Hollanda’da Robot Futbolu

> < Bilim ve Teknik Ağustos 2013

2011

RoboCup, bu yıl Eindhoven Hollanda’da gerçekleştirildi. Bu yıl Eind-hoven’daki yarışmalar 40.000 civarında zi-yaretçi ve yaklaşık 40 ülkeden 2500’ü aşkın katılımcı çekti.

Dünya çapında bir proje olan RoboCup turnuvasının amacı futbol oynayabilen in-sansı otonom robotlar yapmak ve tabii ki bu robotlardan kurulan takımın 2050 FI-FA Dünya Kupası şampiyonunu yenmesi. Robotların her birisi otonom olarak kendi kararlarını verecek ve bir insan veya bilgi-sayar tarafından yönlendirilmeyecek. Fut-bol, kitlelerin ilgisini robotlara çekmek için kullanılıyor. Ama aynı zamanda futbol maçlarının sürekli değişen şartları robotla-rın çevre algılaması, değişen çevre şartla-rına uygun kararlar vermesi, grup olarak taktikler geliştirmesi ve bu kararları ve tak-tikleri bireysel ve takım olarak uygulama-sı ve bu uygulamaların uygulama-sınanmauygulama-sı için çok elverişli bir ortam. RoboCup sayesinde ya-pay zekâ, robotbilim ve ilgili başka alan-larda bilimsel gelişme sağlanması hedef-leniyor. Bu yarışmalarda elde edilen bilgi-ler ve bulgular diğer RoboCup takımları-nın kullanımına açılıyor. Uluslararası bu organizasyonun yanı sıra Almanya, Porte-kiz, Çin, İran gibi ülkeler kendi turnuvala-rını düzenliyor.

Çeşitli boylardaki ve modellerdeki ro-botlarla oynanan futbol maçlarının bir-çok kategorisi bulunuyor. İki ve üç boyut-ta otonom robotların modellendiği maçlar olduğu gibi herkesin aynı model robotları kullandığı maçlar da var. Tabii ki

katılımcı-ların kendi yaptıkları robotları yarıştırabil-dikleri kategoriler de.

Geçen yıllarda RoboCup’a farklı kate-goriler eklenerek yarışmacıların futbol dı-şı alanlarda da yarışması sağlanmış. Örne-ğin arama ve kurtarma çalışmaları yapılır-ken insanların girmesinin sakıncalı oldu-ğu ortamlar için robot tasarlamak bun-lardan biri. Futbol liginde olduğu gibi yi-ne hem robotlar hem simülasyonlar yarışı-yor. Örneğin deprem sonrası kısmen çök-müş bir binaya girilerek arama çalışma-sı yapılmaçalışma-sı gibi senaryolar üzerinden ro-botlar sınanıyor. Ayrıca roro-botların ev ve iş-yeri ortamlarında insanlara yardımcı ola-bilmesi, hizmet edebilmesi için tasarlan-mış kategoriler de var. Bu kategorilerde ya-rışan takımları genelde üniversite, yüksek lisans ve doktora öğrencileri ve tabii ki on-ların akademik danışmanları oluşturuyor. Fakat RoboCup’ta daha düşük yaş grupla-rı da unutulmamış. Küçüklerin yagrupla-rışabile- yarışabile-ceği futbol, kurtarma ve dans yarışmaları da var. Buradaki yarışmalar en az diğer ka-tegoriler kadar eğlenceli, çok sayıda da se-yirci topluyor.

Boğaziçi Üniversitesi üç takımla Tür-kiye’yi RoboCup’ta temsil etti. Prof. H. Le-vent Akın hem RoboCup’ta üst düzey dü-zenleme kurullarının üyesi hem de iki ta-kımın danışmanı. Cerberus 2001 yılın-dan beri standart platform olarak adlan-dırılan, herkesin aynı ticari robotları kul-landığı kategori’de Türkiye’yi yeşil halılar üzerinde temsil ediyor ve geçmişte birin-cilik ve ikinbirin-cilik derecelerine ulaşmış. Ro-boAkut 2002 yılından beri Türkiye’yi her yıl RoboCup kurtarma simülasyonları ka-tegorisinde temsil ediyor ve 2010’da birin-ciliği var. Boğaziçi Üniversitesi’nden Doç. Mehmet Akar’ın BRocks ve Yakındoğu Üniversitesi’nden Prof. Rahib Abiyev’in NEUIslanders takımları tekerlekli robotla-rın yarıştığı küçük robotlar kategorisinde Türkiye’yi ve Kıbrıs’ı temsil ediyor. Yıldız Teknik Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Sırma Yavuz’un Yıldız adlı takımı, arama simü-lasyonlarında son iki yıldır ikinci oluyor. Özel İzmir Amerikan Koleji’nden Rookie takımı ve Özel Takev Lisesi ROBOTAKEV ve ROBOTICA takımları Eindhoven’da Türkiye’yi başarıyla temsil etti.

Hollanda’da Robot Futbolu

2050’de Dünya futbol şampiyonu olacak ülkeyi o zamana kadar hiçbir şampiyonun oynamadığı bir maç bekliyor.

Bu maç için 1997’den beri hazırlanan yüzlerce takımın en iyisi ile oynanacak bir oyun, gerçek şampiyonu belirleyecek:

Futbol oynayan robotların şampiyonu, ilk kez dünya şampiyonlarına karşı.

Dr., Bilimsel Programlar Uzmanı,TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi

Murat Yıldırım

29 29