2020
Doruk DEMİR
Bullekon - Piyasa ve Ekonomi Araştırma Departmanı 25.03.2020
LİTYUM Araştırması
1817 yılında Johan August Arfwedson tarafından keşfedilen Lityum, periyodik tabloda atom numarası 3, sembolü “Li” olan kimyasal bir elementtir. Fiziksel olarak yumuşak ve gümüşümsü beyaz ve hatta bıçakla kesilebilen bir metaldir. Düşük yoğunluğu sayesinde hidrokarbonlar üzerinde batmadan durabilir. Havada bulunan oksijenle reaksiyona girebilen lityum, lityum
oksiti(Li2O) oluşturur. Fakat genelde bu reaksiyonu engellemek için yağ içinde bulunur. Hava ve su tarafından oksitlenip
kararabilir. Lityum, cilt ile temasını engellemek için özel koruma gerektirir. Toz olarak ya da bileşimlerinin solunması, burun yollarında ve boğazda tahrişe neden olur.
1 | S a y f a
İÇİNDEKİLER
1-LİTYUM MADENİ NEDİR ? ... 2
2-DÜNYADAKİ LİTYUM REZERV MİKTARI ... 2
3- DÜNYADA LİTYUM TİCARETİ ... 2
4-DÜNYADA LİTYUM FİYATI ... 3
5- LİTYUM İTHAL/İHRAÇ EDEN ÜLKELER ... 3
6-DÜNYADA Lİ-İON PİL ÜRETİMİ ... 3
LG Chem: ... 3
CATL: ... 3
BYD Co.: ... 4
Panasonic: ... 4
Tesla: ... 4
7- TÜRKİYE’DE LİTYUM ... 4
2 | S a y f a
1-LİTYUM MADENİ NEDİR ?
Öncelikle lityumu kısaca tanıyalım. Lityumu 1817 yılında Johan August Arfwedson keşfetmiştir ve doğada saf halde bulunmamaktadır. Peki nerelerde kullanılır bu lityum ;
Uzun ömürlü pil yapımında.
•Enerji depolama birimlerinde.
•Isı transferi alaşımlarında.
•Farmakolojik olarak sakinleştiricilerin.
•Radyo vericilerinde ve cep telefonlarında.
•Seramik yapımında, sabun ve yağların yapısında kullanılmaktadır.
Yakın gelecekte elektrikli araçların
yaygınlaşması ile birlikte, elektrikli araçların bataryasının üretimi için oldukça fazla lityum madenine ihtiyaç duyulacaktır. Kısaca yakın gelecekte günlük hayatımızda kullanım
bakımından petrolün yerini alma ihtimali çok yüksek gibi gözükmektedir.
2-DÜNYADAKİ LİTYUM REZERV MİKTARI
Dünya üzerinde bilinen en büyük lityum rezervleri Güney Amerika’da Şili ve
Arjantin’de bulunmaktadır. Bu ülkelerin yanı sıra Çin ve Avustralya’da hatırı sayılır ölçüde Lityum Rezervi bulunmaktadır.
Dünya Lityum Rezervleri:U.S Geological Survey,Mineral Commodity Summaries, Ocak 2015
3- DÜNYADA LİTYUM TİCARETİ
Dünyada lityum ticaretini elinde bulunduran 4 tane ana şirket bulunmaktadır.
Sichuan Tianqi Lithium Industries; Devlet destekli 1995 yılında kurulan Çinli lityum üreticisi firma pazarın %40’ını kontrol etmektedir.
Sociedad Quimca Y Minera De Chile (SQM); 1968 yılında kamu kurumu olarak kurulan firma özelleştirilerek farklı firmaların hisse paylarına
3 | S a y f a
sahip hale gelmiştir. Şilili firma pazarın %26’sını kontrol etmektedir. Şili Atacama’da üretim bu firmaya aittir.
Albemarle; Amerikalı firma 1887 de kağıt üreticisi olarak kurulmuş.Bugün lityum pazarında %20 paya sahiptir. Lityum yanında kimya sektöründe birçok ürün üretmektedir.
FMC Corporation; 1883 de kimyasal ürün üretmek üzere kurulan Amerikalı firma Dünya lityum pazarında %12 paya sahiptir.
Görüldüğü üzere lityum madeni ticareti 3 farklı ülkede bulunan 4 farklı şirketin tekeline girmiş bulunmaktadır.
4-DÜNYADA LİTYUM FİYATI
Lityum pazarının 2020 yılında % 81 oranında artarak, 347 bin ton lityum karbonat eşdeğeri (LCE) oranında büyüyeceği ve önümüzdeki on yılda Li-ion pil tabanlı elektrikli taşıtların birincil talep olacağı öngörülmektedir.
5- LİTYUM İTHAL/İHRAÇ EDEN ÜLKELER
Grafiklerden de anlaşılacağı gibi lityum karbonat ihracatının büyük bir bölümünü Şili yapmaktadır.
İthalatta ise Asya ülkeleri lityum karbonatı için oldukça fazla miktarda para yatırmaktadırlar.
İleride elektrikli araçlarının sayısının
artmasıyla birlikte günümüzün petrol zengini ülkelerin yerini Şili’nin alabileceğini
söyleyebilmemiz mümkün olabilir.
6-DÜNYADA Lİ-İON PİL ÜRETİMİ
Dünya kapasitesine göre en iyi beş li-ion pil üretimi
yapan firmalara bakalım. Bunlar sırasıyla;
• LG Chem
• Contemporary Amperex Technology Co. Ltd.
(CATL)
• BYD Co.
• Panasonic
• Tesla
LG CHEM: Güney Kore menşeli bir firmadır.
Volkswagen, General Motors, Ford, Volvo, Renault, Nissan, Hyundai, Kia gibi otomobil üreticileriyle pil ve batarya tedarik anlaşmaları vardır.2024 yılına kadar pil üretim kapasitesini en az 3 katına kadar çıkarmayı hedeflemektedir
CATL: Çinli bir firma olan CATL LG Chemden sonra dünyanın iki numaralı pil üreticisidir. Volvo, BMW, Mercedes, Volkswagen, Toyota, Honda, Nissan ve çeşitli Çinli yerli otomobil üreticileriyle anlaşmaları vardır. Ayrıca 2 Milyar dolar
değerinde yeni bir fabrika kuracağını açıklamıştır.
4 | S a y f a
BYD CO.: Çin’in ikinci en büyük pil üreticisidir.
Aynı zamanda bu şirket otomobil de üretmektedir.
Özellikle elektrikli otomobil ve elektrikli otobüs üretiminde bulunmaktadır. Yani sadece pil ve batarya üretimi yapmamaktadır.
PANASONİC: Dünyadaki 4. En büyük pil üreticisi olmakla birlikte ünlü Amerikalı Elon Musk’ın sahip olduğu elektrikli otomobil üreticisi Tesla ile güçlü bağlantıları bulunmaktadır ve BMW ve Toyota ile anlaşmaları bulunmaktadır.
TESLA: Amerikalı bir firma olup dünyanın en büyük 5. Pil üreticisi konumundadır. Ayrıca elektrikli otomobil üreticisidir. Panasonic ile kurdukları ortak fabrika dünyanın en büyük lityum iyon üretim fabrikasıdır. Ve kendi araçlarının pillerini kendileri üretmeyi hedeflemektedirler.
Dünyadaki elektrikli taşıt satışının 2025'e kadar yıllık 10 milyon, 2040'a kadar yıllık 30 milyona ulaşması bekleniyor.
Bu durumda da az önce belirtiğim 5 şirketin dolaylı ya da doğrudan yıllık olarak gelirlerini arttıracağını söyleyebiliriz.
Teknolojik gelişmeler ile birlikte lityuma olan talep gittikçe artmaktadır. Son dönemlerde elektrikli araçların sayısının artmasıyla birlikte bu madene olan talebi hiç olmadığı kadar arttırdı. Bu nedenle birlikte lityumu en fazla üreten Tianqi Lithium, SQM, Albemarle ve FMC şirketlerinin 2030 yılına kadar yeni maden
alanları açmak için 350 ila 750 milyar dolar arasında yatırım yapmaları bekleniyor.
• Sonuç olarak bu şirketlerin orta ve uzun vadede daha da büyüyebileceklerini ön görebilmemiz mümkün olacaktır.
7- TÜRKİYE’DE LİTYUM
Ülkemizin ekonomisine katkıda bulunacak lityum rezervi bulunmamaktadır. Ama ülkemizde çıkarılan diğer madenlerin ve tuz gölünde ekonomik değeri oldukça az lityum izlerine rastlanmaktadır. Ayrıca 2017 verilerine göre Türkiye lityum ithal eden ülkeler arasında İspanya’nın ardından 12.
Sırada ve bu ithalatın büyüklüğü yaklaşık olarak 9.78 milyon dolar değerindedir. Ülkemizde yerli olarak üretilmeyi planlanan elektrikli yerli aracın üretime geçmesiyle birlikte Türkiye’nin 10 yıl içerisinde bu ithalatı oldukça arttırabileceğini öngörebilmemiz mümkün.
Bu belge, rapor veya araştırma dosyası (pdf) Bullekon tarafından hazırlanmıştır. Ne surette olursa olsun izin alınmadan
kopyalanamaz, çoğaltılamaz ve paylaşılamaz. İzin alarak ve kaynak göstererek paylaşımı serbesttir. Yukarıda ki yazılı metinler araştırmayı yapan departman görevlisine aittir. Yasal hakları Bullekon elinde tutar. Güvenirlilik okuyucunun sorumluluğundadır. Araştırmalar tamamen objektif olarak yapılmaktadır.
Burada yer alan bilgiler Bullekon.com tarafından bilgilendirme amacı ile hazırlanmıştır. Yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti;
aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Herhangi bir yatırım aracının alım- satım önerisi ya da getiri vaadi olarak yorumlanmamalıdır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Burada yer alan fiyatlar, veriler ve bilgilerin tam ve doğru olduğu garanti edilemez; içerik, haber verilmeksizin değiştirilebilir. Tüm veriler, Bullekon.com tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan alınmıştır.
Bu kaynakların kullanılması nedeni ile ortaya çıkabilecek hatalardan Bullekon.com sorumlu değildir
