Bilgisayara GirişBilgisayara Giriş

(1)

Kaynak:

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ

Editör: Prof. Dr. Hüseyin UZUNBOYLU

Bilişim Teknolojileri Temel Kavramlar

Bilgisayara Giriş

(2)

Kullanıcıdan aldığı verileri, belirlenen bir programa göre

işleyebilen, bunlar üzerinde sayısal ve mantıksal işlemler

yaparak sonucunu karşılaştırabilen, saklayabilen, paylaşabilen ve istenildiğinde kullanıcılara oluşturduğu bu bilgiyi

sunabilen elektronik bir makinedir.

Bilgisayar Nedir ?

(3)

2 ana bölümden oluşur:

Bilgisayar sistemini oluşturan fiziksel ve elektronik bileşenlere denir.

Örnek; klavye, fare, yazıcı, ekran, tarayıcı

Bilgisayarların kullandığı programların genel adıdır.

Örnek; işletim sistemleri, kelime işlemciler, tablolama, sunu programları, oyunlar.

Bilgisayarın Bölümleri

(4)

Bilgisayarın nasıl çalıştığını öğrenmek için onun bilgileri nasıl kullandığın anlamak gerekir.

A B C

1 2 3

Bilgisayar işlemleri ikilik sayı sistemine göre yapar.

1 ve 0 = açık ve kapalı

ab2c13

110100

1-0 1 Bit

8 Bit 1 Byte

1 Kb (Kilobyte) 1024 Byte 1 Mb (Megabyte) 1024 Kb 1 Gb (Gigabyte) 1024 Mb

1 Tb (Terabyte) 1024 Gb

>>

(5)

Bilgisayarlar kullanım alanlarına göre 2’ye ayrılır:

1- Özel Amaçlı Bilgisayarlar 2- Genel Amaçlı Bilgisayarlar

2.1- Süper Bilgisayarlar 2.2- Ana Bilgisayarlar

2.3- Orta ve Küçük Boy Bilgisayarlar 2.4- Kişisel Bilgisayarlar(PC)

2.5- Mini Bilgisayarlar

Bilgisayar Çeşitleri

(6)

Hangi amaçla yapıldıysa sadece o alanda hizmet verebilen bilgisayarlardır.

örnek; müzik Setleri robotlar

elektronik ev araçları

1- Özel Amaçlı Bilgisayarlar

(7)

Programlanabilen her işi yapabilen bilgisayarlardır. Üzerine yüklenen programa göre bilgisayarın kullanım amacı

değiştirmektedir.

Bu bilgisayarlar; büyüklük, işlem kapasitesi ve fiyatlarına göre 5 grubta sınıflandırılır.

2- Genel Amaçlı Bilgisayarlar

(8)

Kullanıcı sayısının çok fazla olduğu veya çok yüksek işlemci hızı gerektiren bilimsel araştırmalarda kullanılır.

- Büyük üniversiteler - Araştırma kurumları - NASA

2.1- Süper Bilgisayarlar

(9)

Büyük boy bilgisayarlar gibi en kapsamlı bilgisayarlardır ve aynı anda yüzlerce kullanıcı tarafından kullanılabilirler.

- Bilgi işlem merkezleri - Araştırma kurumlarında, - Üniversitlerde

Üniversitemizin bilgi işlem merkezinde de bulunmamaktadır.

2.2- Ana Bilgisayarlar

(10)

Bu bilgisayarlar en fazla 200 kişi tarafından kullanılıp fiyatları ve işletme masrafları daha azdır.

- Orta boy işletmeler ve

- Ofislerde işlemleri bir merkezden kontrol etmek için kullanılırlar.

2.3- Orta ve Küçük Boy Bilgisayarlar

(11)

Bu mikro bilgisayarlar genellikle tek kişi tarafından kullanılan, diğer bilgisayarlara göre daha kolay kullanımı olan tipteki

bilgisayarlardır.

- eğitim - tıp

- evler...vs

2.4- Kişisel Bilgisayarlar

(PC – Personel Computer)

(12)

Bu bilgisayar grubu fiziksel olarak küçük tiplerdir ve

günümüzdeki avuç içi bilgisayarlar, PDA (Kişisel Ajanda) ve

işletim sistemine sahip yeni nesil cep telefonları bu gruba girer.

Pocket PC PALM PDA

2.5- Mini Bilgisayarlar

(13)

Bilgisayarın büyüklüğü ve kapasitesine göre 4 ana bölümden oluşur.

Merkezi İşlem Birimi

Bellek

Giriş Çıkış

Bir Kişisel Bilgisayarın Temel Parçaları

Donanım Yapısı

(14)

1- Güç Kaynağı:

Gerekli olan elektrik enerjisini sağlar. Prizden gelen bilgisayar birimlerinin kullandığı 5 V ile 12 V değerlerine getiren donanım birimi.

2- Ekran Kartı (Grafik Kartı):

Bilgisayarda yapılan işlemlerin ekrana aktarılmasını sağlayan donanım birimi.

3- Ses Kartı:

Bilgisayarda farklı ve kaliteli sesleri duymamızı sağlayan donanım birimi.

4- Kasa:

Bilgisayarın elektrik ve donanım parçalarının (anakart, ses kartı, CD- ROM...vs) yerleştirildiği birim.

5- Anakart:

Kasa içerisinde bulunan tüm donanımların haberleşmesini sağlayan kart.

Bir Kişisel Bilgisayarın Temel Parçaları

Donanım

<<

(15)

6- Merkezi İşlem Birimi (CPU-İşlemci):

7- RAM:

8- Sabit Disk (Harddisk):

9- Disket Sürücü (Floppy):

10- CD-ROM Sürücü:

11- Ekran:

12- Klavye:

13- Fare:

Bilgisayar

Bir Kişisel Bilgisayarın Temel Parçaları

Donanım

(16)

Bir Kişisel Bilgisayarın Temel Parçaları

(17)

Şimdi önemli donanım birimleri, bellek, giriş, çıkış ve depolama

birimlerini işleyeceğiz.

(18)

MİB, bilgisayarın beyni olarak düşünülebilir. Başlıca görevleri arasında:

o

Tüm sistemi kontrol etmek ve yönetmek,

o

Programcı tarafından girilen deyim ve komutları yorumlamak,

o

Yorumlanan deyim ve komutları uygulamak.

“Merkezi İşlem Birimi” ‘MİB’ - ‘CPU’ - ‘İşlemci’

(19)

1- Aritmetik-Mantık Birimi: Bütün aritmetik ve mantıksal işlemleri gerçekleştiren. Bir yandan toplama, çıkarma, çarpma ve bölme gibi aritmetik işlemleri yaparken, diğer yandan iki

sayıdan birinin diğerine göre büyüklüğü, küçüklüğü veya eşitliği gibi mantıksal karşılaştırmaları da gerçekleştirir.

2- Kontrol Birimi: Bilgisayar sisteminin işlevlerini denetlemek üzere tasarlanmıştır. Verilen komutları değerlendirir, yorumlar ve bu komutların gerçekleştirilmesini sağlar. Kontrol birimi, bir telefon santrali veya bir orkestra şefi gibi düşünülebilir.

“Merkezi İşlem Birimi” 2 Bölümden Oluşur.

(20)

Bellek: Bilgilerin kalıcı veya geçici olarak saklandığı ortamlardır.

Bir bilgisayarda 2 çeşit bellek vardır:

Bellek ve Çeşitleri (Ram)

(21)

Bilgisayarın kalıcı iç belleği olup, sadece okunabilen bellek tipidir. Bilgisayara veri girişi yapma, kaydetme ve çıkış

işlemlerini gerçekleştirmeden sorumludur.

Ayrıca elektrik kesildiğinde içindeki bilgileri saklar.

Bellek ve Çeşitleri (Ram)

(22)

Bilgisasayardaki hiçbir bilğiyi saklayamazlar. Geçici bir bellek türüdür. Bilgisayar kapatıldığı zaman üzerindeki tüm bilgiler silinmektedir.

Bellek ve Çeşitleri (Ram)

(23)

Giriş Birimleri

Giriş Birimleri ^Depolama ^Depolama _Birimleri _Birimleri

•Klavye

•Fare

•Işıklı Kalem

•Grafik Tablet

•Dokunmatik Ekran

•Oyun Çubuğu

•Tarayıcı

•Video-TV Kartı

•Optik Okuyucu

• Ekran

• Yazıcı

• Hoparlör- Mikrofon

• Sabit Disk

• Disket Sürücü

• CD-ROM

• DVD-ROM

Çıkış Birimleri

(24)

Bilgisayara veri girişinde kullanılan araçlardır.

1- Klavye:

Üzerinde harfler, sayılar, semboller ve özel bazı işlevler taşıyan tuşlar bulunan bir veri giriş birimidir. Kullanıcıların verdiği komutların bilgisayara iletilmesini sağlar.

iki çeşit klavye vardır.

1-Q Klavye 2-F Klavye

5 grupta tuş takımlarını toplabiliriz;

1- fonksiyon tuşları, 2- standart tuşlar,

3- imleç kontrol tuşları, 4- sayısal tuşlar ve

5- özel tuşlar.

Giriş Birimleri

(25)

2- Fare:

Üzerinde bir veya birden fazla tuş bulunan, bilgisayar ekranında görülen imleç yardımıyla komut girişi yapmaya yarayan bir giriş birimidir.

Programın yapısına göre menü seçmek, ekran içerisinde

çalışılacak noktaya gitmek veya onaylama işlemlerini yapmak için kullanılır.

Bilgisayara bağlanma şekillerine göre; kablolu ve kablosuz fareler, hareketi algılama şekillerine göre de; toplu fareler, LED'li optik fareler ve lazerli optik fareler mevcuttur.

Giriş Birimleri

(26)

3- Işıklı Kalem:

Çizgisel kodları okumada, şekil çizme ve elyazısı yazmada kullanılır.

4- Grafik Tablet:

Özel bir kalem (imleme aygıtı) kullanarak ekranda yazı ve şekillerin gözükmesini/çizilmesini sağlayan küçük

kare/dikdörtgen biçiminde olan bir donanımdır.

5- Dokunmatik Ekranlar:

Ekranda gözüken komut üzerine parmak ile dokunduğunda o komutun çalışmasını sağlayan ekran tipidir. Daha çok bazı bankamatik makinelerinde görülebilir.

Giriş Birimleri

(27)

6- Oyun Çubuğu:

Genellikle oyun oynamak için kullanılır. Üzerinde bulunan tuşlara basılarak bilgisayara komut verilmesi sağlanır.

7-Tarayıcı:

Kağıt üzerindeki yazı, resim, grafik gibi hazır bilgileri bilgisayar ortamına aktarmak için kullanılır.

8- Video-TV Kartı:

Bilgisayar ve diğer kaynaklarca üretilmiş görüntü, ses, text ve diğer veriler üzerinde işlem yapmakta kullanılır. Ayrıca TV kartı sayesinde TV yayınları izlenebilir.

Giriş Birimleri

(28)

9- Çizici:

Yazıcılara göre daha büyük kâğıtlara basım yapabilmek için kullanılırlar. Ebat olarak yazıcılardan daha büyüktürler.

Bilgisayar destekli tasarımlar ve grafikler oluşturmada kullanılır.

10- Optik Okuyucu:

Yüzey üzerine optik ışık yansıtarak bir gözle okuma yaparlar.

ÖSS kâğıtlarının ve formalarının okunması işlemi optik okuyucular ile gerçekleşmektedir.

Giriş Birimleri

(29)

Bilgisayarda üretilen sonuçların veya verilerin kullanıcının

anlayabileceği ve saklayabileceği bir şekilde manyetik ortama, kağıt üzerine veya bir ekrana aktarılmasını sağlayan birimlerdir.

1- Ekran:

Kullanıcı ile bilgisayar arasındaki iletişimi sağlayan, bilgisayarda yapılan işlemlerin izlendiği hem giriş hem de çıkış birimidir.

Ekranın resimleri daha güzel ve daha hızlı göstermesi ekran kartına bağlıdır.

Ekran boyutları inch (") olarak belirlenir. Bu boyut ekranın bir köşesinden diğer köşesine olan uzaklıktır. Boyutlarına göre ekranlar 14", 15", 17", 19", 21", 25" dir. Bir ekranın görüntü

netliği, görüntüyü sağlayan noktalar arasındaki uzaklıkla ilgilidir.

İki nokta arasındaki uzaklık ne kadar azsa o kadar iyi görüntü elde edilir.

Çıkış Birimleri

(30)

2- Yazıcı:

Yazıcı bilgisayar ortamındaki bilgileri (yazı, resim vs.) kâğıt gibi çeşitli yüzeyler üzerine yazan elektronik baskı birimidir.

En yaygın kullanılan yazıcı türleri şunlardır:



Nokta Vuruşlu Yazıcı



Mürekkep Püskürtmeli Yazıcı



Lazer Yazıcı

Çıkış Birimleri

(31)



Nokta Vuruşlu Yazıcı:

Bu yazıcılarda baskı için iğneler kullanılır yazma kafasında yer alan iğne (pin) sayısına göre yazım kalitesi dakikada 1-4 sayfa hızında olabilirler.

Fatura kesmek gibi çok kopya gerektiren baskı işlemleri için tercih edilmektedir.

 Mürekkep Püskürtmeli Yazıcı :

Bu tip yazıcıların çalışma ilkesi nokta vuruşlu yazıcılar ile aynıdır. Bu yazıcıların yazma kafasının arkasında özel bir

mürekkep içeren kartuş bulunmaktadır. Vurma noktalarının yerini yüksek hızla baskı ortamına püskürtülen boyar madde alır. Dakikada 1-8 sayfa basabilir.

Çıkış Birimleri 2- Yazıcı:

(32)



Lazer Yazıcı:

Diğer yazıcılardan farklı olarak bir sayfayı toptan yani bir kerede yazarlar. Kağıt olarak genellikle A4 fotokopi kağıdı kullanırlar.

Sessiz, yüksek baskı kalitesine sahip ve diğer yazıcılara göre daha hızlıdır. Toner takılarak kullanılır.

Dakikada 4, 8, 12, ... sayfa baskı yapabilirler.

Çıkış Birimleri 2- Yazıcı:

(33)

3- Hoparlör ve Mikrofon:

Hoparlör, bilgisayarın ses kartından gelen sinyalleri kullanıcının duyacağı forma çeviren donanım birimidir. Günümüzde kişisel bilgisayarlarla birlikte gelen dahili ve harici hoparlör sistemleri mevcuttur.

Çıkış Birimleri

(34)

1- Sabit Disk Sürücü:

Bilgisayarın bilgi depolamak için kullandığı, kasa içindeki kutuya yerleştirilmiş birimdir. İçerisinde bulunan metal plakalardan

dolayı bu diske hard disk (sert disk) adı verilmiştir.

Depolama kapasiteleri onlarca GB olup, giderek yüzlerce GB'ta doğru yükselmektedir.

Verileri bir dizi manyetik disk (plaka) üzerinde saklar. Erişim hızı ve kapasitesi yüksektir.

Disk plakalarının yüzeylerinde iz adı verilen veri yerleştirme kanalları vardır, izler de kendi içlerinde sektör adı verilen bölümlere ayrılmıştır.

Depolama Birimleri

(35)

Depolama Birimleri Sabit Disk Sürücü:

(36)

2- Disket Sürücü:

Bu da sabit disk gibi, hem giriş hem de çıkış amaçlı kullanılabilen bir birimidir.

Kapasitelerinin düşük, hızlarının yavaş olması disket sürücü kullanımını azaltmıştır. Özellikle flash belleklerin kullanımı bu etkiyi daha da arttırmıştır.

Disket sürücü için bilgisayarda A harfi kullanılır ve disketler 1.44 MB veri alır.

Depolama Birimleri

(37)

3- CD-ROM Sürücü:

CD-ROM'lar disk ve disketler gibi veri depolamak için kullanılan optik disklerdir.

Veriler CD-ROM'lara optik olarak yani lazer ışınlarıyla kaydedilirler.

verileri korumak için yüzeyinin çizilmemesine, bükülmemesine dikkat etmek gerekir.

Standart bir CD-ROM'a 650MB, 700MB veri depolanabilmektedir.

Depolama Birimleri

(38)

4- DVDROM Sürücü:

Çalışma mantığı CD-ROM sürücülerle aynı olmasına karşın, veri okuma ve yazma biçiminden dolayı bir CD üzerine daha fazla bilgi depolayabilirler.

DVD olarak adlandırılan bu diskler bir seferde 8.5 GB veri depolayabilmektedir.

Depolama Birimleri

(39)

Günümüzde bilgisayar performansını etkileyen pek çok faktör vardır. Bunlar arasında; işlemcinin hızı ve önbellek miktarı, ana kart hızı ve kullanılan yonga seti, ana bellek türü ve miktarı, sabit disk kapasitesi ve diskin hızı, ekran kartı türü ve içerdiği bellek miktarı gibi değişkenler sayılabilir.

Bilgisayarın Performasını Etkileyen Faktörler

En düsük hız ve en

ucuz fiyat Ortalama - İyi hız ve normal fiyat

Çok yüksek performans ve en

pahalı fiyat

Chat (msn)

kullanımı, internet ve ofis programları

Grafik tasarım programları, web

ve okuryazarlık araçları

Oyun yazılımları

(40)

Pratik Bilgiler

Bilgisayar kasasında bulunan Power (açma-kapama) düğmesine bastım ama bilgisayarım açılmadı, ne yapmalıyım ?



Power düğmesine ikinci kez basın, kasa üzerindeki ledler yandı mı ?



Elektrik prizlerinizi kontrol edin, kapalı olabilir.



Kasaya bağlı siyah elektrik kabloları yerinden çıkmış olabilir.

Bilgisayar kasasında bulunan Power (açma-kapama) düğmesine bastım, kasa çalışıyor fakat monitör hala kapalı ?



Monitörün üzerinde bulunan Power düğmesi kontrol edin.



Monitöre gelen siyah elektrik kablolarını kontrol edin.



Monitörden kasaya giden mavi ekran kartı bağlantısını kontrol

edin.

(41)

Pratik Bilgiler

Bilgisayar kasasında bulunan Power (açma-kapama) düğmesine bastım, kasa çalışıyor fakat monitör ekranında beyaz hata

mesajları var, ne yapmalıyım ?



Kasanızın üzerinde bir disket, cd, usb bellek gibi harici donanım unuttunuz mu?



Kasanıza giden fare, klavye gibi donanımlar doğru bir şekilde yerine takılı durumda mı?



Kasanızın içinde bulunan parçalarla ilgili bir sorun olabilir.



İşletim sistemi (xp, vista) ile ilgili sorun olabilir.

(42)

Pratik Bilgiler

Bilgisayarımı açtım fakat ekranda fare imlecini hareket ettiremiyorum, ne yapmalıyım ?



İlk Açılışta işletim sisteminize bağlı olarak ekran gelebilir fakat ilk 5 ile 60 saniye kadar komut veremeyebilirsiniz.



Farenizin altında bulunan ışıklar yanmakta mı ? Cevap hayır ise farenizin bağlantılarını kontrol edin.



Sorun bağlantı ise doğru bir şekilde yerine takın ve bilgisayarı yeniden başlatın.



Not: Aynı işlemler Klavyeniz içinde geçerlidir.

(43)

Yazılım, bir bilgisayarda kullanılabilecek tüm programlara verilen genel bir isimdir.

Program; belirli bir amaca yönelik olarak hazırlanmıştır Yazılımlar 2’ye ayrılır. Bunlar:

1- Sistem Yazılımları

2- Uygulama Yazılımları.

Yazılım (Software)

<<

(44)

Uygulama yazılımları ile bilgisayar donanımı arasında iletişim sağlayan, yani bilgisayar sisteminin uygun ve programlandığı bir şekilde çalışmasını sağlayan yazılımlardır.

Sistem yazılımları 2’ye ayrılır:

1.1- İşletim Sistemleri Yazılımları 1.2- Hizmet Yazılımları.

Yazılım (Software)

1- Sistem Yazılımları

(45)

1.1- İşletim Sistemleri Yazılımları

Bir işletim sistemi, bilgisayar ve çevre birimlerinin sevk ve idaresi sağlayan programlar topluluğudur.

Ev kullanıcıları için görsel kullanıcı ara yüzü daha gelişmiş işletim sistemleri, iş ortamları için ise performansa dayalı tasarlanmış metin temelli arayüzler geliştirilmiştir. En yaygın kullanım alanı bulan işletim sistemi yazılımları şunlardır;

a- DOS

b- GNU/LİNUX c- Mac OS

d- Unix

e- Windows

Yazılım (Software) - 1- Sistem Yazılımları

(46)

a- DOS

Disk işletim sistemi olarak bilinir. Bilgisayar sisteminin, tüm donanımlarını kontrol eder.

DOS'ta grafiksel bir kullanıcı arabirimi bulunmaz, her şey komutlarla yapılmaktadır.

DOS, sistemleri 90'lı yılların ortasına kadar hemen hemen her PC'de işletim sistemi olarak kullanılmıştır.

1.1- İşletim Sistemleri Yazılımları

Yazılım (Software) - 1- Sistem Yazılımları

(47)

b- Linux:

Linus adında Finlandiyalı bir bilgisayar mühendisinin internet'te yaptığı duyuru sonucunda tüm dünyadan birçok programcının da desteği ile hızla gelişmiş olan açık kaynak kodlu ve sürekli gelişen bağımsız bir yazılımdır.

Linux için yazılmış yazılımlar kısa süre artmış ve ortaya güçlü, gelişime ayak uydurabilen açık kaynak kodlu bir işletim sistemi çıkmıştır.

1.1- İşletim Sistemleri Yazılımları

Yazılım (Software) - 1- Sistem Yazılımları

(48)

c- MAC OS (Macintosh Operation System)

Apple Şirketi tarafından Macintosh bilgisayarları için tasarlanmış bir işletim sistemidir. Bu işletim sitemi pencere sistemini ilk kullanan grafik ara yüzlü bir yazılımdır. Apple marka dışındaki diğer PC'Ierde kullanılmaması ve Windows işletim sistemlerinin başarısı nedeniyle kullanımı söz konusu bilgisayarlarla sınırlı kalmıştır.

1.1- İşletim Sistemleri Yazılımları

Yazılım (Software) - 1- Sistem Yazılımları

(49)

d- Unix:

Çok kullanıcılı bilgisayar sistemlerinde, özellikle küçük ve orta boy bilgisayarlarda en yaygın kullanılan işletim sistemi Unix'dir.

Özellikle kararlı yapısı, çok kullanıcılı ve görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir. Genellikle bankalar ya da havayolu şirketlerinin kullandığı bir işletim sistemidir.

1.1- İşletim Sistemleri Yazılımları

Yazılım (Software) - 1- Sistem Yazılımları

(50)

e- Windows:

Microsoft firmasının geliştirdiği kullanıcı ara yüzlü kullanımı oldukça basit bir yazılımdır.

Windows tabanlı kullanılan uygulama yazılımlarının ve donanımların fazla olması, onu dünyada en çok kullanılan işletim sistemi yazılımı haline getirmiştir. Halen kullanılmakta olan " Windows 98, ME, 2000, NT, XP HOME, XP Professional ve 2006 yılının sonlarında çıkan

Vista sürümü ile devam etmektedir.

1.1- İşletim Sistemleri Yazılımları

Yazılım (Software) - 1- Sistem Yazılımları

(51)

1.2 Hizmet Yazılımları:

Genel sistem destek işlemlerini yapmak için kullanılan programlardır.

Diskleri biçimlendirmek, dosyaları kopyalamak, disklerdeki

programları yedeklemek, dosya sıkıştırma, klavye düzenleme, disk yüzeyini düzenleme (fdisk, partition magic), virüs temizleme gibi

işlemleri yaparlar. Birçok işletim sistemi hizmet yazılımlarının yaptığı işlerin çoğunu yapmaktadır.

Ör: Norton Antivirus, Kaspersky

Yazılım (Software) - 1- Sistem Yazılımları

(52)

Kullanıcıların belli başlı bazı işlemleri yapmalarına olanak veren yazılımlardır. Örneğin, Apple Macintosh işletim sistemi altında

çalıştırılmak üzere hazırlanan bir program, Windows işletim sistemini kullanan kişisel bilgisayarda çalışmaz.

Günümüzde bilgisayar sistemleri için geliştirilmiş çok sayıda uygulama yazılımı mevcuttur. Bu yazılımlardan kişi ve kurumlar

tarafından en yaygın olarak kullanılanları; kelime işlem programları, elektronik hesap tablosu programları, sunum programları, dosya

yönetim ve veri tabanı programlarıdır. Bu yazılımlara ofis yazılımları adı da verilmektedir.

Yazılım (Software)

1- Uygulama Yazılımları

(53)

•Veri Tabanı Yönetim Yazılımları:

•Çizim Yazılımları:

•Benzetim Yazılımları:

•Analiz ve Karar Verme Yazılımları:

•Planlama, Programlama Yazılımları:

•İletişim Yazılımları:

•Eğitim Yazılımları:

Bilgisayarlar eğitimde gittikçe artan bir oranda kullanılmaktadır.

Ansiklopedik bilgiler içeren yazılımlar, belli bir yer veya konuda

hazırlanmış olan tanıtıcı yazılımlar, yabancı dil veya herhangi bir ders veya konuya yardımcı olmak üzere hazırlanmış yazılımlar, internette çevrimiçi veya asenkron eğitim için hazırlanmış tüm yazılımlar eğitim amaçlı yazılımlara örnektir.

Yazılım (Software) - 2- Uygulama Yazılımları

(54)

•Zararlı Yazılımlar:

Yazılımlara ya da donanımlara zarar veren veya kullanıcı dosyaları üzerinde tahribat yapan yazılımlara "bilgisayar virüsleri" denir.

Bilgisayar virüsleri kendi kendilerini çoğaltabilen, bir bilgisayardan diğerine yayılabilen bilinçli yazılmış programlardır.

Bilgisayarlar; virüslerden en iyi korunma şekli, antivirüs yazılımlarının, bu virüsler bilgisayara bulaşmadan önce sisteme yüklenmesidir. Bu yazılımlar bilgisayarınıza bir virüs bulaştığında veya aktif hale

geldiğinde, sizi uyarır ve tespit edilen virüsü siler.

Tarama işleminde kullanılan anti virüsün tanımadığı bir virüsün bilgisayara bulaşmış olması ihtimali her zaman vardır.

Yazılım (Software) - 2- Uygulama Yazılımları

(55)

Freeware Yazılımlar:

Ücretsiz olan yazılımlara denir. Bu yazılımlar kullanıcılar tarafından hiç bir kısıtlama olmaksızın kullanılabilir.

Adware Yazılımlar:

Bu tip programlar Freeware gibi tam sürüm ve ücretsiz olarak sınırsız bir şekilde kullanılabilir. Bu programın maliyeti içerdikleri

reklamlardan sağlanır. Yani tek fark reklam içermesidir.

Shareware Yazılımlar:

Shareware, kullanımına kısıtlama getirilmiş yazılımlar olarak

tanımlanabilir. Shareware'ler; bir programcı veya yazılım firması tarafından kullanıcıya belirli bir süre deneme için sunulan

yazılımlardır. Kullanıcı bu süre sonunda yazılımı beğenirse satın alır.

Yazılımın Yasal Kullanımı:

(56)

Yazılım lisansı, yazılımı geliştiren firma ya da üreticinin haklarını koruyan bir sözleşmedir. Yazılım üreticileri, hayatımızı çok

kolaylaştıran yazılımları geliştirirken emek, para ve zaman

harcamaktadırlar. Emeklerinin bedellerini onlara değil de kopya yazılım satanlara verdiğimizde, yazılımın gerçek üreticisi hakkını alamaz ve mağdur olur.

Lisanslı yazılım kullanma yasal yönden de bir zorunluluk arz

etmektedir. Bilgisayar yazılımlarını hukuka aykırı yollarla çoğaltmak, kullanmak gibi eylemler telif hakkı ihlali suçlarını oluşturmakta olup, yasalarımızda bu suçlar için ciddi yaptırımlar öngörülmektedir.

Yazılım Lisansı:

(57)

1-Yasal sorumluluktan doğan cezalardan kurtulursunuz.

2-Korsan yazılımlar çoğunlukla virüs barındırırlar. Ancak lisanslı yazılımlarda böyle bir sorun karşılaşılmaz.

3-Yazılımdan daha yüksek verim alınır.

4-Yazılımdan doğabilecek sorunlardan dolayı muhattap bulmak ve zararın tazmin edilmesi mümkündür.

5-Yeni sürümlere yükseltme olanağına ve lisanslı kullanıcılara verilen ürün teknik desteğine sahip olunur.

6-Yazılım sektörünün gelişmesine katkı sağlanmış olur.

7-Kayıt dışı ekonominin büyümesi engellenebilir, vergi gelirlerinin artmasına yardımcı olarak vatandaşlık görevleri yerine getirilmiş olur.

Lisanslı Yazılım Kullanmanın Avantajları

(58)

Bilgisayarların kendi aralarında bilgi ve kaynak paylaşabilmeleri için oluşturulmuş yapılara Network denir.

Bir ağ oluşturabilmek için en az iki bilgisayar birbirine bağlanmalıdır. Bu ağ vasıtası ile bilgisayarlar birbiri ile haberleşir ve dosya transferi

yapabilir.

Bilgisayar ağlarının temel amacı her türlü bilgiyi ve kaynağı; olabilecek en iyi şekilde, mümkün olduğunca çok kullanıcının kullanımına

sunmaktır.

Büyüklük ve kullanımlarına göre 3 gruba ayrılır:

1 - LAN – Yerel Bilgisayar Ağları

2 - MAN – Metropolitan Bilgisayar Ağları 3 - WAN – Geniş Alan Ağı

Bilgi Ağı (NETWORK)

(59)

Küçük bir alan içerisine dağılmış bilgisayarları birbirine bağlayan

ağdır. Günümüzdeki bu ağlar genelde Ethernet veya kablosuz iletişim kullanırlar.

Ethernetli yapılarda kablolama kullanılır.

Kablosuz iletişim(Wi-fi):

Wireless bağlantı olarak bilinir. PC, Dizüstü Bilgisayarlarda yakın alanda bulunan kablosuz erişim özelliği taşıyan ağlara

bağlanabilmesini sağlar.

1 - LAN – Yerel Bilgisayar Ağları

(60)

Yerel ağlardan daha geniş alanlarda kullanılan bir ağdır. 5 ile 50 Km arasındaki mesafeleri kapsadığından metropolitan ağlar olarak

adlandırılmıştır.

2 - MAN – Metropolitan Bilgisayar Ağları

(61)

Ülke, kıta hatta dünya ölçeğindeki mevcut LAN veya metropolitan ağların birleşmesi ile oluşturulmuş olan çok geniş ağ sistemleridir.

Dünyadaki en büyük geniş alan ağı, tüm dünyanın ortak olarak kullandığı küresel internet'tir.

3 - WAN – Geniş Alan Ağı

(62)

Ses taşıma amaçlı kullanılan bir sistem olan telefon teknolojinin

gelişmesi ile birlikte günümüzde veri ve görüntü gibi farklı unsurların transferini de mümkün kılmıştır. Telefon hatlarının bu işlevleri

kazanması, bilgisayarlar arasında kurulan ağların çok geniş coğrafi mekanlara dağılmasına olanak sağlamıştır.

İnternet adı verilen bu dünya çapındaki ağa dahil olmak isteyen kişi veya kurumların bu hizmeti veren bir noktaya (Servis Sağlayıcı-SS) başvurması gerekir.

Telefon Ağlarının Bilgisayarda Kullanımı

(63)

TT Dial-Up Telefon Hatları:

TR-NET tarafından işletilen internete bağlı sistemlerin telefon

numaraları çevirilip bağlantı kurulur. Bir modem ve bir bilgisayar ile bu bağlantı kurulur.

Telefon Hatları İle İnternet Bağlantıları

(64)

ADSL: Mevcut telefon kabloları üzerinden asimetrik olarak ses ve veri iletimine olanak tanımaktadır.

Telefon Hatları İle İnternet Bağlantıları

(65)

İngilizce “Interconnected Networks”un kısaltmasıdır. İnternet, dünyayı saran ve merkezi olmayan, ağlardan oluşan bir ağ sistemidir.

1960'lı yıllarda ABD savunma bakanlığının; doğal afet, nükleer saldırı vb. felaketlerden sonra bile işlevselliğini koruyabilecek bir iletişim

sistemi yaratmak amacı ile ARPANET adı altında başlatılan askeri bir projenin zaman içinde değişip gelişmesi ile internet ortaya çıkmıştır.

İnternet birbirine geçiş yolları ile bağlanmış birçok bilgisayar ağından oluşur. Kullanıcı bu ağlar üzerinde yer alan herhangi bir bilgisayara ulaşmak istediğinde işlem esnasında farkına varmadan bilgiler, birçok network üzerinden geçiş yapıp hedef bilgisayara ulaşır. Bu süreçte kullanıcının bilmesi gereken tek şey ulaşmak istediği noktadaki

bilgisayarın internet adresidir.

İnternet

(66)

Yayıncılık, Basın-Yayın:

İnternet; basın-yayın kuruluşları, yayınevleri ve kişiler tarafından

kağıtsız yayıncılık yapılan multimedya ortamı haline getirilmiştir. Web TV'ler, elektronik kitap ve dergiler Web üzerinden okunabilmekte ve hitap edilen kitle sürekli büyümektedir.

Bilgi Sistemleri ve Veri Bankaları:

İnternet'te farklı konularda bilgilerin yer aldığı sanal kütüphanelerin sayısının artmakta ve bilgi arşivleri genişlemektedir. Ayrıca, araştırma kuruluşları ve üniversiteler, yaptıkları araştırmalarla ilgili bilgileri,

sistematik olarak ve Web ile daha bütünleşmiş bir yapıda sunmaktadırlar.

İnternet'in Kullanım Alanları

(67)

Web Üzerinden Oylama:

Günümüzde Pazar paylarını arttırmak isteyen şirketler, halkın genel eğilimlerini ve oy oranlarını belirlemeye çalışan partiler, Web

üzerinden küçük çaplı anketler düzenlemektedir.

Canlı ve Etkileşimli Eğlence Ortamları:

Web üzerinde interaktif (etkileşimli) yayıncılık yapılabilmesi için her şey bulunmaktadır. Web kullanıcıları, TV'den farklı olarak, web

ortamında interaktif bir etkileşim şansına sahiptir.

İnternet'in Kullanım Alanları

(68)

Canlı ve Etkileşimli Eğlence Ortamları:

Web üzerinde interaktif (etkileşimli) yayıncılık yapılabilmesi için her şey bulunmaktadır. Web kullanıcıları, TV'den farklı olarak, web

ortamında interaktif bir etkileşim şansına sahiptir.

Haber:

Kullanıcılar klasik haber medyası anlayışının dışında, haberlerini ve yayın akışını kendi belirledikleri bir şekilde incelemeyi arzulamaktadır.

İnternet'in Kullanım Alanları

(69)

Geleneksel öğrenme-öğretme yöntemlerindeki sınırlılıklardan dolayı sınıf içi etkinliklerin yürütülme olanağı bulunmadığı durumlarda; farklı mekanlardaki ve çalışması gereken öğrenci, öğretmen ve öğretim materyallerinin iletişim teknolojileri aracılığıyla bir araya getirildiği bir eğitim faaliyetidir.

Bilgi toplumu niteliğini kazanmış toplumlarda uzaktan eğitim

Kapsamında yaşam boyu eğitim verilmektedir. Bu gün Ülkemizde bu teknolojiden yararlanarak birçok öğrenciye ve çalışana yükseköğretim şansı sağlanmaktadır.

Uzaktan eğitim programlarında, öğrenciye web ortamında öğretim hizmeti verildiğinden öğrenci, hem bir işte çalışma şansına sahip olmakta, hem de öğretimine devam edebilmektedir. Uzaktan

eğitiminin sağladığı faydaları şöyle özetlemek mümkündür.

Uzaktan Eğitim:

İnternet'in Kullanım Alanları

(70)