DÜNYA’NIN YILLIK HAREKETİ ve MEVSİMLER

DÜNYA’NIN YILLIK HAREKETİ ve MEVSİMLER

cografyahocasi.com

NELER ÖĞRENECEKSİNİZ

Bu bölümde Dünya’nın yörüngesinin elips şeklinde olmasının sonuçlarını, Dünya’nın yıllık hareketinin sonuçlarını, mevsimlerin özelliklerini ve iklim kuşaklarını öğreneceksiniz.

Kazanım: 9.1.4. Dünya’nın şekli ve

hareketlerinin etkilerini değerlendirir.

Dünya kendi ekseni etrafında dönerken aynı zamanda Güneş’in de etrafında döner.

Dünya’nın Güneş etrafında dönerken izlediği yola yörünge adı verilir. Bu yörüngenin

oluşturduğu düzlem ise yörünge düzlemi veya ekliptik düzlemdir. Dünya, elips şeklinde

olan yörüngesindeki dönüşünü 365 gün 6 saatte tamamlar. Bu süreye bir yıl denir.

Dünya’nın yörüngesi Elips şeklindedir.

BİLGİ NOTU

Dünya yörüngesi 939 milyon km

uzunluğundadır. Dünya bu yörüngede ortalama

107.118 km/saatten daha

hızlı dönmektedir.

Dünya, yörüngedeki bir turluk dönüşünü 365 gün 6 saatte tamamlamaktadır. 6 saatler dört yılda bir gün oluşturduğundan bu gün şubat ayına eklenmektedir. Bu nedenle şubat ayı dört yılda bir 29 gün sürmektedir.

BİLGİ NOTU

1) Yörüngesi üzerinde Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı yıl içinde sürekli değişir.

DÜNYA’NIN YÖRÜNGESİNİN ELİPS

ŞEKLİNDE OLMASININ SONUÇLARI

2) Dünya’nın Güneş’e en yakın olduğu gün 3 Ocak (günberi-perihel) ve en uzak olduğu gün 4 Temmuz’dur (günöte-afel).

DÜNYA’NIN YÖRÜNGESİNİN ELİPS

ŞEKLİNDE OLMASININ SONUÇLARI

BİLGİ NOTU

Dünya’nın Güneş’e bazen

yaklaşıp, bazen de

uzaklaşması yeryüzünde

sıcaklık değişikliğine yol

açmaz. Çünkü uzay

boşluğunda güneş ışınlarını

tutacak bir gaz yoktur.

3) Dünya Güneş’e yaklaştıkça yörünge

üzerindeki dönüş hızı artar (3 Ocak), uzaklaştıkça

azalır (4 Temmuz).

DÜNYA’NIN YÖRÜNGESİNİN ELİPS

ŞEKLİNDE OLMASININ SONUÇLARI

4) Şubat ayı iki gün kısa sürer. Eylül ekinoksu iki gün gecikmeli 23 Eylül günü gerçekleşir.

DÜNYA’NIN YÖRÜNGESİNİN ELİPS

ŞEKLİNDE OLMASININ SONUÇLARI

5) Dünya’nın yörüngedeki dönüş hızı değiştiği için mevsim süreleri de yarım kürelere göre farklılık göstermektedir.

Mevsim Kuzey Yarım Küre

(Gün) Güney Yarım Küre (Gün)

İlkbahar

Yaz

Sonbahar

Kış

DÜNYA’NIN YÖRÜNGESİNİN ELİPS

ŞEKLİNDE OLMASININ SONUÇLARI

Aşağıdakilerden hangisi, Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesinin elips şeklinde olmasının bir sonucudur?

A) Kuzey Yarım Küre’de yaz mevsiminin daha uzun sürmesi

B) Ankara’nın ekinoks tarihlerinde güneş ışınlarını aynı açı ile alması C) Güney Yarım Küre’de kış mevsiminin daha ılıman yaşanması

D) İstanbul’da gece ve gündüz sürelerinin yıl içinde uzayıp kısalması E) Kutup noktalarında 6 ay gündüz ve 6 ay gece yaşanması

2017 – LYS4

EKSEN EĞİKLİĞİ

Ekvator düzlemi ile yörünge düzlemi arasında 23° 27’ lık açı

bulunur. Diğer bir ifade ile Ekvator düzlemi ile bu yörünge

düzlemi çakışmamaktadır. Bu açı eksen eğikliği olarak tanımlanır.

Eksen eğikliği

Ekvator Düzlemi: Ekvator çizgisinin bir düzlem çizgisi durumunda belirdiği düzlemdir.

Yörünge (ekliptik) Düzlemi: Elips yörüngenin bir düzlem çizgisi durumunda belirdiği düzlemdir.

Eksen: Dünya’nın merkezinden geçen

ve bir kutup noktasından diğer kutup

noktasına uzanan hayalî çizgidir.

AAAA

BİLGİ NOTU

Bazı paralellerin

Dünya’nın şekli ve

eksen eğikliğine

bağlı olarak özel

adları vardır.

Eksen eğikliği sonucu oluşan 23° 27’ lik açı, dönence ve kutup dairelerinin yerlerini belirler. Eksen eğikliği açısının değişmesi hâlinde dönencelerin ve kutup dairelerinin yerlerinde de değişiklik olurdu. Örneğin eksen eğikliğinin 30° olması durumunda dönence ve kutup dairelerinin enlem dereceleri de değişirdi.

Dönenceler ve kutup daireleri Eksen eğikliğinin 30^o olması durumunda dönence ve kutup dairelerinin yerleri

KKN

GKN

Ekvator 23

27’ YD

23

27’ OD

Güneş ışınları hiçbir zaman dik açı ile

düşmez

Güneş ışınları hiçbir zaman dik açı ile

düşmez

Bir kez 90

Bir kez 90

İki kez 90

Güneş bazen kuzey bazen güney ufukta

görülür

21 Mart 23 Eylül

21 Haziran

21 Aralık

Nisan Mayıs

Ağustos

Temmuz

Ocak

Şubat Kasım

Ekim

Güneş ışınlarının yıl

içinde dik geldiği alanlar















EKSEN EĞİKLİĞİ ve DÜNYA’NIN YILLIK HAREKETİNİN SONUÇLARI

EKSEN EĞİKLİĞİ ve DÜNYA’NIN YILLIK HAREKETİNİN SONUÇLARI

1- Güneş ışınlarının bir noktaya düşme açısı yıl içinde değişir.

EKSEN EĞİKLİĞİ ve DÜNYA’NIN YILLIK HAREKETİNİN SONUÇLARI

2) Gölge boyu ve

sıcaklık değerleri

yıl içinde değişir.

EKSEN EĞİKLİĞİ ve DÜNYA’NIN YILLIK HAREKETİNİN SONUÇLARI

3) Gece ve

gündüz süresi

yıl boyunca

değişir.

EKVATOR

BİLGİ NOTU

Ekvator üzerindeki

bütün noktalarda

gece-gündüz süresi

yıl boyunca eşittir.

EKSEN EĞİKLİĞİ ve DÜNYA’NIN YILLIK HAREKETİNİN SONUÇLARI

4- Aynı anda her iki yarım kürede farklı mevsimler yaşanır.

EKSEN EĞİKLİĞİ ve DÜNYA’NIN YILLIK HAREKETİNİN SONUÇLARI

5) Aydınlanma

çemberi kutup

noktaları ile

kutup daireleri

arasında yer

değiştirir.

EKSEN EĞİKLİĞİ ve DÜNYA’NIN YILLIK HAREKETİNİN SONUÇLARI

6) Matematik

iklim kuşakları

meydana gelir.

EKSEN EĞİKLİĞİ ve DÜNYA’NIN YILLIK HAREKETİNİN SONUÇLARI

7) Mevsimler arasında basınç farkları ve buna bağlı olarak

muson rüzgârları oluşur.

MEVSİMLERİN BAŞLANGIÇ GÜNLERİ

Eksen eğikliği açısı, Dünya’nın yörüngesi üzerindeki konumunda yıl

içinde değişime neden olur. Bu değişime bağlı olarak ekinoks (21

Mart-23 Eylül) ile solstis (21 Haziran-21 Aralık) durumları oluşur.

21 MART

 Güneş ışınları Ekvator’a öğle vakti dik açı ile düşer.

 Dünya’nın her yerinde gece ve gündüz süresi birbirine eşittir. (Ekinoks)

 KYK’de ilkbahar, GYK’de sonbahar mevsimi başlar.

 Aydınlanma çemberi kutup noktalarına teğet geçer.

İlkbahar

Sonbahar

21 MART

 Aynı meridyen yayı üzerindeki tüm noktalarda Güneş aynı anda doğar ve aynı anda batar.

 Kuzey Kutup Noktası’nda 6 ay sürecek gündüzün, Güney Kutup Noktası’nda ise 6 ay sürecek olan gecenin başlangıç tarihidir.

İlkbahar

Sonbahar

21 Mart tarihinde Türkiye’de ilkbahar mevsimi başlarken bu tarihte gece ve

gündüz süreleri eşittir. Bu tarihten 21 Haziran tarihine kadar gündüz süreleri

uzamaya, gece süreleri kısalmaya devam eder.

Ankara’da yaşayan İpek ile Londra’da yaşayan Selin, “Bugün hem Ankara’da hem de Londra’da Güneş’in doğuşuyla batışı arasındaki süre, Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüş süresinin yarısına eşit olarak yaşanacaktır.” yorumunda bulunmuşlardır.

Bu durum, aşağıdaki günlerin hangisinde gerçekleşmiş olabilir?

A) Türkiye’de en uzun gündüz yaşandığında

B) Güneş ışınları, Oğlak Dönencesi’ne dik geldiğinde C) İlkbahar ekinoksunun yaşandığı günde

D) Kuzey Yarım Küre’de yaz mevsimi başladığında E) Dünya’nın Güneş’e en uzak olduğu günde

2011 – LYS3

21 HAZİRAN

 Güneş ışınları Yengeç dönencesine öğle vakti dik olarak düşer.

 KYK’de yaz, GYK’de kış mevsimi başlar.

 KYK en uzun gündüzü, GYK en uzun geceyi yaşar.

 Aydınlanma çizgisi kutup dairelerinden geçer.

Yaz

Kış

21 HAZİRAN

 Kuzey Kutup Dairesi’nde 24 saat gündüz, Güney Kutup Dairesi’nde ise 24 saat gece yaşanır.

 21 Haziran’dan sonra gündüz süreleri KYK’de kısalmaya, GYK’de uzamaya başlar.

 Dünya’da güneyden kuzeye doğru gidildikçe gündüz süresi uzar.

Yaz

Kış

21 Haziran tarihinde

bazı

enlemlerde gündüz

süresinin

değişimi

21 Haziran’da Türkiye’de yaz mevsimi başlar ve Güneş ışınları gelebileceği en büyük

açıyla gelir. Bu nedenle öğle vakitleri en kısa gölge boyu yaşanır. En uzun gündüz ve en

kısa gece yaşanır. 21 Haziran’dan 23 Eylül'e kadar gündüz süreleri kısalır, geceler uzar.

Antalya’dan 10 günlüğüne Sinop’a giden bir kişi, bu süre içinde Sinop’taki gündüz süresinin Antalya’dakinden uzun olduğunu ve gündüz sürelerinin her gün biraz kısaldığını gözlemiştir.

Bu gözlem, aşağıdakilerin hangisinde verilen tarihler arasında yapılmış olabilir?

A) 20 Mayıs - 29 Mayıs

B) 1 Temmuz - 10 Temmuz C) 26 Eylül - 5 Ekim

D) 5 Kasım -14 Kasım E) 28 Aralık - 6 Ocak

2005 - ÖSS

Buna göre, grafikle ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisine ulaşılamaz?

A) K merkezinde günün tamamında gece yaşanır.

B) M’deki güneşlenme değeri, K ve L’den fazladır.

C) Yeryüzündeki güneşlenme değerinin en fazla olduğu yerler, 20° Kuzey enlemi çevresidir.

D) Yeryüzündeki ve atmosferin üst sınırındaki güneşlenme değerleri arasındaki farkın en az olduğu yerler, 60° Güney enlemi çevresidir.

E) Atmosferin üst sınırındaki güneşlenme değeriyle yeryüzündeki güneşlenme değeri arasında paralellik vardır.

2013-LYS3

Yandaki grafikte 21 Haziran

tarihinde, atmosferin üst

sınırındaki ve yeryüzündeki güneşlenme süresinin enlemlere göre değişim değerleri ve K, L, M merkezlerinin yerleri gösterilmiştir.

23 EYLÜL

İlkbahar

Sonbahar

 Güneş ışınları Ekvator’a öğle vakti dik açı ile düşer.

 Dünya’nın her yerinde gece ve gündüz süresi birbirine eşittir. (Ekinoks)

 KYK’de sonbahar, GYK’de ilkbahar mevsimi başlar.

 Aydınlanma çemberi kutup

noktalarına teğet geçer.

23 EYLÜL

İlkbahar

Sonbahar

 Aynı meridyen yayı üzerindeki tüm noktalarda Güneş aynı anda doğar ve aynı anda batar.

 Kuzey Kutup Noktası’nda 6 ay

sürecek gecenin, Güney Kutup

Noktası’nda ise 6 ay sürecek

olan gündüzün başlangıç

tarihidir.

23 Eylül tarihinde Türkiye’de sonbahar mevsimi başlarken gece ve gündüz süreleri

birbirine eşittir. Bu tarihten 21 Aralık tarihine kadar gündüzler kısalır, geceler ise uzar.

21 ARALIK

 Güneş ışınları Oğlak dönencesine öğle vakti dik olarak düşer.

 KYK’de kış, GYK’de yaz mevsimi başlar.

 KYK en uzun geceyi, GYK en uzun gündüzü yaşar.

 Aydınlanma çizgisi kutup dairelerinden geçer.

Yaz

Kış

21 ARALIK

Yaz

 Kuzey Kutup Dairesi’nde 24 saat Kış gece, Güney Kutup Dairesi’nde ise 24 saat gündüz yaşanır.

 21 Aralık’tan sonra gündüz süreleri KYK’de uzamaya, GYK’de kısalmaya başlar.

 Dünya’da kuzeyden güneye

doğru gidildikçe gündüz süresi

uzar.

21 Aralık tarihinde

bazı

enlemlerde gündüz

süresinin

değişimi

21 Aralık tarihinde Türkiye’de kış mevsimi başlarken en uzun gece, en kısa gündüz

süresi yaşanır. Bu tarihten 21 Mart'a kadar gündüzler uzar, geceler ise kısalır.

21 Haziran 21 Aralık

21 Mart 21 Haziran

21 Mart 23 Eylül 21 Haziran

21 Aralık 21 Aralık 21 Haziran

21 Aralık

Buna göre, I, II ve III numaralı çubukların dünya üzerinde bulundukları yeri gösteren çizim aşağıdakilerden hangisi olabilir?

2011-LYS4

21 Aralık tarihinde dünyanın farklı yerlerinde bulunan, aynı uzunlukta ve yatay düzleme dik üç çubuk ve bu çubukların yerel saatle 12.00’deki gölge boyları aşağıda gösterilmiştir.

Gölge Yönleri ve Boyları

I numaralı noktanın

gölgesi, hiç bir

zaman sıfır olmaz. Yıl

boyunca Güneş

ışınlarını güneyden

aldığı için gölgesi

kuzey ve kuzeyin ara

yönlerine düşer.

Gölge Yönleri ve Boyları

II numaralı noktanın gölgesi sadece 21 Haziran'da sıfır olur.

Diğer tarihlerde

kuzey ve kuzeyin

ara yönlerine düşer.

Gölge Yönleri ve Boyları

III numaralı noktanın

gölgesi 21 Mart ve 23

Eylül'de sıfır olur. 21

Haziran'da Güneş ışınları

kuzeyden aldığı için gölge

yönü güneye, 21 Aralık'ta

Güneş ışınlarını güneyden

aldığı için gölge yönü

kuzeye düşer.

Gölge Yönleri ve Boyları

IV numaralı

noktanın gölgesi sadece 21 Aralık'ta

sıfır olur. Diğer

tarihlerde güney ve güneyin ara

yönlerine düşer.

Gölge Yönleri ve Boyları

V numaralı noktanın

gölgesi hiçbir zaman

sıfır olmaz. Yıl

boyunca Güneş

ışınlarını kuzeyden

aldığı için gölgesi

güney ve güneyin

ara yönlerine düşer.

Gölge boyu değişimi

GÜNEŞ

IŞINLARININ

DÜŞME AÇISININ

HESAPLANMASI

Matematik İklim Kuşakları

Eksen eğikliği ve Dünya’nın Güneş

etrafındaki hareketine bağlı olarak

Güneş ışınlarının bir noktaya düşme

açısı yıl içerisinde değişmektedir. Bu

durum sıcaklık değerlerinin de yıl

içerisinde değişmesine neden

olmaktadır. Buna göre belirlenen iklim

kuşaklarına matematik iklim kuşakları

adı verilir. Matematik iklim kuşaklarının

sınırlarını eksen eğikliği belirler.

Sıcaklık Kuşakları

Matematik iklim kuşaklarının sınırları eksen eğikliğine göre ortaya çıkmıştır.

Sıcaklık kuşakları ise Dünya’nın şeklinin

yanı sıra kara ve denizlerin dağılışı,

okyanus akıntıları ve genel hava

dolaşımına bağlı olarak meydana

gelmiştir. Bu nedenle sıcaklık

kuşaklarının sınırları matematik iklim

kuşaklarının sınırlarıyla çakışmaz.

Tropikal Kuşak Orta Kuşak

Orta Kuşak

Kutup Kuşağı

Kutup Kuşağı

60^o

30^o 0^o 30^o

60^o

Tropikal Kuşak Orta Kuşak

Orta Kuşak

Kutup Kuşağı

Kutup Kuşağı

75^o

15^o 0^o 15^o

75^o

X ve Y noktaları aynı meridyen üzerinde olmalarına karşın yaz mevsiminde, Y kentinde Güneş X kentinden daha önce batmaktadır.

Bu durumun oluşum nedeniyle aşağıdakilerden hangisinin oluşum nedeni aynı değildir?

A) Aydınlanma çemberinin yıl içinde yer değiştirmesi

B) Yerin, ekseni etrafındaki dönüşünün batıdan doğuya doğru olması

C) Kuzey Yarım Küre'de yaz mevsimi yaşanırken, Güney Yarım Küre'de kış mevsiminin yaşanması

D) Yeryüzündeki bir noktaya güneş ışınlarının düşme açısının yıl içinde değişmesi E) Gündüz süresinin yıl içinde değişmesi

2009 - ÖSS

Buna göre, K ve L kentleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur?

A) K kenti ekvatora daha yakındır.

B) Dönenceler arasında yer almaktadırlar.

C) Enlem dereceleri aynıdır.

D) Bulundukları yarım küre aynıdır.

E) L kenti başlangıç meridyenine daha yakındır.

2010-YGS

Aşağıdaki tabloda K ve L kentlerinde, belirtilen tarihlerdeki yaklaşık

gündüz süreleri verilmiştir.

Bu şehirlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) I. ve IV. şehirlerdeki çizgisel hız, II. ve V. Şehirlerden daha fazladır.

B) II. şehirde yılın bazı dönemlerinde gölge yönü kuzeye düşer.

C) Gece ile gündüz süresi farkı en fazla III. şehirdedir.

D) 1 Ekim’de öğle vakti gölge uzunluğu en az III. şehirdedir.

E) V. şehirde yerel saat, her zaman diğerlerine göre daha geridir.

2015-YGS

Aşağıdaki haritada, bazı şehir merkezleri numaralandırılarak

bulundukları paralellerle birlikte gösterilmiştir.

1. Kutup noktalarında altı ay gece altı ay gündüz yaşanması, Dünya'nın hangi özelliğinden kaynaklanmaktadır?

2. Karikatüre konu olan durum yani Kuzey Kutup Noktası'nda altı ay gündüz ve altı ay gece yaşanması hangi tarihler arasında gerçekleşir?

3. Karikatüre konu olan durum, günlük hayatta yaşanmakta mıdır? Araştırınız.

Aşağıdaki soruları karikatüre göre cevaplayınız.

Cevap: Ekvator ile yörünge düzlemi arasındaki 23°

27'lık açıdan (eksen eğikliği) kaynaklanmaktadır.

Cevap: Kuzey Kutup Noktası’nda 21 Mart-23 Eylül tarihleri arasında 6 ay gündüz, 23 Eylül-21 Mart tarihleri arasında ise 6 ay gece yaşanır.

Cevap: Kuzey Kutup Noktası’nda yerleşik hayat olmadığı için böyle bir durum yaşanmamaktadır.

2 1 3 4

Aşağıda verilen olayların nedenlerini, uygun alanları işaretleyerek belirtiniz.































 







Aşağıdaki şekilde, Dünya’nın Güneş çevresindeki yıllık hareketi gösterilmiştir. Soruları, şekildeki verilere göre cevaplayınız.

1) Şekilde numaralandırılan Dünya’ya ait konumların hangi tarihlerde gerçekleştiğini yazınız.

I: ...

II: ...

III: ...

IV: ...

V: ...

VI: ...

21 Mart

21 Haziran 4 Temmuz 23 Eylül 21 Aralık

3 Ocak

2) Dünya hangi konumlarda iken Güneş ışınları, Ekvator’a dik açıyla düşer? ...

3) Dünya hangi konumlarda iken aydınlanma çemberi, kutup dairelerinden teğet geçer? ...

4) Dünya hangi konumlarda iken yeryüzünün tamamında, gece ve gündüz süreleri birbirine eşittir?...

5) Dünya hangi konumlarda iken Yengeç ve Oğlak dönencelerinde, Güneş ışınlarının atmosferdeki tutulma oranı en az olur?

I: Yengeç Dönencesi'nde: ...

II: Oğlak Dönencesi'nde: ...

I ve IV

II ve V

I ve IV

II

V

6) Kuzey Yarım Küre'deki gündüz süreleri, Dünya hangi konumlar arasında iken gece sürelerinden uzundur?

...

7) Kuzey ve Güney Yarım Kürelerde en uzun gece ve en uzun gündüzler, Dünya hangi konumlarda iken yaşanır? ...

8) Dünya hangi konumda iken Güney Yarım Küre'de ilkbahar mevsimi yaşanır? ...

9) Dünya hangi konumda iken Güney Yarım Küre'de yaz mevsimi yaşanır? ...

10) Yörünge hızının, en fazla ve en az olduğu konumlar hangileridir? En fazla: ...En az: ...

I ve IV konumları arasında iken II ve V

IV ve V arasında V ve I arasında

VI III

Aşağıda verilen özelliklerin, haritada numaralandırılan alanların hangisine ait olduğunu belirleyip yazınız.

a. 21 Mart'ta öğle vakti gölge boyu en kısa olan merkez: ...

b. 21 Aralık'ta en uzun gündüzü yaşayan merkez: ...

c. 21 Haziran'da en uzun gündüzü yaşayan merkez: ...

ç. Yıl boyunca gece ve gündüz süre farkının en az olduğu merkez: ...

d. 21 Aralık'ta öğle vakti Güneş ışınlarını en büyük açı ile alan merkez: ...

1 5

4

1

3

e. 21 Haziran'da en uzun gece süresinin yaşandığı merkez: ...

f. 23 Eylül'de öğle vakti Güneş ışınlarını en büyük açı ile alan merkez: ...

g. 21 Haziran'da Güneş ışınlarının atmosferdeki tutulma oranının en düşük olduğu merkez: ...

ğ. Yıl içinde gölge boyunun sıfır olabileceği merkezler: ...

h. 21 Haziran'da öğle vakti Güneş ışınlarını en büyük açı ile alan merkez: ...

5

1

2 1, 2, 3

2

Aşağıda verilen enlemleri, bulundukları matematik iklim kuşağına göre doğru kutucuklara yerleştiriniz.

1 2

3 4

5

6 7

8

ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME

Dünya’nın her yerinde gece-gündüz eşitliği 21 Mart ve ……… tarihlerinde yaşanır.

21 Aralık tarihinde güneş ışınları ……… dönencesine öğle vakti dik açıyla düşer.

Eylül ekinoksu 2 gün gecikir, bunun nedeni yörüngenin ... şeklinde olmasıdır.

Aydınlanma çemberi 21 Haziran ve ... tarihlerinde kutup dairelerinden geçer.

Aynı anda farklı yarımkürelerde, farklı mevsimlerin yaşanmasının nedeni ... eksen eğikliğidir.

21 Aralık

Elips

Oğlak

23 Eylül

BOŞLUK DOLDURMA

21 Haziran tarihinde Kuzey Kutup Dairesinde 24 saat gündüz yaşanır.

21 Aralık tarihinde KYK’de yaz, GYK’de kış mevsimi başlar.

Sıcaklık kuşaklarının sınırları eksen eğikliğine göre ortaya çıkmıştır.

Kuzey Kutup Noktası'nda 21 Mart tarihi 6 ay gündüzün başlangıcıdır.

Dönencelere güneş ışınları yılda iki defa dik açıyla düşer.

DOĞRU-YANLIŞ

I. Şubat ayının kısa sürmesi

II. Muson rüzgarlarının oluşması III. Mevsim sürelerinin değişmesi

IV. Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığının değişmesi

1) Yukarıda verilen özelliklerden hangileri Dünya'nın elips yörüngesi sonucunda meydana gelir?

A) I ve II

B) II ve III

C) III ve IV

D) I, III ve IV

E) II, III ve IV

2) Aşağıdakilerden hangileri 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerinde yaşanan durumlardan biri değildir?

A) Aydınlanma çizgisi kutup dairelerine teğet geçer.

B) Dünya’nın her yerinde gece – gündüz eşitliği yaşanır.

C) Her iki Yarımkürede de bahar mevsimi başlar.

D) Güneş ışınları Ekvator’a dik düşer.

E) Bir meridyen üzerindeki tüm noktalarda Güneş aynı anda doğar,

aynı anda batar.

3) Yukarıdaki haritada numaralanmış alanlardan hangisi, Güneş ışınlarını dik açıyla hiç almaz?

A) l B) ll C) lll D) lV E) V

Aşağıdaki tabloda X, Y ve Z merkezlerinin 21 Haziran tarihindeki gündüz ve gece süreleri gösterilmiştir.

4) Buna göre, X, Y ve Z merkezleriyle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

A) Üç merkez de Güney Yarım Küre'dedir.

B) Y merkezi Ekvator'dadır.

C) Ekvator'a en uzak merkez X'tir.

D) Şafak süresi en kısa merkez Y'dir.

E) Z merkezi X'e göre Ekvator'a daha yakındır.

Aşağıdaki şekilde bir cismin yıl içinde belli tarihlerdeki öğle vakitlerinde ölçülen gölge boyları grafiği gösterilmiştir.

5) Buna göre cismin bulunduğu yer aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) 70° güney enlemi B) 35° kuzey enlemi C) 30° güney enlemi

D) 23°27ı kuzey enlemi

E) 80° güney enlemi

MEB Coğrafya 9 Ders Kitabı, 2017

Yazarlar

İsmail ÖZDOĞAN Kenan TÜRKEZ Mutlu KARAKOÇ

MEB Coğrafya 9 Ders Kitabı, 2019

Yazarlar

Alper SOYATLAR Bülent AKÇA

Halil COŞAR İsmail SOLAK

Mehmet KARAGÖZ

KAYNAKLAR

TUTKU YAYINCILIK Coğrafya 9

Ders Kitabı, 2019

Yazarlar

Ertan AYDIN

İhsan YÜKSEL