SAĞLIK ‘TA TEMEL İLETİŞİM BECERİLERİ

(1)

SAĞLIK ‘TA TEMEL İLETİŞİM BECERİLERİ

Dt. Eşref Vaiz

(2)

• BİR BAŞKASININ YERİNDE OLABİLSEYDİNİZ,

• ONLARIN DUYDUKLARINI DUYSAYDINIZ,

• GÖRDÜKLERİNİ GÖRSEYDİNİZ,

• HİSSETTİKLERİNİ HİSSETSEYDİNİZ,

• ONLARA DAHA FARKLI DAVRANIR

MIYDINIZ???

(3)

İletişim

Neden Bu Kadar Zor?

(4)

İletişim Nedir?

İLETİŞİM NEDİR ????

> İletişim; duygu, düşünce veya bilgilerin her türlü

yolla bir başkasına aktarılmasıdır.

> Konuşmak ve

dinlemekten önemlisi bu sürecin amacı;

“anlaşılmaktır”.

(5)

• İki insan birbirinin

farkına vardığı andan itibaren iletişim başlar.

• Söylediği/söylemediği,

yaptığı/yapmadığı her

şeyin bir anlamı vardır.

(6)

İletişimde 6 Soru ?

1. Dinliyor musunuz ? 2. Anlıyor musunuz ?

3. Anladığınızı test ediyor musunuz ?

4. İleti dakikliğiniz nasıl ?

5. Empatik iletişimi kullanıyor musunuz ?

6. Yeterince açık mısınız ?

(7)

İletişimin Öğeleri Nelerdir?

Bireyler,

Duygularını, düşüncelerini, gereksinimlerini sözlü

(konuşarak) veya sözsüz (davranışlar, mimikler,

jestler) olmak üzere iki temel

yolla iletmeye çalışır.

(8)

1. Gönderici, 2. Mesaj,

3. Kanal, 4. Alıcı

^.

• Eğer mesaj doğru oluşturulmuş, doğru yolla

iletilmiş ve doğru yorumlanmışsa alıcı ve göndericinin mesajı aynı olacaktır.

İletişimin olup

olmadığı bu iki kişi arasındaki geri bildirimle

anlaşılır.

İletişimin Öğeleri Nelerdir?

(9)

İLETİŞİMDE;

BEDEN DİLİ %60

SES TONU %30 SÖZLER

%10

ETKİLİDİR.

(10)

Beden Dilinin Öğeleri;

• Beden Duruşu

• Mimikler

• Başın Kullanımı

• Oturmak İçin Seçilen Yer

• Giyim

• Bakım Ve Makyaj

(11)

BEDEN DİLİNİN ÖĞELERİ

• **Jestler

• **Göz Teması

• **Ayakların Kullanımı

• **Oturma Biçimi

• **Mesafe

• **Kullanılan Aksesuarlar

(12)

Beden Duruşu

•

İlişkide olduğu kişiyi

doğrudan karşısına alan ve dik bir beden

duruşuna sahip bir kişi,

• mesajında güvenli bir

özellik katmış olacaktır.

(13)

Doğrudan Göz İlişkisi

“Gözlerin konuştuğu dil her yerde aynıdır.”

***Bir kişiye konuşurken dikkat

edilecek en önemli noktalardan

biri; nereye baktığınızdır.

(14)

Sözsüz İletişim ,

9 UNSUR

• Yüz ifadesi

• Göz teması

• Ses tonu

• Fiziksel temas

• Görünüş(kıyafet,saç)

• Vücut/duruş

• Yakınlık

• Fiziksel mimikler,el ve ayak hareketleri

• Başın konumu.

(15)

İletişimi Kolaylaştıracak Bazı Özellikler:

1- İlk Dakikalar:

İletişimin en önemli belirleyicisidir.

Kişilerin

beden dili, kullanılan kelimeler, aksesuarlar, yaş,

meslek grubu, cinsiyet, kültürel faktörler,

bulunulan ortam, belirleyici özelliklerdir.

Bütün bu faktörler iletişimin bir iki dakikalık

bölümünde algılayıcı tarafından değerlendirilir

ve karşısındaki kişiye bir etiket

yapıştırır.

(16)

2. İletişim salt bilgi alışverişi değildir, bilginin yanında duygular ve

düşünceler de aktarılmaktadır.

3. İletişim kişilerin karşılıklı

katılımlarıyla yapılır, bireylerin

birinin aktif diğerinin pasif olmasıyla kurulmaz.

4. İletişim bir bütündür, iletişimi kelimeler, jestler, mimikler gibi birbirinden soyutlayarak

değerlendirmek yanlıştır.

(17)

BEDEN DİLİNİN BİZLERE SAĞLADIĞI YARARLAR NELERDİR?

1) Kendimizi tanıma, iç dünyamızdan haberdar olma imkanı verir.

2) Kendimizi önemli hissetmemizi sağlar.

3) Kendimizi ifade etmemizi sağlar.

4) İnsanların bizi sevip, bize saygı duymasını sağlamaya destek olur.

(18)

BEDEN DİLİNİN BİZLERE SAĞLADIĞI YARARLAR NELERDİR?

5) Karşımızdaki insanı etkilememizi sağlar.

6) Karşımızdaki insanı anlayıp, ona ulaşmamızı sağlar.

7) Konuşmamıza bütünlük, iletişime renk ve kalite katar.

8) İletişime duygusal faktörleri katar.

(19)

MİMİKLER MİMİKLER

Bu 6 temel duygunun; kültür, cins, ırk ayrımı olmaksızın herkeste aynı şekilde görülmesi önemlidir.

Yüzümüzde bulunan 20 kas grubunun beyinden gelen mesajlarla kasılıp gevşemesiyle ortaya çıkan duygu yansımasına mimik denir.

(20)

JESTLER JESTLER

Baş hareketleri, bedenin genel hareketleri, bacakların, ellerin, kolların, bileklerin hareketleri de jestlerimizi oluşturur.

(21)

BAŞ KISMI BAŞ KISMI

Başımızla yaptığımız hareketlerin başlıcaları kafamızı onaylama amaçlı yukarı aşağı sallamamızdır. Bir şeyi onaylarken adeta kafamızı

onayladığımız şeye yaklaştıracak şekilde öne ve arkaya doğru sallarız.

Reddetme anında kafa sağa sola doğru birkaç kez sallanır.

Başımızla yaptığımız hareketlerin başlıcaları kafamızı onaylama amaçlı yukarı aşağı sallamamızdır. Bir şeyi onaylarken adeta kafamızı

onayladığımız şeye yaklaştıracak şekilde öne ve arkaya doğru sallarız.

Reddetme anında kafa sağa sola doğru birkaç kez sallanır.

(22)

Bir masada karşılıklı oturan çiftler arasında ilgilenme sinyali, kafaların birbirine yaklaştırılması ve göz temasının daha yoğun

yaşanmasıyla sağlanır

Bir masada karşılıklı oturan çiftler arasında ilgilenme sinyali, kafaların birbirine yaklaştırılması ve göz temasının daha yoğun

yaşanmasıyla sağlanır

(23)

Kafanın yere doğru bakışı, genel olarak negatif bir durumu ifade eder.

Yere doğru eğilmiş bir kafa depresyonu, bitkinliği ifade eder. Suçlu psikolojisinde ve yas durumlarında da kafanın açısı yere doğrudur.

Kafanın yere doğru bakışı, genel olarak negatif bir durumu ifade eder.

Yere doğru eğilmiş bir kafa depresyonu, bitkinliği ifade eder. Suçlu psikolojisinde ve yas durumlarında da kafanın açısı yere doğrudur.

(24)

Kontrol altına alınmak istenilen

insanların başları, boyunları yere doğru eğilir. Boyun eğme hareketi yaptırılan insanlar saldırıya geçmez ve söylenilen

şeyleri sorun çıkarmadan yaparlar.

Kontrol altına alınmak istenilen

insanların başları, boyunları yere doğru eğilir. Boyun eğme hareketi yaptırılan insanlar saldırıya geçmez ve söylenilen

şeyleri sorun çıkarmadan yaparlar.

Başın yana doğru yatırılıp, karşımızdaki insana bakmamız sevgi, şefkat

duygularımızı ortaya koyar.

Başın yana doğru yatırılıp, karşımızdaki insana bakmamız sevgi, şefkat

duygularımızı ortaya koyar.

(25)

Başın sağa ya da kalp hizasında sola yatışı da çaresizliği, güçsüzlüğü, uykusuzluğu, yorgunluğu, kaybolan ilgiyi, pasif durumu, umutsuz hali

ifade eder.

Başın sağa ya da kalp hizasında sola yatışı da çaresizliği, güçsüzlüğü, uykusuzluğu, yorgunluğu, kaybolan ilgiyi, pasif durumu, umutsuz hali

ifade eder.

(26)

GÖZLER GÖZLER

Gözler, dış dünyadan bilgi toplama ve dışarıya duygusal bilgiler verme konusunda çok etkindir. Karşımızdakinin gözüne az bakışımız

güvensizlik, çok bakışımız diklenme ya da cinsel mesajlar içerir. Kesik kesik bakan kişiler, güven verici kişiler değildir.

Gözler, dış dünyadan bilgi toplama ve dışarıya duygusal bilgiler verme konusunda çok etkindir. Karşımızdakinin gözüne az bakışımız

güvensizlik, çok bakışımız diklenme ya da cinsel mesajlar içerir. Kesik kesik bakan kişiler, güven verici kişiler değildir.

(27)

Yalan anında gözlerimizi kaçırırız, heyecan anında gözlerimiz büyür, odaklanma anında küçülür. Yan bakışta gizlilik vardır, bunu

destekleyen ağzı kapama hareketi ise gizlilik davranışını güçlendirir.

Yalan anında gözlerimizi kaçırırız, heyecan anında gözlerimiz büyür, odaklanma anında küçülür. Yan bakışta gizlilik vardır, bunu

destekleyen ağzı kapama hareketi ise gizlilik davranışını güçlendirir.

(28)

Burnun üstünden bakma, karşımızdakini küçümseme anlamına gelir.

Bu bakışa, bir omzun öne doğru hafif kalkışı eşlik eder.

Burnun üstünden bakma, karşımızdakini küçümseme anlamına gelir.

Bu bakışa, bir omzun öne doğru hafif kalkışı eşlik eder.

(29)

DUDAKLAR DUDAKLAR

Sözlü iletişimin kapısı dudaklardır. Saldırı, nefret anında dudaklarımızın şekli değişir. Sıkıntılı, endişeli anlarımızda

dudaklarımızı ısırırız ya da dudaklarımızı sıkarız. Bu bir iç gerginlik yansımasıdır. Duygusal anlarda, konuşacak gücü kendimizde

bulamayınca dudaklarımızı kenetleriz. Suçluluk, pişmanlık durumunda dudaklar kenetlenir.

Sözlü iletişimin kapısı dudaklardır. Saldırı, nefret anında dudaklarımızın şekli değişir. Sıkıntılı, endişeli anlarımızda

dudaklarımızı ısırırız ya da dudaklarımızı sıkarız. Bu bir iç gerginlik yansımasıdır. Duygusal anlarda, konuşacak gücü kendimizde

bulamayınca dudaklarımızı kenetleriz. Suçluluk, pişmanlık durumunda dudaklar kenetlenir.

Nefret Durumunda Sıkıntılı Durumda Üzüntü Durumunda

(30)

DUDAKLAR DUDAKLAR

Bilemediğimiz bir soru ile anlamadığımız bir durumla karşılaştığımızda alt dudağımızı sıkar üst dudağa doğru gereriz. Bu harekete çene ve

eller de eşlik eder.

Bilemediğimiz bir soru ile anlamadığımız bir durumla karşılaştığımızda alt dudağımızı sıkar üst dudağa doğru gereriz. Bu harekete çene ve

eller de eşlik eder.

(31)

ELLER ELLER

Kolların göğüsün önünde bağlanması, iletişime kapalılık ifade eder.

(32)

ELLER ELLER

Fotoğraftaki kişi sağ elini vücudunun önünde bağlayarak engel oluşturmuş. Diğer eli dudaklarında, adeta ağzından çıkacak şeyleri

engelliyor, zor tutuyor gibi.

Fotoğraftaki kişi sağ elini vücudunun önünde bağlayarak engel oluşturmuş. Diğer eli dudaklarında, adeta ağzından çıkacak şeyleri

engelliyor, zor tutuyor gibi.

(33)

ELLER ELLER

(34)

ELLER ELLER

(35)

ELLER ELLER

(36)

ELLER ELLER

Kolların vücudun önünde ya da boynumuzun önünde adeta çarpı(X) işareti oluşturacak şekilde kullanılması şiddetli bir reddedişi ortaya

koyar.

Kolların vücudun önünde ya da boynumuzun önünde adeta çarpı(X) işareti oluşturacak şekilde kullanılması şiddetli bir reddedişi ortaya

koyar.

(37)

ELLER ELLER

Kolların vücudun yanında, ellerin kemer bölgesini yanlardan sıkacak, şekilde durması vücudu genişletme eylemidir. Adeta vücudunu kabartan kediler gibi saldırıya hazırız mesajı verir. Bu hareketi yapan

kişi negatif bir ruh halindedir.

Kolların vücudun yanında, ellerin kemer bölgesini yanlardan sıkacak, şekilde durması vücudu genişletme eylemidir. Adeta vücudunu kabartan kediler gibi saldırıya hazırız mesajı verir. Bu hareketi yapan

kişi negatif bir ruh halindedir.

(38)

ELLER ELLER

Blair kürsünün kenarlarından destek alarak, vücudunu genişleterek sert bir konuşma yapıyor.

(39)

ELLER ELLER

(40)

ELLER ELLER

Bush bu fotoğrafta kararlıyım; bu işe damgamı vuruyorum, demek istiyor.

(41)

ELLER ELLER

Fotoğraftaki adam, işi kazandığını, ipi göğüslediğini yaptığı hareketle gösteriyor.

(42)

ELLER ELLER

Avuç içinin aşağı doğru olması, sert anlam taşır. Örneğin, birini baskı altına almak, baskı uygulamak için avucun içi aşağı bakar. Bizden daha

aşağı statüdeki insanlara karşı bu hareketi yaparız.

Avuç içinin aşağı doğru olması, sert anlam taşır. Örneğin, birini baskı altına almak, baskı uygulamak için avucun içi aşağı bakar. Bizden daha

aşağı statüdeki insanlara karşı bu hareketi yaparız.

(43)

ELLER ELLER

İnsanların tokalaşması sevgi ve dostluk ifadesidir. Yukarıdaki

fotoğrafta sıradan bir tokalaşmadan çok daha fazlası canlandırılmıştır.

Samimiyet durumunda bir el karşısındakinin elinde tokalaşma durumundayken, diğer el tokalaşılan elin üzerinde, bileğinde veya

omzunda olur.

İnsanların tokalaşması sevgi ve dostluk ifadesidir. Yukarıdaki

fotoğrafta sıradan bir tokalaşmadan çok daha fazlası canlandırılmıştır.

Samimiyet durumunda bir el karşısındakinin elinde tokalaşma durumundayken, diğer el tokalaşılan elin üzerinde, bileğinde veya

omzunda olur.

(44)

ELLER ELLER

Elini diğer kişinin omzuna koyan kişi, statü olarak diğerinden üsttedir.

Bu hareket buranın patronu benim mesajı vermektedir.

Elini diğer kişinin omzuna koyan kişi, statü olarak diğerinden üsttedir.

Bu hareket buranın patronu benim mesajı vermektedir.

Akıllı ol cheney, buranın patronu benim tamam mı?

(45)

ELLER ELLER

Tokalaşan her iki tarafın eli de yan yana eşit doğrultudadır. Dolayısıyla her iki tarafta

eşit güce sahip.

Tokalaşan her iki tarafın eli de yan yana eşit doğrultudadır. Dolayısıyla her iki tarafta

eşit güce sahip.

Karşımızdakine üstünlük kurma durumunda onun elini adeta tuşa getiririz. Bu durumda

bizim elimizin yüzü yukarı bakarken, karşımızdakinin avuç dışı yere doğru bakar. Karşımızdakine üstünlük kurma durumunda

onun elini adeta tuşa getiririz. Bu durumda bizim elimizin yüzü yukarı bakarken, karşımızdakinin avuç dışı yere doğru bakar.

İşi parmaklarıyla ilgili olan kişiler(cerrahlar, sanatçılar, vs) hassas tokalaşma tarzını

kullanırlar.

İşi parmaklarıyla ilgili olan kişiler(cerrahlar, sanatçılar, vs) hassas tokalaşma tarzını

kullanırlar.

(46)

ELLER ELLER

Ellerin vücudun önünde birleşmesi saygı işaretidir. Genellikle astlar üstlerinin yanındayken, hizmet sunanlar müşterilerinin karşısındayken

bu şekilde durmaktadırlar. Bunun tam tersi de yetki göstergesidir.

Astlar elleri önünde beklerken, üstler elleri arkasında beklerler.

Ellerin vücudun önünde birleşmesi saygı işaretidir. Genellikle astlar üstlerinin yanındayken, hizmet sunanlar müşterilerinin karşısındayken

bu şekilde durmaktadırlar. Bunun tam tersi de yetki göstergesidir.

Astlar elleri önünde beklerken, üstler elleri arkasında beklerler.

(47)

ELLER ELLER

Ellerin birbirine geçmesi, parmakların adeta kirpi işareti oluşturacak şekilde bir araya geçmesi gerginlik işaretidir. Eller bu durumdayken

yükseklik artarsa gerginlik de artmış demektir.

Ellerin birbirine geçmesi, parmakların adeta kirpi işareti oluşturacak şekilde bir araya geçmesi gerginlik işaretidir. Eller bu durumdayken

yükseklik artarsa gerginlik de artmış demektir.

(48)

ELLER ELLER

Kolların arkadan el ele tutuşu o ortamdaki gücün kimde olduğunu, o ortamın sahibi kimin olduğunu, o ortamdaki liderin kim olduğunu da

ortaya koyar.

Kolların arkadan el ele tutuşu o ortamdaki gücün kimde olduğunu, o ortamın sahibi kimin olduğunu, o ortamdaki liderin kim olduğunu da

ortaya koyar.

(49)

ELLER ELLER

İki elin avuç içinin enseyi kavrayacak şekilde durması, kolların arkada kanat yapması, bir işi tamamlamanın, sonlandırmanın, ara vermenin

ifadesidir. Üstünlük, güç, statü ifade eden bir jesttir.

İki elin avuç içinin enseyi kavrayacak şekilde durması, kolların arkada kanat yapması, bir işi tamamlamanın, sonlandırmanın, ara vermenin

ifadesidir. Üstünlük, güç, statü ifade eden bir jesttir.

(50)

ELLER ELLER

Elin ensede bulunması, enseyi birkaç kez kaşıma ve aynı zamanda

kafanın yere açıyla bakması, o anda konusu olan şeye katılmamayı, bunu ifade eden kişinin görüşlerine zıt bir görüşü olduğunu ortaya koyar.

Elin ensede bulunması, enseyi birkaç kez kaşıma ve aynı zamanda

kafanın yere açıyla bakması, o anda konusu olan şeye katılmamayı, bunu ifade eden kişinin görüşlerine zıt bir görüşü olduğunu ortaya koyar.

(51)

ELLER ELLER

Ellerin kafanın arkasını kaşıması, adeta düşünerek planlı cevap verme isteğinden kaynaklanır. Bu hareketi yapan kişi, duygusal olarak sıkıntı

yaşamaktadır.

Ellerin kafanın arkasını kaşıması, adeta düşünerek planlı cevap verme isteğinden kaynaklanır. Bu hareketi yapan kişi, duygusal olarak sıkıntı

yaşamaktadır.

(52)

ELLER ELLER

Alnını avuçlarıyla kapamak ya da alnına vurmak, kendi hatası nedeniyle alnını ve yüzünü karşısındakinden kapamak, kendini cezalandırmak anlamına gelir. Aynı zamanda dikkat yoğunluğu

sağlamaya yönelik bir jesttir.

Alnını avuçlarıyla kapamak ya da alnına vurmak, kendi hatası nedeniyle alnını ve yüzünü karşısındakinden kapamak, kendini cezalandırmak anlamına gelir. Aynı zamanda dikkat yoğunluğu

sağlamaya yönelik bir jesttir.

(53)

ELLER ELLER

Parmağın ağızda olması güven eksikliğini, endişeyi gösterir. Aynı şekilde bir objeyi(gözlük sapı, kalem ucu vs.) ağza sokmak da güven

ihtiyacından doğar.

Parmağın ağızda olması güven eksikliğini, endişeyi gösterir. Aynı şekilde bir objeyi(gözlük sapı, kalem ucu vs.) ağza sokmak da güven

ihtiyacından doğar.

(54)

ELLER ELLER

Parmakların çeneyi kavraması, çeneyi okşaması karar süreciyle ilgili bilgiler verir. Bu fikri kabul etme, satışı yapılan bir şeyin alım kararını

verme anında ya da tam tersi anlarda gerçekleşir.

Parmakların çeneyi kavraması, çeneyi okşaması karar süreciyle ilgili bilgiler verir. Bu fikri kabul etme, satışı yapılan bir şeyin alım kararını

verme anında ya da tam tersi anlarda gerçekleşir.

(55)

ELLER ELLER

Bir şeyleri gizleme, farklı söyleme, abartma durumlarında burnumuza dokunuruz. Belki uzamasından korktuğumuz için kontrol ediyoruzdur.



Bir şeyleri gizleme, farklı söyleme, abartma durumlarında burnumuza dokunuruz. Belki uzamasından korktuğumuz için kontrol ediyoruzdur.



(56)

ELLER ELLER

Gözlerle oynama, şüphe, yalan bazen de yorgunluk durumunda görülür. Söylediğimiz yalanın gözlerimizden anlaşılmasını istemeyiz.

(57)

AYAKLAR

(58)

AYAKLAR AYAKLAR

- Ayaklar vücudumuzun tekerlekleridir.

- Ayaklarımız da ellerimiz gibi farkında olmadan, bazı mesajlar verir.

- Genelde beden dilinde el, yüz hareketleri kontrol edilebilir.

- Fakat, en uzak nokta olan ayaklarda hareketler kendini gösterir.

AYAKLAR

(59)

DURUŞLAR DURUŞLAR

Sözsüz iletişimde ellerin, bacakların kullanımıyla ilgili genel bilgilere eklenecek önemli bir bilgi; insanların el ve bacak kullanım yönüne bakarak iletişime ilgi gösterip gösteremediklerine karar vermemizdir.

Bazen insanlar, iletişimin dışına itildiklerini fark etmezler.

Sözsüz iletişimde ellerin, bacakların kullanımıyla ilgili genel bilgilere eklenecek önemli bir bilgi; insanların el ve bacak kullanım yönüne bakarak iletişime ilgi gösterip gösteremediklerine karar vermemizdir.

Bazen insanlar, iletişimin dışına itildiklerini fark etmezler.

(60)

Dinleme;

• Dinleme bir sanattır, gerçek dinleme

konuşmaktan daha zordur, gayret ve

disiplin gerektirir.

(61)

(62)

Etkin Dinleme;

*** Dinleyenin konuşanı anlaması ve anlıkta olsa konuşanın gerçeklerinin dünyasına girerek karşıdan gelen

iletiye sözlü tepki verme becerisidir.

- Diyalog’ta Empati ^-Kendi

sözcükleriyle ifade etme

Etkin dinlemede, dinleyen, konuşanın

söylediklerini açarak geri verir ve böylece konuşan, dinleyenin ne anladığını öğrenir.

(63)

• “Doğuştan iyi dinleyici olanların sayısı azdır. İyi bir dinleyici olabilmek için; bilinçli bir çaba ve yeni

beceriler öğrenmek gereklidir.” Doğan Cüceloğlu

(64)

Etkin İletişim ve Dinleme

• Sağlıklı ve etkin bir iletişimin iyi dinleyiciler ile kendi

duygularını samimi ve dürüst ifade eden kişilere ihtiyacı

vardır.

(65)

Sorun kimde!

(Durumdan Memnun Olmayan Kim?)

Durumun değişmesini isteyen karşımdaki kişi ise; etkin dinleyici olunuz,

Durumun değişmesini isteyen ben isem;

Etkin konuşmak, ben mesajını vermek.

Sorun karşıdaki insanlardaysa uygulanacak yöntem;

(66)

Etkin Dinleme

Sorun Karşıdaysa;

• Dinlerim,

• Pasif olmayı kabul ederim,

• Danışman rolünü benimserim,

• Karşımdakine yardım etmek isterim,

• Karşımdakinin duygularını ifade etmesini sağlayarak rahatlatmak isterim,

• Öncelikle karşımdakinin ihtiyaçlarınla ilgilenirim.

(67)

Etkin Dinleyicinin Özellikleri

• ***Söylenenlere ilgi gösterir.

• ***Gerçek sorunun ne olduğunu duyana kadar yargıda bulunmaz.

• ***Konuştuğu kişi ile göz teması kurar.

• ***Söylenenleri anlayıp anlamadığını kontrol eder.

• ***Sırasını bekler, anladığını düşündüğünün hemen üstüne atlamaz.

(68)

***Etkin Dinleyicinin Özellikleri

• ***Daha önemlisi, etkin dinleme sonucu karşımızdaki kişinin

yaşayacağı rahatlık, onun bizim vereceğimiz öneriye uyum gösterme ihtimalini arttırır.

• Bu nedenle sonucu artırmak için;

• Karşımızdaki şikayetlerini veya onu huzursuz eden konuları söylerken onun yüzüne bakarak dinlemek,

• Uygun aralılarla başını sallamak, ve “anlıyorum”, “evet” gibi ilgiyi gösteren kısa geri bildirimlerde bulunmak.

• Daha uzun boşluklarla karşımızdaki kişinin söylediğinin tekrarlamak.

(69)

**Etkin Dinleme İle Kazanılan Özellikler

• ***Kişiler yargılanmadıkları için başlangıçta söylemeyi düşündüklerinin daha fazlasını söyler,

• ***Kendileri ile ilgili temelde yatan esas sorunun farkına varabilir,

• ***Kendi sorunlarına çözüm bulabilir,

• Yaşanmış ve bitmiş bir olay ile ilgili olarak çözümsüzlüğü kabullenir,

(70)

*Etkin Dinleme İle Kazanılan Özellikler**

• *** “Anlaşıldım” duygusunu yaşar, karşısındaki kişiye olumlu duygular besler,

• *** Amaçları aşan bir şey söylediklerinde, bunu fark edip kendilerini düzeltebilir,

• *** Karşısındaki kişiyi dinlemeye ve anlamaya hazır duruma gelir.

(71)

*YANLIŞ DİNLEME TÜRLERİ;**

1.Görünüşte Dinleme 2. Seçerek Dinleme

3. Saplantılı Dinleme 4. Savunucu Dinleme

5. Tuzak Kurucu Dinleme

6. Yüzeysel Dinleme

(72)

• 1.Görünüşte Dinleme

• En yaygın dinleme türüdür.

• Kişi dış görünüşüyle dinliyormuş gibi görünür, ancak;

• İç dünyası bambaşka bir yerdedir.

• 2. Seçerek Dinleme

• Bu tür dinleyenler karşılarında konuşan kişinin söylediklerinden sadece kendilerini ilgilendirilen kısımları duyarlar,Diğer söylenenleri dinlemezler.

• 3. Saplantılı Dinleme

• Daha çok duygusal yönden saplantılı kişilerin dinleme tarzıdır.

(73)

• 4. Savunucu Dinleme

• Bu kişiler her söyleneni kendilerine yönelmiş bir saldırı sayarlar.Hemen karşı saldırıya veya savunmaya geçerler.

• 5. Tuzak Kurucu Dinleme

• Bu kişiler seslerini hiç çıkarmadan dinleme eğilimindedirler.

• Çünkü dinlediklerinden yararlanarak karşılarındakini zor duruma düşürecek fırsatı ararlar.

• 6. Yüzeysel Dinleme

• Bireyler kişinin kullandığı kelimelerin yüzeyinde kalırlar.

Kelimelerin sözcük anlamlarında veya kendilerince olan anlamlarında gezinirler.

(74)

“İyi Bir Dinleyici Olmak İçin

Temel İlkeler Nelerdir?”

(75)

1. Susun ; İyi bir dinleyici olmanın temeli “susma”

yı becerebilmeye dayanır.

2. Konuşanı Rahatlatın; Karşınızdaki kişide konuşabileceği duygusunu uyandıran bir atmosfer yaratın.

3. Dikkat Dağıtıcı Öğeleri Uzaklaştırın;

Elinizde anahtarlık sallamak, kağıtları karıştırmak gibi dikkat dağıtıcı davranışlardan kaçının.

(76)

4. Karşınızdaki Kişiye Empati Gösterin;

(Duygusunu anlayın ve kabul edin.) Kendinizi karşınızdakinin yerine koyun ve onun ne hissettiğini anlamaya çalışın.

5. Zaman Tanıyın;

Karşınızdakinin sözünü kesmeyin, Kendisini ifade etmesine imkan verin.

6- Öfke ve Olumsuz Duygularınızı Kontrol edin;

Kızgın bir insan çoğunlukla karşısındakini yanlış anlar ve kendini güç durumda bırakacak tepkiler verir. Bu sebeple hemen karşılık vermeyin.

7. Öfke ve Olumsuz Duygularınızı Kontrol edin;

Kızgın bir insan çoğunlukla karşısındakini yanlış anlar ve kendini güç durumda bırakacak tepkiler verir.

Bu sebeple hemen karşılık vermeyin.

(77)

8. Soru Sorun; Soru sormak konuşan kişiye ilgi duyduğunuzu gösterir ve onu konuşmayı sürdürmek konusunda cesaretlendirir.

9.Yargılayıcı Olmayın; Eleştirici ve tartışmacı bir tutum, konuşanı savunucu olmaya yöneltir ve öfkelendirir.

(78)

***“ETKİLİ İLETİŞİMİ

ENGELLEYEN FAKTÖRLER”

1.EMRETME,YÖNETME

2.TEHDİT ETME (GÖZDAĞI VERME) 3.YARGILAMA, ELEŞTİRME

4.AD TAKMA, GÜLÜNÇ DÜŞÜRME 5.ÇOK İNCELEYİCİ SORULAR SORMA 6.KONUŞMALARI ALAYA ALMA

7.HER KONUDA AHLAK DERSİ 8.AŞIRI TESKİN VE TESELLİ

(79)

İletişimde Amaca Ulaşmak İçin 3N

• 1-Ne söylemek istiyorum?

• 2-Ne zaman söylersem, karşımdaki kişinin iletişim kaynakları açık olur?

• 3-Nerede hangi ortamda iletişimi başlatmam yerinde olur?

Sorularınıza vereceğiniz doğru cevaplar sizi amaca götürür.

(80)

1- Yargılayıcı olmayın,

2-Problem çözücü olun,

3-Kolaylaştırıcı olun,

4-Esnek olun dogmatik olmayın,

5-Alçak gönüllü olun kibirli olmayın,

6-Anladıklarınızı başka sözcüklerle yeniden anlatın.

7-Karşınızdakinin duygularını paylaşın, donuk olmayın.

***“Sözlü İletişimde

Öneriler”

(81)

*Etkili İletişim Bize Neler Kazandırır?**

• 1-Yanlış anlamaların yol açtığı stresten kurtuluruz,

• 2-Başkalarını istismar etmeden ya da suçlamadan kendi haklarımızı koruyabiliriz,

• 3-Bize yönelik tepki ve eleştirilere gerektiği gibi yanıt verebilir başkalarına yapıcı eleştiriler

getirebiliriz

• 4-Karşımızdaki kişi ile onu kırmadan ve incitmeden, ses tonumuzu yükseltmeden tartışabiliriz,

• 5-Fikir ve önerilerimize daha kolay destek bulabiliriz,

• 6-Çevremizdeki insanları daha etkin olmaya esinlendirebiliriz^.

(82)

***“İletişimde Mesafeler”

1-Mahrem Mesafe: Cilt temasından başlar, bedenden 45 cm. uzaklığa

kadar sürer. Bu alana, sevgililer, eşler, en iyi dostların girmesine izin verilir.

2-Kişisel Mesafe: 45 cm. ile 120 cm arası mesafedir.

3-Sosyal Mesafe: 120 cm ile 2 metre arası mesafe.

4-Kamusal Mesafe: 2 metreden daha uzak. Tanınmayan kişilere ayrılır.

(83)

***Jestler;

Bu konuda dikkat edilmesi gereken, jestleri konuşmadaki eksik kelimeleri tamamlayacak bir araç olarak

kullanmamak, yabancı dile hakim olmayan birinin ifadesini elleriyle tamamlaması gibi bir duruma

düşmemektir.

(84)

***Ses Tonu, Şiddet ve Konuşmanın Akıcılığı

*** İnsanlar arası ilişkilerde yaşanan en küçük gerginlik, kendini önce ses tonuyla ortaya koyar.

***Büyük çoğunlukla gündelik ilişlilerde canlı, neşeli, enerjik bir ses tonu, insanlar üzerinde olumlu etki bırakır.

(85)

İletişim Analizi

**Hepimizin içinde bir çocuk, bir anne baba ve bir yetişkin benliği vardır.

Karşılaştığımız olaylara, zamana ve yere göre bu üç benlikten birini veya ikisini bir arada kullanarak tepki veririz.

(86)

***Daha İyi Bir İletişim Kurmak İçin;

1. Çevrenizdeki insanların hangi benliği kullandığını bulmayı deneyin.

2. Paralel iletişimler kurmaya çalışın,

karşınızdaki kişi ile aynı benlik

düzeyinde konuşun.

(87)

Daha İyi Bir İletişim Kurmak İçin;

3. Çapraz iletişimlerinizin farkında olun.

Zaman zaman karşınızdaki kişi beklediğiniz tepkinin dışında bir tepki verebilir ve iletişim benlik düzeyleri farklılaşabilir.

Siz bunun farkında olursanız kendinizi

değişen duruma göre ayarlayabilirsiniz.

(88)

Daha İyi Bir İletişim Kurmak İçin

4. Örtülü iletişim ile veya aynı anda birden çok benlik halini içeren bir mesaj ile karşılaştığınızda uygun benlik düzeyini kullanabilmek için karşınızdaki kişinin beden dilinden yararlanabilirsiniz.

(89)

İLETİŞİMDE SEN DİLİ VE BEN DİLİ;

--ODANI TOPLAMAMIŞSIN

--NEDEN DERS ÇALIŞMIYORSUN??

--KARDEŞİNE NEDEN VURUYORSUN??

--ODANI TOPLASANA!!

--YAPMA ŞUNU!!

--YETER ARTIK SORU SORMA

--SAYGISIZ,ÖĞRETMENLE BÖYLE KONUŞULMAZ

(90)

İLETİŞİMDE SEN DİLİ VE BEN ^DİLİ;

--ODANI TOPLAMANI BEKLERDİM --SON GÜNLERDE DERS ÇALITIĞINI GÖRMÜYORUM.

--KARDEŞİNE VURMAN BENİ ÜZÜYOR

--ODANI TOPLARSAN BANA YARDIM ETMİŞ OLURSUN

--YAPTIKLARINDAN BEN RAHATSIZ OLUYORM --KONUŞMA BİÇİMİN BENİ ÜZDÜ

(91)

***İLETİŞİMDE SEN DİLİ

**SUÇLAYICIDIR

**DAVRANIŞTAN ÇOK KİŞİLİĞE YÖNELİK

**KİŞİYİ İNCİTİR,KIRAR

**YARGILAYICIDIR

**TEHDİT İÇERİR

**KONUŞMA İSTEĞİNİ ENGELLER

(92)

***ETKİLİ İLETİŞİMDE BEN DİLİ

**SAVUNMAYA İTMEZ

**SUÇLULUK HİSSETTİRMEZ

**YAKINLIĞI ARTTIRICIDIR

**ANLAŞMAZLIKLARI AZALTIR

**KONUŞAN KİŞİYİ RAHATLATIR

(93)

Mesafe ve Bedensel Temas

• Toplumdan topluma büyük farklılık gösteren konulardan birisi de

“mahrem mesafe” konusudur.

• Mahrem mesafe, herkesin tipik

olarak küçük asansörlerde

yaşadığı, tanımadığınız insanlarla

yakın olduğunuzda rahatsızlık

duyacağınız mesafedir.

(94)

“HASTANE ORTAMINDA

İLETİŞİM”

(95)

Hastane ortamında hastalarla iletişimi engelleyen bazı faktörler:

• 1-İletişim sürecinde hastayı unutmak,

• Örneğin: Ekip üyelerinin hasta başında onun için konuşması, onun için

kararlar alması ancak onu bu iletişimde hesaba katmaması,

• 2-Aşırı tıbbi terimlerin

kullanılması,

(96)

• 3-Hastane ortamındaki

gürültüler, ışık,ses vs. durumu,

• 4-Rutin işler "vizitler"

"tedaviler" "havuz-banyo saati"

• 5-Servisin devamlı ve hareketli olması, yoğun atmosfer,

• 6-Ekip elemanlarının

birbirleriyle olan ilişkileri-

iletişimi.

(97)

HASTA BİREY,

*** HASTANEDEKİ EN ÖNEMLİ BİREYDİR…

*** VE TÜM SAĞLIK

EKİBİNİN DİKKATİNİN

MERKEZİNİ OLUŞTURUR.

(98)

• BUNA KARŞILIK

HASTANEDEKİ EN YALNIZ KİŞİ DE

OLABİLMEKTEDİR.

(99)

*Hasta – Personel (Sağlık Çalışanı) Arasında Etkili Bir**

İletişim İçin,

• 1- Karşınızdaki kişi (hasta, hasta yakını, arkadaşınız ve herkes) ile göz teması

kurun ve bunu sürdürün. Hastaya, ilgi alanınızdaki “tek şey olduğu” hissini verin,

• 2- Hiç kimseyi hor görmeyin ve gereksiz övgülerden kaçının,

• 3- Çok yüksek ya da alçak sesle, hükmeder tavırla konuşmayın,

• 4-Yavaş, anlayabileceği düzeyde, açık ve net konuşun,

(100)

• 5-Sorularınızı yanıtlamaları için zaman tanıyın,

• 6- Söylemeniz gereken şey hoş olmasa da her zaman için

doğruyu söyleyin,

• 7-Vücut dilinizin farkında olun.

Hastalar sizin hareketlerinizi yanlış yorumlayabilirler,

• 8- Sözsüz iletişim bazen çok

önemlidir,

(101)

9-Hastanın

rahatlamasını/gevşemesini sağlayın.

- Yatarak mı oturarak mı rahat ? Çok mu sıcak üşümüş mü ? Yanında bir

yakınını mı istiyor ?

10-Hastaya ismi ile hitap

edin; Ali bey, Ayşe hanım vs.

- Bu şekilde konuştuğunuzda hasta

(ve kim olursa olsun herkes) kendisini önemsediğinizi, ona değer verdiğinizi düşünür. Bu ise, daha başlangıçta

iletişimi kolaylaştırır.

(102)

• 11-Servisteki diğer sağlık ekibi elemanları ile iyi ilişkiler

kurulmalıdır,

• 12-Olumsuz etkileşimlerin hasta üzerinde “güvensizlik” yaratacağı unutulmamalıdır,

• 13-Tıbbi terimler kullanılması gerekiyorsa, bunlar hastaya

anlayacağı dilde iletilmelidir,

• 14-Profesyonelce davranılmalı:

sakin olunmalıdır,

(103)

• 15-Hasta ailesi de iletişim

zincirine alınarak, onların da hasta bakımına katılımı sağlanmalıdır,

• 16-Hastanın konuşmasını

cesaretlendirmek için zaman

zaman sessizlik paylaşılmalıdır,

• 17-Hastaya ön yargısız bir yaklaşımda bulunulmalıdır,

• 18-Hastanın kendi bakımı ile ilgili alınacak kararlarda işbirliği

yapması desteklenmelidir,

• 19- İletişimde bulunduğunuz tüm bireylere değer verilmeli, saygı

gösterilmelidir,

(104)

• 20-Yaşlı hastaların sağır olduğu veya sizi

anlayamayacağı varsayımıyla yaklaşmayın,

• 21-Yaşlı hastaların çoğunda sanılanın aksine duyma ve düşünme sorunları yoktur,

gençlere göre manevi açıdan daha hassas ve kırılgan olabilirler,

• 22- O nedenle, yaşlı hastalara bağırmadan, sakin ve yavaş yaklaşılmalıdır,

• 23-Hiçbir zaman yaşlılarla çocukla konuşur gibi konuşulmamalı.

SAĞLIK ‘TA TEMEL İLETİŞİM BECERİLERİ