KONU 9. PLAN VE KESİTTE TEFRİŞLERİN ORTOGRAFİK İFADE EDİLMELERİ.

KONU 9.

PLAN VE KESİTTE TEFRİŞLERİN

ORTOGRAFİK İFADE EDİLMELERİ.

Yapılarda mahaller çizilirken burada kullanılacak tefriş, mahal boyutlandırmada önemli bir rol oynar. Tefriş bilgisi mahal çizimi ile bir araya geldiğinde yapı mekânları çizimi kusursuz olur. Bu konuda iç mekânlarda kullanılan tefriş elemanlarının çizimleri ve yerleşimleri konusunda bilgi verilecekdir.

Dinlenme, sohbet etme, müzik dinleme, çalışma, okuma gibi faaliyetlerin yapıldığı mekânlar yaşama alanları, yatak odaları ve çalışma odalarıdır. Bu mekânlarda gerçekleştirilen faaliyete göre eşya seçimi yapılmalıdır. Seçilen eşya ve insan boyutlarına göre mekân büyüklüğü belirlenir. Uygun malzeme ve istekler doğrultusunda yapılan tasarım ve çizim en iyi sonucu doğurur. Salon, çalışma odası ve yatak odası çizimlerinin yapılabilmesi için kullanım sırasındaki hareketlerin ve buna bağlı olan ölçülerin bilinmesi gerekir. Ayrıca hacimlerde kullanılan eşya ölçülerinin boyutları bilinmelidir.

Bu modülde teknik resim çizim kurallarına ve ergonomik kurallara uygun salon, çalışma odası, çocuk yatak odası, ebeveyn yatak odası, mutfak ve islak hacimlerin çizimleri incelenecek.

1. SALON TEFRİŞİ

Salon, günlük yaşamda oturma, yemek, sohbet gibi çeşitli aktivitelerin gerçekleştirildiği odak noktasıdır.

Salonlar konutlarda oturma grubuna giren mahallerdir. Salon ve oturma odaları holden girilebilecek şekilde olmalıdır.

Oturma odaları çeşitli amaçlara hizmet ettiklerinden tek bir oturma odası tefrişi yoktur. Çoğu kullanma amacına göre farklılık gösterir.

Salonda kapı pencere ve tefriş elemanlarının çizilmesi

Dolaşım alanlarında en az 90 cm boşluk bırakılmalıdır

Oturma birimleri yaklaşık olarak 300cm

çapında bir daire etrafına yerleştirilmelidir Sohbet alanı. Mobilyalar arası mesafe Salon ve otuma odalarının düzenlenmesinde dikkat edilmesi

gerekenler:

- Geçiş bölgeleri faaliyet bölgelerinden ayrı olmalıdır.

- Mobilya yerleşiminde açıklıklar duvar yüzeyine yeterli alan bırakacak şekilde ayarlanmalıdır.

- Kapılar, pencereler ve diğer eşyalar (tv, soba, kalorifer peteği vb.) için kullanma kolaylığı sağlanmalıdır.

Mobilya Açıklıkları: Mobilyaların rahat kullanılabilmesi için belirli aralıklarla düzenlenmesi gerekir.

- Karşılıklı oturma birimleri arasında en az 150cm boşluk bırakılmalıdır.

- İki mobilya arası geçiş mesafesi ve oturma birimi önünde gerekli olan açıklık en az 60cm olmalıdır .

Televizyonun konumu

1.. Salon Tefrişi 1. Tefriş Elemanları

Tipik yaşama odası mobilyaları;

Tekli koltuk İkili koltuk Üçlü koltuk Orta sehpa Köşe sehpa

Kitaplık

Kullanım durumuna göre yemek masası Sandalye

Tv ve ünite

2. Eleman Ölçüleri

Tekli koltuk: Tekli koltuklar genel olarak 80x80cm ölçülerindedir.

Tasarım ve modelle göre ölçülerde farklılıklar görülebilir.

Öğrenme faaliyetinde kullanılan tekli koltuk ve ölçüleri

İkili koltuk: İkili koltuklar genel olarak 80x160cm ölçülerindedir. Tasarım ve modele göre ölçülerde farklılıklar görülebilir.

İkili koltuk çizimi

Tekli koltuk çizimi

Salon tarama. Salonda parke taraması yapılır. Ahşap parke veya laminant parke taraması yapılmalıdır.

Üçlü koltuk: Üçlü koltuklar genel olarak 80x220cm ölçülerindedir. Tasarım ve modele göre ölçülerde farklılıklar görülebilir

Orta sehpa: Orta sehpa ölçüleri genellikle 80-120cm uzunluğunda 50-120cm genişliğindedir. Yükseklikleri 40-60cm arasında değişir.

Tasarım ve modele göre ölçülerde farklılıklar görülebilir. Köşe sehpa: Köşe sehpalar 35-50x35-50 ölçülerindedir. Yükseklikleri 60- 80cm arasında değişir

Köşe sehpa çizimi Üçlü koltuk çizimi

Orta sehpa çizimi

Yemek masası: modülünde verilmiştir.

Öğrenme faaliyetinde kullanılan masa ve ölçüleri

Sandalye: Sandalyeler oturan insan boyutlarına göre imal edilirler. Çalışma sandalyesi oturma

yüksekliği 45-48cm, arkalık yüksekliği ise 80-100cm arasında değişir. Öğrenme faaliyetinde kullanılan sandalye ve ölçüleri

Tv ve ünitesi: Öğrenme faaliyetinde kullanılan tv ünitesi ve ölçüleri

Yemek masası çizimi Tv ünitesi çizimi

Sandalye çizimi

Öğrenme faaliyetinde kullanılan masa ve sandalye ve ölçüleri

KESİT

1. Duvar, Sıva ve Yalıtım Çizimi Kesit yeri belirlenir.

Kesit çizgisinin kestiği duvarlar kesit düzlemine taşınır.

Kat yüksekliği çizilir

Kat yüksekliğinin çizilmesi

Döşemeler çizilir. Kesite giren duvarlar çizilir Sıvalar çizilir

Kartonpiyer çizilir

Kapı görünüşü çizilir

Salon Tefriş Kesiti Çizimi

Masa ve sandalyeler çizilir. Ünite çizilir

Aydınlatma elemanları çizilir.

Obje ve tablolar çizilir

Plan ve kesitte mahal adı ve mahal bilgileri yazılır.

Planda kapı poz numarası ve boyutu yazılır.

Planda pencere poz numarası ve boyutu yazılır.

Plan ve kesitte malzeme açılımları ve açıklamalar yazılır

Ölçülendirme

Kesit ve planda çizgisel ölçülendirme yapılır

Kesit ve planda tarama yapılır

2. ÇALIŞMA ODASI

Çalışma, okuma, yazma, müzik dinlemek gibi faaliyetlerin yapıldığı mekânlardır.

Çalışma odaları yapı planı içerisinde en fazla ışık alan ve en sessiz yöne yerleştirilmelidir.

Çalışma odasının büyüklüğü yapılacak faaliyete göre tasarlanmalıdır.

Çalışma odasında en önemli tefriş elemanı çalışma masası ve

sandalyedir. Okuma, dinlenme, çay, kahve ve rahat bir koltukta boyutlar.

Çalışma masası ve okuma koltuğunda boyutlar Çalışma masası ve sandalye çizilir.

Kitaplıklar çizilir. Koltuklar çizilir. Dolap çizili

r.

Eleman Ölçüleri

Çalışma masası. Minimum çalışma masası ve sandalye ölçüleri

Çalışma odasında terfiş elemanlarının çizimi Çalışma masasının ölçüleri

Kitaplıklar kitap ve dosya boyutlarına göre imal edilirler. Kitaplıklar tek veya modüler olarak yapılabilirler

Şömine

Çalışma odalarında bir mecburiyeti olmamakla birlikte faaliyetteki tasarım gereği basit bir şömine model ve

ölçüsü verilmiştir Tek ve modüler kitaplık

Kitaplık ölçüleri

Koltuk ölçüleri

Şömine ölçüsü

Çalışma odasında terfiş elemanlarının çizimi

3. ÇOCUK YATAK ODASI

Çocuk yatak odalarında dinlenme, yatma, ders çalışma, müzik dinleme gibi faaliyetlere uygun tefriş elemanları seçilmelidir. 18 yaşa kadar kullanılan yatak odaları çocuk yatak odası olarak adlandırılır. Çocuk yatak odası geçiş mesafeleri: Yatağın duvara olan mesafesi

İki yatak arası mesafe

İki kişilik yatak odası ve mesafeleri Tek kişilik çalışma masalı

yatak odası ve mesafeler

i

Tek kişilik basit yatak odası ve mesafeleri

İki kişilik yatak odası ve mesafeleri

Çocuk Yatak Odası Tefrişi Tefriş Elemanları

Tipik çocuk yatak odası mobilyaları;

Tek kişilik yatak Giysi dolabı Çalışma masası Tekli koltuk

Kitaplık Sandalye

Eleman Ölçüleri

Etajerler 50x40-45cm boyutlarındadır

Öğrenme faaliyetinde kullanılan yatak ve etajer ölçüleri

Giysi dolabı ölçüsü

Çalışma masası ve sandalye: Çocuk odalarında ders çalışma faaliyeti için çalışma masası düzenlenir.

Çalışma masası standart ölçüsü

Kitaplık (Pencere altı): Öğrenme faaliyetinde kullanılan kitaplık ölçüleri

Etajer ölçüsü

Tek kişilik yatak ve etajer ölçüleri

Çizim

Yatak ve etajer çizilir.

Giysi dolabı çizilir.

Çalışma masası ve sandalye çizilir.

Kitaplıklar çizilir.

Koltuk çizilir

4

Ebeveyn yatak odalarında dinlenme, yatma, yıkanma gibi faaliyetlere uygun tefriş

elemanları seçilmelidir.

Ebeveyn yatak odası geçiş mesafeleri:

Yatağın diğer eşyalara ve duvara olan mesafesi

Ebeveyn Yatak Odası Tefrişi Tefriş Elemanları

Tipik çocuk yatak odası mobilyaları:

Çift kişilik yatak ve etajer Giysi dolabı

Tekli koltuk Sehpa

Hilton lavabo Eleman Ölçüleri

Çift kişilik yatak ve etajer: Çift kişilik yataklar 150,160,180cm genişliğinde

ve 190-200cm uzunluğunda olurlar.

Cift kişilik yatak ve etajer ölçüleri

Ebeveyn yatak odalarında giysi dolaplarının yanı sıra giyinme odaları yapılabilir

Öğrenme faaliyetinde kullanılan dolap ölçüleri

Yatak odası tefriş elemanlarının çizilmesi

Yatak odası tefriş eleman ölçüleri

Yatak Odası Tefrişi. Tefriş Elemanları

Yatak odası konut mahallerinde salondan sonraki en büyük mahallerden biridir. Rahatlık ve konforun ön planda olduğu bir mahaldir.

Yatak odasında; yatak, dolap, komindin, şifonyer, koltuk gibi tefriş elemanları bulunur. Ebeveyn yatak odasında çift kişilik yatak, çocuk veya misafir yatak odalarında tek kişilik yatak tefrişi yapılır. Yatak odasında, yatak ve dolaplar tefriş planının önemli unsurlarıdır. Yatağın tanzim edileceği yer ile dolabın tanzim edileceği yer belirlenerek tefriş çizimine geçilir. Dolabın yeri belirlenirken dolabın kapakları açıldığında, insanların hareketini engellememesine dikkat edilir. Yatağın her iki kenarının da açık olması istenir. Yatak ve dolap tefrişinin çiziminden sonra komedin, yatak başlarına 2 adet çizilir; şifonyer ise boşta kalan bir duvara yakın çizilir. Pencerenin olduğu dış duvara mümkün olduğunca tefriş çizimi yapılmaz.

Yatak odası tarama

WC-BANYO TEFRİŞİ

WC-banyo, konutlarda ıslak hacim olarak nitelendirilen mekânlardır. Bu mekânlarda temiz su ve pis su tesisatları bulunmaktadır. Tesisatları yoğun olarak kullanıldığı bu mekânlar genellikle birbirine yakın olarak tanzim edilir. Bir kattaki tek daire veya birden fazla daire içinde mümkün olduğunca guruplaşma, binanın tesisat çözümleri için avantaj sağlar.

Banyo için örnek olarak aşağıdaki plan, verilen ölçülere uygun olarak çizilir. Duvar kalınlığı 10 cm olacak şekilde, çizilir. WC ve banyo kapısı 80 cm ölçüsünde 10 cm kapı dişi bırakılarak duvarda boşluk açılır. Açılan bu ölçüye göre kapı kasası ve kanadı çizilir. WC ve banyo penceresi genişliği, 50 cm den 60 cm’ye kadar ölçülerde yapılabilir. Genel olarak kare tasarlanır. Pencereler mümkünse binanın dışına ve kuzey yönüne bakar. Birden fazla dairenin olduğu katlarda genellikle havalandırma bacası kullanılır. WC ve banyo pencereleri bu ortak bacalara açılır.

Banyo duvar çizimi

WC’de kullanılan tefriş elemanları olarak alaturka hela taşı, alafranga hela taşı, pisuvar ve lavabo kullanılır. Pisuvarlar konutlarda kullanılmaz, umumi WC'lerde kullanılması uygundur. Banyolar genel temizlik yapılan mekânlardır. Bu mekânlarda temizlik ve hijyen ön plandadır bu nedenle yer ve duvar kaplamalarında seramik malzeme kullanılır. Tefriş elemanları da genellikle seramiktir. Tefriş elemanı olarak lavabolar, klozet (alafranga hela taşı) ve bideler, duş teknesi, küvet ve jakuziler kullanılır. Banyonun büyüklüğüne göre tefriş elemanı seçimi yapılır.

WC tefriş elemanları Banyo tefriş elemanları

Banyo tefriş eleman ölçüleri WC tefriş eleman ölçüleri

WC-BANYO TEFRİŞİ ELEMANLARININ ÖLÇÜLERİ

WC-BANYO TEFRİŞİ ELEMANLARININ YERLEŞİMİ

WC- Banyo tefriş eleman yerleşimi

WC- Banyo tefriş eleman yerleşimi

Tefriş elemanları verilen ölçülerde çizilerek WC ve banyo planları içerisine yerleştirilir. Tefriş elemanları yerleştirilirken insanların rahat hareket edebileceği şekilde plan içerisine çizilmelidir. Ölçülendirme yapılırken planın mümkün olan en boş kısımlarından ve ölçülendirmeyi en sağlıklı, anlaşılır biçimde görmemizi sağlayan yerlerden çizmek gerekir. Birbirinin

içine giren çizimler planın karmaşık bir hâl almasını sağlar. WC ve banyoda aynı yer kaplaması kullanıldığından aynı

tarama sitili uygulanabilir. Uyğulama 250 cm ye 400 cm ebatlarındaki 1:20 ölçeginde bir banyoyu çizerek, tefrişini yapınız.

Banyonun giriş kapısını 250 cm’lik duvardan açınız.

GENEL KULLANIMA AİT TUVALET MEKANI PLANLAMASI YAPARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KONULAR:

tuvalet giriş kapısı ulaşıldığı ana koridordan bir niş ile ayrılmalıdır; giriş kapısı direk olarak tuvalet kabini ve pisuvarları görmeyecek şekilde yerleştirilmelidir, lavabolar tezgah altı tipi seçilmelidir, tuvalet mekanı doğal olarak havalandırılmalıdır.

Binalarda wc sayısını hesaplamak, binanın türüne, çalışan kişi sayısına ve ziyaretçi sayısına bağlıdır.

Ofis binaları:

1-25 erkek çalışan için 1 klozet, 1 pisuvar, 1-15 kadın çalışan için 1 klozet , 1'er lavabo gerekmektedir.26-50 erkek çalışan için 2 klozet, 2 pisuvar,2 lavabo, 16-35 kadın çalışan için 2 klozet , 2 lavabo, 36-50 kadın çalışan için 3 klozet , 3 lavabo gerekmektedir. Her katta 1 adet engelli wc de bulunmalıdır.

GENEL KULLANIMA AİT TUVALET MEKANI

ENGELLİ WC

ENGELLİ WC ÖLÇÜLERİ

Yönetmeliğe göre tekerlekli sandalye kullanan kişilerin de kullanabileceği şekilde hazırlanmış en küçük tuvalet kabininin ölçüleri 150'ye 150 santimdir. Rahat bir kullanım için asgari boyut ise 220'ye 220 santimdir. bayan ve erkekler için birer engelli tuvaleti bulunması gerekir. Eğer zorunluluk varsa her iki cins için bir adet engelli tuvaleti yeterlidir. Yapılarda her 10 tuvaletten biri özürlülere ayrılmalı ve ona uygun düzenleme yapılmalıdır.

MUTFAK TEFRİŞ

Mutfakta tefriş olarak dolaplar, tezgâh, lavabo, ocak, aspiratör, buzdolabı, bulaşık makinesi, çamaşır makinesi, yemek masası vb.

sabit ve hareketli eşyalar bir arada kullanılmaktadır. Tezgâh ölçüsü 60 cm’dir. Mutfak kullanım alanı yeterli ise yemek masası tasarlanabilir. Diğer mekânlarda yeterli yer yoksa çamaşır makinesi tezgâh altı olarak tasarlanır. Mutfaklarda baca vardır. Bu bacalara aspiratör bağlanabilir. Aspiratör bacası dışarıya da verilebilir. Kombi, bazı mutfaklarda tefriş elemanı olarak çizilebilir.

Mutfak tefriş elemanları Mutfak tefriş eleman ölçüleri

Mutfak çizimi 450 cm’ye 300 cm ölçülerinde ile mutfak mahalinin sınırları çizilir. Duvarlar 10 cm ve 20 cm olacak şekilde. Sıva çizimi için ölçü 2 cm alınır. Mutfak planın şekline, mahalin ışık almasına, tesisatların dizilimine ve bacanın konumuna uygun olarak tezgâh çizimi ile tefriş çizimine başlanır. Tefriş mutfak tezgâhının şekline göre tanzim edilir. Mutfak tezgâhı düz ve L şeklinde olduğu gibi çift taraflı da yapılabilir. Tezgâhlar kullanıcının isteğine göre de şekillendirilir. Tezgâh, sabit eşya olarak nitelendirilir.

Lavabo, ocak, buzdolabı ve bulaşık makinesi tamamlayıcı tefriş elemanlarıdır. Mutfak tezgâhı doğrultusunda tefriş elemanları çizilir.

Mutfak tefriş çizimi

MUTFAK TASARIMINDA ÇALIŞMA ÜÇGENİ

Mutfaklar evin, yemek pişirdiği, yediği, hatta çoğu zaman aile ve arkadaşlarla sosyalleştirmenin bir parçası. Küçük ya da büyük olması fark etmez, mutfaktan beklenen genel çerçevede temiz, ferah ve göze güzel görünmesi. Evin bu özel parçası, zaman dinlendiğimiz, kimi zaman keyif aldığımız bir mekan olmalı.

Çalışma Üçgeni, mutfağınızda ocak, eviye ve buzdolabını kapsayan üçgene verdiğimiz addır. Bu çalışma üçgenimiz, konforumuz, Pratik hareket edebilmemiz ve zaman kazanmamız açısından 6 metreyi aşmaması oldukça önemli. Üçgen olarak hitap etmemizden anlaşılacağı gibi buzdolabı, ocak ve eviyeden oluşan bu üçlüyü, bir üçgen oluşturacak bir şekilde yerleştirmemiz gerekmektedir. Bu yüzden dikkat edeceğiniz ilk kural, bu üniteleri yan yana koymamaktır. Örneğin: U biçimli bir mutfağınız var ise, buzdolabını ve ocağınızı karşılıklı yerleştirebilir ve eviyenizi diğer kola yerleştirebilirsiniz. Eğer L biçimli bir mutfağınız var ise: bir kola eviye ve buzdolabını yerleştirirken, diğer kola da ocağı konumlandırabilirsiniz. Koridor biçimli mutfaklar için ise ocak ve buzdolabı aynı tezgahın devamında konumlandırılırken, eviyeyi karşı tezgahta tercih etmek doğru olacaktır.

Mutfak Tefrişinin boyutları

KAYNAKÇA

1. NEUFERT Ernst, Yapı Tasarımı Temel Bilgileri, Güven Yayıncılık, 1983.

2. ERARSLAN Adnan, Bina Bilgisi Temel Ders Kitabı Devlet Kitapları, Millî Eğitim Basımevi, Ankara, 2000.

3. ERGEN Yaşar Bahri, Bina Bilgisi Devlet Kitapları, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul, 1986.

4. OYMAEL Sabit, Yapı Bilgisi III Temel Ders Kitabı, Devlet Kitapları, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul, 2003.

6. İNŞAAT TEKNOLOJİSİ BİLGİSAYARLA KONUT MEKÂNLARI TEFRİŞİ Ankara, 2015 7. DANIŞ İsmet, İnşaat Teknik Resmi, MEB Yayınları, İstanbul, 2001.

8. ELÇİOĞLU Belgin, İç Mekân Tasarımı, YEM Kitabevi, İstanbul, 2011

.