Medya Piyasası:
Tekelleşme
PİYASA
• Alıcı ve satıcıların oluşturduğu mübadele(değişim) ağıdır.
PİYASA
• Yerel piyasalar
• Bölgesel piyasalar
• Ulusal piyasalar
• Uluslararası piyasalar
PİYASA
• MAL VE HİZMET PİYASALARI
• FAKTÖR PİYASALARI
Sermaye piyasası (para, altın, döviz) Emek piyasası
PİYASA
• TAM REKABET PİYASASI
• TEKELCİ PİYASALAR
TAM REKABET PİYASASI
• ATOMİSİTE KOŞULU
Alıcı ve satıcıların, talep, arz dolayısıyla piyasa fiyatı üzerinde tek
başlarına etkin olamayacak kadar çok sayıda (n tane) olmalarını ifade eder.
TAM REKABET PİYASASI
• MOBİLİTE KOŞULU
Alıcı ve satıcıların piyasada tam hareket serbestisine sahip olmalarını ifade eder.
TAM REKABET PİYASASI
• HOMOJENLİK KOŞULU
Üreticilerin, tüketicilerin ve alışverişe konu olan malların birbirinin aynı olması halini ifade eder.
TAM REKABET PİYASASI
• AÇIKLIK KOŞULU
Bu koşul alıcıların ve satıcıların piyasada olup bitenler konusunda tam bilgiye sahip olmalarını ifade etmektedir.
TAM REKABET PİYASASI
• Tam rekabet piyasasında, alıcılar ve satıcılar piyasa fiyatına etki
etmeyecek kadar çok sayıdadırlar (atomisite koşulu), alışverişe konu olan mal ve hizmetler birbirinin aynıdır (homojenlik koşulu),
haberleşme tamdır (açıklık koşulu) ve alıcı ile satıcıların hareketlerini engelleyecek (mobilite koşulu) hiçbir kısıtlama yoktur.
TAM REKABET PİYASASININ ÖNÜNDEKİ ENGELLER
• Mobilite ve Atomisite Koşulları Sermaye yetersizliği
Parça başına maliyetin azalan seyri Teknik bilgi
• Homojenlik Koşulu Satıcılar, alıcılar ve mal
• Açıklık Koşulu Bilgi eksikliği
PİYASAYA GİRİŞ ENGELLERİ
TEKELCİ PİYASALAR
• SATICILAR
• MONOPOL: (tek satıcı, n alıcı)
• OLİGOPOL: (az sayıda satıcı, n alıcı) Düopol: (iki satıcı, n alıcı)
Triopol: (üç satıcı, n alıcı)
TEKELCİ PİYASALAR
• ALICILAR
MONOPSON: (tek alıcı, n satıcı) OLİGOPSON: (az alıcı, n satıcı) Düopson: (iki alıcı, n satıcı) Triopson: (üç alıcı n satıcı)
TEKELCİ PİYASA
• Tekelci Piyasanın Ortaya Çıkış Nedenleri Yasal Nedenler
Fiili Nedenler
Doğal Nedenler
Anlaşmalar (Kartel, Tröst) İşletme Büyüklüğü
Medya Piyasası
• Gazete, televizyon, radyo, video, kitap, plak, kaset, sinema, internet gibi araçlarla afiş, duvar panosu ya da tiyatro oyunu medya olarak kabul edilebilecek geniş yelpazenin içinde yer almaktadır.
Medya Piyasasının İkili Yapısı
• Birinci Piyasa: Medya ürünlerinin satıldığı piyasa
• İkinci Piyasa: Reklam piyasası
Çoğu kez birinci piyasada (izleyici/okuyucu piyasası) maliyetlerinin altında çalışan medya firmaları reel karlarını ikinci piyasadan (reklam yeri/zamanı satışı) elde etmektedirler
Medya Piyasasında Tekelleşme Yoğunlaşma Eğilimleri
• Yatay Birleşme
• Dikey Birleşme
• Çapraz Birleşme
• Ultra Çapraz Birleşme
• Yöndeşme(Yakınsama)
Yatay Birleşme
• Piyasada birbiri yerine geçebilecek malların üretimi yapma
Dikey Birleşme
Hammadde, Yarı mamul
Fabrika Müşteri
Çapraz Birleşme
Ultra Çapraz Birleşme
Yöndeşme (Yakınsama)
• Mevcut iletişim teknolojilerinin yeni ürün ve hizmetleri ortaya çıkaracak şekilde birbirine yakınlaşması
• Benzer hizmetlerin değişik iletişim şebekeleri aracılığyla taşınabilmesi
• Televizyon, bilgisayar ve/veya telefon gibi araçların biraraya gelmesi
• Yayıncılık ve telekomünikasyon pazarları arasındaki sınırlar belirsizleşmesi
Yakınsama
Teknik anlamı
Ekonomik anlamı
Medya Piyasasında Tekelleşme
Medya Piyasasına Giriş Engelleri
• Büyük sermaye gerekliliği
• Piyasada yoğunlaşma eğilimleri
• Ölçek ekonomileri
• Kapsam ekonomileri
• Denetim(kontrol)
MEDYADA TEKELLEŞME
• Çokseslilik, demokratik iletişim hakkı engellenmektedir.
