Bu rehberin amacı ameliyathane biriminde çalışacak sağlık çalışanlarının ameliyathane birimine uyumunu ve verimli çalışmasını sağlamaktır.
Bu rehberde;
1. Ameliyathane birimi yönetici ve çalışanları 2. Ameliyathanenin işleyiş kuralları ve faaliyetleri 3. Ameliyathanenin fiziki yapısı
4. Ameliyathane çalışanlarının görev yetki ve sorumlulukları 5. Ameliyathane ile ilgili yazılı düzenlemeler
6. Mesai saatleri
7. Kılık-Kıyafet çalışma düzeni 8. Hasta hakları
9. Çalışan güvenliği 10. Hasta güvenliği
11. Mavi-Beyaz-Pembe kod uygulaması 12. Güvenlik raporlama sistemi
13. Hasta bilgilendirme ve rıza alma 14. Nöbet değişim süreci
15. Ameliyathane modül eğitimi ve uyum eğitimi konularına yer verilmiştir.
1. Ameliyathane birimi yönetici ve çalışanları: Ameliyathane biriminin genel sorumluluğunu başhekimlikçe atanan cerrahi doktorlardan bir tanesi yapar.
Ameliyathanenin işleyişinden ve düzeninden sorumludur. Ameliyathane sorumlu hemşiresi sağlık bakım hizmetleri müdürlüğünce atanır ve ameliyathanenin hizmet kalite standartlarına uygun işleyişinden sorumludur. Anestezi teknisyenlerinin sorumlusu sağlık bakım hizmetleri müdürlüğünce atanır ve anestezi teknisyenlerinin hizmet kalite standartlarına uygun çalışmasından sorumludur. Ameliyathane birimi daimi çalışanları anestezi uzmanı, anestezi teknisyeni, cerrah hekim, ameliyathane hemşiresi , ebe, sağlık memuru, hizmet personeli, veri elemanıdır.
2. Bölümün faaliyetleri ve işleyişi:
-Ameliyathane sorumlu hemşiresi ameliyathane hemşirelerinin, ameliyathane personelinin aylık, günlük çalışma programlarını, aylık nöbet listelerini tanzim eder. Başhemşirelik ve ilgili Başhekim Yardımcısına onaylatır.
-Ameliyathanede ameliyat hizmetleri genel olarak tüm vakalar mesai saatleri içinde ve acil vakalarda 24 saat kesintisiz olaraksürdürülür. Ameliyatı olan servislerin sorumlu uzmanları tarafından hazırlanan ameliyat listeleri ameliyat gününden bir gün önce saat 15.00 ‘e kadar anestezi ünitesine gönderilir.Anestezi Uzmanı tarafından değerlendirilerek onay alan hastalar ile acil koşullarda yatan hastaların viziteleri yapılarak ameliyat listeleri Anestezi Uzmanı tarafından oluşturularak ameliyathane tabelasına asılır.
-Ameliyathane anestezi teknisyeni ameliyat listesine göre kontrollerini yapar ve ilk hastayı servis hemşiresinden ister. Servis hemşiresi anestezi teknisyenine hastayı dosyası ile beraber teslim eder. Hasta sedye veya tekerli sandalyeyle ve hazır olarak hizmetli personel tarafından ameliyathaneye alınır. Anestezi ekibi işlemlerini tamamladıktan sonra hastayı cerrahi ekibe teslim eder.
-Ameliyatı biten hasta anestezi uzmanı ve teknisyeni eşliğinde uyandırma odasına alınır.
Hastanın hayati fonksiyonları düzelince anestezi uzmanı onayı ile anestezi teknisyeni refakatinde sözlü ve yazılı uyarılar yapılarak servis hemşiresine teslim edilir.
-Ameliyat sırasında alınan tüm numune ve biyopsi örnekleri patoloji plastik kaplarına konurPatolojik Tetkikler Ġstem Formuna doldurulur ve biyopsi defterine kaydı yapılarak imza karşılığı servis hemşiresine teslim edilir.
-Her ameliyat sonrası ameliyathane temizliği yapılıp, en az 15 dk.sonra(Zemin kuruyana kadar) diğer ameliyata başlanır.
-İğne ucuyaralanmaları olduğundaenfeksiyon hemşiresine bildirilir. Kayıt altına alınarak gerekli önlemleri alır.
-Kan veya vücut sıvısının damlama/sıçrama riskinin olduğu tüm hasta bakım ve müdahale bölgelerinde Ġzolasyon Önlemleri Talimatı gereği önlük, eldiven, yüz maskesi, gözlük ve benzeri kişiselkoruyucuekipmanlar bulundurulur.
-Bulaşma özelliği yüksek hastalar ve özellikli grupların tedavi ve bakım sürecinde, hasta ve çalışanları korumak için İzolasyon Önlemleri Talimatı gereği gerekli tedbirler alınır.
-Çalışanların bulaşma riski olan hastalıklara karşı korunması için, Enfeksiyon Kontrol Komitesi tarafından aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda çalışan personelin aşılanması sağlanır.
-Lateks allerjisi olan personele yönelik olarak uygun eldiven kullandırılmaktadır.
-Hasta geldiğinde kol bandındaki bilgilerle dosyasındaki bilgiler karşılaştırılır. Hastaya ne ameliyatı olacağı sorulur.
-Her hastaya ameliyat öncesi ve sonrası ‘Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi’ formu doldurulur.
-Ameliyat sonrası protokol numarası verilerek hastaya ait bilgiler, Ameliyathane KayıtDefterine ameliyathane hemşireleri tarafından ve Anestezi Kayıt Formuna anestezi teknisyenleri tarafından ve bilgisayar kayıtlarına ameliyathane bilgi işlem personeli tarafından kaydedilir.
-Hemşire ve anestezi teknisyeni tarafındanAmeliyathane Ġlaç-Sarf Malzeme Fiyat Listesidoldurulur.Cerrahi işlemlerde kullanılan sarf malzeme, ilaç bilgisayar kayıtlarına ameliyathane bilgi işlem personeli tarafından kaydedilir.
-Ameliyathanedeki bütün kayıtların bir nüshası ameliyathanede ve bilgisayar kayıtlarında saklanır. Kayıtlar yılsonunda arşive gönderilir.
-Ameliyat setleri ve bohçalar ameliyathane hemşireleri ve sterilizasyon görevlileri tarafından hazırlanır.
-Ameliyathane yalnızca bir haftalık malzeme stoğu dolaplar içinde muhafaza edilir. Her hafta miat ve miktar kontrolü yapılarak eksikler tespit edilir, miadı geçmek üzere olan malzemelerin kullanımı ve kullanımı mümkün değilse başka birime sevki için işlemler başlatılır. Ameliyathane sorumlu hemşiresi ameliyathane malzemelerinden birinci derece sorumludur.
-Ameliyathane ve anestezinin bir yıllık ihtiyaçları, bilgisayar kayıtlarından depolarındaki stok miktarı ve tahmini sarf durumuna göre tespit edilerek eksik malzemeler ameliyathane sorumlu hemşiresi ve anestezi sorumlusu tarafından Satın Alma Talep Formuna yazılır. Forma, malzeme adı, jenerik ismi, ölçüsü, miktarı yazılır. Birim sorumlu hekimleri tarafından imzalanır ve ilgili Başhekim Yardımcısı tarafından onaylanır.
-Sıhhi sarf malzemeler, malzeme deposundan temin edilir. Bu depoda olmayan malzemeler, eczane çalışma talimatının ilgili maddesine göre sağlanır.
-İlaçlar,otomasyon üzerinden 1 haftalık ihtiyaç tespit edilerek eczaneden istemi yapılır.
-Eksilen veya yeni ihtiyaç duyulan demirbaş malzeme listesi Başhekimlikçe onaylandıktan sonra temin için Satın Alma Talep Formu ve şartnamesiyle birlikte Satınalma Birimine gönderilir.
-Sterilizasyon Dezenfeksiyon Talimatı, Atıkların Kontrolü Talimatı, Hastane Temizliği Talimatı, Sterilizasyon Ünitesi Çalışma Talimatına göre işlemler yapılır.
-Ameliyathanede kullanılan kişisel koruyucu ekipmanlar;Steril Eldiven,Bone,
Maske,Gözlük,Box Gömleği,Terlik,Kurşun Yelek,Pelvik
Koruyucu,TroidKoruyucusu’dur.Kişisel koruyucu ekipmanlara yönelik eğitim belirli aralıklarla verilmektedir.
-Ameliyathanede oluşabilecek her türlü bakım gerektiren durum sorumlu hemşire tarafından günlük olarak tespit edilir, Ġş Talep ve Takip Formu düzenlenerek teknik servise bildirilir.
-Kültür ile etkeni saptanmış veenfekte akıntılı deri lezyonu olan cerrahi personel tedavi edilmeli ve bu sürede görev yapmamalıdır.
-Ameliyathane personelinin tırnakları kısa olmalı, ameliyat sırasında eller ve kollarda takı bulunmamalıdır.
-Ameliyathane personeli giyinme odasında ameliyathanede giyeceği takımı (yeşil takım) ve terliği giymelidir. Ameliyat kıyafetinin altında sadece iç çamaşırı kalmalı, diğer günlük
eşyalar çıkarılmalıdır. Kollar dirseğin 10cm üzerine kadar katlanmış veya kısa tutulmuş olmalıdır.
-Yarı steril alana geçilirken terlik değiştirilmeli, maske ve bone takılmalıdır. Maske ağız ve burun deliklerini, bone saçlı deriyi tamamen örtmelidir.
-El yıkama yeri steril alan sayılır. Burada povidoniyodin, klorhekzidinveya alkol bazlı el dezenfektanları ile el, önkol ve dirsekler El Hijyeni Talimatına (cerrahi el yıkama) göre yıkanır.
-Yıkama işlemini takiben eller önde ve dirseklerden yukarı olacak şekilde ameliyat odasına girilmelidir. Cerrahi kıyafetler takım giysi, kep (bone), maske, eldiven, terlik ve boks gömleklerini içerir. Sağlık personelinin saç, deri ve mukozasında mikroorganizma varlığı personel ile hasta arasında bariyer gerekliliğini ortaya koyar. Bariyer kıyafetler hastanın cerrahi personelden kontaminasyonunu, personelinde hasta kanından, vücut sıvı ve salgılarından bulaşabilecek etkenlerden (HIV. Hepatit vb.) korumuş olur.
-Yapılacak işlemler sırasında göze kan, vücut sıvı ve salgısı sıçrama riski varsa İzolasyon Önlemleri Talimatına uygun olarak koruyucu gözlük takılır.
-Ameliyat sırasında yırtılan, delinen, ıslanan cerrahi giysiler değiştirilmelidir.
-Ameliyathane giysileri ile asla dışarı çıkılmamalıdır. Personel hastane içerisinde kısa süreli tek bir noktaya gidecekse üzerine forma giyebilir.
-Ameliyatlar sırasında ameliyathane odalarının kapıları kapalı tutulmalıdır.
-Ameliyatlar sırasında personel trafiği minimum düzeyde tutulmalıdır.
-Ameliyat sırasında cerrahi alan enfeksiyon riskini azaltmak için gereksiz konuşmalardan kaçınılmalıdır.
-Ameliyathane içerisinde dinlenme odası hariç yeme içme faaliyeti yapılmamalıdır.
-Hastalar zamanından önce istenmemeli, ameliyathane önünde hasta bekletilmemelidir.
-Sokak kıyafetleri ile (acil durumlar dâhil) ameliyathaneye girilmemelidir.
-Ameliyathane içerisinde kamera, cep telefonu veya fotoğraf makinesi ile çekim yapmak yasaktır.
-Bilimsel veya tanıtım amaçlı çekimler Başhekimliğin ve ameliyathane sorumlu uzmanın izni ile yapılabilir.
3.Ameliyathanenin Fiziki Yapısı
Yasaksız Alanlar (Non Steril Alan): Bu alan cerrahi bölüme giren hastaların, personelin ve materyallerin kontrol edildiği alanlardır. Bu bölgede sokak giysilerine izin verilir. Trafik yasağı yoktur.
Yarı Yasaklı Alanlar (Yarı Steril Alan): Ameliyathane destek alanlarıdır. Temiz ve steril depolar, yasaklı cerrahi alanlara giden koridorlardır. Bu bölgede Scrub giysiler giyinilir.
Yasaklı Alanlar (Steril Alan): Bu bölge ameliyat odalarını ve steril malzeme depolarını kapsar. Bu bölgede Scrub giysiler giyinilir. Steri malzemenin açık bulunduğu alanlarda ve cerrahi el yıkama yapılan alanlarda maske takılması zorunludur
Hastanemiz ameliyathanesinde 3 ameliyat odamız mevcuttur. 3 oda da faal çalışmaktadır.
3 adet sterilizasyon dezenfeksiyon odası bulunmaktadır. Hemşireler ve anestezi teknisyenleri için dinlenme odası, doktor odası, personel için dinlenme odası bulunmaktadır.Ameliyathane daimi çalışanları; Anestezi Uzmanları, Anestezi Teknisyenleri, Ameliyathane Hemşireleri, Ameliyathane hizmet personelleridir.
Ameliyathaneye Giriş Çıkış :
-Ameliyathane katı serbest dolaşılan ve özel kıyafetle girilebilen iki bölümden oluşur.
Girişten soyunma odaları girişine ve hasta giriş kapısına kadar olan bölümler serbest bölge olup bu bölgelerde personel günlük hastane kıyafetleri ile dolaşılabilir. Ameliyathane girişlerindeki personel soyunma odalarında günlük elbise ve ayakkabılar çıkarılarak dolaplara yerleştirilir, serbest bölge terlikleri giyilir. Özel ameliyathane giysileri ve terlikleri giyilerek, bone ve maske takılarak ameliyathane içine geçilir. Hastaları servisten getiren sedyeler hasta giriş kapısından kızak değiştirilerek içeri alınır. Tekerlekli alt bölüm dışarıda kalır.
Ameliyathane çalışanlarının görev, yetki ve sorumlulukları Ameliyathane Hemşiresi Görev, Yetki Ve Sorumlulukları 1.1. Steril Hemşire
Görev, yetki ve sorumlulukları
Hemşirenin görev, yetki ve sorumluluklarının yanı sıra;
a) Ameliyat sırasında steril alan içinde çalışır.
b) Steril alanın korunmasına yönelik aseptik teknikleri uygular. Bulaşmayıönlemek için gerekli önlemleri alır.
c) Ameliyathanede hasta güvenliğine yönelik gerekli önlemlerin alınmasını sağlar ve uygular.
ç) Bir gün önceden ertesi günün ameliyat ve işlem tiplerini gözden geçirir. Alet ve malzeme ile ilgili hazırlık yapar.
d) Cerrahi işlem süresince ekipte yer alır.
e) Cerrahi el antisepsisini uygular. Steril gömlek ve eldiven giyer. Cerrahi ekibin steril gömlek ve eldiven giymesine yardımcı olur.
f) İşlem sırasında gereken steril alet, diğer malzemelerin hazırlanmasını ve kullanımını sağlar.
g) Hastanın steril örtülmesine yardım eder.
ğ) Malzemeleri kolay alınabilecek şekilde düzenler ve işlemin tipine göre cerrahın ihtiyacı olan malzemeyi önceden belirleyerek verir.
h) Cerrahi işlem sırasında ihtiyaç duyulan iğne, iplik gibi sarf malzemeleri yeteri kadar hazırlayarak kullanıma hazır hale getirir.
ı) İşlem sonrası tüm aletleri, kompresler ve tamponları dolaşıcı hemşire ile birlikte sayar ve kaydeder.
i) Ameliyat sırasında alınan doku örneklerini tanımlayarak dolaşıcı hemşireye güvenli bir biçimde teslim eder.
j) Ameliyat sonrası malzemelerin temizlenmesini, sayılmasını, listeye uygun şekilde hazırlanmasını, steriledilmesini ve kullanıma hazır bulundurulmasını sağlar.
1.2. Dolaşan Hemşire
Görev, Yetki ve Sorumlulukları
Hemşirenin genel görev, yetki ve sorumluluklarının yanı sıra;
a) Ameliyathanedeki hastanın hemşirelik bakımından sorumludur.
b) Ameliyat öncesi, sırası ve sonrasında cerrahi ekibin malzeme ihtiyaçlarını sağlar.
c) Hastanın endişesini azaltmak için psikolojik destek sağlar.
ç) Hasta için güvenli ve konforlu çevre sağlamada ekibi gözleyerek yardımcı olur.
d) Uygun hasta bakımı ve hasta güvenliği için gereken tüm uygulamalarını yapar.
e) Hastayı işlem sonrası güvenli bir biçimde ünite hemşiresine yazılı ve sözlü şekilde teslim eder.
f) Hastanın kimliğini doğrular, hasta bilgilerini gözden geçirir.
g) Hastanın ameliyat masasına alınmasına, uygun pozisyon verilmesine, güvenliğinin sağlanmasına yardım eder, mahremiyetini korur.
ğ) Cerrahi işlem süresince odada kalarak ihtiyaca yönelik destek verir. İhtiyaç duyulan tıbbi malzemeyi temin eder. Paket açma standartlarını uygular.
h) Cerrahi doku örneklerini uygun şekilde hazırlar, etiketler, kayıt eder ya da kayıt edilmesi için sekreterliğe teslim eder ve laboratuara gönderilmesini sağlar.
Anestezi Teknisyeni Görev, Yetki Ve Sorumlulukları Görevleri
-Anestezi cihazının bakımından, temizlenmesinden, sterilizasyonundan ve daima kullanılabilir halde bulundurulmasından sorumludur.
- Anestezi cihazını ve ameliyat masasını her ameliyattan önce kontrol eder. Ameliyata hazır duruma getirir. Oksijen, azotprotoksit bombalarının dolu olup olmadığına bakar.
- Anestezi cihazındaki arızaları, anestezik maddelerle, anestezide kullanılan bütün yardımcı ilaç malzeme ihtiyacını anestezi uzmanına vaktinde haber verir.
- Anestezi uzmanı bulunmayan yerlerde anestezi teknisyeni, ameliyat olacak hastaları en az bir gün önce görür. Dosyaları inceler. Anestezi ve ameliyat yönünden noksan olan tetkikleri tamamlattırır. Herhangi bir zorlukla karşılaşırsa operatör'e haber verir.
Sorumlulukları
-Anestezi teknisyeni; anestezi uzmanı veya bunun bulunmadığı hallerde ameliyathane sorumlu uzmanının sorumluluğu altında, bunların ve ameliyatı yapan uzmanın direktiflerine göre ameliyatın ve narkozun salimen ve rahat bir şekilde sonuçlanması için gerekenleri yapar.
Anestezi Uzmanı Görev, Yetki Ve sorumlulukları Görevleri
-Kendisine bir gün önceden verilecek ameliyat listelerine göre vakaların niteliklerini ve ameliyat sürelerini göz önüne alarak günlük ameliyathane çalışma listelerini düzenlemek.
-Ameliyat olacak hastaların ameliyata hazırlanması için gerekli incelemeler ile konsültasyonların yapılmasını ve bu hastalarınpremedikasyonunu sağlamak.
-Hastanın sağlık durumuna göre, anestezi altında ameliyat yapılıp yapılmayacağı hususunda karar vermek.
-Operatörle görüşerek ameliyatın özelliğinin ve hastanın genel durumunu göz önünde bulundurmak suretiyle hastaya ameliyat masasında en uygun pozisyonu vermek ve anestezi tekniğini tespit ederek gerekli anestetiği hastaya uygulamak veya kendi kontrolü altında teknisyenlere uygulatmak.
-Anestezi ve ameliyat altında iken hastanın durumunu, normal şartlarda seyrini temin için bütün kontrolleri (teneffüs sistemi, üriner sistem, serebral sistem, kan ve elektrolitler, anoksi, hastanın ateşi, terlemesi vs.)yapmak veya kendi sorumluluğu altında teknisyenlere yaptırmak.
-Anestezi şekli ve seyrini ameliyat kâğıdına kayıt etmek.
-Ameliyat sonu hastanın normal hayati fonksiyonlarını kazanıncaya kadar gerekli gördüğü bütün tedbir ve tedavileri uygulamakve bu hususta operatörle ve lüzum gördüğü diğer uzmanlarla konsültasyon yapmak
-Ameliyathane ve sterilizasyon ile ilgili işlerde, ameliyathane sorumlusuna yardımcı olmak.
Sorumlulukları
-Ameliyat olacak hastanın ameliyata hazırlanması, ameliyatta anestezi tekniğini tespit edilmesi, uygulanması, ameliyat esnasında ve ameliyat sonrasında hastanın takip edilmesi ve gerekli tedbirlerin alınmasından sorumludur.
-Narkoz ve ameliyat sonrası bakım yerlerinde çalışan personelin düzenli-verimli çalışmaları ve eğitimlerinden sorumludur.
-Narkoz ve ameliyat sonrası bakım birimindeki her türlü cihaz, alet, ilaç ve sıhhi malzemenin sağlanması, bakım, muhafaza ve sarfından sorumludur.
Ameliyathane Hizmet Personeli Görev, Yetki Ve Sorumlulukları
-Ameliyathane sorumlu hemşiresi ve hemşirelerinin direktif ve sorumluluğu altında, servislerin genel temizliklerini yaparlar. Ameliyathanenin fiziki ortamının ve kullanılan tıbbi alet ve gereçlerin plan ve talimata uygun olarak temizliğinden sorumludur. Ameliyathanede oluşan atıkları atık talimatına uygun olarak toplar. Hastaların ameliyathaneye ve ameliyathaneden servise transferinde sağlık personeli ile birlikte görev alır.-Hastane hizmetlilerinin kendilerine verilen görevlere uyumunu ve bu konularda eğitimini ilgili tabip, hemşire ve tıbbi teknisyenler sağlar.
-Görevini, kalite yönetim sistem politikası, hedefleri ve prosedürlerine uygun olarak yürütür.
Veri elemanı görev yetki ve sorumlulukları:
Ameliyathane birimi veri elemanı ameliyathaneye kabul edilen hastaya uygulanan her türlü girişim , işlem , kullanılan ilaç, malzeme, ve ameliyat bilgilerini ilgili hekim, hemşire ve anestezi teknisyeni yönlendirmesiyle otomasyon sistemine kaydeder ve ilgili hekim ile birlikte hastanın epikriz notunu yazar.Hasta için gerekli olan tetkiklerin otomasyon sistemi üzerinden kaydını yapar.
Faaliyetlerini hastanemiz hizmet kalite standartlarına uygun olarak yürütür.
BÖLÜMLE ĠLGĠLĠ YAZILI DÜZENLEMELER
-Ameliyathane; Ameliyathane Çalışma Talimatına göre çalışmalarını yürütür.
-Ameliyathane temizliği Ameliyathane Temizlik Talimatına uygun olarak servis temizlik planına göre yapılır.
-Ameliyathanede bulunan tıbbi cihaz ve malzemeler Cihaz Envanter Formu , Kalibrasyon Takip Formu, Kalibrasyon Bakım Planına göre takip edilir.
Kılık kıyafet çalışma düzeni : -Ameliyathanede ebe, hemşire, sağlık memuru, anestezi teknisyeni yeşil renk forma giymek zorundadır. Tüm hastane personeli kendini tanıtan yaka kimlik kartını takmak zorundadır.
-Ameliyathanede çalışma saatleri mesai içi 08-17 mesai dışı 17-08 hafta sonları 08-08 olmak üzere 24 saat şeklindedir. Ameliyathane hemşiresi hafta içi 16 saat , hafta sonu 24 saat nöbet
tutar.Anestezi teknisyenleri 24 saat nöbet tutar. Anestezi uzmanı mesai dışı saatlerde icap nöbeti tutar. Hizmet personeli 24 saat nöbet tutar.-Tüm personel çalışma sırasında hiyerarşi kurallarına uymak zorundadır. Herhangi bir sorun yaşandığında personel öncelikle ameliyathane sorumlusuna durumu iletmeli servis sorumlusu durumu bölüm amirine iletmelidir.-Hasta ve yakınlarına karşı çalışanlar hasta hakları yönetmeliğine uygun şekilde hareket etmeli hasta ile ilgili bilgileri yakınlarına uyun iletişim tekniklerini kullanarak mahrumiyet kurallarına dikkat ederek vermelidir
Hasta Hakları
-Hizmetten genel olarak faydalanma -Bilgilendirilme ve bilgi isteme
-Sağlık kuruluşunu veya personelini seçme ve değiştirme -Mahremiyet
-Reddetme, durdurma ve rıza alma -Güvenlik
-Dini vecibelerini yerine getirme
-İnsani değerlere saygı gösterilmesi, saygınlık görme ve rahatlık -Ziyaret ve refakatçi bulundurma
-Müracaat,şikayet ve dava Çalışan güvenliği
Çalışan güvenliği komitesi tarafından çalışanların olası risk ve riskli alan ve gruplar belirlenir.
Bölüm sorumlusu çalışanlar için risk değerlendirmesini çalışan güvenliği komitesi ile birlikte yapar.
-İğne ucu yaralanması olduğunda Kesici Delici Alet Yaralanması Bildirim Formu doldurulur, enfeksiyon hemşiresine bildirilir ve olay kayıt altına alınır.
-Kan veya vücut sıvısının sıçrama riski olduğu durumlarda kişisel koruyucu ekipman kullanılır. Kan veya vücut sıvısı sıçraması durumunda kan veya vücut sıçraması formu doldurulur ve enfeksiyon hemşiresine bildirilir.
-Bulaşma özelliği yüksek hastalar ve özellikli grupların tedavi ve bakım sürecinde izolasyon önlemleri alınır.
-Çalışanların maruz kaldığı olaylar kayıt altına alınır ve gerekli düzenleyici ve önleyici faaliyet başlatılır.
Hasta Güvenliği
Hasta güvenliği kapsamında;
1-Hasta kimlik bilgilerinin tanımlanması ve doğrulanması( Hastanemizde bu işlem için kimlik tanımlayıcı kol bandı kullanılır. Kol bandında hastanın protokol numarası, hastanın adı-soyadı ve tarihi yer alır.)
2-Çalışanlar arasında etkili iletişim ortamının sağlanması;
-Sözlü telefon talimatlarının alınma sırasında ilacın ismi, dozu, uygulama şekli, veriliş sıklığı açık olarak belirtilir.
-Telefon talimatı alınırken önce talimat yazılır, yazılan talimat geri okunur, doğruluğu talimatı veren kişiye onaylatılır.
-Talimatı veren tabibin adı-soyadı, talimatın alındığı tarih ve saat, sözel order talimatları formuna kaydedilir.
-Telefon talimatları sağlık kuruluşunun santralinde kayıt altına alınır.
3-Güvenli ilaç uygulamasının sağlanması;
-Hastanın beraberinde getirdiği ilaçlar için miat kontrolü yapılır.
-Hastaya ilaçları hemşiresi tarafından uygulanır.
-Stajyerlerin ilaç uygulaması hemşire denetiminde yapılır.
-İlaçlar kapalı kaplarda kişiye özel hazırlanır.
-Kaplarda hastanın kimlik tanımlayıcı bilgileri bulunur.
-Tedavi planı ilacın tam adını, dozunu, uygulama zamanını, uygulama şeklini, ve veriliş süresini içerecek şekilde doktor tarafından yazılır, kaşelenir ve imzalanır. Hemşire, hekimin tedavi planını hemşire gözlem formuna kaydeder.
-İlaç isimleri kısaltılarak yazılmamalıdır.
-Adı, yazılışı, okunuşu, ambalajı birbirine benzeyen ilaçlar dolaplarda ayrı raflara yerleştirilir.
-Yüksek riskli ilaçlar, yüksek riskli ilaç etiketi yapıştırılarak serviste kilitli dolaplarda saklanır.
-Pediatrik dozdaki ilaçların dolaptaki yerleşimi ayrı rafta yapılır, acil kullanılabilecek pediatrik ilaçların kilograma göre listelenir, listeler yıllık olarak güncellenir.
4-Kan transfüzyonunda güvenli uygulamanın sağlanması;
-Kan transfüzyonu öncesi kimlik doğrulama yapılır. Kan transfüzyonu uygulanacak ve kan örneği alınacak, hastanın kimlik bilgileri dosyasından, kol bandından ve kendisinden doğrulanır ve numunenin üzerine alındığı anda etiket yapıştırılır.
-Kan bankasından gelen kan ve kan ürünleri iki sağlık personeli tarafından kontrol edilir, Kan Transfüzyonu Bilgilendirilmiş Onam Formu hasta veya yakınına mutlaka imzalatılır.
-Transfüzyon sürecinde hastanın vital bulguları takip edilir, Kan ve Kan Transfüzyonu İzlem Formu doldurulup imzalatılır.
5-Radyasyon güvenliğinin sağlanması 6-Enfeksiyon risklerinin azaltılması;
-İzolasyon gerektiren durumlarda izolasyon tedbirleri alınır.
a-Standart önlemler tüm hastalara uygulanır. El hijyeni, eldiven kullanımı, önlük, maske, gözlük kullanımı, iğnelerin kesici-delici kutusuna atılması.
-El Hijyeni : Sıvı sabun 3-5 ml avu içine alınır. Diğer el yardımıyla armatür açılır. Sabun elin tüm yüzeyine yedirilir. Avuç içleri birleştirilerek ovulur. Sağ avuç içi sol el sırtı üzerinde ardından sol avuç içi sağ el sırtı üzerine getirilerek ovulur. Her iki elin parmakları iç içe avuç içleri bitişik şekilde ovulmaya devam edilir. Parmaklar birbirine karşılıklı gelecek şekilde kilitlenmiş ve parmakların arka kısımları avuç içine yerleşik ovulur. Sol avucun içinde sağ başparmak ardından sağ avucun içinde sol başparmak döndürülerek ovulur. Sol avucun içinde sağ el parmakları ve sağ avucun içinde sol el parmakları ileri geri hareket ettirilerek ovulur.
Bu işlemler en az 30 sn sürdürülür. İşlem sonunda kağıt havlu ile kurulama yapılır.
7-Hasta düşmelerinin önlenmesi, düşmelerden kaynaklanan risklerin azaltılması;
-Düşme riski bulunan hastalar Hemşirelik Hizmetleri Hasta Ön Değerlendirme Formunun doldurulması esnasında belirlenir ve riskli alanlar tespit edilir. Bu hastalar gerekli önlemleri almak amacıyla hemşire bankolarına yakın alanlarda ve sürekli gözetim altında tutulur.
-Düşme riskinin yüksek olduğu bölgelere uyarıcı levha konulur.
-Personel, hasta transferinde alınacak önlemler konusunda eğitilir.
-Hasta düşmesi olduğunda düşen hasta bildirim formu doldurulur, olay bildirimi yapılır ve düzeltici faaliyetler başlatılır.
8-Güvenli cerrahi uygulamanın sağlanması
9-Kayıt ve muayenenin beklemeden kaynaklanan olumsuzlukların önlenmesi 10-Temel yaşam desteğe sürecinin güvence altına alınması ( Mavi kod uygulaması )
-Hastanemizin mavi kod ekibi CPR konusunda deneyimli ve eğitimli uzman hekim ve anestezi teknisyenlerinden oluşur. Mavi kod durumunda hastanın servis doktoru, servis hemşiresi ve kat personeli ekibe dahil edilir.
Mavi kod durumunu tespit eden personel;
-Hastanın durumunu tanımlar ve yardım ister
-Kendisine en yakın telefondan ‘’2222’’ arar durumu ve yerini bildirir.
-Personelin acil arabasını çekmesini sağlar.
-Hastayımonitörize eder ve mavi kod ekibi ulaştığında ekibe yardım eder.
-Mavi kod durumunda en geç 3 dk içinde aranan bölgeye gidilerek olay yerine ulaşılır. Doktor ekip liderliğini alır CPR’ yi sürdürür ve tüm ileri yaşam desteği girişimlerini yönetir.
11-Yeni doğan ve çocuk güvenliğinin sağlanması ( Pembe kod talimatı )
Hastanemizde yatan veya hastaneye gelen bebek-çocuk hastaların güvenliği kaçırılmalarının önlenmesi ve kaçırılmaları durumunda standart bir yöntem belirlenmektedir.
-Olası bebek-çocuk kaçırılmalarına yönelik pembe kod uygulanmaktadır.
-Yatan hasta katlarında olabilecek çocuk kaçırmalarında katta bulunan hemşire ‘’3333’’
numaralı telefonla hastane güvenliğini arar.
-Güvenlik personeli pembe kod diye anons ederek diğer güvenlik personellerini haberdar eder. Gerekli güvenlik önlemleri alınır.
12-Hasta ve çalışanların fiziksel saldırı cinsel taciz ve şiddete maruz kalmalarına karşı gerekli güvenlik tedbirlerinin alınması ( Beyaz kod talimatı )
Mesai saati içinde ve dışında, hastane içerisinde ve bahçesinde sağlık çalışanlarına karşı oluşacak saldırı ve taciz olaylarında olayı gören veya yakında bulunan hastane personelinin
‘’1111’’ aramasında beyaz kod başlar.
-Güvenlik görevlisi olay yeri ve olayın içeriği ile ilgili bilge aldıktan sonra olay yerine intikal eder.
-Olaya sebebiyet veren kişi ve kişiler olay yerinden uzaklaştırılır.
-Beyaz Kod Olay Bildirim Formu doldurulur, Çalışan Güvenliği Komitesi tarafından değerlendirilir.
13-Afetler ve olağan dışı durumlarda tedbir alınması 14-Tıbbi cihaz güvenliğinin sağlanması;
-Birimlerde bulunan tıbbi cihazlar, Cihaz Envarter Formuyla kayıt altına alınır. Cihazların çalışır durumda olup olmadığı birim sorumluları tarafından takip edilir. Çalışır durumda olmayan cihazlar için İş Talep Takip Formu doldurulur ve teknik servise gönderilir.
Cihazların kalibrasyon aralığı Kalibrasyon Bakım Planında belirtilmiştir ve Kalibrasyon Takip Formu ile takip edilir.
Güvenlik Raporlama Sistemi
-İlaç güvenliği, transfüzyon güvenliği, cerrahi güvenlik, hasta düşmeleri, kesici-delici alet yaralanmaları, kan ve vücut sıvıları ile temas konularında yaşanan uygunsuz durumların raporlanması ve kalite yönetimin birimine bildirilmesi gerekir. Olay bildirimleri Güvenlik Raporlama Sistemi Bildirim Formu ile kalite yönetim birimine yapılır. Formlar Kalite Yönetim Direktörü tarafından değerlendirilir, gerektiğinde Düzenleyici-Önleyici Faaliyet başlatılır.
Hasta Bilgilendirme ve Rıza Alma
-Tanı tedavi amacıyla hastanın cilt, mukoza bütünlüğünü bozarak bir organa veyagis,ürüner sistem solunum sistemi lümenlerine yönelik yapılan tüm tıbbi işlemler hastanemize bilgilendirme yapılması gereken işlemler olarak kabul edilmiştir. Rıza alma işlemi uygulamayı yapacak personel tarafından hasta ile birebir temas kurularak yapılır. İlgilendirme ormunda mutlaka rızanın alındığı tarih ve saat, hastanın adı-soyadı imzası, hekimin adı-soyadı ve imzası yer alır.
Nöbet Değişim Süreci
-Sağlık personelinin nöbet listesi belirtilen saatten en az 15 dk önce formalı olarak çalışacağı birimde hazır bulunur. Acil durumlar dışında nöbet değişikliği talebinde bulunulmayacaktır.
Zorunlu hallerde kurum amirinin uygun görmesi halinde Nöbet Değiştirme Talep Formu doldurularak nöbet değişikliği yapılır. Nöbet değişikliğinin talebi mesai saatleri içerisinde gerçekleştirilir.
-Nöbeti teslim alacak sağlık personeli gelmeden çalışmakta olan görevliler ameliyathaneyi s terk edemez.
-Nöbet değişiminde görevi devir alangörevliye ameliyathane ve hastalarla ilgili önemli notlar aktarılır. Nöbet sırasında gelişen her türlü sorun, olay Nöbet Teslim Defterine yazılır, kurum amirine verilir.
UYUM EĞĠTĠMĠ
Uyum eğitiminin değerlendirme süreci bir aydır. Bu süre içinde personel ya da çalıştığı birimin sorumlusu tarafından herhangi bir aksama olmazsa personel uyum sürecini tamamlamış sayılır ve ilgili birimde görevine devam eder. Uyum eğitimi süreci boyunca birim sorumlusu tarafından eğitime tabi kişiye bölümle ilgili modülün eğitimini yapar.
Bölümle ilgili yazılı düzenlemeleri gösterir. Bölümle ilgili HKS konusunda bilgilendirir.
Ameliyathane biriminde çalışan hekimlerin genel ve bölüm uyum eğitiminden ilgili başhekim yardımcısı sorumludur. Ameliyathane biriminde çalışan hemşire ebe sağlık memuru anestezi teknisyeni genel uyum eğitiminden Sağlık Bakım Hizmetleri Müdürlüğü, bölüm uyum eğitiminden anestezi teknisyenleri sorumlusu ve ameliyathane sorumlu hemşiresi sorumludur.
Ameliyathanede çalışacak sekreter genel ve bölüm uyum eğitiminden Sağlık Bakım Hizmetleri Müdürlüğü sorumludur.
Ameliyathane modül eğitimi:
Ameliyathane modülünü kullanacak çalışana kendisine özel kullanıcı adı ve şifre düzenlenir ve modülü kullanacak alışanlar işlemleri kendi kullanıcı adı ve şifresi ile yapar. Ameliyathane modülü üzerinden ameliyathaneye kabul edilen hastaların kaydı yapılır. Hastalara yapılacak işlem yapılan ameliyat kullanılan yöntem uygulanan anestezi şekli ve işlemi uygulayan ekip ameliyat işlemleri menüsüne kaydedilir.Hastaya kullanılan ilaç ve malzemelerin kaydı yapılır ve hastalara hekim ve veri elemanı tarafından epikriz yazılır. Ameliyathanedeki arıza bildirimleri arıza bildirim menüsünden yapılır. Olay bildirimleri ( hasta düşmesi , kesici- delici alet yaralanması, kan ve vücut sıvısı
sıçraması) olay bildirim menüsünden yapılır. Ameliyathane modülünün eğitiminden bölüm sorumları sorumludur.
