Matematik Öğretimi
II
10. Konu:
Veri işleme
Tablo ve grafikler
Veri işleme
• Veri İşleme öğrenme alanı Sayılar ve İşlemler öğrenme alanını da destekleyecek şekilde 1. sınıftan itibaren ele alınmaktadır.
• Bu öğrenme alanı şekillendirilirken ilkokul düzeyindeki
uluslararası sınavlarda vurgulanan noktalar da göz önünde bulundurulmuştur.
• Veri öğretimi dört adımdan oluşmaktadır:
1. Araştırılabilir soru oluşturma, 2. veri toplama,
3. veriyi işleme ve analiz etme 4. Sonuçları yorumlama.
Veri öğrenme alanının bu adımlar esas alınarak yürütülmesi esastır.
(MEB, 2018)
• 1. sınıfta en çok iki veri grubuna sahip basit tabloları okuma,
• 2. sınıfta verilen bir araştırma sorusu için veri toplama, veriyi tablo ve nesne grafiği ile temsil edip yorumlama, sıklık tablosu ve ağaç şeması hazırlama ve şekil grafiğini okuyabilme
hedeflenmiştir.
• 3. sınıfta en çok üç veri grubuna sahip basit tabloları okuma, yorumlama ve tablodan elde ettiği veriyi düzenlemesi
beklenmektedir.
• 4. sınıfta ise sütun grafiğini incelemeleri ve oluşturmaları hedeflenmektedir. Ayrıca elde ettiği veriyi sunmak amacıyla farklı gösterimler kullanmaları ve ağaç şeması, sütun grafiği ile tablo ve diğer grafiklerle gösterilen bilgileri kullanarak günlük hayatla ilgili problemler çözüp kurmaları hedeflenmektedir.
(MEB, 2018)
Veri nedir?
• Veri bir olay hakkında gözlem ve deneye dayalı araştırma ile elde edilen ham bilgilerdir.
• Matematikte veri istatistiki amaçlar için kullanılır ve grafikler veriler dikkate alınarak çizilir.
• Veriler ölçüm, sayım, deney, gözlem, görüşme, araştırma gibi yollarla toplanır.
Veriler
Nicel Nitel
Çocukta veri kavramının gelişimi
• Okul öncesi döneminde çocuklara sayma, karşılaştırma,
eşleme ve sınıflandırma gibi temel beceriler kazandırmaktadır.
• Bu temel becerilerin kazandırılması ile çocuk çevresindeki
nesnelerin azlık çokluk yönünden ayrımını yapabilmekte ve bu nesneleri türlerine göre sınıflandırabilmektedir (Aktaş, 2002).
• Temel beceriler çocuğun veri kavramını anlaması ve grafik öğrenimini kolaylaştırır.
• Ayrıca, grafik çalışmalarında öğretmen önce somut durumlara daha sonra resimlere en sonunda da soyut durumlara yer
vermelidir.
• Okul öncesi dönemde yapılan grafik çalışmaları ile çocuklara
“daha çok”, “daha az”, “bazı”, “en çok”, “hiç” gibi kelimeler öğretilmektedir.
• Bu kelimelerin öğretimi ile çocuk verileri birbiri ile karşılaştırıp arasındaki ilişkiyi anlamlandırmaktadır (Aktaş, 2002).
• Bu ilişkileri anlamlandırmak için öğrencilerin sürekli olarak sordukları “Kaç tane?, Ne kadar?, Ne türden?, Bunların hangisi?” gibi sorular onların veri toplama ve analiz yapma konusuna katkı sağlamaktadır.
(Toptaş & Olkun, 2020)
Veri öğretiminde aşamalar:
• Elde edilen verilerin öncelikle düzenlenmesi gerekir.
• Bu düzenlemenin ilk basamaklarından birisi verinin sınıflandırılması ve sıralanmasıdır.
• Bu etkinlikler yapildikten sonra tablo ve grafik ile gösterimine geçilebilir.
•
Veri işleme neden önemlidir?
• Günlük hayatta ve bilimde çok kullanılması
• Öğrencilere sayı kavramını, sayılar arası ilişkileri, hesaplama, eleştirel düşünme, yorumlama vb. üst düzey yetenekleri
kazandırması
• Tablolar ve grafikler konusu bir grup veriyi görsel olarak sunarak, onu daha iyi anlamamıza ve dolayısıyla daha iyi yorumlamamıza yardımcı olurlar.
Veri İşleme
• İlköğretimde grafikler konusu matematiğin diğer bir dalı olan istatistiğe bir giriş sağlar.
• İstatistik, bir soruyu yanıtlamak için veri toplama, veriyi özetleme, onu anlamlı hale getirme, yorumlama, geleceğe dönük çıkarımlarda bulunma ve karar verme gibi önemli becerileri içerir.
• İlkoğretimin birinci kademesinde bu becerilerden sadece veri toplama, veriyi özetleme, onu anlamlı hale getirme ve
yorumlama becerilerinin öğretimi amaçlanmaktadır.
(Olkun & Toluk Uçar, 2012)
• Grafiklerin öğretimine gazete ve dergilerden alınan grafik
örneklerinin okunup açıklanması ve yorumlanması etkinlikleri ile başlanabilir.
• “Grafik ne anlatıyor? Yatay eksen neyi gösteriyor? Dikey eksen neyi gösteriyor?” gibi soruların yanında grafiğin anlattiği
konuya ilişkin özel sorular sorulur. Böylece öğrenci öğretilecek grafik türü ile iyice tanıştıktan sonra grafiğin çizimine
geçilmelidir.
Veri toplama:
• Haftalık alışveriş listesi
• Günlük sıcaklık değerleri
• Sınıf mevcudu
• Sınıf arkadaşlarının babalarının meslekleri
• Bir bitkinin aylık büyüme miktarı
• İstedikleri oyuncakların fiyatları
• Evlerindeki aylık giderler
Tablo Çetele
tablosu
Sıklık
tablosu
Çetele tablosu
Sıklık tablosu
Grafikler
Nesne Şekil Sütun Çizgi Daire
Nesne grafiği
Şekil grafiği
Sütun grafiği
Çizgi grafiği
Daire grafiği
• Bahçemizdeki ağaç sayıları:
