HİNDİSTAN ÜLKE RAPORU
5-11-2020
Adana Ticaret Odası
İçindekiler Sayfa No
1. Hindistan Hakkında Genel Bilgiler 4
Coğrafi Konum 4
Siyasi ve İdari Yapı 4
Nüfus ve İstihdam 4
Doğal Kaynaklar 5
2. Genel Ekonomik Durum 5
3. Hindistan Dış Ticareti 6
Genel Durum 6
Hindistan'ın İhracatında Başlıca Ürünler 6
Hindistan'ın İhracatında Öne Çıkan Ülkeler 7
Hindistan'ın İthalatında Başlıca Ürünler 8
Hindistan'ın İthalatında Öne Çıkan Ülkeler 9
4. Doğrudan Yabancı Yatırımlar 10
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü 10
Yabancı Yatırım Mevzuatı 10
Hindistan'daki Serbest Bölgeler (Özel Ekonomik Bölgeler) 11
5. Türkiye-Hindistan Dış Ticareti 11
Genel Durum 11
Türkiye’nin Hindistan'a İhracatında Başlıca Ürünler 11
Türkiye’nin Hindistan'dan İthalatında Başlıca Ürünler 12
Yatırım İlişkileri 13
6. Dış Ticaret Politikası ve Uygulamaları 14
Dış Ticaret Mevzuatı (İthalat Rejimi, İhracat Rejimi) 14
Geleceğe Dönük Beklentiler 14
Gümrük Vergileri 14
7. Pazarın Özellikleri 15
Fikri, Sınai Mülkiyet Hakları 15
Dağıtım Kanalları 16
Tüketici Tercihleri 17
Satış Teknikleri ve Satışı Etkileyen Faktörler 17
Kamu İhaleleri 18
8. Önemli Sektörler 18
Tarım ve Hayvancılık 18
Sanayi Sektörü 19
Madencilik 21
Enerji 21
Hizmetler Sektörü 22
9. Adana-Hindistan Dış Ticareti 25
Adana-Hindistan İhracat Verileri 26
Adana-Hindistan İthalat Verileri 26
Sonuç ve Değerlendirmeler 28
10. Kaynaklar 29
Tablolar İndeksi Sayfa No
Tablo 1-Başlıca Sosyal Göstergeler 4
Tablo 2-Temel Ekonomik Göstergeler 5
Tablo 3-Hindistan Dış Ticareti 6
Tablo 4-Hindistan'ın İhracatında Başlıca Ürünler 7
Tablo 5-Hindistan'ın İhracatında Öne Çıkan Ülkeler 8
Tablo 6-Hindistan'ın İthalatında Başlıca Ürünler 8
Tablo 7-Hindistan'ın İthalatında Öne Çıkan Ülkeler 9
Tablo 8-Türkiye-Hindistan Dış Ticareti 11
Tablo 9-Türkiye'nin Hindistan'a İhracatında Başlıca Ürünler 11 Tablo 10-Türkiye'nin Hindistan'dan İthalatında Başlıca Ürünler 12
Tablo 11-Adana-Hindistan Dış Ticareti 25
Tablo 12-Adana-Hindistan İhracat Verileri 26
Tablo 13-Adana-Hindistan İthalat Verileri 26
Yönetici Özeti
Yüz ölçümü bakımından dünyanın 7. büyük ülkesi olan Hindistan, Güney Asya’da yer alır ve Çin, Bhutan, Nepal, Bangladeş ve Myanmar’la komşudur.
Yönetim şekli federal cumhuriyet olan Hindistan 28 eyalet ve 7 birlik bölgesinden oluşmaktadır. 1950 anayasası ve İngiliz hukuku ülkedeki kanuni altyapıyı oluşturmaktadır.
Ülke nüfusunun 2020’de 1,33 milyara ulaştığı ve 2024’te 1,4 milyara ulaşacağı tahmin edilmektedir. Halkın
%66,9’u kırsal yerleşim yerlerinde yaşamakta ancak şehirlere göç hızla artmaktadır.
Doğal kaynaklar bakımından zengin bir ülke olmaması ve nüfus yoğunluğunun yüksek olması nedeniyle Hindistan’ın doğal kaynak ihtiyacı fazladır. Bu yüzden petrol ve gazın büyük çoğunluğu ithal edilmektedir.
Hintlilerin büyük çoğunluğunun geçimi toprağa bağlıdır. Ekilebilir arazinin %40’ı sulanabilir durumdadır ve geriye kalan arazilerde tarımsal üretim yıllık muson yağmurlarına bağımlıdır.
Hindistan ekonomisi iki farklı yapıya sahiptir. Bir yanda, orta sınıfın en vasıflı kişilerini çalıştıran modern ve küresel rekabet gücüne sahip bilgiye dayalı hizmetler sektörü, diğer yanda çoğunlukla az eğitimli işgücünün çalıştığı ve rekoltesi yağışlara bağlı tarım sektörü yer almaktadır. Toprak sahiplerinin çoğunluğu geçinecek kadar tarım yapabilmektedirler ve çoğu çiftçi ailesi yoksulluk sınırının altında yaşam sürdürmektedirler.
Hindistan özellikle kırsal alanda dünyadaki en kötü insani gelişim endekslerinin bazılarına sahiptir. Buna karşın, Hindistan aynı zamanda çok sayıda yüksek nitelikli işgücüne ve birkaç tane uluslararası endüstriyel gruba da sahiptir.
Hindistan’da yabancı yatırımcılar şirketin öz sermayesi, şirket kararlarında oy hakkı, zorunlu devlet onaylamaları ve sermaye kontrolleri yollarıyla kontrol altında tutulmaktadır. 1991 yılından bu yana devlet bu kısıtlamaları rahatlatan ekonomik reformlar uygulamaktadır. Buna rağmen hala bir dizi karmaşık kısıtlamalar bulunmaktadır. Yabancı yatırımlar hala bazı sektörlerde yasaktır.
Hindistan’da kurulabilen serbest bölge çeşitlerinden en önemlisi Özel Ekonomik Bölge’dir. Bu bölgelerde her çeşit üretim ve hizmet faaliyeti yürütülebilmektedir. Yatırım ve işletme safhasında bütün vergilerden muafiyet sağlanmaktadır. İç piyasaya mal ve hizmet satışı yapılabilmektedir. İhracat İşleme Bölgeleri, Yazılım Teknoloji Parkları ve İhracata Yönelik Birimler de diğer serbest bölge çeşitleridir.
Türk firmalarının Hint yatırımlarından aldığı pay oldukça düşük düzeyde olmasına karşın, son yıllarda artış yönünde bir eğilim gözlenmektedir. Ülkemizde toplam 248 adet Hint ortaklı firma faaliyet göstermektedir.
Son dönem zarfında Hint firmalarının, ülkemizde yatırım yapmak üzere araştırmalarda bulundukları ve çelik, bakır gibi madencilik sektörü, ilaç-eczacılık, otelcilik, köprü-otoyol inşaatı, otomotiv, bilgi teknolojileri, enerji ve şeker alanlarında yatırım yapmak istedikleri gözlemlenmektedir.
Koronavirüs dolayısıyla Hindistan ilaç ara maddesi olan ve yaklaşık %70'ini Çin'den temin ettiği Active Pharmaceutical Ingredient (API) maddesinin Çin'den ithalatını durdurmuştur. Bu karar, Hindistan ilaç sanayisinde hammadde kıtlığına neden olmuştur. Ülke toplam işgücünün yarısını oluşturan çiftçiler koronavirüsün yarattığı krizden en çok etkilenen kesimlerden biri olmuştur.
Hindistan aktif işgücü nüfusunun yaklaşık yüzde 58'inin temel geçim kaynağı tarımdır. Hindistan gıda endüstrisi, özellikle gıda işleme alanında sahip olduğu katma değer potansiyeli nedeniyle dünya gıda ticaretine olan katkısını her yıl artırmaktadır.
Hindistan’ın en fazla yabancı yatırımcı çeken sektörü olan, ihracat ve istihdama ciddi katkı sağlayan hizmetler sektörü, Hindistan’ın büyümesindeki anahtar sektörlerden biridir.
1. Hindistan Hakkında Genel Bilgiler1
Tablo 1-Başlıca Sosyal Göstergeler
Resmi Adı Hindistan Cumhuriyeti (Bharat Ganrajya)
Nüfus 1,37 milyar
Dil Hintçe en çok kullanılan resmi dildir.
Yüzölçümü 3.287.263 km2
Başkent Yeni Delhi
Başlıca Şehirleri Mumbai, Kolkata, Chennai, Bengaluru, Haydarabad Yönetim Şekli Federal Parlamenter Anayasal Cumhuriyet
Devlet Başkanı Ram Nath KOVIND Para Birimi Hint Rupisi (INR) Kaynak: T.C. Ticaret Bakanlığı
Üyesi Olduğu Başlıca Uluslararası Kuruluşlar: Asya Kalkınma Bankası (ADB), Güneydoğu Asya Ülkeleri Örgütü (ASEAN), BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika Cumhuriyeti), İngiliz Uluslar Topluluğu (Commonwealth), Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), Uluslararası Para Fonu (IMF), Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO), Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), Güney Asya Bölgesel İşbirliği Örgütü (SAARC), Birleşmiş Milletler (UN), Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), Dünya Ticaret Örgütü (WTO)
Coğrafi Konum
Hindistan Güney Asya’da yer almakta olup; güneyinde Hint Okyanusu, batısında Pakistan, kuzeyinde Çin, Bhutan ve Nepal, doğusunda ise Bangladeş ve Myanmar ile komşudur. Yüzölçümü bakımından dünyanın yedinci büyük devletidir. Hindistan’ın güneyinde tropikal muson iklimi hakim iken kuzeyinde iklim ılımandır.
Hindistan’ın güney ve orta kesimleri platolardan oluşurken batısında çöller, kuzeyinde ise Himalaya Dağları yer alır.
Siyasi ve İdari Yapı
15 Ağustos 1947 tarihinde İngiltere’den bağımsızlığını kazanan Hindistan Cumhuriyeti’nin yönetim şekli federal cumhuriyettir. Hindistan 28 eyalet ve 7 birlik bölgesinden oluşmaktadır. Eyaletler; Andhra Pradesh, Arunachal Pradesh, Assam, Bihar, Chhattisgarh, Goa, Gujarat, Haryana, Himachal Pradesh, Jammu and Kashmir, Jharkhand, Karnataka, Kerala, Madhya Pradesh, Maharashtra, Manipur, Meghalaya, Mizoram, Nagaland, Orissa, Punjab, Rajasthan, Sikkim, Tamil Nadu, Tripura, Uttar Pradesh, Uttarakhand, West Bengal’dir. Birlik bölgeleri ise Andaman ve Nicobar Adaları, Chandigarh, Dadra and Nagar Haveli, Daman and Diu, Delhi, Lakshadweep ve Puducherry’dir. Hindistan’da yasal altyapı 1950 anayasasına ve İngiliz hukukuna dayanır.
Nüfus ve İstihdam
2020 yılında nüfusu 1,33 milyar kişiye ulaştığı tahmin edilen Hindistan’da 2000-07 yılları arasındaki nüfus artış hızı yıllık %1,5 oranında gerçekleşmiştir. Bu oran 2009 ve 2010 yılında da yaklaşık aynı kalmıştır. 2020 yılında nüfus artış oranı tahminlere göre %1,1’dir. Bu oran 90’lı yıllarda %1,9, 80’li yıllarda %2,1 ve 60’lı yıllarda %2,3 oranlarında gerçekleşmiştir. Doğum hızının düşeceğine dair iyimser beklentilere rağmen 2024 yılında Hindistan nüfusunun 1,4 milyara ulaşacağı tahmin edilmektedir. 2020 yılında yaşam beklentisi erkekler için 68,4, kadınlar için 71,2 yıla çıkmıştır. 1951 yılında erkekler ve kadınlar için yaşam beklentisi 32
1 T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/data/5f58be6a13b8763344b7b62c/H%C4%B0ND%C4%B0STAN_%C3%9Clke_Profili_072020.pdf
yıl idi. Kırsal kesimde yaşama oranı diğer gelişen Asya ülkelerine göre çok yüksektir. Halkın %66,9’u kırsal yerleşim yerlerinde yaşamaktadır. Buna karşın şehirlere göç hızla artmaktadır.
Hindistan’da her yıl yaklaşık 10 milyon kişi işgücüne katılmaktadır. Bu durum hükümetin eğitimin kalite ve miktarını artırmak için yatırım yapması gerekliliğini göstermektedir.
Doğal Kaynaklar
Hindistan doğal kaynaklar bakımından çok zengin bir ülke değildir. Hindistan dünya yüzeyinin %2,4’ünü kaplamasına rağmen, dünya nüfusunun %17’sini barındırmaktadır. Bu yüzden doğal kaynak ihtiyacı fazladır.
Hindistan’daki en önemli madenler kömür, demir ve boksittir. Petrol ve gazın büyük çoğunluğu ithal edilmektedir. Büyük coğrafi ve iklimsel farklılıklar bölgeler arasında gelir dağılımı ve ekonomik gelişmişlik farklılıklarının sebeplerinden birisidir. Gelişmiş ülkelerin tersine bir durum olarak çalışan nüfusun %60’ı tarım sektöründe istihdam edilmiştir. Göç artmasına rağmen hala sınırlıdır ve Hintlilerin büyük çoğunluğunun geçimi toprağa bağlıdır. Ekilebilir arazinin %40’ı sulanabilir durumdadır ve geriye kalan arazilerde tarımsal üretim yıllık muson yağmurlarına bağımlıdır.
2. Genel Ekonomik Durum2
Tablo 2-Temel Ekonomik Göstergeler
2017 2018 2019 2020* 2021* 2022* 2023* 2024*
GSYİH (Cari
Fiyatlar-milyar $) 2.652 2.719 2.936* 3.202 3.510 3.848 4.224 4.632 GSYİH Büyüme
(Sabit Fiyatlar-%) 7 6,1 4,2 -4,5 6 7,4 7,4 7,3
Kişi Başına Düşen GSYİH (Cari Fiyatlar-%)
2.014* 2.038* 2.172* 2.338 2.529 2.737 2.966 3.210
Tüketici Fiyat
Enflasyonu (ort, %) 3,6 3,4 4,5 3,3 3,6 4,1 4 4
Nüfus (Milyon) 1.317* 1.334* 1.352* 1.370 1.388 1.406 1.424 1.443 Cari İşlemler
Dengesi (milyar $) -48,7 -57,2 -57,8* -73,5 -80,5 -93,1 -102,6 -116,2
* Tahmin Kaynak: IMF
Hindistan ekonomisi iki farklı yapıya sahiptir. Bir yanda, orta sınıfın en vasıflı kişilerini çalıştıran modern ve küresel rekabet gücüne sahip bilgiye dayalı hizmetler sektörü, diğer yanda çoğunlukla az eğitimli işgücünün çalıştığı ve rekoltesi yağışlara bağlı tarım sektörü yer almaktadır. İmalat sektörü geleneksel olarak kalitesiz mallar nedeniyle yetersiz olmasına rağmen, bu durum son yıllarda değişmeye başlamıştır.
Son yıllarda ekonominin tarıma bağımlılığı azalmış olsa da GSYİH’deki dalgalanmalar hala yıllık muson yağmurlarının sonuçlarına bağlıdır. Toprak sahiplerinin çoğunluğu geçinecek kadar tarım yapabilmektedirler ve çoğu çiftçi ailesi yoksulluk sınırının altında yaşam sürdürmektedirler. Hindistan özellikle kırsal alanda dünyadaki en kötü insani gelişim indekslerinin bazılarına sahiptir. Buna karşın, Hindistan aynı zamanda çok sayıda yüksek nitelikli işgücüne ve birkaç tane uluslararası endüstriyel gruba da sahiptir.
Son yıllardaki büyümeye rağmen mali durum zayıflığını sürdürmektedir. Bütçe açığını azaltmaya yönelik politikaların uygulanması politik olarak zorunlu hale gelmiştir. Sübvansiyonları azaltmak, vergi mükelleflerinin sayısını ve tahsilat oranlarını artırmak, kamu çalışanlarının sayısını azaltmak ve kamu teşekküllerini kapatmak ya da özelleştirmek güçlü karşıt gruplar yüzünden oldukça zordur.
2 T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/data/5f58be6a13b8763344b7b62c/H%C4%B0ND%C4%B0STAN_%C3%9Clke_Profili_072020.pdf
Hindistan’ın son ekonomik reformları başlattığı 1990’lı yılların başından itibaren ekonomik büyüme geçici olmaktan çıkmış ve önceki yıllardan daha yüksek bir büyüme oranı yakalanmıştır. Reel büyüme 2003 yılından itibaren %8’in üzerinde gerçekleşmiş ve 2006 yılında %9,7 ile tepe noktasına ulaşmıştır. 2008 yılında ise küresel ekonomik krizin etkisiyle ekonomik büyüme %6,1 oranında gerçekleşmiştir. Bu paketle kamu harcamaları büyümenin yaklaşık üçte birine katkı sağlamıştır. Yüksek büyümenin olduğu 2003 ve 2007 yıllarında kamu harcamalarının büyümeye katkısının sadece %6 olduğu düşünülürse, kamu harcamalarının muazzam bir sıçrama yaptığı görülmektedir. Aynı zamanda, yüksek büyüme döneminde büyümenin yaklaşık yarısını oluşturan özel tüketim 2008 yılında dramatik bir şekilde azalarak büyümenin ancak %27’sini oluşturmuştur. Ekonomideki parlak nokta ise ekonomik aktivite içinde önemli bir etken olan yatırımlar olmuştur.
Hindistan’ın son 3 yıl itibariyle yıllık reel büyüme verilerine bakıldığında; ülke ekonomisinin 2017’de %7,0, 2018’de %6,1 ve 2019’da ise %4,2 oranında büyüdüğü görülmektedir. Hindistan 2020 yılı büyümesine ilişkin IMF tahminleri 2020 yılı içinde 2 kere revize edilmiştir. IMF’nin “Dünya’nın Ekonomik Görünümü” başlığı altında her yıl Nisan ve Ekim aylarında yayımladığı ana raporlar kapsamındaki Ekim-2019 tarihli çalışmasında Hindistan’a yönelik reel büyüme tahmin %7,03 olarak yer almıştır. Nisan-2020 ana raporunda, COVID-19 salgınının yarattığı küresel ekonomik kriz nedeniyle ülkenin büyüme tahmini %1,87 çekilmiş, ancak COVID-19 vakaları ve buna bağlı ölümlerin Hindistan’da özellikle Haziran ayında çok hızlı bir yükseliş göstermesiyle, IMF’nin Haziran-2020’de yayımladığı ekonomik görünüm güncellemesinde Hindistan’ın 2020 yılı büyüme oranı tahmini 2. kez aşağı yönlü revize ederek, %-4,5’e düşürülmüştür.
3. Hindistan Dış Ticareti3 Genel Durum
Hindistan’ın 2019 yılında ihracatı 323 milyar dolar, ithalatı 478 milyar dolar değerinde gerçekleşmiştir. Dış ticaret hacmi 802 milyar dolar olarak gerçekleşirken, 155,6 milyar dolar dış ticaret açığı vermiştir.
Tablo 3-Hindistan Dış Ticareti (Bin Dolar)
YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE
2015 263.889.005 390.799.463 654.688.468 -126.910.458 2016 260.963.959 356.686.417 617.650.376 -95.722.458 2017 295.862.157 443.852.795 739.714.952 -147.990.638 2018 323.997.680 509.273.228 833.270.908 -185.275.548 2019 323.250.726 478.883.729 802.134.455 -155.633.003 Kaynak: ITC Trade Map
Hindistan’ın İhracatında Başlıca Ürünler
2019 yılında; petrol yağları, elmaslar, dozlandırılmış ilaçlar, mücevherat, otomobiller, pirinç, karayolu taşıtları için aksam ve parçalar, kabuklu hayvanlar, telefon cihazları, fener, yangın söndürme, tarak gemileri, işlenmemiş alüminyum, siklik hidrokarbonlar, turbojetler, turbopropellerler, haşerat öldürücü ile dondurulmuş sığır eti Hindistan’ın ihracatını en çok gerçekleştirdiği ürünler olmuştur.
3 T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/data/5f58be6a13b8763344b7b62c/H%C4%B0ND%C4%B0STAN_%C3%9Clke_Profili_072020.pdf
Tablo 4-Hindistan’ın İhracatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)
GTİP ÜRÜNLER 2017 2018 2019
İhracattaki Payı (%)
(2019)
2018-2019 Yıllarındaki Değişimi
(%) 2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden
elde edilen yağlar 34.859.355 47.181.249 42.560.122 13,17 -10
7102 Elmaslar (işlenmiş olsun olmasın fakat
mıhlanmamış veya takılmamış) 24.663.745 25.656.853 21.846.813 6,76 -15 3004 Tedavide veya korunmada kullanılmak
üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) 11.533.521 12.816.390 14.638.751 4,53 14
7113
Mücevherci eşyası ve aksamı (kıymetli metallerden veya kıymetli metallerle kaplama metallerden)
12.766.966 12.436.849 13.555.272 4,19 9
8703 Otomobiller 6.591.608 7.191.708 7.003.036 2,17 -3
1006 Pirinç 7.077.714 7.361.500 6.800.670 2,10 -8
8708 Karayolu taşıtları için aksam ve parçalar 4.437.864 5.139.779 5.022.286 1,55 -2
0306
Kabuklu hayvanlar (canlı, taze, soğutulmuş, dondurulmuş, kurutulmuş, tuzlanmış veya benzer işlem görmüş)
4.751.589 4.491.743 4.676.921 1,45 4
8517
Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar
1.038.166 2.047.282 4.285.712 1,33 109
8905
Fener, yangın söndürme, tarak gemileri, yüzer vinçler vb; yüzer havuzlar; yüzer- dalabilen sondaj ve üretim platformları
3.465.638 2.048.907 4.125.132 1,28 101
7601 İşlenmemiş alüminyum 2.497.360 3.813.589 3.766.634 1,17 -1
2902 Siklik hidrokarbonlar 2.295.641 4.328.234 3.719.423 1,15 -14
8411 Turbojetler, turbopropellerler ve diğer gaz
türbinleri 1.761.804 3.514.422 3.566.947 1,10 1
3808
Haşerat öldürücü, dezenfekte edici, zararlıları yok edici, sürgünleri önleyici, bitkilerin büyümesini düzenleyici ürünler
2.437.072 2.980.145 3.443.501 1,07 16
0202 Sığır eti (dondurulmuş) 3.936.924 3.339.408 3.062.595 0,95 -8
5205
Pamuk ipliği (dikiş ipliği hariç) (ağırlık itibarıyla % 85 veya daha fazla pamuk içeren ve perakende olarak satılacak hale getirilmemiş olanlar)
3.391.360 3.845.803 2.853.358 0,88 -26
2933 Sadece azotlu heterosiklik bileşikler 2.208.403 2.356.706 2.758.998 0,85 17
3204
Sentetik organik boyayıcı maddeler (kimyasal olarak belirli bir yapıda olsun olmasın); bu fasılın 3 numaralı notunda belirtilen müstahzarlardan esası sentetik organik boyayıcı maddeler olan
müstahzarlar;
2.072.983 2.478.073 2.722.603 0,84 10
6204
Kadınlar ve kız çocuklar için takım elbiseler, takımlar, ceketler, blazerler, elbiseler, etekler, pantolon etekler, pantolonlar, askılı ve üst ön parçalı tulumlar, kısa pantolonlar ve şortlar (yüzme kıyafetleri hariç)
2.422.792 2.329.476 2.615.517 0,81 12
TOPLAM İHRACAT 295.862.157 323.997.680 323.250.726 100 0 Kaynak: ITC Trade Map
Hindistan’ın İhracatında Öne Çıkan Ülkeler
Hindistan’ın 2019 yılında gerçekleştirdiği ihracatta en büyük pay ABD, B. Arap Emirlikleri, Çin, Hong Kong ve Singapur’a aittir. Türkiye %1,4 payla 19. sırada yer almıştır.
Tablo 5-Hindistan’ın İhracatında Öne Çıkan Ülkeler (Bin Dolar)
Sıra Ülke 2017 2018 2019
İhracattaki Payı (%)
(2019)
Değişim (%) (2018-2019)
1. ABD 46.028.324 51.764.145 54.288.194 16,8 5
2. Birleşik Arap Emirlikleri 30.020.630 29.100.195 29.539.358 9,1 2
3. Çin 12.500.767 16.503.442 17.278.833 5,3 5
4. Hong Kong 15.026.348 13.220.893 11.478.401 3,6 -13
5. Singapur 11.598.045 10.494.472 10.738.689 3,3 2
6. Hollanda 5.432.400 8.677.864 8.906.975 2,8 3
7. Birleşik Krallık 8.957.197 9.767.380 8.797.200 2,7 -10
8. Almanya 8.235.876 8.972.262 8.569.825 2,7 -4
9. Bangladeş 7.212.092 8.763.030 8.242.923 2,6 -6
10. Nepal 5.519.572 7.316.477 7.108.863 2,2 -3
11. Malezya 5.547.733 6.567.583 6.268.537 1,9 -5
12. Belçika 6.221.609 6.824.378 6.184.548 1,9 -9
13. Suudi Arabistan 5.218.976 5.501.775 5.974.037 1,8 9
14. Vietnam 8.116.919 6.715.614 5.512.870 1,7 -18
15. Fransa 5.045.601 5.295.238 5.434.291 1,7 3
... ... ... ... ... ... ...
19. Türkiye 4.922.767 5.363.419 4.575.956 1,4 -15
TOPLAM İHRACAT 295.862.157 323.997.680 323.250.726 100 0 Kaynak: ITC Trade Map
Hindistan’ın İthalatında Başlıca Ürünler
Hindistan’ın 2019 yılında en fazla ithalatını gerçekleştirdiği ürünler; ham petrol, altın, taşkömürü;
taşkömüründen katı yakıtlar, elmaslar, petrol gazları, telefon cihazları, elektronik entegre devreler, otomatik bilgi işlem makineleri, manyetik ve optik okuyucular, petrol yağları (ham yağlar hariç) ile palm yağı ve fraksiyonları olmuştur.
Tablo 6-Hindistan’ın İthalatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)
GTİP ÜRÜNLER 2017 2018 2019
İthalattaki Payı (%)
(2019)
2018-2019 Yıllarındaki Değişimi
(%) 2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli
minerallerden elde edilen yağlar) 82.065.030 115.082.789 101.948.597 21,29 -11
7108
Altın (platin kaplamalı altın dahil)
(işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra halinde)
36.138.361 31.860.083 31.178.359 6,51 -2
2701 Taşkömürü; taşkömüründen elde edilen
briketler, topak ve benzeri katı yakıtlar 20.088.043 24.664.273 22.595.972 4,72 -8 7102 Elmaslar (işlenmiş olsun olmasın, fakat
mıhlanmamış veya takılmamış) 27.224.674 26.673.701 22.065.594 4,61 -17 2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 13.081.657 19.092.488 17.252.704 3,60 -10
8517
Telefon cihazları (hücresel ağlar için veya diğer kablosuz ağlar için olan telefonlar dahil); ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar
20.600.003 18.784.383 13.517.577 2,82 -28
8542 Elektronik entegre devreler 2.103.678 7.277.893 10.172.390 2,12 40
8471
Otomatik bilgi işlem makineleri ve bunlara ait birimler; manyetik veya optik
okuyucular,
5.555.503 6.325.037 6.774.540 1,41 7
2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden
elde edilen yağlar 3.832.750 5.696.267 6.684.402 1,40 17
Tablo 6-devamı
GTİP ÜRÜNLER 2017 2018 2019
İthalattaki Payı (%)
(2019)
2018-2019 Yıllarındaki Değişimi
(%) 1511
Palm yağı ve fraksiyonları (rafine edilmiş olsun olmasın, fakat kimyasal olarak değiştirilmemiş)
6.766.895 5.495.965 5.408.891 1,13 -2
8411 Turbojetler, turbopropellerler ve diğer gaz
türbinleri 2.286.201 3.054.456 4.240.359 0,89 39
8708 87.01 ila 87.05 Pozisyonlarında yer alan
motorlu taşıtların aksam, parça ve aksesuarı 4.346.148 4.807.891 4.190.508 0,88 -13
7204
Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdaları; demir veya çelik döküntü ve hurdalarının yeniden ergitilmesi suretiyle elde edilen külçeler
2.452.755 3.435.255 3.615.794 0,76 5
3102 Azotlu mineral veya kimyasal gübreler 1.409.470 1.561.931 3.227.697 0,67 107
8541
Diyodlar, transistörler ve benzeri yarı iletken tertibat; ışığa duyarlı yarı iletken tertibat
5.069.414 3.536.338 3.208.612 0,67 -9
7106
Gümüş (altın veya platin yaldızlı gümüş dahil) (işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra halinde)
2.986.821 3.867.053 2.937.600 0,61 -24
8802
Diğer hava taşıtları (helikopterler, uçaklar gibi); uzay araçları (uydular dahil), uzay araçlarını fırlatıcı araçlar ve yörünge-altı araçları
2.642.482 1.102.620 2.873.034 0,60 161
3105
Bitki besin maddeleri olan azot, fosfor ve potasyumun ikisini veya üçünü içeren mineral veya kimyasal gübreler
1.731.625 3.161.286 2.664.157 0,56 -16
8905
Fener gemileri, yangın söndürme gemileri, tarak gemileri, yüzer vinçler ve esas görevine göre sefer hizmetleri ikinci derecede olan diğer deniz taşıtları
2.069.759 3.160.662 2.554.343 0,53 -19
2713
Petrol koku, petrol bitümeni ve petrol yağlarının veya bitümenli minerallerden elde edilen yağların diğer kalıntıları
2.218.689 2.163.508 2.516.336 0,53 16
TOPLAM İTHALAT 443.852.795 509.273.228 478.883.729 100 -6 Kaynak: ITC Trade Map
Hindistan’ın İthalatında Öne Çıkan Ülkeler
2019 yılında Hindistan’ın en çok ithalat gerçekleştirdiği 5 ülke Çin, ABD, B. Arap Emirlikleri, S. Arabistan ve Irak olmuştur. Türkiye, %0,5 payla 36. sıradadır.
Tablo 7-Hindistan’ın İthalatında Öne Çıkan Ülkeler (Bin Dolar)
Sıra Ülke 2017 2018 2019
İthalattaki Payı (%)
(2019)
Değişim (%) (2018-2019)
1. Çin 71.890.425 73.845.717 68.402.093 14,3 -7
2. ABD 24.070.494 32.821.243 34.917.972 7,3 6
3. Birl. Arap Emirlikleri 23.105.072 27.018.240 30.308.879 6,3 12 4. Suudi Arabistan 21.077.369 28.523.033 27.000.125 5,6 -5
5. Irak 15.303.164 23.113.210 22.085.016 4,6 -4
6. İsviçre 20.395.480 18.090.992 17.722.676 3,7 -2
7. Hong Kong 10.988.498 16.115.081 17.385.603 3,6 8
8. G. Kore 16.084.579 16.441.988 16.111.284 3,4 -2
9. Endonezya 16.228.107 16.098.059 15.563.891 3,3 -3
10. Singapur 7.232.165 14.483.646 14.893.892 3,1 3
Tablo 7-devamı
Sıra Ülke 2017 2018 2019
İthalattaki Payı (%)
(2019)
Değişim (%) (2018-2019)
11. Japonya 10.464.507 12.577.590 12.744.472 2,7 1
12. Almanya 12.659.429 13.891.494 12.272.543 2,6 -12
13. Nijerya 8.339.221 11.203.247 10.613.135 2,2 -5
14. Avustralya 14.345.897 14.126.314 10.569.385 2,2 -25
15. Malezya 8.897.929 10.436.691 10.407.571 2,2 0
... ... ... ... ... ... ...
36. Türkiye 1.116.132 2.046.935 2.282.338 0,5 12
TOPLAM İTHALAT 443.852.795 509.273.228 478.883.729 100 -6 Kaynak: ITC Trade Map
4. Doğrudan Yabancı Yatırımlar4
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
Hindistan’da yabancı yatırımcılar şirketin öz sermayesi, şirket kararlarında oy hakkı, zorunlu devlet onaylamaları ve sermaye kontrolleri yollarıyla kontrol altında tutulmaktadır. 1991 yılından bu yana devlet bu kısıtlamaları rahatlatan ekonomik reformlar uygulamaktadır. Buna rağmen hala bir dizi karmaşık kısıtlamalar bulunmaktadır. Yabancı yatırımlar hala bazı sektörlerde yasaktır.
1990’ların ortalarından itibaren Hindistan çoğu sektörde yabancı yatırıma otomatik onay verilmesi uygulamasına izin vermiştir. Uygun hallerde, yabancı yatırımcılar bu sayede devlet lisansına ve onaylarına gerek duymadan basitçe Hindistan Merkez Bankası’na (RBI) yatırımlarını bildirmektedirler. Diğer sektörlerde Yabancı Yatırımı Geliştirme Kurulu (FIPB) ya da Yabancı Yatırım Kabine Komitesinden onay istenmektedir. Devletin onay prosedürlerine göre Hindistan’da ikamet etmeyen Hintliler ve tek markalı perakende satış dışındaki yabancı yatırım başvuruları Maliye Bakanlığının Ekonomik İşler Dairesince alınmaktadır. Hindistan’da ikamet etmeyen Hintliler ve tek markalı perakende satış için yabancı yatırım başvuruları ise Sanayi ve Ticaret Bakanlığının Sanayi Politikası Geliştirme Dairesince alınmaktadır. Kurallar sanayiden sanayiye sıkça değişiklik göstermektedir.
Yabancı Yatırım Mevzuatı
Serbestleşmeye doğru bir gidiş olmasına rağmen, Hindistan’da yatırım yapma süreci her zaman şeffaf değildir. 2005 yılında yeni yapılacak yabancı yatırımlar üzerindeki kısıtlamalar kısmen azaltılmıştır. Getirilen yeni kurallarla eski ortak girişimler üzerindeki kısıtlamalar devam etmekte fakat yeni yatırımcılar kendi ticari koşulları hakkında müzakere yapabilmektedir. Yerel firmanın, yabancı ortağının iş stratejisini kısıtlama yetkisi azaltılmıştır, ancak şirketin elden çıkarılma stratejisi ve tasfiyesine ilişkin prosedürler mevcut ortaklıklar için hala belirsizliğini korumaktadır.
Gayrimenkul, çok markalı perakendecilik, hukuk hizmetleri, güvenlik hizmetleri, nükleer enerji ve demiryolları gibi birçok alanda ve alt sektörlerinde yabancı yatırımlar yasaklanmıştır. Uydu kentler gibi bazı gayrimenkul projelerine yabancı yatırım izni verilebilmektedir. Hindistan’da ikamet etmeyen Hintliler konut ve gayrimenkullere yatırım yapabilmektedir. Ayrıca yabancı yatırımın %49 ile sınırlı olduğu sivil havacılık şirketlerinin %100’ünü ellerinde tutabilmektedirler. Hindistan’da ikamet etmeyen Hintlilerin çifte vatandaşlık hakları vardır ve Hindistan vatandaşı gibi yatırım yapabilmektedirler. Yurt dışına sermaye çıkışı Hindistan vatandaşları için giderek kolaylaşmaktadır.
Hindistan’ın özelleştirme politikası kapsamında yabancı yatırımcılar devlet mallarının satışlarına teklif verebilmektedirler. Bu özelleştirme politikası 2004 yılındaki hükümet değişikliği ile hızını kaybetmiştir.
Yabancı yatırımcılar yatırımlarının başında ya da yatırım yapıldıktan sonra Hindistan vatandaşı gibi muamele görmektedirler. Lisans gerektiren sektörlerde yabancı yatırımcılara prosedürlerde ayrımcılık yapılmamaktadır. Buna rağmen bazı tüketim malı sektörlerinde ihracat zorunlulukları ve yerli girdi kullanma zorunluluğu yabancı yatırımcılara kabul ettirilmiştir.
4 T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/data/5f58be6a13b8763344b7b62c/H%C4%B0ND%C4%B0STAN_%C3%9Clke_Profili_072020.pdf
Mevcut şirketler de yabancı ortaklığa gidebilmek için otomatik yatırım izni alabilmektedir. Koşullar şunlardır:
i. Yabancı payı artışı şirketin öz sermayesi artışı ile birlikte olmalıdır (yabancı yatırımcı mevcut hisseleri satın almak yoluyla yatırım yapamaz).
ii. Yapılan yatırım döviz girdisi sağlamalıdır.
iii. Hindistan şirketinin yönetim kurulu buna onay vermelidir.
Hindistan’daki Serbest Bölgeler (Özel Ekonomik Bölgeler)
Hindistan’da kurulabilen birkaç tane serbest bölge çeşidi vardır. Bunlardan en önemlisi Özel Ekonomik Bölge olarak adlandırılan serbest bölgedir. Bu bölgelerde her çeşit üretim ve hizmet faaliyeti yürütülebilmektedir. Yatırım ve işletme safhasında bütün vergilerden muafiyet sağlanmaktadır. İç piyasaya mal ve hizmet satışı yapılabilmektedir. Yatırımın 5 yıl içinde net döviz kazandırma olarak geri dönüşümü gerçekleşmektedir.
İhracat İşleme Bölgeleri ve Yazılım Teknoloji Parkları da ihracata yönelik faaliyetler için düzenlenmiş diğer serbest bölge çeşitleridir.
İhracata Yönelik Birimler de bu kapsamdaki farklı bir yaklaşımdır. Bu şirketlerin üretim tesisi herhangi bir yerde olabilir. Üretimin tamamını ihraç etmek zorunluluğu vardır.
5. Türkiye-Hindistan Dış Ticareti5 Genel Durum
2019 yılında Türkiye’nin Hindistan’a ihracatı 1,1 milyar dolar, ithalatı ise 6,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Dış ticaret dengesi sürekli olarak Türkiye aleyhinedir. 2019 yılında da Türkiye 5,5 milyar dolarlık dış ticaret açığı vermiştir.
Tablo 8-Türkiye-Hindistan Dış Ticareti (Bin Dolar)
YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE
2015 650.319 5.613.570 6.263.889 -4.963.251 2016 652.018 5.757.156 6.409.174 -5.105.138 2017 758.560 6.216.639 6.975.199 -5.458.079 2018 1.121.412 7.534.783 8.656.195 -6.413.371 2019 1.067.959 6.592.791 7.660.750 -5.524.832 Kaynak: ITC Trade Map
Türkiye’nin Hindistan’a İhracatında Başlıca Ürünler
Tablo 9-Türkiye’nin Hindistan’a İhracatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)
GTİP ÜRÜNLER 2017 2018 2019
2515
Mermer, traverten, ekosin ve belirgin yoğunluğu 2,5 veya daha fazla olan yontulmaya veya inşaata elverişli kireçli taşlar, su mermeri
81.749 87.507 88.639
1207 Diğer yağlı tohumlar ve meyveler 0 52.476 61.367
7204
Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdaları; demir veya çelik döküntü ve hurdalarının yeniden ergitilmesi suretiyle elde edilen külçeler
50.921 56.882 51.180
9999 Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen mallar 44.559 67.192 51.119 2836 Karbonatlar; peroksikarbonatlar (perkarbonatlar);
amonyum karbamat içeren ticari amonyum karbonat 13.268 40.252 46.190 7108 Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı
işlenmiş ya da pudra halinde 17.031 26.384 27.980
8708 87.01 ila 87.05 pozisyonlarında yer alan motorlu taşıtların
aksam, parça ve aksesuarı 22.362 24.779 25.273
5T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/data/5f58be6a13b8763344b7b62c/H%C4%B0ND%C4%B0STAN_%C3%9Clke_Profili_072020.pdf
Tablo 9-devamı
GTİP ÜRÜNLER 2017 2018 2019
0808 Elma, armut ve ayva 3.826 8.524 21.272
2706 Taşkömürü, linyit ve turbanın damıtılmasından elde edilen
katranlar ve diğer mineral katranlar 5.253 0 20.416
2528 Tabii boratlar ve bunun konsantreleri 14.649 19.585 20.225
4104 Sığırların (bufalo dahil) veya atların dabaklanmış veya
"crust" (ara kurutmalı) postları ve derileri 17.325 18.909 18.175 8481 Borular, kazanlar, tanklar, depolar ve benzeri diğer kaplar
için musluklar, valfler (vanalar) ve benzeri cihazlar 7.315 7.761 18.085 8409 Sadece veya esas itibariyle 84.07 veya 84.08
pozisyonlarındaki motorların aksam ve parçaları 23.207 38.507 18.064 0703 Soğanlar, şalotlar, sarımsaklar, pırasalar ve diğer
soğanımsı sebzeler 0 0 16.571
8450 Ev veya çamaşırhane tipi yıkama makineleri 16.016 14.480 14.901
8477
Bu fasılın başka pozisyonlarında belirtilmeyen veya yer almayan kauçuk veya plastiğin işlenmesine veya kauçuk veya plastikten eşyanın imaline mahsus makine ve cihazlar
1.757 8.896 13.312
8462 Metalleri dövme, çekiçleme veya kalıpta dövme suretiyle
işlemeye mahsus takım tezgahları; 2.264 7.626 11.899
2519 Tabii magnezyum karbonat; erimiş manyezi; tamamen
yanmış manyezi; diğer magnezyum oksit 10.807 11.170 11.812
5702 Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden
diğer yer kaplamaları 7.406 12.116 11.607
3920 Plastiklerden diğer plakalar, levhalar, filmler, folyo ve
şeritler 9.328 11.041 10.608
TOPLAM İHRACAT 758.560 1.121.412 1.067.959
Kaynak: ITC Trade Map
Türkiye’nin 2019 yılında Hindistan’a ihraç ettiği ürünlerin başlıcaları; mermer, traverten, kireçli taşlar, yağlı tohumlar ve meyveler, dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdaları, karbonatlar, ticari amonyum karbonat, altın, belli pozisyonlardaki motorlu taşıtların aksam ve parçaları, elma, armut ve ayva olmuştur.
Türkiye’nin Hindistan’dan İthalatında Başlıca Ürünler
Tablo 10-Türkiye’nin Hindistan’dan İthalatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)
GTİP ÜRÜNLER 2017 2018 2019
2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 1.996.662 2.870.238 1.950.489 7113 Mücevherci eşyası ve aksamı (kıymetli metallerden veya kıymetli
metallerle kaplama metallerden) 5.669 239.831 934.027
5402
Sentetik filament iplikleri (dikiş ipliği hariç) (perakende olarak satılacak hale getirilmemiş) (67 desiteksten az olan sentetik mono filamentler dahil)
414.439 321.206 305.343
8708 87.01 ila 87.05 pozisyonlarında yer alan motorlu taşıtların aksam,
parça ve aksesuarı 348.462 311.095 240.733
3204 Sentetik organik boyayıcı maddeler (kimyasal olarak belirli bir
yapıda olsun olmasın); 171.889 180.140 215.569
8517
Telefon cihazları (hücresel ağlar için veya diğer kablosuz ağlar için olan telefonlar dahil); ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar
5.321 7.205 191.934
7102 Elmaslar (işlenmiş olsun olmasın, fakat mıhlanmamış veya
takılmamış) 41.328 114.083 148.020
7601 İşlenmemiş alüminyum 145.689 518.995 144.035
3902 Propilen ve diğer olefinlerin polimerleri (ilk şekillerde) 120.633 154.730 120.801 5509 Sentetik devamsız liflerden iplikler (dikiş ipliği hariç) (perakende
olarak satılacak hale getirilmemiş) 173.205 164.382 107.596
Tablo 10-devamı
GTİP ÜRÜNLER 2017 2018 2019
2933 Sadece azotlu heterosiklik bileşikler 54.693 67.724 96.680
8407 Kıvılcım ile ateşlemeli içten yanmalı doğrusal veya döner pistonlu
motorlar (patlamalı motor) 150.377 124.498 84.151
7222 Paslanmaz çelikten çubuk ve profiller 42.800 67.880 73.895
8545
Elektrik işlerinde kullanılan kömür elektrotlar, kömür fırçalar, lamba kömürleri, pil kömürleri ve grafit veya diğer kömürden diğer eşya (metalli veya metalsiz)
26.674 125.047 61.287
2601 Demir cevherleri ve zenginleştirilmiş demir cevherleri (kavrulmuş
demir piritleri dahil) 0 0 54.853
5205
Pamuk ipliği (dikiş ipliği hariç) (ağırlık itibarıyla % 85 veya daha fazla pamuk içeren ve perakende olarak satılacak hale getirilmemiş olanlar)
83.387 65.482 49.426
3901 Etilen polimerleri 26.839 51.461 46.667
2941 Antibiyotikler 34.567 40.366 41.712
3003
Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere birbirleriyle karıştırılmış iki veya daha fazla unsurdan oluşan ilaçlar (30.02, 30.05 veya 30.06 pozisyonlarındaki ürünler hariç)
37.009 35.752 36.020
2401 Yaprak tütün ve tütün döküntüleri 39.779 42.480 34.658
TOPLAM İTHALAT 6.216.639 7.534.783 6.592.791
Kaynak: ITC Trade Map
Türkiye 2019 yılında Hindistan’dan en çok petrol yağları, mücevherat, sentetik filament iplikleri, belli pozisyonlardaki motorlu taşıtların aksam ve parçaları, sentetik organik boyayıcı maddeler, telefon cihazları, elmaslar, işlenmemiş alüminyum, propilen, sadece azotlu heterosiklik bileşikler ithal etmiştir.
Yatırım İlişkileri
Hindistan’da yatırım yapılabilecek sektörler olarak aşağıdaki sektörlerin öne çıktığı görülmektedir:
• Tarımsal ürün ve gıda işleme
• Mobilya
• Tekstil ve konfeksiyon
• Deri işleme, konfeksiyon ve ayakkabı
• Halı
• İnşaat malzemeleri
• Tekstil kimyasalları
• Otomotiv yan sanayii
• Cam eşya
• Kuyumculuk
• Turizm
• Otelcilik
Türk firmalarının Hint yatırımlarından aldığı pay oldukça düşük düzeyde olmasına karşın, son yıllarda artış yönünde bir eğilim gözlenmektedir. Ülkemizde toplam 248 adet Hint ortaklı firma faaliyet göstermektedir.
Bu şirketlerin yanı sıra, Türkiye’nin en büyük ilaç üreticisi Abdi İbrahim, Hindistan merkezli Strides Arcolab ile eşit ortaklığa dayanan Abdi Strides isimli yeni bir şirket kurmuştur. Strides’ın geliştirdiği ürünler Türk, Orta Doğu ve eski Sovyet Cumhuriyetleri pazarlarına ulaşırken, Abdi İbrahim’in jenerik ürünleri de Strides’ın faaliyet gösterdiği pazarlara erişebilecektir. Karel Santral Sistemleri, Kablo ve Santral Fabrikası; Atlas İlaç, üretim birimi yatırımı; Şişecam, cam üretimi; Cevher Grubu otomotiv yan sanayi yatırımı ve Atasay altın işleme tesisi için, Hindistan’da yatırım yapmayı düşünen firmalar arasında yer almaktadır.
Son dönem zarfında Hint firmalarının, ülkemizde yatırım yapmak üzere araştırmalarda bulundukları ve çelik, bakır gibi madencilik sektörü, ilaç-eczacılık, otelcilik, köprü-otoyol inşaatı, otomotiv, bilgi teknolojileri, enerji ve şeker alanlarında yatırım yapmak istedikleri gözlemlenmektedir. Hindistan’ın Taj Otel Grubu da dahil olmak üzere, üç Hint otel zinciri turizm sektörü, Hint enerji şirketi Reliant enerji sektörü, Hintli bir firma ülkemizdeki şeker fabrikalarının özelleştirilmesi ve Hindistan demiryollarına bağlı Ircon International ve RITES şirketleri ise ülkemizdeki otoyol ve köprü inşaatı ihaleleri ile ilgilenmektedir.
6. Dış Ticaret Politikası ve Uygulamaları6
Dış Ticaret Mevzuatı (İthalat Rejimi, İhracat Rejimi)
Hindistan’da Dış Ticaret, Ticaret ve Sanayi Bakanlığına bağlı Dış Ticaret Genel Müdürlüğünce düzenlenmektedir. Dış ticareti düzenleyen hukuki dayanaklar ise 1975 tarihli Gümrük tarifeleri Kanunu, 1995 tarihli Gümrük Tarife kuralları, 1992 tarihli Dış Ticaret (Geliştirme ve Düzenleme) Kanunu ve 1993 tarihli Dış Ticaret Düzenleme Kurallarının yanı sıra 2010 tarihli 1992 tarihli Dış Ticaret (Geliştirme ve Düzenleme) Kanunu’nda bazı düzenlemelere ilişkin Kanun ile Dünya Ticaret Örgütü (GATT 1994) kurallarıdır.
İthalat Rejimi
Hindistan’da çoğu ürünün ithalatı lisanssız olarak serbestçe yapılabilmektedir. Öte yandan, Hindistan birçok üründe ithalat yasağı veya ithalat kısıtlaması, lisans gerekliliği uygulamaktadır. Söz konusu ürünlerin toplam tarife satırı içindeki oranı yaklaşık %3,7’dir. Genel olarak ithalat yasağı olan ürünler arasında bir takım hayvansal ürün ve yağlar bulunmaktadır. Ayrıca, Hindistan Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan Hindistan İlaç ve Kozmetik Kanunu’nun 135-B no’lu maddesinde hayvanlar üzerinde test edilmiş olan hiçbir kozmetik ürününün ülkeye girişine izin verilmeyeceği hükme bağlanmıştır.
İthalatında kısıtlama bulunan ürünler için Hindistan Ticaret ve Sanayi Bakanlığı altında faaliyet gösteren Dış Ticaret Genel Müdürlüğü (DTGM)’nden ithalat lisansı alınması gerekmektedir. Geçerli bir ihraç/ithal kayıt numarasına (I/E Code) sahip her firma lisans başvurusunda bulunabilmektedir. Lisanslı olarak ithalatı yapılan ürünlerin Hindistan’dan ihracatının yapılabilmesi için de DTGM’den yazılı izin alınması gerekmektedir. İthalatı yasaklanmış veya ithalatı lisansa bağlı ürünlerin listesine DTGM’nin internet sayfasından erişim mümkündür.
Hindistan Tarım Bakanlığı Bitki Koruma ve Karantina Müdürlüğü tarafından “Bitki Koruma Tebliği”
çerçevesinde yayınlanan listelerde, ülke ve ürün bazında belirlenen bitki sağlık kuralları ve özel ithalat koşulları yer almaktadır. Bu listelerde belirtilen ürün ve ülkeler dışında gerçekleştirilecek bitkisel ürünlerin ithalatında, ilgili ihracatçı ülke Tarım Bakanlığı tarafından “Zararlı Böcek Risk Analiz Formu (PRA)”
dokümanında belirtilen gerekli bilgi ve belgeler ile birlikte Hindistan Tarım Bakanlığı'na başvurulması gerekmektedir.
İhracat Rejimi
Hindistan’da ihracat rejimi de Ticaret ve Sanayi Bakanlığına bağlı Dış Ticaret Genel Müdürlüğünce düzenlenmektedir. İthalatta olduğu gibi, Hindistan’da ihracat yapmak için de geçerli bir İthalatçı/İthalatçı Sertifikasına (I/E Code) sahip olmak gerekmekte ve bu kod yukarıda zikredilen Genel Müdürlükçe verilmektedir.
Genel olarak tüm ürünlerin ihracatı serbest olmasına rağmen Hükümet dönem dönem iç piyasadaki arz kıtlığına veya başka sebeplere bağlı olarak ihracat kısıtlaması uygulamasına gitmektedir.
6T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/data/5f8d738f13b8763b2051494d/Hindistan%20Pazar%20Bilgileri.pdf
Aynı şekilde, Hindistan “Missile Technology Control Regime (MTCR)”, “Wassenaar Arrangement (WA)” ,
“Australia Group (AG)”, Nuclear Supply Group (NSG) gibi uluslrarası anlaşmalara taraf olup, bu çerçevede kitlesel silahlarda kullanılabilecek “özel kimyasallar, organizmalar, materyaller, ekipmanlar ve teknolojiler”in ihracatını da kontrole tabi kılmaktadır.
Gümrük Vergileri
Hindistan, gümrük vergilerini son yirmi yılda önemli oranlarda indirmiş olsa da ülkedeki vergi oranları halen daha ortalama %15 seviyelerinde ve DTÖ taahhütlerinin üzerindedir. DTÖ üyeliği kapsamında Hindistan’ın tarifelerinin %74,9’u konsolide edilmiş bulunmaktadır. DTÖ’nün Hindistan için en son 2015 yılında yayınladığı 6. Ticaret Politikası Gözden Geçirme Raporu’na göre, Hindistan’ın ortalama bağlı tarife oranı 8’li GTİP bazında 11.481 kalem ürün için %50’dir. Uygulanan ortalama MFN tarife oranı ise DTÖ’nün 2011 yılı gözden geçirme raporuna göre %12 iken 2015’te %13’e yükselmiştir. Hindistan’ın uyguladığı tarife oranlarının, genel itibarıyla bağlı tarife oranlarının altında olmasına rağmen, değişen iç politikaları doğrultusunda tarifelerin yükseltilebilmesi pazara giriş açısından risk teşkil etmektedir.
Hindistan, tarım ürünlerine 8’li GTIP bazında 1609 kalem ürün için ortalama %37,7 oranında gümrük vergisi uygulamaktadır. Bu oran DTÖ’nün 2011 yılı gözden geçirme raporunda %35,1 olarak belirtilmektedir. Söz konusu artış genel itibariyle tahıllar, yağlı tohumlar ve şekerli mamullerin gümrük tarifelerinde artışa gidilmesinden kaynaklanmıştır. Bazı ürünlerin ithalatında ise ortalama tarifenin üzerinde koruma uygulandığı görülmektedir. Bunlar arasında yer alan başlıca ürünler alkollü/alkolsüz içecekler, tütün (%77,5) ile kahve ve çaydır (%74,8).
2011-2015 döneminde, 9872 kalem sanayi ürünü için uygulanan ortalama gümrük vergisinin %8,6’dan %9’a yükseltildiği görülmektedir. Bu durum; ulaşım araçları, maden ve metaller, kimyasallar, tekstil, deri, kauçuk ve elektrikli makineler gibi ürünlerin ortalama vergilerindeki artışla açıklanmaktadır.
7. Pazarın Özellikleri7 Fikri Sınai Mülkiyet Hakları
Hindistan 1995 yılından beri DTÖ üyesidir ve Fikri Mülkiyet Anlaşması’na (TRIPS) taraf bir ülkedir. Hindistan ayrıca, Endüstriyel Mülkiyetin Korunmasına ilişkin Paris Sözleşmesi, Bern Sözleşmesi, Madrid Protokolü ve Patent İşbirliği Anlaşması’na (PCT) taraf olmanın yanı sıra Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) üyesidir.
Hindistan’da Fikri Sınai Mülkiyet Hakları ile ilgili resmi kurum Ticaret ve Sanayi Bakanlığına bağlı Sınai Mülkiyeti Geliştirme Genel Müdürlüğüdür (DIPP).
Hindistan’da telif hakları 1957 tarihli Telif Hakkı Kanunu’na göre düzenlenmektedir. Telif hakkı konusundaki Bern Sözleşmesi’ne taraf olsa da telif hakkının Hindistan’da da kayıt altına alınması özellikle hukuki süreçlerde kolaylık sağlamaktadır. Kayıt başvurusu, Ticaret ve Sanayi Bakanlığına bağlı Sınai Mülkiyeti Geliştirme Genel Müdürlüğüne bağlı “Copyright Office”e yapılmaktadır.
1911 Hindistan Patent 1970 tarihli Patent Kanunu ile değiştirilmiş olup 1972 yılında yürürlüğe girmiştir.
Patent Kanununda 2003 ve 2016 yıllarında bazı değişiklikler olmuştur. Patent hakkı, ilk başvuran kişiye verilmekte olup, yıllık aidatın ödenmesi ile 20 yıl geçerli olmaktadır.
Dizayn hakları 2000 yılında çıkarılan Dizayn Kanunu ile düzenlenmektedir. Dizayn hakkı 10 yıl geçerli olmakta ve ilave 5 yıl uzatılabilmektedir. Hindistan dizayn ile ilgili düzenlemelerin yer aldığı Hague Sözleşmesi’ne taraf değildir.
7T.C. Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/data/5f8d738f13b8763b2051494d/Hindistan%20Pazar%20Bilgileri.pdf
Hindistan’da marka mevzuatı 1999 tarihli Marka Kanunu ile 2020 ve 2017 tarihli Marka Düzenlemelerinden oluşmaktadır. Hindistan’da marka başvurusunun geçerlilik süresi 10 yıl olup, 10’ar yıllık sürelerle uzatılabilmektedir.
Patent, Dizayn ve Marka başvuruları Sanayi ve Ticaret Bakanlığına bağlı Patent, Dizayn ve Marka Kontrolleri Departmanı’na yapılmaktadır.
Hindistan’ın fikri mülkiyet haklarına ilişkin yasası, hakların korunması konusunda yeterli olmakla birlikte, uygulamada bazı sıkıntılar bulunmaktadır. Bunların başında, yargıda gecikmeler yaşanmaktadır. Davalar 5 yıl veya daha uzun sürebilmektedir.
Dağıtım Kanalları
Hindistan’da dağıtım kanallarında konusunda, son yıllarda özellikle alışveriş merkezlerinde yer alan süper veya hipermarketlerin rolü artış gösterse de, süper market yapılanmasının Hindistan’da gelişimine halen devam ettiği ve halkın büyük çoğunluğunun ulaşımının halen çok kısıtlı olması dolayısıyla, çoğunlukla geleneksel yöntemlerle yapılmakta olduğu söylenebilir.
Toptancı halleri ve semt pazarları Hindistan halkının büyük çoğunluğunun ihtiyacını temin etmede halen daha kullanılan yerlerin başında gelmektedir. İlave olarak, Hindistan’da, “kirana shop” adı verilen birçok ürünün karışık düzende sergilendiği küçük bakkallar da yer almakta olup halk arasında da önemli bir tedarikçi konumundadır.
Ürünler, aracı firmalar tarafından doğrudan üreticilerden alınmakta veya ithalatçı firmalar tarafından ithal edilmekte, daha sonra çoğunlukla toptancılara satılmaktadır. Toptancılar aracılığıyla da marketler veya halk pazarlarına ulaştırılmaktadır.
Öte yandan, ihtiyaca göre dönemsel veya sürekli olarak STC (State Trading Corporation) ve MMTC (Metals, Minerals Trading Corporation) vb. gibi devlet eliyle kurulmuş iştirakler aracılığıyla ihale usulüyle alınarak piyasaya ürün tedariki yapılmaktadır. Öte yandan, Hindistan ihtiyaçları her geçen gün gelişen ve çeşitlenen, genç nüfusu eğitimli bir ülke olarak, tüm dünyada olduğu gibi elektronik ticaret portallarını sıklıkla ve artan oranda kullanmaya devam etmektedir. Hindistan’da 2017 yılında 39 milyar ABD doları seviyesinde olan e- ticaret hacminin 2020 yılında yılda ortalama %51 artış ile 120 milyar ABD doları seviyesine yükselmesi beklenmektedir.
Amazon India ve Walmart grubunun satın aldığı Flipkart, Hindistan’daki en önemli iki elektronik ticaret sitesi olup pazarın yaklaşık %85’ini elinde bulundurmaktadır. Bu sitelere ilave olarak Big Basket ve Myntra da yaygın diğer sitelerdendir. Modern ve geleneksel mobilya alanında Urban Ladder, Pepperfry adlı e- ticaret siteleri de gayet yaygındır. Bunun yanında değişik sektörlerde faaliyet gösteren irili ufaklı birçok e- ticaret sitesi de mevcuttur.
Hindistan yasaları gereği, tedarikçilerin sanal yolla doğrudan satış yapmalarına müsaade edilmemekte ve
"pazar yeri iş modeli"yle çalışmaktadır.
Pazar yeri modeli özetle iki şekildedir. Birincisi, örnek olarak ilgili e-ticaret sitesinde ürünlerini sergilemek isteyen satıcılar ürünlerini kendi depolarında muhafaza ederek paketlemeyi kendileri yaptıktan sonra e- ticaret sitelerinin bünyesindeki dağıtım mekanizması üzerinden ürünleri teslim etmektedirler. Diğer bir yöntem ise satıcıların ürünleri, e-ticaret sitelerine ait dağıtım ve işleme merkezlerine toplu olarak göndermesi akabinde e-ticaret siteleri satıcılara paketleme, teslim, tahsilat, iade gibi hizmetleri vermektedir.
Söz konusu hizmetlerin perakende satış fiyatı içerisindeki maliyeti, ürünlerin cinsi ve değerine göre ortalama %10-25 seviyesindedir. Bu ücretler firmalar tarafından değişik isimler altında sayılsa da dağıtım ve