ONDOKUZ MAYIS UNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ
ÖĞRENME STİLLERİ
Ders İçeriği*
-Öğrenme Stili Nedir?
-Öğrenme Stillerini Bilmenin Yararları -Öğrenme Stilli Teorileri
1-Antony F. Gregorc 2-Kathleen A. Butler
3-Carl Custav Jung ve Briggs & Myers 4-Bernice McCarthy
5-Rita Dunn ve Ken Dunn 6-Marie Carbo
7-Kolb’un Öğrenme Stili Modeli
8-Walter B. Barbe, Michael N. Jr. Milone & Barbara K. Given & Barbe Swassing -Öğrenme Stillerinin Saptanması ve Stil Odaklı Öğretim Tasarımı
Öğrenme Stili Nedir?
Son zamanlarda öğrenme üzerinde yapılan araştırmalarda öğrencinin “ne”
öğrendiğinden çok, “nasıl” öğrendiği ve öğrenme sürecinde “hangi” yolları izlediği incelenmeye başlanmıştır. Buna paralel olarak öğrencinin bireysel özellikleri, ilgisi ve yeteneğinin yanında öğrenme biçiminin belirlenmesi de önem kazanmıştır.
Öğrenme stilleri; bireyin doğuştan sahip olduğu ve onun başarısını etkileyen karakteristik özelliğidir. Bireye özgü öğrenme yoludur. Bu yollar bireyden bireye farklılık göstermektedir. Dolayısıyla bireyler için tek bir öğrenme stiline sahiptir denilemez. Öğrenme bireye özgü yollarla kazandırıldığında daha kalıcı ve kolay olur. Öğrenme stili bireyin yetenek ve yaşantılarının bir sentezidir. Bir öğrenme stilinin diğerine göre üstünlüğü söz konusu değildir. Herkesin kendine özgü ve değerli bir öğrenme stili vardır.
Kimimiz harita ve şema gibi görsel araçlarla, kimimiz sesli araçlarla, kimimizde dokunarak ya da yaparak daha iyi öğreniriz. Bunlar bizim öğrenme stilimizi gösterir.
Öğrenme stilimiz doğuştan var olan ve yaşamımıza yön veren, geleceğimizi belirleyen bir özelliğimizdir. Öğrenme stilimiz yaşam boyu değişmez, ama yaşamımızı değiştirir.
Öğrenme Stillerini Bilmenin Yararları
Öğrenme stillerini bilmenin yararları şunlar olabilir:
1-Bireylerin öğrenme döngüsündeki güçlü ve zayıf yönlerinin bilinmesini sağlar.
2-Zayıf yönlerinin geliştirilmesi için önlemler alınmasına imkân sağlar.
3-Birlikte çalışmaya en uygun bireylerin bir araya getirilmesini sağlar.
4-Sınıflardaki çeşitliliğin gözetilmesine olanak sağlar.
5-Öğrenci özgüven, ilgi ve motivasyonlarını olumlu yönde etkileyecek öğrenme ortamlarının ve eğitim planlarının hazırlanmasını sağlar.
6-Öğrencilerin öğrenme potansiyellerini en üst seviyeye çıkarır. Okulda başarıyı artırır.
7-Öğrenmede, stres ve hayal kırıklığı azalır.
8-Çeşitli öğrenme ve öğretme stratejileri kullanılabilir.
ONDOKUZ MAYIS UNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ
9-Öğrenene; güçlü ve zayıf yönleri hakkında fikir verir. Öğrenme sürecinden zevk almasını, beynini etkili kullanmasını ve merakını artırır.
10-Yaşam boyu öğrenme ve işbirliğini artırma konusunda yardımcı olur.
Sınıfta tembel ya da yaramaz olarak bilinen pek çok öğrencinin sadece öğrenme stilinin bilinmediği ya da dikkate alınmadığı için öğrenemediği ya da istenmeyen şekilde davrandığı bir gerçektir. Eğer bireylerin öğrenme stilinin ne olduğu belirlenirse, bu bireylerin nasıl öğrenebilecekleri ve kendileri için nasıl bir öğretim tasarımı yapılabileceği de daha kolay bir biçimde kestirilebilir.
Öğrenme Stilli Teorileri
Bireylerin farklı yollarla öğrendiğinin anlaşılmasıyla öğrenme stili ile ilgili çok sayıda teori ve modellerin ortaya atıldığı görülmektedir. Öğrenme stilleri teorisi Carl Jung ile başlar.
C. Jung insanın anlama, karar verme ve etkileşim sürecinde etki yada tepkilerdeki önemli farklılıklara dikkat çekmektedir. Öğrenme stilleri ile ilgili çeşitli teoriler ortaya atan araştırmacılar şunlardır:
1-Antony F. Gregorc 2-Kathleen A. Butler
3-Carl Custav Jung ve Briggs & Myers 4-Bernice McCarthy
5-Rita Dunn ve Ken Dunn 6-Marie Carbo
7-Kolb’un Öğrenme Stili Modeli
8-Walter B. Barbe, Michael N. Jr. Milone & Barbara K. Given & Barbe Swassing Dersimizin kapsamında öğretmen adayları için kullanışlı, daha anlaşılır ve en son geliştirilmiş olan sadece Walter B. Barbe, Michael N. Jr. Milone & Barbara K. Given & Barbe Swassing’in öğrenme stili modeli açıklanmıştır.
8-Walter B. Barbe, Michael N. Jr. Milone & Barbara K. Given & Barbe Swassing ÖĞRENME STİLİ MODELİ
Bu araştırmacılar öğrenme stillerini görsel, işitsel ve kinestetik olarak 3 kategoride incelemektedirler.
Görseller
1. Genellikle düzenli ve titizdir. Karışıklık ve dağınıklıktan rahatsız olurlar.
2. Araç gereçlerin yeri bellidir ve bunların yeri değiştirilmez.
3. Çantaları, dolapları her zaman düzenlidir.
4. Dağınık ortamlarda çalışamazlar.
5. Yazmayı sevmeseler de defterlerini temiz ve itinalı kullanırlar.
6. Diğer öğrencilere göre örnek gösterilirler.
7. Düz anlatım dediğimiz öğretim yönteminden yeterince yararlanamazlar.
8. Dersi anlamaları için görsel malzemeler kullanılmalıdır. (Harita, poster , şema,grafik gibi...) 9. Öğrendiklerini gözlerinin önüne getirerek hatırlamaya çalışırlar.
Görsel Öğrenci
ONDOKUZ MAYIS UNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ
1. Okulda tertipli ve düzenlidir.
2. Kullanılmış ve yıpratılmış kitapları hiç sevmezler.
3. Çok hareketli olmadıklarından sınıfta fazla sorun çıkarmazlar.
4. Öğretmeni gözleriyle takip ederler.
5. Öğretmenin kıyafetinin düzenli olması onlar için önemlidir.
6. Okul kıyafetleri düzenlidir, yakası bir tarafa, kravatı bir tarafa kaymaz.
7. Ödevlerini itina ile yaparlar.
8. Sözlü talimatları takip etmekte zorlanırlar.
9. Talimatların sistemli ve basamaklı olması onları rahatlatır.
10. Kurallara uymak ve disiplinli olmak en büyük özellikleridir.
11. Karmaşık ve ne olacağı belli olmayan işlerde huzursu olurlar.
12. Uzak geleceğe ait planlar yaparlar.Plansızlık onlar için huzursuzluk demektir.
13. Gördükleri şeyleri görüntü olarak belleğe aktarırlar ve görüntülü olarak hatırlarlar.
14. Okudukları metindeki yazım,noktalama ve diğer dilbilgisi kurallarına duyarlıdırlar ve hataları çabuk fark ederler.
15. En hızlı ve başarılı okuyan gruptur.Fakat işitsel özellikler taşımazlarsa,ahenkli ve güzel okuma konusunda başarılı olamazlar.
Görsel Yetişkinler
1. Yukarıdaki tüm özellikleri taşırlar.
2. Çalıştıkları yerde insanların dağınıklığına ve düzensizliklerine inanamazlar, genellikle kasıtlı yaptıklarını sanırlar.
3. Planlamaya bayılır.İşler planladıkları gibi gitmese huzursuzluk yaşarlar.
4. Hızlı konuşurlar.
5. Yazdıkları iş mektupları düzgün ve mükemmel olarak yerleştirilir.
6. Disipline, kural koymaya ve kurallara uymaya çok isteklidirler.
7. Yapılacak işleri tarihlendirirler ve bu tarihlere uymaya özen gösterirler.
8. Görünüşlerine ve kıyafetlerine önem verirler.
9. Arabaları çiçek gibidir. Her tarafı düzenlidir.
10. Masa üzerinde yığınlar olsa bile mutlaka kendilerine özgü görüntü özellikleri taşır.
11. Görsel babaların çocuklarıyla boğuştuklarını göremezsiniz.
12. İyi gözlemcilerdir.
İşitseller
1. İşitsel çocukları tespit edebilmek için çocukluk aşamasına gelmesi beklenmelidir.
2. Diğer gruplardakine göre daha konuşkandır.
3. Oyunlarını kendi başlarına bile oynuyor olsalar sanki yanlarında birileri varmış gibi konuşarak oynarlar.
4. Yaşlarına göre daha kapsamlı cümleler kurarlar, kelime dağarcıkları geniştir.
5. Konuşmalarında bir ahenk ve melodi vardır.
İşitsel Öğrenci
1. Derste kendi kendilerine de olsa konuşurlar ve bu sebeple öğretmen tarafından uyarılırlar.
2. Sessiz okumakta zorluk çekerler, kulaklarının duymadıklarını anlamakta zorlanırlar.
3. Konuşmaları,jest ve mimikleri taklit edebilirler.
4. Sınıf içerisinde sesten çok rahatsız olur.Konsantre olabilmeleri için hiçbir sesin olmamasını isterler.
5. İşitseller düşünürken de düşündüklerini sesli hale getirirler.
6. En iyi işiterek öğrenirler.
7. Yabancı dil öğrenmeye yatkındırlar.
ONDOKUZ MAYIS UNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ
8. Konuşma ve dinleme becerileri çok iyidir.Okuma ve yazma becerilerinde zorlanırlar.
9. Bulundukları yörenin şivesini ve öğretmenin telaffuzunu hemen kaparlar.
10. Konuşarak öğrenirler.
11. Şarkıları baştan sona sadece dinleyerek öğrenebilir.
İşitsel Yetişkinler 1. Konuşkandırlar.
2. Güzel ve ahenkli konuşurlar, ses tonlarını iyi ayarlarlar.
3. Müziğe duyarlıdırlar. İş yaparken müzik dinlemeyi severler.
4. Sabah kalktıklarında şarkı mırıldanırlar.
5. Telefonun karşı tarafındakini ses tonundan hemen tanırlar.
6. Okumaktansa dinlemeyi tercih ederler.
7. Dinlerken sürekli tastik edici yada red edici sesler çıkarırlar.Hıı hı, tamam, haa, hay Allah,cık cık,yapma ya...gibi.
8. Şöyle bir espiri her şeyi anlatır.”Görsellikten uzak bir işitsel amirle aynı yere düşmede nereye gidersen git.” Çünkü bilinir ki uzun süreli planlama sadece görsellerin işidir.
Kinestetikler
Bebekliklerinde bile sürekli hareket isterler.
1. Dokunmayı ve dokunulmayı severler.
2. Düşme, itme,çekme,çarpışma son derece doğal davranışlarıdır.
3. Evin dışında oynuyorlarsa taşlar, topraklar, kayalar,ağaçlar ile sarmaş dolaştırlar.
4. Temiz kıyafetlerle evden çıkarlar, döndüklerinde gömlekleri sökülmüş,pantolon ve etekleri yırtılmış,düğmeleri kopmuş,dizleri sıyrılmış,üstleri toz toprak içinde geri dönerler.
5. Görsel kişiler bu tür insanlara tahammül edemezler.
6. Görseller görüntü belleği,işitseller ses belleği,kinestetikler kas belleği kullanırlar.
7. Eşyalarının karışık olmasından hiç rahatsız olmazlar.
8. Tertipli olmak için çaba göstermezler.
Kinestetik Öğrenci
1. Okul hayatında zorlanırlar.
2. Oturdukları yerde uzun süre oturamazlar.
3. Görsel öğretmen kinestetik öğrenciyle daha çok sorun yaşar.Öğrenciyi yaramalıkla suçlar.
4. Parmak kaldırmak, öğretmenin kendisini görmesini beklemek zaman kaybıdır.O derhal harekete geçer. Öğretmenin “Tahtayı kim silecek?”demesi fırlaması için yeterlidir.
5. Kinestetik öğrenci görsel ve işitsel mesajları algılamakta zorlanır. Ancak yaparak algılarlar.
Mesajın anlaşılması için bedensel temas kurmalısını.(Omuzuna el koyma gibi..)
6. Onların da size dokunmasına izin verin. Koridorlarda düşen çocukların üzerine atlayanlar kinestetiklerdir. Kinestetik öğrenciler kondisyon bisikletinde kitap okuduklarında daha iyi anlarlar. El şakası yaparlar,konuşurken el ve kollarını bol bol kullanırlar.
7. Dokunsallar daha çok ellerini kullanarak öğrenirler.
ÖĞRENME STİLLERİNİN SAPTANMASI
Öğrenme stillerinin belirlenmesi için birçok ölçek çalışması yapılmıştır. Bunları internet ortamında bulup kullanabilirsiniz. Ayrıca gözlem, görüşme ve aile ile görüşme yapılarak da öğrencilerin öğrenme stilleri belirlenebilir. Ama unutmamalıdır ki bu stilleri belirleyerek, öğrencilerin öğrenme stilleri ile etiketlenmemesi gerekir.
ONDOKUZ MAYIS UNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ
Örnek:
ÖĞRENCİLER İÇİN ÖĞRENME STİLLERİ BELİRLEME TESTİ 1-Sınıfta arkadaşlarımla birlikte tartışarak ve sohbet ederek öğrenmeyi severim.
2-Kendi kendime çalışmayı severim.
3-Yanlışlarımı öğretmenimin anlatarak düzeltmesini severim.
4-Düzenli bir sıram olsun isterim ve sürekli düzenli olması için çaba gösteririm.
5-Sınıfta hareket edebileceğim her olaya var gücümle koşarım ve katılırım.
6-Fıkra ve masal anlatmaktan hoşlanırım.
7-Defterime sürekli şekiller çizerim.
8-Daha iyi öğrenmek için müzik ve ritmi severim.
9-Ellerimi kullanabileceğim bir şeyler yapmaktan hoşlanırım.
10-Sınıfta çok fazla konuşurum.
11-Okuldaki sportif faaliyetleri severim ve katılırım.
12-Öğretmenler sınıfta çok hareket ettiğimi düşünürler.
13-Okul şarkılarını çok severim ve çabuk öğrenirim.
14-Boş zamanlarımda arkadaşlarımla konuşmayı severim.
15-Yeni gördüğüm şeyleri mutlaka elime alır ve incelerim.
16-Çalışırken sık sık durur, başka şeyler yaparım.
17-Arkadaşlarıma el şakası yapmayı severim.
18-Çizgi roman okumayı severim.
19-Resimli bulmaca çözmeyi severim.
20-Sessiz okumayı severim.
21-Okunmakta olan bir metnin bir kopyasını takip etmezsem anlayamam.
22-Yüksek sesle okumayı severim.
23-Masal ve kitap kasetleri dinlemeyi severim.
24-Anlatmayı yazmaya tercih ederim.
25-Harita,poster ve şemalarla anlatılmak isteneni çabuk kavrarım.
26-Görmediğim şeyi kavrayamam.
27-Aktif olarak katıldığım etkinlikleri severim.
28-Kendi kendime çalışmaktansa öğretmeni dinlemeyi tercih ederim.
29-Öğretmenlerim ve anne babam sık sık eşyalara dokunmamam gerektiğini söylerler.
30-Sınıfta tahtayı silmeyi, pencereleri ya da kapıyı açıp kapamayı hep ben yapmak isterim.
31-Bir konuyu kendim okumaktansa başkası anlatır yada okursa daha iyi anlarım.
32-Gördüklerimden daha iyi anlam çıkarırım.
33-Olay ya da konular dramatize edilirse daha iyi anlarım.
ÖĞRENME STİLİ Görsel PUANI:... İşitsel PUANI:... Kinestetik PUANI:...
ÖĞRENME STİLLERİ BELİRLEME TESTİ DEĞERLENDİRME TABLOSU İŞİTSEL 1 3 6 8 10 13 22 23 24 28 31
GÖRSEL 2 4 7 17 18 19 20 21 25 26 32 KİNESTETİK 5 9 11 12 15 16 17 27 29 30 33
ONDOKUZ MAYIS UNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ BÖLÜMÜ
