9
Ekim 2005 B‹L‹MveTEKN‹K B ‹ L ‹ M V E T E K N L O J ‹ H A B E R L E R ‹
Esnek Beton
Depremde y›k›lmayacak binalar ya da delik deflik olmayan yollar m› istiyorsunuz? Sorun de¤il. Size gereken, mühendislik
ifllemlerinden geçmifl esnek beton. Ve de tabii kal›nca bir cüzdan. Michigan Üniversitesi’nden Profesör Victor Li taraf›ndan gelifltirilen beton, s›radan betondan 500 kat daha esnek, çatlama olas›l›¤› daha düflük, ve yollarda, köprülerde ve binalarda kullan›lan inflaat
malzemelerinden çok daha hafif. Japonya ve Kore’nin deprem bölgelerinde kullan›ma girmifl bile. ABD’de de ilk kez bir köprü inflaat›nda kullan›lmak üzere. Li, betona esneklik kazand›rmak için çak›l yerine
polivinil alkol lifleriyle son derece ince (çap› 100 mikrometre) olan silika kumu kullan›yor. Esnek beton, normalinden üç kat daha pahal›, ama kullanmas› daha kolay; daha az demir ve çelik iskelet
gerektirdi¤inden, özellikle gökdelenlerinki olmak üzere, inflaat maliyetlerini düflürüyor.
Discover, Eylül 2005
Küre biçimli karbon moleküllerinin (C60) bir araya getirilmesiyle do¤al›ndan daha yo¤un ve sert bir elmas oluflturuldu. Bayreuth Üni-versitesi’nden (Almanya) Natalia Dubrovin-kaia, 20 gigapaskal bas›nç alt›nda ve 2200 derece s›cakl›kta fulleren moleküllerini s›k›fl-t›rm›fl. Bu bas›nç, Titanik transatlanti¤inin a¤›rl›¤›n›n bir CD geniflli¤indeki alana uygu-lanmas›na eflit. Sonuçta her biri 20 nanomet-reden daha küçük çapl› elmas nanoçubuklar-dan oluflmufl, yar› saydam bir silindir ortaya ç›km›fl. Do¤al elmastan %0,2-0,4 daha yo¤un olan elmas›n daha dayan›kl› matkap uçlar›n-da kullan›labilece¤i belirtiliyor.
Nature, 1 Eylül 2005
Texas Üniversitesi’nden Serguei Kalmykov ve Gennady Shvets, yo¤un bir plazman›n, içinden geçecek lazer ›fl›¤›n› fliddetli at›mlar halinde odaklayacak bir dalga yarataca¤›n› aç›klad›lar. Araflt›rmac›lara göre, at›mlar›n her biri, orijinal lazer demetinden 10-100 kat daha fliddetli olacak. Deneysel olarak do¤ruland›¤› taktirde yöntemin, lazer at›mlar›n›n gücünü 1 katrilyon watt’a ç›karaca¤› ve gerek t›p, gerekse parçac›k fizi¤i alan›nda kullan›labilecek masaüstü h›zland›r›c›lara kap› açaca¤› düflünülüyor.
Nature, 14 Temmuz 2005
‹drar Enerjisi
Singapurlu fizikçiler, idrardan elektrik elde eden ilk ka¤›t pili üretmeyi baflard›lar. Bu basit ve ucuz pilin, diyabet (fleker) gibi hastal›klar›n tan›s›nda kullan›labilecek, “kullan-at” türü tan› ayg›tlar›n›n güç kayna¤› olarak yayg›nl›k kazanmas› bekleniyor. Çünkü idrar›n bileflimi ve içerdikleri, baflta diyabet olmak üzere hastal›klar›n ve insan›n genel sa¤l›k durumunun bir göstergesi. Pil, bak›rkloride (CuCl) bat›r›lm›fl bir ka¤›t katman›n, birer
magnezyum ve bak›r katman›n›n aras›na konup lamine edilmesiyle (alttan ve üstten saydam plastikle kaplanmas›yla) elde ediliyor. Ürünün boyutlar› 60 mm x 30 mm, kal›nl›¤›ysa yaln›zca 1 mm. 0,2 ml idrarla 1,5 V gerilim ve 1,5 mW güç sa¤l›yor. Ekibi yöneten Singapur Biyomühendislik ve Nanoteknoloji Enstitüsü’nden Dr. Ki Bang Lee, inceleyece¤i s›v›dan güç alan, kredi kart› biçiminde ucuz tan› aletleriyle insanlar›n kendi sa¤l›k kontrollerini evlerinde yapabileceklerini belirtiyor.
ABD Fizik Enstitüsü Bas›n Bülteni, 15 A¤ustos 2005
Silikondan Halka
Karbon, kararl› halkalar biçiminde molekül-ler oluflturmaya uygun bir atom. Benzen gi-bi halkasal moleküllerin oluflmas›na olanak veren, yerlerinden kopmufl elektronlar. Ja-pon araflt›rmac›lar ilk kez silikon atomlar›n-dan da kapal› halkalar meyatomlar›n-dana getirmeyi baflard›lar. Bir eflkenar üçgen biçimli silikon halkas› yerlerinden kopmufl iki elektrona ve pozitif elektrik yüküne sahip. Tsukuba Üni-versitesi’nden Akira Sekiguchi ve ekip arka-dafllar›, bu halkalar›n metallere tutturularak katalizör haline getirilebilece¤ini söylüyor-lar. Yeni hedefleri, tümüyle silikondan yap›l› benzen, hatta buckminsterfulleren (C60)
benzeri yap›lar oluflturmak.
Nature, 21 Temmuz 2005
