TIP /995/3-4
Türk Toplumunda Cilt, Göz, Saç Re.ngi ve Ondulasyonu
Colors of Skin, Eye and Hair and Undulation of Hair in Turkish People
Leyla ERTENÜ, ALTUNAY, Adem Etfal Hastanesi Cildiye
ÖZET
AMAÇ: Cilt. göz, saç rengi ve ondulasyonu her hireyde
komhinasyon hireylerden top-
luma da genel hir özellik olarak Türk top- lumunda hu parametreleri ortaya koyan
nedeniyle hu
MATERYAL VE METOD: Her iki cinsi de i~·eren 15 ya- üzerindeki 500 hirey
BULGULAR VE SONUÇ: Popiilasyonun %74'iinün kah- verengi ve siyah saç rengi, %40 ile en çok ten ve
%90.8 ile en çok kahverengi göz rengi; saç ondulasyonu olarak ise en çok %60 ile diiz-.mç, %37 ile de saç
belirledik.
ANAHTAR Saç rengi, göz rengi, cilt ren- gi, sa~· ondulasyonu.
melanin pigmentasyonu muhtemelen bir çok gen kontrol edilir. Farelerde 50 lokusda 150 gen göz, cilt ve saç rengini belirler. Fa- relerde pigmenter genlerin tipik Mendeli- an kanunlar içinde ve etki eder.
sanda ise basit poligenik sisteminin dünya ça- cilt rengi gradientini
cilt ve göz rengi en az 3 gen çif- ti ile düzenlenir[l].
cilt rengine sahip olsa da tüm insanlarda özel
anatomik bölgelerde olarak me-
lanosit Cilt rengindeki etnik esa-
sen özelliklerindeki
ileri gelir. rriaruz kalmayan ciltte Siyah
Siyah ve Avusturalya yerlilerinde (Grup 1)
melanositlerde melanozom Amerika-
Japon, Çin ve Beyazlardan (Grup 2) fazla-
Adresi:
Dr. Leyla Ertenü
Sok. 14/6 Bahçelievler/
Tel: 583 43 29
14
SUMMARY
OBJECTIVE: Undulation of and colors
rt
skin, eyeand hair make in This
reflects society asa Because there are very few reviews ahout these parameters in Turkish people, we designed this study.
STUDY DESIGN: 500 persons fi-om two sexes, ahove the age of l 5 were included.
CONCLUSION: Our results show 74% ol the population had hrown and hlack hair, 40% had dark ski11,
90.8% had brown eye color, 60% had sfraight hair and 37% had undulated hair.
KEY WORDS: Skin color, eye color, hair color, undulation of hair.
Grup l'de melanozomlar formatif evre 2-3 iken, grup 2'de melanozomlar melanize evre 4'dedir. Grup 1 'in Grup 2'den daha ve kerati- nositler içinde tek tek Grup 2'nin mela-
küçük ve bulunurlar[ 1 ].
Saç rengindeki melanosit ve melano- zomlardaki varyasyonlar rol Siyah ve koyu kahverengi saçta pigment ömelaninden; ve saçta ise feomelaninden Siyah saçda melanozomlar çok kesif iken kahverengi saç
daha küçük ile San
saç inkomple melanozomlardan ve bir sadece matrix fibrillerde fibriller
bulunmaz. saç benekli görünümlü melanozom- lar yapacak matrix fibrillerin üzerinde in- komple melanin depozitleri gösterir[2].
melanin pigmentasyonunun genetik ve
regülasyonu Danimarka'da
bir aile materyalinde göz ve saç rengi
ve göz rengi ile kahverengi saç renginin 19.
kromozomun bölgesinde etki gösterdikleri, an- cak toplumda
Biz de Türk toplumunda göz, cilt, saç rengi ve ondulasyonu fikir edinmek ama-
bu
MATERYAL VE METOD
materyalini E. H. Cildiye Poliklini- 1993 ve Haziran 1994 tarihleri
hasta ve hasta Cins
15 ve üzerindeki kooperasyon kurulabilen 500 cilt, göz, saç rengi ve ondulasyo-
nu ortamda gözlenerek kaydedil-
di. Saç rengi belirlenemeyecek olan- lar, boya, perma gibi saç rengini de- uygulananlar ile renkli kon- takt lens kullananlar sorgulanarak
Birinci derecede saç ondulasyonu anamnezle
Saç renkleri kumral, kahverengi, koyukah- verengi, siyah olarak 6 renkte Saç
düz, olarak kaydedildi. Göz
rengi mavi, ela, kahverengi, siyah olarak 5 renkte; cilt rengi ise beyaz, esmer, siyah olarak
BULGULAR
·Elde bulgulara göre en fazla %32 ile siyah
saç, en az %0.06 ile saç 1).
Saç %60 ile en fazla düz saç bulunurken saç %2.8 en az görülen özellik olarak bulun-
2).
Kahverengi Koyukahve Siyah 122(%24.4) 90(%18) 160(%32)
Cilt renginde en fazla %42 ile ten gözlenir-
ken ve siyah renk 3 ).
%90.8 ile kahverengi göz en çok bu - lunurken bunu %4 ile göz rengi izlemektedir
4).
Renkli göze sahip (mavi, ela) toplam 43 hasta- dan 24 (%56) beyaz ten, 16 (%37 .2) ten ve 3 (%6.9) esmer ten ile renkli gözde ten renginin söylenebilir. Kahverengi göz rengine sahip 196 (%39) beyaz tenli, 160
(%32) tenli ve I 54 (%30) esmer ten-
li olarak 5).
Göz ve saç renginin renkli göze
sahip toplam 43 bireyde %58 ile saç önde gelir- ken %25 ile kumral saç 2. bulundu. saç
renkleri %18 olarak 3 bireyde
göz rengi kahverengiydi. Kahverengi göz rengine sa- hip ise en çok %31 ile siyah saç, %23 ile kahverengi saç, % 17 kumral saç, % 17 koyu kahve- rengi saç rengi ve son olarak %0.6 saç bulundu
6).
Beyaz tenlilerde %36 ile kumral ve %23 ile kahve- rengi saç önde giderken tümü de be- yaz tenli idi. ten renginde ise %33 ile kahve- rengi saç idi. Esmer ten renginde %58 ile si- yah saç belirgindi. bireylerde %76 beyaz
ten 7).
Kumral
100(%20) 25(%5) 3(%0.6)
Saç Rengi
Siyah
% 32
-
Kumral
% 20
1: 6 renkte saç rengi
%5 %1
Kahverengi
% 24
Koyu kahve
% 18
16
TIP 1995/3-4
Düz Saç Saç Saç
300(%60) 186(%37)
saç
% 37
Beyaz 130(%26)
Esmer
% 32
% 42
Mavi 10(%2)
Kahverengi
% 90.8
2: Saç
Esmer 210(%42) · 160(%32)
Cilt Tipleri
3 : Cilt rengi
Ela Kahverengi 20(%4) 13(%2.6) 454(%90.8)
4: Göz rengi
14(%2.8)
saç
%3
Düz saç
·% 60
Siyah
Siyah 3(%0.6)
Mav i
%2
Beyaz
% 26
Ela
% 2.6
%4
%
200 196
180 Beyaz
160 Esmer
140 120 100 80 60 40
20 7 3 12 7 5 6 2 3
o
Mavi Ela Kahverengi Siyah
S: Göz ve ten rengi
% 160
140 r
c Kahve
1 2 O u~,,~,
100 80 60 40 20
o
. ' '
-+---.' ---
r::-=:-::
.. ..
+---f .. ...
...
... ..
. ..
-+--- ..
---1· ... . .Kahve Koyu kahve Siyah
..
'f"""---
...
111 •••••
..
'
Kumral
6: Göz ve saç rengi
100 90 80 70 60 50 40
30 20 1 O
o
300
250
200
150
100
50
o
18
%
Kahve
%
Düz-Düz
TIP 199513-4
•
BeyazKoyu kahve Siyah Kumral 7: Saç ve cilt rengi
•
Düz@
8: Saç ondulasyonunun ebeveynlerdeki
Bireyin saç ile ebeveynler bir ki bulunamazsa da düz ebeveynlerin-
de saç göre belirgin
olarak bulundu 8).
cilt renginin dünyadaki
Çok pembeden tam siyaha kadar
Cilt rengini belirlemede gen çifti aditif ve dominant etki eder. cilt renginin poligenik için modellerin belirlen- mesinde gen çifti terimi Yerilen genin alelleri diploid insan hücrelerinde çiftler halinde or- taya ve bunlar birbirleriyle additif
lokuslardaki alellik çiftlerle de aditif etki yapa- bilir.
Tek gen etkilerini içeren kahverengi göz renginin mavi veya griye dominant
belirtilmektedir[l]. Biz popülasyonda · buna uygun bir sonuç elde ettik. Türk toplumunda kahverengi göz rengi %90 ile en göz rengi olarak belirlendi . Bu sonuçlar her nekadar tek mer-
kezli bir olsa da göçler
nedeniyle nüfusunun Türk popülasyonunu bir heterojeniteye sahip
mektedir.
Neel heterozigotlarda görülen
ressesif bir ve siyah veya kahve- rengi saçlar için olan genlere bir temel be -
!]. Kuzey Almanya 'da saç %0.3, tere'de %3.7 iken bizim %0.6 olarak bulundu[4]. Mckusick'e göre çok saç resesif özellikle geçebilir[ l]. Biz saç %5 olarak
Az resesif ilgili olabilir.
Mavi gri göze ile saç, kahverengi göz ile siyah saç göz renk genleri ile saç
renk genlerinin ilgili Bu-
nun tersine saç renk genleri ve göz rengi olarak
Türk toplumunun cilt, göz, saç rengi
ve saç ondulasyonu en yüksek
göre bir Türk bireyi en çok kahverengi gözlü, tenli, düz siyah veya kahverengi
olma denilebilir. genetik
ilgili anamneze
dan Saç rengi ve on-
dulasyonu bir ile
ele uyumlu
KAYNAKLAR
Kowichi J, Walter C, Fitzpatrick T: Biology of melonocytes. In: Dermatology in General Medicine. Ed. Fitzpatrick T. B., Eisen A. Z., Wolff K. 4. Ed., Mc Graw Hill Company New- York. 1993, 279-280.
2 Arnold H. R., Odom R. B., James W. D.: Hair color. Andrew's Diseases of the Skin. 8. fal., W.
B. Saunders Co. Philaclelphia 1990, 189 l.
3 Eiberg H., Mohr J: Major genes of eye color and hair color linked to LU and SE. Clin-Genet, 3 1:
186-91, 1987.
4 Rokk A., Wilkinson D. S., Ebling F., Champion R, Burton J: Hair color in variations. Textbook of Dermatology. 4. Ed., Blackwell Scientific Pub, Oxford. 1986, 2021.
5 Koçak C: Türk Toplumunda Saç ve
Konusunda Bilgilerin Uz-
Tezi. 1993.
