2000-2001 YdlarInda Intihar Giri§imi Nedeniyle
.
Adli Raporiarl Verilen OlgularIn Incelenmesi*
Yrd. 00«. Dr. Bora BOZ*, Dr. bzgUr OEMiRKAN*, Dr. Arzu BOZ**, Yrd. 00«. Dr. Nesim Ku6u"**", CUTF Adli TIp Allah/lim Dah, Sivas.
** CUTF Aile Hekimli,~i Allah/lim Daft, Sivas. *** CUTF Psikiyarri Anahilim DaiI, Sivas.
Out
e.U.
TIp Fakilltesi Hastanesine adli makamlar aracllz,~lyla Intihar giri,}imi nedeniyle gelen olgular iy'in diiz en-len en raporlann epidemiyolojik ozelliklerine giire inceen-lenmesi amar,;landl.e.U.
TIp Fakiiltesi Hastanesinde / Ocak 2000-31
Aralzk 2001 tarihleri arasll1da adli raporlan veri/en 120 in-Tihar giri,}imi olgusunun dosyalan tek tek incelenerek; ya,}, cinsiyet, hNge, tarih, e,~itim durumu, Intihar yantemi,psikiyarrik tal1l ve hayati tehlikeye maruz kalma tespit edilmeye ~·alz,}zlml,}tlr.
Olgulann 92' si (%76.7) hayan, 28' i ( %23.3) erkektir. 77 olgu (%66.2) /5-24 ya,} gruhundadzr intihar giri:jimi en slk (15 olgu) A,~ustos aYll1da gon:ilmekle heraher 2 yzl ir,;inde aylara gore da,~llzmll1da anlamh fark g(jriilmemi~' rir. En sik kar,}zlaJLlan Intihar y(jntemi 106 (%88.3) olgu ile ila~' ilsmedir. Psikiyatrik ila~' kullananlar 49 (%40.8) olgu. analjezik ila~' kullanan 40 (%33.3) olgu tespit edilmiJtir. Psikiyatrik tam konan olgulann 25' inin (%20.8) depresyon. 25' inin (%20.8) uyum hozuklu,~u oldu,~u saptanmz:jllr. 73 (%60.8) olgunun Sivas il merkezinden giinde-rildi,~i. ya~·tna uygun e,~itim aJamasznda (j,~rel1ci O/(hl,~U, 6 (%5) olgunun hayati tehlikeye mana kaldt.~1 respit
edildi.
Bu ~'alz:jmada elde edilen hulgular gene I olarak literatiir ile uyumludur. intihar giri:jimi als'/Slndan daha riskli durumda o/an. 15-24 yaJ arasll1da ve (j,~renim Is'a,~/Ildaki gen~' eriJkinlerin sorunlannm profesyonel hir yakla~'lmla ele alll1arak de,~erlendirilmesi gerekt(~i, psikolojik destek verilmesinin yararh olaca,~z ve hu yaJ gruhundaki Inti -har giri,}imi slklz,~1111 azaltahilece,~i dii,}11niildii.
Anahtar Kelimeler: Adli rapor, Intihar giriJimi.
Retrospective Examination of the Cases in Cumhuriyet University Faculty of Medicine Having Forensic Reports Due to Suicidal Attempts in Years 2000 and 2001
Summary
In this study we aimed to examine the forensic reports with resrect to epidemiological properties arrangedl()J' the cases o/suicidal attempts and sent to Cumhuriyet University Faculty o/Medicine hy Forensic Offices.
We examined theflles
0/
the 120 suicidal attempt cases one hy one which were given forensic reports in Cum-huriyet University Faculty o/Medicine hetween the dates o/January 1st 2000 and Decemher 31st 2001 and we al-so tried to determine the aiterias o{the cases such as age, sex, region, date of the case, educational status. methodlit
the suicidal attempt. psychiatric diagnosis and exposure o/file threatening.7{),7 % of the cases were female (n=92) and 233 % of the cases were male (n=28). 66.2 % of the cases (n=77) were in the age group 0/15-24 years. Eventhough most ofthe suicidal attempt cases were in August (11= /5) there
Boz B, Demirkan O. Boz A. Kugu N
,vere no significant differences in distrihutiol1 oj'the l1umher oj'the cases according to the months during this 2 ye-ars period. He most common method used in suicidal attempts was drug intake with the ratio oj'88,3 % (11=106). 40.8 % oj'the cases (n=49) ingested psychiatric diagnosis 20,8 % (n=25) of the cases had diagnosis oj'depression and 20.8 % (17=25) had diagnosis oj'adaptation disorder. Most oj'the cases 60.8 % (11=73) had heen sentji"om Si -\'as city center and had an education level congenial with patient's age and
5
% (11.=6) oj'the cases had heen deter-mined to have lij'e threatening status.Our results oiJtained in this study were generally congenial vvith the other results in literature. Prohlems in the individuals hetween the ages oj' 15 -24 years old and youngs adults in education period who are in the risk group in respect oj'suicidal attempts should he evaluated hy a proj'essional approach. We think that psychological suppo)'{ may he use/ill! alld decrease the ji"equency oj'suicidal attempts in this age grou.p.
Key Words: Forensic report. suicidal attempt.
Giri~
intihar, insanm Qzbenligine yonelmi~ bir saldIrl olup, bireyin kendi ya§amma isteyerek son vermesidir. Tlbbi giirLi~lere giire intihar, bir hastahk degil,bir semptomdur ve diger semptomlar gibi farkh hastahklarda ortaya
ylka-bi lir ( I ).
Ulkelerin gelenekleri, dini inanylan ve sosyal davram§lannm, intihar olaylan Lizcrindeki onemi ve ctkisi bLiyLik-Wr. Yapdan ara~tJrmalarda; Lilkemizdeki intihar olaylanmn diger iilkelere nazaran oldukya az oldugu gozlenmektc-dir ki, bunun: dini inanylann toplum iizerindeki etkisinin fazla olmasmdan kaynaklandlgl soylenebilir (2).
Son ydlarda ozellikle geny nLifusta artan intihar oram bu fenomeni adli psikiyatrinin onemli bir konusu haline
gctirmi§tir (l). intihar giri§imi, psikososyal boyutunun yanmda ozellikle hukuku ilgilendiren yoni.iyle AdJi Tlp'ta
bLiyLik bir oneme sahiptir. Dramatik sonuylan ve bu sonuylann onlcnebilir olmasl nedeniyle, ki§iyi intihara
sLirLik-leyen nedenlerin iyi soru§tLlrulmasl, gelecekte olasl giri§imleri engelleyecektir.
Sivas ve kom§u illerin adli makamlan tarafll1dan intihar giri~imi olgularll1l11 adli raporlan, biilge hastanesi ko -nUl11unda olan CUTF Hastanesi 'nden istenmektedir.
Bu yall~mada, CUTF Hastanesi'ne gelmi§ intihar giri~imi olgulanllll1 epidemiyolojik ayldan degerlendirilmesi
amaylandl.
Gere~ ve Yontem
CUTF Hastanesi 'nde Ocak 2000-Arahk 2001 tarihleri araslI1da kesin adJi raporJan veri len 120 intihar giri~imi olgusullun dosyalan incelenerek; ki~inin ya§l, cinsiyeti, bolge, aylara gore dagJilml, egitim durumu, ba~vurulall in-tihar yontemi, tedavi a~amasmda konulan psikiyatrik tam ve giri§im nedeniyle hayati tehlikeye maruz kalma duru-mu tespit edilmeye yah§!lml~, ilgili mUzekkerelerden de olay yeri belirlenmeye ya!J~ilml§tlr.
Olgulann psikolojik durumlan ve psikiyatrik tanJlan, hastanemiz Psikiyatri polikliniginde uzman hekimler
tara-fll1dan bire bir gorLi§me ile yapJian muayenesi ile, bir k1smll1da da klinige yatIrllarak gozlemi neticesinde konmu§tur. Elde edilen veriler SPSS programma kaydedilmi§, istatistikler ve tabla Excel ve SPSS 10.0 programlan
araclil-gl ile yapJiml§tlr. istatistiksel yontem olarak ki-kare testi uygulanml~tlr.
Bulgular
CUTF Hastanesi 'ne I Ocak 2000-31 Aral!k 200 I tarihleri arasmda ba§vuran intihar giri§imi olgu say lSI 120' dir.
Olgulann %76.7'si (n:92) bayan, %23.3'Li (n:28) erkektir.
intihar giri§imi olgulan en slk 77 olgu (%66.2) ile 15-24 ya§ grubundadlr. ikinci slkl!kta 27 olgu (%22.5) ile 25-39 ya§ arahgll1da rastlanmaktadlr. intihar giri§imi olgulanmll ya§ dagdlml Tablo 1 'de gosterilmi§tir.
intihar giri~imine en slk olarak 15 olgu ile Agustos aYll1da rastlanmakta olup, 2 yd iyinde aylara gore dagllll11da <miamI! fark goriilmemi§tir.
~ofben zehirlenmesi, diger intihar giri§im yontemleri olarak bulunmu§tur. Psikiyatrik ila<;: kullamml 49 (%40.8) 01-guda, analjezik kullamml ise 40 (%33.3) olguda gorlilmli§, 16 olguda (15.1) ise, evde bulunabilecek kendisine ya da diger aile fertlerine Ledavi amaclyla veri len ila<;:lann (antibiyotik, antihipertansif, ... ) alImllla raSLlallllll§l!r (Tablo
I)
Psikiyatrik tandl olgulann 25'i (%20,8) depresyon, 24'li (%20) uyum bozuklugudur. 46 olguda (%38.3) ya psi-kiyatrik muayenenin normal oldugu ya da ki§inin hekimlerin onerilerine uymamalan sonucu kayJt eksikligi oldugu gi.irlildli.
Olguiann <;:ogunlugunun 73 (%60,8) Sivas il merkezinden gonderildigi, 62 olgunun (%51.7) dosyalarmdaki ka-Ylt eksikligi nedeniyle egitim durumu hakklllda bilgi edinilemedigi, diger olgulann ya§ma uygun cgitim a§amasll1-da ogrcnci oldugu, 6 (%5) olgunun intihar giri§imi nedeniyle hayati tehlikeye maruz kaldlgl tespit edildi,
intihar giri§imi olgulanmn ozellikleri ve Ylllara gore dagillml Tablo l' de gostcrilmi§tir.
Tablo 1. intihar Olgulannlll Ozelliklerine Gore Degerlendirilmesi,
Olgu SaYlsl 2000 % Olgu SaYlsl 2001 %
CiNSiYET Kadm 35 74,5 57 82,6 Erkek 16 25,5 12 17.4 Toplam 51 100 69 100 VAS 0-14 3 5.9 5 7.2 15-24 33 64.7 44 63.8 25-39 12 23.5 15 21.7 40-64 3 5,9 4 5.8 65+ I 1.5 Toplam 51 100 69 100.0 iNTiHAR YONTEMi ila<;: l<;:me 43 84.0 65 93,0 Damar A<;:ma 2.0 1.4 ASY 2 4.0 2 2.8
Fare Zehiri i<;:me 1 2.0 0
Yliksekten Atlama' 2 4.0 0 ~ofbcn Zchirlenmesi 2,0 0 ASI 2.0 I 2.8 Toplam 51 100.0 69 100.0 HA Y A Ti TEHLiKE Var 3 5.9 3 4.3 Yok 48 94.1 66 95.7 Toplam 51 100.0 69 100.0
Boz B, Demirkan G, Boz A, Kugu N GELDiGi YER Sivas Merkez 35 68.6 38 55.0 Sivas il<;:eler 5 9.8 7 10.1 Diger 11 21.6 24 34.9 Toplam
51
100.069
100.0PSiKiY A TRiK T ANI
Depresyon 12 23.6 13 14.5 Anksiyete Bozuklugu 4 7.8 6 8.7 Uyum Bozuklugu 9 17.6 15 21.7 Psikoz 4 7.8 3 4.3 Alkol Baglmhhgl 2.0 1 1.5 Tam yok 21 41.2 25 36.3 Toplam
51
100.069
100.0KULLA NILAN iLA<;
Analjezik 14 34.1 26 40.0
Psik. ila<;: 18 43.9 25 38.5
Anksiyolitik 4 9.8 3 4.6
Diger 5 12.2 I 1 16.9
Toplam
41
100.065
100.0Olgu SaYlsl 2000 % Olgu SaYlsl 2001 %
EGiTiM DURUM ilkokul m. 9 17.6 5 7.2 Ortaokul m. 1 1.5 Lise 2 4.0 3 4.3
o
niversiLe 2.0 1.5 Ogrenci 12 23.5 24 34.8 Bilgi yok 27 52.9 35 50.7 Toplam51
100.069
100.0 AY Ocak 4 7,8 5 7,3 ~ubat 4 7,8 7 10,1 Mart 4 7,8 7 10, I Nisan 5 9,8 8 11,6 MaYls 3 5,9 5 7,2 Haziran 4 7,8 7 10,1 Temmuz 5 9,8 3 4,4 Agustos 7 13,9 8 11,6 EylLil 4 7,8 5 7,2 Ekim 3 5,9 3 4,4 Kaslm 3 5,9 3 4,4 Aralik 5 9,8 8 11,6 Toplam51
100.069
100.0Adli Tıp Dergisi 2003; 17(2): 35-40
mu~tur (3-7). Ollimle sonuvlanan intihar olgulannm incelendigi vah§malarda, erkeklerde oranm arttIgl gorlilmekte-dir (3,5.8-16). T.e. Ba§bakaniIk Devlet istatistik Enstitlisli (DiE) verilerine gore, 1998 yIlI intiharlannm toplaml,
1125'i erkek, 765'i kadm olmak lizere 1890'dlr (2). Japonya'da yapIlan bir c;:alt§mada (17) erkeklerin daha yliksek oranda intihar giri§iminde bulunduklan, Finlandiya'da yapIlan bir vaiI§mada ise (18), mahkum erkeklerin nonnal ycti§kin erkek nlifusuna gore liv kat daha fazla intihar giri§iminde bulunduklan ortaya konmu§tur. Olgulanmlzm c;:ogunlugunu 15-24 ya§ gurubu genvler olu§tunnaktadlf, Yine valI§mamlzla uyumlu olarak, 1998 yilt DiE verileri-ne gore. 1890 olgunun 661 'ini 15-24, 418 'ini 25-39 ya§ aralIgmdaki olgular olu§turmaktadlr. intiharlann en overileri-nem- onem-Ii ncdeni % 31.59 ile hastahk olmakta, bunu %26.56 ile aile gec;:imsizligi, % 14.66 ile de ge~im zoriugu takip et-mektedir (2). Gene;: yeti§kinlik doneminin ivsel ve dl§sal stres faktorleriyle en sik kar§I1a§lldlgl donem oldugu ifade edilmektedir (6,8-12,15,16,19). Olgulann aylara gore daglltmmda; en c;:ok olgunun Agustos aymda gorlilmesi, Sa-gmc;: ve arkada§lanmn yaptlgl e;:ah§mada (20) Agustos-Araltk doneminde en slk rastianmasl ile, aylara gore dagIiI-mmda anlamiI fark olmamasl ise Kaplan ve arkada§lannm yaptlgl bir c;:a!J§mayla (21) uyumludur. Japonya'da yapl-Ian bir e;:a!J§mada, intihar giri§imine en sIk Mart ve Temmuz aylan arasmda rastlandlgI, Nisan aymda da pik yaptlgl saptanml§ur (17).
intihar giri§imi yontemi olarak olgulann e;:ogunlukla yiiksek doz ilae;: ivmeyi kullanmalan ve hayati tehlike oran-lannm dli§liklligli benzeri valt§malarla uyumludur. ilav iverek intihar giri§imi, ozellikle kadmlann ba§vurdugu yon-temdir (3-6, 16,22). 1998 yIlI DiE verilerine gore, vogunun (%41.69) kendini asarak intihar ettigi, ate§li silah (%25.71) ve kimyevi madde kullananlann (%15,93), ikinci ve iiviincli sirada yer aldlgl saptanml§tlr (2). Ollimle so-nw;:lanan olgulan kapsayan vaiI§malarda, Tlirkiye'de asmm, batl lilkelerinde atqli silah kullammlllm Sik gorlilme-sinin, sosyokliltiirel etkile§imle ili§kili oldugu dli§linlilmli§tiir (5,14,15,22).
intihar giri§imlerinin en slk nedeni, depresyondur. Bu vah§mada da olgulann vogunlunun depresyon ve uyum bozuklugu tanIian aldlgl saptanml§tlr (2,6,8,13,15,16,19,22-26). Tespit edilen ilav tlirlerine gore psikiyatrik ve analjezik ilav1ann vogllnlugu olu§turmasl, intihar giri§imlerinin en slk psikiyatrik bozuklllgU olan ki§ilcrde gorLil-mcsi ve analjeziklerin evde bulunma oranmm yliksekligi nedeniyle anlamllda.
Olgulann egitim durumll incelendiginde vogunlugunun ya§ grubuyla uyumlu egitim a§amaslllda ogrenci oldugll saptanml§tlr.
Sonllv olarak, bll valI§mada elde edilen blllglliar genel olarak literatlir bilgileriyle llYllmllldllr. intihar giri~imi aC;:lsmdan daha riskli durumda olan 15-24 ya§ arasmda ve ogrenim vagmdaki genv eri§kinlerin sorunlannlll profcs-yonc\ bir yakla§lmla ele almarak degerlendirilmesi, ruhsal destek verilmesinin yararll olacagl ve bu ya§ grubundaki intihar giri§imi slkltgml azaltabilecegi dli§liniildii. Genvlere e;:e§itli hobi ve sosyal aktivite ortamlan hazlrlanmasl, ailelerin egitimi ve bilinvlendirilmesi, okullarda rehber ogretmenlerin yararltltgmm arttrtlmasl, psikolog vc psiki
-yatrislcrc ba§vuru konusunda toplumda ycrlc§mi§ olan onyargmm a§tlmasl sorunun vozlimlinde bliYLik yarar sagla-yacakttr.
Kaynaklar
J. Soysal Z, <;:akahr C. Adli Tip Cilt Ill. istanbul Dniversitesi Baslm ve Film Merkezi, istanbul-1999: 1525,
2. intihar istatistikleri 1998, T.c. Ba~bakanhk Devlet istatistik EnstitiisU, DiE Matbaasl, Ankara, ~ubal-200 I
3. Tlirker M, Beyazla~ FY. Boz B. 1994-1996 yilian araslnda Sivas'ta gorulen intihar olglliarmin Adli TIp aC;lsmdan incelenmesi. Ege TIp
Dcrgisi 2000; 39 (2): 79-83.
4. Ahlin G. Azmak D, Yilmaz A, Ydmaz G. Trakya Dniversitesi TIp FakUltesi Acil servisine ba~vllran adli olglliann ozclliklcri. Adli TIp
Blilleni 1997; 2 (2): 62-66.
S. Bekaroglu M. Birinci basamak ic;in acil psikiyalri. Uniform Matbaasl, istanbul 1998.
(,. Allan T. Bennett MD. Elderly suicides. Am J Forensic Med PathoI2001; 22 (2): 169-172.
7. Byard RW, Knight D, James RA, Gilbert J. Murder-suicides involving children. A 29 year sludy. Med Sci Law 2001: 41 (I): 89.
S, Rothschild MA. Raatschen HJ. Schneider V. Suicide by self-immolalion in Berlin from 1990102000. Forensic Sci Inl 2001: 124 (2-3).
163-166.
Boz B, Demirkan a, Boz A, Kugu N
I (J, Katk,c, U, azkok MS, azkara E. Sivas ilinde intihar olgulannm degerlendirilmesi. 1. Adli Bilimler Kongresi. Adana. 12-15 Nisan 1994. Kongre azet Ki~dbl, 115-118.
II. Kok AN, aztlirk S, Tunali i. Yatarak tedavi goren 959 adli vakanlll retrospektif degerlendirilmesi. Adli TIp Dergisi 1992: ~: 93-98. 12. Weinberger LE, Sreenvasan S. Child and adolescent suicide in a large, urban area; psychological, demngraphic and situational factnrs.
Forensic Sci 2001: 46 (4): 896-901.
13. Houston K. Hawton K, Sheppard R. Suicide in young people aged 15-24: a psychological autopsy slUdy. J Forensic Sci lOOO: 45 (6): 1256-1258.
14. Bennen AT. Collins KA. Suicide: a ten year retrospective study. Am J Forensic Med Pathol 1999: 20 (4): 323-327.
15. Lee CJ. Collins KA, Burges SE. Suicides of under 18 age: a teen year retrospective study. Am J Forensic Med Pathol 1999:20 ( I ): 27-30. 16. Eungprabhandth V. Suicide in Thailand. Forensic Sci 1975; 5 (19):43-51.
17. Yamamoto Y, Yamada M. Fukunaga T, Tatsuro Y. Statistical studies on suicides in Shiga prefecture during the 15 year period 1974 to 1988. Nippon Hoigoku-Zasshi 1990: 44 (2): 190-198.
18. Joukamaa M. Prison suicide in Finland, 1969-1992. Forensic Sci Int 1997: 89 (3): 167-174. 19. Koknel a. Genel ve Klinik Psikiyatri. Nobel Tip kitabevi .istanbul 1989.
20. Saglll<; H. Kugu N, Akyliz G, Dogan O. Yatarak tedavi goren olgularda intihar oyklislinlin ara~tlrllmasl. Anadolu Psikiyatri Der.
2000: 1 (2): 83-88.
21. Kaplan HI. Sadock BJ. Synopsis of Psychiatry. Sekizinci Baskl: Mass Publishing Co. 1994: 804. 22. Polat O. Adli Tip. Der Yaymlan, istanbul 2000, 247-254.
23. Tokdemir M, Kli<;liker H, Aksu A. Firat Oniversitesi TIp Fakliltesine ba~vuran adli olgulann retrospektif olarak degerlendirilmesi. Firat TIp Dergisi 2000: 2 (2): 151-155.
24. He XY. Felthous AR, Holzer CE, Nathan P. Factors in prison suicide: one year study in Texas. J Affect Disord 2001: 63 (1 3): 159-170. 25. Hitosugi M. Retrospective analysis of the forensic autopsy cases of psychiatric patients. Med Sci Law 2001: 41 (1): 39.
26. Litman RE. 500 psychological autopsies. J Forensic Sci 1989; 34 (3): 638-646.
ilcti~im Adresi: Yrd. Do~. Dr. Bora Boz COTF Adli TIp A.D .. SR140, Sivas e-mail: bboz@cllll1huriye1.edll.tr.
