihinden evvel, takımlar, üyelerinde istedikleri değişikliği yapabilirler. Bunun için, başvurularının hemen akabinde gelen onaylama e- postasındaki linke girerek yarışma başvuru sayfasına ulaşmaları yeterli olacaktır.
Takımlar kendi başvuru sayfalarında takımları ile ilgili bilgilerde istedikleri değişiklikleri yapabilirler.
S-) V-tol’ler sabit kanat İHA kategorisinde mi yarışacaklar?
C-) VTOL sabit kanatta yarışabilir.
S-) İHA pilotluğu başvurusunda IHA-0 ve IHA-1 adı altında iki çeşit lisans bulunmakta.
Şartnamede hangisine başvurmamız gerektiğine dair bilgi yok. Hangisini almamız gerekiyor?
C-) İHA-0 ile İHA-1 Pilotluk için;
2 İHA-0 Drone Eğitimi 0- 4 kg arasındaki Drone 'ları kapsamaktadır ve 12 yaşından büyük olan bireyler alabilir.
İHA-1 Drone Eğitimi 0-25 kg arasındaki Drone 'ları kapsamaktadır ve 15 yaşından büyük olan bireyler alabilir.
Alacağınız veya tasarlayacağınız İHA için belirtilen lisansları yukarıda belirtildiği üzere kendiniz belirlemeniz gerekiyor. 4 kg üstü için İHA-1 almanız gerekmektedir.
S-) İHA ya pilotluk yapacak olan arkadaşımızın İHA-0, İHA-1 gibi pilotluk eğitimi alması gerek midir?
C-) Evet gerekir.
Yarışmaya katılan takımların pilotlarının https://iha.shgm.gov.tr/ adresinden “İHA Pilot Kayıt Başvurusu” yapmış olup başvurularının onaylanmış olması gerekmektedir.
Bu sistemde pilotluk yetkisi bulunmayan takımlara uçuş izni verilmeyecektir.
S-) Sabit kanatlı araçlarda otonom kalkışta illa taksi şartı aranır mı elle fırlatmak yarışma kurallarına aykırı mıdır?
C-) Araçlar pist üzerinden, pistte hızlanarak ya da elden atarak kalkışlarını yapacaklardır, herhangi bir taksi durumu söz konusu değildir. Otonom kalkış şartının sağlanması için hava aracı, tırmanışını otonom yapmak zorundadır.
S-) Başvuru yapmak istediğimiz takım bir okul değil, dernek ve takım üyelerimizin bir kısmı üniversite öğrencisi, bir kısmı mezunu. Başvuru formunda nasıl belirtmemiz gerekir?
C-) Takım seviyesini takımınızda hangi seviye çoğunluksa ona göre seçebilirsiniz.
S-) Başvuruda herhangi bir eleme olacak mıdır?
C-) Bu aşamada bir eleme olmamaktadır. Ön değerlendirme raporlarından sonra elemeler olacaktır.
S-) Yarışma katılmak için bir hoca veya bir danışman olması gerekiyor mu?
C-) Danışman zorunlu değildir. Ancak lise öğrencilerinde oluşan takımlar için zorunluluk bulunmaktadır.
S-) Bütçe dağıtımı geç olacağı için elektronik kartları kendimiz alıp çalışmaya başlamak istiyoruz. Fakat daha sonradan bu bütçe içinden harcamalarımızı alabilir miyiz?
C-) Yapmış olduğunuz harcamaları faturalandırmanız gerekmektedir ancak destek almış olduğunuz tarihten önceki yapmış olduğunuz harcamaların destek kazanmanız durumunda size ödenmesi durumu için şu aşamada olumlu bir cevap veremeyeceğiz. Bununla alakalı alınmış bir karar yoktur.
S-) Sabit kanatlı İHA’larda sisteme kayıt yapılacak mı?
C-) Evet sabit kanatlı İHA'lar da kayıt yaptırmalıdır.
S-) Kullanacağımız kamera sizin piksel isterlerinizi karşılayan sıradan bir kamera olacak, herhangi bir kilitlenme özelliği taşımayacak değil mi?
Bizim rakip İHA’ların izini sürmemiz, kilitlenmemiz için sadece saniye yollanan konum bilgilerini mi kullanacağız? Başka bir veri kullanmayacağız değil mi?
3 C-) Eğer burada kasıt gimballi bir kamera ise, gimbal kullanımı yasaktır. Onun dışında istenilen özellikleri sağlayan bütün kameralar kullanılabilir.
Yarışmacılar işleyecekleri verileri kendileri belirleyeceklerdir. Yalnızca diğer hava araçlarının konum bilgileri, yarışma komitesi tarafından sunucu üzerinden yarışmacılara yayınlanacaktır.
Hedef tespiti, hedefe uçuş gibi eylemleri yapabilmek için işlenecek verinin ne olacağı konusunda yarışmacılar özgürdür.
S-) Takım olarak hem savaşan İHA hem de TÜBİTAK insansız hava araçları yarışmasına katılabilir miyiz?
C-) Evet, yapabilir. Ancak yarışmaların aynı anda olması durumuna göre ekiplerini ayarlaması gerekmektedir.
S-) Akademik danışman olarak belirlediğimiz kişi yarışma süreci boyunca bizimle beraber yarışmanın yapıldığı yerde bulunmak zorunda mı? Diyelim biz 4 gün orda kalacaksak o da bizle beraber mi olmalı yoksa gelmese de olur mu?
C-) 18 yaşından küçük değilseniz Sizinle beraber olmak zorunda değildir.
S-) 1 kişi birbirinden bağımsız 2 farklı takımda yarışmaya katılabilir mi?
C-) Bir kişi aynı anda aynı kategorideki 2 farklı takımda yarışmaya katılamaz.
S-) Başvuru formları açıldığında Takımın Tanıtım Dosyası, Takım Tanıtım Metni, Proje Tanıtım Metni gibi sorular yer alıyor. Bu sorulara nasıl cevap vermemiz gerekiyor?
Sitede ya da kılavuzda buna dair herhangi bir şey bulamadım.
C-) Takım tanıtım dosyanızda takımınızı tanıtmanız gerekmektedir. Takım üyelerinizin bölümleri sınıfları; takım içerisindeki iş bölümü; daha önce katılmış olduğunuz yarışmalar, varsa almış olduğunuz ödül ve başarılardan bahsetmelisiniz.
Varsa danışmanızın bilgilerini belirtmelisiniz.
Takım tanıtım metni, takım tanıtım dosyanızın bir özeti olmalıdır.
Proje adı, yarışma kapsamında tasarladığınız ürüne bir isim vermek istiyorsanız onu içermelidir.
Proje tanıtım metninde projenizdeki öngörülen süreçler, yarışma hedefi doğrultusunda kullanmayı planladığınız algoritmalar ve metotlardan kısaca bahsedilmelidir.
S-) Resmi (kâğıt üzerinde) bir takım değiliz ödül için bu sorun teşkil eder mi?
C-) Başvuru yapmak için resmi bir takım olmanıza gerek yoktur.
S-) Gövdeyi hazır alıp iç tasarımın bize ait olması bir sorun teşkil eder mi, yoksa gövdeyi de bizim üretmemiz mi gerekli?
C-) Kendi tasarladıkları araçlarla yarışmaya katılmak isteyen yarışmacılara tasarımlarından dolayı bir ayrıcalık tanınmayacaktır. Bu sebepten frame'i hazır almakta bir sakınca yoktur.
S-) Sabit kanatlı tercih edilip farklı motor türü ile yarışmaya katılabilir miyiz?
C-) Sabit kanatlı araçlar için bir motor sınırı bulunmamaktadır.
S-) Yapılan insansız hava araçlarının minimum yerlilik oranı şartı var mı? Yani her şeyi dışarıdan alıp bazı yerlerde el emeği kullanılan tasarımlar yeterli mi?
4 C-) Araçlarda yerlilik şartı yoktur. Dilerseniz ürünlerin hepsini hazır olarak alabilirsiniz.
S-) Takımlara herhangi bir maddi, malzeme, tecrübe gibi sponsorluk sağlanıyor mu?
C-) Takımlara, Kritik Tasarım raporlarının değerlendirme sonuçlarına göre maddi destek sağlanacaktır. Maddi destek üst limit miktarı henüz belli değildir.
S-) Takım üyeleri farklı üniversitelerden olabilir mi?
C-) Evet olabilir.
S-) Bir takım olarak hem sabit kanat hem de döner kanat kategorisinde yarışabilir miyiz?
(2 farklı araç ile tek takım), demek istediğim 5 kişi bir ekip oluşturup döner kanat kategorisinde yarışmaya hak kazanıp, yine bu aynı 5 kişi sabit kanat kategorisinde de yarışabilir mi?
C-) Bir takım sadece tek kategoride yarışabilir.
S-) Önceki yıllarda yazılan ön tasarım ve kritik tasarım raporlarını, bu sene takımlara yol göstermesi ve önceden yarışmaya katılan hava araçlarının incelenmesi adına paylaşabilir misiniz?
C-) Raporların paylaşılması planlanmaktadır.
S-) Desteklenmeye değer görülen takımlar için belirlenen bir destek üst limiti var mıdır?
C-) Maddi destek üst limitleri takımlardan toplanan malzeme talep listelerine ve ilgili yarışma bütçesine göre belirlenmektedir. Kritik tasarım raporu aşamasında takımlardan ayrıca malzeme talep listeleri de toplanacaktır. Bununla alakalı detaylı bilgi yarışma başvurularının sona ermesinin ardından paylaşılacaktır.
S-) Malzeme desteğinde herhangi bir sınırlama var mı?
C-) Destekler maddi olarak yapılacaktır. Kritik tasarım raporu aşamasında takımlardan, talep ettikleri malzeme listeleri alınacaktır. Verilecek maddi desteklere, rapor içerikleri ve malzeme listelerinin incelenmesinin ardından karar verilecektir. Bununla alakalı detaylı bilgi yarışma başvurularının sona ermesinin ardından paylaşılacaktır.
S-) Yarışma sonucunda ödül kazanmaya hak kazanan takımların kazandıkları miktar kime ve nasıl teslim edilecektir?
C-) Yarışma şartnamesinde de yazdığı üzere takım üye sayısına göre ödül eşit bir şekilde bölünerek her şahsın belirteceği banka hesabına yatırılacaktır.
S-) Malzeme desteği ile sadece önceden doldurup size gönderdiğimiz Excel dosyasında yer alan malzemelerin alımını mı gerçekleştirmemiz gerekiyor? Excel dosyasında yer almayan ürünleri alabilme imkânımız var mı?
C-) Yarışma kapsamında olması ve faturalandırılması şartıyla başka malzemeler almanız mümkündür.
S-) İniş alanı bilgileri ve uçuş alanı koordinatları bizimle paylaşılacak mı?
C-) Uçuş alanının koordinatlarıyla alakalı çalışmalarımız devam etmektedir. Yarışma alanı belirlendikten sonra ilgili bilgiler sizinle paylaşılacaktır.
5 S-) Takımımızdan ayrılan üyeler olduğu için çıkan üyelerin isimlerini kaldırmak için ne yapmamız gerekiyor?
C-) Yarışma için belirlenen son başvuru tarihinden evvel, takımlar, üyelerinde istedikleri değişikliği yapabilirler. Bunun için, başvurularının hemen akabinde gelen onaylama e- postasındaki linke girerek yarışma başvuru sayfasına ulaşmaları yeterli olacaktır. Takımlar kendi başvuru sayfalarında, takımları ile ilgili bilgilerde istedikleri değişiklikleri yapabilirler.
Onay e-postası tarafına ulaşmayan takımlar, bunu, TEKNOFEST yönetimine bildirerek, kendi başvuru sayfalarına ulaşmak için gerekli olan linki talep edebilirler.
Yarışma başvuru süresi dolduktan sonra, üyelerinde ekleme ya da çıkarma yapmak isteyen takımlar, TEKNOFEST yönetimine taleplerini e-posta yoluyla gerekçesi ile birlikte göndermek zorundadır. Bu talep, ilgili yarışmanın danışma kurulu tarafından değerlendirildikten sonra, takımlara olumlu ya da olumsuz dönüşler yapılacaktır.
S-) Ön elemeyi geçen takımlar listesi henüz açıklanmadı bildiğim kadarıyla ve takımımda çeşitli anlaşmazlıklardan ötürü 2 üye çıktı ve yerine 2 yeni üye katıldı ve bu eklenip çıkarılma durumu ön tasarım raporu gönderildikten sonra oldu. Konaklama ve ulaşım planlaması için Türkiye teknoloji takımı tarafından bir mail gönderildi ve üye bilgileri istendi. Bu mailde ilgili Excel tablosuna takımı ve üyeleri yeni şekli ile gönderdim. Mevcut değişiklikleri ilgili yarışma yönetimine de bildirmemi istemiştiniz. İlgili adresi alabilir miyim?
C-) Güncel takım listenizi ilgili Excel dosyasında yazmış iseniz son hal olarak bu dosyalar dikkate alınacaktır. Bu aşamada yönetime herhangi bir bilgi vermenize gerek bulunmamaktadır.
S-) Hazırlamış olduğumuz raporun içindekiler kısmını kendimiz şekillendirip istediğiniz bilgileri farklı başlıklar altında verebilir miyiz? Yoksa sizin vermiş olduğunuz taslağa uygun birebir raporlamamız mı gerekiyor?
C-) Size gönderilen rapor taslağına bağlı kalmanız gerekmektedir.
S-) Ön tasarım raporunu İngilizce hazırlayabilir miyiz?
C-) Tercih edilen dil Türkçedir.
S-) Aracın mekanik tasarım kısmı bölümünde aracımızın SolidWork veya AutoCAD çizimleri yeterli olur mu, orda ki bizden tam olarak istenen gerekli içerik bilgileri nelerdir?
-Hazırladığımız ön tasarım raporunda sayfanın arkasında TEKNOFEST logosunu filigran olarak kullanalım mı?
-İlk başvuruyu gerçekleştirirken sponsor desteği yoktu ve başka destek alıyor musunuz sorusuna hayır demiştik. Şuan bir firma bize sponsor oldu ise yapmamız gerekenler nelerdir?
C-)
1- Yapmış olduğunuz çizimleri nedenleri ve tercih ediş sebeplerinizle birlikte anlatmalısınız 2- Kullanabilirsiniz, sorun değil
3- Sponsor olan firma ya da firmaları belirtmeniz yeterlidir.
S-) Ön tasarım raporunu teslim ettikten sonra ihtiyaç duymamız halinde ön tasarım raporundan biraz farklı uçak üretmemizin bir sakıncası var mıdır? Mesela uçak gövdesi
6 tasarımını daha sonra biraz daha geliştirmeyi düşünüyoruz. Yoksa Detaylı tasarım raporundaki gibi raporun dışına çıkmak tamamen yasak mı?
C-) Hayır sakıncası yoktur. Eğer dikkat ederseniz şartnamede yarışma günü öncesi kontrol edilecek aracın hangi tasarım raporuna uymak zorunda olduğu belirtilmiştir. Detaylı tasarım raporu teslim edilene kadar aracınızda istediğiniz oynamayı ve değişikliği yapabilirsiniz.
Detaylı tasarım raporu teslim edildikten sonra teslim ettiğiniz rapor gereğince yapmış olduğunuz araç ne ise onunla gelmek zorundasınız. Aksi durum tespit edilirse yarışmaya katılamayacaksınız. Yapılan değişiklikler KTR de belirtilmelidir.
S-) Yarışma şartnamesinde uçağın maksimum yükseklik sınırı belirtilmemiş böyle bir sınırlama mevcut mu?
C-) HGM uçuş şartlarında belirtilen aşağıdaki kural geçerlidir;
> Yerden (AGL) 400 feet (120 metre) yüksekliğin üzerine çıkılmamalıdır.
Maksimum irtifa belirtilen yükseklik olmalıdır.
S-) Otonom kilitlenme
1-Bir İHA'nın otomatik olarak başka bir İHA’yı bulup belirlenen süre boyunca hedef alanının içerisinde tutması mı?
2-Yoksa manuel kontrol ederek diğer İHA’yı hedef alanına aldıktan sonra kilit atıp belirlenen süre boyunca otonom olarak hedef alanında tutması mıdır?
C-) Otonom kilitlenme tam anlamıyla şudur:
Bir İHA'nın herhangi bir insan müdahalesi olmadan, başka bir aracı istenen ölçütler dâhilinde hedef alanının içerisinde tutmasıdır.
S-) Takımımıza yurt dışından ekip üyesi alabilir miyiz?
C-) Evet, böyle bir şey yapabilirsiniz.
S-) İki etap arası mola süresi nedir acaba?
C-) Sabit ile döner kategorilerin etapları birbirini takip ederek yapılacaktır. Etap öncesi hazırlanma, etap süresi ve etap sonrası süreler şartnamede belirtilmiştir.
S-) Proje sürecini yönetirken her durum analiz edilip, planlanması gerekir. Bu yüzden eğer proje yapılmaya, malzemeler kullanılmaya başlandıktan sonra süreçte karşılaşılan istenmeyen durumlar ile proje sekteye uğrar ve proje yarışmaya yetişmezse;
1 - Destek sağlanan malzemeler eğer TEKNOFEST düzenli bir şekilde her yıl düzenlenmesi planlanmışsa gelecek seneki yarışma için takımda kalabilir mi?
2 - Böyle bir plan yok ise malzemeler için nasıl bir süreç izlenilecek?
C-) Öncelikle her takım kendine verilen demirbaş malzemeyi korumak ve kollamakla yükümlüdür. Yarışmaya hazırlık süresince istenmeyen durumlarla karşılaşılabilir. Bu durumların eğer gerekirse malzemeler ile birlikte raporlanması ve bildirilmesi zorunludur.
Takımların sürekli değişkenlik gösterebilmeleri durumu ve kurumsal olarak bir karşılıkları olmadığından dolayı şuan için malzemelerin takımlarda kalması durumuyla ilgili bir husus belirtilmemiştir. Malzemelerin tedariği ve geri tedariği T3 Vakfı bünyesinde oluşturulan bir koordinatörlük aracılığı ile gerçekleştirilecektir.
7 S-) 1- Kamera olarak 360 derece kamera kullanmamız sizin açınızdan bir problem teşkil eder mi?
2- Kalkış için fırlatma rampası kullanabilir miyiz?
C-) 1- Hayır kullanamazsınız. Kilitlenmeyi gerçekleştirecek kamera standart kamera açısına sahip olmak zorundadır.
2- Evet kullanabilirsiniz.
S-) 1-Destek programından istediğimiz ürünlerin ücretini mi gönderiyorsunuz yoksa direkt ürünü mü?
2-Desteği aldıktan sonra projeyi bitiremezsek ürün iadesi mi para iadesi mi olur ve başka bir yaptırım var mı?
3-Ardupilot donanımı ile uçağın dengesini sağlasak (Controller) kurallara uygun olur mu?
C-) 1- Destek programından kabul aldığınız takdirde istenen ürünler değerlendirmeden sonra temin edilir, para ödenmez
2- Alınan ürünler alındığı gibi geri teslim edildiği takdirde herhangi bir sorun teşkil etmez 3- Uygundur.
S-) 1. Döner Kanatlı kategorisinde yarışan ve üzerinde birden çok kamera bulunan bir İHA ilk kenetlenmesini birinci kamerasından, ilk kenetlenme bittikten sonra ikinci kenetlenmesini ikinci bir kamerası üzerinden gerçekleştirebilir mi?
2. Karşıdaki İHA'nın görüntüsünün ne kadarı merkezdeki dikdörtgen alandan çıktığında kilitlenme süreci bozulmuş sayılır? Alan yüzdesi olarak mı yoksa görüntü merkezi mi kenetlenmeden ayrılma için referans alınacaktır?
C-) Kitlenmeyi gerçekleştiren kamera sabit ve döner kanatlı araçlarda kesinlikle sabit açılı ve konumlu olmak zorundadır. Kitlenme sadece tek kamera üzerinden gerçekleştirilir. Kamera görüntüsünün oranlarıyla ilgili detaylı bilgi şartnamede belirtilmiştir.
S-) Akademik danışmanın dışında takımımızda üye olarak bizimle beraber çalışacak bir akademisyen bulundurabilir miyiz? Mezun olarak değerlendirebilir miyiz?
C-) Evet bulundurabilirsiniz.
S-) Otonom kilitlemeyi iha çektiği görüntüyü yerdeki bilgisayara gönderip yer bilgisayarı bu görüntüyü işleyerek ihaya sinyal göndermesi sonucu ihanın başka bir ihayı takip etmesi otonom kilitleme sayılıyor mu? Yoksa tüm komutları iha yer bilgisayarından bağımsız olarak mı yapması gerekiyor?
C-) Bu işlem otonom bir şekilde yapıldığı sürece, görüntü işlemenin nerede yapıldığı(uçakta,yerde) farketmez.
S-) Kitlenme görevini test etmek için diğer yarışmacılar katıldığı test uçuşu olacak mı?
C-) Yarışmadan önce harici olarak diğer yarışmacıların da katılacağı bir test uçuşu olmayacaktır.
8 S-) T3 vakfı sponsorluk başvurusunda Yarışma Kilometre Taşı diye bir bölüm var. Bu bölümde tam olarak ne yapmamız gerekiyor. Bunlar dışında yapacağımız proje ile ilgili başka hangi bilgileri vermemiz gerekiyor (tasarım, yazılım vs).
C-) Yarışma kilometre taşı demek yarışmaya hazırlanırken takımca hazırlamış olduğunuz takvim demektir. Örneğin; şu tarihte tasarım raporunu bitireceğim, şu tarihte deneme uçuşunu gerçekleştireceğim gibi tahmini tarihlerin belirtilmesi aralığıdır.
S-)
1. Eklenecek raporda tam olarak neler olmak zorunda? (Uçağın teknik çizimi, kullanılan işlemci, kamera vs)
2. Yurt dışından malzeme siparişi vermek durumunda kaldık. Malzeme desteğini alıp alamayacağımız tam olarak ne zaman kesinleşir?
C-)
1- Parantez içerisinde belirttiğiniz bilgiler ve sizin eklemek istedikleriniz yer alacaktır.
2- Son kayıt günü bittikten sonra kısa zaman içerisinde malzeme desteği alacak takımlar netleşir.
S-) Gönderilen GPS verilerinin doğruluğunu nasıl kontrol edeceksiniz?
C-) Yarışma öncesinde yapılan test kontrollerinde, GPS yanlışlığı durumunda takım diskalifiye edilecektir.
S-) İkinci kamera hareketli olursa kitleme ikinci kameradan da yapılabilir mi?
C-) Hayır, kilitlenme için sadece ön kamera kaydı geçerli olacaktır.
S-)
1. Yarışmada kullanılacak araç için hazır uçuş kontrol sistemi kullanılabilir mi?
2. OS sistemi için yazılım dahil kendimiz mi tasarlayacağız?
C-)
1. Hazır uçuş kontrol sistemleri kullanılabilir, dilerseniz kendiniz de oluşturabilirsiniz 2. Kendiniz tasarlamak zorunda değilsiniz.
S-)
- Raporda sponsor belirtmeli miyiz?
- Ön Tasarım Raporunun içindeki amaca yönelik bir fikir ve konsept çalışmasından başka herhangi bir dosya göndermeli miyiz?
-Son olarak grubumuza ilk rapordan sonra üye ekleme yapabilir miyiz?(Üniversite bünyesinde olan/olmayan kişiler)
C-)
- Sponsor belirtmek zorunda değilsiniz.
- Hayır. İstenen dosyaları göndermeniz yeterli olacaktır
9 - Takım üye ekleme/çıkarma işlemleri için yarışma kurulu ile iletişime geçilmelidir.
S-)
1- Biz hem döner kanat ile hem de sabit kanat ile katılacağız. Müsabakalarda bir çakışma meydana gelir mi?
2- Hazırlık aşamasında ve yarışmada danışmanın sorumlulukları nelerdir?
3- Rakip aracı kilitlemek için kamera kadrajının min %5'i büyüklüğünde gözükmesi gerekmektedir. %5 hesabı alan hesabı mı yoksa piksel hesabı mı?
4- Her müsabakada otonom uçuş için ayrı ayrı mı puanlama yapılacak yoksa ilk otonom uçuşa mı puan verilecek?
5- Malzeme bütçesinin sınırı nedir ve ne zaman temin edilmeye başlanılacak?
6- Takıma sonradan üye ekleyebiliyor muyuz?
7- Pilotu sonradan değiştirebilir miyiz?
C-)
1- Yarışmalarda tarih çakışması olmayacaktır, eğer böyle bir durum söz konusu olursa kayıtlar bitmeden belirtilecektir.
2- Danışmanın sorumlulukları takıma mentörlük yapmak, fikir alış verişinde yardımcı olmak ve yol göstermek olarak tanımlanabilir.
3- Alan hesabı
4- Her round için ayrı puan alınacaktır.
5- İleri bir tarihte açıklanacaktır.
6- Takımdan üye çıkarımı yapılabilir ama ekleme yapılamaz.
7- Pilot değişebilir.
S-) Aynı anda havada kaç İHA’nın uçması planlanıyor?
C-) Katılımcılar netleştiği zaman havadaki İHA sayısı da netleşecektir.
S-) Yarışma için piyasada bulunan uçuşa hazır bir drone satın alıp yarışma kapsamında gerekli olan algoritmalarımızı bu hazır drone üzerine gömmemiz konusunda bir kısıtlama var mı?
C-) Şartnamede belirtildiği gibi hazır ürün kullanımı ve bunun tekrardan modernizasyonu hususunda bir sınırlama yoktur.
S-) Yurt dışından verilen siparişlerin hemen hepsinde fatura gönderimi yapılmıyor. Bu durum malzeme desteği alma konusunda engel teşkil eder mi? Zira yurt içinde bulamadığımız ya da misliyle pahalı bulduğumuz bundan dolayı yurt dışından sipariş vermek zorunda olduğumuz birçok ürün var.
C-) Yurtdışından alınan ürünleriniz içinde faturalı olmasına dikkat ediniz. Vakıf sizlerden faturaları isteyecektir. Malzemelerinizi alırken bu hususa dikkat etmeniz gerekmektedir.
10 S-) Ekibimiz 4 kişi ÖTR de 2 yardımcı pilot yazabilir miyiz?
C-) Evet yazabilirsiniz.
S-) Ekibimiz yardım aldığı yeni bir danışman hocası var. Kendisini kayıtta eklemedik.
Bunu ÖTR de belirtmek için ekleyebilir miyiz?
C-)Danışman üye ÖTR de belirtilebilir.
S-) Örnek ön tasarım raporunun kapak kısmında yazarlar kısmına ne yazmamız bekleniyor? Tasarım raporunu oluşturan kişilerin isimleri mi ?
C-) Takım üyelerinin isimlerini yazmalısınız. Takım üye sayısı fazla olan takımlar takım lideriyle birlikte 2-3 takım üyesi daha belirtebilir.
S-) Yarışmaya bireysel olarak katılıyorum. Lise öğrencisiyim. Şartnamede 4. bölümdeki
"Ayrıca yarışma alanına her takımdan; test esnasında üç, uçuş öncesi hazırlıkları sırasında dört ve uçuş sırasında biri pilot olacak şekilde üç üye haricinde giriş yapılması yasaktır." Cümlesini biraz daha açabilir misiniz?
Bireysel katılanların bu konu hakkında bir şey yapmaları gerekiyor mu?
C-) Yarışma alanında bulunması gereken takım üye sayısı belirtilmiştir. Bireysel katılım sağlayan takımlar bu konuda herhangi bir şey yapması gerekmemektedir.
S-) Maddi destek içerisinde konaklama ve ulaşım ücretleri yer almaktadır bu destekler yarışma günü için mi?
C-) Finalist takımların talepleri olması durumunda konaklama ve ulaşım masrafları karşılanabilir.
S-) Uçağımızda 2. bir kamera kullanmayı düşünüyoruz. Bu kamera hareketli olacak ve yerden 2. pilot aracılığıyla kontrol edilecektir. 2. pilotun pilotluk sertifikası almasına gerek var mıdır? 2. pilotun kamerayı kontrol etmesi herhangi bir sorun teşkil eder mi?
(kameranın kilitlenme özelliği olmayacaktır.)
C-) Uçağı kontrol eden pilotun pilotluk sertifikası olması gerekmektedir. İkinci bir operatör sadece kamerayı kontrol edecekse, uçağın sevk ve idaresine müdahale etmeyecekse pilotluk sertifikasına gerek yoktur.
S-) ÖTR' deki "içindekiler ve referanslar" bölümü tam olarak nereler? Ve nasıl yazılmalıdır?
C-) "İçindekiler" raporda yer alan başlıklar ve sayfa sayılarını içermelidir. “Referanslar”
kısmında ise yararlanılan kitaplar, internet siteleri vs. belirtilmelidir.
S-) Biz kanatta iki farklı takım çıkarıyoruz. Bazı konularda benzer yanlarımız var. Bizim bu benzerliklerimiz aleyhimize olur mu? Yani raporların özgünlüğü göz önüne alınırken aynı kulübün öğrencileri deyip tolerans gösterilir mi yoksa raporlar özgün değil deyip elenmemize yol açar mı?
C-) Raporlar ayrı ayrı değerlendirilir. Ancak raporlarınız tüm bölümlerde benzerlikler çok fazla ise (özgünlük, uçuş kontrol sistemi, görev kontrol vs. ) bir takım elenebilir. Bu konuda farklı yönlerin belirtilmesinde yarar var.
S-) Takım şemasında katılımcıların fotoğrafını kullanmamız sorun olur mu?
11 C-) Fotoğraf konulmasına gerek yoktur. Takımda organizasyonu ve görevlerin belirtilmesi yeterlidir.
S-) Acaba telemetri verilerini şifrelememiz gerekiyor mu?
Eğer şifreleyeceksek ana sunucuya verileri iletirken decode edip öyle mi yollamamız gerekiyor?Bu şifrelemeyi ÖTR de belirtmemiz gerekiyor mu? Belirteceksek hangi kısımda belirtmeliyiz?
C-) Şartnamede "Yarışmacı yer istasyonları ile hakem sunucusu arasında karşılıklı veri aktarımının yapılabilmesi için dokümanı daha sonra yayınlanacak bir sistem kullanılacaktır.
Yarışmacılar, hava aracının GPS koordinatları, irtifa bilgisi gibi verilerle, kilitlenme durumu ve kilitlenme alanının konumu gibi bilgileri bu sistem üzerinden hakem sunucusuna iletmelidir.
Sistem sunucusu ayrıca her takımdan gelen telemetri bilgilerini gerçek zamanlı olarak diğer takımlar ile paylaşacaktır. "
Bu sebeple şifreleme yapılmamalıdır.
S-) Şartnamede İHA’ların aynı sıra ile iniş ve kalkış yapması belirtilmiş.
Bunun için aracımızın 15 dk ardından iniş vakti geldiği zaman kumandadan "iniş yap"
sinyali gönderebilir miyiz?
C-) Kumandadan (herhangi bir switch ile) veya yer istasyonundan hava aracının iniş rotasına sokulması otonomluğu bozmaz.
S-) Hazırladığımız ÖTR'nin sayfalarının arka planında TEKNOFEST logosu bulunması gerekiyor mu?
C-) Rapor şablonda arka planda logo kalmalıdır. Kapak sayfasında takımınızın logosunu ekleyebilirsiniz.
S-) Takım şemasında danışman akademisyen hakkında neleri yazmamız gerekiyor.
C-) Sadece organizasyon şemasında adını ve unvanını yazmanız yeterlidir. Bunun dışında ekstra bir bilgiye gerek yoktur.
S-) Bütçe planlaması yaparken toplam bütçe mi yazmalıyız, tek tek malzeme fiyatımı yazmalıyız.
C-) Aracın üretimi için bütçe planlaması yapılmalıdır. Bu bölümde malzemelerinizi belirledikten sonra fiyatlarını ayrıca yazmalı ve en sonda toplam bütçeyi hesaplamalısınız.
S-) Takım şemasına danışman hocanın ismi yazılacak mi?
Takımdaki kişileri liste olarak mi belirtelim yoksa tablo şeklinde mi?
C-) Takım danışmanı belirtilmelidir.
Burada ekibin organizasyon şeması tablo ya da liste kullanabilirsiniz.
Görev dağılımını takımınız bünyesinde bulunan üyeler arasından belirleyeceksiniz. Elektronik, mekanik, yazılım, sponsorluk, vb. bilgilerini görev dağılımı kısmında belirtmelisiniz. Görev dağılımını tablo ile belirtebilirsiniz.
12 Görev dağılımında yapılmasını planladığınız işlemlerin neler olduğunu ve tanımı yapmalısınız.
Belirtilen görev dağılımı kısmında takım üyesi neler yapacak ise onların bilgilerini vermelisiniz.
S-) Pilot kaydı şu an yok ama ilerde alacağız. Şimdilik bunu ön rapora geçelim mi?
C-) ÖTR aşamasında sadece İHA yı kullanacak pilotu belirtebilirsiniz. Pilotluk belgesini yarışma gününe kadar temin edebilirsiniz.
S-) Takımım şu an 6 kişi ve yeni bir kişi daha eklemek istiyorum? Ne yapmam lazım?
C-) Takıma üye ekleme çıkarma yapılamamaktadır.
S-) Takıma sonradan eklenenleri ÖTR de belirtebilir miyiz?
C-) Başvuru yaptığınızda mevcut takım üyelerini belirtmelisiniz. Takıma üye ekleme ve çıkarma işlemleri için yarışma kurulu ile irtibat kurulmalıdır.
S-) Ön tasarım raporuna belirtilen şablonun dışında konu başlığı açmamız bir sorun oluşturur mu?
C-) Rapor şablona uygunluktan bir puan alacaksınız. Konu başlığı açılmamalıdır. Özellikle belirtilmek istenen konu varsa vurgu yapılabilir. Takım logosu var ise kapak sayfasına ekleyebilirsiniz. Örnek ön tasarım raporunda verilmeyen alt başlıları kendi isteğinize göre açabilirsiniz. (Ör: “2. Aracın Mekanik ve Aerodinamiği Hakkında Bilgilendirme” başlığından sonra “2.1 Mekanik” başlığı gibi)
S-) Ekibimizden 5 kişi ayrıldı. Bu 5 kişiyi direkt ÖTR' ye eklemezsem çıkarmış oluyor muyum? Başka bir işleme gerek var mı?
C-) Başvuru yaptığınızda mevcut takım üyelerini belirtmelisiniz. Takıma üye ekleme ve çıkarma işlemleri için yarışma kurulu ile irtibat kurulmalıdır.
S-) Hava aracımızın enerji kaynağı, çekilebilecek güç, voltaj gibi verilerde herhangi bir kısıtlama mevcut mu?
C-) Sayfa 2 de belirtildiği üzere İHA pil sınırlandırılması hakkında bilgi verilmektedir.
S-) Ön Tasarım Raporu için kullanılması gereken belge türünde bir kısıtlama var mı?
PDF veya DOCX fark eder mi?
C-) Gönderilecek linke .pdf şeklinde yüklenmesi gerekmektedir.
S-) Uçağın üzerindeki otonom uçuş, kilitlenme, görüntü gibi yazılımlar uçuş kontrolde mi yoksa görev kontrol kısmında mı belirtilmelidir?
Görev kontrolde belirmesi gerekenler sadece haberleşme sistemleri midir?
C-) Uçuş Kontrol Sistemi { aracın uçuş kontrolü.}
Otonom uçuş, Otonom iniş, Otonom kalkış, İHA nın uçuş kontrolü vs. bilgilerini kullanılan donanımsal ve yazılımsal planlamalarınızı, yapılan çalışmalarınızı ait uçuş kontrol bilgilerin yazılması gerekmektedir.
Görev Kontrol Sistemi
Görev Kontrol Sistemi ile alakalı yapılan tüm çalışmalarınızı yazabilirsiniz.
13 Bu bölümde sadece haberleşme ibaret değil. Yer istasyonunun yapacağı görevler, sistem verileri v.b bilgilerin izlenmesi ve kilitlenme sistemi (otonom, manuel ) bu bölümde verebilirsiniz.
Görev kontrol sisteminde İHA nın yer istasyonuyla haberleşmesi için kullanacağınız yöntemlerden bahsedebilirsiniz.
Görev kontrol sisteminde kullanılacak donanımsal bileşenlerin ve yazılımın da açıklanması gerekmektedir.
S-) Malzeme listesine excel dosyasında ek şeklinde gönderilebilir mi?
C-) Sadece Ön tasarım raporunu göndermeniz gerekmektedir. Excel ek olarak gönderilmemekte.
Exceldeki bilgilerinizi dosyanıza ekleyebilirsiniz. Malzemeler listesi için bir tabloda kullanabilirsiniz.
S-) 20 dakikalık müsabaka süresine dronların iniş ve kalkışları dahil mi,müsabaka tam olarak ne zaman başlayıp ne zaman bitecek?
C-) Evet, dahildir. Müsabaka takvimi ise daha sonra açıklanacaktır.
S-) Pilotun lisansı shgm tarafından verilen amatör/sportif iha-0 veya iha-1 mi yoksa ticari iha-0 veya iha-1 mi olmalı?
C-) SGHM den uçuşa izin verilen belgelerden birinin alınması yeterlidir.
S-) Shgm den 25 kg iha için sınava girip ehliyet onayı aldım başka bir şey gerekli mi?
C-) Belgeniz varsa yeterlidir.
S-) Pilotu ötr de belirtmemiz gerekiyor mu? 2)Pilot olacak kişi ekibimizden biri olmasa olur mu? İha ehliyet maliyetleri nedeniyle dışarıdan pilot alsak olur mu? 3)Bunu da ötr de belirtmemiz gerekir mi?
C-) Pilotu Takım şeması bölümünde belirtebilirsiniz.
Pilot, takım üyeleri dışında biri olmamalıdır.
S-) Rakip İHA’nın radarını bloke edip onlar tarafından görünmez olmak ve haliyle kilitlenemez olmak diskalifiye sebebi midir?
C-) Hayır, radarı bloke etmek veya rakibi engellemek için İHA da herhangi bir şey kullanmak kabul edilmez.
Bu kurallara aykırı bir durum oluşturur. Bu durumda müsabakadan elenirsiniz. Kitlenmeyi engellemek manevra kabiliyetinizi arttırabilirsiniz.
S-) Ön tasarım raporunda uçağın kanat boyu, ağırlığı vs. gibi özelliklerden hangilerini belirtmeliyiz?
C-) Aracın Mekanik ve Aerodinamiği Hakkında Bilgilendirme olan 2. kısımda yazabilirsiniz.
Yani bir şekilde yüksek çözünürlüklü görüntüden keserek düşük çözünürlüklü veri gönderilmesinin kabul edilmeyecektir.
14 S-)
1) ön tasarım raporunda malzeme bilgileri kısmında olarak kullanılacak olan bütün malzemeler marka model ile birlikte mi yazılmak zorunda yoksa sadece model tipi yazılsa yeterli olur mu?
2) malzeme desteği kısmında sadece destek istediğimiz parçaları yazsak herhangi bir dezavantajı olur mu? (birçok parçanın marka ve modeli hala belli değil)
3)hazır frame kullanmayı planlıyoruz ancak alınacak olan frame e hala karar vermedik maddi destek sonuçlarından sonra bütçemize göre karar vermeyi planlıyoruz onu da nasıl belirtmemiz lazım?
C-) 1. Kullanılacak malzemelerin tüm bilgilerini yazmanıza gerek yoktur. Ancak malzemenin adı, projedeki kullanım amacı ve miktarı belirtilmesi faydalı olacaktır.
2. Malzeme desteği kısmında sadece destek istediğimiz parçaları yazmanızı beklemekteyiz zaten.
3. ÖTR, Henüz herhangi bir üretim ve test aşamasına geçmeden önce sunduğunuz "yarışmaya buna benzer bir sistemle" katılacağız dediğiniz tasarımın raporudur aslında. Ya da yapılan çalışmalarınızın değerlendirme aşamasında istenen bilgilerini içerir.
KTR, sistemde kullanacağınız tüm malzemelere karar verdiğiniz, sistemin tüm boyutlarının netleştiği hatta birçok sistem için ürettiğiniz prototiplerle testlerini gerçekleştirip dokümante ettiğiniz rapordur.
Kullanmayı planladığınız frame, kit vs. ÖTR de belirtmelisiniz.
S-) Ön Tasarım raporuna resim veya tablo eklenebiliyor mu?
C-) Resim ekleyebilirsiniz. Teknik (şematik, mekanik vb.) de eklenebilir.
"Zaman Planlanması" bölümünde;
Elde edilmek istenen sonuçlar ve bu sonuçlara ulaşılmayı sağlayacak faaliyetler belirlendikten sonra bu faaliyetleri ne zaman, ne kadar sürede gerçekleştirileceğine karar verilerek oluşturulmalıdır.
Burada bir tablo da kullanabilirsiniz. Daha sonra tabloyu açıklayabilirsiniz.
NOT: Proje İş- Zaman Grafiği şeklinde bir tablo olabilir. İçerik ve planlama kendinize göre yapabilirsiniz.
S-) Ön tasarım raporunda malzeme bilgisi vs. yer alıyor. Henüz sponsorumuz olmadığı için TEKNOFEST in maddi desteğine başvuru yapacağız. Bundan dolayı puan kırılma olayı olur mu?
C-) Ön Tasarım Raporu'nda sizden istenilen malzeme bilgisi "ZAMAN, BÜTÇE, MALZEME PLANLANMASI VE MALZEME DESTEĞİ" başlığı altında açıkça belirtilmiştir;
"4.1. {Bu kısımda aracın tasarım, üretim ve test süreçlerini içeren bir zaman planlaması ve aracın üretimi için bütçe planlaması yapılır.}
4.2. {Takımlar, seçtikleri malzemeleri tercih sebeplerini, sistem uyumlulukları ve yarışma için malzeme-sistem uyumluluğunu anlatan çalışma prensibini burada belirtmelidirler.}"
15 Bu bilgiler doğrultusunda, henüz takımların malzemeleri alıp denemesini beklemiyoruz.
Tasarım aşamasında hangi malzemeleri kullanacağınız, ne amaçla kullanacağınız, sistemle uyumu konuları hakkında bilgi verilmesini istiyoruz.
İyi çalışmalar dileriz.
S-) Malzeme desteği talep edersek konaklama desteğinden vazgeçmiş oluyor muyuz? Ya da aynı şekilde konaklama talep edersek malzeme desteğinden vazgeçmiş olur muyuz?
C-) Hayır vazgeçmek zorunda değilsiniz. Malzeme desteği ile konaklama imkanını birlikte talep edebilirsiniz.
S-) Destek verilecek takımlar açıklanmadan önce malzemeleri kendimiz alırsak ve daha sonra destek kazanırsak, faturalarımızı, göstererek önceki harcamalarımıza kullanabilir miyiz?
C-) Maalesef bu mümkün değildir. Maddi destek almaya hak kazanmış olduğunuz tarihten itibaren aldığınız malzemeler karşılanacaktır. Önceki yapmış olduğunuz harcamaların faturaları karşılanmayacaktır.
S-) Malzeme desteği için başvuru yapılacak mı yoksa malzeme desteği raporların değerlendirilmesi sonucunda belirli takımlara mı verilecek? Eğer ki sponsorumuz olursa bu malzeme desteği almamızı engeller mi?
Ön tasarım raporunda malzeme, bütçe planlaması kısmında malzemeleri ayrıntılı olarak yazacak mıyız?
C-)Malzeme desteğini ÖTR yi yüklerken talep edeceksiniz. Sizlere gönderilecek link te ayrı bir alan olacak. Raporlarına göre değerlendirme yapılacak ve malzeme listesi alacakları yerler gibi bilgileri gönderilecek linkte belirtilecektir. Sponsorluk malzeme desteğini almanızı engellemez.
c2. Kullanılacak bütün malzemelerin yazılmasına gerek yoktur. Tasarımınızda önemli gördüğünüz elektronik ve mekanik parçaların gerekçesini yazabilirsiniz. Örneğin, elektronik olarak direnç, kondansatör, diyot vs. elektronik komponentlerin belirtilmesine gerek yoktur.
Ancak kullanılacak kartlar, motorlar, sensörler vb. açıklanması gerekir. Mekanik olarak da aynı şey geçerli. Kullanacağınız ya da tasarlayacağınız frame, kit vb. belirtilmeli. Onun dışında vida, lastik, cıvata vs. belirtilmesine gerek yok.
(sistem verileri vb. bilgilerin izlenmesi ve
Otonom uçuş ve kilitlenme sistemi vb. bu bölümde verebilirsiniz.
S-) Uçuş süresi 15 altında kalması durumunda takımlar elenir mi?
C-) 15 altında kalması durumunda müsabakadan elenir, yarışmadan elenmez.
S-) Bir takım bir müsabakada 8dk uçuş yapsa ve bu 8dk dakikada otonom kalkış iniş ve uçuş yapsa ve herhangi bir ceza almasa 300 puan mı alır?
Yoksa 15dk uçuş süresini tamamlamadığı için o müsabakadan 0 puan mı alır?
C-) 8dk uçuş yapılırsa puan alınmaz.
15 dk altında iniş gerçekleşirse o müsabakadan elenir, ancak yarışmadan elenmez.
S-) Tasarımların özgün ve kontrolcü ve yazılımların kendi imkânlarımızla yapılmasının puanlamada bir etkisi bulunmakta mıdır?
16 C-) Çalışmanızda, kodlarınızda yenilikçi bir yön varsa belirtmeniz gerekir. Sonuçta yarışmacının amacı bellidir. Ancak yarışmacıların bu alanda kendi donanımsal ve/veya yazılımsal olarak nasıl bir yöntemle hazırladığı, benzer çalışmalardan hangi yönleri ile ayrıldığını belirtmesi istenmektedir.
Daha önceki çalışmaların ne yaptıklarını ve neyi yapmadığını analiz ederek kendi çalışmasında bunu açıklayabilirsiniz. Yani önceki çalışmadaki bir boşluk kendi çalışmanızdaki özgünlüğü göstermektedir.
Yarışmacı takım bunu yaparken farklı dillerden mümkün olduğunca çok literatür taraması yapması gerekmektedir.
S-) Merhaba, takımda pilotu 1den fazla kişi belirtebiliyor muyuz?(1. pilot, 2. pilot veya asıl pilot, yedek pilot gibi) 1 kişi yazmamız gerekiyorsa yarışma esnasında pilot değişikliği yapmamız gerekirse yapabiliyor muyuz?
C-) Yarışma sırasında pilot değişikliği isteği danışma kurulu tarafından onaylandıktan sonra gerçekleştirilebilir.
S-) Başvuru esnasında gönderdiğimiz takım tanıtım dosyasında bir ekip arkadaşımızın okuduğu bölüm yanlış yazılmış lakin kayıt esnasında girilen takım üyelerindeki bilgileri doğru, bu bir probleme neden olur mu? Değişiklik yapılabilir mi?
C-) Bu durum bir probleme yol açmaz. Ön tasarım raporunda belirtebilirsiniz.
Takım şemasında doğru bilgileri verebilirsiniz.
S-) Takımlara çalışma alanı, prototip atölyesi gibi alanlar tahsis edilecek mi?
C-) Bu konuda TEKNOFEST yönetiminin bir desteği bulunmamaktadır.
S-) Yarışa için hazırlanacak raporlarda belirtilen formatın üzerine üst bilgi ya da alt bilgi olarak logo, slogan vb. kabul görür mü? Kabul görürse bu konunun bir artısı ya da eksisi var mıdır?
C-) Rapor düzeni ve Uygulanabilirlikten de puan alınacağını belirtmek isterim. Bu sebeple ekleme yapmamanızda fayda var.
S-) Yarış günü ekip arkadaşımızdan biri gelmez ise sorun olur mu?
C-)Takım lideri final zamanı gelmek zorundadır. Takım üyeleri de yarışmadan önce durumunun belirtilmesi gerekmekte. Geçerli bir mazeret olması durumunda katılım sağlamayabilir.
S-) Maddi destek konusunda birtakım sorularım var:
1) Malzeme desteğini biraz daha açıklayabilir misiniz? Mesela, malzeme değerinde nakit para desteği mi verilecek yoksa belirttiğimiz malzemeler sizin tarafınızdan alınıp bize mi gönderilecek? Eğer malzemeler sizin tarafınızda alınacaksa ne kadar sürede elimize ulaşacak?
2) Raporda belirttiğimiz malzemeler çeşitli sebeplerden dolayı değiştirilmek istendiğinde malzeme desteği nasıl gerçekleşecek?
3) Maddi destek almaya hak kazanan takımlara eşit miktarda mı destek verilecek? Yoksa talep edilen miktarda mı destek vereceksiniz?
17 C-) Maddi destek başvuruları henüz açılmadı. Yarışmaya başvurmak ile, başvurduğu yarışma ile alakalı olarak destek talebinde bulumak birbirinden farklı şeyler. Takımlar için ayrıca destek talebinde bulunacaksınız. Ancak belirttiğim gibi destek başvuruları henüz açılmadı.
Gerçekleştirilen destek başvuruları, T3 vakfı tarafından değerlendirmeye tabi tutulacak ve uygun görülen takımlara destek verilecektir. Destek başvurusunda bulunmak, kesin olarak destek alınacağı manasına gelmemektedir.
Maddi destek başvurularından sonra destek almaya hak kazanan takımlardan IBAN NO istenecek ve destek miktarı hesaplara yatırılacaktır. Maddi destek almaya hak kazanan takımlara eşit miktarda destek sağlanması söz konusu değildir.
Destek miktarları ve alınacak malzemelerin değerlendirilmesinin ardından miktar belirlenecektir. Bu sebeple her takıma talep edilen miktarda destek verilecektir (Maddi destek almaya hak kazanan takımlar).
Ancak talep edilen tutarda değerlendirileceği için takımların belirtiği tutarda aynı miktarda yatırılmayabilir.
S-) Dün kaydımızı tamamladık. Onay kodumuz kayıttan hemen sonra ekranda gözüktü.
Ama ne takım liderimize ne de takım e-posta hesabına herhangi bir onay maili gelmedi?
C-) Başvuru onay mailindeki amaç; başvurunuzda yanlış veya eksik bilgi girdiyseniz mail ile tarafınıza yönlendirilen link üzerinden değişiklik yapabilmeniz içindir. Fakat başvuru üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmayacaksa tarafınıza onay maili gelmemesinin hiçbir sakıncası yoktur
S-) Ekibimizde Kıbrıslı bir arkadaşımız var. Başvurudaki T.C. kimlik yerine kendi kimlik numarasını mı yazalım yoksa pasaport numarasını mı yazalım?
C-) Pasaport numarasını yazabilirsiniz.
S-) Proje metninin içeriğinde ne olması gerekiyor ?
C-) Proje tanıtım metni, projenizdeki öngörülen süreçler, yarışma hedefi doğrultusunda kullanmayı planladığınız algoritmalar, tasarım vs. süreci ve metotlardan kısaca bahsedebilirsiniz. Çok uzun olmasına gerek yok. 1-2 cümle olabilir
S-) Mezun kategorisinde takım kurmak istiyoruz. Üyelerimizin hepsi mezun. Yeni mezun arkadaşlar da var. Bu durum bir sorun teşkil eder mi?
C-) Yarışmaya lise, ön lisans, lisans, lisansüstü öğrencileri veya mezunlar bireysel veya takım halinde katılabilir.
S-) Savaşan İHA yarışmasına katılan yarışmacılar veya takımlar başka bir Teknofest yarışmasına katılabilirler mi?
C-) Bir takım birden fazla yarışmaya başvurabilir. Ancak, katılmak istediği her yarışma için, ayrı ayrı başvuru yapmak zorundadır.
S-) Lisede okuyorum ve okulumdaki bir öğretmeni akademik danışman olarak yazabiliyor muyum yoksa üniversite öğretmeni mi bulmam gerekiyor?
C-) Danışman Lisedeki herhangi bir öğretmeniniz olabilir. Lise seviyesindeki takımlar Üniversiteden akademik danışman bulması gerekmez.
S-) Ön tasarım raporunu hangi dilde yazmamız gerekiyor?
18 C-) Raporlama dili Türkçe olmalıdır.
S-) Bir danışman hoca farklı kategorilerde yarışan takımların her ikisinde danışmanlık yapabilir mi?
C-) Hayır yapamaz.
S-) ÖTR dosyasının örneğinde başlık puntosu 18'ken yönergelerde 12 punto olmalıdır yazıyor başlığı 18 puntoyla yoksa mı 12 puntoyla mı yazacağız? Ayrıca örnekteki gibi maddeler halinde mi yoksa düzyazı şeklinde mi yazacağız? Bu konulara açıklık getirseniz sevinirim. Şimdiden teşekkürler.
C-) Yazı tipi: Times New Roman, Punto: 12, Satır Aralıkları: 1.5. Sadece kapak sayfası 18 punto olmaldır. İndirdiğini word dosyasında takımınızın bilgilerini kapak sayfasında belirtildiği gibi yapmalısınız. Onun dışındakiler 12 punto olmalı
S-) Başvuru tarihi bitti ama yine de kişi ekleyebiliyor muyuz?
C-) Başvuru sistemi kapandığı için ne yazık ki artık başvurular üzerinde değişiklik yapılamamaktadır.
S-) İki farklı kategoride iki farklı takımda TEKNOFESTin düzenlediği yarışmalara katılabilir miyim?
C-) Yarışmanın iki farklı kategorisine katılamaz fakat Teknofest’in düzenlediği diğer yarışmalara katılabilir.
S-) Bir danışman hoca farklı kategorilerde yarışan takımların her ikisinde danışmanlık yapabilir mi?
C-) Hayır yapamaz.
S-) Bir takım üyesi hem döner kanatlıya katılıp farklı bir takımla sabit kanatlıya da katılabilir mi?
C-) Hayır. Farklı bir takım ile katılamaz.
S-) Maddi destek alamayıp yarışmaya katılmaya hak kazanabiliyor muyuz? Yoksa maddi destek alamayanlar yarışmaya katılamayacak mı? Aynı şekilde KTR'ye göre yarışmaya katılamazsınız gibi bir şey söz konusu mudur?
C-) Maddi destek alamamak yarışmaya katılmak için bir ön koşul değildir. Maddi destek almadan da yarışmaya katılabilirsiniz. KTR sonuçlarına göre takımlar finale katılmaya hak kazanırlar.
S-) KTR sonucuna göre eğer Kritik Tasarım Raporu aşamasından takımımız geçemez ise bize sağlanmış olan maddi desteği tekrar size ödememiz gerekiyor mu?
C-) Elenme durumunda sadece harcamalardan artan tutarı geri ödemeniz gerekmektedir.
S-) Örneğin rakip İHA ilk olarak kamera ekranımıza girdi ve algoritmamız rakibi algılayarak etrafına konum dikdörtgenini çizdi. Sonrasında İHA'mızı yönlendirerek rakibi vuruş alanımıza sokmayı başardık diyelim. Algoritmamızın başarılı vuruş için 4 sn'lik sayıma başladığını ama 2 sn sonra nesne tanımlama algoritmamızın 0,5 sn'lik bir kesinti yaşadığını ve ardından tekrar rakibi konum dikdörtgenine aldığını düşünelim.
Böyle bir durumda ne yapmamız gerekiyor? 4 sn'lik geri sayımı yeniden mi başlatmalıyız,
19 süreyi kesinti süresince durdurup kaldığı yerden devam mı ettirmeliyiz yoksa belli bir sürenin altındaki kesintiler görmezden mi gelinmeli?
C-) Eğer o sırada rakip iha hala vuruş alanı içerisindeyse timerı resetlemeye gerek yoktur.
Kaldığı yerden devam edebilir.
S-) Bozulan parçalar yerine kesinlikle aynı "marka" ürünleri almak zorunda mıyız? Aynı özelliklerde ama markaları farklı ürünler almak yarışma tarafından nasıl bir şekilde değerlendirilir?
C-) Muadili olmasında bir problem olmayacaktır. Sadece faturalandırmayı belirtildiği üzere yapmanız gerekmektedir.
Listede belirtilmeyen ama araç için gerekli olan malzemelerinizi de alabilirsiniz.
S-) Yarışma süresince ekipmanlarımızı uçağımızı ve yer istasyonumuzu barındırabileceğimiz bir yer tahsis edecek misiniz? Yoksa her gün getir-götür mü yapacağız?
C-) Yarışma sürecinde takımların hazırlanması için bir çadır ayarlanacaktır. Fakat gün bitiminde malzemelerinizi geri götürmeniz gerekmektedir.
S-) Daha önce İHA basımı hakkında bir deneyimimiz olmadı ve ilk olacak, yani olası sorunlarla karşılaşma ihtimalimiz var. Olası bir sorun ile karşılaşma ihtimaline karşın her halükarda bir model uçak hazırda bulundurmak istiyoruz. KTR'de bu durumu belirtsek uygun olur mu? Kabul görür mü?
C-) Her takım tek İHA ile yarışmaya katılım sağlamalıdır. Kritik Tasarım Raporu aşamasında sistemde kullanacağınız tüm malzemelere karar verdiğiniz, sistemin tüm boyutlarının netleştiği hatta birçok sistem için ürettiğiniz prototiplerle testlerini gerçekleştirip dokümante ettiğiniz bir rapordur. Bu sebeple tek bir İHA üzerinden sistem tasarımı yapılmasında fayda vardır.
S-) Döner kanat kategorisinde yarışmaya katılıyoruz. Maddi sebeplerden ötürü ÖTR'de 6 motorlu olarak tasarladığımız İHA'mızı KTR'de 4 motorluya çevirmemiz gerekiyor.
Bunun dışında yazılımlarımız ve donanımlarımız aynı olacak. Bu değişikliği gerçekleştirebilir miyiz?
C-) KTR son tarihine kadar değişiklik yapılabilir. KTR’de yapılan değişikliklerin sebepleriyle açıklanması yeterlidir.
S-) Sponsorluk anlaşması yapıp logo taşıyabilir miyiz?
C-) Evet, sponsorluk konusunda bir engel yoktur. Anlaşmanızı yapabilir ve logoyu kullanabilirsiniz.
S-) Yarışmada kullanacağımız frame'leri yurt dışından sipariş etmek istiyoruz. Fakat gümrükte sorun olur mu bilmiyoruz. Herhangi bir sorun olursa TEKNOFEST tarafından bir belgeye sahip olmamız gümrükte takılmamasına yardımcı olur mu?
C-) Maalesef TEKNOFEST ya da düzenleyici kuruluşun gümrük konusunda bir yardımı bulunmamaktadır. Malzemelerinizi okulunuzdan yazı- dilekçe alarak ilgili gümrüğe göndermeniz faydalı olacaktır.
S-) KTR'den sonra takımda yeni üye dahil edebilir miyiz?
C-) KTR’de belirtilen takım yapısı geçerli olacaktır. Takıma üye ekleme ve çıkarma işlemleri için yarışma kurulu ile irtibat kurulmalıdır.
20 Bu sebeple Nihai takım yapısını Kritik Tasarım Raporunda belirtmeniz önem arz etmektedir.
S-) "Otonom uçuş" görevinin puanlamasında müsabaka başına bir kez yapıldıktan sonra bir kere daha yapıldığında ayrı puan kazanılıyor mu? Yani 2. kez otonom moda geçiş yapıldığında ekstra puan alınıyor mu?
C-) Otonom uçuşlarda belirlenen müsabakalar ayrı ayrı puanlanacaktır. Otonom moda tekrar geçişte ekstra puan verilmeyecektir.
S-)
1. Döner Kanatlı kategorisinde yarışan ve üzerinde birden çok kamera bulunan bir İHA ilk kenetlenmesini birinci kamerasından, ilk kenetlenme bittikten sonra ikinci kenetlenmesini ikinci bir kamerası üzerinden gerçekleştirebilir mi?
2. Karşıdaki İHA'nın görüntüsünün ne kadarı merkezdeki dikdörtgen alandan çıktığında kilitlenme süreci bozulmuş sayılır? Alan yüzdesi olarak mı yoksa görüntü merkezi mi kenetlenmeden ayrılma için referans alınacaktır?
C-) Kitlenmeyi gerçekleştiren kamera sabit ve döner kanatlı araçlarda kesinlikle sabit açılı ve konumlu olmak zorundadır. Kitlenme sadece tek kamera üzerinden gerçekleştirilir. Kamera görüntüsünün oranlarıyla ilgili detaylı bilgi şartnamede belirtilmiştir.
S-) Görüntü işleme işlemi, kumanda bilgisayar tarafından yapılıp komutlar IOT olarak uçağa iletilmesi bir sorun teşkil eder mi? Yoksa görüntü işleme ekipmanları muhakkak uçağın içinde mi olmalı?
C-) Yarışma mantığı gereğince aracın içinde olmalı.
S-)
Sadece ön kameranın kilitlenmede kabul edileceğini belirtmişsiniz, bununla ilgili olarak 1- Bu kamera ile birden fazla düşmana kilitlenme yapılabilmesi durumunda kabul edilir mi?
2- Kilitlenen Kameranın hareketli olması ve kameranın düşman uçağı takip etmesi geçerli midir?
3- Ön sabit kamera denilmiş fakat bu tam olarak İHA'nın burnunda önce mi olmalı, burnun altında veya üstünde önde olması yeterli mi? Yoksa gövdede ön tarafı görecek şekilde konumlandırılması yeterli mi?
4- Sabit kamera kullanımının sebebi nedir? Havada 360 derece tarama yapabilme imkanımız olması daha verimli geliştirme imkanı sağlayacaktır.
C-)
1- Kameranın birden fazla düşmana aynı anda kilitlenme yapması kabul edilemez, zaten kilitlenme kurallarında süre olarak da belirtilmiştir.
2- Kilitlenmeyi gerçekleştiren kamera, konum olarak ve açı olarak sabit olmak zorundadır, aracı ne şekilde takip edeceği şartname de belirtilmiştir.
3- Kameranın aracın ön kısmında hangi konumda bulunacağı ya da bulunmayacağı takımın tasarımına aittir. Kamera ön kısımda bulunmalıdır derken arka kısımda bulunan kameranın mantıken kilitleme gerçekleştiremeyeceği belli olduğu içindi.
21 4- Dog Fight olduğu için 360 derecelik kameralar kabul edilmemektedir.
S-) Merhaba, hava aracı için birden fazla kanat tasarlıyoruz aracın kanat yapısı değiştirilebilir kanatlar sayesinde değişebilecek. (bir kanat pilotlu uçuşlar için-refleksif- diğeri ise otonom uçuş için aracın daha yavaş uçmasını sağlayacak).Bunu ÖTR de belirttik. Bu duruma yarışmada izin veriliyor mu?
C-) Şartnameye aykırı bir durum oluşturmadığı sürece aracın kanat yapısı değiştiriliyor olabilir.
S-) Aracın aerodinamiği hakkında bilgilendirme yapacağımız kısımda sayısal hesaplamalar isteniyor mu yoksa sadece sözel olarak mı bahsetmemiz isteniyor? Eğer sayısal hesaplamalar ve solid çıktıları da isteniyorsa raporun sayfa sayısı bizim için yetersiz geliyor. Bu durumda ne yapmalıyız sadece sözel olarak bahsetsek olur mu?
C-) Sayısal olarak hesaplama yapıldığı ise yazılmalıdır ya da herhangi bir program aracılığı ile simülasyonlar kullanılarak aerodinamik kuvvetler hesaplandığı ise belirtilmelidir. KTR aşamasında detaylara yer verebilirsiniz.
Yapılan işlemleri ve hesaplama adımlarını ÖTR de kısaca bahsedebilirsiniz.
S-) Pil İHA nın içinde olabilir mi?
C-) evet, olabilir.
S-) Döner kanat kategorisinde rakip droneların nesne tespitinden kaçabilmek için, görsel kamuflaj kullanabilir miyiz?
C-) Görsel kamuflajdan ile ne demek istediğinizi açabilir misiniz?
Yarışmanın amacı, rakip İHA’lara mümkün olduğunca fazla kez başarılı bir şekilde kilitlenmek ve agresif manevralar yaparak kilitlenilmekten kaçınmaktır.
Kitlenmekten kaçınmak için kamufle olmak yerine manevra kabiliyetinizi arttırmanız gerekir.
S-) Şartnamede pervane türüyle ilgili bir kısıtlama göremedik. Jet motor kullanabilir miyiz?
C-) İHA’ların itki sistemleri batarya ile çalışan elektrik motorlarından oluşmalıdır.
S-) Iha da iki kamera kullansak bir tanesi önümüzdeki hedefi görüp belirlemek diğer kamera da diğer kameranın hedef aldığı uçağı işleyip otonom olarak kilitlense sorun olur mu? Ilk kamera daki görüntü görünmeyecek. Sadece sistem tarayıp ana kameraya komut verecek.
C-) Önceki mesajlarda da belirtilmişti. Kilitlenme kamerası uçağın ön kısmındaki sabit kamera olmak zorundadır. Onun dışında istediğiniz kadar kamera kullanabilirsiniz.
S-) İHA' da sensör kullanımında engel var mı?
C-) İHA da sensör kullanabilirsiniz. Çalışmanıza göre sensörlerinizi belirleyebilirsiniz.
S-) Delta kanat ve kuyruksuz model kullanımında bir problem olur mu?
C-) Delta kanat ve kuyruksuz model kullanabilir. Yarışma şartnamesindeki kurallara uygun olmaldır.
S-) Öndeki sabit kamera hariç dronenun başka kısımlarına diğer dronları tespit edip kaçabilecek kameralar koyabilir miyiz, örnek olarak önde hedef tespiti yapıcak sabit
22 kamera ve altta da 360 derecelik diğer dronları tespit edip kaçabliecek bir kamera kullanabilir miyim?
C-) Evet kullanabilirsiniz, kamera sayısında sınır yoktur. 360 derecelik kamera da kullanılabilir.
Fakat kitlenme görüntülerinin geleceği kamera (ön kamera) sabit olmalıdır.
S-) Uçağın gövde kısmını kendimiz mi üretmemiz gerekiyor. Kendi belirlediğimiz malzeme kriterlerine uygun bir gövde satın alarak donanımını kendimiz yapsak sorun teşkil eder mi?
C-) Hazır frame kullanabilirsiniz. ÖTR de belirtmelisiniz.
S-) Delta kanat uçaklarda ve başka çeşit uçaklarda gövde üstü kırılmadan iniş yapmak puan kırmaya sebebiyet ya da diskalifiye olmaya neden olur mu?
C-) Diskalifiye olmaya neden olmaz. Herhangi bir şekilde kırıma uğrayan uçaklar onarılıp, teknik incelemeden tekrar geçirildiği takdirde yarışmaya devam edebilirler.
S-) Uçağımızı gövdesini kanatlarını ve birden fazla yerine 3d yazıcıdan çıkarsak sorun olur mu?
C-) Bir sorun olmaz. Ön tasarım raporunda da belirtmelisiniz. İHA’nızı hazır da alabilirsiniz kendinizde tasarlayabilirsiniz.
S-) Merhaba, kullanacağımız motorları kendimiz tasarlayıp üretmeyi düşünüyoruz yarışma için herhangi bir problem oluşturur mu? şartnameye uygun mudur? Ve ayrıca ön tasarım raporunda özgünlük bölümünde belirtmemiz gerekir mi?
C-) Motorları kendiniz tasarlayıp üretebilirsiniz. Ön tasarım raporunda da bunu belirtirseniz faydalı olacaktır.
S-) Biz modelimizde 30cc'lik benzinli motor kullanmayı planlıyoruz ama uygun mudur?
Şartnamede net bir kural göremediğimiz için yazmak istedik C-) Sadece elektrikle çalışan motorları kullanabilirsiniz.
S-) Merhaba, biz uçakta hazır model kullanmayı düşünüyoruz. Hazır modelin teknik çizimini yapmamıza gerek var mı? Marka modelin veya teknik çizimin fotoğrafı paylaşılacak mı?
C-) En azından aracın ölçülerinin (Boy, kanat açıklığı vs.) olduğu bir görsel olmalıdır.
S-) Sabit kanat kategorisi için kalkış ve iniş sırasında kanatların ucunda bulunan motorlar havaya doğru dönüp dik hareketi sağlamakta, normal uçuş sırasında öne doğru dönüp normal kanattan motorlu uçak gibi uçuş yapman tiltrotor tipi İHA yapabilir miyiz?
C-) Evet yapabilirsiniz.
S-) Tübitak İHA ve Savaşan İHA yarışmalarına aynı uçak tasarımıyla katılabilir miyiz?
Herhangi bir engel taşımakta mıdır bunu öğrenmek istiyorum.
C-) TUBİTAK İHA yarışması ile ilgili bilgi almalısınız. Onlarla iletişime geçmeniz daha sağlıklı olacaktır. Savaşan İHA tarafında bir engel yok.
S-) Tasarlanacak iha için çizimlerin ve şeklin daha önceki ihlardan farklı olması mı gerekli yoksa kullanılacak malzemeler ile özgünlük katsak yeterlimi?
23 C-) O konuda bir sınırlama yoktur. Aynı da olabilir farklı da. İHA nın özgün olması size bağlıdır. Ancak şartnamede belirlenen kuralları uymalıdır.
S-) Ön tasarım raporunda iha'mızı VTOL olarak planlamamıştık, ancak test edebileceğimiz bir alan bulamamızdan dolayı bir motor daha ekleyip iha'mızı VTOL'e çevirmeyi düşünüyoruz. Kritik rapor ile ön tasarım raporu arasındaki bu fark bir problem çıkarır mı?
C-) KTR ye kadar hava aracında değişiklik yapabilirsiniz. Ancak KTR de bu geçişin nedenlerinden bahsetmeniz gerekmektedir. KTR den sonra hava aracı üzerinde majör değişiklikler yapamazsınız.
S-) Merhaba otonom özelliğede sahip olan uçuş kontrol kartı kullanımı serbest mi?
Ürün: PX4 Pixhawk
C-) Hava aracı içerisindeki donanım ile ilgili detaylar şartnamede belirtilmiştir. Şartnamede yasaklanmayan ürünler hava aracında kullanılabilir.
S-) Yarışmaya katılacak aracımıza ek özellikler olarak sensör vb. elektronik parçalar eklememizde herhangi bir sakınca var mıdır? Yoksa sadece gps verilerini işleyip ana sunucudan alınan bilgilere göre mi tespit-takip yapmamız isteniyor.
C-) Gerçekleştirdiğiniz tüm işlemleri raporlarınızda anlattığınız takdirde herhangi bir sakınca yoktur.
S-) Lipo ve LiFePo4 pil kullanmamızda herhangi bir sakınca var mıdır ? C-) bir sakıncası yoktur, kullanabilirsiniz.
S-) İHA'da ki normal bataryanın zayıflaması durumunda acil durum bataryası sistemine geçiş yapabilecek bir sistem eklememiz yarışma kurallarına aykırı bir durum oluşturur mu?
C-) Yapılabilir ancak batarya sisteminizi ÖTR de belirtmelisiniz.
S-) Görüntü alıcısı olarak FPV Goggles kullanmamız yasak mı?
C-) Puan alacağınız görüntülerin geleceği kamera sabit olacak. Onun dışında istenirse FPV Goggles koyabilirsiniz.
S-) Elden fırlatmalı uçakların atıldıklarını otonom olarak algılayıp sabit dikey hızda ya da sabit bir duruş açısında tırmanmaya başlamasını ve belirli yüksekliğe ulaşınca da normal seyir moduna geçmesini yarışma ekibi olarak otonom kalkış olarak kabul ediyor musunuz? Otonom kalkış modu için taksi gerekli mi?
C-) Araçlar pist üzerinden, pistte hızlanarak ya da elden atarak kalkışlarını yapacaklardır, herhangi bir taksi durumu söz konusu değildir. Otonom kalkış şartının sağlanması için hava aracı, tırmanışını otonom yapmak zorundadır.
S-) Kamera açısı direkt karşıya bakmak zorunda mı? Kamerayı öne konumlandırırken aşağı veya yukarı doğru ne kadarlık bir açı verebiliriz?
C-) Görüntü üzerinden kilitlemeye çalışırken kullanılacak olan kamera, açı ve (standart kamera açısı) konum bakımından uçuş sırasında öne bakacak şekilde sabit olmak zorundadır. " Görüntü üzerinden kilitlemeye çalışırken kullanılacak olan kamera, açı ve (standart kamera açısı) konum bakımından uçuş sırasında öne bakacak şekilde sabit olmak zorundadır. Ayrıca belirttiğiniz
