Enerjide yoksula destek acil ihtiyaç
MAKİNA Mühendisleri Odası (MMO), üç ayda doğal gaza gelen yüzde 68-125 ve elekt- riğe gelen yüzde 372-184 oranlı fahiş zamlara karşı 5 acil talep açıkladı. MMO, ücretlerin artması ve vergi indirimleri ile enerji fiyatla- rının düşmesi gerektiğini kaydetti. s.5
emek evrenseldir
G Ü N L Ü K
www.evrensel.net3 Nisan 2022 PazaruYıl: 21uSayı: 7514uFiyat: 3 TLFiyat: 3 TL
AVRUPA’NIN GÜNDEMİ BIONTECH KURUCUSU EN ZENGINLER
ARASINDA, ÇALIŞANLARININ ISE TIS HAKKI BILE YOK! s.10
Sabahı bırakma / Adnan Özyalçıner Cepheden gelen ressamlar / Aydın Çubukçu
Affınıza mağruren; affa tabi midir mutluluk? / Ayşen Şahin Bir aşk hikayesi: Güvercin / Kadir İncesu
İrfan Atasoy ve Kunt Tulgar’ın ardından (2) / Mesut Kara
PAZARPAZAR sayfaları Dostoyevski yer altından bildirmeye devam edecek!
Pazar sayfaları 6-7-8
Oya Yağcı yazdı
Fotoğraf: Pixabay
KRİZİN DE SAVAŞIN DA FATURASINI
ÖDEMEYECEĞİZ
İZMİR’de emekçiler Emek ve Demokrasi Güçlerinin çağrısıyla savaşa, zamlara, yoksulluğa karşı bir kez daha alana çı- kacak. Gündoğdu Meydanı’nda bugün saat 14.00’te bir araya gelecek olan emekçiler, savaşın ve ekonomik kri- zin faturasını kabul etmeyeceklerini dile getirecek. s.9
ORMAN yangınları kül etmeye devam ediyor. 4 ilde önceki gün çıkan yangınlarda on- larca hektar orman yandı. Bu yangınlarda da havadan müdahale yapılmadı. Geçtiği- miz yaz yaşanan büyük orman yangınlarında binlerce hektar orman kül olmuş, binler- ce kişi evsiz kalmıştı. s.3
Yangına havadan müdahale yine yok
YAYIN hayatına başladığından beri sayısız kadınla bir araya gelen; yoksulluğa, şiddete, eşitsizliğe, tacize, hak gasplarına, ağır çalışma koşullarına karşı kadınların kürsüsü olan Ekmek ve Gül bugün 14,
ekmekvegul.net 5 yaşında. İşçi, emekçi ve öğrenci kadınlar, işyerlerinden kadın derneklerine, evlerden işçi direnişlerine, üniversite kampüslerinden öğrenci yurtlarına kadınların sesini duyuran Ekmek ve
Gül’ün yeni yaşını kutladı. s.3
EŞINI ÖLDÜRÜP INTIHAR ETTI s.3
TARIM PLATFORMU KURULDU s.5
COVID-19’A KARŞI ETKİN BİR NAZAL İLAÇ ADAYI
PANDEMİNİN üçüncü yılındayız. Bu süreçte pek çok aşı ve ilaç geliştirildi. British Columbia Üni- versitesi, Cornell Üniversitesi ve Sherbrooke Üniversitesinden araştırmacıların üzerinde ça- lıştığı ilaç adayının klinik çalışma sonuçlarını merakla izliyor olacağız.
Günseli Bayram’ın yazısı sayfa 12’de
İBB’ye ramazan etkinliği engeli
İSTANBUL’da AKP’nin yönetimde olduğu yıllarda ra- mazan etkinliklerinin yapıldığı Sultanahmet Mey- danı’na bu yıl “tarihi alan” olduğu gerekçesiyle izin verilmedi. İBB Meclisi CHP Grup Sözcüsü Ta- rık Balyalı, engellemelerin klasikleştiğini söyler- ken, Siyaset Bilimci Alphan Telek, iktidarın alter- natifini yok etme politikasına dikkat çekti. s.9
Fotoğraf: AA
Genç kadınlar daha eğitimli, daha işsiz
İSTANBUL İşgücü Piyasası: Yapısal özellikler ve sorunlar araştırması- na göre; yükseköğretim mezunu kadın işsizlerin, toplam işsizlerde- ki payı yüzde 42.8. Kriz ve pande- minin kadınları çalışma yaşamı- nın dışına ittiğini gösteren araştır- ma, kadınların eğitim alsa da iş bulamadığını ortaya koydu. s.2
‘Türk Metal
karşımızda durdu’
İSTANBUL’da kurulu Çin serma- yeli Xiaomi’nin küçülme baha- nesiyle işten attığı işçiler sendi- kaları Türk Metal’e öfkeli. Türk Metal’in yanlarında değil, karşı- larında tutum aldığını dile geti- ren işçiler, işlerine dönmek iste- diklerini söyledi. s.5
TANI VE TEDAVİ SÜREÇLERİ GECİKTİ
TÜRKİYE’de ‘Kanserle Müca- dele Haftası’nda tablo vahim.
Kanser tedavisinde erken tanı- nın hayati önem taşıdığını be- lirten Onkolog Halis Yerlikaya
“Pandemide vaka teşhisinde Türkiye’de yüzde 90 azalma yaşandı” dedi. Bu nedenle çok sayıda geç tanı almış, tedavi süreçleri geciken hastalar ol- duğunu hatırlatan Yerlikaya
“Biriken bir hasta yüküyle de karşı karşıya olacağız” dedi.
ETKİLİ İLACI SGK KARŞILAMIYOR
PANDEMİYLE birlikte insanla- rın özel hastanelere daha fazla mecbur bırakıldığını dile geti- ren Yerlikaya, kamu hastanele- rinde tedavi yapılamaz duruma gelindiğini söyleyerek “1 onko- loğun günde 100’ün üzerinde hasta tedavi etmek zorunda kaldığı hastaneler var” dedi.
Yerlikaya, tedavide etkili olan ilaçların ise SGK listesinde ol- madığı için devlet tarafından karşılanmadığını kaydetti. s.4
Kanser tedavisinde yük artıyor
Pandemide kanser taramaları yüzde 90 azalırken, geç tanı arttı, tedaviler aksadı. Tedavide etkili olan ilaçlar ise devlet tarafından karşılanmıyor. Birikmiş hasta yükü tehlikesi kapıda…
Kolorektal Kanser Taramaları Meme Kanseri Taramaları Serviks Kanseri Taramaları
SAĞLIK EMEKÇILERINDEN GAZETEMIZE ÖDÜL s.4
Fotoğraf: Mahmut Engindeniz
Fotoğraf: Ekmek ve Gül
Halis Yerlikaya (Fotoğraf: MA)
Fotoğraf: AA
EKMEK VE GÜL 14 YAŞINDA
Kadınların kürsüsü olmaya devam edecek
Tablo: TTB
Mıgırdiç Mıgırdiç
Margosyan’ı Margosyan’ı kaybettik
kaybettik
GAZETEMİZİN yazarı Mıgırdıç Margosyan’ı kaybettik. Gazetemizde 1995 yılından bu yana Kirveme Mektuplar adlı köşesinden okurlarıyla buluşan Margosyan 84 yaşındaydı. 23 Aralık 1938’de Diyarbakır Hançepenk (Gavur) Mahallesi’nde doğan büyük usta, ana dili Ermenice ve Türkçede sayısız eserler verdi. Ermeni yazınında taşra edebiyatının son temsilcisi olarak bilinen Margosyan’ın cenazesi perşembe günü Kumkapı Patrikana klisesinde yapılacak törenin ardından Şişli Ermeni mezarlığında toprağa verilecek. (HABER MERKEZİ)
Fotoğraf: MA
EV İÇİNDEKİ YÜKLER İSTİHDAMDAN ÇEKİLMENİN EN ÖNEMLİ NEDENİ
İSPER A.Ş. Genel Müdürü Banu Saraçlar, kadınların tüm zorluklara rağmen istihdamda kalmak istediğini, ama evdeki iş yükünün ağırlığının kadın-
ların iş gücünden çekilmesinde çok büyük etkileri olduğu- nu anlatıyor. Yerel yönetimlere kadınların ev içi bakım yük- lerini azaltmak konusunda çok büyük işler düşüyor. İB- B’nin attığı somut adımlar var mı? Banu Saraçlar yanıtlıyor:
Ücret eşitsizliği, gelir düşüklüğü, çalışma koşullarının ağırlığı da bugün en çok yakınılan sorunlardan. Kadınla- rın iş aramasını, istihdama katılımını ya da halihazırda bir işi varsa o işe devam etmesinin olanaklarını nasıl et- kiliyor bunlar?
Rapor, kadınların rezervasyon ücretlerinin erkeklere kıyasla ortalama yüzde 16,2 daha düşük olduğunu gösteri- yor. Bu durum kadın işsizliğinin erkeklere kıyasla çok daha
yüksek olmasından, diğer ifadeyle iş bulmakta güçlük çeken kadınların daha düşük ücret- lere razı olmalarından kaynaklanıyor olabilir. Kadınların önemli bölümünün gelir düşüklüğü ve diğer tüm olumsuz koşullara rağmen istihdama katılmak ve istihdamda kalmak istedi- ğini; iş hayatındaki zorluklar kadar ve muhtemelen daha da fazla evde üstlendikleri so- rumlulukların ağırlığının olumsuz etkilerinin olduğunu düşünüyorum.
Bahsettiğiniz gibi aynı pozisyon ve kıdem için kadın-erkek maaşları arasındaki ücret eşitsizliğinin belirgin olması, günümüzde hâlâ çalışan kadının ev ve aile sorumluluklarını neredeyse tek başına üstlenmesi gibi sebepler kadınları iş hayatından uzaklaştırıyor. Bu durum araştırmamızda da kadın işsiz sayısının erkeklerden daha fazla olmasını ortaya koydu.
3 N i s a n 2 0 2 2
P a z a r
evrensel 2
haber@evrensel.net
kadın
GÜNLÜK
evrensel
Günlük Yaygın Süreli Gazete
Bülten Basın Yayın Reklamcılık Tic. Ltd. Şti. Adına Sahibi:
Kürşat Yılmaz Genel Yayın Yönetmeni:
Fatih Polat
Yazı İşleri Müdürü:
Erdi Tütmez Sorumlu Yazı İşleri Müdürü:
Görkem Kınacı Haber Müdürü:
Cem Şimşek
Yönetim Yeri: Adres: Mehmet Akif Ersoy Cad. Mehmet Çıbıkçı İş Merkezi No: 2 K: 2 İşyeri No: 21 Şirinevler/B.Evler-İSTANBUL Tel: 0212 909 48 01 Fax: 0212 654 15 04 Dağıtım: Turkuvaz
Dağıtım Pazarlama A.Ş. Banka Hesap No: Bülten Basın Yayın Reklamcılık Tic. Ltd. Şti.
TEB Yeşilköy Şubesi IBAN: TR83 0003 2000 0540 0000 2600 57
günlük
evrensel
’i bayinizde bulamıyorsanız Bayinin unvanını ve bayilik numarasınıdağıtım servisimize bildirin, gazetenizi bayinize ulaştıralım.
ALİ TERZİ: 0.532.315.59.03 - 0.506.671 70 64 - 0.850 302 20 67
aterzi@evrensel.net - evrenselali@yahoo.com.tr
3 Nisan 2022 Pazar / Sayı: 7514
Ankara: (Birkan Bulut) Karanfil Sokak, No: 11/16 Kızılay Tel: (0312) 4194480 Faks: 4194483 İzmir: (Özer Akdemir) Oğuzlar Mah. Gaziler cad. No: 133 D:701 Kapılar Tel: (0232) 4457020 Faks: 4845755 Adana: Ce-
mal Gürsel Caddesi Ali Hikmet İş Hanı Kat:2 No: Tel-Faks: (0322) 3631016 Diyarbakır: Yenişehir Mah. Ali Emiri 5. Sokak Ademoğlu Apt. No: 8 D: 7 Yenişehir Tel: (0412) 2282613 Almanya/Köln: (Serdar Derventli) Tel: (0049) 2215108970-71 / 2219131271 Faks: 2219131269 Fransa/Paris: (Yıldız Eren) Tel: (0033) 148240473
Faks: 142469227 İngiltere: Tel: (0044) 2072758440 Faks: (0044) 2072757245 İstanbul Baskı: Kuzey Veb Ofset San. Tic. Ltd. Şti Tayakadın Mah. Yassıören Cad. No:75/1
Arnavutköy/İstanbul Tel: 0212 682 61 62
İSTANBUL’DA 200 BİN KADIN SON 5 YILDA İŞ GÜCÜNDEN ÇEKİLDİ
Genç kadınlar daha eğitimli, daha işsiz, daha ümitsiz
Elif Ekin SALTIK
G
eçtiğimiz hafta yayımlanan“İstanbul İşgücü Piyasası:
Yapısal Özellikler ve Sorun- lar” araştırması kadınlar, özellikle de genç kadınlar açısından çok çarpıcı veriler ortaya koyu- yor.Araştırmaya göre kadın yükseköğretim mezunu işsizlerin toplam işsizler içindeki payı yüzde 42,8 olurken, erkeklerde bu oran yüzde 20,7.
İstanbul’da genç işsizlik oranı erkekler- de yüzde 22,8 olurken; kadınlarda ise yüz- de 30’a dayandı. İş gücüne katılım oranı bir yıl içinde erkeklerde yüzde 77,1’den yüzde 71,9’a gerilerken; kadınlarda bu oran yüzde 37,6’dan yüzde 33,6’ya geriledi.
2018 sonrasında istihdamdaki ciddi ka- yıplardan özellikle kadınların etkilendiği de rapora yansıyor. 2018’den bu yana İs-
tanbul’da yaklaşık 200 bin kadın iş gücü kaybı yaşandı; kadınların çalışma hayatına katılımları açısından 5 yıl geriye gidildi.
İstanbul’da kadın istihdam oranı yüzde 28 ile yüzde 62 olan erkek istihdam oranı- nın yarısından az. Çalışabilen kadınlar ise ücret eşitsizliğinden mağdur.
İSPER A.Ş. ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Bölgesel İstihdam Ofisleri, BE- TAM (Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi) ve İstanbul Planlama Ajansı (İPA) iş birliği ile hazırladığı rapordaki bu verilerin ka- dınlar açısından ne anlama geldiğini İS- PER AŞ. İBB Bölgesel İstihdam Ofisleri Koordinatörü Dr. Necdet Kenar ve İS- PER AŞ. Genel Müdürü Banu Saraçlar’a sorduk.
Raporun da ortaya koyduğu gibi, kadın işsizliğinin önüne geçmek için somut adımlar atılamazsa, kadınlar açısından tablo karanlık.
İSPER AŞ. İBB Bölgesel İstihdam Ofisleri Ko- ordinatörü Dr. Necdet Kenar sorularımıza yanıt veriyor.
Araştırmaya göre; genç işsizlik oranı ka- dınlarda yüzde 30’a dayanmış durumda. İşgü-
cüne katılım ve istihdam oranlarında kadınlar gerilemiş durumda. Bu veriler kadınlar, özel- likle de genç kadınlar açısından nasıl bir du- ruma işaret ediyor?
Önce 2018 krizi ve sonra 2020 kovid pande- misi özellikle kadın istihdamı ve kadın iş gücün-
de önemli kayıplara neden oldu. Bu kayıplar ta- bii ki kadınlar açısından hiç de iyi olmadı. İşsiz- lik kadınlar için sadece gelir kaybına neden ol- maz aynı zamanda fakirlik ve koca ya da baba- ya ekonomik bağımlılığı da beraberinde getirir.
Kadınların ekonomik özgürlüğü için gelir getiren bir işte çalışmasının önemi tartışılmaz.
KADINLAR ‘EV KADINI’
OLMAYA İTİLİRKEN…
2018 yılından bu yana İstanbul’da yaklaşık 200 bin kadın iş gücü kaybı olduğu ifade edil- di. Bu kaybın en çok hangi işkollarında/sek- törlerde olduğuna ilişkin bir veri elde edebildi- niz mi?
Pandemi döneminde faaliyet kısıtlamaları nedeniyle hizmet sektöründe, perakende satış, gıda-lokanta-kafe işletmelerinde, turizm-ko- naklama hizmetlerinde istihdam kaybı yaşandı.
Özellikle de kayıt dışı çalışanlar bundan en olumsuz etkilenenler. İşletmeler kayıt dışı çalı- şanlarını maliyetsiz bir şekilde işten çıkardılar.
2018 öncesinde çok küçük de olsa kadın istihdamında bir artış gözlenirken 2018 krizi ve pandeminin etkisiyle de böylesi bir sürece gelinmesi kadınları nasıl etkiledi, ne oldu bu kadınlara, şimdi ne yapıyorlar?
Raporda da belirtildiği üzere 2014-2018 dö- neminde kadınlarda istihdam oranı, erkeklere göre çok daha güçlü bir artışla, Türkiye gene- linde yüzde 17,9’dan 21,7’ye (3,8 yüzde puan), İs- tanbul’da ise yüzde 26,5’ten 32’ye (5,5 yüzde puan) yükseldi. Kadın istihdamında görülen bu yüksek artışın ardında başlıca üç faktör olduğu tahmin ediliyor. İlki, kadınlarda eğitim seviyesi- nin hızla yükseliyor olması. İkincisi; büyük kent- lerde eğitim düzeyi düşük kadınların geçmişe kıyasla daha büyük oranda çalışma hayatına katılmaları ve emekliliğin ileri yaşlara ötelen- mesidir.
2018 krizi sonrası bir yıl içinde İstanbul’da ortaya çıkan istihdam kaybı, ağırlıklı olarak ka- dınlarda kendini gösterdi. Kadınlarda istihdam kaybı 96 bin, yani azalma oranı yüzde 5,1.
2020’de ortaya çıkan kovid-19 sonucu kadınlar- da İstanbul’da 2020 yılında istihdam kaybı 99 bin oldu. İstihdam kayıpları yanı sıra istihdam olanaklarının daralması ile iki yıl içinde 200 bin kadın iş aramaktan vazgeçmiş, iş gücü dışına çıkmıştır. Kadın iş gücüne katılma oranı da iki yıl içinde tarihi zirve olan yüzde 37,9’dan yüzde 33,6’ya, 2015 yılının seviyesine indi. Kısacası İs- tanbullu kadınların çalışma hayatına katılımları bakımından 5 yıl geriye gidildi. İşgücü dışına çı- kan kadınlar muhtemelen ev kadını statüsüne geçti. Kapanmanın sona erdiği 2021 haziran’dan itibaren İstanbul’da özellikle hizmetler sektö- ründe istihdam arttı, işini kaybeden ve iş gücü dışına çıkan kadınların bir bölümü tekrar istih- dama geri döndü.
KADINLAR YÜKSEK EĞİTİM DE ALSALAR İŞ BULAMIYORLAR
15-29 YAŞ kuşağında yüksek eğitimlilerin payı kadınlarda yüzde 46,3, erkeklerde yüzde 36,5. Bu 10 puanlık farkı nasıl yorumluyorsu- nuz? Nedenlerine ve sonuçlarına ilişkin ne söylersiniz?
Birincisi; kız öğrencilerin tüm eğitim sevi- yelerinde erkeklere göre daha başarılı olması;
ikinci olarak da kadınlar için istihdama ve iyi işlere geçiş için en önemli aracın yüksek eği- timden mezun olmak olması. Bu iki faktör ka- dınların yükseköğretimde artan üstünlüğünü açıklıyor. Gelişmiş ülkelerin tümünde yüksek eğitim mezunu kadın nüfusu, erkek nüfusun- dan fazla artıyor. Sonuçta da kadın istihdamı artıyor, erkeklerle aradaki istihdam farkı aza- lıyor.
Genç kadınlar erkeklere kıyasla daha eği- timli iken neden aynı zamanda daha fazla iş- sizlik yaşıyorlar? Bu genç kadınların gelecek
tercihleri için nasıl sorunlar, farklar yaratı- yor?
Eğitimli kadınlardaki yüksek işsizlik birçok nedenden kaynaklanabilir. Her sene daha fazla kadın yükseköğretimden mezun oluyor, yükse- köğretim mezunu kadın iş gücü arzı artıyor; iş gücü talebi bu mezunları istihdam edecek ka- dar artmıyor olabilir. Genç kuşak kadınlar mes- lek eğitimlerini seçerken çoğunlukla işsizliğin nispeten yüksek olduğu alanları tercih ediyor olabilirler. Bu durumda kompozisyon etkisi ka- dın işsizlik oranını yükseltecektir. İşverenler işe alımlarda aşağı yukarı aynı vasıflara sahip ka- dın ve erkek adaylar arasından erkek adayları daha sıklıkla tercih ediyor olabilir. Bu durum yapısal bir soruna dönüşüyor ve vakit kaybet- meden çözülmeli. Çözüme yönelik politikalar geliştirebilmek için nedenlerin iyi araştırılması gerekir. Ne yazık ki bu amaca yönelik araştır- malar henüz mevcut değil.
EĞİTİMLİ GENÇ KADIN İŞSİZLİĞİ YAPISAL BİR SORUNA DÖNÜŞÜYOR
KREŞ, İSTİHDAM OFİSLERİ, İŞ SAHALARININ AÇILMASI
BU araştırmanın gösterdiği sorunlara baktığımızda yerel yönetimlerin de kadın işsizliğine, kadınların iş gücünde kalma sorununa çözümler üretmesi gerektiği ortaya çıkıyor. İBB bu açıdan adımlar atıyor mu?
Bizler İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak sorumluluk alanımız olan İstan- bul’da bu ihtiyaçları görüyor ve çalışmalarımıza bu yönde ağırlık veriyoruz. BETAM ve İPA iş birliği ile hazırladığımız İstanbul İşgücü Piyasası Analiz Araştırmasını yap- mamızdaki amaç da aslında bu alandaki çalışmalarımıza temel oluşturması. Yaptı- ğımız araştırma ile İstanbul özelinde istihdam konusundaki durum ve sorunlarla il- gili çarpıcı bulgular elde ettik. Bu bulgular ışığında politikalarımızı ve çalışmalarımızı planlayacağız.
Yerel yönetim olarak başlattığımız projelerimiz hızla devam ediyor. İBB Yuvamız İstanbul kreşlerinin açılması çocuklar için güvenli ve nitelikli bir eğitim ortamı sağ- larken bir yandan da çalışma isteği olan annelerin istihdama dönüşünü kolaylaştırı- yor. Bölgesel İstidam Ofislerimiz aracılığı ile bu annelerimizle periyodik olarak te- mas kuruyor, kendilerine uygun işlerde istihdam edilmeleri için çalışıyoruz. Yine Enstitü İstanbul İSMEK’lerle birlikte kadınlara özel istihdam odaklı eğitim projeleri geliştiriyor, kadınların eğitim alarak meslek sahibi olmalarının ardından iş sahibi ol- malarını da sağlamış oluyoruz. İhtiyaçlar doğrultusunda açılan ve sayıları artmakta olan İBB Kız Öğrenci Yurtlarında kalan öğrencilerimizi hem özel sektörde hem İBB bünyesinde yarı zamanlı işlere yönlendiriyoruz.
Kadınların istihdama katılması ve bu katılımın sürekli olabilmesi için özel çalış- malar yapmak şart. Gençlerin ve kadınların ülkenin genel iç politikasının odak nok- tası olması şart diye düşünüyorum.
Fotoğraf: Pixabay
Fotoğraf: İBB
Fotoğraf: Ekmek ve Gül
YAYIN hayatına başladığından beri sa- yısız kadınla bir araya gelen; yoksulluğa, şiddete, eşitsizliğe, tacize, hak gasplarına, ağır çalışma koşullarına karşı kadınların kürsüsü olan Ekmek ve Gül bugün 14, ekmekvegul.net 5 yaşında. İşçi, emekçi ve öğrenci kadınlar, işyerlerinden kadın derneklerine, evlerden işçi direnişlerine, üniversite kampüslerinden öğrenci yurtlarına kadınların sesini duyuran Ekmek ve Gül’ün yeni yaşını kutladı.
Genel-İş İzmir 7 Nolu Şube Başkanı Özgür Genç: “Ekonomik krizin, depre- min, savaşların olduğu böylesi bir dönem- de ülkedeki tüm kadınları bir araya getir- meyi başaran, yazılarıyla işçi kadınların mücadelesine güç katan Ekmek ve Gül’ü tebrik ediyoruz, iyi ki varsınız. Yazılarınız bol, kaleminiz güçlü olsun.”
Buca Evka 1 Kadın Kültür Dayanışma
Evi Derneği (BEKEV) Yönetim Kurulu Üyesi Gülcan Kayalı: “Ekmek ve Gül, kadınların her türlü engellere karşı mü- cadele etmesi gerektiğini öğretti.”
Esenyalı Kadın Dayanışma Derneğin- den Zahide Kiper: “Ekmek ve özgürlük mücadelesinin kadınlar eliyle nasıl güçle- neceğini Ekmek ve Gül’den öğrendik.
Yaşasın Ekmek ve Gül, nice yıllara.”
‘YALNIZ OLMADIĞIMI ÖĞRETTİ’
Dersim’den ev kadını Nuray Kılıçoğlu:
“Ekmek ve Gül, kadın olmanın gururuyla sesimi daha fazla yükseltmeyi ve bana yalnız olmadığımı öğretti. Bir kadın ola- rak sorunlarımla nasıl baş edebileceğimi, aynı zamanda kadın dayanışmasının ne kadar önemli olduğunu öğretti. 14. yılını kutluyorum.”
Osmangazi Üniversitesi Öğrencisi Ceren Kökoğlu: “Biz üniversiteli genç kadınların kampüslerde yaşadığı eşitsizli- ğin, ayrımcılığın tüm Türkiye gençliğinin ortak sorunları olduğunu Ekmek ve Gül’le gördük. Ekmek ve Gül de bu so- runları yaşayan genç kadınlar olarak bir araya geldiğimiz, bizi güçlendiren bir platform.”
‘BENİM GİBİ KADINLARIN VARLIĞI UMUT OLDU’
Bursa’dan Dokuma İşçisi Nurcan:
“Ekmek ve Gül çok uzun zamandır haya- tımda. Benim gibi kadınların olduğunu bilmek, görmek bana umut veriyor. Ek- mek ve Gül’ü seviyorum.”
Ankara’dan Aslı Türker: “Kadınlara yönelik her türlü baskı ve şiddete örgütlü bir şekilde karşı çıkabilmenin yollarını Ekmek ve Gül’den öğrendik. Sesimize ses oldu, birbirimize güç kattık.”
Adana’dan Hülya Bayrık: “Ekmek ve Gül bir araya gelebilmenin bir baş- langıcı, ‘Birlikten kuvvet doğar’
sözünün en güzel kanıtı. Bize kadının gücünü, kadının toplumdaki yeri ve önemini anlattı. 14 yıldır duruşunu bozmadı. Aynı şekilde devam etmesini diliyorum.” (HABER MERKEZİ)
3 N i s a n 2 0 2 2
P a z a r
evrensel 3
haber@evrensel.net
haber
KISA... KISA
Tutuklunun böbrekleri iflas etti
ADLİ Tıp Kurumunun
“Cezaevinde kalabilir”
raporu verdiği hasta tutuklu Fırat
Nebioğlu’nun böbrek- leri iflas etti. Nebioğlu, diyaliz tedavisi görü- yor. Batman T Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevine bulunan Nebioğlu’nun, ATK’nin kararı sonrası sağlık durumu daha da kötüleşti. Batman Eğitim ve Araştırma Hastanesine kaldırılan Nebioğlu’na, iki böbre- ğini kaybetme riski olduğu için 7 Mart’ta
“Cezaevinde kalamaz”
yönünde rapor verildi.
(BATMAN)
‘Her gün koğuşlar basılıyor’
TAHLİYE edilen İHD Muş Şubesi Eski Başkanı Avukat Tarık Güneş, “Cezaevinde her gün koğuşlar bası- lıyor, arama yapılıyor, kitaplara el koyuluyor”
dedi. Güneş, “Yine en büyük sorun cezasını bitiren tutukluların infazları yakılıyor.
Kısacası cezaevlerinde tutuklulara zindan içe- risinde zindan yaşatı- yorlar” diye konuştu.
(MUŞ)
‘2 yılda 3 soyadı oldu’
SEVİLNAZ Biçer, boşandığı Ertan Kabaoğlu’nun evlene- rek yeni eşinin
‘Candan’ olan soyadı- nı alması ve bu neden- le oğlu Barış’ın da soyadının değişmesi üzerine dava açtı.
Mahkeme, Barış’ın
‘Candan’ soyadının iptali ile annesinin soyadı ‘Biçer’i kullan- masına karar verdi.
Çocuğunun 2 yıl için- de 3 tane soyadı oldu- ğunu ifade eden Biçer,
“Oğlum soyadını yazarken tereddüt yaşamayacak” dedi.
(ANKARA)
D
ört ilde çıkanyangınlarda onlarca hek- tar orman olanı yandı.
Yangınlara havadan müda- hale yapılmaması geçtiği- miz yaz, ilk olarak Antal- ya’nın Manavgat ilçesinde çıkan, ardından Muğla, Adana ve Mersin’de görü- len büyük orman yangınları- nı hatırlattı. Binlerce hektar
ormanın kül olduğu, yüzlerce kişinin evsiz kaldığı yangında havadan müdahale ede- cek yangın uçaklarının olmaması nedeniy- le yangın büyümüş, günlerce sürmüştü.
Önceki gün çıkan yangınlarda da, hava- dan müdahale yapılmaması yaşananlardan ders çıkarılmadığını gösterdi.
Karadeniz Üniversitesinden Orman Mühendisi Doç. Dr. Oğuz Kurdoğlu, ilk müdahalenin karadan olması gerektiğini belirterek, hazırlıksız olunmaması gerekti- ğini belirtti. Yangınların çok erken başla- dığını söyleyen Kurdoğlu, “Hazırlıklı ol- malıyoz. Mesela Karadeniz'de kışın yan- gınlar olur, insanlar inanmakta zorlanır
ama artık yıl boyu hazırlıklı olmak gerektiği yeniden ortaya çıktı. Isınıyor çünkü. Bu risk artıyor” dedi.
4 İLDE ONLARCA HEKTAR YANDI
Yaz ayının yaklaşmasıyla orman yan- gınları da başladı. Önceki gün öğle saatle- rinde Bursa’da çıkan yangın, 18 saat sonra kontrol altına alındı. Yangında 60 hektar- lık alan kül oldu. Çanakkale ve Bilecik’te de çıkan yangınlar kontrol altına alınırken, havadan müdahale yapılmaması dikkat çekti. Bursa Osmangazi ilçesi Güneybu- daklar Mahallesi’nde, önceki gün bir kişi- nin bahçesindeki otları temizlemek için
yaktığı ateş, ormana sıçradı. Alevler, rüzgarın da etkisiyle hızla yayıldı, So- ğukpınar ve Karaislah Mahallelerine kadar ilerledi. Ekiplerin yoğun çabası sonucu yangın, dün kontrol altına alındı. Bursa Valisi Yakup Canbolat,
yangından yaklaşık 60 hektarlık ala- nın etkilendiğini açıkladı.
RÜZGARIN
ETKİSİYLE BÜYÜDÜ
Çanakkale’nin Bayramiç ilçesinde de ormanlık alanda çıkan orman yangınında alevler, kuvvetli rüzgarın da etkisiyle bü- yüdü. Bir orman yangını da Bilecik Abuş- lar mevkiinde çıktı. Alevlerin yerleşim yer- lerine ulaşmaması için yoğun çaba sarf edildi. Yangın saatler süren çalışmanın ar- dından kısmen kontrol altına alındı.
Balıkesir’in Burhaniye ilçesinde çıkan orman yangını da ekiplerin hızlı müdaha- lesi ile kısa sürede söndürüldü. Burhani- ye ilçesi Pelitköy Mahallesi kırsalında çam ormanında çıkan yangın lodos fırtı- nasının etkisiyle kısa sürede büyüdü. Yan- gında bir buçuk hektar ormanlık alan za- rar gördü. (HABER MERKEZİ)
Zeytin talanına ve pahalılığa hayır
Çevre il ve ilçelerde yüzlerce üretici, zeytinlikleri maden şirketlerinin talanına açan yönetmeliğe karşı, Balıkesir Burhaniye’de düzenlenen
“Zeytinin talanına, pahalılığa hayır” mitinginde buluştu.
BALIKESİR Burhaniye’de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla Resmi Gazete’de yayım- lanan, zeytinlikleri maden şirketlerinin talanı- na açan yönetmeliğe ve artan hayat pahalılığı- na karşı miting düzenlendi. Burhaniye Emek ve Demokrasi Güçlerinin çağrısı ile düzenle- nen “Zeytinin talanına, pahalılığa hayır” mi- tingine yüzlerce kişi katıldı.
Burhaniye’deki Cumhuriyet Meydanı’nda gerçekleşen mitingde Balıkesir Milletvekilleri Ahmet Akın ve Ensar Aytekin ile CHP, Emek Partisi, HDP ve Sol Parti, Tüm Köy Sen, Eği- tim Sen, DİSK Emekli-Sen katıldı. Mitingde çevre il ve ilçelerden zeytin üreticilerinin yo- ğun katılımı ve taşıdıkları dövizler dikkat çekti.
‘ZEYTİNLİKLERİN TALANINA İZİN VERMEYECEĞİZ’
Mitingde açıklamayı Burhaniye Emek ve Demokrasi Platformu Dönem Sözcüleri Sü- heyla Okur ve Ünsal Çalışkan yaptı. Açıkla- mada, zeytinlikleri maden ve enerji şirketleri- nin talanına açan düzenlemenin geri çekilmesi çağrısı yapıldı, “Suyumuza, toprağımıza, zeyti- nimize geleceğimize sahip çıkalım” çağrısı ya- pıldı. “Zeytin ağacını kömüre, taş ocaklarına, madenlere kurban ettirmeyeceğiz” denilen açıklamada, “Zeytinliklerin talanına izin ver- meyeceğiz. Zeytin yurdumuzdur, işgal ettirme- yeceğiz. Zeytin, ekmek paramızdır, emeğimiz- dir, yiyeceğimizdir, yakacağımızdır, sabunu- muzdur, kolonyamızdır, tarihimizdir, geleneği- mizdir. Topraklarımızda çıkan en değerli ma- denimizdir. Alın terimizdir. Göz bebeğimizdir.
Ölmez ağacımızdır. Yaşamımızdır. Yurdumu- za, aşımıza, ekmeğimize göz koydurmayaca- ğız” denildi. Konuşmaların ardından Halk Müziği Sanatçısı Tolga Çandar türküleriyle mitinge coşku kattı. (Balıkesir/EVRENSEL)
YÜZLERCE ÜRETİCİ BURHANİYE ZEYTİN MİTİNGİNDE BULUŞTU:
Fotoğraflar: C. Saffet Yılmaz/Evrensel
Nisan ayında 10 metre kar
TÜRKİYE’nin bir çok ilinde bahar yaşanır- ken Muş’ta nisan ayına girilmesine rağmen, kalınlığı yer yer 10 metreyi bulan karla müca- dele sürüyor. Muş’ta karla mücadele ekipleri, 31 yerleşim yerine ulaşımı sağlarken, Üçevler Grup köy yolunda yer yer kalınlığı 10 metreyi bulan karla mücadele yürütüyor. Güçlükle ilerleyen ekiplerin çalışma yürüttüğü bölgede, adeta kardan tüneller oluşuyor. Çığ riskine karşın dikkatli bir çalışma yürüten ekipler, 100 metrelik mesafeyi bir günde ancak temiz- leyebiliyor.
BAHARDA KARLA MÜCADELE
Bölgede çalışmalara katılan İş Makinesi Ope- ratörü Osman Korkmaz, “Karla mücadele mesa- imiz, bahar mevsimi olan nisan ayında da devam ediyor. 10 metreyi bulan karda 100 metrelik yo- lu, bir günde ancak ulaşıma açabiliyoruz” dedi.
Operatör Harun Akçil ise kar havuzunda adım adım ilerleyebildiklerini söyledi. (MUŞ)
Fotoğraf: DHA
CUMARTESİ ANNELERİ:
Türkoğlu dosyası yeniden açılsın
CUMARTESİ Anneleri 888’inci hafta açıklamaların- da, 1996 yılından bu yana ha- ber alınamayan Talat Türkoğ- lu’nun akıbetini sordu. Türki- ye’de gözaltında kaybetmele- rin zaman aşımı ile cezasız bırakıldığı belirtilen açıklama
“Talat Türkoğlu’nun gözaltın- da kaybedilmesi ile ilgili suça karışan JİTEM mensubunun itiraflarına, AİHM’nin Türkiye’yi mahkum etmesine ve tüm başvuru yolları denenmesine rağmen hukuk işletilmedi za- man aşımı devreye sokularak dosya kapatıldı. Türkoğlu dosyanın yeniden açılarak et- kin bir soruşturma yürütül- mesini talep ediyoruz” denildi.
(HABER MERKEZİ)
Fotoğraf: Ekran görüntüsü
Yangına havadan
müdahale yine yok
DÖRT İLDE ÇIKAN YANGINDA ONLARCA HEKTAR ORMAN YANDI
‘Ekmek ve Gül, mücadele
etmemiz gerektiğini öğretti’
Kadınların kürsüsü Ekmek ve Gül bugün 14,
ekmekvegul.net 5 yaşında. İşçi, emekçi ve öğrenci kadınlar, işyerlerinden kadın derneklerine, evlerden işçi direnişlerine, üniversite kampüslerinden öğrenci yurtlarına kadınların sesini duyuran Ekmek ve
Gül’ün yeni yaşını kutladı.
Fotoğraf: DHA
Balıkesir (Fotoğraf: AA)
ERKEK şiddeti bu kez de Erzurum’da bir kadını yaşamdan kopardı.
Erzurum’un Horasan ilçesinde 32 yaşındaki Hatice K, evli olduğu Yunus K. tarafından evinde ateşli silahla vuruldu.
Yunus K. aynı silahla daha sonra intihar etti. Silah seslerinin duyulması üzerine olay yerine sağlık ve polis ekipleri sevk edildi. Ağır yaralanan Hatice K, kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi.
Yunus K’nin ise olay yerinde hayatını kaybettiği belirlendi.
MAHALLELİ SOKAKTA DARBA MÜDAHALE ETTİ
İstanbul Çekmeköy’de ise S.G. isimli erkek, F.T. isimli kadını sokakta darbetti.
Kadının çığlıkları üzerine pencereye çıkan site sakinleri erkeği engellemek için terlik, ayakkabı saksı gibi eşyalar attı. Erkeğin şiddetinin devam etmesi üzerine bazı site sakinleri aşağıya inerek olaya müdahale etti. Polis ekipleri tarafından saldırgan gözaltına alındı. (HABER MERKEZİ)
Fotoğraf: Selami Kucukoglu/AA
Eşini öldürüp intihar etti
Fotoğraf: Ekmek ve Gül
Çanakkale, Bilecik, Bursa, Balıkesir’de önceki gün çıkan yangınlarda
yüzlerce hektar orman yandı. Havadan müdahale yapılmayan yangınlar geçtiğimiz yaz
yaşadığımız büyük orman yangınlarını hatırlattı.
Bilecik (Fotoğraf: Yavuz Emrah Sever/AA)
3 N i s a n 2 0 2 2
P a z a r
evrensel 4
haber@evrensel.net
haber
KISA... KISA
Denizli’de şap
karantinası
ACIPAYAM’da görülen şap hastalığı nedeniy- le 7 mahallede geçici karantina uygulaması başlatılarak, hayvan giriş ve çıkışları yasak- landı. İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ekiplerinin yaptığı incelemede, bazı hay- vanlarda şap hastalığı- na rastlandı. Hastalığın yayılmasını önlemek amacıyla Darıveren, Aliveren, Kuzuören, Köke, Bedirbey, Dedebağ ve Kumafşarı Mahallelerinde karanti- na uygulaması başla- tıldı. (DENİZLİ)
23 Nisan’a özel
yarışma
KARTAL Belediyesi, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kapsamında çocuklara özel şiir okuma ve resim yarış- ması düzenliyor. 23 Nisan konulu Ödüllü Şiir Okuma ve Resim Yarışması’nda çocuk- lar; 4-6 yaş, 7-11 yaş ve 12-15 yaş olmak üzere toplam 3 kate- goride yarışacak.
Resim ve Şiir Okuma yarışmalarının her birinde birinciye dizüs- tü bilgisayar, ikinciye tablet ve üçüncüye bisiklet hediye edile- cek. (İSTANBUL)
Sahte alkol
operasyonu
İSTANBUL’da jandar- ma ekipleri, Avcılar’da bir eve düzenlediği operasyonda 4 bin litre sahte alkol ele geçirdi. Operasyonda 2 şüpheli gözaltına alındı. Operasyonda Z.Y. ve C.Ç. gözaltına alınırken evde yapılan aramalarda, 30 litrelik plastik bidonlarda 2 bin litre etil alkol ile dağıtıma hazır halde 2 bin litre sahte içki ele geçirildi. Z.Y. ve C.Ç.
ifadeleri alındıktan sonra adliyeye sevk edildi. (İSTANBUL)
Drift
yapanlara ceza
FATİH’te asker eğlen- cesi konvoyundaki iki otomobilin sürücüsü, yolcular camdan sar- karken drift yaptı.
Görüntülerin sosyal medyada paylaşılma- sının ardından yakala- nan iki sürücüye top- lam 33 bin 730 lira ceza kesildi. Ayrıca, her iki araç sürücüsü hakkında “Trafik güvenliğini tehlikeye sokmak” suçundan adli işlem başlatıldı.
(İSTANBUL)
Damla KIRMIZITAŞ Ankara
T
ürkiye’de nisan ayının ilk haf- tası ‘Kanserle Mücadele Haf- tası’ olarak kabul ediliyor.Çağımızın en yaygın hastalık- larından biri olan kanserin tedavisinde erken tanı ve taramalar, ha- yati bir önem taşıyor. Hastalığın tedavi- sinde erken tanı en önemli adımlardan biri olurken pandemiyle birlikte kanser vakalarının teşhisinde Türkiye’de yüzde 90 azalma yaşandı. Pandemide aksayan kanser tanı ve tedavilerinin sonuçlarını gazetemize değerlendiren Türk Tabiple- ri Birliği (TTB) Merkez Konseyi Üyesi ve Onkolog Dr. Halis Yerlikaya, “Türki- ye’de bir onkoloğa yaklaşık 100 hasta düşüyor, tedaviler kamu hastanelerinde yapılamaz durumda. Pandemide çok sa- yıda geç tanı almış hastamız oldu, tedavi süreçleri gecikti. Önümüzdeki dönem- lerde biriken bir hasta yüküyle de karşı karşıya olacağız” dedi.
‘KANSERDEN DEĞİL, GEÇ KALMAKTAN KORKUN’
Kanserin çağımızın en önemli hastalıkların- dan birisi olduğuna vur- gu yapan Onkolog Halis Yerlikaya, kanserle mü- cadelenin halk sağlığı açısından çok kri- tik önemi olduğu- nu belirtti. Kanse- rin, kardiyovaskü- ler hastalıklardan sonra neredeyse dünyada ve Türki- ye’de en fazla ölü- me neden olan hastalıklardan biri olduğuna dikkat çeken Yerlikaya
“Özellikle akciğer
kanseri, meme kanseri, kolon kanseri en sık görülen kanserler. Ama bu hastalığa erken teşhis konulduğunda radyoterapi, kemoterapi gibi ağır tedavilere gereksi- nim duyulmadan çok kolay tedavi edile- biliyor. Birçok tedavi seçeneğinin de ol- duğu bir hastalık. Kanser hastalığı eşittir ölecek hasta asla değildir” dedi. ‘Kanser- den korkmayın, geç kalmaktan korkun’
ya da ‘Kanserde erken tanı hayat kurta- rır’ sloganlarını pratikte de çok net bir biçimde görebildiklerini dile getiren Yer- likaya “Erken teşhis önemli ama ne yazık ki kovid-19 pandemisiyle birlikte insanlar
hastaneye başvurmaktan korkar hale gel- di. Bu nedenle de taramalarda gecikme yaşandı. Türkiye’de ortalama 200 bin ci- varında yeni kanser tanısı konulurken pandemi süreci ile ülkemizde de tüm ka- mu hastanelerinde hemen hemen tüm branşlarda sağlık çalışanları pandemi servislerine çekildi ve kanser tedavisi açı- sından da gerekli organizasyon yapılma- dı. Bu da bu sayının azalacağını ortaya koyuyor” dedi.
‘KANSER TARAMALARI YÜZDE 90 AZALDI’
TTB Aile Hekimliği Kolu ile yaptıkla-
rı çalışmalarda kanser taramalarının yüz- de 90’a yakın azaldığını gördüklerini dile getiren Yerlikaya, “Pandemide evde kal çağrıları yapıldı, tüm hastaneler ko- vid-19’a ayrıldı, virüsün yarattığı korkuy- la hastanelere gidilmedi. Son süreçte ise birçok geç tanı almış hastamız oldu, te- davi süreçleri gecikti. Önümüzdeki dö- nemlerde biriken bir hasta yüküyle de karşı karşıya olacağız. Burada tabii ki sağlık sisteminin işler halde olmaması- nın, pandeminin birinci basamakta karşı- lanmamasının, bilime uygun davranılma- masının önemli bir etken olduğunu söy- leyebiliriz” ifadelerini kullandı.
‘KAMU HASTANELERİNDE TEDAVİ YAPILAMAZ
DURUMDA’
Hastanelerde kısmi bir normalleşme- nin olduğunu fakat pandeminin etkisinin devam ettiğine dikkat çeken Yerlikaya,
“Hem kovid-19 pandemisi hem de sağ- lıkta dönüşüm programının yol açtığı bü- yük sorunlarla karşı karşıyayız. Olağan zamanlarda da zaten koruyucu sağlık hizmetleriyle ilgili bir çalışma yoktu. Ay- rıca kamusal olanaklarla sağlık siteminin organize edilmemesi pandemide durumu daha kötü hale getirdi. İnsanlar sağlık sistemi tıkandığı için özel hastanelere mecbur bırakıldı. Birçok şey kamu hasta- nelerinde yapılamaz durumda. Paran yoksa sağlık hakkına erişemezsin politi- kası mevcut. Pandemide rutin taramala- rın yapılmaması, sağlık kurumlarına baş- vurularının azalması, kanser bulgusu olan hastaların saptanmaması gibi birçok sorun var ve bu süreç hâlâ devam edi- yor” dedi.
1 ONKOLOĞA GÜNDE 100 HASTA DÜŞÜYOR
Onkoloji servislerinin yoğun olduğunu söyleyen Yerlikaya şöyle konuştu: “Emek gücü açısından bir organizasyon sorunu mevcut. Tek bir onkoloğun günde 100- 120 hastayı tedavi ettiği yerler var. Bazı onkologların multidisipliner yaklaşımın olmadığı yerlerde görevlendirildiği ve orada atıl durumda kaldığını söyleyebili- riz. Bir yandan da sağlık çalışanlarının yaşadığı sıkıntılar devam ediyor. Çalışma koşulları ağır, emeğin karşılığını alamı- yor. Bu yüzden de her branşta olduğu gi- bi onkolojide de yurt dışına gitmek iste- yen, giden meslektaşlarımız var.”
Fotoğraf: DHAFotoğraf: DHA
‘Kanserle Mücadele Haftası’nda Türkiye’de tablo vahim.
Pandemiyle birlikte kanser taramaları yüzde 90 azaldı, 1 onkoloğa 100 hasta düşüyor, tedavide etkili olan ilaçlar devlet tarafından karşılanmıyor. Birikmiş bir hasta yükü
tehlikesi kapıda…
KANSERDE GEÇ TANI ARTTI, TEDAVİLER AKSADI
Biriken bir hasta yüküyle karşı karşıya kalacağız
‘ETKİLİ BİR İLAÇ VAR AMA DEVLET ÖDEMİYOR’
BAZI kanser ilaçlarının geri ödemesinin olmadığını söyleyen Yerlikaya, “İlaç SGK’nin geri ödeme kapsamında olmadığı için has- taya şu söyleniyor çoğu zaman: ‘Böyle bir ilaç var, çok da etkili ama devlet ödemiyor kendi cebinizden ödeyebiliyorsanız alın’
Böyle bir sıkıntı var ve bu makas giderek açılıyor” dedi. Yeni tedavi seçeneklerinin hem pahalı olması hem de geri ödeme kap- samında olmamasının büyük bir sorun ya- rattığını dile getiren Yerlikaya “İlaç kuru me- selesi de ilaca erişime engel olacak kadar sorun yaratıyor. Hayati önemdeki bazı ilaç- lara erişimin olmaması ölüme terk etmek anlamına geliyor. En son yapılan zamla çö- zülmüş gibi görünse de bu sorunu yaşıyo- ruz ve yaşamaya da devam edeceğiz bu politikadan vazgeçilmezse. Çünkü iktidar sağlığı metalaştırıyor. Kamusal olanaklar ile eşit, ulaşılabilir bir sağlık hizmeti gerekli.
Halkın sağlığı için kanser başta olmak üze- re koruyucu sağlık hizmetlerini temel alan bir sağlık politikası olmalı” dedi.
TÜRK Tabipleri Birliği (TTB), Dün- ya Tabipler Birliği ve Avrupa Hekimleri Daimi Komitesi’ne yazdığı mektupta mevcut silahlı çatışmaların geri dönüş- süz kayıplara neden olduğunu hatırlata- rak, savaşın bir halk sorunu olduğuna dikkat çekti.
SAĞLIK KURUMLARI HEDEF ALINIYOR
“Ukrayna’da devam eden savaş ve çatışma ortamı bir an evvel son bulmalıdır” ifa- delerine yer verilen mek- tupta, TTB’nin çatışmalar nedeniyle mağdur olanlarla iş birliğine ve dayanışmaya açık olduğu ifade edildi. Mev- cut silahlı çatışmaların geri dönüş- süz kayıplara neden olduğu hatırlatıla- rak “Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle baş- layan çatışmalı süreci kaygıyla takip edi- yoruz. Her savaşta olduğu gibi, sayıları tam olarak belirlenemeyen kayıplar ya-
şanmış ve yaşanmakta olup; özellik- le kadınlar, çocuklar, yaşlılar, sağlık so- runu olan insanlar, engelli bireyler ve çeşitli nedenlerle hassas toplumsal grup- lara mensup olan insanlar en büyük za- rarı görmekte. Ve ne yazık ki aslen ulus- lararası hukuki anlaşmalarca koruma al-
tına alınmış olan sağlık hizmetleri, ku- rumları ve personelleri hedef alınmakta- dır” ifadelerine yer verildi.
YAŞATMAK İÇİN
MÜCADELE ETMELİYİZ
Rusya’nın Ukrayna’ya ilişkin saldırı- ları esnasında sağlık kurum ve kuruluş- larını hedef aldığı ve bunun neticesinde sağlık hizmetlerinin sürdürülebilirliği- nin tehlikede olduğu belirtilen mektu- bun devamında şu ifadelere yer verildi:
“TTB tarihi boyunca, her türlü savaş ve çatışmalı duruma karşı durarak yaşam- dan ve yaşatmaktan yana duruşunu dünya çapında kabul görmüş bir saygın- lıkla kamuoyu ile paylaşmıştır. Bunun yanında, bölgemizde ve dünyanın her yerinde yaşanmış olan savaş ve çatışma durumlarında sağlık hizmetleri, kurum- ları ve çalışanlarının hedef alınmasına karşı yürüttüğümüz mücadele, bizim açımızdan tarihsel bir onurdur.”
(HABER MERKEZİ)
TTB: Savaş bir halk sağlığı sorunudur
SAĞLIK ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Bakırköy Şubesi, halkın sağ- lığı ve sağlık emekçilerinin seslerini duyur- dukları için gazetemizin aralarında bulundu- ğu 7 basın kuruluşuna ödül verdi. Gazetemiz adına ödülü alan Muhabirimiz Eylem Naz- lıer, en büyük ödülü sağlık emekçilerinin hak ettiğini söyledi.
SES Bakırköy Şubesinin 2-3 Nisan tarihle- ri arasında düzenlediği, işyeri temsilcileri eği- timi programı kapsamında, Silivri Selimpa- şa’da bulunan bir otelde ödül töreni düzenle- di. SES üyesi sağlık emekçileri, “Halkın sağlı- ğı adına cesur, objektif ve tarafsız yayıncılık yapma ve sağlık emekçilerinin yaşadıkları so- runlarını duyurdukları” için gazetemiz Ev- rensel başta olmak üzere Mezopotamya Ajansı, Birgün Gazetesi, FOX TV, Yol TV, Halk TV ve Artı TV dahil toplamda 7 yayın kuruluşunu ödüle layık gördü. Düzenlenen törene çok sayıda sağlık emekçisi üyeleri ka- tılırken toplantı salonununa “SES’siz kalma, SES’te örgütlen”, “Ana dilde sağlık haktır”
ve “İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçmiyo- ruz” pankartları asıldı. Program, pandemi sü- recinde yaşamını yitiren sağlık emekçilerinin adına yapılan saygı duruşuyla başladı.
‘EN BÜYÜK ÖDÜLÜ
SAĞLIKÇILAR HAK EDİYOR’
Törende gazetemiz adına ödülü alan Mu- habirimiz Eylem Nazlıer, pandemide iki yıl geride kalırken bu iki yılda sağlık emekçileri- nin halk sağlığı için büyük bir mücadele ver- diklerini ve virüsle mücadele ettiklerini söy- ledi. Sağlık emekçileri adına verilen ödülün kendileri için çok kıymetli olduğunu dile ge- tiren Nazlıer, en büyük ödülü sağlık emekçi- lerinin hak ettiğini belirterek “Ödülü hayatı- nı kaybeden sağlık emekçilerine adıyorum”
dedi.
ÖDÜLÜ TUTUKLU GAZETECİLERE ADADI
Mezopotamya Ajansı adına ödülü alan Ajansın İmtiyaz Sahibi ve Gazeteci Ferhat Çelik, Türkiye’de basının yüzde 95’inin ikti- darın denetiminde olduğuna dikkat çekti.
Çelik, “Türkiye’nin içinden geçtiği bu karan- lık süreçte Mezopotamya Ajansı olarak üze- rimize düşen sorumluluğu yerine getirmeye nerede bir hak mücadelesi varsa, bu hakkı arayanın yanında durmaya çalıştık. Bu ödülü tutuklu bulunan özgür basın çalışanlarına, katledilen ve dosyası zaman aşımına uğratıl- mak istenen Kürt Bilge Musa Anter’e ve onun küçük generallerine adıyorum” dedi.
Yapılan ödül töreninin ardından sağlık emekçileri, “Emek mücadeleleri tarihi”,
“Toplumsal cinsiyet”, “Sosyal hizmet politi- kaları” ve “Sağlık politikaları” başlıklarıyla eğitim programlarını sürdürdü.
(İstanbul/EVRENSEL)
SES’TEN GAZETEMİZE ÖDÜL
Sağlık haberlerimiz ödüle layık görüldü
Fotoğraf: Pixabay
Fotoğraf: Mazlum Engindeniz
Tablo: Evrensel
Fotoğraf: AA Fotoğraf: MA
KARAMAN’da Ermenek Devlet Hastanesin- de çalışan sağlık emekçileri, hastane yakınında buldukları, hasta olduğu belirlenen köpeğe, an- tibiyotik tedavisi uygulamaya başladı. Ermenek Devlet Hastanesi yakınlarında sağlık personeli tarafından hasta olarak bulunan köpek, önce veteriner kliniğine götürüldü. Doktorlar ve sağ- lık çalışanları hastane bahçesinde hasta köpeğin bakımını üstlenerek köpeğin durumunu yakın- dan takip ediyor. (Karaman/DHA)
Hasta köpeğe sağlıkçılardan şifa
Fotoğraf: DHA
TALEPLERİNİ AÇIKLADILAR
AÇIKLAMADA başlıca talepler şöyle oldu:
• Tarım alanları, çayır ve meralar, zeytinlikler ve diğer dikili alanlar koşulsuz korunmalı, rant amaçlı mevzuat düzenlemelerine izin verilmemeli, üretim alanlarımız amacı dışında kullanılmamalıdır.
• Girdi ve ürünlerde dışa bağımlı politikalardan vazgeçilme- li, ARGE çalışmalarına daha fazla pay ayrılarak girdilerde, ta- rımsal üretim planlaması ile temel ürünlerde kendimize yeterli duruma gelinmelidir.
• Tarımsal destekler yeterli olmalı ve yılı içinde ödenmeli, tarımsal girdi maliyetleri somut olarak düşürülmeli, tarımsal kredi ihtiyaçları çiftçi lehine düzenlenmeli, bitkisel ve hayvan- sal üretimde öngörülebilirlik sağlanarak üretimde devamlılık ortamı oluşturulmalıdır.
• Yem-süt-et bütününde hayvancılığımız geliştirilmeli ve yerli üretim artırılmalıdır.
• Denizlerimiz ve iç sularımız kirletilmemeli, su ürünleri üre- timi ve balıkçılık geliştirilmelidir.
• Tarımsal KİT’ler yeniden açılarak kamunun piyasayı etkin düzenlemesi sağlanmalıdır.
• Üretim, işleme, pazarlama aşamalarında demokratik kooperatifçilik desteklenmelidir.
• Tarımda emek sömürüsü önlenmeli, mevsimlik işçilerin sorunları çözülmeli, kadın ve çocuk emeği istismarı önlenmeli, üreten emek hakkını almalıdır.
• Gıda tedarik zinciri demokratik kooperatifler temelinde kısaltı- larak tüketiciler yeterli, sağlıklı ve ucuz gıdaya sürekli erişebilmelidir.
• İklim değişikliğinin kısa ve uzun vadeli senaryoları dikkate alınarak su kaynaklarına yönelik uzun vadeli planlamalar ile gerekli önlemler somut olarak zamanında uygulanmalıdır.
3 N i s a n 2 0 2 2
P a z a r
evrensel 5
haber@evrensel.net
haber
T
MMOB Makina Mühendisleri OdasıBaşkanı Yunus Yener, doğal gaz ve elektrik zamları ve iktidar politikala- rıyla artan enflasyonun hayat pahalı- lığını rekor seviyeye çıkaracağını söy- ledi.
1 Nisan 2022’de doğal gaz fiyatları yüzde 35-50 oranında, elektrik fiyatları da sanayi kuruluşları için yüzde 20- 26.7 oranında zamlandı.
2022’nin ilk günü yapılan fahiş oranlı zamlarla, yalnızca bu yı- lın ilk üç ayı içinde doğal gaz fi- yatları yüzde 68-125, elektrik ise yüzde 372-184 oranlarında arttı.
TMMOB Makina Mühendis- leri Odası Başkanı Yunus Yener doğal gaz ve elektrik zamlarına ilişkin yazılı açıklama yayımladı. Yener, “Bilindiği üzere tüm ticari ve sınai işletmeler, faaliyetlerinde önemli bir maliyet kalemi olan doğal gaz ve elekt- rik faturalarındaki yükselişi sürekli olarak fiyatla- rına yansıtmaktadırlar Bu durum yeni zamlarla sürecek ve enflasyonun rekor düzeyde artışına yol açacaktır. Bu durumda TÜİK tarafından 4 Ni- san’da açıklanacak enflasyon verilerine göre fiyat artışları yüzde 60’ları geçebilecektir” dedi.
(İstanbul/EVRENSEL)
ENERJiDE YOKSULA DESTEK ACiL iHTiYAÇ
ACİL TALEPLER: ÜCRETLERE ZAM, VERGİ VE FİYATLARA İNDİRİM
Doğal gaz üç ayda yüzde 68-125, elektrik aynı dönemde yüzde 184-372 zamlandı. Makina Mühendisleri Odası, fahiş zamlara karşı 5 acil talep açıkladı.
Eren ERGİNE Murat UYSAL
İstanbul
XIAOMI Salcomp’ta daralma gerekçesiyle iş- ten atılan 110 işçinin, işe iade talebiyle başlattığı eylemler devam ederken, işçiler üyesi oldukları Türk Metal Sendikasının kendilerine destek ver- memesine tepki gösterdi. İşçilerden Katibe Or- takçı, “Türk Metal arkamızda değil karşımızda durmayı seçti” dedi.
İşçilerin yakın dönemde verdikleri mücadele ile sendikayı kabul ettirdikleri Çin sermayeli Xia- omi ve Salcomp’un İstanbul Avcılar’da kurulu bulunan fabrikasında 110 işçi, 19 Mart’ta daral- ma gerekçesiyle işten atıldı. Haklarını alana ka- dar her cuma günü fabrika önünde eylem yapa- caklarını belirten bir işçi, “Türk Metal bu sürecin bir parçası olsaydı keşke. Ancak ne yazık ki onlar patronun tarafını seçtiler. ‘Sendika gelsin’ diye üye yaptık, sendika önce vaatler verdi, ‘Kendi temsilcilerinizi kendiniz seçeceksiniz, hiçbir arka- daşınız işten atılmayacak, sendika geldiğinde iş güvenceniz olacak’ dediler. Şimdi Türk Metal patronun yanına yanaşmış ‘Bu şirket zarar ediyor, sizin için bir şey yapamayız’ diyor. Kendi üyesine bunu söylüyor, patron ağzıyla konuşuyor” dedi.
‘İŞTEN ATILACAKLARI SENDİKACILAR SEÇTİ’
Fabrika önünde konuştuğumuz Katibe Ortakçı atılan işçilerden. Fabrika kurulur kurulmaz işe başlayan ve 6 ay çalıştıktan sonra baskı ve mob- bing nedeniyle işten ayrılmak zorunda kalan Or- takçı, performansının yüksek olması nedeniyle müdürler tarafından tekrar işe çağrılmış. Ortakçı
süreci ve çalışma koşullarını şöyle anlatıyor: “Tamamen ce- zaevi sistemi gibi bir sistem var içeride. İşe girerken aranıyor- sunuz, tuvalete giderken aranı- yorsunuz. Molalar da dahil, x-ray cihazından geçiyorsunuz.
İş saati dışında tuvalete gitmek problem, su içmek problem, zaman zaman içeriye su almı- yorlar. Susuz bırakıyorlar. Gün boyu su içmediğimiz zamanları biliyorum. Hastalanıp rapor aldığında bu tehdit olarak kullanılıyordu. ‘İşten çıkartırız’ diye tehdit ediliyorduk. Fabrika açıldığında 6 ay çalıştım bas- kı ve mobbing nedeniyle işten ayrıldım. Fabrika müdürü performansım yüksek diye beni gönder- mek istemedi ‘İşlerini hallet tekrar gel’ dedi. 2 ay sonra tekrar başladım işe, bu süre içinde sendika
girmişti.”
Türk Metal’in fabrikada örgütlenmesinin ar- dından koşulları değiştirmediğini belirten Ortak- çı, “Gelinen süreçte işçi arkadaşlarımız tek tek işten çıkarılırken işçi temsilcilerine, sendikacıla- ra ‘Neden müdahale etmiyorsunuz, sendikanın burada anlamı ne’ diye sorduğumuzda bizi tek tek seçtiler. Patronun işten atma listesini değişti- rip seçilmiş işçileri dışarı attılar. İşlerine gelme- dik. İşten atılacakları sendika seçti. İkinci altı ayıma bir hafta kala atıldım. İhbar tazminatımın üstüne yatmış oldular. Benim gibi çok fazla arka- daşım var 1 yıl olmasına 1 gün kala işten çıkarılan işçiler bile var” diye konuştu.
‘SENDİKACILIK BU MU?’
Ortakçı, “Salcomp’a güvenerek birtakım borç- lar yaptım. Her şeyden önce geçinmeye çalışıyo- rum. 52 yaşındayım işten atıldım. Şimdi firmalar 35-40 yaşını aşmış insanları işe almıyorlar. Bun- dan sonra iş bulacağımın garantisi yok, ben işime geri dönmek istiyorum. Büyük bir haksızlığa uğ- radığımızı düşünüyorum. Türk Metal kesinlikle işçinin arkasında değil. Günlerdir buradayız.
Türk Metal arkamızda değil karşımızda durmayı seçti. Hiçbir ara buluculuk ve hukuksal süreçte ya- nımızda olmayacaklarını söylediler. Sendikanın ne anlamı var o zaman? Sendikacılık bu mu?” dedi.
5 aylık işçiyken işten atılan Samet Ergüden de patronun küçülme gerekçesine inanmadık- larını belirterek, “Bizi işten attılar ama yeni bant sistemleri oluşturuyorlar, küçülmeye gi- den bir firmanın yeni malzemeler getirip yeni bir düzen kurması da ayrı bir olay. O nedenle
bir küçülme olduğunu dü- şünmüyorum. Haklarımızı alana kadar mücadele edece- ğiz” dedi.
İşyerinde 1 yılı tamamla- masına 4 gün kala işten atılan Nergis Kamber ise ne yazılı ne sözlü bir uyarı almadığını bir mesaj yoluyla işten atıldı- ğını belirterek, “Performan- sım iyiydi. 2 istasyonu idare ediyorum diye farklı bölümdeki işlere yönlen- dirildim. Devamsızlık yapmamaya gayret gös- terdim ama yılımın dolmasına 4 gün kala işten çıkarıldığım haberi geldi. Hiç beklemiyordum.
110 işçi işten atıldı. Yetkililer yanımızda dur- madı. Hâlâ sessizler anlam veremiyoruz. Cİ- MER’e de yazdık Çalışma Bakanlığı burayı de- netlesin görsün dedik ama oradan da ses çık- madı” dedi.
“Küçülmeye giden fabrika yeni istasyonlar kurar mı” diyen Kamber,
“Bu kriz döneminde bizi iş- ten attılar. 2 tane kredim var. Hem ev kredisi hem de pandemi döneminde çekti- ğim ihtiyaç kredisini ödüyo- rum. 600 liranın üzerinde doğal gaz 300 lira elektrik faturası geldi, şu an kartla- rım eksilerde. 5 haftadır pa- zara gidemiyorum. Evde ne varsa onunla idare ediyorum. Sonuna kadar mücadele edeceğim” dedi.
İŞTEN ATILAN XIAOMI İŞÇİLERİ SENDİKALARINA ÖFKELİ:
Türk Metal yanımızda değil karşımızda durmayı seçti
TARIM, hayvancılık ve gıda alanında faaliyet yürüten sendikalar, meslek odaları ve çeşitli ku- ruluşlar Tarım Platformunu kurdu. Sermaye lehi- ne politikalar sonucunda, pandemi ve kuraklık döneminde tarım ve hayvancılığın bitme noktası- na geldiği uyarısında bulunan 21 örgüt, “Ürete- mezsek tüketemeyiz” diyerek dışa bağımlılığın ve emek düşmanı politikaların son bulmasını istedi.
Tarım ve gıdada yaşanan sorunlara karşı mes- lek odaları, sendikalar, dernekler, kooperatifler Tarım Platformu kurdu. Platformun kuruluş açık- lamasında konuşan Dönem Sözcüsü ve Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Remzi Suiçmez,
“Neoliberal tarım politikaları sonucu; piyasayı düzenleyen tarımsal KİT’ler özelleştirildi, kamu kurumları işlevsizleştirildi, üretici kooperatifleri güçsüzleştirildi, tarımsal destekler azaltıldı, kü- çük üreticiler büyük şirketler karşısında koruma- sız bırakıldı, girdilerde ve ürünlerde dışarıya ba- ğımlılık arttı, alan tümüyle kâr mantığıyla çalışan özel sektörün insafına terk edildi” dedi.
GIDAYA ULAŞIM ZORLAŞTI
Son yıllarda ise pandemi, kuraklık, ekonomik kriz, döviz kuru baskısı, Rusya-Ukrayna savaşının etkilerinin tarımı çok boyutlu bir kriz ortamına sürüklediğini belirten Suiçmez, bu süreçte üretim ekonomisi yerine rant ve faiz ekonomisinde ısrar edilmesinin, girdi ve ürünlerde dışa bağımlılığın kesintisiz sürdürülmesi sonucunda üreticinin alandan çekildiğini ifade etti. Bu nedenle sektör dışı piyasa aktörlerinin sektörü daha fazla etkiler hale geldiğini kaydeden Suiçmez, kronikleşen gı- da enflasyonunun tüketicinin yeterli gıdaya ulaş- masını engellediğini söyledi.
Tarımda sermaye lehine yapılan her düzenle- menin yetersiz ve dengesiz beslenmeden yüksek gıda enflasyonuna, çarpık kentleşmeden çevre fe- laketlerine, toplumsal tahribattan kültürel yozlaş- maya kadar çok çeşitli alanlarda sorunlara neden olduğunu dile getiren Suiçmez, tarım, gıda, hay- vancılık, orman ve çevre alanında faaliyet yürü- ten meslek, emek örgütleri ve demokratik kitle örgütleri olarak ortak mücadele yürütmek ama- cıyla bu platformu kurduklarını söyledi.
ÇOK SAYIDA KURUM KATILDI
Tarım Platformunda yer alan kurumlar ise şöy- le oldu: Birleşik Tarım Orman İşçileri Sendikası, Tarım Orkam-Sen, Su Ürünleri Kooperatifleri Merkez Birliği, Tarım ve Gıda Etiği Derneği , Ta- rımsal Gelişme Eğitim ve Sosyal Dayanışma Vak- fı, TMMOB’ye bağlı Gıda, Kimya, Ziraat Mü- hendisleri Odaları, Tüketici Hakları Derneği, Tü- ketici Dernekleri Federasyonu, Tüketiciyi Koru- ma Derneği, Tüm Üretici Köylü Sendikası, Tür- kiye Biyologlar Derneği, Türkiye Hayvancılık Kooperatifleri Merkez Birliği, Türkiye Tohumcu- lar Birliği, Türkiye Ormancılar Derneği, Türkiye Sulama Kooperatifleri Merkez Birliği , Türkiye Ziraatçılar Derneği, Tek Gıda-İş, Gıda-İş, Veteri- ner Hekimler Derneği. (Ankara/EVRENSEL)
Tarım
Platformu kuruldu
Çinli şirketin küçülme bahanesiyle işten attığı işçiler, sendikalarının yanlarında olmasını ve işe iade edilmek istediklerini söyledi.
MAKİNA Mühendisleri Odası Başkanı Yener, yapılması gereken acil düzenlemeleri şöyle sıraladı:
1) Çok büyük hızla yüksek oranlarda artan enflasyon göz önüne alınarak ücretler ve maaşlar her üç ayda bir ar- tırılmalıdır.
2) Enerji sektöründe ve tüm kamusal hizmetlerde özel- leştirmelere son verilmelidir.
3) Çok ciddi bir sorun olan ve giderek çoğalan enerji yoksulluğunun yakıcı etkilerini azaltmak için enerji yoksul- larına kamusal destekler artırılmalı ve genişletilmelidir. Dü- şük gelirli ailelere yapılan elektrik yardımının üst sınırı 150 kilovat saatten 240 kilovat saate yükseltilmelidir.
Bireysel ısınma ile ısınan bir konutun yıllık doğal gaz tü- ketimi, örneğin Ankara’da 950 m3’tür. 1 Nisan zammından sonra, bu tüketim için ödenecek miktar 3 bin 496 TL’dir.
Düşük gelirli ailelere yapılacağı açıklanan 450-1150 TL yar- dım, yıl içinde hiç yeni zam yapılmasa bile, ödenecek gaz bedelinin yalnızca yüzde 13-33’ünü karşılamaktadır. Destek tutarı, ödenecek gaz bedeline eşitlenmeli ve kapsamı tüm düşük gelirli aileleri kapsayacak şekilde genişletilmelidir.
Ayrıca yerel yönetimler bedelsiz veya düşük bedelle su desteği vermelidir.
4) Enerji girdileri ve ürünlerindeki yüksek vergiler düşü- rülmeli, elektrik faturalarına eklenerek konut abonelerin- den zorla tahsil edilen kayıp/kaçak bedeli ve dağıtım şir- ketlerine ilave kazançlar sağlayan tüm kalemler iptal edil- melidir.
5) Konutlarda temel ihtiyaçlardan olan elektrik, doğal gaz, su ve iletişim ile ilgili faturalardaki KDV ve özel iletişim vergisi kaldırılmalıdır.
Fotoğraf: DHA
Fotoğraf: DHA
Fotoğraflar: Eren Ergine/Evrensel
Katibe Ortakçı
Samet Ergüden
Nergis Kamber
Fotoğraf: Evrensel
