Sağlık Davranışı

Sağlık Davranışı

Sağlık davranışı, bireyin sağlıklı olmak ya da sağlıklı

olduğu zaman hastalıktan korunmak için gerçekleştirdiği davranıştır.

Doğrudan gözlenebilen davranışları değil, dolaylı olarak ölçülebilen zihinsel ve duygusal durumları da içermektedir.

Sağlık Davranışı

Kasl ve Cobb, sağlık davranışını üç baslık altında tanımlamaktadır

1. Koruyucu Sağlık Davranışı (Preventive health behaviour): Sağlıklı olduğunu düşünen kişinin

semptomsuz dönemde hastalığı önlemek ya da erken tanı amacıyla gerçekleştirdiği davranış.

2. Hastalık Davranışı (Illness behaviour): Hasta olduğunu algılayan

kişinin, sağlık durumunu tanımlamak ve yapılması gerekeni uygulamak için gerçekleştirdiği davranış.

3. Hasta Rolü Davranışı (Sick-role behaviour): Hasta olduğunu düşünen kişinin iyileşmek için gerçekleştirdiği davranıştır ve esas olarak tedaviye uyumu içermektedir

Sağlık Davranış Kuramları;

Saglık davranışı, tek bir kuram ile açıklanamaz. Modeller, bir ya da birden fazla kurama dayanarak davranışın belirli bir sistematik içinde anlaşılmasını sağlamaktadır.

Kuramlar;

sağlığı geliştirme

 sağlık eğitimi çalışmalarının planlanmasında,sağlığı geliştirme programlarında kullanılmaktadır.

Sağlık Davranış Modelleri

1. Sağlık inanç Modeli,

2. Nedenli Davranış Kuramı, 3.

Kuramlar üstü Model, (Transteorik kuram) 4. Önlem Uyarlama Süreç Modeli

5. Sağlık Kontrolü Odağı,

6. Korunma Güdülenme Kuramı 7. Sosyal Bilişsel Kuram

8. Öz Yeterlilik Kuramı

9. Pender’in Sağlığı Geliştirme Modeli 10. Yeniliğin yayılması modeli

Sağlığı koruma davranışları,

Hastalık olasılığını azaltmaya yönelirken, sağlığı geliştiren davranış kişinin sağlık düzeyini normal sınırlarda tutma ya da arttırmaya yönelik olarak tanımlanmaktadır.

Sağlık Davranışlarına Örnekler;

 Düzenli yapılması gereken davranışlar

• Pap- smear, tansiyon kontrolü gibi periyodik muayeneler,

• 40 yasından sonra yılda bir kez dışkıda gizli

kan muayenesi ve mamografi,

• İki yılda bir göz muayenesi,

• 6-12 ayda bir diş muayenesi,

• Kendi kendine meme muayenesi,

• Yaşa uygun aşılanma,

• Sağlık problemlerinin değerlendirilmesi