Doğu Akdeniz Üniversitesi
Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu
Bilgisayar Teknolojisi ve Bilişim Sistemleri Bölümü
BILG101 Bilgisayara Giriş
Ünite 2: Bilgisayar Organizasyonu
Giriş
Bu ünitede sidi (CD), rem (RAM), sürücü, seri bağlantı gibi bilgisayarın fiziksel
parçalarına ilişkin kavramların ne anlama geldiğini inceleyeceğiz.
Bilgisayarların fiziksel parçalarını tanımak bilgisayarları karşılaştırmamızda ve hatta bilgisayar alırken daha bilgili kararlar
vermemizde bize yardımcı olacaktır.
Amaçlarımız
Bu üniteyi tamamladığımızda aşağıdaki yeterliliklere sahip olacağız:
Bilgisayarı oluşturan temel bileşenlerin işlevlerini ve bilgisayarın işleme mantığını açıklayabileceğiz.
Bilgisayar giriş-çıkış birimlerinin özelliklerini sıralayabileceğiz.
Verilen durumlarda kullanılması gereken
yardımcı destek birimlerini saptayabileceğiz.
Verilen durumlarda kullanılması gereken çevre birimlerini belirleyeceğiz.
3 /47
Bilgisayarı Tanıyalım
Bilgisayar denildiğinde, kendisi aracılığı ile bilgi
işlenebilen bir tür cihazdan bahsedilmektedir.
20. yüzyılın ikinci yarısının başlarında geliştirilen ilk
bilgisayarlar, günümüz
bilgisayarlarına göre son
derece ilkel araçlardı.
Bilgisayarı Tanıyalım
5 /47
Bu bilgisayarlar;
Çok yer kaplayan devasa araçlar oldukları gibi,
Yavaş çalışan,
Sık sık hata yapan,
Esneklikleri bulunmayan,
Kullanımı yoğun uzmanlık gerektiren ve
Son derece pahalı araçlardı.
Bilgisayarı Tanıyalım
Günümüz bilgisayarları ise;
Çok daha az yer kaplayan,
Çok daha hafif,
Daha ucuz,
Daha az hata yapan,
Daha fazla esnekliğe sahip ve
Kullanımı son derece kolay olan cihazlardır.
Aradaki fark ne olursa olsun, ilk üretilen bilgisayar ile günümüzdeki bilgisayarların çalışma prensipleri tamamen
aynıdır.
İşlemci ve Ana Bellek
İşlemci Nedir?
Girilen veriler üzerinde işlem yapan bilgisayar birimidir.
7 /47
Bilgisayarların en temel bileşenleri işlemci ve ana bellektir.
İşlemci, bilgisayarın en önemli unsurudur.
Bilgisayarda gerçekleştirilen her şey işlemci ile gerçekleştirilir.
Bu nedenle her bilgisayarda mutlaka en az bir işlemci bulunmak zorundadır.
İşlemci ve Ana Bellek…
İşlemcilerin yetenekleri son derece sınırlıdır ve tanıdıkları sayılar sadece 0 ve 1’den ibarettir.
İkili sayı sistemine (binary system) göre çalışırlar.
İşlemcilerin en iyi bildiği şey, iki sayıyı bir biri ile toplamaktır.
Çarpma, bölme, çıkarma gibi diğer işlemler bir
anlamda toplamaya dönüştürülerek gerçekleştirilir.
İşlemciler ayrıca iki sayıyı bir birileri ile
karşılaştırabilirler. İki sayıdan hangisinin büyük olduğunu bilirler.
İşlemci ve Ana Bellek…
İkili sayı sistemini oluşturan
sembollerin (0 ve 1) her birine bit adı verilir.
Bit, bilgisayarın en küçük bilgi birimidir.
Biz sayıları 0 ile 9 arasındaki on farklı sembolle yazarız.
9’dan sonra gelen sayı için ayrı bir sembol kullanmak yerine 10 kullanırız.
Bilgisayarlar ise sadece 0 ve 1 sayılarını kullanırlar.
İkili sayı sisteminde 2 sayısını ifade edebilmek için 10 yazılır.
İkilik sayı sisteminin mantığı ondalık sayı sistemi ile aynıdır. Ancak küçük sayıları ifade edebilmek için bile bir çok basamak kullanılması gerekir. 9 /47
İşlemci ve Ana Bellek…
İşlemcinin bir işi yapabilmesi için iki şeyi bilmesi gerekir:
Hangi işlemin yapılacağını ve
Bu işlemin hangi veriler üzerinde yapılacağını.
Bu veriler olmadan işlemci herhangi bir işlem gerçekleştiremez.
Bu nedenle işlemci, ana bellek adı verilen bir birimden yararlanır.
İşlemcinin ne yapacağı ve yapacağı işi hangi
verilerin üzerinde gerçekleştireceği ana bellekte
saklanır.
İşlemci ve Ana Bellek…
Ana bellek Rassal EriRassal Erişşimli Bellek ve imli Bellek Salt Okunur Bellek Salt Okunur Bellek olmak üzere iki kısımdan oluşur.
Ana Bellek
Rassal Erişimli Bellek (RAM)
Salt Okunur Bellek (ROM)
Ana Bellek, bilgisayarın herhangi bir anda işlemek
durumunda olduğu bilgilerin saklandığı
bellektir.
RAM, ana belleğin kullanıcılara ayrılan kısmıdır. Kullanıcılar, işlemci aracılığı
ile RAM’ın istediği adresine erişebilir, adresteki veriyi okuyabilir ve
değiştirebilir.
ROM, ana belleğin bilgisayar tarafından kullanılan kısmıdır ve bilgisayarın işleyişinin
temel kurallarının kaydedildiği bellektir.
ROM’daki veriler işlemci tarafından
okunabilir ancak değiştirilemez. 11 /47
Rassal Erişim Bellek: İngilizcesi Random Access Memory (RAM)
Salt Okunur Bellek: İngilizcesi Read Only Memory (ROM)
İşlemci ve Ana Bellek…
RAM (Random Access Memory/Rassal Erişimli) Bellek:
Bu bellekte yer alan bilgiler değiştirilebilir, silinebilir veya ekleme yapılabilir.
Bilgiler bu bellekte, bilgisayar açık kaldığı sürece saklanırlar.
Bu nedenle RAM bellekte yapılacak çalışmalar, eğer daha sonra kullanılacaksa, mutlaka disk ya da disketlerde saklanmalıdır.
Dolayısıyla yeni açılmış bir bilgisayarın RAM’ında ne bir komut, ne de bir veri bulunur.
İçerisinde bulunan bilgiler kayıt edilmediklerinde, herhangi bir güç kaybı/elektrik kesintisi durumunda silinirler.
Bir başka deyişle RAM bellek elektrik kesintilerinden etkilenir ve içindeki bilgiler silinir.
İşlemci ve Ana Bellek…
ROM (Read Only Memory/Salt Okunur) Bellek:
Bu bellek, bilgisayar üreticisi firma tarafından ve üretim esnasında programlanır ve takılır.
Üretici firma bu belleğin içerisine hazır bazı bilgiler yerleştirmiştir.
Bu bilgiler bilgisayar açıldığında kendiliğinden okunur ve işleme sokulur.
ROM bellek elektrik kesintilerinden etkilenmez, içindeki bilgiler kaybolmaz ve değiştirilmez. Ancak RAM belleğe göre daha düşük kapasiteye sahiptirler ve bu kapasiteleri de değiştirilemez.
Sadece okunabilme özelliğine sahip bulunan bu belleğin büyüklüğünün bizim için önemi yoktur.
Anakart üzerindeki BIOS (Basic Input Output System)
dediğimiz temel sistem programları genellikle ROM’larda yer alır.
13 /47
İşlemci ve Ana Bellek…
Bilgisayarların sadece bir işlemci ve ana bellekten oluşan basit yapıları ile olağanüstü karmaşık işleri yapabilmeleri, işlemcilerinin hızı ve belleklerin
büyüklüğü ile ilişkilidir.
Bilgisayarların birimlerinin eşgüdümlü çalışabilmesini sağlamak için, her bilgisayarda bir tür saat vardır.
Saat sabit ve çok kısa aralıklarla ilerler.
Saatin darbeleri arasındaki süre bilgisayar birimlerinin en basit işi gerçekleştirebilmeleri için gereken süredir.
Saatin hızı, bilgisayarın hızını belirleyen en önemli faktördür.
İşlemci ve Ana Bellek…
Bir saniyede gerçekleşen darbe sayısı HERTZ (Hz)
HERTZ (Hz) birimiyle ifade edilir.
1 Hz, saniyede bir darbe anlamına gelir.
1 kilohertz (KHz) saniyede bin darbe,
1 megahertz (MHz) saniyede bir milyon darbe,
1 gigahertz (GHz) saniyede bir milyar darbe demektir.
15 /47
İşlemci ve Ana Bellek…
Bilgisayarların bellekleri ise, bayt (byte) bayt (byte) cinsinden ölçülmektedir.
Bir bayt sekiz bit’den meydana gelir.
Her bayt, sayısal ve alfabetik karakterlerin gösteriminde kullanılır.
1 kilobayt (KB) yaklaşık olarak bin, 1 megabayt (MB) ise yaklaşık olarak bir milyon bayta karşılık
gelmektedir.
Sıradan bir kişisel bilgisayarın ana belleğinin 128 MB olduğunu varsayarsak
Bu bilgisayarının ana belleğine 128 milyon harf yerleştirilebilir ki, bu da yaklaşık olarak 100,000 sayfalık bir ansiklopedideki metinlerin uzunluğu demektir.
B B İ İ T ve BAYT Kavramlar T ve BAYT Kavramlar ı ı … …
8 Bit 1 Bayt
1024 Bayt 1 Kilo Bayt (KB)
1024 KB 1 Mega Bayt (MB)
1024 MB 1 Giga Bayt (GB)
1024 GB 1 Tera Bayt (TB)’a eşittir.
17 /47
Veri Yolu Veri Yolu
İşlemci, ana bellek ve çevre birimleri arasında sürekli bir veri transferi vardır.
Söz konusu transferler, veri yolu adı verilen bağlantılar aracılığı ile sağlanır.
Veri yollarının genişliği ve veri transfer hızı, bilgisayarın hızını etkileyen önemli
faktörlerdir.
Veri Yolu:
Veri Yolu:
İşlemci, ana bellek ve çevre birimleri arasında
karşılıklı olarak verinin taşındığı yoldur.
Adres Yolu Adres Yolu
Bilgisayarlarda, komutlar işlemciyi bellek hücrelerinin adreslerine yönlendirir.
Dolayısı ile sadece hücrelerdeki verilerin değil, hücre adreslerinin de taşınması
gerekir.
Bu işlem de adres yolu adı verilen bağlantılar aracılığıyla gerçekleştirilir.
19 /47
Denetim Yolu Denetim Yolu
Bilgisayar bileşenlerinin birbiriyle eşgüdümlü çalışabilmesi önemlidir.
Eğer bileşenlerden biri üzerine düşen işi diğerleri daha hazır değilken bitirip izleyen adıma geçmeye kalkarsa, bilgisayarın
hatasız çalışması mümkün olmaz.
Bilgisayar bileşenlerinin eşgüdümü
sağlamak için gereken bilgiler de denetim yolu adı verilen bağlantılar aracılığıyla
sağlanır.
Ki Ki ş ş isel Bilgisayarlar isel Bilgisayarlar
Günümüzde binlerce farklı marka ve
modelde kişisel
bilgisayar mevcuttur.
Ancak aradaki farklılıklar dış
görünüme ait olup,
hemen hepsinde belli ana birimler vardır.
Bir kişisel bilgisayar sistemi genellikle bir Bilgisayar
Ekranı, bir Sistem Ünitesi, bir Klavye ve Fare (Mouse)’den oluşur.
21 /47
Ki Ki ş ş isel Bilgisayarlar isel Bilgisayarlar … …
Sistem ünitesi, işlemci ve ana belleğin yanı sıra pek çok bilgisayar bileşenini içerisinde barındırır.
Normal sistem ünitesi 40x40x15 cm civarında boyutlara sahiptir.
Ancak ünitenin kasası açılıp bakıldığında bu hacmin çok azının dolu olduğu görülür.
İşlemci ve ana bellek gibi bileşenler,
aralarındaki veri yolları ile birlikte bir tek kartın üzerine yerleştirilmiştir.
Kartın ağırlığı 100 gramdan daha az ve boyutu da bir mektup zarfına sığacak kadar küçüktür.
Diğer bileşenler de genellikle benzer bir görüntü sergilemektedir.
Sistem Ünitesi
Bilgisayar Birimleri Bilgisayar Birimleri
Kullanıcının bilgisayara gerekli komut ve verileri
verebilmesi, bu komut ve verileri ileride kullanmak üzere saklayabilmesi ve benzeri işleri için, işlemci ve ana
bellek dışında çeşitli birimleri gerekir.
İşlemci ve ana bellek dışındaki bilgisayar birimleri üç ana başlık altında toplanmaktadır.
Bunlar;
Giriş-Çıkış Birimleri,
Yardımcı Bellek Birimleri ve
Diğer Çevre Birimleridir.
23 /47
Giri Giri ş ş - - Ç Ç ı ı k k ış ış Birimleri Birimleri
Kullanıcının bilgisayara komut ve veri girişi yapılmasını, bilgisayarın da kullanıcıya
uyarı ya da sonuçları iletmesini sağlayan birimleridir.
Giriş ve çıkış birimlerinin başlıcaları;
Klavye,
Fare,
Ekran ve
Yazıcıdır.
Klavye Klavye
Klavye, en sık kullanılan giriş birimidir.
Klavyede rakamlar, harfler ve kullanımı kolaylaştırıcı özel görevli tuşlar vardır.
F ve Q olmak üzere iki tür klavye kullanılmaktadır.
F-klavyeler, harflerin Türkçedeki kullanım sıklığına göre,
Q-klavyeler ise, harflerin İngilizcedeki kullanım sıklığına göre dizayn edilmiştir.
Klavyenin bağlantı yeri ve kablosu
aracılığı ile klavyeden vurulan tuşların bilgisi işlemciye ulaşır ve işlemci de
bunu ana bellek aracılığıyla uygulamaya koyar.
Ancak günümüzde kablosuz klavyeler de geliştirilmiştir.
Klavyeler üzerinde beş tuş grubu bulunur.
Bunlar;
1.Fonksiyon tuşları, 2.Daktilo Tuşları, 3.Nümerik Tuşlar, 4.Yön Tuşları ve
5.Özel Görevli Tuşlar
25 /47
Klavye Klavye
Fonksiyon Tuşları:
Bu tuşlar her programlama dilinde ve işletim sisteminde farklı görevler almıştır.
F1’den F12’ye kadar olan tuşlardır.
Daktilo Tuşları:
Bu bölümde A ile Z arası harfler ile 0 ile 9 arası rakamlar ve !, ^, “, ;, :, ?, * gibi işaret tuşları bulunur.
Nümerik Tuşlar:
Bu kısımda 0 ile 9 arası rakamlar ile bazı özel fonksiyonlar bulunur.
Rakamlar “NUM LOCK” tuşu basılı ve ışık yanık ise çalışır.
Bu tuş kapatılıp ışık söndüğünde bu tuşlara ait diğer fonksiyonlar çalışmaya başlar.
Klavye Klavye
27 /47
Yön Tuşları:
Daktilo tuşları ile nümerik tuşların arasında ve klavyenin alt kısmında yer alırlar.
İmleci sağa, sola, yukarı ve aşağıya hareket ettirmekte kullanılırlar.
Özel Görevli Tuşlar:
Bunlar klavyenin değişik kısımlarında yer alırlar.
İmlecin bulunduğu yerden sola doğru tek tek silen Backspace, imlecin bulunduğu yerden sağa doğru tek tek silen Delete, harflerin büyük ya da küçük yazılmasını sağlayan Caps Lock, yazı yazarken kelimelerin
arasında boşluk bırakmaya yarayan Space Bar gibi tuşlardır.
Bunların dışında imlecin ekrandaki
hareketliliğini sağlayan Home, End, Page Up, Page Down tuşları ile Ctrl, Alt, AltGr, Tab ve Enter gibi tuşlar da bulunmaktadır.
Yaz Yaz ı ı c c ı ı
Yazıcı, bilgisayarın temel çıkış birimlerinden biridir.
Satır yazıcılar, nokta vuruşlu yazıcılar ve sayfa yazıcılar gibi çeşitleri vardır.
Yazıcılar bilgisayara kablo aracılığı ile bağlanır.
Yazıcıların kişisel bilgisayarların genellikle paralel bağlantı noktalarından bağlanır.
Yazıcının kablo ve bağlantı yeri aracılığı ile
işlemci yazılması istenen bilgileri yazıcıya
gönderir ve bilgiler kağıt üzerine basılmış
olarak kullanıcıya iletilir.
Yaz Yaz ı ı c c ı ı … …
Satır Yazıcılar:
Satır yazıcılar, bir satırı dizer ve bir kerede basarlar.
Çok hızlı çıktı üretebilmelerine ve dakikada on binlerce satır
basabilmelerine karşılık yeterinde esnek değildir.
29 /47
Sadece kendi karakter setlerinde var olan karakterleri basabilir ve satır aralarına herhangi bir işaret
koymazlar.
Örneğin kesintisiz grafikler çizemezler, bu nedenle kişisel bilgisayarlar için uygun değildirler.
Yaz Yaz ı ı c c ı ı … …
Nokta Vuruşlu Yazıcılar:
Bu tür yazıcılar, bir sütün halinde dizilmiş iğnelerin mürekkepli şeride vurması
yardımıyla, kağıt üzerinde noktalar oluşturulur.
Nokta Vuruşlu Yazıcılar tarafından üretilen belgelere büyüteçle bakacak olursanız, her harfin noktalardan oluştuğunu
gözlemleyebilirsiniz.
Her harf farklı nokta kombinasyonlarından oluşur.
Nokta vuruşlu yazıcılar son derece yavaş olmalarına karşın ucuz olmaları sebebiyle özellikle devlet
dairelerinde yaygın şekilde kullanılırlar.
Yaz Yaz ı ı c c ı ı … …
Sayfa Yazıcılar:
Kullanıcıların istediği her özelliği yazma yeteneğine sahiptir.
Sayfa yazıcılar, lazer, termal ya da mürekkep püskürtmeli olmak üzere farklı teknolojiler kullanabilirler.
31 /47
Kişisel bilgisayarlar için en uygun yazıcı tipi sayfa yazıcılardır.
Bir sayfa yazıcının performansı, dpi (İngilizce dot per inch terimini meydana getiren kelimelerin ilk harfinden) olarak ölçülür.
1,200 dpi’li bir yazıcı, bir inç (2.54 cm) uzunluğunda bir çizgiyi 1,200 noktadan oluşturur.
Yaz Yaz ı ı c c ı ı … …
Sayfa Yazıcılar:
Özellikle sayfa yazıcıların kendi işlemci ve bellekleri vardır.
Bu sayede bilgisayarlardan aldıkları bilgileri kendi belleklerinde depolar ve işlerler ve bu işleri yaparken bilgisayarı meşgul etmezler.
Dolayısıyla kullanıcı, bir dokümanı yazıcıya yolladıktan sonra, yazma işlemi sürerken başka işlerle ilgilenebilir.
Ekran Ekran
İlk bilgisayarlarda ekran denen bir birim yoktu.
Ekran yerine bilgisayarlar direk olarak yazıcılara bağlanmıştı.
Bu nedenle kullanıcılar bilgisayarda
oluşturdukları her belgeyi anında yazıcıdan alıyorlar, daha sonra kullanmak üzere onları saklayamıyorlardı.
1980’li yıllarla birlikte ekranlar yaygınlaştı.
Böylece, kullanıcılar oluşturdukları belgeleri saklama ve onları tekrar kullanma
kolaylığına kavuştular.
Ayrıca, sürekli çıktı almaktan dolayı ortaya çıkan kağıt israfı da önlenmiş oldu.
33 /47
Ekran Ekran
Günümüzde ekranlar, tıpkı sayfa yazıcılarda olduğu gibi, son derece küçük noktalardan oluşur.
Ekrandaki görüntüyü meydana getiren bu küçük noktalara piksel adı
verilmektedir.
Ekrandaki piksel sayısına
Çözünürlük/Çözünürlük Hassasiyeti (Resolation) denir.
Piksel sayısı arttıkça görüntü kalitesi de yükselir.
Günümüzün bilgisayarlarında bir ekranın düşeyde 768, yatayda 1,024 dilime ayrılmış olması olağandır.
Böylece bir ekran, demek ki, (768x1,024=) 786,432
pikselden meydana gelmektedir ve ekranın çözünürlüğü 768x1,024’tür.
Ekran Ekran
35 /47
Ekranların çok sayıda pikselden meydana gelmesi ve piksellerin çok farklı renkler alabilmesi yüzünden,
ekranları doğrudan işlemci aracılığı ile kontrol etmek sakıncalı olmaktadır.
Bu işi, kişisel bilgisayarlardan ekran kartı adı verilen özel donanım birimleri üstlenmektedir.
Dolayısıyla ekranların performansı sadece ekranın değil, aynı zamanda ekran kartının kapasitesine de bağlıdır.
Ekran kartları, bilgisayarın ana kartı üzerine yerleştirilir ve buradaki veri yolları ile işlemci ile bağlantı kurulur.
Fare Fare
Fare, ekranda çeşitli noktaları çeşitli biçimlerde
uyararak bilgisayara bilgi ya da tercihlerin iletilmesini sağlayan cihazdır.
Yol faresi, optik fare ve iz topu adını alan farklı
özelliklere sahip fareler vardır.
Fare Fare
Yol Faresi:
En yaygın kullanılan fare türüdür.
Masanın üzerinde kullanıcı tarafından hareket ettirilerek yapılması istenenler bilgisayara iletilir.
Farenin hareket ettirilmesi sırasında, masaya temas eden top döner.
Topun dönmesi mekanik olarak, bu dönmeyi algılayan silindirler aracılığıyla bilgisayara aktarılır.
37 /47
Optik Fare:
Bu farelerde mekanik unsurlar yoktur.
Özel fare altlığı üzerinde hareket ettirilir ve farenin hareketi özel altlık yardımıyla optik olarak algılanıp bilgisayara aktarılır.
İz Topu:
Yaygın olarak dizüstü bilgisayarlarla kullanılmaktadır.
Yol faresi ile aynı prensipte çalışır.
Tek farkı, farenin topunun bir yuva içinde bilgisayara monte edilmiş olmasıdır.
Ba Ba ğ ğ lant lant ı ı Yerleri Yerleri
Bir kişisel bilgisayarın sistem ünitesinin arkadan görünüşü ve çevre birimlerinin bağlantı yerleri:
Her kişisel bilgisayarda sistem ünitesinin arkadan görünüşü aynı olmak zorunda değildir.
Ancak hemen bütün kişisel bilgisayarlarda yukarıdaki bağlantı yerleri, biraz farklı dizilmiş olsalar da, yer alır.
Yard Yard ı ı mc mc ı ı Bellek Birimleri Bellek Birimleri
İşlemci, ana bellek ve giriş-çıkış birimleri bir araya getirip eşgüdüm içinde çalıştırıldığında, bir bilgisayardan
beklenen her şey gerçekleştirilebilir.
Ancak, bütün bunların yanında daha sonra ulaşmak üzere programların, verilerin ve sonuçların saklanabileceği,
bilgisayar tarafından okunup değerlendirilebileceği ortamlara da ihtiyaç duyulmaktadır.
Bu ortamlara yardımcı bellek birimleri denilmektedir.
39/47
Bunlardan başlıcaları, sabit diskler, disketler, CD’ler ve DVD’lerdir.
Bunların yanında büyük miktarlı verileri yedeklemek amacıyla kullanılan teyp ya da kartuşlar da bulunmaktadır.
Yard Yard ı ı mc mc ı ı Bellek Birimleri Bellek Birimleri
Sabit Diskler:
Her kişisel bilgisayarın bir sabit diski vardır.
Kısaca disk olarak da adlandırılan sabit disk, tıpkı ana bellek gibi, kullanıcının herhangi bir biçimde ulaşamayacağı bir ortamdır.
Doğrudan işlemci ve ana bellek ile bağlantılıdır.
Çok sayıda manyetik plaktan meydana gelir.
Kullanıcıların yararlandığı programlar bu disklerde saklanır.
Diskin hızı, diskteki belli bir adrese erişim anlamına gelir.
Yard Yard ı ı mc mc ı ı Bellek Birimleri Bellek Birimleri
Disketler:
Kişisel bilgisayarın yardımcı belleklerinden biridir.
Disketler, tek bir manyetik plaktan meydana gelir.
Bilgisayarın disket sürücüsüne takılarak kullanılırlar.
41 /47
Yardımcı bellek birimleri içinde hasara en açık olanı disketlerdir.
Erişim hızları ve kapasiteleri diğer ortamlara göre çok düşüktür.
Ancak, bütün bunlara rağmen küçük miktarlı verilerin başka bilgisayarlara taşınmasında disketler çok işlevseldir.
Yard Yard ı ı mc mc ı ı Bellek Birimleri Bellek Birimleri
CD’ler:
CD, Compact Disc teriminin kısaltılmasıdır.
CD’ler, disketlere göre çok daha hızlı, çok daha güvenli ve çok daha yüksek
kapasitelidir.
Bilgisayar tarafından CD’deki verilerin okunması için fiziksel bir temas gerçekleşmez.
Veriler, lazer ışınları tarafından okunur.
CD’ler başlangıçta, sadece okunabilen yani içeriği kullanıcı tarafından değiştirilemeyen bellekler olarak geliştirilmiştir.
Ancak günümüzde hem okunup hem de yazılabilen ve gerektiğinde içeriği değiştirilebilen CD’ler de geliştirilmiştir.
Yard Yard ı ı mc mc ı ı Bellek Birimleri Bellek Birimleri
DVD’ler:
İngilizce Digital Video Disc kelimelerinin baş harfleri ile adlandırılın DVD’ler,
görünüş olarak CD’leri andırmaktadır.
Ancak DVD’ler CD’lerin yirmi katı kadar veri depolama özelliğine sahiptir.
43 /47
Bu nedenle, günümüzde DVD’ler genellikle sinema filmlerinin sayısal ortamda saklanması amacıyla kullanılmaktadır.
Di Di ğ ğ er er Ç Ç evre Birimleri evre Birimleri
Gelişmiş bir kişisel bilgisayar tipik olarak sistem ünitesi, ekran, klavye, fare ve yazıcıdan oluşmaktadır.
Yardımcı bellek olarak da genellikle sabit disk, disket ve CD’ler kullanılmaktadır.
Ancak, bilgisayarların kullanım alanı ve yapılan işlemlerin çeşitliliği artırılmak istenildiğinde çeşitli ek donanımlar
kullanılabilmektedir.
Bu donanımların yaygın olarak kullanılanları
Tarayıcılar,
Ses araçları
Sayısal kameralar,
Televizyon kartı ve
Modemdir.
Di Di ğ ğ er er Ç Ç evre Birimleri evre Birimleri
Tarayıcılar:
Çizim ve fotoğrafların sayısallaştırılarak bilgisayar ortamına aktarılmasını sağlar.
Bir tür fotokopi makinesi gibidir.
Ancak çekilen kopya kağıt yerine bilgisayarın diskine yazılır.
45 /47
Ses Araçları:
Bir kişisel bilgisayarın ses işlemek amacıyla
kullanılması için hoparlör ve mikrofon gibi araçlara gereksinim vardır.
Genellikle her kişisel bilgisayar bir ses kartına ve basit bir hoparlöre sahiptir.
Kullanıcılar daha kaliteli bir ses için gelişmiş kulaklıklar ya da hoparlörler kullanabilirler.
Eğer ses kaydetmek isterlerse mikrofon kullanılmalıdır.
Di Di ğ ğ er er Ç Ç evre Birimleri evre Birimleri
Sayısal Kameralar:
Çekilen fotoğrafların ve hareketli görüntülerin sayısallaştırılarak bilgisayar ortamına
aktarılmasında sayısal kameralar kullanılır.
Bu işlemleri yapabilmek için çeşitli ses yazılımları kullanılır.
Televizyon Kartı:
Hareketli görüntünün bir kaynağı da televizyon yayınlarıdır.
Bilgisayara takılacak bir televizyon kartı yardımıyla, televizyon yayınları da
sayısallaştırılarak bilgisayar ortamına aktarılabilmekte ve aynen bir televizyon alıcısı gibi kullanılabilmektedir.
Di Di ğ ğ er er Ç Ç evre Birimleri evre Birimleri
47 /47
Modemler:
Modemler telefon hatlarını kullanarak
bilgisayarlar arasında veri transferi sağlayan cihazlardır.
Bir kişisel bilgisayar telefon hattına bağlanarak, bütün iletişim dünyasına bağlanmış olur.
