ve Sorumlulukları

Bölüm 10.

Öğrencilerin Etik Hak ve Sorumlulukları

Doç. Dr. Arzu Taşdelen Karçkay

Geçen Hafta



Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetleri



Psikolojik Danışma ve Rehberlikte Etik İlkeler



Psikolojik Danışma ve Rehberlikte Etik Standartlar

Bu Hafta



Öğrenci



Hak ve Sorumluluk Kavramları



Öğrenci Hakları



Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

Öğrenci



1.Öğrenim görmek ereğiyle ilk, orta, lise, üniversite gibi herhangi bir öğretim kurumunda okuyan kimse.



2. Bir bilim ya da sanat dalında, bir öğretmenin ya da

uzmanın gözetimi ve yol göstericiliği altında, belli bir

konuda çalışan kimse.



Eğitimde etik tartışmaların odak noktasında öğrenci

haklarının bulunması kaçınılmazdır. Eğitim sisteminin varlık nedeni öğrencidir. O halde bir sistemin varlık nedenini yok sayarak, başka unsurları ön plana çıkararak varlığını

sürdürmeye çalışması, onun yaşamını ciddi olarak

tehlikeye düşürecek bir yaklaşımdır.

 Eğitim hizmetinin örgütlü olarak sunulduğu kurumlar olan okullar ve bu okullarda görev yapan tüm çalışanlar, her türlü eylem ve işlemlerinde öğrencilerin haklarını kullanmalarını ve sorumluluklarını öğrenerek içselleştirmelerini sağlayacak bir eğitim ortamı yaratmakla yükümlüdürler.

Eskimiş yönetim anlayışlarında, yaşları 3-18 arasında değişen, her şeyi ile ailesine bağımlı görülen çocukların okulda ve eğitim sürecinde bazı haklarının olduğunun kabul edilmesi oldukça zordu. Ancak çağdaş

yönetim anlayışında sürece ortak olan her kesimin hakları ve buna karşılık sorumluluk ve ödevlerinin olduğu ileri sürülmektedir. Okulların varlık nedeni öğrenciler olduğuna göre, bir çocuk ya da gencin okulun üyesi

olduktan sonra kazandığı bazı haklar bulunmaktadır. Bu haklar kaynağını önce insan haklarından, daha sonra çocuk haklarından ve son olarak da öğrenci kimliklerinin getirdiği yeni rollerinden almaktadır.

Hak ve Sorumluluk Kavramları

 Toplumsal yaşam içinde bireylerin hak ve sorumlulukları her geçen gün daha çok dile getirilmeye başlanmıştır. Demokratik rejimler, bireylerin hak, özgürlük ve sorumluluklarına sürekli vurgu yaparak, bu hak ve sorumlulukların gerektiği gibi işlev

kazanması için önlemler almayı temel bir yükümlülük olarak üstlenmişlerdir.

 Hak ve özgürlük kavramları birbiri ile iç içe iki kavramdır.

Aslında özgürlük de bir hak olarak kabul edilmektedir. Özgür kavramı, herhangi bir kısıtlamaya, zorlamaya, koşula bağlı olmayan;

serbest olan anlamına gelmektedir. Bu anlamda özgürlüğün bir hak olduğu konusunda hukukçular görüş birliği içindedirler. Daha yalın bir ifadeyle hak hukuk düzeninin kişilere tanıdığı yetkidir.

Öğrenci Hakları

 Eğitim sisteminin temelinde öğrenci olduğuna göre, öğrencilerin etik hak ve sorumluluklarının farkında olmaları önemlidir. Öğrenci hak ve sorumlulukları, çağdaş eğitim sisteminin vazgeçilmez bir özelliği olan etik değerlere uygun bir eğitim hizmeti sunulması ilkesinin temel

parçasıdır. Çok yalın bir biçimde ele alındığında bir okulda

öğrencilerin başlıca hak ve sorumlulukları şunlardır (Aydın, 2006):

1. Öğrenme hak ve özgürlüğü

2. Her türlü ayrımcılıktan ve tacizden korunma hakkı

3. Kabul edilmiş standartlar ve politikalar dışında her türlü önyargı, kişisel uygulamalardan uzak biçimde, uygun biçimde ve adil olarak

değerlendirilme hakkı

Öğrenci Hakları

 4. Yasal sınırlar içinde düşünce ve düşüncelerini açıklama özgürlüğü

 5. Kendisine ait gizli bilgilerin uygunsuz biçimde açıklanmasından korunma hakkı

 6. Her türlü öğrenci kuruluşlarına üye olmak ve öğrencilerin yönetime katılmasını sağlayan uygulamalara katılma hakkı

 7. Okulda bütün akademik çalışmalara yetenekleri ve kapasitesi ölçüsünde katılma hakkı

 8. Öğrenme özgürlüğünü sağlamak için gerekli olan çevre ve koşulların korunmasına saygı göstermek ve sorumluluk almak

Öğrenci Hakları

9. Bütün sınıflarda akademik standartların korunmasından sorumlu olmak

10. Topluma hizmet etmek ve başkalarını taciz ve ayrımcılıktan koruma yükümlülüğü

11. Kendisine ve başkalarına saygı gösterme yükümlülüğü ve başka insanların iyiliği için kendini sorumlu hissetme.

Öğrenci Hakları: Ücretsiz Eğitim

Eğitim hakkının devlet okullarında ücretsiz olması dünyada ve ülkemizde birçok düzenlemelerle sağlanmıştır.

Ücretsiz Eğitim (Free of Charge): BM İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi eğitimi ilk ve temel, mesleki ve yükseköğrenim olmak üzere ayırmaktadır. Gerek BM İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi gerekse ilgili diğer sözleşmeler ilk ve temel eğitimin ücretsiz yapıldığını ifade eder. Ayrıca BM Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi’nin, ilgili sözleşmenin 14.

maddesiyle ilgili 11 No’lu Genel Yorumu şu şekildedir45: 7. Ücretsiz. Bu gerekliliğin doğası açıktır. Hak açıkça çocukları ebeveynleri ve velileri hiçbir ücrete tabi tutmadan

ilköğretimi elverişli hale getirmenin teminatı için hazırlanmıştır. Hükümet, yerel merciler veya okul tarafından zorla koyulan harçlar ve diğer dolaysız harcamalar, bu haktan yararlanmada caydırıcı unsur teşkil etmektedir ve hakkın gerçekleştirilmesini tehlikeye atmaktadır.

Öğrenci Hakları: Ücretsiz Eğitim

Ayrıca bu durum, çoğunlukla gerileme etkisi yaratırlar. Sunulması gereken eylem planında bunların bertaraf edilmesine konusuna mutlaka yer verilmelidir.

Ebeveynlerden zorunlu olarak para toplanması (çoğu zaman gönüllü olarak yapılmış bağış gibi gösterilse de bu aslen böyle değildir) veya nispetle pahalı okul üniforması giyilmesi zorunluluğu gibi dolaylı harcamalar da aynı kategori altında toplanabilir.

Diğer dolaylı harcamalara, Komitenin bire bir durum incelemeleri sonucunda

müsaade edilebilir. Zorunlu ilköğretimle ilgili bu hüküm hiçbir şekilde Sözleşmenin 13.

Maddesinin 3. Paragrafında belirtilen “ebeveyn ve velilerin çocukları için kamu mercileri tarafından belirtilen okullar dışında okul seçebilme hakkı” ile çelişmez.

Öğrenci Hakları: Öğrencilerin Katılma Hakkı



Öğrencilerin dersler ve içerikleri hakkında öneride

bulunma hakkına sahiptirler. Yönetici ve öğretmenler öğrencileri öneride bulunmak için teşvik etmelidir.



Öğretmenler ve diğer öğrencilerle birlikte çalışarak,

öğrenciler toplantı program ve planlarını belirleyebilirler.



Öğrenciler, okul saatlerinden önce veya sonra gönüllülük

çalışmaları düzenleyebilirler. Yöneticiler ve öğretmenler,

öğrencilerinin bu etkinliklerini desteklemelidir.

Öğrenci Hakları: Öğrencilerin Katılma Hakkı

 Öğrenciler, kendilerini olumsuz yönde etkileyen uygulamaların

değiştirilmesini isteme hak ve sorumluluğunu sahiptirler. Bu bağlamda öğrenci temsilcisi ya da öğrenci temsilcisi olarak çalışmalara

katılabilirler. Okul yönetimi, eğitim politikaları hakkında öğrenci

temsilcileri aracılığıyla öğrencilerin görüşlerini alarak yönetime dahil etmelidir. Okul yöneticileri öğrencileri etkileyecek uygulamalarla ilgili öğrencileri bilgilendirmekle yükümlüdürler.

Öğrenci Hakları: Gizliliğin Korunması Hakkı

 Özel hayat hakkı, insan haklarını (temel haklar) koruma altına alan uluslararası belgelerde ve anayasalarda yer alır.

 Okul personeli öğrencilerin özel yaşamlarının gizliliğine saygı

göstermelidir. Öğrenciler sınıf etkinliklerinde kendilerinin ya da aile üyelerinin özel yaşamlarına ait hiçbir bilgiyi açıklamaya

zorlanmamalıdır.

 Sınıftaki tartışmalarda öğrenilen konuya odaklanılmalıdır, öğrencilerin özel yaşamlarına değil.

Öğrenci Hakları: Devam Hakkı

 Öğrenciler geçerli bir mazeret olmadıkça, okul saatlerinde derslerine devam etmek ve gerekli etkinliklere katılmak zorundadırlar. (Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nde bu durum madde 25 ve 26 da şu şekilde vurgulanmıştır: Devam Zorunluluğu : Madde 25 -

İlköğretim kurumlarına kaydedilen zorunlu öğrenim çağındaki öğrencilerin velileri öğrencilerin okula devamını sağlamakla

yükümlüdürler. Okul yönetimleri, millî eğitim müdürlükleri, müfettişler, muhtarlar ve mülkî amirler 222 sayılı Kanunun ilgili hükümleri gereğince çocukların okula devamını sağlamakla yükümlüdürler. Derse Devamsızlık:

Madde 26 - Normal ve ikili öğretim yapan okullarda ilk derse girdiği hâlde sonraki bir veya daha fazla derse özürsüz olarak girmeyen öğrencinin

durumu velisine ivedilikle bildirilir ve devamsızlığı yarım gün sayılır.

 Eğer öğrenciler okula gelmemişlerse,

Öğrenci Hakları: Devam Hakkı

 Eğer öğrenciler okula gelmemişlerse, okul tarafından ailelerle bağlantı kurulacak ve öğrencilerin neden okula gelmediği

öğrenilecektir. Öğrenciler ancak aşağıdaki nedenlerle gelmemişlerse mazeretleri kabul edilir: aileden yakın birinin ölümü, hastalık,

mahkemeye çağrılma, acil durumlar, tehlikeli hava koşulları, ulaşımın olanaksız olması, okul müdürünün izni.

 Ayrıca aileler talep ederse okul müdürünün izin vereceği durumlar şunlardır: üniversiteyi kazananların oryantasyon programına katılması, iş görüşmeleri, eğitim programlarında yer alan çalışmalar, tam/yarı zamanlı çalışmalar, okulda desteklenen çeşitli etkinlikler.

Öğrenci Hakları: Düşünme ve Düşünceyi Açıklama Hakkı

 Düşünce özgürlüğü, insan hakları hukuku belgelerinde ve

anayasalarda, kişisel ve siyasal haklar kategorisinde, tarihi gelişimine göre birinci kuşak haklar arasında yer almaktadır.

 Öğrencilerin derslerde işlenen konularla ilgili olarak konuşma ve düşüncelerini açıklama hakkı vardır. Öğrenciler başkalarının

düşüncelerini açıklama hakkını ortadan kaldıracak davranışlarda bulunamaz. Öğretmenler öğrencilerinin farklı bakış açılarını ortaya koymalarına izin vermeli ve teşvik etmelidir.

 Öğrenciler ders ve toplantı saatlerinde olmamak koşulu ile dilekçe verme ya da yazılı metinler basma hakkına sahiptir. Eğer öğrenciler dilekçe verdi ise okul yönetimi beş gün içinde cevaplamalıdır.

Öğrenci Hakları: Toplantı Hakkı

 Öğrenciler bazı konular üzerinde tartışmak üzere grup toplantıları

düzenleme ve huzuru bozmamak koşulu ile gösteriler yapma hakkına sahiptirler. Toplantının yer ve zamanı okul yönetiminin görüşü alınarak belirlenir.

 Belirtilen kurallara uygun olarak düzenlenmiş toplantılara katılan öğrenciler derslerden izinli sayılacak, ancak ders gereği

yapamadıkları çalışmaları ayrıca yapacaklardır.

Öğrenci Hakları: Kulüpler, Takımlar ve Öğrenci Topluluklarına Katılma Hakkı

 Öğrenciler okul kurallarına uygun olarak, kulüp, takım ve öğrenci topluluklarına katılma hakkına sahiptir.

 Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği’nde temel ilke ve esaslar şu şekilde vurgulanmıştır: (2) Sosyal etkinlik çalışmalarında; öğrencilerin gelişim seviyeleri, ilgi, istek, ihtiyaç ve yetenekleri göz önünde bulundurulur. (3) Sosyal etkinlik çalışmaları, öncelikle ders saatleri dışında uygulanır. Bu çalışmalar zorunlu hâllerde ders saatleri içinde de uygulanabilir. (4) Sosyal etkinlik çalışmaları, öğrenci kulübü ve toplum hizmeti çalışmaları kapsamında yürütülür. (5) Her

öğrenci, en az bir sanat veya spor dalında beceri kazanacak şekilde uygun bir öğrenci kulübü ile ilişkilendirilir ve bu kulübün çalışmalarına katılır. (6) Sosyal

etkinlikler kapsamında yürütülen bilimsel, sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif alanlarda Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı gençlik merkezlerinden de yararlanılır. (7) Sosyal etkinlik çalışmalarının planlanmasında eğitim kurumu

bölgesinde bulunan gençlere yönelik faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapılabilir. (8) Sosyal etkinliklerle ilgili gelir-gider iş ve işlemleri okul aile birliği tarafından yürütülür.

Öğrenci Hakları: Giyim Hakkı

 Öğrenciler okul disiplin kuralları içinde belirtilen giyim kuşam içinde okula gelmelidir. Okul personeli ancak aşağıda belirtilen durumlarda müdahale edebilir

 Okul etkinliklerini engellemesi muhtemel durumlar ya da engellediği durumlar,

 Sağlık ve güvenlik açısından risk oluşturduğu durumlar,

 Belli bir çete ya da suç grubuna ait bir giyim ise,

 Sigara, içki, uyuşturucu reklamı içerdiği durumlar.

Öğrenci Hakları: Ayrımcılıktan korunma Hakkı

 Dünyadaki neredeyse tüm ülkeler 1989 Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’yi (ÇHS) yürütmeyi kabul etmiştir. Bu Sözleşme; sivil, kültürel, ekonomik, siyasi ve sosyal haklar olduğu gibi insancıl hukuk da dâhil, sadece çocukları ilgilendiren tüm uluslararası insan haklarını kapsamak üzere geliştirilmiş ilk araçtır.

Sözleşme’nin dört adet yol gösterici ilkesi bulunmaktadır ve bu ilkeler hakların tümünün yerine getirilmesi için temel gerekliliklerdir. Bu ilkeler:

 Ayrımcılık yapmama: ÇHS’nin 42 maddesi dinleri, ırkları veya yetenekleri ne olursa olsun; ne düşündükleri veya söyledikleri gözetilmeksizin; kültürleri ne olursa olsun; kız veya erkek, zengin veya fakir fark etmeksizin TÜM

çocukların haklarına ilişkindir.

Öğrenci Hakları: Ayrımcılıktan korunma Hakkı

 Çocuğun üstün yararı: çocukları etkileyebilecek yönde verilen her karar veya yapılan her işlem her zaman için onların üstün yararına öncelik tanımalıdır.

 Çocuğun varlığını ve gelişimini sürdürmesini sağlama: her çocuğun doğal olarak yaşama hakkı vardır. Onlara gelişmeleri ve potansiyellerini

gerçekleştirebilmeleri için her fırsatın temin edilmesi, karar verme yetkisine sahip bireylerin sorumluluğundadır.

 Katılım: Çocuklar kendi yaşam ve tecrübelerinin uzmanlarıdır ve kendilerini etkileyecek kararlarda onlara danışılması gerekmektedir. Her çocuğun kendi düşüncesini ifade etme hakkı vardır ve haklarının en iyi şekilde nasıl korunacağı ve yerine getirileceğine ilişkin tavsiye ve değerli bilgiler verebilirler.

Öğrenci Hakları: Disiplin

 Öğrenciler dersleri aksatmak, düzensizliğe yol açmak başkalarının

haklarına tecavüz etmek ya da okul kurallarını ve disiplin ilkelerini ihlal etmek gibi davranışlar nedeniyle disipline verilebilirler.

 Disiplin adil ve uygun davranışlar için vardır. Öğrencilere güçlük çıkartma amacı taşımazlar.

 Öğrencilere asla fiziksel ceza verilemez.

 Öğrenci notları disiplin suçlarına göre verilemez.

 Gruplar, üyelerinin disiplinini sağlamadan çalışamaz.

Öğrenci Hakları: Öğrenci Kayıtları

 Okul idaresi öğrenci kayıtlarını koruyacaktır. Öğrenciler hakkındaki bazı temel bilgiler dosyalarda saklanırlar. Bazı özel durumlarda, öğrenci için gizli bir dosya düzenlenebilir. Okuldaki görevliler eğer öğrenci hakkında gizli bir dosya tutulmuş ise bu durumdan ailelerine bilgi verilecektir.

 Hem öğrenci hem de veli, okul görevlileri ile yapılan toplantılarda öğrenciye ilişkin belge ve kayıtları görme hakkına sahiptirler.

Öğrenci Hakları

 Milli Eğitim Bakanlı Öğrenci Haklarını;

 -Düşüncelerini özgürce ifade etme

 -Güvenli ve sağlıklı bir okul ve sınıf ortamında bulunma

 -Bireysel farklılıklarına saygı gösterilmesi

 -Kendisine ait değerlendirme sonuçlarını zamanında öğrenme ve sonuçlar üzerindeki fikirlerini ilgililerle tartışabilme

 -Kendisine ait özel bilgilerin gizliliğinin sağlanması

 -Okulun işleyişi, kuralları, alınan kararlar hakkında bilgilendirilme

 -Okul kurallarının uygulanmasında tüm öğrencilere eşit davranılması

 -Kendini ve diğer öğrencileri tanıma, kariyer planlama, karar verme ve ihtiyaç duyduğu benzer konularda danışmanlık alma

 -Akademik ve kişisel gelişimini destekleyecek ders dışı etkinliklere katılma

 -Okul yönetiminde temsil etme ve edilme Olarak özetlemektedir.

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

 “Sorumluluk” kavramı gündelik yaşamımızda pek çok farklı şekilde karşımıza çıkıyor. Yine hepimiz bu kavramı kendi kavrayış

düzlemimizde bir şekilde tanımlıyoruz ama, gerçekten nedir bu

“sorumluluk”?

 Sorumluluk, kişinin kendine ve başkalarına karşı yerine getirilmesi

gereken yükümlülüklerini zamanında yerine getirmesi zorunluluğudur.

Sorumluluk, karakterin en önemli ögelerinden biridir.

 Ayrıca, karar alma yetkisinin yanı sıra, hesap verme zorunluluğunu da içeren görev, meslek yada toplumsal konum olarak

tanımlanmaktadır.

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

 Günümüzde öğretmenler giderek daha çok etik sorunla (öğrencilerin okula geç kalması, öğretmenlerine ve arkadaşlarına saygı göstermemesi vb.) uğraşmaktadır. İnsan hakları kavramının toplumun gündeminde

daha fazla yer alması, öğrenci hakları gibi kavramları da gündeme getirmiştir. Toplumun etik hak ve sorumluluklar konusundaki bilinç

düzeyinin artmasıyla birlikte, öğretmen-öğrenci ilişkileri daha ayrıntılı ele alınmaya ve değerlendirilmeye başlanmıştır. Öğretmenler öğrencilerle, velilerle, okul yöneticileri ve diğer öğretmenlerle ilişkilerinde, ‚Ne

yapmalıyım?‛, ‚Bu doğru olur mu?‛ soruları ile karşı karşıya kalmaktadır (Haynes, 2002). Eğitimde etik, eğitimin hedefleri, değerleri ve süreçleri acısından öncelikle ele alınması gereken bir konudur. Bunun en önemli nedeni eğitimin kendisinin, bireylerde davranış değişikliği yaratmak gibi bir girişim olarak ortaya çıkmasıdır (Aydın, 2006).

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

 Öğrencilerin hakları kadar sorumlulukları da vardır. Okulda ki bu sorumluluklarını iyi özümseyebilen bir öğrenciden gelecek

yaşamından iyi bir yurttaş olma ve kamusal alanda nasıl davranması gerektiği konusunda da belli bir bilince ulaşması olanaklı olacaktır.

 Aşağıda öğrencilerin okuldaki sorumluluklarına ilişkin örnekler verilmiştir:

1. Eğitim almak üzere okula gitmek: Okullar, okula devam etmeyen öğrencilere eğitim veremezler.

Gözyaşları içinde seslendi: Okula gitmek istiyorum… (Haber Giriş:

25.09.2018 - 11:47,Son Güncelleme:25.09.2018 - 12:19-Hürriyet Gazetesi)

 Diyarbakır’da ilkokul eğitiminin ardından okula gönderilmeyen ve küçük yaşta evlendirilen N. D. örgün eğitim almak için Milli Eğitim Bakanına seslendi.

Diyarbakır’da ilkokul eğitiminin ardından okula gönderilmeyen ve küçük yaşta evlendirilen ND, oktaokulu dışarıdan bitirdi. Yaşı nedeniyle temel liselere alınmayan, tahtanın ve sıranın kokusuna hasret kalan Daşçı, Milli Eğitim Bakanına seslenerek tıp fakültesi hedefine ulaşmak için örgün eğitimin önünün açılmasını istedi.

 Henüz 3 yaşındayken annesi hayata gözlerini yumdu. Annesinin ölümünün üzerinden bir sene geçtikten sonra babası, çocuklarına bakması için başka bir kadınla evlendi. 4 yaşında üvey anne gerçeği ile tanışan NDı, 7 yaşında okula başladı. Evdeki huzursuz ortamdan okul sayesinde kurtulan ND, ilkokul 5’i bitirdikten sonra okuldan alındı. Kendi evinde hizmetçi durumuna düşen HD, okuldan alınması nedeni ile psikolojik sorunlar yaşamaya başladı. Babası ve üvey annesine ısrar etmesine rağmen okula gönderilmeyen HD, daha 17 yaşındayken görücü usulüyle evlendirildi. Evliliği bir kurtuluş olarak gören ND’nın okuma hayali tekrar yeşerdi. Hayalini eşine anlatan HD, hayat arkadaşının da desteğini alarak ortaokulu dışarıdan

bitirmeyi başardı. Lise eğitimi için temel liselere başvuran HD yaşının büyük olması nedeniyle okullara kabul edilmeyince dünyası başına yıkıldı. Hedefinin tıp fakültesi olduğunu ve dışarıdan alacağı eğitimin

kendisinde bir temel oluşturmayacağını düşünen HD, Milli Eğitim Bakanına seslenerek, kendisi gibi örgün eğitim görmek isteyen kızların önünün açılmasını istiyor.

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

 2. Yasal ya da sağlıkla ilgili bir mazeret olmadıkça her gün okula devam etmek.

Milli eğitim Bakanlığı Ortaöğretim mevzuatında bu durum Madde 48 ve 52 de

vurgulanmıştır. Madde 48 – Her yıl derslere başlamadan en az 15 gün önce, muhtarlar okul müdürüyle iş birliği yaparak köy ve mahallelerindeki mecburi öğrenim çağında bulunan çocukların künyelerini gösterir üç nüsha çizelge hazırlayıp birer nüshasını okul idarecilerine ve ilçe eğitim müdürlüğüne verir. Diğer nüshasını da yanlarında saklarlar.

Çocuklarını zamanında okula yazdırmalarını, veli yahut vasi veya aile başkanlarına bildirir ve ilan ederler. Mecburi öğrenim çağında olup da belirli zaman içerisinde okula

yazdırılmayan çocukları, okul müdürleri kendiliklerinden okula kaydeder ve devam

ettirilmesini veli yahut vasi veya aile başkanlarına bildirirler. Bu gibi çocuklar yine de okula gelmezlerse; haklarında devamsız öğrenciler gibi işlem yapılır.

Madde 52 – Her öğrenci velisi yahut vasisi veya aile başkanı çocuğunun mecburi ilköğretim kurumuna muntazaman devamını sağlamakla ve özrü yüzünden okula gidemeyen çocuğun durumunu en geç üç gün içinde okul idaresine bildirmekle

yükümlüdür. Mülki amirler, ilköğretim müfettişleri ve zabıta teşkilatı ilköğrenim çağındaki çocukların mecburi ilköğretim kurumlarına devamlarını sağlamakla veli yahut vasi veya aile başkanlarına ve okul idarelerine yardımla ve her türlü tedbiri almakla vazifelidirler.

Dünyanın En Zorlu Okul Yolları-eğitimpedia

 Birçoğumuz anne-babamızdan veya annene ve dedelerimizin okula gitmek için kilometrelerce karda yürüdüklerine dair hikayeler duymuşudur. Belki de bu hikayeler biraz abartılmış gelebilir fakat asıl noktayı anladık değil mi? Amerika’daki bir çok çocuk sıcak araba veya otobüsle yakındaki okula gitme konforuna sahip. Fakat bu galerideki çocuklar için durum aynı değil.

 Göreceğiniz fotoğraflarda dünyanın çeşitli yerlerinde her gün okula gitmek için tehlikeli yolculuklar yaşayan çocuklar var. Dünya genelinde eğitim alan 61 milyon çocuğun –ki bunun çoğunluğu kızlar- olduğu göz önünde bulundurulduğunda, bu yolculuklar risk almaya değer gibi görünüyor.

 Yukarıdaki fotoğrafta, Ocak 19, 2012’de Endonezya’da yıkılmış bir köprü üzerinden geçerek Banten adlı köydeki okula ulaşmaya çalışan öğrencileri görmektesiniz. Ciberang gölü sel taşkını sonrasında 2001’de inşa edilmiş olan asma köprünün ayaklarını yıkmış.

 UNICEF’e göre Filipinlerdeki çocukların sadece yüzde 62si 2007-2008 eğitim döneminde liseye gidebildi. Bu sayı, aynı yıl ilköğretim kademesine giden öğrencilerin (%85) sayısından bile düşük. Bu ülkedeki yaklaşık 11.64 genç okul eğitimi alamadı.

Bu tür haber ve fotoğraflar dünyanın dört bir köşesinde çocukların yaşam gerçeğini oluşturmakta, ilgi duyan öğrenciler daha fazla kaynağa «eğitimpedia» sayfasından ulaşabilir.

 Peki burada hak ve sorumluluk kavramlarından hangisini tartışılmalı?!

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

 3. Bütün derslere zamanında girmek: Dersler başladıktan sonra sınıfa giren bir öğrenci, diğer öğrencilerin öğrenme ve çalışma haklarını engellemektedir. İş dünyasında başarılı olmak isteyen bir öğrenci dakik olmayı öğrenmelidir.

 MEB öğrencilerin uyması beklenen kurallar arasında bu sorumluluğu «5 Öğrenci derse hazır ve zamanında gelmeli, Sınıf içi davranışlar: Derse zamanında girip ,çıkmalı (Teneffüslerde sınıfta kalmamalı),

Sınıfa, itişip kakışmadan düzenli girmeli, başkalarını rahatsız etmeden oturmalı Ders araç – gereçlerini çıkarmalı, derse hazırlanmalı,

Sırasını ve çevresini düzenli ve temiz tutmalı,

İşlenecek dersin dışındaki araç ve gereçleri masasında bulundurmamalı, Söz almadan konuşmamalı Söz kesmemeli,

Konuşma tarzında dikkatli ve saygılı olmalı, Dersi iyi dinlemeli, katılmalı,

Dersin düzenini bozacak söz ve davranışlardan kaçınılmalı» olarak belirtmiştir.

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

 4. Sınıfa gerekli materyal ile gelmek: Öğretmenler, yürüteceği eğitim öğretim etkinliklerini öğrencilerin hazırlıksız gelmeleri nedeniyle erteleyemez. Sınıfa hazırlıksız gelmek, diğer öğrencilerin çalışmasına ve öğrenme hakkına zarar verir. Bunun için öğretmenler, önceden hazırlık yapmaları gereken etkinlikler için öğrenciler bilgilendirilmeli ve hazırlanmaları için yeterli süre verilmelidir.

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

 5. Bütün ders, ev ödevi ve toplantı tarihlerine uygun davranmak: Ödev,

eğitimciler arasında sürekli tartışılan ancak bir türlü vazgeçilemeyen bir eğitim etkinliğidir. Dünyamızda uzun yıllar ödevlerin öğrenci başarısına katkısı olup

olmadığı tartışılmış ve araştırılmıştır. Çalışmaların önemli bir bölümünde ödevlerin yararlı olduğu, bir kısmında ise çeşitli haksızlıklara ve sorunlara neden olduğu öne sürülmüştür. Bunun üzerine bazı dönemlerde ödev üzerinde çok durulmuş ve

öğrencilere sürekli ödev verilmiş, bazı dönemlerde ise gereksiz görülerek

yasaklanmıştır. Ancak son yıllarda eğitim alanındaki bilimsel gelişmeler, eğitim reformları, yeni yaklaşım ve programlar ödevi yeniden ön plana çıkarmıştır.

Günümüz araştırmalarında ödevlerin öğrencilerin dil ve zihinsel becerilerine, okul başarısına ve yaşam boyu öğrenmeye katkısı açıkça dile getirilmektedir.

Ödevlerin aile içi iletişim ve etkileşim sürecine olumlu etkileri vurgulanmaktadır.

Araştırmalarda ödevlerin eğitim için yararlı etkinlikler olduğu, ancak ödev verirken bazı kural ve ilkelere dikkat edilmesi gerektiği belirtilmektedir.

 Bu bağlamda sınıf içi ve sınıf dışı çalışmalara katılım ve bu çalışmaların tamamlanması gerçekleşmeksizin etkisinin olması mümkün değildir.

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

 6. Okul kurallarına ve çalışmalara uymak: Hiçbir öğrenci diğer öğrencilerin eğitimini engelleme hakkına sahip değildir. Kurallar, okulların öğrencileri eğitme yükümlülüklerini yerine getirebilmesini sağlamak üzere konulmuştur.

Öğrenciler okul kurallarına ve okulda çalışan görevlilerin talimatlarına uygun davranmakla sorumludur.

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

 7. Okul görevlileri ile iş birliği : Öğrenciler okul yetkilileri kendilerinden istendiğinde güvenilir bilgileri onlarla paylaşmakla sorumludur.

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

 8. Kişi ve kişilere ait eşyalara saygı göstermek: Öğrenciler insanlara ve onların varlıklarına saygılı davranmalıdır.

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

 9. Kamu mallarına saygı göstermek: Okullar toplumsal bir yatırım ve gençler için bir kaynaktır. Okul malına zarar verenler bu zarardan sorumlu tutulur.

 MEB disiplin yönetmeliğinde «164- (a) (Değ: 1/7/2015-29403 RG) Okulu, okul eşyasını ve çevresini kirletmek, g) Okula ait taşınır veya taşınmaz mallara zarar vermek» Disiplin cezasını gerektiren davranış ve fiiller arasında; kınama cezasını gerektiren davranışlar içinde tanımlanmıştır.

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

 10.Okuldan gönderilen mesajları ailesine ulaştırmak: Eğitim, aile ve okul arasında bir ortaklıktır. Öğrenciler kendilerine ait gelişim raporları, devam durumları vb. gibi mesajları olduğu gibi koruyarak ailelerine ulaştırmalıdır.

 Yeni yöntemler:

Siber suçlular Dark Web'te not düzeltme ve sahte diploma hizmeti satıyor!

26.06.2019 - 11:09Güncelleme: 26.06.2019 - 11:09-HABERTURK.

Yazın öğrencilerin üzerindeki sınav baskısından yararlanan siber suçlular, internet üzerinden karaborsa not düzeltme hizmetleri ve sahte diplomalar sunuyor. Güvenlik araştırmacılarına göre, internette hızlı bir arama yaparak bu ‘fırsat!’ları bulabilmek mümkün. Bu konuyla ilgili olarak Türkiye’de “karne notu değiştirme” aramalarının ortaya çıkardığı grafik ise oldukça çarpıcı...

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

Okullarımızda öğrencilerin başlıca hak ve sorumlulukları özetle şunlar olmalıdır:

 1. Eğitimde fırsat ve olanak eşitliği:

Bütün çocuklar kapasiteleri ölçüsünde eşit eğitim fırsat ve olanaklarından yararlanmalıdır. Tüm öğrencilerin kaliteli eğitim alma hakkı vardır.

Öğrenciler arasında sunulan fırsatlar ve olanaklar açısından eşitlik sağlamak en temel eğitim hedeflerinden biri olmalıdır.

Eğitim bağlamında bu iki kavramın çözümlemesinin yapılabilmesi için eşitlik kavramının sınıflamalarına göre ortaya koyulması gerekmektedir (Espinoza, 2007):

a. Erişimde eşitlik: Farklı sosyal gruplardaki çocukların eğitime erişimi ve kaliteli eğitime erişimi farklı olabilir.

b. Hayatta kalma mücadelesinde eşitlik: Çeşitli sosyal gruplardaki çocukların tanımlı oldukları ilköğretim, ortaöğretim veya yükseköğretim gibi eğitim kademelerine devam etme çabalarıdır.

c. Sistem çıktısı olarak eşitlik: Çeşitli sosyal gruplardaki çocukların toplumsal sistemde yer aldıkları yer ile diğer sistemlerdeki yerler arasında benzerlik olabilir.

d. Sonuçta eşitlik: Farklı sosyal gruplardaki çocuklar aldıkları eğitim, gelir veya yaşam kalitesi bakımından ailelerine benzer veya biraz daha üstünde hayat yaşayacaklardır.

Bir durumun eşit fırsatlara sahip olduğunu söyleyebilmek için : (1) kendi içerisinde her fırsatı ölçmek için öngörülen standartların geliştirilmesi, (2) ölçülen fırsatların birbirleriyle karşılaştırılması, (3) aynı standartlar üzerinden karşılaştırılan fırsatların aynı zamanda geçerli olması gibi bazı özellikleri taşıması gerekmektedir

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

2. Öğrenme hak ve özgürlüğü: Bütün öğrenciler kapasitelerinin en üst sınırlarına ulaşacakları bir öğrenme hakkına ve serbestisine sahiptirler.

Öğrenme hakkı başta Anayasal olmak üzere pek çok eğitim yasasında güvence altına alınmış bir haktır. Bu nedenle öğrencilerin öğrenme

hakkını ortadan kaldıran her türlü etmen okul yöneticileri ve öğretmenleri tarafından ortadan kaldırılmalıdır.

3. Her türlü ayrımcılıktan korunma hakkı: Her öğrenci Anayasada da güvence altına alındığı gibi din, dil, renk, cinsiyet, ırk gibi ayrımlardan korunarak her türlü eğitime kapasiteleri ölçüsünde eşit ve adil olarak yararlanmalıdır.

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

 4.Her türlü tacizden korunma hakkı: Bütün öğrenciler okul ortamında gerek yetişkinler gerek diğer öğrenciler tarafından uğrayabilecekleri her türlü tacizden korunmalıdır. Taciz öğrencilere hakaret etmekten dayak atmaya varan, cinsel istismara kadar genişleyen bir nitelik taşıyabilir. Bu nedenle her türlü tacizden korumak amacıyla öğrenciler bu konuda

bilinçlendirilmeli ve gerektiğinde kime ve nasıl başvuracakları konusunda bilinçlendirilmelidir.

 5.Kabul edilmiş standart ve politikalara uygun biçimde ve adil olarak değerlendirilme hakkı: Öğrenciler başarılarının ölçülmesi ve

değerlendirilmesi sürecinde her türlü önyargı ve kişisel uygulamalardan uzak bir biçimde değerlendirilmelidir. Değerlendirme objektif ölçütlere göre yapılmalıdır. Öğrenciler değerlendirmeye esas olan her türlü belgeyi görme ve inceleme hakkına sahiptir.

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

 6.Yasal sınırlar içinde düşüncelerini açıklama özgürlüğü: Demokratik bir toplum ve demokratik yurttaş bilincinin gelişimi için öğrenciler

okulda ve derslerde yasal sınırlar içinde, başkalarının haklarını ihlal etmeden düşünme ve düşündüklerini uygun biçimde açıklama hakkına sahip olmalıdır.

 7.Okul kuralları hakkında bilgilenme hakkı: Öğrenciler okul

yönetiminin dayandığı yasal çerçeve içinde yer alan kuralları bilme hakkına ve bu kurallara uyma sorumluluğuna sahiptirler. Bu nedenle okulda uyulması gereken kurallara yazılı olarak ulaşabilmelerinin

sağlanması görevi okul yönetimlerindedir.

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

 8. Kendilerine ait gizli bilgilerin uygunsuz biçimde açıklanmasından korunma hakkı: Gerek okul gerekse sınıfta öğrencilere ait her türlü kayıt, belge, sınav ve test sonuçları ailevi bilgiler vd. konularında gizli tutularak, öğrencilerin özel yaşamlarının gizliliğine saygı gösterilmelidir. Öğrencilere ait kayıt, ya da gizli bilgiler yasa gereği açıklanmak gerektiğinde bu süreç üçüncü kişilerin tanık olmayacağı şekilde gerçekleştirilmelidir.

 9. Her türlü öğrenci kuruluşlarına üye olmak ve öğrencilerin yönetime

katılmasını sağlayan uygulamalara katılma özgürlüğü: Mevzuatın izin verdiği ölçülerde bütün öğrenciler okullardaki öğrenci topluluklarına üye olarak, okul yönetimine katılma hakkına sahiptir.

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

 10. Okuldaki tüm akademik çalışmalara yetenekleri ölçüsünde katılma hakkı: Hiçbir öğrenci ekonomik, toplumsal ya da başka tür bir gerekçe ile okuldaki akademik çalışmaların dışında tutulamaz. Bu etkinliklere katılmanın tek ölçütü öğrencilerin yetenek ve kapasiteleri olmalıdır.

 11.Güvenli ve sağlıklı bir çevrede öğrenim görme hakkı: Okul yöneticileri ve öğretmenler öğrencilerin sağlığını ve güvenliğini garanti altına almakla

yükümlüdürler. Öğrencilerin okula geldikleri andan itibaren okuldan

ayrılıncaya kadar sağlıklı ve güvenli bir çevrede öğrenim görebilmeleri için gereken önlemler yetkililer tarafından alınmak zorundadır. Okulda tehlike ve sağlıksız koşullar yaratan her türlü durum zaman geçmeden ortadan

kaldırılmalıdır.

Okul bahçesinde korkunç olay... 8 yaşındaki öğrenci hayatını

kaybetti-Haber Giriş: 07.11.2019 - 13:10,Son Güncelleme:07.11.2019 - 16:43-Hürriyet Gazetesi

AVCILAR'da Mehmetçik İlkokulu'nun bahçesinde servis aracının manevra yaptığı sırada çarptığı çocuk hayatını kaybetti. Sürücü gözaltına alındı. Kaza nedeniyle eğitime 1 gün ara verildi.

"KAPI KAPATILDI, KAZA KAÇINILMAZ OLDU 4. sınıf öğrencisi bir çocuğun velisi Gökhan Kar, "Çocuklar da etkilendi, ağlıyorlar. Daha önce burada bir kapımız vardı. Sıvası görünüyor, belli oluyor. Bu kapı kapatıldı, böyle oldu. Öğrencilerle, servisler aynı yeri

kullanmaya başladı. Eskiden servislerin gireceği zaman o kapı kapanır, öğrenciler oradan giremezdi. Sonra öğrenciler alınırdı.

Servislerle birlikte öğrencileri aldılar, kaza kaçınılmaz oldu" diye konuştu.

"BİR İHMAL VAR Öğrenci velisi Dilek Çalışkan da servis araçlarıyla öğrencilerin aynı kapıyı kullanmasına tepki gösterdi. "Bir ihmal var tabii ki" diyen Çalışkan, "En azından giriş çıkış saatlerinde servislerin çocuklarla aynı anda girmemesi gerekiyor. Sokakta bekliyor olması lazım. En azından bir personel dur-bekle demeli. Herhangi bir uyarıcı levha, tabela, insan yoktu" dedi.

Ana sınıfı öğrencisi lavabo kurbanı oldu 12.05.2010 - 16:18 | Son Güncelleme: 11.12.2018 - 14:21-CNN TURK

Maltepe'deki Dumlupınar İlköğretim Okulu anaokulu bölümü öğrencisi 6 yaşındaki EB ders arasında tuvalete girdi.

İddiaya göre musluğa uzanan küçük çocuğun üstüne lavabo düştü. Lavabonun kırılmasıyla küçük çocuğun boğazı kesildi.

Öğrencilerin feryatları üzerine tuvalete koşan öğretmenleri, küçük Efe'yi kanlar içinde yerde yatarken buldu. EB olay yerine çağrılan ambulansla önce Kızılay Tıp Merkezi'ne, ardından Kartal Koşuyolu Kalp ve Damar Hastalıkları Hastanesi'ne kaldırıldı. Ancak yapılan tüm müdahalelere rağmen çocuk hayatını kaybetti.

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

 12. Akademik standartlar hakkında bilgilenme hakkı: Öğrencilerin her ders ya da sınıf içinde gerekli olan akademik standartlar ve başarmakla yükümlü oldukları ödevler konusunda bilgilendirilme hakkı vardır. Gerekli düzenlemeler okul idaresi ve öğretmenler tarafından yapılmalıdır.

 13. Topluma hizmet etmek ve başkalarını taciz ve ayrımcılıktan koruma yükümlülüğü: öğrenciler okulda ve sınıflarda toplumsal hizmetlerde

görev almak ve birbirlerinin haklarına saygılı olmak konusunda özenle yetiştirilmelidir

.

Öğrencilerin Okuldaki Sorumlulukları

Nusaybin'de faaliyet gösteren ilçenin en başarılı okulu Nusaybin Anadolu Lisesi, örnek bir projeye daha imza attı. 'Kardeşim Sensin' projesi kapsamında belirlenen kırsal mahalle okulu kardeş okul ilan edildi.

İlçeye bağlı Balaban İlkokulunu kardeş okul ilan eden Nusaybin Anadolu Lisesi yönetimi, okulun ve öğrencilerin ihtiyaçlarını belirledi. Daha sonra alınan kırtasiye, oyuncak ve dolaplar Anadolu Lisesi öğrenci, öğretmen ve okul aile birliği tarafından Balaban İlkokulu öğrencilerine teslim edildi.

 ÇOCUKLAR İÇİN BİR TUTAM UMUT-Ceren Deniz/HÜRRİYET-07.12.2018 - 10:11 |Son Güncelleme : 07.12.2018 - 10:13

Kırsaldaki öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılamak için ‘Bir Tutam Umut’ sloganıyla

başlatılan ‘Kardeş Köy Okulu’ projesiyle çocukların zorlu koşullarda eğitime devam edebilmesi amaçlanıyor. Proje kapsamında Adıyaman’daki 750 çocuğun ısınma ve okumaya yönelik talepleri için kampanya başlatıldı.

Teşekkürler

Gelecek Hafta



Okullarda Velilerin Hak ve Sorumlulukları

Kaynakça

Aydın (2018). Eğitimde ve Öğretimde Etik, Pegem A yayıncılık, Ankara.

Firdevs GÜNEŞ (2014) «Eğitimde Ödev Tartışmaları», Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

Hasan Tabak (2019) «Türk Eğitim Sisteminde Eğitimde Fırsat Eşitliğine Kuramsal Bakış: Roller ve Sorumluluklar» , Türk Eğitim Bilimleri Dergisi

Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği (2019) Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim Yönetmeliği (2019)

Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Yönetmeliği (2015)