ÖZEL TERTİBATLI MOTOR ARAÇ KOMİSYONU DEĞERLENDİRME NOTU YENİ EHLİYETLER ve SÜRÜCÜ/SÜRÜCÜ ADAYLARINA DÜZENLENECEK
SAĞLIK RAPORLARI
Kısaca bahsetmek gerekirse, değişen Karayolları Trafik Yönetmeliğinin geçici 10.maddesinde: ‘’Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren; Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce sürücü belgesi sahibi olanlar, sürücü belgelerini belirlenen süre içerisinde değiştirinceye kadar, sahip oldukları sürücü belgesi sınıfının birinci fıkrada belirtilen karşılığı olan sınıf ile kullanılan araçları sürmeye yetkilidir.
“H” sınıfı sürücü belgeleri, engellinin kullanmaya yetkili olduğu araç cinsine göre “A” veya “B”
sınıfı sürücü belgesi ile değiştirilir. Değiştirme işlemi sırasında sağlık raporu istenir. Engelli kişinin kullanacağı araçta bulunması gereken özel tertibat, Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmeliğe göre hazırlanan listeden belirlenerek kodu ile birlikte sağlık raporuna yazılır.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce verilmiş olan ve 2918 sayılı Kanuna göre değiştirilmesi zorunlu olan sürücü belgelerinin değiştirme işlemleri beş yıl içerisinde tamamlanır.
Gerekmesi halinde bu süre İçişleri Bakanlığınca uzatılabilir.’’
hükmü yer almaktadır.
Sürücü Belgelerinin sınıfları da yeniden düzenlenmiş.
a) Birinci grup:M, A1, A2, A, B1, B, BE ve F sınıfları,
b) İkinci grup: C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D, DE ve G sınıfları.
Olarak sınıflandırılmıştır.
Sürücü Belgelerinin Mevcut ve Yeni Sınıfları:
Eski SÜRÜCÜ BELGE Sınıfları Yeni SÜRÜCÜ BELGE Karşılığı
A1 M-A1
A2 M-A1-A2-A-B1
B M-B1-B-D1-F
C M-B1-B-D1-C1-C-F
D M-B1-B-BE-C1-C1E-C-CE-D1E-F
E(28.04.97 den Önce) M-B1-B-BE-C1-C1E-C-CE-D1-D1E-D-DE-F
E(28.04.97 den Sonra) M-B1-B-BE-C1-C-D1-D-F
F M-F
G M-G
H Engel Durumuna Göre A veya B
İsteyen meslektaşlarımız http://www.trbism.gov.tr/ adresindeki Özel Sağlık Hizmetleri Eczacılık ve Tıbbi Cihaz Şube Müdürlüğü, Sağlık Meslekleri Birimine ait web sayfalardan ilgili mevzuat yazılarına ulaşabilirler.
Öncelikle, 29 Aralık 2015 tarih ve 29577 sayılı Resmi Gazetede” Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları İle Muayenelerine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ve Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 08.01.2016 tarihli Sürücü Sağlık Raporu Kod Tablosu- Beyan Formu konulu resmi yazısı ile saha bilgilendirilmeye çalışılmış ancak uygulamada çeşitli sorunla karşılaşıldığı görülmüştür.
-Vatandaşlarımızın ve özellikle engelli vatandaşlarımızın Aile Hekimleri, Hastaneler, Sürücü Kursları, Özel Tertibatlı Motorlu Araç Komisyonu, Vergi Dairesi, Emniyet Müdürlüğü Trafik Tescil Şubeleri arasında sürekli gelgitler yaşaması,
- Sürücü Sağlık Raporu ve Beyan Formunun doldurulmasında karşılaşılan zorluklar, eski yönetmelik şartlarına göre raporlamalarına devam etmeleri belli başlı tereddütler olarak sayılabilir.
A) Sürücü Adayları ve Sürücülerin Yazılı Beyanı (Beyan Formu):
1-Sürücü/Sürücü adayının ıslak imzalı yazılı beyanı alınmalı, beyan formunun 3.
maddesinde yazan “Yukarıda belirtilen bilgilerin doğru olduğunu beyan ederim.” ifadesinin mutlaka sürücü/sürücü adayı tarafından el yazısıyla yazılması sağlanmalıdır. Sürücü Adayı/Sürücü ileri tetkik ve değerlendirme amacıyla sevk edilmişse, yazılı beyan formunun sevk edilen kuruma ulaştırılmasına ya da kişinin ilk müracaatta Beyan Formunda talep ettiği sürücü belge sınıfına ait bir ibarenin Sürücü Adayları ve Sürücüler için Sağlık Raporu Formunda bulundurmasına özen gösterilmesi uygun olacaktır.
2-Sürücü Adayları ve Sürücüler, Beyan Formunda hangi sınıf sürücü belgesi alacağını belirtmelidir. Çünkü uzman hekimlerimiz sürücü veya sürücü adayının yazılı beyanında belirttiği sürücü sınıfına göre muayenelerini yapmalıdırlar. Gruba göre sağlık şartları değerlendirmesini yaptıktan sonra muayeneye uygun kutucuğun işaretlenmesi unutulmamalıdır.
Burada en büyük sıkıntıyı eski B Sınıfı Sürücü Belgesini değiştirmek isteyen sürücü adayları oluşturmaktadır. Çünkü bu sürücüler, eski B Sınıfı Sürücü Belgeleri ile kullanma yetkisine sahip oldukları ticari araçları yeni B Sınıfı Sürücü Belgeleri (Birinci grup sürücü belgesi) ile kullanamamaktadırlar.(yeni sınıflamada bu ticari araçlar, D1 Sınıfı Sürücü Belgeleri-İkinci grup sürücü belgesi ile kullanılabilecek araçlar olarak yer almaktadır)
B) Sürücü Adayları ve Sürücüler İçin Sağlık Raporu (EK-1)
1-Sürücü Adayları ve Sürücüler ilk muayenelerini yaptırmak ve rapor tanzim ettirmek için doğrudan 2.ve veya 3.basamaktan Sağlık kuruluşlarına başvurmaktalar. Mevzuatlarda bahisle
“Sürücü ve sürücü adaylarının muayeneleri; Sağlık Bakanlığına ve üniversitelere bağlı sağlık tesisleri, aile sağlığı merkezleri ve Sağlık Bakanlığınca ruhsatlandırılan özel sağlık kuruluşlarında görevli tabip veya uzman tabip tarafından bu Yönetmelik hükümlerine göre yapılır ve sağlık raporu düzenlenir.” ile
“Pratisyen Hekim/Aile Hekimi tarafından, sürücü/sürücü adayının genel sağlık durumuna ilişkin yazılı beyanı alınarak ikinci fıkrada tanımlanan durumlarının olup olmadığı yönünde ilk muayenesi yapılır. Bu Yönetmeliğe göre sürücülüğe….” Hükümlerinden de anlaşılacağı üzere ilk başvuru yeri Aile Hekimleridir.
2- Sağlık raporuna sürücü/sürücü adayına ait fotoğraf yapıştırılması, sonradan fotoğrafın değiştirilmesinin engellenmesi için mürekkebinin yarısı rapor kâğıdına gelecek şekilde fotoğraf üzerinin kaşelenmesi uygun olacaktır. Bazı Trafik Tescil Şubelerinin son 6 ay içinde çekilmiş vesikalık fotoğrafın biyometrik fotoğraf olması gerektiği şeklinde raporu geri çevirme işlemleri olduğu belirtilse de ilgili mevzuatlarda Rapor Formu için bir hüküm bulunmamaktadır. Sürücü Belge belgesi için biyometrik fotoğraf istenmektedir. (5x6 ebadında arka fon beyaz, biyometrik vesikalık fotoğraf)
3- Kan Grubu Sürücü Adayları ve Sürücüler için Sağlık Raporu Formunda belirtilmelidir.
4-Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 08.01.2016 tarihli Sürücü Sağlık Raporu Kod Tablosu- Beyan Formu konulu resmi yazısında belirtildiği üzere elektronik altyapı hazırlanana dek sürücü raporlarının fotoğraflı 2 nüsha olarak tanzim edilmesi ve bir nüshasının sürücü/sürücü adayına verilmesi, diğer nüshasının ise(Sürücü Sağlık Raporu ve Beyan Formu) sağlık kurumda arşivlenmesi uygun olacaktır.
5-Pratisyen Hekim/Aile Hekimi Tarafından Yapılan Muayene Kısmı:
Mevzuat değişikliği sonrası özellikle Emniyet Müdürlüğü, il ve ilçe Trafik Tescil Şubelerinin farklı uygulamalarından kaynaklanan problemler ortaya çıktığı görülmüştür.
Uygulamanın ilk zamanlarında Emniyet Genel Müdürlüğünün bazı il müdürlüklerine verdiği cevabi yazılarda, aile hekimlerinin muayenelerinde karar kısmına Sürücü belgesi sınıfı belirtilmeden, sadece; “sürücü olur “ olarak raporlamanın yapılması istenmişti. Son zamanlarda ise hangi sınıf sürücü olacağının belirtilerek “sürücü olur “ ibaresinin işaretlenmesi istense de bu konuda resmi bir yazı tarafımıza bildirilmemiştir.
Sürücü/sürücü adayının, AHBS, Sağlık-Net ve SGK-Medulla sistemindeki sağlık verileri, hastalık bilgileri kontrol edilmelidir. 29 Aralık 2015 tarih ve 29577 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları İle Muayenelerine Dair Yönetmelik” in ikinci fıkrasında; ‘’sürücü/sürücü adayının sağlık durumuna ilişkin tanımlanan durumlarının olup olmadığı yönünde ilk muayeneleri yapmalıdır.’’ Şeklinde belirtilmektedir.
Pratisyen/Aile Hekimi tarafından muayenesi yapılan Sürücü Adayı/Sürücünün:
TANI kısmına:
‘’… ... (A,B,D1...vs.) Sınıfı Sürücü Belgesi almak istediğini beyan eden kişinin yapılan muayenesinde’’ şeklinde, beyan formunda belirtilen sınıfı yazmaları, devamında varsa hastalık tanıları ve “Z02.4 Ehliyet İçin Muayene” tanısının girilmesi uygun olacaktır.
Raporlamalarda;“sürücü olur “ işaretlemesi yanında sürücü veya sürücü adayının beyan formunda belirttiği sürücü belge sınıfının yazılması daha sonra birinci grup sürücü, ikinci grup sürücü belgesi tartışmalarının yaşanmasını önleyecek ve beyan formunun 2.basamak sağlık kuruluşlarına iletilemediğinde, uzman hekimin muayenesi açısından faydalı olacaktır.
KARAR kısmına,
Sürücü veya sürücü adayının, uzman hekim muayenesine sevk edilmesini gerektirecek bir durumu bulunmuyorsa; sürücü/sürücü adayları için “Sürücü Belgesi almasını engelleyici bir sağlık problemi bulunmadığı kanaatine varılmıştır.” şeklinde karar belirtilmesi ve “sürücü olur “ kutucuğunun işaretlenmesi yeterli olacaktır.
Sürücü veya sürücü adayının uzman hekim muayenesine sevk edilmesi durumunda;
hastalık tanıları ile muayenesi gereken branşlar belirtilmelidir.’’……….tanı / tanıları nedeniyle………… …branşı / branşları uzmanlık muayenesi/ muayeneleri hariç olmak üzere sürücü belgesi almasında sakınca yoktur “ şeklinde düzenlenmesi uygun olacaktır. Bu şekilde rapor düzenlenmesi sürücü veya sürücü adayının tekrar raporu ilk dolduran Pratisyen/Aile hekime gelmesine gerek bırakmayacaktır.
6- Muayenesi yapılan Sürücü Adayı/Sürücünün, varsa Sürücü/Sürücü Adayı ve Araçlara İlişkin Kod Tablosunda belirtilen Kısıtlama kodunun ilgili kısma yazılması. Pratisyen tabip/aile hekimi tarafından kod tablosunda belirtilen kod numaralarından yalnızca gözlük (01.01), gözlük veya kontakt lensle (01.06) kod numaraları kullanılabilecekleri Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 08.01.2016 tarihli Sürücü Sağlık Raporu Kod Tablosu- Beyan Formu konulu resmi yazısında belirtilmektedir.
7-Uzman Tabip/Tabipler Tarafından Yapılan Muayene Kısmı:
Uzman hekim muayenesine sevk edilen sürücü veya sürücü adayı muayenesi;
Sağlık Bakanlığına ve üniversitelere bağlı sağlık tesisleri ile Sağlık Bakanlığınca ruhsatlandırılan özel sağlık kuruluşlarında görevli uzman tabiplerce yapılabilir. Sağlık kuruluşunda çalışan uzman tabip/ tabipler tarafından sürücü/sürücü adayının muayenesi ve zorunlu olarak veya gerektiğinde yapılması gereken tetkikleri yapılarak Sağlık Raporunun III. Kısmına işlenir.
Özel Tertibatlı Motorlu Araç Komisyonu olarak en büyük problemi Sürücü Sağlık Raporu Formunun III. Kısmında yaşamaktayız. Çoğu zaman 3-4 veya bazen daha fazla branş uzman hekimine sevk edilen vatandaşlarımızın,(sürücü/sürücü adayları) bilgilerinin Sürücü Sağlık Raporu Formunda her branş için ayrı ayrı işlenebileceği yeterli alan bulunmamaktadır. Bunun sonucu olarak uzman hekim muayenesi işlenen raporlarda; tanı, branş, kaşe, tarih, protokol, kısıt kodlarının bulunmaması, okunmamasının yanı sıra, hangi branşın, “sürücü olamaz”, hangi branşın“birinci grup sürücü olur”, “ikinci grup sürücü olur”, hangi branşın ‘’özel tertibat kullanımını’’ belirttiğine dair bilgilerin ayrımının zor yapılması nedeniyle vatandaşlarımız (genelde engelli kişiler) tekrar tekrar hastaneler, Emniyet Müdürlüğü ve İl Sağlık Müdürlüğü arasında gelgitlere neden olmaktadır,
Uzman hekim muayenesi için sevk yapılan hastanelerimizde farklı uygulamaların olduğu görülmektedir. Muayenesi için sevk edilen sürücü/sürücü adayları doğrudan sevkin yapıldığı polikliniklere başvurduğu, bazı hastanelerimizin Sağlık Kurulları üzerinden iş ve işlemleri yürüttüğü görülmüştür. Raporlamalardaki tarih, protokol, imza, kaşe, işaretlenmesi gerekli alanların doldurulmasında yaşanacak eksikliklerin giderilmesi, sevk edilen branş/branşlar arasındaki koordinasyon, ücretlendirme, ilgili kurum kuruluşlara yönlendirilmede kolaylık sağlama ve uygulama birliğinin sağlanması açısından;
Personel ve Sağlık Kurulu olarak yeterli olan hastanelerimizin, Sürücü ve Sürücü Adayının sevk sonrası işlemlerinin Sağlık Kurulları üzerinden yürütülmesi tavsiye olunur.
Uzman Hekim tarafından muayenesi yapılan Sürücü Adayı/Sürücünün:
TANI kısmına:
Hastalık Tanıları ve “Z02.4 Ehliyet İçin Muayene” tanısının girilmesi, KARAR kısmına,
Muayenesinde sürücü/sürücü adayı için “sürücü belgesi almasını engelleyici bir sağlık problemi bulunmadığı kanaatine göre “birinci grup sürücü olur” veya “ikinci grup sürücü olur”
kutucukları işaretlenmeli varsa kısıt kodu yazılmalıdır. Birinci grup sürücü olur” ibaresi işaretlenen sürücü/sürücü adaylarının raporlarına; bu durumu belirten kısıt kodunun(Sürücü/Sürücü Adayı ve Araçlara ilişkin Kod Tablosu belirtilen Kısıtlama kodları:Sürücü belgelerinin geçerlilik sürelerine bağlı kodlar-103, Ambulans, resmi veya ticari araç kullanamaz-102,işitme desteği-02,monoküler-101, iki tekerli araç kullanamaz- 47..vb)yazılması unutulmamalıdır.
Uzman Hekim Muayenesinde özel tertibatlı araç kullanması kanaatine varılan Sürücü Adayı/Sürücü raporunun karar kısmına, İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ ÖZEL TERTİBATLI ARAÇ KOMİYONUNA SEVKİ UYGUNDUR ibaresinin yazılmalıdır.
8- Özel Tertibatlı Motorlu Araç Komisyonu Karar Kısmı:
İlk başvuruyu değerlendiren Pratisyen Tabip/Aile Hekimlerince, uzman tabip/tabiplerin değerlendirilmesi için sevk edilen Sürücü ve Sürücü Adayı vatandaşlarımızın; İlgili uzman tabip/tabipler tarafından muayenesi sonrası, kişinin özel tertibatlı araç kullanması gerektiği durumlarda: Tanı, sürücü belgesi alabileceği ve özel tertibatlı araç kullanabileceği belirtilerek, kod ve sürücü belgesi sınıfı yazılmadan İl Sağlık Müdürlüğü bünyesinde oluşturulacak komisyona sevk edilecektir.
İl Sağlık Müdürlüğünde kurulan komisyonca, özel tertibatlı araç kullanması kanaatine varılan Sürücü Adayı/Sürücü hakkında özel tertibat kod numarası, hangi sınıf sürücü belgesi alabileceği hakkında kararı verilir. Belirtilen kısıt ve tertibat kodları işlenir.
9- Sürücü/sürücü adayı, İl Sağlık Müdürlüğüne vereceği dilekçe ile rapora itiraz edebilir.
İl Sağlık Müdürlüğünce hakkında karar verilebilmesi için raporun olumsuz olmasına neden olan uzmanlık dalı/dallarındaki her uzmanlık dalı için 3’er uzman tabibin bulunduğu hastaneye sevk edilir.
10- Tüm basamaklarda yapılan işlemlere ait, tarih, protokol, imza, kaşe ve işaretlenmesi gerekli yerlere dikkat edilmesi gerekmektedir.
