Sözsüz İletişim

Sözsüz İletişim

Aslı Yağmurlu

Sözsüz iletişim

• Sözsüz iletişim kişilerarası iletişim içinde sözel olmayan öğelerden oluşan iletişim biçimidir. Bu iletişim hem sesli hem de sesli olmayan öğeleri içermektedir. Ağızdan ses olarak çıkan ancak bir sözcük olarak karşılığının olmadığı sözel öğelere paralanguage denilmektedir.

Konuşma hızı, sesin tonu, yapılan vurgular ve konuşma sırasında yapılan duraklamalar bu başlık altında yer alır.

• Sözsüz iletişim kültürle yakın ilişkilidir ve genel olarak taklit yoluyla

küçük yaşlardan itibaren öğrenilmektedir.

Sözlü-sözsüz iletişim arasındaki farklar

• Sözlü iletişimde iletişim kuran kişilerin birbirlerini görmeleri

gerekmemektedir ancak sözsüz iletişimde kaynak ve alıcının mutlaka birbirini görebilmeleri gerekmektedir.

• Sözlü iletişim işitme kanalı üzerinden gerçekleşirken sözsüz iletişimde farklı duyu organları kullanılabilmektedir.

• İçerik olarak sözsüz iletişim duyguların iletilmesi için daha etkilidir.

• Sözlü iletişim gramer kurallarına uygun şekilde gerçekleşir.

• Sözlü olmayan iletişim canlılar tarafından kullanılırken sözlü iletişim

sadece insana özgüdür.

Sözsüz iletişimin ilkeleri

• Sözsüz iletişim duygusal iletiler aktarır. Sözlü ve sözsüz iletişim arasında

tutarsız mesajlar varsa insanlar sözsüz iletişim kanalıyla edindikleri mesajlara güvenir.

• Sözsüz iletişim daha istemsizdir, örneğin ayağımızı bir taşa çarptığımızda amaaan nidasını çıkarırsak bu istemsiz olarak ağızdan çıkar. Utanıp

yüzümüzün kızarması, veya heyecandan elimizin titremesi gibi tepkiler kontrol edilemeyen beden dili tepkileri olarak değerlendirilmektedir.

• Sözsüz iletişim daha muğlaktır. Yani anlaşılması güç, karışık ve çapraşık bir nitelik taşır. Farklı anlamlara çekilebilme sözsüz iletişim için daha geçerlidir.

• Sözsüz iletişim daha güvenilirdir. Sözlü olan iletişimin bıraktığı boşlukları

tamamlar ve güçlü bir şekilde sözlü iletişime katkı yapar.

Sözsüz iletişimin işlevleri

• Sözsüz iletişim anlamları aktarır

• Pekiştirerek

• Yerine geçerek

• Çelişerek

• Sözsüz iletişim insanları etkiler

• Sözsüz iletişim konuşmanın akışını düzenler

• Sözsüz iletişim ilişkilerini etkiler

• Bağ işaretleri

• Yakınlık davranışları

• Sözsüz iletişim kimliği açığa vurur

Sözsüz iletişim

• Sözsüz iletişimin iletişimi pekiştirmesi insanların bilmediği ya da

sözcüklerin tek başına tam olarak açıklamadığı mekan ya da şekilleri tanımlamada yardımcı olmaktadır. Birine yol tarif ederken kullanılan el kol hareketleri buna örnek oluşturmaktadır.

• Sözsüz iletişim sözlü iletişimin yerine kullanılmaktadır. Örneğin tokalaşma iyi niyeti ve dostluğu gösteren bir öğe olarak pek çok kelimeyle anlatılacak ifadelerin yerine geçmektedir.

• Bazen sözsüz iletişim sözlü olanla çelişerek de karşıdakine anlam

aktarmaya yardımcı olur. Örneğin çok zayıfladım diyip göz kırparsam

aslında çok kilo aldığımı anlatabilirim.

Sözsüz iletişim

• Sözsüz iletişim ilişkileri olumlu veya olumsuz etkileme kapasitesine sahiptir. Bağ işaretleri ile iki kişi arasındaki bağın niteliği gösterilebilir.

Bu ilişkisel özellikler alyans, dövme, el ele tutuşma şeklinde ortaya çıkabilir ve çevredeki insanlar tarafından o kişi ile ilgili mesajlar

vermektedir.

• Yakınlık davranışları insanların bir araya gelmesini sağlama gibi temel

bir işleve sahiptirler ve gülümseme, selamlaşma, göz teması kurma

gibi sembollerle ortaya koyulabilmektedirler. Bu beceriler kişilerarası

ilişkileri başlatma ve sürdürme için çok olumlu etkiye sahiptirler.

Sözsüz iletişim kimliği açığa vurur

• Kimlik yani ait olduğumuz gruplar, kültürümüz, hobi ve ilgilerimiz, mesleğimiz, sınıfsal özelliklerimiz, cinsiyetimiz sözsüz iletişim

öğeleriyle ortaya çıkar.

• Fiziksel görünüm dışında kullanılan objeler sahip olunan eşyalar,

takılar, aksesuarlar bizim kimliğimiz hakkında ipuçları verir.

Sözsüz iletişim türleri

• Beden dili

• Tonlama

• Kılık kıyafet

• Mekan kullanımı