CİLT/SAYI XV/II 2020 KIŞ/WINTER

YIL / YEAR: 2020 CİLT / VOLUME: XV SAYI / ISSUE: II (KIŞ / WINTER 2020)

CİLT/SAYI XV/II

2020 KIŞ/WINTER

TOKAT GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜNÜN ALTI

AYDA BİR YAYINLANAN ULUSAL VE ULUSLARARASI İNDEKSLERDE TARANAN

HAKEMLİ DERGİSİDİR.

YIL/ YEAR: 2020 CİLT/ VOLUME: 15 SAYI/ ISSUE: 2 SAHİBİ/ OWNER

Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü adına On behalf of Tokat Gaziosmanpasa University Institute of Graduate Studies

Prof. Dr. Mehmet GÜNEŞ/mehmet.gunes@gop.edu.tr EDİTÖR KURULU / EDITORIAL BOARD Doç. Dr. H. Baha ÖZTUNÇ (Sorumlu Editor / Editor in Chief)

Dr. Edip UZUNDAL (Yardımcı Editör / Co - Editor) ALAN EDİTÖRLERİ / FIELD EDITORS

Prof. Dr. İlhan EROĞLU (İktisat) Prof. Dr. Mehmet KARATAŞ (Sosyoloji)

Doç. Dr. Türker ŞİMŞEK (İktisat) Doç. Dr. Doğan BOZDOĞAN (Maliye)

Doç. Dr. Ahmet İNANIR (İlahiyat)

Dr. Öğr. Üyesi Sebahat ARMAĞAN (Türk Dili ve Edebiyatı) Dr. Öğr. Üyesi Şevki BABACAN (Coğrafya)

Dr. Öğr. Üyesi Emre ASLAN (İşletme) İNGİLİZCE DİL EDİTÖRÜ/ENGLISH EDITING

Dr. Öğr. Üyesi Uğur ADA

ISSN: 1306-732X (Press) / 2564-680X (Online)

SEKRETERYA Doktorant Yılmaz KILIÇ

BASKI/ PRINTING

Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Matbaası / Tokat Gaziosmanpasa University Press YAZIŞMA ADRESİ/ CORRESPONDENCE

Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Taşlıçiftlik Yerleşkesi/60250-Tokat-TÜRKİYE Tel: 0356-2521616 Dahili: (3073-3157)

E-posta / E-mail: sbad@gop.edu.tr, baha.oztunc@gop.edu.tr

DİZGİ VE KAPAK TASARIM / TYPESETTING AND COVER DESIGN Öğr. Gör. Volkan KARACA

Dergimizde yayımlanan yazılar ITHENTICATE benzerlik tarama programıyla kontrol edilip, TUBİTAK ULAKBİM SBV, INDEX COPERNICUS, RESEARCH BIB, İSAM, GOOGLE SCHOLAR ve SOBİAD tarafından

dizinlenmektedir.

©Her hakkı saklıdır. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi yılda iki kez yayımlanan hakemli bir dergidir. Dergide yayımlanan makalelerdeki görüş ve düşünceler yazarların kişisel görüşleri olup, hiçbir şekilde Sosyal Bilimler Enstitüsü’nün veya Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi’nin görüşlerini yansıtmaz. Dergide yer alan yazıların dil ve bilim

sorumluluğu yazara aittir.

SBAD - Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi JSRR - Social Sciences Researches Journal

Danışma ve Yayın Kurulu/Advisory and Editorial Board

Prof. Dr. Andrij KHARUK National Army Academy (UKRAINE) Prof. Dr. Muhammed Iqbal CHAWLA Punjab University (PAKISTAN)

Prof. Dr. Memmed ALİYEV Bakı Slavyan Universitesi (AZERBAYCAN) Prof. Dr. Çetin BEKTAŞ Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi (TURKEY) Prof. Dr. Fatih Coşkun ERTAŞ Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi (TURKEY) Prof. Dr. Claus SCHÖNİG Frei Universitat Berlin (GERMANY)

Prof. Dr. Eren YÜRÜDÜR Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi (TURKEY) Assoc. Prof. Juan deDiosTorralbo Caballero University of Cordoba (SPAİN)

Prof. Dr. Alpay Doğan YILDIZ Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi (TURKEY) Prof. Dr. İsmet TÜRKMEN Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi (TURKEY) Prof. Dr. Ahmet ÖZKİRAZ Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi (TURKEY) Doç. Dr. Kemal İBRAHİMZADE Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi (TURKEY) Doç. Dr. Ayla OĞUZ Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi (TURKEY) Doç. Dr. Yusuf TEMÜR Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi (TURKEY) Dr. Lydia Abubakirova M. AKMULLA Başkurt Devlet Pedagoji Üniversitesi

Alexey PRONİN Novosibirsk Devlet Üniversitesi (RUSSIA)

Dr. Fariz HALİLLİ (Miras-AZERBAYCAN)

Dr. Emzar KAKHIDZE Batumi State University (GEORGIA) The Ins. of History, Archeology and

Gadjiev MURTAZALİ Ethnography of the Daghestan Scie. Centre of Russian Academy of Sciences (DAGHESTAN)

Kamil İBRAHIMOV Administration of State Historical Architectural Reserve Icheisheher Tevfik Sabri HAMMAM Sohag Üniversitesi Eğitim Fakültesi (EGYPT)

Dr. Salman BANGASH Peshawar University (PAKISTAN)

Dr. Mahboob HUSSAİN Punjab University (PAKISTAN)

Dr. Pawel KORZENIOWSKI University of Rzeszow (POLAND)

Dr. Adrian TERTECEL The Romanian Academy Institute for S.E.E.Studies

SBAD - Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi JSRR - Social Sciences Researches Journal

Bu Sayının Hakemleri / Referees of This Issue

Prof. Dr. Gülbadi ALAN Erciyes Üniversitesi

Prof. Dr. Kıvanç Nazlım Tüzel URALTAŞ Marmara Üniversitesi

Prof. Dr. Mustafa GÖRÜN Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Prof. Dr. Mehmet Alaaddin YALÇINKAYA Karadeniz Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Nurhan Zeynep TOSUN Marmara Üniversitesi

Doç. Dr. Dinçer KOÇ İstanbul Üniversitesi

Doç. Dr. Eda YAŞA ÖZELTÜRKAY Çağ Üniversitesi

Doç. Dr. Fahri Maden Kastamonu Üniversitesi

Doç. Dr. Fatih GENCER Bitlis Eren Üniversitesi

Doç. Dr. Gamze ÖKSÜZ Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

Doç. Dr. İbrahim ÜNGÖR Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Doç. Dr. İlkay Noyan YALMAN Cumhuriyet Üniversitesi

Doç. Dr. İsmet SARIBAL Çankırı Karatekin Üniversitesi

Doç. Dr. Kenan DEMİR İstanbul Medipol Üniversitesi

Doç. Dr. Leyla Çiğdem Dalkılıç Ankara Üniversitesi

Doç. Dr. Mustafa KARA Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

Doç. Dr. Oğuzhan SEVİM Atatürk Üniversitesi

Doç. Dr. Orhan Veli ALICI Tarsus Üniversitesi

Doç. Dr. Ramazan Erhan GÜLLÜ İstanbul Üniversitesi

Doç. Dr. Serap BARIŞ Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

Doç. Dr. Sezen BOZYİĞİT Tarsus Üniversitesi

Doç. Dr. Yavuz TOPKAYA Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi

Doç. Dr. Yusuf TEMÜR Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

Dr. Öğr. Üyesi Abdullah BARIŞ Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

Dr. Öğr. Üyesi Esra KESKİN Hitit Üniversitesi

Dr. Öğr. Üyesi Hanife SARAÇ Karadeniz Teknik Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Hatice UYANIK Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi İbrahim Tanju AKYOL Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi İlkgül KAYA ZENBİLCİ Yozgat Bozok Üniversitesi

Dr. Öğr. Üyesi Kemal TAŞCI Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Melike SARIKÇIOĞLU Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Mustafa TANRIVERDİ Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi N. Hümeyra ÖZDEMİR EREN Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Necati ÇAVDAR Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

Dr. Öğr. Üyesi Özgür TOKAN Bartın Üniversitesi

Dr. Öğr. Üyesi Taha Emre ÇİFTÇİ Necmettin Erbakan Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Veysel YILMAZ Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Arş. Gör. Dr. Akansel YALÇINKAYA Medeniyet Üniversitesi

Arş. Gör. Dr. Oktay ÖZKAN Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Dr. Kpt. Plt. M. Melih BAŞDEMİR

SBAD - Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi JSRR - Social Sciences Researches Journal

Editörden Mektup Değerli Okuyucumuz/Takipçimiz,

Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi’nin basılı ve elektronik ortamda yayımlanan Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi’nin (SBAD) 2020 yılı Aralık sayısı ile karşınızdayız. Aralık sayısının hazırlığı esnasında dergimiz bazı değişikliklere uğradı. Öncelikle Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde faaliyet gösteren dergimiz, üniversitemizde faaliyet gösteren enstitülerimizin birleşmesiyle bundan sonra Lisansüstü Eğitim Enstitüsü çatısı altında yayın hayatına devam edecektir. Bir diğer değişiklik ise Haziran sayımızdan sonra Aralık sayısı için makalelerin yayına hazırlığı sürecinde dergimizin editör ekibinin değişmesi oldu. Dergimiz gerek şekil gerekse içerik bakımından ULAKBİM’in etik ilkeleri doğrultusunda hareket etme prensibini bu sayıda da sürdürdü. Aralık sayımızda sosyal bilimlerin pek çok alanında birbirinden değerli yazılar okuyucuyla buluşacak. Derginin sizlere ulaşması noktasındaki gayretleri için editör ekibimize, yazılarıyla dergimize katkı yapan yazarlara ve ilgi yazıların hakemlik süreçlerini özenle yürüten sayı hakemlerimize teşekkür ediyorum.

Yeni editör ekibimizle birlikte dergimizin niteliğini arttıracak yeni düzenlemeler yapmaktayız. Bu yenilikleri önümüzdeki süreçte sizlerle paylaşacak olmanın heyecanını yaşadığımızı ifade etmek isterim. Son olarak tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgınının 2021 yılında etkisini kaybetmesi temennisiyle bütün yazar ve okuyucularımıza sağlıklı günler diliyorum.

Doç. Dr. H. Baha ÖZTUNÇ

SBAD Editör (Sorumlu)

i

İÇİNDEKİLER

Yazar Makale Başlığı Alan Sayfa

Numarası

Araştırma 360-373

Çetin Kaya SÖNİD BOYU NOYANLARINDAN ÇAĞATAY (SÖNİTEY) Tarih

Araştırma 374-379

Özkan Dayı MOĞOL İRANI’NDA TARIM (1231-1339) Tarih

Araştırma 380-391 Ersin Kırca OSMANLI – İRAN RESMÎ YAZIŞMALARINA GÖRE OSMANLI

DEVLETİ’NİN NADİR ŞAH VE CAFERİLİK MEZHEBİNE YAKLAŞIMI (1736-1746)

Tarih

Araştırma 392-408 Ayşegül Kuş SOUTHGATE’E GÖRE 19. YÜZYILIN İLK YARISINDA BİTLİS Tarih

Araştırma 409-420 Tahir Bilirli OSMANLI DONANMA GEMİLERİ İÇİN VİRANŞEHİR (SAFRANBOLU)

SANCAĞINDAN KERESTE TEMİNİ (1800-1850)

Tarih

Araştırma 421-437 Hülya Özkan, Mohammad

Rigiderakhshan

AFGANİSTAN’DA BASININ TARİHSEL GELİŞİMİ: MONARŞİ

REJİMİNDEN TALİBAN DÖNEMİ’NE (1873-1994) Tarih

Araştırma 438-449 Kamuran Karabalık BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NDA İRAN’DA RUSYA DESTEKLİ NASTURİ

OLAYLARI VE OSMANLI DEVLETİ (1914-1917) Tarih

Araştırma 450-463

Mehmet Darıcı

POLİTİKA YAPIM SÜREÇLERİNDE BİLİM İNSANLARININ ROLLERİ_

COVID-19 İLE MÜCADELE KAPSAMINDA OLUŞTURULAN BİLİM KURULU ÖRNEĞİ

Kamu Yönetimi,

Siyaset Araştırma

464-472

Cemil Ragıp Ertem KAPİTALİZMİN SON KRİZİ-İKTİSADİ VE POLİTİK DEĞİŞİMİN TEMEL DİNAMİKLERİ ÜZERİNE

Kamu Yönetimi,

Siyaset Araştırma

473-488

Yavuz Acungil

KENT-ÜNİVERSİTE ETKİLEŞİMİNE ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN PENCERESİNDEN BAKMAK: TOKAT GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Kamu Yönetimi, Kentleşme Araştırma

489-502

Murat Bayram Yılar, İrfan Davut Çam 20. ve 21. YÜZYILIN BAŞLARINA AİT DERS KİTAPLARINDA VERGİ:

KARŞILAŞTIRMALI BİR DEĞERLENDİRME

Eğitim

Araştırma 503-514 Bünyamin Demirgil, Coşkun Karaca KAMU HARCAMA TÜRLERİNİN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNE ETKİSİ:

TÜRKİYE ÜZERİNE AMPİRİK BİR ANALİZ

Maliye, İktisat Araştırma

515-526 Recep Çakar KATILIM BANKALARI PERSONELİ FİNANSAL ETKİNLİK ANALİZİ

TÜRKİYE ÖRNEĞİ

İktisat

Araştırma 527-535

Erdem Akkan, Mustafa Bozkurt

COVID-19 SÜRECİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKTE SOSYAL BOYUTUN ÖNEMİ: TÜRKİYE’DE FAALİYET GÖSTEREN GIDA

PERAKENDECİLERİNİN FİNANSAL OLMAYAN RAPORLARI ÜZERİNE BİR İÇERİK ANALİZİ

İşletme

Araştırma 536-547

Olena Kozan “KOKULARIN GRAMERİ”: RUS DİLİ DİZGESİNDE KOKU OLGUSUNUN

DİLBİLİMSEL ÇÖZÜMLEMESİ Dil Bilimi

Araştırma 548-558 Arzu Çiftsüren URDU DİLİ İLE YAZILAN TÜRKİYE SEYAHATNAMELERİ

BİBLİYOGRAFYASI Dil, Edebiyat

Araştırma 559-567 Behice Varışoğlu, Merve

Miçooğulları

YEDİ İKLİM TÜRKÇE ÖĞRETİM SETİ B1 DÜZEYİ OKUMA

METİNLERİNDE TEMEL, YAN VE MECAZ ANLAMLI SÖZCÜKLERİN KULLANIM SIKLIĞI

Eğitim, Türk Dili

Araştırma 568-575 Mevlüt Sedat Dönmez LOVEMARK ALGISININ SPONSOR FİRMAYA TRANSFERİ Halkla

İlişkiler

Araştırma 576-589 Fatmanur Alsancak, İhsan Kutlu ÇİFTE MAĞDURİYETİN ÖZNELERİ OLARAK ENGELLİ MÜLTECİLERE

İLİŞKİN BİR İNCELEME Sosyoloji

Araştırma 590-598 Tüzün Tolga İnan, Cengiz Mesut

Bükeç

EMNİYET YÖNETİM SİSTEMİNİN (SMS) İYİLEŞTİRİLMESİ İLE SİVİL HAVACILIK KAZA ORANLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Sivil Havacılık,

İstatistik Araştırma

599-610

Mehmet Ali Doğan MARDİN’DE SÜRYANİ KUMAŞ BASKI-BOYAMA SANATI:

ŞIMMESHINDİ AİLESİ ÖRNEKLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Sanat Tarihi

Araştırma 611-624

ii CONTENT

Author Paper Title Field Page

Number

Research 360-373 Çetin Kaya CHAGATAI NOYAN (SONITEY) WHO IS FROM THE SONID TRIBE

COMMANDERS

History

Research 374-379

Özkan Dayı AGRICULTURE IN MONGOLIAN IRAN (1231-1339) History

Research 380-391 Ersin Kırca

OTTOMAN EMPIRE'S APPROACH TO NADİR SHAH AND JAFARISM SECT ACCORDING TO OTTOMAN - IRAN OFFICIAL CORRESPONDENCE (1736-1746)

History

Research 392-408 Ayşegül Kuş TO SOUTHGATE BİTLİS IN THE FIRST HALF OF THE 19TH CENTURY History

Research 409-420 Tahir Bilirli TIMBER PROCUREMENT FROM VİRANSEHİR SANJAK FOR OTTOMAN

NAVAL SHIPS (1800-1850)

History

Research 421-437 Hülya Özkan, Mohammad

Rigiderakhshan

HISTORICAL DEVELOPMENT OF THE PRESS IN AFGHANISTAN: FROM

THE MONARCHY TO THE TALİBAN PERİOD (1873-1994) History

Research 438-449 Kamuran Karabalık RUSSIA-BACKED NESTORIAN EVENTS IN IRAN DURING THE FIRST

WORLD WAR AND THE ATTITUDE OF THE OTTOMAN EMPIRE (1914- 1917)

History

Research 450-463

Mehmet Darıcı ROLES OF SCIENCE PEOPLE IN POLICY MAKING PROCESSES: THE EXAMPLE OF THE SCIENTIFIC COMMITTEE FORMED IN THE SCOPE OF THE COMBAT AGAINST COVID-19

Public Administration,

Politics Research

464-472

Cemil Ragıp Ertem ON THE LAST CRISIS OF CAPITALISM - THE BASIC DYNAMICS OF ECONOMICS AND POLITICAL CHANGE

Public Administration,

Politics Research

473-488

Yavuz Acungil

LOOKING AT THE CITY-UNIVERSITY INTERACTION WITH THE EYE OF THE UNIVERSITY STUDENTS: THE CASE OF TOKAT GAZIOSMANPAŞA UNIVERSITY

Public Administration,

Urbanization Research

489-502

Murat Bayram Yılar, İrfan Davut Çam TAX IN TEXTBOOKS OF THE EARLY 20^TH AND 21^ST CENTURY:A COMPARATIVE EVALUATION

Education

Research 503-514 Bünyamin Demirgil, Coşkun Karaca

ECONOMIC GROWTH EFFECT OF PUBLIC EXPENDITURE TYPES: AN EMPIRICAL ANALYSIS ON TURKEY

Finance, Economics

Research

515-526 Recep Çakar PARTICIPATION BANKS STAFF FINANCIAL ACTIVITY ANALYSIS

INSTANCE OF TURKEY

Economy

Research 527-535 Erdem Akkan, Mustafa Bozkurt

COVID-19 PROCESS AND THE IMPORTANCE OF SOCIAL DIMENSION IN SUSTAINABILITY: A CONTENT ANALYSIS ON NON-FINANCIAL REPORTS OF FOOD RETAILERS IN TURKEY

Business

Research 536-547 Olena Kozan “THE GRAMMAR OF SMELLS”: LINGUISTIC ANALYSIS OF THE

PHENOMENON OF SMELL IN RUSSIAN LANGUAGE

Linguistics

Research 548-558 Arzu Çiftsüren THE BIBLIOGHRAPHY OF TURKEY TRAVELOGUES WRITTEN IN URDU

Language, Literature Research

559-567

Behice Varışoğlu, Merve Miçooğulları

THE FREQUENCY AND USE OF BASIC, CONNOTATIVE AND

FIGURATIVE WORDS IN THE LEVEL B1 READING TEXTS OF THE YEDİ İKLİM TURKISH TEACHING SET

Education, Turkish Language Research

568-575

Mevlüt Sedat Dönmez TRANSFER OF LOVEMARK PERCEPTION TOWARDS SPONSOR COMPANY

Public Relations Research

576-589 Fatmanur Alsancak, İhsan Kutlu A REVIEW ON DISABLED REFUGEES AS SUBJECTS OF DOUBLE

VICTIMIZATION

Sociology

Research 590-598 Tüzün Tolga İnan, Cengiz Mesut

Bükeç

THE RELATIONSHIP BETWEEN THE IMPROVEMENT OF THE SAFETY MANAGEMENT SYSTEM (SMS) WITH THE CIVIL AVIATION ACCIDENT RATES

Civil Aviation, Statistics Research

599-610 Mehmet Ali Doğan THE SYRIAC PRINTED CLOTH ART IN MARDİN: AN ASSESSMENT

RELATED TO SAMPLE OF ŞIMMESHINDİ FAMILY

History of Art

Research 611-624