Mimar Portreleri:
William F. Lamb
Meşhur Amerikan mimarı Lamb, dün-yanın en meşhur binalarından biri olan New York şehrindeki Empire State bi-nasının projesini hazırlamıştır. (Shre-ve, Lamb and Harmon) mimarlık şir-ket nin ortaklarındandır. Bina projele-rindeki büyük başarıları yüzünden Amerikanın en yüksek san'at müesse-sesi olan Güzel San'atlar ve Edebiyat
Millî Enstitüsüne üye seçilmiştir.
Mimar William F Lamb
AMERİKALI MİMAR WILLİAM F. LAMB
Her yıl 50.000 den fazla turist, New York şehrinin uğultulu hayatmı ve pırıltılarını seyretmek için 1,250 ayak yüksekliğindeki Empire State binasının tepesine kadar çıkar. Şayanı dikkat bir mimarî zaferi olan bu gök süpüren dünyanın en yüksek ve en meşhur bina-larından biridir.
Empire State binasının projesini William F. Lamb
Bugün Bay Lamb'ın «Shreve, Lamb ve Harmon Or-taklığı» adını taşıyan firması Empire State binasının projesini yapmakla görevlendirildiği zaman, Bay Lamb'a verilen talimat şu idi: «Yapabildiğin kadar yüksek yap!» Bay Lamb'm cevabı şu olmuştu: «Paranızın ve fizik kanunlarının müsaade ettiği noktaya kadar yüksek ya-kabilirim.» Netice, 1.250 ayak yüksekliğe kadar çıkan 120 katlı muazzam bir bina oldu. Şimdi kurulmakta o -lan bir televizyon kulesiyle birlikte binanın bütün irti-faı 200 ayaktan fazla olacaktır.
Bugün bu binanın içinde 18.000 kişiden fazla insan hayatını kazanıyor. Bunların ekserisi yazıhanelerde ça-lışan insanlardır. 214 kişi binanın temizliğine bakmak-ta, 7 kişi daimî olarak 6.400 pencerenin camlarını temiz-leme işiyle meşgul olmaktadır. Binadaki 74 asansörün (bunlar 7 mil uzunluğunda asansör mihveri işgal et-mektedir) işletilmesi için epey adam kullanılmaktadır. General Electric şirketi tarafından fırtınalarda tecrübe-ler yapmak üzere kullanılan genç bir mühendis, binanın kulesinin ucunda bulunan çelik bir kafesten ibaret çatı arasında istasyonunu kurmuştu. Bu mühendis kulenin üstünde bulunan 60 ayak uzunluğundaki siperi şahika-ya yıldırımların çarpmasını müşahede ederek elektrik hâdiselerini makineler üzerinde tesbit etti.
Lamb'm yazıhanesi inşa ettiği Göksüpürende değildir. Fakat kendi yazıhanesinin pencerelerinden New Yojkun siluetinde bir iğne gibi sivrilen binayı gö-rebilmektedir. Yazıhanesinin duvarlarında kendisinin ve ortaklarının yaptığı diğer bir sürü binaların resimleri bulunur. Bunlar arasında Cornell Üniversitesinde bulu-nan kimya mühendisliği binası, New Yorkta bulubulu-nan Bankacılar trostu binası, General Motors binası, ve ye-ni yapılan Mutual hayat sigortası binası, Winston-Sa-lem şehrinde bulunan Reynolds tütün şirketi binası, Washington şehrinde bulunan «Akasyan Hayat Sigor-tası Şirketi binası» vardır.
Lamb kendini hiç bir mimarî ekolünden say-maz. Yaptığı her binanın ister bir üniversite lâboratu-varı, ister bir han, bir kilise veya bir ev olsun, kendi gaye ve maksadına uygun ayrı bir üslûbu ve karakteri olmakla beraber, hepsi de sade güzellikleriyle temayüz ederler.
Lamb'a göre, bir binanın dışı onun iç faali-yetlerinin bir ifadesi olmalıdır. Gerek iç ve gerek dış üslûp, içindeki teşekkülün ihtiyaçlarına uygun olmalı-dır. Bu prensiplerden hareket ederek gerek kendisine ve gerek firmasına birçok şerefler kazandırmıştır.
New-York şehri Mimarlar Birliği Empire State bi-nasındaki mesaisi için ona 1931 de altm madalya ver-di. Firması, 1932 de Amerikan Mimarî Enstitüsünün New-York şubesinin şeref madalyasını kazandı. 1937 de Paris Sergisinde mimarî büyük mükâfatını kazandı. 1931,
1932 ve 1939 da New York şehri beşinci Avenue cemi-yetinin altm madalyalarını kazandı. 1940 da Pan Ame-rikan mimarlar kongresinin şeref listesine girdi.
Mimar Lamb New York şehrinin bir nahiyesi olan Brooklyn'de 1883 de doğdu. Brooklyn'de Poli Teknik hazırlık okulunda, Massachusetts'de Williams kolejinde okuduktan sonra 1902 de Harward Üniversitesinin yük-sek mimarî okuluna girerek tahsili esnasmda bir mimar firmasında memur olarak çalıştı. 1904 de diplomasını aldığı zaman Parise giderek Ecole des Beau;: Arts'a gir-di. Bu okulun giriş imtihanlarmda en yüksek dereceyi aldığı zaman buna kendisi de hayret etmişti.
Mimar Lamb 1912 de Amerikaya dönerek Carrere Hastings ve firmasında desinatöı- ve kontrolör olarak çalışmağa başladı. Sekiz yıl sonra Theodore Blake ve Haı-old Sherve firmasına geçti ve nihayet 1924 de Ha-rold Sherve ile birlikte kendi firmasını kurdu. İşe baş-ladıkları zaman ancak tek bir sipariş alabilmişlerdi. Fa-kat başka siparişler gelmeğe başladıktan sonra firma büyüdü.
New York şehrindeki General Motors binasında gösterdikleri büyük başarı o zaman General Motors Corporation'un en yüksek adamlarından biri olan John Rascob'un kendilerine Empire State binasının projesi-ni yapmak vazifesiprojesi-ni vermesine yol açtı.
Bu kadar muazzam bir binanın projesini yapmak-taki bir sürü teknik güçlüklere ve o sırada bütün dün-yada hissedilmeğe başlıyan büyük ekonomik buhrana rağmen, bina ilk kolonun atılışından 13 ay sonra 1 ma-yıs 1931 de bitirildi. Binanm tepesi kapanmadan alt katların kiracıları binaya taşınmışlardı. 1929 da Arthuı-Harman'ın şirkete katılmasiyle firmanın adı Sherve, Lamb ve Harmon adını aldı.
Amerika ikinci cihan savaşma girerken firma bir-çok fevkalâde işler aldı. Meselâ Temövde bir askerî üs, Kanadada ve şimal adalarında 11 tane uçak alanı ve New York eyaletinde Sampson'da âdeta başlı başma bir şehir olan deniz talim istasyonunu inşa etti. 40.000 askerî içine alan bu deniz istasyonu 7 ayda bitirildi.
Savaş sonunda firma Sherve, Lamb ve Harmon or-taklığı admı alarak ilk ortaklarından maada yıllardan-beri firma ile beraber çalışan dört ortağı daha aldı. Bu firma yaptığı diğer binalar arasında New York şehrin-de Mutual hayat sigortası merkez binasını ve Brooklyn-deki yeni yüksek mahkeme binasını yapmıştır.
Firmanın en tanınmış üyesi olan Mimar Lamb uzun boylu, kır saçlı ve bıyıklı, yüzünden tebessümü hiç ek-sik olmıyan iri yarı bir zattır. Karısı ile beraber New-York şehrinde bir apartmanda oturmaktadır. Harvard Üniversitesi fen fakültesinde okuyan bir oğulları vardır.
— Baş tarafı 240 ıncı sayfada —
ve endüstri sahasında sayısız binalar yaptığı halde ken-disine şimdiye kadar bir ev yapmamıştır. «Eğer kendi-me bir ev yapacak olursam başka bir mimara müra-caat edeceğim. Çünkü kendime kalırsa ailemle başım derde girecek» diyor.
Bay Lamb'ın hususî merakları yoktur. Fakat za-manını ve kabiliyetlerini birçok âmme işlerine harcar. New York şehri sanat komisyonu üyesidir. Vaşington-da güzel sanatlar federal komisyonunVaşington-da iki seçim dev-resi boyunca çalışmıştır. Keza Amerikan Mimarî Ensti-tüsü üyesi, Millî desinatörler akademisi mensubudur. New York şehrinde üniversite kulübü ile Williams k o -leji kulübü üyesidir. New York cemaat hizmetleri ce-miyetinde faal üyedir.
ARKITEKTİN ABONE ŞARTLARI
ÇİFT SAYISIALTI AYLIĞI YILLIĞI
2.60 Lira PRIX D'UN NUMERO 1.5 Dolar 7.00 „ „ pour 6 NIOIS 3,6 „ 12.60 „ „ „ UN AN 6 „ 1 c i s e r i A r k i t e k t i n k o l l e k s i y o n l a r ı : 1931 1932
1933 beher ciltli koleksiyonu 22 Lira
1934 1935 2 ci s e r i 3 eli s e r i 1936 1937 1938 1939 1940 1941-42 I 1943 l 1944 I i ) 20 18 „ 1945 . 4 cU s e r i 16 1946 1947 1948 1949 1950 ;
BUtOn yazılar, resimler, reklâm va abone bedelleri Posta 'le ARKİTEKT'in idare yerine gönderilmelidir, isteyenlere Reklflm tarifesi gönderilir. Adreslerini değiştiren aboneler süratle bildirmelidirler. Aksi takdirde kaybolan dergilerden
dolayı mUdürlUğUmUz sorumlu değildir
Pour tout paiereıent et demande de renseignemet, ains que pour tout envoi de document tels que photos.artilcei annonoes, bibliographie i inserer s'aaresser A la Direction
No, 3 3 Anadolu Han, Eminönü İstanbul
Baştarafı 242 nci sahifada.
KALORİ İHTİYACI TAYİNİ «Takribi olarak»
Mecmu hacim mJ Adliye sarayları : 5.000 ilâ 7.500 7.500 » 10.000 10.000 » 50.000 50.000 den yukarı Hapishaneler : Isınan hacmin % si
Isınan hacim Isınan hacim için lüzumlu kalori m3 1 m3 için Kcal Kcal/Saat tutarı
50 60 70 75 2.500 ilâ 3.700 30 4.500 » 6.000 27 7.000 » 35.000 25 37.000 20 75.000 ilâ 112.500 121.500 » 162.000 245.000 » 875.000 750.000
5.000 ilâ 10.00 50 2.500 ilâ 5.000 32 80.000 ilâ 160.000
10.000 » 20.000 65 6.500 )) 13.000 27 175.500 » 351.000
20.000 » 50000 75 15.000 » 37.500 22 330.000 » 825.000
Hapis hastaneleri:
1.600 ilâ 4.100 55 880 ilâ 2.255 60 52.000 ilâ 135.300
İdare binaları :
7.400 ilâ 50.000 70 5.180 ilâ 35.000 28 145.000 ilâ 980.000 50.000 ilâ 122.000 60 30.000 » 73.200 20 600.000 )) 1.464.000
Büyük mektepler:
10.000 ilâ 20.000 65 6.500 ilâ 13.000 30 195.000 ilâ 390.000 Talebe toplantı yerleri :
