İyi, kötü, hızlı, yavaş, güzel, çirkin, yürüyerek, koşarak, uslu uslu, ağlaya ağlaya. (Zarf) (Zarf) (Fiil)

(1)

ZARFLAR (BELİRTEÇLER)

Durum Zarfları: Fiile veya fiilimsiye sorulan ’’Nasıl?’’ sorusuna cevap verir.

*Olay yerinden koşarak uzaklaştı. *O, arabayı yavaş sürer.

(Zarf) (Fiil) (Zarf) (Fiil)

NASIL?

Zaman Zarfları: Fiile sorulan ’’Ne zaman?’’ sorusuna cevap verir.

*Yazın Sivas’a gideceğiz. *Seni dün aradım.

NE ZAMAN?

Yer - Yön Zarfları: Fiile veya fiilimsiye sorulan ’’Nereye?’’ sorusuna cevap verir.

*Kardeşin aşağı gelsin. *Yol yakınken geri dönelim.

NEREYE?

Miktar Zarfları: Fiile, fiilimsiye veya zarfa sorulan ’’Ne kadar?’’ sorusuna cevap verir.

*Meyveleri fazla almışsın. *Epeyce yol yürümüşüz.

NE KADAR?

Soru Zarfları: Fiile soru sorarak zarfı bulmaya çalışır.

*Buraya nasıl geldin? *Hey! Neden konuşmuyorsun?

NASIL?

NE ZAMAN?

NEREYE?

NE KADAR?

… İyi, kötü, hızlı, yavaş, güzel, çirkin, yürüyerek, koşarak, uslu uslu, ağlaya ağlaya…

Cuma, pazartesi, dün, bugün, yarın, sabah, akşam, yazın, kışın, şimdi, sonra…

Yukarı, aşağı, ileri, geri, içeri, dışarı, öte, beri…

Çok, az, biraz, epeyce, daha, en, kadar, oldukça, pek, fazla…

Nasıl?, ne zaman?, nereye?, ne kadar?, ne?, neden?, niçin?, ne ile?, kim ile?, kim için?...

İPUCU⇒ Niteleme sıfatları ile durum zarflarını karıştırmayınız. Sıfatlar ismi; zarflar fiili niteler.

»Arkadaşımın güzel evi vardı. (Nasıl?) »Mahalle maçlarında güzel oynuyor. (Nasıl?) (Sıfat) (İsim) (Zarf) (Fiil)

İPUCU⇒ Zaman anlamı taşıyan sözcükler ‘’Ne zaman?’’ sorusuna cevap verir.

»Ben sabahı severim. (Neyi?) »Ben sabah gideceğim. (Ne Zaman?) (Nesne) (Fiil) (Zarf) (Fiil)

İPUCU⇒ Yer-yön zarfları çekim eki almazlar.

»Dışarıya git. (Nereye?) »Dışarıyı temizle. (Neyi?) »Dışarı git. (Nereye?) (Yer T.) (Fiil) (Nesne) (Fiil) (Zarf) (Fiil)

İPUCU⇒ Zarfları dercelendirmek için miktar zarfları kullanılır.

»Dayım hızlı koşar. (Nasıl?) »Dayım çok hızlı koşar. (Ne Kadar?) (Nasıl?) (Zarf) (Fiil) (Zarf) (Zarf) (Fiil)

İPUCU⇒ Sorulan sorunun cevabı da zarf olmalıdır.

»Şeker ne kadar kaldı? (Soru Sormuş.) »Şeker iki kilo kaldı. (Cevap Vermiş.) (Zarf) (Fiil) (Zarf) (Fiil)

ZARFLAR- 1

(2)

Hızlı Gitti (Durum Zarfı) Dün Gitti (Zaman Zarfı) Aşağı Gitti (Yer - Yön Zarfı) Epeyce Gitti (Miktar Zarfı) Neden Gitti? (Soru Zarfı)

……… Aramış (Durum Z.)

……… Aramış (Zaman Z.)

……… Aramış (Yer - Yön Z.)

……… Aramış (Miktar Z.)

……… Aramış? (Soru Z.)

……… Koşsun (Durum Z.)

……… Koşsun (Zaman Z.)

……… Koşsun (Yer - Yön Z.)

……… Koşsun (Miktar Z.)

……… Koşsun? (Soru Z.)

……… Bakacak (Durum Z.)

……… Bakacak (Zaman Z.)

……… Bakacak (Yer - Yön Z.)

……… Bakacak (Miktar Z.)

……… Bakacak? (Soru Z.)

……… Gelmeli (Durum Z.)

……… Gelmeli (Zaman Z.)

……… Gelmeli (Yer - Yön Z.)

……… Gelmeli (Miktar Z.)

……… Gelmeli? (Soru Z.)

……… Döküyor (Durum Z.)

……… Döküyor (Zaman Z.)

……… Döküyor (Yer - Yön Z.)

……… Döküyor (Miktar Z.)

……… Döküyor? (Soru Z.)

……… Alır (Durum Z.)

……… Alır (Zaman Z.)

……… Alır (Yer - Yön Z.)

……… Alır (Miktar Z.)

……… Alır? (Soru Z.)

……… Sorsun (Durum Z.)

……… Sorsun (Zaman Z.)

……… Sorsun (Yer - Yön Z.)

……… Sorsun (Miktar Z.)

……… Sorsun? (Soru Z.)

……… Bırakacak (Durum Z.)

……… Bırakacak (Zaman Z.)

……… Bırakacak (Yer - Yön Z.)

……… Bırakacak (Miktar Z.)

……… Bırakacak? (Soru Z.)

……… Çıkmış (Durum Z.)

……… Çıkmış (Zaman Z.)

……… Çıkmış (Yer - Yön Z.)

……… Çıkmış (Miktar Z.)

……… Çıkmış? (Soru Z.)

……… Yürüdü (Durum Z.)

……… Yürüdü (Zaman Z.)

……… Yürüdü (Yer - Yön Z.)

……… Yürüdü (Miktar Z.)

……… Yürüdü? (Soru Z.)

……… Danışmalı (Durum Z.)

……… Danışmalı (Zaman Z.)

……… Danışmalı (Yer - Yön Z.)

……… Danışmalı (Miktar Z.)

……… Danışmalı? (Soru Z.)

……… Ödeyecek (Durum Z.)

……… Ödeyecek (Zaman Z.)

……… Ödeyecek (Yer - Yön Z.)

……… Ödeyecek (Miktar Z.)

……… Ödeyecek? (Soru Z.)

……… Uğrasın (Durum Z.)

……… Uğrasın (Zaman Z.)

……… Uğrasın (Yer - Yön Z.)

……… Uğrasın (Miktar Z.)

……… Uğrasın? (Soru Z.)

……… İniyor (Durum Z.)

……… İniyor (Zaman Z.)

……… İniyor (Yer - Yön Z.)

……… İniyor (Miktar Z.)

……… İniyor? (Soru Z.) GÜZEL DİLİMİZ TÜRKÇE ÇALIŞMA KÂĞIDI - 102

Arkadaşlar, aşağıdaki fiillerin önüne uygun zarfları getirelim. (Aynı zarfı sayfada üç defadan fazla kullanmayalım.)

(3)

Adam şaşkın şaşkın bakıyor. Köylüler sabırla hasatı bekliyordu.

Sen şimdi yukarı mı gidiyorsun? Şundan biraz alır mısınız?

Derste çok konuştun. Yarışmalara niçin katılmadın?

Oraya haftaya uğrayacakmış. Bence sen biraz ileri gittin.

Evden geri gelir misin? Sabah neden konuşmadı?

TEOG sınavına nasıl çalıştın? Boncukları ipe seyrek dizeceksin.

Memleketine yürüye yürüye gitmiş. Kardeşim koşarak epeyce yol almış

Arkadaşı bu yıl mezun olacak. Misafirleri hemen içeriye alın.

Zarflar konusunu pek anlayamadım. Bu konuyu yarın tekrar görüşelim.

Kırıkkale’ye ne kadar kaldı? Arkadaşlar, ne zaman dışarı çıktınız?

Kardeşçe yaşamalı insanlar. Ara sıra buradan vapur geçer.

Neden Yeşilyurt Mahallesi’ne gelmiş? Merdiven basamak basamak çıkılır.

GÜZEL DİLİMİZ TÜRKÇE ÇALIŞMA KÂĞIDI - 103

Arkadaşlar, aşağıdaki cümlelerdeki zarfların türlerini bulalım ve uygun zarfları boyayalım.

ZARFLAR- 3

(4)

CÜMLELER

ZARFLAR

DURUM ZARFI

ZAMAN ZARFI

YER-YÖN ZARFI

MİKTAR ZARFI

SORU ZARFI

Niçin bunları bana söylüyorsun? X

Yaşlı kadın çekine çekine içeri girdi.

Toplantı iki saat sürdü.

Mıhla Yemeği’ni fazla yeme çocuğum.

İşleri ne zaman bitireceksiniz?

Arkadaşın nereye gidiyor?

Onunla seyrek görüşüyoruz.

Durmadan ders çalışıyor.

Neden dişlerin beyazlamış arkadaş?

Sesi duyar duymaz aşağı indim.

Kendini nasıl hissediyorsun?

Kendimi sınava hazır hissediyorum.

Komşumuz pek az konuşuyor.

Bu konuyu çok iyi düşünelim.

Yarışmada ne kadar koşacak?

Doğru bildiği yoldan geri dönmeyecek.

Daha çok çalışmalısın.

Buralara tekrar niçin geldiniz?

Şurada biraz dinlenelim mi?

Sorunlarını ağlaya ağlaya anlattı.

Ne kadar aldın şekeri marketten?

Akşam ahıra gidiyor, sabah çayıra gidiyor.

Çok çalışmıştı bu sınava dün akşam.

Burada ne kadar bekleyeceğiz?

Piyanoyu güzel çalar, sazı hiç çalamaz.

Kolumun ağrısı tekrar başladı.

Meyveden ne kadar alacaksın?

Yeni arabasını ileri park etti.

Baş ağır olmalı, kulak da sağır olmalı bazen.

Merdiveni alıp yukarı çıktı.

Siz yanıma teker teker gelin.

İnsanların vefasızlığını geç anladım.

Lütfen, sınıfa koşarak girmeyin!

Buraya kimle gelmiş o adam?

Gençlikte taş taşı, ihtiyarlıkta ye aşı.

Yol yürümekle, borç ödemekle tükenir.

Bu gece yıldızlar pırıl pırıl parlıyordu.

Bu derse çok çalışmış.

Nereye gittin beni çağırmadan?

Çocuklar aşağı indiler, yemek yediler.

Arkadaşlar, aşağıdaki zarfların türünü bulalım ve karşılarındaki uygun olan kutucuğa ‘’X’’ yazalım.

(5)

CÜMLELER ZARF ZARFIN TÜRÜ

Ödevlerini baştan savma yapmışsın. baştan savma durum zarfı

Patatesten yeterince aldık.

Arabayı dönemeçlerde yavaş sür.

Filmin tanıtımını pek beğenmedim.

Yarışmacı yarışı kazanınca sevinçle bağırdı.

Kurşunlu Hamamı’na öğle vakti uğrarız.

Elmalar olgunlaşmadan Amasya’da olmalıyım.

Daha ne kadar bekleyeceğiz?

Besledik büyüttük danayı, şimdi tanımaz oldu anayı, babayı.

Neden Ulaş ilçesine gelmiş ki teyzem?

Biraz dinlenelim, yanına varırız.

İçeri çok kalabalıktı, dışarı çıktık.

Bu ev daha iyi yapılmış.

Bize yetecek kadar eşya al.

Anneannemi en az senin kadar seviyorum.

Su akarken testini doldur.

Kızıldeniz’i görmek için sabah erkenden yola çıktık.

Onun sözünü neden dinlemiyor?

Pazartesi üç sınavım, salı bir sınavım var.

Derslerine, kütüphanede çok çalışıyordu.

Fotoğraf çekmeyi fazlaca severim.

Biz voleybol maçında epeyce yorulduk.

Hasta doktor ilacı içince iyi oldu.

At çalındıktan sonra ahırın kapısını kapasan ne olur?

Ben fen bilgisi sınavını pek iyi cevaplayamadım.

Kim için gelmiştiniz buraya?

Ne kadar alalım sebze ve meyvelerden.

Güneşli bir gün Koca Ağa’nın tarlasına varmıştık.

Rahat edemediysen beri gel.

Altınyayla ilçesine kiminle gideceksin?

Şu dükkânda azıcık oturalım.

Ne ağlıyorsun ki dostum?

Arkadaşlarına çok kaba davranıyor.

Nereye gitti anlamadım?

Haydi, evimize geri dönelim.

Ağrı’ya geldiniz de niçin beni aramadınız?

Ne zaman söyledim sınavın olacağını?

Tonus Köftesi’nden biraz daha alayım.

Yüzüme baka baka doğruyu söylemiyor.

Çarşamba pazarından aldığı torbası oldukça ağırdı.

Arkadaşlar, aşağıdaki zarf olan sözcük veya sözcük gruplarını bulalım ve zarfların türünü karşılarına yazalım.

ZARFLAR- 5