1 ÖZEL CERRAHİ
Doç.Dr. H. Özlem NİSBET DIAFRAGMA FITKI
• Diafragmada oluşan bir yırtık veya delikten karın organlarından bir veya bir kaçının (mide, bağırsak, pankreas, karaciğer, dalak) göğüs boşluğuna girmesidir.
• Hakiki fıtık: Karın boşluğundaki organların diafragmada bulunan konjenital bir delikten veya yarıktan geçerek göğüs boşluğuna girmesidir. (Peritoneopericardial diaphragmatic hernia)
• Yalancı fıtık: Karın boşluğundaki organların, travma sonucu oluşan bir delikten geçerek göğüs boşluğuna girmesidir.
Klinik görünüm:
•Kongenital fıtıklar herhangi bir güçlüğe sebep olmaksızın yaşam boyunca devam edebilir.
•Rastlantı sonucu tespit edilirler.
•Travmatik fıtıklar sonradan oluşur ve en belirgin semptom solunum güçlüğüdür.
•Asfeksi nöbetleri oluşup ani ölümler şekillenebilir.
•Dispöden dolayı hayvanlar oturur pozisyonda durur ve sırt kamburlaşıp, karın yukarı çekilir.
•İştahsızlık vardır.
• Göğüs kafesi asimetrik olabilir.
• Karın bölgesinin palpasyonunda, bazen kosta kavisinin altında göğüs boşluğuna doğru uzanan bir kordon hissedilir.
• Göğüs bölgesinin oskultasyonunda hafif soluk sesiyle beraber, bağırsak periltastik sesleri işitilebilir.
• Perküsyonda fıtıklaşan organlara göre timpanik ses duyulabilir.
• Kalp bazen sağa doğru yer değiştirmiş olabilir.
• Fıtık ile birlikte, karaciğer ve dalakta oluşan rupturlar sonucu ani bir ölüm şekillenmemişse, zaman içinde hayvanda iyileşme belirtileri ortaya çıkabilir.
• Karaciğer lobları veya dalağın bir kısmı fıtık deliği tarafından sıkılıp boğulursa, pasif hiperemiden dolayı hidrotoraks asites’ten dolayı hayvan ölebilir.
• Tanı:
• Klinik belirtiler ve radyografi ile konur.
2
• •
• Prognoz :
• Yeni olgular haricinde prognoz kötüdür.
• Sağaltım:
• Operatiftir, fıtıklaşan organ karaciğer ise veya göğüs veya karın boşluğunda likit toplanmış ise operasyon ertelenebilir.
DİAFRAGMA FITKI’NIN OPERATİF SAĞALTIMI
• Genel anestezi (inhalasyon anestezisi ve otomatik ventilasyonda) altındaki hasta sırtüstü yatırılır ve operasyon hazırlıkları tamamlanır.
• Ensizyon hattı; median hat ile sağ veya sol taraftaki paramedian hattın birleştirilmesi ile elde edilir.
• Fascia ve karın kasları ( m. Rectus abdominis, m. Obliqus abdominis) aynı yönde kesilir.En son fasia tranversa ve periton açılır.
• İç organlar dikkatlice karın çerisine doğru çekilir ve yerlerine yerleştirilir.
• Diyafragma kenarlarının yırtığı absorble iplik ile sık uygulanan basit ayrı dikişlerle dikilir.
• İlk dikişler en derin bölgeden, yani dorsal kısımdan başlamalıdır.
• Periferik yara dudağı bulunamıyorsa, doğrudan kostaya dayanıyorsa, diafragmanın kenarı interkostal kaslara dikilir.
• Dikiş sırasında derinde bulunan damarlara ve özefagusa dikkat edilmelidir.
• **Konulan son dikişin düğümlenmesinden önce, göğüs boşluğundaki havanın dışarıya atılması için, akciğerler tamamiyle şişirilir ve diafragma inspirasyon sırasında hava içeriye girmeyecek şekilde iyice kapatılır. İçerideki hava enjektör ve üç yollu musluk yardımıyla çekilir.
• Periton, kas ve deri prosedüre uygun olarak kapatılır.
• Post-operatif antibiyotik uygulaması yapılır.
3 HIATAL HERNIA
• Abdominal organların osefagal hiatustan geçerek göğüs boşluğuna fıtıklaşmasıdır.
• 4 farklı şekilde görülür.
• Brahiosefalik ırklar prdispozedir (İngiliz buldog, Fransız buldog, pug...)
KLİNİK GÖRÜNÜM:
Sık sık kusma veya regurgitasyon (hareket ve heyecan ile artış görülür)
Asitli mide içeriğinin özofagusa geçmesi sonucu reflu özofagitisi şekillenir
Salivasyon
İştah ve kilo kaybı
Mide içeriğinin aspire edilmesi sonucu, aspirasyon pnömonisi gözlenir TANI:
• Radyolojik olarak, floroskopi ile
• Endoskopi ile TEDAVİ
• Medikal Tedavi:
• Antasidler (özofagitise karşı) ve motiliteyi azaltacak ilaçlar semptomları azaltır.
• Operatif Tedavi:
• Diaframdaki açıklığın azaltılmasına yönelik
PERİTONİTİS
• Periton: Karın boşluğunu kaplayan seröz zara peritoneum denir.
• Periton karın boşluğunu ve abdominal yapıların pek çoğunu örter.
• Peritonun karın duvarının iç yüzünü örten bölümüne parietal periton;
• İç organlara bakan bölümüne de visceral periton denir.
• Periton boşluğu bu iki bölüm arasındaki boşluktur; fakat gerçekte böyle bir boşluk yoktur. Bu oluşumlar birbiriyle temas halindedirler.
• Periton yaprakları ıslak, kaygan ve parlaktır. Bu ıslaklık organların birbiri üzerinde kolayca kaymalarını sağlar. Normalde çok az olan bu sıvı bazı patolojik durumlarda artar. Boşlukta kan, irin ve sıvı toplanır.
• Periton yüksek permeabilite özelliğine sahiptir.
• Peritonda sekresyon ve absorbsiyon sürekli olarak meydana gelir.
• Bağırsak tıkanmalarında peritonitis olmadan, toksik maddelerin absorsiyonu periton sayesinde olur.
• Periton dializinde olduğu gibi, peritonun sekresyon ve absorbsiyon özelliğinden sağaltım amacı ile geniş ölçüde yararlanılmaktadır.
• Çeşitli nedenlerle karın içinde peritondan yoksun alanlar (Defektler) oluşabilir.
• Peritonsuz alan komşu bölgelerden gelen mezotel hücreleri ile kapanır. Bu hücreler adalar oluşturarak açık alanı örter .
• Diğer bir yol ise, çıplak olan alanı, komşu olan ve buraya temas eden bir kısım organların peritonundan gelen uzantıların, defekti kapatması şeklinde olur.
• Üçüncü yol ise, kanda bulunan monositlerle, doku histiyositlerinin daha derin tabakalardan gelerek burada mezotelial hücrelere dönüşmesi şeklidir.
4
• Peritonda oluşan bu olaylar birçok şirurjikal girişimlerin yapılmasını kolaylaştırır. Organizmada en çabuk onarılan doku peritondur.
• Bunun yanında aşırı olan reperasyon yeteneği sonucu yapışıklıkların, britlerin oluşması da kaçınılmaz olur. Bunların da çeşitli komplikasyonlara yol açtığı bilinen bir gerçektir.
AKUT PERİTONİTİS
• Peritonitis, peritonun yangısı olarak tanımlanır.
• Lokalizasyonlarına göre:
• Lokal veya yaygın (diffuz) peritonitisler Nedenleri:
• Şirurjikal teknikteki bozukluklar,
• Travmatik karın yırtılmaları,
• Direkt veya endirekt bağırsak yırtılmaları,
• Karnın küt travması,
• Üriner sistem yarası başlıca nedenlerdir.
•
•
Tanı:
Peritonitis ikincil bir hastalıktır ve ilk hastalığın belirtisi olarak kabul edilebilir.• Diffuz peritonitisli bir hayvanın fiziksel muayenesinde:
Ateş yükselir,
Depresyon oluşur,
Abdominal kaslar gerilir,
Karın bölgesinde şiddetli ağrı,
Palpasyonda, genellikle sıvının varlığı tespit edilir.Sıvının miktarı yangının süresine ve şiddetine bağlıdır
Peritonitis, böbrek veya safra sistemlerinin yaralanmalarına bağlı olduğu zaman, aspire edilen sıvıda üre veya safra saptanabilir.
Lokal peritonitisde karında sıvı görülemeyebilir.
Lokal veya diffuz peritonitli hayvanlarda,
Kandaki nötrofil oranı (Schillingi'in sola kayması) artar,
Peritonitis bağırsak tıkanması veya yırtılması sonucu oluşmuşsa, radyografide ileus görülebilir. İleus, diğer nedenlere bağlı olarak yaygın peritonitis ile birleşebilir.
İçi boş organ rupturlarında karında serbest hava görülebilir.
Sıvı birikimi, viscera'nın normal sınırını kaybetmesi sonucu, radyografide karında buzlu cam görüntüsü verebilir.
• Peritonitis'in kesin tanısı deneysel laparatomi ile yapılabilir.
• Bu tabloda periton; kırmızı, kalın ve üstünde fibrin tabakaları bulunan bir şekilde görülür.
• Aspirasyonda safra, üre, bağırsak içeriğinin bulunuşuna göre yangının kaynağı saptanabilir.
5
•
Sağaltım:
• Peritonitis sağaltımı hastalığın nedenine, şiddetine ve süresine bağlıdır.
• Sistemik Sağaltım: Hayvanın sağaltımı iki yönde olur.
• Peritonitis'in kardio-vaskuler, renal ve solunum sistemleri üzerindeki sistemik etkilerinin sağaltımı,
• Oluşan metabolik şokun sağaltımı olarak iki şekilde yapılır.
• Peritonitis'de, sıvı ve destekleyici sağaltım şoktakinin aynısıdır. Solunum sistemi oksijen sağaltımı ile desteklenebilir. Sağaltımın esas amacı, normal kardio-vasküler fonksiyonu restore etmektir.
• Peritonitis'e neden olan enfeksiyon kaynağı cerrahi yolla kapatılır,
• İrinli eksudat, gaz dren ile boşaltılır.
• Eksudatın kültürü ve antibiyotik duyarlılık testi (antibiyogram) yapıldıktan sonra sistemik antibiyotik uygulamalarına devam edilir.
