Örgüt Yönetimi
E¤itim K›lavuzu
‹stanbul Bilgi Üniversitesi STK E¤itim ve Araflt›rma Birimi’nin, STK’lar için düzenledi¤i kapasite gelifltirme e¤itimleri 2003 y›l›nda bafllamadan önce, özellikle hak temelli çal›flan STK’lar›n ihtiyaçlar›na göre yaz›lm›fl, bu STK’lar›n deneyim ve çal›flma kültürlerini dikkate alan, e¤itimleri etkin k›lmak için gerekli yaz›l› ders materyalinin eksikli¤i, çok önemli bir sorun olarak karfl›m›za ç›kt›. E¤itimler süresince e¤itmenlerimizin ha- z›rlad›klar› ders notlar›, derslerdeki tart›flmalar ve kat›l›mc›lar›n deneyimleriyle geliflti, olgunlaflt› ve STK’larda çal›flan gönüllü ya da profesyo- nellerin kullanabilecekleri yaz›l› kaynaklar haline dönüfltü. Bu geliflme ve e¤itim programlar›na kat›lamayan STK’lar›n yo¤un istekleri üzerine,
‹stanbul Bilgi Üniversitesi’nde STK Çal›flmalar› - E¤itim Kitaplar› Dizisi üzerine çal›flmaya bafllad›k. Bu dizinin ilk aflamas› 2006 y›l› sonunda tamamlanacak ve yedi kitap yay›mlanacak. Bunlar›n befl tanesi telif, iki tanesi de tercüme kitap olacak.
Telif kitaplar, Proje Döngüsü Yönetimi I: Proje teklifi yazma, izleme ve de¤erlendirme; Proje Döngüsü Yönetimi II: Bütçeleme, de¤erleme, ra- porlama; STK’lar için Muhasebe, Finansman ve Vergi Uygulamalar›na Girifl; Stratejik Düflünme - Strateji Gelifltirme ve Gönüllülerle ‹flbirli¤i bafll›klar›n› tafl›maktad›rlar.
Tercüme kitaplarsa, Avrupa Konseyi Yay›nlar› taraf›ndan bas›lan e¤itim k›lavuzlar›ndan (T-Kits) ikisinin tercümesidir: Örgüt Yönetimi ve Fon Yaratma ve Finansal Yönetim. Avrupa Konseyi Yay›nlar› E¤itim K›lavuzu, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Konseyi taraf›ndan yürütülen Genç Ekip E¤itimi için Ortakl›k Program›’n›n ürünlerinden biridir. Bu ortak çal›flmalarla ilgili daha fazla bilgi almak için www.training-youth.net si- tesini ziyaret edebilirsiniz.
STK Çal›flmalar› - E¤itim Kitaplar› Dizisi, STK E¤itim ve Araflt›rma Birimi’nin ‹stanbul Bilgi Üniversitesi Yay›nlar›’yla ortak yürüttü¤ü bir ça- l›flmad›r. Bu dizi çerçevesinde yay›mlanacak olan kitaplar› http:/stk.bilgi.edu.tr ve http:/www.bilgiyay.com adreslerinden izleyebilirsiniz.
Prof. Dr. Nurhan Yentürk
‹stanbul Bilgi Üniversitesi Sivil Toplum Kurulufllar› E¤itim ve Araflt›rma Birimi Direktörü STK Çal›flmalar› - E¤itim Kitaplar› Dizisi Editörü
ORGANIZATIONAL MANAGEMENT - T-KIT / ÖRGÜT YÖNET‹M‹ E⁄‹T‹M KILAVUZU Çeviren Çi¤dem Türko¤lu / ‹ngilizce redaksiyon Eren Pultar
‹stanbul Bilgi Üniversitesi Yay›nlar› 135 STK Çal›flmalar› - E¤itim Kitaplar› Dizisi 1 ISBN 975-6857-54-4
1. Bask› ‹stanbul, Ekim 2006
© Bilgi ‹letiflim Grubu Yay›nc›l›k Müzik Yap›m ve Haber Ajans› Ltd. fiti.
Yaz›flma Adresi: ‹nönü Caddesi, No: 28 Kufltepe fiiflli 34387 ‹stanbul Telefon: 0212 311 60 00 - 217 28 62 / Faks: 0212 347 10 11 www.bilgiyay.com
E-posta yayin@bilgiyay.com Da¤›t›m dagitim@bilgiyay.com
Dizi Editörü / Yay›na Haz›rlayan Nurhan Yentürk Dizgi ve Uygulama Maraton Dizgievi
Düzelti Sait K›z›l›rmak
Bask› ve Cilt Lebib Yalk›n Yay›mlar› ve Bas›m ‹flleri A.fi.
Oto Sanayii, Barbaros Cad. No: 78, 34396, 4. Levent - ‹stanbul Telefon: 0212 282 39 00 - 278 62 90 / Faks: 0212 280 99 34
‹stanbul Bilgi University Library Cataloging-in-Publication Data
A catalog record for this book is available from the Istanbul Bilgi University Library Örgüt Yönetimi E¤itim K›lavuzu / Avrupa Konseyi ve Avrupa Komisyonu;
çev. Çi¤dem Türko¤lu p. cm.
Includes bibliographical references.
ISBN 975-6176-51-X (pbk.)
1. Management. 2. Organizational behavior. I. Avrupa Konseyi ve Avrupa Komisyonu II. Türko¤lu, Çi¤dem
HD58.7.O74 2006
Avrupa Konseyi Yay›nlar›
F-67075 Strasbourg Cedex
© Avrupa Konseyi ve Avrupa Komisyonu, Temmuz 2000
Bu yay›n›n içerdi¤i malzeme, kaynak göstermek kofluluyla, sadece kâr amac› gütmeyen e¤itim çal›flmalar›nda kullan›lmak üzere ço¤alt›labilir.
Bu doküman, Avrupa Komisyonu’nun, Avrupa Konseyi’nin, üye ülkelerin ya da iflbirli¤i yapt›¤› kurulufllar›n resmi görüfllerini yans›tmamaktad›r.
Örgüt Yönetimi E¤itim K›lavuzu
E¤itim K›lavuzu serisinin koordinasyonu:
Silvio Martinelli
Bu E¤itim K›lavuzu’nun editörleri:
Silvio Martinelli, Jonathan Bowyer Bu E¤itim K›lavuzu’nun yazarlar›:
(son sayfaya bak›n›z) Jonathan Bowyer Arthur Murphy Paola Bortini Rosa Gallego Garcia Yay›n Komitesi Bernard Abrignani
Institut National de la Jeunesse et de l’Education Populaire Elisabeth Hardt
European Federation for Intercultural Learning Esther Hookway
Lingua Franca Carol-Ann Morris
European Youth Forum Heather Roy
World Association of Girl Guides and Girl Scouts
Sekreterya
Sabine Van Migem (‹dari destek) Genevieve Woods (Kütüphaneci)
Kapak Sayfas› ve Spiffy Karakteri The Big Family
Özel teflekkürler:
Patrick Penninckx’e E¤itim K›lavuzu serisinin sunuluflunu örgütledi¤i, sürekli
destek sa¤lad›¤› ve Ortakl›k Anlaflmas›n›n di¤er projeleri ile ba¤lant› kurmam›z›
sa¤lad›¤› için. Anne Cosgrove ve
Lena Kalibataite’e projenin ilk döneminde vermifl olduklar› destek için.
Bütün yay›nc› ve yazarlar, telifine sahip olduklar› malzemenin bas›l›p yay›nlanmas›na izin vermifllerdir.
Son olarak da, de¤iflik kapasitelerden de¤iflik zamanlarda ve farkl› yollarla tüm bunlar›n gerçekleflmesine katk›da bulunan herkese teflekkürlerimizi sunar›z.
Avrupa Gençlik Merkezi Strasbourg 30 Rue Pierre de Coubertin F-67000 Strasbourg, Fransa
Tel: +33-3-8841 2300 - Faks: +33-3-8841 2777
Avrupa Gençlik Merkezi Budapeflte Zivatar ucta 1 -3
HI 024 Budapest, Macaristan Tel: +36-1-2124078 - Faks: +36-1-2124076 Avrupa Konseyi
Genel Direktörlük IV Gençlik ve Spor Müdürlü¤ü
Avrupa Birli¤i
E¤itim ve Kültür Genel Direktörlü¤ü Birim D5: Gençlik Politika ve Programlar›
Rue de la Loi, 200 B-1049 Brussels, Belçika
Tel: +32-2-295 1100 - Faks: +32-2-299 4158
Girifl
... 71. Çevre : Avrupa Gençlik Örgütleri’nin ba¤lam› ve kültürü
... 91.1 Girifl ... 9
1.2 Tarihsel ba¤lam ... 11
1.3 Örgüt kültürü ... 12
1.3.1 Kültür nedir? ... 12
1.3.2 Örgütlenme stilleri ... 14
2. Öz yönetim
... 192.1 Girifl ... 19
2.2 Kiflisel fark›ndal›k ... 19
2.2.1 Ö¤renmeyi ö¤renmek ... 19
2.2.2 Deneyimsel ö¤renme ve ö¤renme biçimleri ... 19
2.2.3 Duygusal ö¤renme ... 23
2.2.4 Düflünmeyi ö¤renmek ... 24
2.2.5 Önyarg› ... 25
2.3 Kiflisel kaynaklar›n yönetimi ... 27
2.3.1 Yetkinlikten profesyonelli¤e ... 27
2.3.2 Kiflisel motivasyon ... 28
2.3.3 Zaman yönetimi ... 29
2.3.4 Stres yönetimi ... 32
2.3.5 ‹letiflim yönetimi ... 35
2.3.6 De¤iflim yönetimi ... 36
3. ‹nsan yönetimi
... 433.1 Girifl ... 43
3.2 Tak›mlar ve liderler ... 43
3.2.1 Tak›m çal›flmas› ve liderlik ... 43
3.2.2 ‹nsanlar› motive etmek ... 49
3.2.3 Güçlendirme ... 51
3.2.4 Sorumluluk ... 51
3.3 E¤itim, geliflme ve de¤erlendirme ... 51
3.3.1 Ö¤renen örgüt ... 51
3.3.2 Ö¤renme stilleri ... 53
3.3.3 Performans de¤erlendirmesi ve ifllerin gözden geçirilmesi ... 53
3.4 Koçluk, k›lavuzluk ve dan›flmanl›k ... 54
3.4.1 Koçluk ... 54
3.4.2 K›lavuzluk ... 56
3.4.3 Dan›flmanl›k ... 58
‹çindekiler
Örgüt Yönetimi E¤itim K›lavuzu
4. Süreç yönetimi
... 614.1 Girifl ... 61
4.2 Örgütü yönetmek ... 61
4.2.1 Yönetim yap›s› ... 62
4.3 Sistemlerin yönetimi ... 64
4.4 Örgüt geliflimi (ÖG) ... 65
4.5 Karar alma ve politika gelifltirme ... 66
4.6 ‹letiflim ve enformasyon ... 67
4.7 Bilgi ve ö¤renme ... 69
4.8 Stratejik planlama ... 71
4.8.1 Planlama neden önemlidir? ... 71
4.8.2 Stratejik planlama nedir? ... 71
4.8.3 Stratejik planlama aflamalar› ... 72
4.9 Finansal yönetim ... 76
4.9.1 Bütçe ... 76
4.9.2 Bilanço ... 78
4.9.3 Gelir gider tablosu ... 78
4.9.4 Nakit ak›fl› tablolar› ... 78
4.10 ‹fl akdi ... 78
4.11 ‹fl tan›m› ve flartlar› ... 78
4.12 D›fl iliflkilerin yönetimi ... 79
