• Sonuç bulunamadı

Yardım Komutları

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Yardım Komutları"

Copied!
49
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

LİNUX KOMUTLARI

M u s ta fa N U M A N O Ğ LU

(2)

Yardım Komutları

■ Linux’ta komutlar hakkında yardım almak için aşağıdaki komutlar kullanılır:

- man

- info

- whatis

- apropos

(3)

Yardım Komutları

■ m an < k o m u t> : Param etre olarak aldığı kom ut hakkında bilgiyi ekranda gösterir.

# man Is (ls komutu hakkında bilgi verir).

# man pwd (pwd komutu hakkında bilgi verir).

Komut çalıştırıldığında uzun bir açıklama gelebilir.

■ Açılan sayfada ilerlemek için space (boşluk) tuşuna basılır.

■ Ayrıca ‘q’ (quit-çık) tuşuna basılarak da sayfadan

çıkılır.

(4)

Yardım Komutları

■ info <kom ut> : Aranılan komut hakkında daha kapsamlı bilgiye ulaşılır.

■ # info cat (cat komutu hakkında ayrıntılı bilgi verir).

man komutunda olduğu gibi,

■ ‘q ’ (quit-çık) tuşuna basılarak info’dan çıkılır.

(5)

Dosya Tipleri

■ Linux işletim sisteminde temelde 2 farklı dosya tipi bulunmaktadır.

■ Normal dosyalar

■ Aygıt dosyaları

■ Aygıt dosyaları sistemde bulunan donanım ile

haberleşmeyi gerçekleştiren dosyalardır. 2 farklı aygıt dosya tipi vardır:

Karakter aygıt dosyası : Veri alışverişini bayt bazında yapan aygıtlardır (Klavye, mouse,...).

Blok aygıt dosyası : Veri alışverişini bloklar halinde

yapan aygıtlardır (Harddisk gibi..).

(6)

Dosya Tipleri

Normal dosyalar ise aygıt dosyaları dışında kalan, kullanıcıların oluşturduğu dosyalardır.

# Is -l

-rw x r--r-- N orm al (sıradan) dosya crw-rw -rw -

b rw -r--r--

K arakter aygıt dosyası B lok aygıt dosyası

srw-rw -rw - S oket dosyası

(7)

Dosya Tipleri

■ Dosyaların tipini öğrenmek için file komutu kullanılır.

# file < d o s y a _ a d ı>

(8)

Dosyaların İsimlendirilmesi

■ Linux’ta dosya isimlerinin uzunluğu 256 karaktere kadar uzayabilir.

■ Dosya isimleri büyük/küçük harfe duyarlıdır.

(case_sensitive)

■ “/” karakteri dosya yolunda kullanıldığı için dosya isimlerinde kullanılmaz.

■ “.” işareti ile başlayan dosyalar gizli dosyalardır

ve Is komutu -a parametresi ile çalıştırılmazsa

(9)

Is (list) Komutu

■ Bir dizin (klasör) içindeki dosya ve klasörleri listeler.

Dos’taki dir komutunun karşılığıdır.

Term inal — ssh — 5 3 x 1 9

[klqx /home/jonemmons/11feaftercoffee.com]$ Is doynloods

irıdex.php license.txt o ld

o l d . l

readme.html test

test2

vp-otfcin

wp-blog-header.php wp-comments-popup.php wp-comments-post.php wp-commentsrss2.php wp-conf ig-sample.php wp-config.php

yp-content wp-feed.php

fI

v p -in c lu d e s

wp-atom .php wp-1inks-opml.php

wp-login.php wp-mail.php wp-pass.php wp-rdf.php

wp-register.php wp-rss.php

wp-rss2.php wp-settings.php wp-trackback.php wp.php

xmlrpc.php

(10)

Is (list) Komutu Parametreleri

■ -a: Gizli dosyalar (. ile başlayan) dahil tüm dizinin içeriğini listeler.

■ -I: Dosyalar hakkında ayrıntılı bilgi verir.

(dosyanın sahibi, boyutu, değiştirilme tarihi, izinler...)

■ -t: Kronolojik sıralama yapar. En son

yaratılan dosya/ dizinden ilk yaratılana doğru

sıralar.

(11)

Özel Karakterler (? * [ ] A)

Is -l a*

Is -I test?

Is -I *[abc]

Is -I [A-Z]*

Is -I [AA-Z]*

Is -I ?[0-9]*

(12)

pwd Komutu

■ Bulunduğunuz dizinin ismini görüntülemek için kullanılır.

pwd (print working directory)

# pwd /hom e/m usti/EB F

(13)

Dizin Değiştirmek

. Hali hazırdaki dizini gösterir.

.. Bir önceki dizini gösterir.

cd .. Üst dizine geç.

cd ~ Aktif kullanıcının ev (home) dizinine geç.

■ Dizin değiştirmek için cd komutu kullanılır.

cd /home komutuyla /home dizinine geçiş

yapılır.

(14)

touch Komutu

■ Dosya oluşturmak için kullanılan komuttur.

# touch deneme

■ to uch komutu ile “deneme” isimli boş bir

dosya oluşturulacaktır.

(15)

mkdir Komutu

■ Klasör (dizin) oluşturmak için kullanılır.

# m kd ir ebf

■ komutu ile “ebf” isimli bir dizin oluşturulur.

-m, -p, -v gibi parametrelerle kullanılabilir.

(16)

Dosya ve Dizin Silmek

■ Dosya silmek için rm, dizin silmek için rmdir komutu kullanılır.

# rm <dosya/dizin_adı>

# rm d ir <dizin_adı>

■ Bir dizin, boş iken rm dir komutu ile silinebilir,

eğer boş değilse bu komut işe yaramaz.

(17)

Dosya ve Dizin Silmek

■ rm komutunun aldığı bazı parametreler:

-i : Dosyanın silinmesi için kullanıcıdan onay ister.

-f : Kullanıcıdan hiçbir zaman onay istemez.

-r : Komutun rekürsif çalışıp alt dizin ve dosyaların da silinmesi sağlanır.

■ rm -rf lin u x : linux dizinini içindekilerle birlikte

siler.

(18)

Dosya ve Dizin Kopyalama (cp)

■ Dosya kopyalamak için cp komutu kullanılır.

# cp <kaynak_dosya/dizin> <hedef>

■ cp a b c.txt /tm p komutu ile “abc.txt” isimli

dosya “tmp” klasörü içine kopyalanır.

(19)

Dosya ve Dizin Kopyalama (cp)

■ Kopyalama işlemi sadece dosyalar üzerinde değil, dizinler üzerinde de yapılabilir. Bir dizin altındaki her şeyi -R parametresiyle başka bir dizine kopyalayabilirsiniz.

■ cp -R /hom e/m usti/m yo /etc

/home/musti/myo dizinini ve içindeki tüm dosya

ve klasörleri /etc klasörü altına kopyalar.

(20)

Dosya ve Dizin Taşıma (mv)

■ Dosya ve dizinleri taşımak için mv komutu kullanılır.

mv komutunun alabileceği bazı parametreler

-i : Hedef dosya veya dizin varsa üzerine yazma için onay alır.

-f : Hedef dosya veya dizin varsa üzerine yazma

işlemini onay almadan yapar.

(21)

Dosya İsimlerini Değiştirmek (mv)

■ Linux dünyasında bir dosyanın ismini

değiştirmek demek o dosyanın başka bir isimde taşınması anlamına gelir.

■ m v te s t test2 : test isimli dosyanın adını test2

olarak değiştirir.

(22)

Dosya Okuma

■ Dosya okumak için kullanılan temel komutlar:

- cat

- more

- less

- tac

- rev

- head

(23)

cat Komutu

■ Dosyanın içeriğinin ekrana yazdırılmasını sağlar.

■ -n parametresi ile kullanıldığında satırları numaralandırır.

[08:03:43][root]$ cat -n testl4 1 merhaba

2 bu 3 bir 4 deneme 5 yazisidir.

[08:04:00][root]S I

(24)

more Komutu

■ Dosyaların içeriğini sayfa sayfa gösterir.

■ space (boşluk) ile bir sonraki sayfaya geçer.

■ b bir sayfa geriye gider.

■ q ile çıkış (quit).

(25)

less Komutu

■ Aşağı ve yukarı ok tuşlarıyla sayfada ilerlenebilir.

■ s p a c e (boşluk) ile bir sonraki sayfaya geçer.

■ b bir sayfa geriye gider.

■ q ile çıkış (quit).

(26)

tac Komutu

■ Dosyanın içeriğini sondan başa doğru gösterir.

■ tac <dosya_adı>

(27)

rev Komutu

■ Dosyanın içeriğini her satırı ters çevirerek gösterir.

■ rev <dosya_adı>

(28)

head Komutu

■ Bir dosyanın içeriğinin baştan belirtilen satır kadar gösterilmesini sağlar. Ön tanımlı

(default) değeri 10’dur.

■ head -5 lin u x

linux isimli dosyanın ilk 5 satırını ekranda

gösterir.

(29)

tail Komutu

■ Bir dosyanın içeriğinin sondan belirtilen satır

kadar gösterilmesini sağlar. Ön tanımlı (default) değeri 10’dur.

■ tail -7 unix

unix isimli dosyanın sondan 7 satırını

ekranda gösterir.

(30)

Linux İşletim Sistemi Metin Editörleri

■ Editör, metin düzenleyici demektir. Linux işletim sistemlerinde metin oluşturma ya da düzenleme için farklı editörler vardır.

- vi - pico - nano

- em acs (*)

- KW rite (*)

- Kate (*)

- Joe (*)

(31)

vi E

■ vi denem e.txt komutuyla,

- eğer deneme.txt dosyası varsa bu dosya açılır, - yoksa deneme.txt adında boş bir dosya

yaratılır.

■ Ayrıca, vi komutundan sonra dosya yolu ve dosya adı birlikte kullanılarak dosyanın istenen dizin içerisine oluşturulması veya istenen

adresten açılması sağlanabilir.

vi /h om e/m usti/belgeler/d osya.txt

(32)

vi E

■ vi editöründe tuşlar hem yazım, hem de komut olarak kullanılabilir. Program ilk açıldığında

komut modunda çalışır.

■ Yazma işlemine başlayabilmek için insert (i) tuşuna basılması gerekir.

■ Yazma işlemini sonlandırıp tekrar komut

moduna dönmek için “Esc” tuşuna basılmalıdır.

(33)

vi E

■ Temel vi komutları:

■ i araya yazma

■ a sona yazma

■ o bir alta boş satır açma ve yazmaya başlama

■ O bir üste boş satır açma ve yazmaya başlama

■ Ctrl + F sayfa sayfa ileri gitme

■ Ctrl + B sayfa sayfa geri gitme

(34)

vi E

■ x karakter silme

■ r karakter değiştirme

■ u geri alma (undo)

■ dw kelime silme

■ dd satır silme

■ yy satır kopyalama (kopyalanan satırlar

hafızada saklanır)

(35)

vi E

■ w yazılanları kaydetme

■ q editörden çıkış

■ wq yazılanları kaydet ve çık

■ Editörde ilerlemek için ayrıca yön tuşları

kullanılabilir. Enter tuşu kullanılarak bir alt satıra

geçilebilir.

(36)

Komutlar

■ Komut satırında >, >> simgeleri özel anlam taşır.

■ Is -a > deneme (Is -a komutunun çıktısı deneme isimli dosyaya yönlendirilir. Eğer dosya yoksa

yaratılır, varsa da üzerine yazılır).

■ Is -a >> deneme (Is -a komutunun çıktısı

deneme isimli dosyaya eklenir, üzerine yazılmaz.

Eğer dosya yoksa oluşturulur).

(37)

sort Komutu

■ s o rt komutu ile bir dosyanın ya da farklı bir komuttan gelen bir girdinin içeriği sıralanabilir.

-r ^ sıralama tersine çevrilir.

-u ^ yinelenen satırları atarak biricikliği sağlar.

(38)

sort Komutu

(39)

wc komutu

■ Bir dosyadaki veya komut çıktısındaki satır,

karakter ve kelime sayılarını bulmak için kullanılır.

Alabileceği bazı parametreler :

-l ^ satır sayısını bulur (line)

-w ^ kelime sayısını bulur (word)

-c ^ karakter sayısını bulur (character)

(40)

| (Pipe) İşareti

■ Linux komut satırının en önemli özelliklerinden biri

pipe’dır. Pipe (|) simgesi ile bir komutun çıktısını diğer bir komuta girdi olarak gönderebilirsiniz. Örneğin;

cat kod | wc - l

■ Normalde cat komutu kod isimli dosyanın içeriğini ekrana bastırırdı. Ancak yukarıdaki gibi

kullanıldığında cat komutu çıktısını, yani kod isimli

dosyanın içeriğini wc komutuna girdi olarak gönderir.

(41)

| (Pipe) İşareti

Örnekler,

head -5 deneme | tail -3

s o rt -r dosya | ta il -5 | w c -c

(42)

cal Komutu (Takvim)

■ cal ^ Şu anki ay için bir takvim sunar.

cal AY YIL Belirtilen yılın ilgili ayının takvimini gösterir.

cal YIL -> Belirtilen yılın bütün aylarını

listeler.

(43)

grep Komutu

■ grep aranan denem e: Deneme isimli dosyanın içinde, aranan ile bir kelime veya bir bölüm arar ve o bölümün bulunduğu satırları verir.

2 türlü kullanılabilir:

■ tek başına

■ | pipe (boru) ile

(44)

grep Komutu

■ $ grep musti deneme

Bu komut basit olarak deneme isimli dosyanın

içinde m usti kelimesi geçen tüm satırları listeler...

■ $ grep -v musti deneme

Bu komut deneme isimli dosyanın içinde m usti

kelimesi geçen satırlar dışındaki satırları listeler.

(45)

grep Komutu

■ grep için bazı önemli parametreler

■ -v : Komutun davranışını tersine çevirir. Yani, aranılan kelimeyi içermeyen satırlar listelenir.

■ -i : Arama sırasında büyük/küçük harf eşleştirmesi yapmaz.

■ -l : Şablona uygun satırların bulunduğu dosya adlarını listeler

■ -r : Verilen dizinin alt dizinlerinde de verilen

şablona uygun arama yapar (rekürsif olarak).

(46)

grep Komutu

■ g re p k o m u tu ( | - pipe ile kullanım ı)

$ ps -ef | grep elif

■ ps komutu sistemde çalışan processler (süreçler) ile ilgili bilgileri ekranda listelerken, yukarıdaki gibi bir kullanımla sadece e lif kullanıcısına ait

süreçleri listeler.

(47)

ps Komutu

■ Sistem yöneticisinin sıklıkla kullandığı en önemli komutlardan bir tanesidir. O anda işletim

sisteminin çalıştırmakta olduğu süreçleri listeler.

aux parametresi ile çok sık kullanılır.

(48)

ps -aux Parametreli Kullanımı

lin u x :~ * ps -aux

USER P I D %CPU

LU*5T

«X

vsz R S S T TV STA T ST A R T T İN E c ü n m a n d

ro o t 1 0. 1 0.0 448 76 ? S 15:38 0:04 i n i t

r o c t 2 0. 0 0. 0 0 0 ? Slü 15:38 0:00 [ keventd]

roGt 8 0. 0 0. 0 0 0 ? SUN 15:38 0:00 [ksoftirqd_C PU 0]

ro o t 9 0. 0 0. 0 0 0 ? SU 15:38 0:01 [ksuapd]

ro a t 10 0. 0 0. 0 0 0 ? SU 15:38 0:00 [b d flu s h ]

r o c t i l 0. 0 0. 0 0 0 ? SU 15:38 0:00 [kLpdated]

roGt 12 0. 0 0. 0 0 0 7 SU 15:38 0:00 [kin cd e d ]

r o c t 16 0. 0 0. 0 0 0 ? SU 15:38 0 : 0 0 [ m d r e c o v e r y d ]

r o c t 19 0. 0 0. 0 0 0 ? s u 15:38 0:00 [k r e is e r fs d ]

r o c t 71 0. 0 0. 0 0 0 ? su< 15:38 0:00 E lvrn-mpdl

ro o t 257 0 . 0 0. 0 0 0 7 s u 15:38 0:00 İkhubdl

a t 274 0 .0 0. 0 1400 104 ? s 15:38 0:00 /u s r / s b i n / a t d

r o c t o$9 0. 0 0. 0 0 0 ? s u 15:38 0:00 [ethD ]

r o c t 445 0. 0 0. 0 1476 4 ? s 15:38 0:00 /sb in /d h cp cd -H -D -N

(49)

kili Komutu

■ Çalışmakta olan bir süreci (processi) öldürmek için kullanılır.

kili (-sinyal) PID şeklinde kullanımı vardır...

■ $ k ili 1125

■ $ k ili -9 1125 (sistem süreçleri üzerinde

gerekmedikçe kullanılmamalıdır)

Referanslar

Benzer Belgeler

 İşletim sistemi, dosya oluşturma, silme, okuma, yazma işlemleri için sistem çağrıları sağlayabilir..  Dosya oluşturma: Dosya için yeterli alan olmalı ve bir

Therefore, although the current situation of Zhuang Opera has become better, the various crises it faces still exist (Liao Mingjun, 2008). In recent years, there has been

Finally, the selected band is to apply to the classification part to find the automated building footprint extraction using the hyperspectral image with deep learning methods

Bilgisayar ve çevre birimleri aras›ndaki ba¤lant›lar› kolaylaflt›rarak belli bir standarda oturtmay› hedefleyen USB yuvalar›, ayn› zamanda ba¤land›klar› cihazlara

Herhangi bir dizin içerisindeki dosyaları görüntülemek için, Örnek 1.12’de gösterildiği gibi ls komutundan sonra dizin yolu yazılır. Örnek 1.12’de /var dizini

yılı kutlamaları kapsamında düzenlenen bü­ yük bir fotoğraf olayına, dünyanın çeşitli ülkele­ rinden 44 ünlü fotoğrafçıyla birlikte Türkiye’den de Ara

Yalnız şu kadar söyliyelim ki zamanının en büyük âlimi olan ve en meşhur üstadlamndan ders gören, ilim aşkıyla yıllarca babasından ve ailesinden ayrı

— Yunanlılar ise Paşanın Kavala’da doğmasından başka bir yorum yap­ madan, sadece güzel konağı ve çevresini tarihi bir değer olarak korumuşlardır.. Alana