KONYA YERLİ MOTOR ÜRETİMİNE HAZIR Doç. Dr. Recai KUŞ. Konya Otomotiv Yan Sanayi İş Kümesi

(1)

KONYA YERLİ MOTOR ÜRETİMİNE HAZIR Doç. Dr. Recai KUŞ

Konya Otomotiv Yan Sanayi İş Kümesi recaikus@gmail.com

(2)

BAŞLIKLAR



Giriş



Dünya da Motorlu Araç Üretimi



Türkiye’de Otomotiv Üretimi



Konya Otomotiv Sanayi



Değerlendirme

14.05.2014

Konya Yerli Motor Üretimine Hazır

(3)

Giriş 1/4



Otomotiv sektörü, dünyanın en büyük yatırımlarının gerçekleştiği sektörlerden birisidir. Sektörde, Ar-Ge ve üretim

kapsamında 85 Milyar Euro’luk yatırım harcaması gerçekleştirilmekte ve yatırım yapılan ülkelerde 433 Milyar Euro’nun

üzerinde vergi geliri sağlanmaktadır.

Otomotiv sektörünün 2 Trilyon Euro

civarında cirosu bulunmaktadır. Bu veri, dünyada ilk sıralarda yer alan sayılı

büyüklükteki ülkelerin ekonomisine

karşılık gelmektedir (

Otomotiv Sektörü Raporu (2013/2))

(4)

Giriş 2/4

 Dünya otomotiv sanayisinde küresel ölçekte 20 civarında ülkede faaliyet gösteren yaklaşık olarak 50 adet motorlu taşıt üreticisi firma

bulunmaktadır. Üretim genel olarak otomobil ve ticari araç olarak sınıflandırılmaktadır.

Sanayide yapılan üretimin yüzde 90 gibi büyük çoğunluğunu otomobil ve

kamyonetlerden oluşan hafif araçlar sınıfı oluşturmaktadır. Üretim adetleri otomobil sınıfına göre nispeten az olan diğer araç

sınıfları (minibüs, midibüs, otobüs, kamyon, çekici vb.) ise istatistiklerde ticari araçlar

olarak anılmaktadır.

(5)

Giriş 3/4

 Dünya otomotiv sanayi nin durumu ülkemiz otomotiv sanayi için de geçerlidir. Otomotiv sektörü, üretim içindeki payı ve ekonomik

katkı oranı değerlendirildiğinde, imalat sanayi içinde önde gelen sektörler arasında yer

almaktadır. Sektörün yurtiçinde yaratmış olduğu değerler (yurtiçi girdi kullanımı ve

katma değer toplamı) ekonomide çok önemli bir yere sahiptir. Sektörün imalat sanayi

toplam üretimi içindeki payı imalat sanayi sektörler ortalamasının üstündedir.

(6)

Giriş 4/4



Konya sanayi; otomotiv sanayi

sektöründe,1’i ana sanayi üreticisi, 300’ü otomotiv yan sanayi üreticisi 1000

civarındaki hizmet sağlayıcısı olan

yaklaşık 1300 firma ile Türkiye genelinde güçlü bir konuma sahiptir. Konya

otomotiv sanayi; rekabetçi maliyetlerle esnek üretim yapabilme, ihracat

deneyimi, yetişmiş insan gücü, esnek çalışma sistemleri gibi etkenlerin öne çıktığı bir sektördür.

(7)

Dünyada Motorlu Araç Üretimi

 Otomotiv üretimi başta demir-çelik olmak üzere, elektronik, yazılım, plastik, tekstil ve kimya

sanayilerinin gelişimini de beraberinde

getirmektedir. Sektörün ilişkili olduğu diğer imalat sanayi kollarındaki teknolojik ilerlemeler, büyük ölçüde otomotiv üreticilerinin talepleri

doğrultusunda gelişmekte ve şekillenmektedir.

 Otomotiv sektörü enerji ve hizmet sektörleriyle de doğrudan ilişkilidir. Enerji sektörünün dünyanın önde gelen endüstrilerinden biri olmasının temel nedenlerinin başında yine otomotiv sektörü

gelmektedir. Hizmet sektörleri tarafından

bakıldığında ise otomotiv sektörü, distribütörler, perakende satış, bakım ve onarım ve sigortacılık faaliyetleri başta olmak üzere çok sayıda hizmet sektörünün de gelişimine önemli katkılar

(8)

Dünyada Motorlu Araç Üretimi

 Otomotiv sektörü, yan sanayi ve ilişkili olduğu hizmet sektörlerini de kapsayacak şekilde ele alındığında, Türkiye ekonomisi için son derece kritik önemi bulunan bir sektördür.

 Türkiye’nin genç ve gelir seviyesi sürekli artan nüfusunun otomotiv ürünlerine olan talebi de artmaktadır. Talep tarafındaki canlılığın

yurtiçindeki ekonomik gelişmeye azami ölçüde katkı sunabilmesi için sektöre yönelik doğru

politikaların hayata geçirilmesine ihtiyaç vardır.

 Bu çerçevede, kamunun ve özel sektörün, doğru politikaların tasarımı için sürekli ve düzenli olarak birlikte çalışması büyük önem taşımaktadır.

(9)

Dünyada Motorlu Araç Üretimi

 Küresel ekonominin ağırlık merkezi batıdan doğuya kayarken, otomotiv üretimi ve pazarın da benzer bir coğrafi değişim göze

çarpmaktadır.

 2012 yılında dünya otomotiv pazarında Çin ve Hindistan’ın payı sırasıyla yüzde 24 ve yüzde 4 olarak gerçeklemiştir. 2028 yılına yönelik yapılan tahminler, Çin’in payının yüzde 28’e, Hindistan’ın payının ise yüzde 15’e çıkacağı öngörülmektedir.

(Kaynak :Dünya ve Türkiye Otomotiv Sektörü 2013 TEPAV)

(10)

Dünyada Motorlu Araç Üretimi

(11)

Dünyada Motorlu Araç Üretimi

(12)

Türkiye’de Otomotiv Üretimi



Otomotiv sektörü Türkiye’deki en

önemli sektörlerden biri. Son 7 yıldır bir numaralı ihracat sektörü

konumunda ve 400 bin kişiye istihdam sağlıyor. Türkiye Cumhuriyeti’nin 100.

yılı için öngörülen stratejik 2023

planında da sektörün, öncü güçlerden biri olması bekleniyor. Sektör

Türkiye’de çok yakından takip ediliyor ve önemli bir gündem konusu.

(13)

Türkiye’de Otomotiv Üretimi



Türkiye’de, genç nüfusuna ve nüfus artışına karşın pazarda kişi başına düşen araç sayısının dünya

ortalamasına göre düşük olması ilgi çekici bir noktadır. 2003 yılında

Türkiye’de 1000 kişiye 95 araç düşerken, son 10 yılda görülen büyümeyle birlikte 2012 yılının

verilerine göre 1000 kişiye 151 araç

düşüyor.

(14)

Türkiye’de Otomotiv Üretimi

Tablo 1. 2008–2012 Dönemi Ülkelere Göre Motorlu Araç Üretim Rakamları Kaynak: (Otomotiv Sektörü Raporu (2013/2), Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı)

(15)

Türkiye’de Otomotiv Üretimi

(16)

Türkiye’de Otomotiv İhracatı

Ülke Grupları Bazında Türkiye’nin Otomotiv Ürünleri İhracatı Tablosu (FOB USD) Kaynak: Otomotiv Kataloğu 2013

(17)

Konya’da Otomotiv Sanayi

 Türk otomotiv ana ve yan sanayisinin, yoğun

olduğu şehirler başta Bursa olmak üzere İstanbul, İzmir, Kocaeli, Ankara, Konya, Adana ve Manisa olarak sıralanmaktadır.

 1970’li yıllarda "Teknik İşbirliği" ile üretime başlayan ve 1980’li yılların ortasından sonra giderek artan yabancı sermaye katılımı ile

Ekonomik İşbirliği’ne dönüştüren otomotiv sanayisi, özellikle üretimde artan kalitesi ile rekabet gücünü arttırmış ve böylece küresel pazarlar için yeni ve uygun bir üretim merkezi haline gelmiştir.

 Otomotiv sektörü sahip olduğu yüksek ihracat

potansiyeli ve Türkiye’nin coğrafi avantajlarından dolayı, yabancı yatırımcıları kendine çekmeye devam etmektedir.

(18)

Konya’da Otomotiv Sanayi

 Konya otomotiv yan sanayii, ülkemizde imal edilen taşıt araçları için gerekli olan parçaların % 80’ini karşılayabilecek düzeye gelmiş

bulunmaktadır.

 Firmalarımızın büyük bir bölümü otomotivde dünya devlerine parça vermektedir. Firmalarımızın % 30’u uluslararası pazarlarda kabul gören ve ihracat için sahip olunması zorunlu olan kalite belgelerine sahiptir.

 Bununla birlikte Konya’da otomotiv adına her türlü üretimin

gerçekleştirilmesine rağmen TÜMOSAN dışında büyük ölçekte bir otomotiv firmasının bulunmaması büyük bir eksikliktir.

 Otomotiv yan sanayisinde güçlü yanlarının yanı sıra nitelikli hale gelmiş işgücü, merkezi konumdaki coğrafi yapısı, ulaşım alt yapısı, üniversiteleri ile bölge otomotiv firmaları için önemli bir stratejik yere sahiptir.

 Bu kapsamda Konya sanayisi en az bir otomotiv ana sanayisini destekleyecek kapasiteye sahiptir. Özellikle yerli otomobil üretimi

noktasında ortaya çıkan güçlü irade sonrasında Konya güçlü otomobil yan sanayii, üniversitelerin bu konuda çalışma arzusu ve güçlenen yatırım profili sayesinde bunu gerçekleştirebilecek kapasiteye sahiptir (KSO).

(19)

Otomotiv Sanayisine Destek Veren Kuruluşlar

 Konya da, Selçuk Üniversitesi, - Mühendislik Fakültesi

- Teknoloji Fakültesi

- Selçuk Üniversitesi İleri Teknoloji Araştırma ve Uyg. Merk.

- Konya Teknokent

-Meslek Yüksekokulları

 Necmettin Erbakan Üniversitesi -Mühendislik Fakültesi

 Karatay Üniversitesi - Mühendislik Fakültesi Mevlana Üniversitesi Mühendislik Fakültesi

Üniversitler ve diğer Ar-Ge kuruluşları ile TUBİTAK, SAN-TEZ projelerinin yanı sıra danışmanlık ve araştırma hizmetleri ile bölge sanayisinin bilgiyi teknolojiye dönüştürmede önemli bir yeri bulunmaktadır.

 Ayrıca, Konya Teknokent ve Konya Sanayi Odası bünyesinde yürütülen Bölgesel İnovasyon Merkezi, Made in Konya Projesi, Ekonomi Bakanlığı UR-GE projeleri gibi önemli ve katma değeri yüksek projeler otomotiv yan sanayi firmalarına bu süreçte destek olmaktadır (Konya otomotiv Yan Sanayi İş Kümesi Raporu 2013).

(20)

Konya Otomotiv Ana Sanayi

 Konya’da otomotiv ana sanayi’nde faaliyette bulunan Türk Motor Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (TÜMOSAN) fabrikası bulunmaktadır.

 1975 yılında motor tahrik ve aktarma organları ve benzeri teçhizatı üretmek amacıyla Kamu İktisadi Teşebbüsü olarak kurulmuş,

faaliyetlerini dizel motor ve traktör üretiminde yoğunlaştırmıştır.

 Türkiye’nin ilk dizel motor üreticisi olma özelliğini taşıyan TÜMOSAN 2004 yılında özelleştirilmiştir. Aynı marka ile üretilen traktörlere dizel motor sağlaması yanında TÜRK TRAKTÖR ve OTOYOL için de uzun yıllar dizel motor üretimi gerçekleştirmiştir

(21)

Konya Otomotiv Yan Sanayi

 Konya otomotiv yan sanayi güçlü yapısı ile gün geçtikçe gelişerek büyümektedir. Gelinen

noktada Konya otomotiv yan sanayi dünyanın birçok bölgesine ihracat yapmaktadır.

 Konya; savunma sanayi, havacılık sanayi, raylı sistemler sanayi, otomotiv sanayi, tarım

makineleri sanayi gibi birçok sektöre ürün vermektedir.

 Konya otomotiv yan sanayi sektöründe Konya Sanayi Odası kayıtlarına göre 300 civarında üretici firma mevcuttur. Bu firmaların üretmiş olduğu ürünlerden bazıları şöyledir:

(22)

(23)

Kaynak: Konya ili ihracat Analizi 2013

(24)

Konya’nın İhracat Yaptığı Ülkler

(25)

Konya Otomotiv Yan Sanayi Ürünleri

 Motor gömlekleri

 Piston

 Krank

 Subap

 Subap gaydı ve Subap bagası

 Segman

 Manifold

 Döküm ve dövme parçalar

 Radyatör

 Otomotiv saç parçaları

 Conta

 Dişli

 Aks

 Dingil

 Balata

 Bijon

 Jant

 Porya

 Ayna mahruti

 Hidrolik pompa

 Fren ekipmanları

 Süspansiyon parçaları

 Emniyet aksamları

 Hidrolik ve pnömatik sistemler

 Oto cam, koltuk

 Araç üstü ekipmanlar

 Elektrik ekipmanları ve aydınlatma sistemleri

 Filtreler

 Endüstriyel yağlar

 Kauçuk ve lastik parçalar

 Plastik kaporta parçaları

(26)

Konya’da Üretilen Motor Parçaları

(27)

Yerli Motorda Neden Konya

 Konya esnek üretim yeteneğine sahip değişen teknolojiye uyum sağlaması,

 Birçok parçayı üretebilme kapasitesine sahip olması, parça çeşitliliğinin çok olması,

 Düzenli ve sürekli gelişen altyapısı gelişmiş organize sanayilerine sahip olması,

 Küreselleşen ekonomi düzenine uyum sağlayan firmaların sayısının fazla olması,

 Merkezi bir alanda yer alan coğrafi konuma sahip olması,

 Genç ve kalifiye insan gücü potansiyelinin olması,

 Avrupa ülkelerine göre nispeten ucuz işgücü maliyetlerinin olması,

 Kalite yönetim sistemlerinin uygulanmasının artması,

 İhracatın istikrarlı bir şekilde yükselmesi,



(28)

Konya Otomotiv Sanayi Özellikleri

 Gelişmeye uygun üretim tesislerinin olması,

 Yüksek ihracat potansiyeli,

 İç pazarın genişliği ve pazardaki güçlü konumu,

 Gelişen teknolojilere uyum sağlama becerisi ile dünya otomotiv yan sanayine entegre olma kabiliyetinin yüksek olması,

 Mevcut halde bulunan dört üniversite ile ayrıcalıklı bir şehir olmasının yanında, Üniversite sanayi işbirliğinin güçlü olması,

 Marmara bölgesi gibi otomotiv ana ve yan sanayinin güçlü olduğu bölgelerde maliyetlerin giderek yükselmesi,

 Genç nüfus oranının yüksek olması

 Savunma sanayi gibi önemli ve kritik sektörlerde üretim yapan firma sayısının artması,

 Ar-Ge yatırımlarına ve inovasyona verilen desteklerin, teşviklerin olması,

 Teknokent’in sanayici ile işbirliği içinde çalışması

 Bölgesel İnovasyon Merkezi Projesi, Bilim Merkezi Projesi gibi yakın zamanda tamamlanacak önemli projelerin çalışmalarının devam etmesi,

 Büyüyen ve altyapısı güçlü Organize Sanayi Bölgesinin varlığı,

 Kaliteli üretim konusunda firmaların istekli olmaları ve bu yönde çalışmalar yapmaları



(29)

Değerlendirme

 Dünyanın hangi bölgesine gidilirse gidilsin, mutlaka otomotiv sektörü ürünü bir araca rastlamak mümkündür.

 Otomotiv sektörü ürettiği araçlarla hem insanların kişisel hem de işleri için gerek duyulan taşımacılık işlemlerini yerine

getirmektedir. Böylesi bir gelişim dünyayı daha da küçültmekte olup yeryüzünde ulaşılamayan bir bölge bırakmamaktadır.

 Günlük hayatımızda motorlu kara yolu araçları vazgeçilmez bir etkinliğe sahiptir. Böylesine önemli bir yaşam ünitesi olan araçlar dünyada hem yeni buluşların, hem de petrole dayalı harplerin temel nedenlerinden biri olmuştur.

 Otomotiv sektöründe gerek teknoloji, gerekse üretim adedi yönünden ön sırada olan ülkeler ekonomik güçlerini de

artırmışlar, dünya ticaretinde önemli yerlere sahip olmuşlar hegomanyalarını genişletmişlerdir.

 Otomotiv sektörü bir anlamda ülkelerin gelişmişlik seviyesini gösteren önemli bir ölçü unsuru olmuştur.

(30)

Değerlendirme

 Otomotiv sektöründe gerek teknoloji, gerekse üretim adedi yönünden ön sırada olan ülkeler ekonomik güçlerini de artırmışlar, dünya

ticaretinde önemli yerlere sahip olmuşlar hegomanyalarını genişletmişlerdir.

 Otomotiv sektörü bir anlamda ülkelerin gelişmişlik seviyesini gösteren önemli bir ölçü unsuru

olmuştur.

 Konya otomotiv yan sanayi sektörü oldukça

gelişmiş bir durumdadır. Birçok marka modelin

%70 den fazla parça ve ekipmanı üretilmektedir.

 Konya’nın önde gelen sektörlerinden birisi

Makine İmalat Sanayidir. Özellikle, metal işleme alanında Türkiye pazarının %45 ine sahiptir.

(31)

 Konya, metal döküm sanayi alanında Türkiye’de en önemli merkezlerden biridir. 450 firma

200.000 ton kapasiteyle üretim yapmaktadır.

Türkiye’deki metal döküm üretiminin %18 i Konya’da gerçekleşmektedir.

 Konya’nın Büyüyen ihracat kapasitesi

 • Geniş ihracat ağı (150 den fazla ülkeye ihracat)

 • Gelişmiş sanayi altyapısı

 • Eğitimli genç nüfus (100.000 den fazla üniversite öğrencisi)

 KONYA SANAYİSİ OLARAK YERLİ MOTOR ÜRETİMİNE HAZIRIZ

(32)

Organize Sanayi Bölgeleri

(33)

Üniversite Sanayi İşbirliği

(34)

Ar-Ge İmkanları

(35)

Prof. Dr. Hikmet Rende ve öğrencileri, tamamı

Türkiye'de üretilen yüzlerce parçayı bir araya getirerek ilk tam, yüzde yüz yerli dizel motoru yaptı.

(36)

(37)

ILGINIZDEN DOLAYI TEŞEKKÜR EDERIM

Konya Otomotiv Yan Sanayi İş Kümesi

(38)