H a b e r l e r :
BİZDEKİ GİBİ
Fransa'da, müsakkafat vergilerinin ağırlığı yüzünden, bir Marki, (Souliev- rcs) deki şatosunu dinamitle yıktırmak mecburiyetinde kalmıştır.
Bu kararı vermeden önce, Marki şatoyu muhtelif hayır cemiyetlerine ve ayrıca (Poitiers) arşivekine hediye et- mek istemişse de, kimse bu binayı ka- bul etmemiştir.
Şato 1840 - 1848 seneleri arasında bugünkü sahibinin büyük babası tarafın- dan inşa edilmişti. 85 odası 365 kapı ve penceresi vardı. 1914 denberi içinde oturulmuyordu.
Marki, binayı yıkıcılara 1000 Fr. f.
gibi sembolik bir bedel mukabilinde satmıştır. Şatonun madenî örtü malze- mesi pencere ve kapıları, parke döşeme- leri ve meşe merdiveni söküldükten sonra kârgir kısmı dinamitle berhava edilmiştir.
Bu hâdise, bize, Birinci Dünya Har- binden sonra, memleketimizde içtimaî hayat şartlarının değişmesi ve bilhassa bina vergilerinin o zaman için çok art- ması yüzünden İstanbul'da yıktırılan yüzlerce büyük binayı hatırlattı. İstan- bul'da yıktırılan bu binalar içinde sivil mimarimizin çok güzel örnekleri de bu- lunuyordu.
Birinci Dünya Harbinden sonra Bo- ğaziçinde, bilhassa eski hanedana ve Mı- sırlılara ait birçok kıymetli saray ve ya- lı vergilerin ağırlığı yüzünden yıktırıl- mıştır.
KAPALIÇARŞI KANUN TASARISI Ankara, (Akşam) — Kapalıçarşı yangınında zarar görenlere yardım ya-
pılması hakkındaki kanun tasarısı Büt- çe Komisyonundan geçmiş ve Meclisin gündemine alınmıştır.
Bu kanun gereğince yapılacak iş- ler için 10 milyon liraya kadar gelecek senelere sari taahhütlere girmeye Na- fia Vekâleti mezun kılınmıştır. Bu meb- lâğın 6 milyon lirası 1955 - 57 seneleri bütçelerine konacak tahsisatla ve 4 mil- yon lirası da İstanbul Belediyesi tara- fından istikrazla temin olunacaktır.
BALIKPAZARI İSTİMLÂKİ 50 milyonluk tahvillerden yalnız
360 bin liralık satış yapıldı Unkapanı sahil yolunun açılabilme- si için yapılması gerekli istimlâk işi, öğrendiğimize göre, belediye ile hükü- met arasında yeni konuşmalara mevzu olmaktadır.
Bilindiği gibi, belediye bu çok önemli yolun biran önce yapılabilme- sini sağlamak amaciyle 50 milyon lira- lık tahvilât çıkarmıştı. Fakat bu tahvil- lerden, şimdiye kadar ancak 360 bin li- ra tutarında bir satış yapılmış olması, tasarlanan işin bu yoldan gerçekleştiri- lemiyeceği kanaatini uyandırmıştır.
İstanbul şehrinin, bilhassa trafik bakımından en belli başlı ihtiyaçların- dan birini teşkil eden bu mesele, hükü- metçe dc lâyık olduğu ehemmiyetle kar- şılanmaktadır.
İlgili çevrelerin kanaatine göre, ya- kında bu işin halledilmesi ve gerekli malî şartlar sağlanmak suretiyle faali- yete geçilmesi beklenmektedir.
PROFESÖR GABRİEL İSTANBUL HEMŞEHRİSİ
Türk medeniyet ve sanatını dünya- ya ilmî çalışmaları ve eserleriyle tanı- tan Prof. Gabriel'e İstanbul'un fahrî hemşehrilik navesi törenle verilmiştir.
Törende Dışişleri Bakanı Prof. Köprülü, Vali Gökay, Fransız kolonisi, Türk - Fransız Dostluk Cemiyeti üyeleri, mil- letvekilleri, Şehir Meclisi üyeleri, pro- fesörler, basın mensupları hazır bulun- muştur. Vali Gökay'ın konuşmasiyle başlıyan törende; Prof. Gabrielin Türk kültür hayatına yapmış olduğu 30 sene-
lik hizmetler sayılarak, İstanbulun ilk fahrî hemşehrisi olmak payesini Şehir Meclisinin ittifakla vermiş olduğu bil- dirilmiş ve bilâhare Prof. Köprülü yap- mış olduğu konuşmayı müteakip fahrî hemşehrilik diplomasını profesör'e ver- miştir. Türk sanatı ve Türk medeni- yetinin tanınması için hayatının sonu- na kadar ilmî çalışmalarına devam ede- ceğini soyliyen Prof. Gabriel, hissiya- tını belirterek teşekkür etmiştir.
RUMELİHİSARI VE TARİHÎ ESERLERİN RESTORASYONU
Vilâyette İstanbul Valisi Gökay'ın riyasetinde yapılan bir toplantıda, Ru- melihisarı'nm restorasyonu ve tarihî eserlerin etrafının açılması meselesi görüşülmüştür.
Anıtlar Yüksek Kurulu Reisi, Eski Eserleri Koruma Derneği Reisi, Beledi- ye Reis Muavinleri, Müzeler Müdürü, Prof. Gabriel, Şehir Meclisi üyeleri ve yetkili şahsiyetlerin hazır bulunduğu toplantıda; bu yıla mahsus olmak üzere ayrılan 500 bin lira ile Rumelihisarı'nın restoresine ne şekilde başlanacağı mevzuu üzerinde durulmuştur. Bu hu- susta hazırlanan keşif raporları ve pro- jeler gözden geçirilmiştir.
Müteakiben İstanbul'da mabedlerin etrafının açılması, Sultanahmet arkeo- lojik sahasının tanzimiyle restorasyonu görüşülmüştür. Bu mevzuda hükümet, Belediye ve Vakıflar İdareleri işbirliği yapacaklardır. Kurulan müşterek ko-
misyon derhal faaliyete geçmiştir.
Ayasofya Müzesi Müdürü, hüküme- tin Ayasofya Müzesi için 200 bin, Sent Elen mabedi için 60 bin, Kariye, Fethi- ye, İmrahor, Fenarî İsa camileri ve Tekfur Sarayı için 80 bin, İstanbul - Yedikule surları ve Ahırkapı'nın tanzi- miyle tamiri ve restorasyonu için de 25 bin lira tahsisat gönderildiğini bildir- miştir.
Müşterek çalışma heyeti Rumeli- hisarında, surlarda ve diğer tarihî eser- lerde tetkiklerde bulunarak, hazırlanan projeleri yerinde inceleyecektir. Bu ara- da Anemaz mahzenlerinin temizlenmesi ve buraya elektrik getirilmesi de karar altına alınmıştır.
K o n g r e l e r :
Üiifl a v A l B fcı^flKJTaBiiJB
fcj ıxı i j u l t a a H T l L r a f i i i
kSaaıSm™
MEŞHUR AMERİKAN MİMARI RİCHARD NEUTRA'NIN İSTANBUL'U ZİYARETİ
BEYNELMİLEL MİMARLAR BİRLİĞİ 4 üncü KONGRESİ
U. İ. A. nın dördüncü kongresi 11-16 Temmuz (La Haye) de toplana- caktır. Kongrede görüşülecek ana mev- zu: M e s k e n d i r .
1945 - 1955 seneleri zarfında, mes- ken dâvasında program, proje ve istih- sal mevzuları incelenecektir. Bu kon- greye memleketimiz de iştirak edecek- tir. Kongrede, Fransızca, İngilizce, İs- panyolca ve Rusça konuşulacaktır.
Kongre başkanı: La Haye, politek- niği profesörlerinden M. J. H. Van den Broek'dır.
Kongrenin programları U. İ. A. Tür- kiye Şubesine gönderilmiştir.
Her memleket kendi çalışmaları hakkında Kongreye sunacakları rapor- ları hazırlamaktadırlar.
BİZANS KONGRESİ HAZIRLIKLARI
Bizans tarihi ile uğraşan ilim adamla- rının eylülde şehrimizde yapacağı kon- greye kadar bazı Bizans eserleri
onarılacak
Eylül ayında şehrimizde, Bizans eserleri ve tarihi ile meşgul ilim adam- larının iştirakile toplanacak (Bizans Kongresi) hazırlıkları ilerlemektedir.
Bildirildiğine göre, memleketimize gelecek ilim adamları yurdun muhtelif bölgelerinde dağınık bir halde bulunan Bizans eserlerini tetkik edeceklerdir.
Şehrimizdeki Bizans için hususî bir komite kurulmuştur.
Halen Fatih ve Eminönü ilçeleri dahilinde bulunan Bizans eserlerinin o- narılması işine bugünlerde başlanacak- tır. Alâkalıların bu tamiratı yaptırmak için mimar sıkıntısı çektikleri, Vekâ- let'in kadrosunda bu eski eserleri ona- racak mikdarda mimar bulunmadığı öğ- renilmiştir.
Tamirat işiyle uğraşacak mimar te- mini için çalışılmaktadır.
Diğer taraftan, surların tamiri için de iki ayrı fikir çarpışmaktadır.
Karaşi'de yapılmakta olan Ameri- kan Sefarethane binasını, mahallinde kontrol etmek üzere, memleketimizden geçen üstad, İ. T. Ü. çalışmalarını ve İstanbul'u üç güp tetkik ettikten sonra, Belediye mâr Müdürlüğüne uğrayarak,
Birinci noktai nazara göre, surların tamamının onarılması istenmektedir.
İkinci görüşe göre, surların tamamının onarılmasına ne maddî imkân, ne de za- man vardır.
Bu itibarla yalnız sağlam kalmış kısımların onarılması ile yetinmek ica- bedecektir.
BEYNELMİLEL YOLLAR KONGRESİ
İstanbul'a gelen Devlet Karayolla- rı Umum Müdürü Danış Koper eylül- de toplanacak Beynelmilel Yollar Kon- gresi hakkında aşağıdaki izahatı vermiş- tir:
«— Kongreye 45 memleketten tak- riben 1200 - 1500 delege iştirak ede- cektir. Her dört yılda bir, bir başka memlekette toplanan ve beynelmilel kongrelerin en kalabalığı olacak olan bu toplantıda yol mevzuu hakkında mü- zakereler cereyan edecek, her memle- kette dört yılda vâki olan yeni buluş ve gelişmeler ortaya konacaktır.
Kongrenin muvaffakiyetli olması için Karayollarmca her türlü tedbir alınmış bulunmaktadır.»
Kongre ile ilgili faaliyetler ve kon gre delegelerinin şehrimizdeki ikamet-
İstanbulun imarı hakkında izahat almış- tır.
Resim, Mimarlar Odasının tertiple- diği, Liman Lokantasındaki ziyafette alınmıştır. Burada sayın profesör kendi eserlerini izah ediyor.
leri hakkında etraflı malûmat veren Umum Müdür Daniş Koper, kongre de- vammca, şehrimizde ayrıca bir yol ma- kine ve malzemeleri sergisinin de açıla- cağını bildirmiştir.
Daha sonra Daniş Koper, Karayol- larının faaliyetleri hakkında rakamlara istinaden geniş izahlarda bulunarak ez- cümle şunları söylemiştir:
«— Yol faaliyetlerimiz seneden se- neye bir kat daha inkişaf etmektedir.
Bugün karayollarımız da on binden faz- la insan çalışmaktadır ve 4900 adet yol makinesi faaliyet halindedir.
1947 yılını başlangıç alırsak, bugü- ne kadar karayolları için 1 milyar 275 milyon 287 bin lira sarfedilmiştir.»
Son olarak Amerikan yardımına te- mas eden Karayolları Umum Müdürü şöyle demiştir:
«— Karayollarımız için yapılan Amerikan yardımını aslâ küçümsemiyo- ruz. Fakat gene de ifade etmek iste- riz ki, yol makinelerinin mübayaası için tahsis edilen dolarlar karşılığında bu memleket de yollar yapmak ve bakmak için bütçesinden büyük meblâğlar sar- fetmektedir. Bunun 1947 denberi ortala- ması yol işinde bize yapılan yardımın beher doları başına 30 küsur liradır.»
