• Sonuç bulunamadı

KONSEYĐN TEMEL AMACI KONSEY ORGANLARI AVRUPA ĐNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESĐ AVRUPA ĐNSAN HAKLARI MAHKEMESĐ. Serkan Cengiz.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "KONSEYĐN TEMEL AMACI KONSEY ORGANLARI AVRUPA ĐNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESĐ AVRUPA ĐNSAN HAKLARI MAHKEMESĐ. Serkan Cengiz."

Copied!
9
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

www.serkancengiz.av.tr1

A V R U P A Đ N S A N H A K L A R I M A H K E M E S Đ

Sunan:

S er k a n Ce n g iz

SerkanCengizAvukatlık& DanışmanlıkBürosu, Đzmir

www.serkancengiz.av.tr

www.serkancengiz.av.tr2

K O N S E Y ĐN T E M E L A M A C I

K o n s e y in te m e l a m a c ı A v ru p a ’n ın k ü lt ü re l, e k o n o m ik v e p o lit ik y a ş a m ın ı v e a y n ı z a m a n d a in s a n h a k la rı n ı, d e m o k ra s iy i v e h u k u k n o rm u n u g e liş ti rm e k ti r.

www.serkancengiz.av.tr3 Üyedevletlerinulusal parlamentoların-danseçecekleriparlamenterlerinkatılımıyla oluşur.

ParlamenterlerinKonseyParlamentosun-deki temsil oranıülkenin nüfusu ile doğruorantılıdır. Konseyinanakarar verici vepolitika oluşturan organıdır.

K O N S E Y O R G A N L A R I P ar lam en te rl er M ecl is i

www.serkancengiz.av.tr4

K O N S E Y O R G A N L A R I

B a k a n la r K o m it e s i

ÜyedevletlerinDışişleriBakanlarındanoluşur ve konseyin icra (politika oluşturan) ve denetim organıdır.

OrganaynızamandaAvrupaĐnsanHaklarıMahkemesi tarafındanverilenkararlarınicrasınındenetlenmesini gerçekleştirir.

www.serkancengiz.av.tr5

B ir im le r a ra s ın d a k o o rd in a s y o n s a ğ la r. B a k a n la r K o m it e s in e k a rş ı s o ru m lu d u r. G e n e l S e k re te rl ik

www.serkancengiz.av.tr6

A V R U P A Đ N S A N H A K L A R I S Ö Z L E Ş M E S Đ

Konsey’i oluşturan ülkeler 4 Kasım 1950 yılında RomaSözlmesini imzaladılar.

Sözlme, Evrensel Beyannamedenfarkolarakbirdenetim mekanizmasına sahiptir.

Sözlme ilk blangıçta sadece temel bir takım sivil haklakoruma altına almışfakat daha sonra yapılandikliklerleekonomik(mülkiyethakkı) ,sosyalve kültürel haklarda Sözlme’ye dahil edilmtir.

(2)

www.serkancengiz.av.tr7 TürkiyeSözleşme’yi 1noluProtokollebirlikte1954 yılında onayladı.

Türkiye 15 Ocak 2003 tarihinde 6 nolu(savaşveyakınsavaşhalleridışındaidamcezasınınkaldırılması) Protokoimzalamışr.

TürkiyeaycaHaziran2006’da14noluEkProtokon onay yasasınıkabul etmtir.

www.serkancengiz.av.tr8

S Ö Z L E Ş M E K A P S A M IN A G ĐR E N B A Z I H A K L A R

YaşamHakkı:

S ö z le ş m e m . 2 ; 1 9 8 2 A n a y a s a s ı m . 1 7

Đşkence, insanlık dışıve onur kırıcıdavranıştabulunma veya ceza verme yasağı:

S ö z le ş m e m . 3 ; 1 9 8 2 A n a y a s a s ı m . 1 7 / 3

Kölelikkulluk, zorlaçalıştırmaveangaryayasağı:

S ö z le ş m e m . 4 ; 1 9 8 2 A n a y a s a s ı m . 4

www.serkancengiz.av.tr9

S ö zl e şm e ka p sa m ın a g ir en b a h a kl a r

•Özgürlük ve Güvenlik Hakkı:Sözleşmenin 5. maddesi, 1982 Anayasasının 19. maddesi•Adil Yargılanma:Sözleşme m. 6; 1982 Anayasa138, 140, 141.maddeleri•Suçve Cezaların Kanuniliği: Sözleşme m. 7; 1982 Anayasam. 38/1•Özel hayata ve aile hayatına, konut vehaberleşme özgürlüğüne saygı: Sözleşme m. 8: 1982 Anayasa20, 21, 22.maddeleri

www.serkancengiz.av.tr10

S ö zl e şm e ka p sa m ın a g ir en b a h a kl a r

D üş ün ce , v ic d an v e d in ö zg ür lü ğü :

Sözleşme m. 9; 1982 Anayasa24, 25.maddeleri

D üş ün ce yi a çık la m a öz gü rlü ğü :

Sözleşme m. 10; 1982 Anayasam. 26

T op la nt ı ve ö rg üt le nm e ö zg ür lü ğü :

Sözleşme m. 11; 1982 Anayasa33, 34, 51.maddeleri

www.serkancengiz.av.tr11

S ö zl e şm e ka p sa m ın a g ir en b a h a kl a r

E vle nm e v e a ile k ur m a h ak kı :

Sözleşme m. 12; 1982 Anayasam.41

H ak a ra m a öz gü rlü ğü :

Sözleşme m. 13; 1982 Anayasa36., 40. maddeleri

www.serkancengiz.av.tr12

S Ö Z L E Ş M E Y L E G E T ĐR ĐL E N K O R U M A N IN K A P S A M I



T a ra f D e v le tl e ri n h e r b ir i S ö z le ş m e ’d e b e lir ti le n t ü m h a k la rı e g e m e n lik s ın ır ı iç in d e o la n h e rk e s e s a ğ la m a k la y ü k ü m lü d ü r.



K o ru m a n ın k a p s a m ı y a ln ız c a S ö z le ş m e d e b e lir ti le n h a k la ra d a ir d ir .

(3)

www.serkancengiz.av.tr13 Sözleşme uyarınca, güvence altına alınanhakların tesisinde esas sorumlulukSözleşmeye taraf olan devletlere aittir.

Koruma ikincildir.

Sözleşme uyarınca getirilen korumamekanizması, ulusal makam vemahkemelerin kararlarının esasına ilişkindeğildir.

www.serkancengiz.av.tr14 AVRUPA ĐNSAN HAKLARI MAHKEMESĐ

M a h k e m e G e n e l K u ru lu

B ü y ü k D a ir e

BömBömBömBöm Böm

DaireDaireDaireDaireDaire

KomiteKomite Komite Komite Komite

Raportör

www.serkancengiz.av.tr15 MAHKEME’YE KĐMLERBAŞVURABĐLĐR? (m. 33, 34)

♦Gerçek ve tüzel kişiler, kişi topluluklarıvetaraf Devletler başvurabilir.♦Başvurucunun, Sözleşmemaddelerindenbirininyadabirkaçınıntaraf devlet tarafından ihlali nedeniyle mağdur olmasıgerekir.

www.serkancengiz.av.tr16 ♦Başvurucunun reşit veya mümeyyiz olmasıgerekmez.♦Özel hukuk kişileri; dernekler, sendikalar,vakıflar,şirketler (kendi mağduriyetleriaçısındanbaşvuruyapabilirler,üyelerininhaklarınıkorumakiçinbaşvuruyapamazlar). ♦Tüzel kişi olmayan kişi topluluklarıiçin yabutopluluküyelerininhepsininimzasıyada bir temsilci atamışolmalarıgerekir.

www.serkancengiz.av.tr17 ♦Başvurucunun ölmesi durumunda, Sözleşmeyesaygıbağlamında devam edilebilir ya da maddi vemanevi menfaatleribulunmasıdurumundada mirasçılar devam edebilir.♦Başvurucununtemsilcisininavukat olmasızorunlu değildir.♦Başvurular vesonraki yazışmalar Türkçeyapılabilir.Amamahkemeninvereceği tümyanıtlar kendi resmi dilinde olacaktır.

www.serkancengiz.av.tr18

B a ş v u ru iç in n o te r o n a y lı b ir v e k a le tn a m e k o ş u lu a ra n m a m a k ta d ır .

B a ş v u ru c u n u n A H ĐM n e z d in d e t e m s il e d ilm e a rz u s u n u v e d e v e k ili n is im v e a d re s in i iç e re n im z a lı b ir b e lg e y e te rl id ir .

(4)

www.serkancengiz.av.tr19

M A H K E M E ’Y E B A Ş V U R U K O Ş U L L A R I

♦Devlet veya kamu gücünükullanan bir devlet yetkilisi tarafındanbirmüdahaleveyabireylemsizlik olmalıdır;♦BumüdahaleveyaeylemsizlikSözleşmetarafındangüvencealtınaalınanbirhakkıiçermelidir;♦Bu müdahale nedeniyle başvurucu nezdindebirmağduriyet oluşmalıdır(hukuki yarar ve(nedensellik bağı)

www.serkancengiz.av.tr20 ♦Başvurucu ilgili müdahalenin kaldırılmasıiçin, ulusal hukuktavar olanvesonuçalmayauygunhukukyolutamamıylatüketilmelidir(genel kural);♦Başvurucu konuyla ilgili var olan birbirindenfarklıtümhukukyollarındansonuçalmayauygunolanıobjektif esaslar çerçevesindeseçmelidir; ♦ĐçHukukyollarıtüketilirkenobjektif kriterler gözönünealınarak, seçilenvesonuçalmayauygun olağan içhukuk yollarının tümü(temyizdahil) tüketilmelidir.

www.serkancengiz.av.tr21

K A B U L E D ĐL E B ĐL ĐR L ĐK K A R A R I ĐÇ ĐN Ö N K O Ş U L L A R

1 - Đç H u k u k Y o ll a r ın ın T ü k e ti lm e s i

2 - A lt ı A y K u r a lı

www.serkancengiz.av.tr22

Đç H u k u k Y o ll a rı n ın T ü k e ti lm e s i

T ü k e ti le c e k iç h u k u k y o lla rı e tk in , u la ş ıla b ili r, n o rm a l u s u lü n b ir p a rç a s ı o lm a lı v e m a k u l b ir b a ş a rı ş a n s ı s u n m a lıd ır .

www.serkancengiz.av.tr23 ♦Sözleşme’ninihlalinenedenolduğuilerisürülenolayailişkinolarakbaşvurulabilecekbirdenfazlaiçhukukyoluvarsa, bunlardansadecebirini tüketmek yeterlidir.♦Kural olarak olağan yollarıtüketmek yeterlidir.♦Đçhukukyollarıulusal mevzuatauygunolaraktüketilmelidir.♦Başvurukonusuihlal, ulusal mahkemeönünde en azından özüitibariyle tartışılmışolmalıdır.

www.serkancengiz.av.tr24

S o m u t o la y d a tü k e ti le c e k b ir d e n f a z la y o l v a r is e , b u n la rl a i lg ili i ç h u k u k y o lla rı a y rı a y rı d e ğ e rl e n d ir ilm e lid ir .

(5)

www.serkancengiz.av.tr25 a. Haksız yakalama/tutuklama (hukuk yolu varsa butamamlanmalı,yoksayakalama/tutuklamanınsonaermesinden sonra başvuru yapılmalıdır.)b. Đşkence, kömuamele(buihlalenedenolanleminsürecindenbağımsızolarak, kenceyeilişkinhukuk yollaketilmelidir)c. Uzun gözaltının yasadan kaynaklanmasıdurumunda, gözaltılemininsonaermesindenitibarenbaşkabirlem yapmaksızın başvuru yapılmalıdır.d. Adil yargılama hakkının ihlali, sürecin tümüne dair birihlal olduğuin, asıl davaya ilkin içhukuk yollanınketilmesinden sonra başvuru yapılabilir.

www.serkancengiz.av.tr26

Ö N K O Ş U L L A R IN Đ S T ĐS N A L A R I

Đç h u k u k y o lu n u n e tk is iz o lm a s ı

A ç ık b ir u lu s a l y a s a k u ra lın ın b u lu n m a s ı

Y e rl e ş m iş b ir y a rg ı iç ti h a d ın ın b u lu n m a s ı

www.serkancengiz.av.tr27

Đd a ri P ra ti k (S ö z le ş m e ’y e a y k ır ı y e rl e ş m iş b ir y ö n e ts e l u y g u la m a n ın b u lu n m a s ı)

D a v a n ın s ü rü n c e m e d e k a lm a s ı

K a m u g ö re v lil e ri n in e n g e lle m e s i h a li

www.serkancengiz.av.tr28

Ö N E M L Đ N O T :



Đç h u ku k yo lla m ü yl e ke til m ed en A ĐH M b a şv u ru ya p ılm ış , fa ka t ka b u l ed ile b ili rl ik ka ra ö n ce si n d e ilg ili h u ku k yo lu ke til er ek M a h ke m e’ ye b ilg i ve ri lm is e b u ö n ko şu l ta m a m la n m ış o la ca kt ır .



B a şv u ru cu ve ya te m si lc is in in m ev cu t h u ku k yo lla n ın et ki n li ğ in d en şü p h e d u ym a h a lin d e b ile il g ili h u ku k yo lu ke til m el id ir .

www.serkancengiz.av.tr29

A L T I A Y K U R A L I

♦Hukukyollarının(temyizdahil)tüketilmesindenitibaren6ayiçinde başvuru yapılmalıdır.♦Altıay, kural olarakbaşvuruformundaki tarih temel alınarak hesaplanır.♦Đçhukukutüketmekanlamındaolağanüstüyargıyollarınıtüketmek, 6aylıksüreninaşılmasıolasılığınıdoğurabilir.♦Hakkınsürekli ihlal edilmesi durumunda, süreninhesabındaihlalinsonaerdiği tarih esas alınır.

www.serkancengiz.av.tr30 ♦Somut olaydatüketilecekbirdenfazlaiçhukukyoluvarsa, bunlarlailgiliiçhukukyollarıayrıayrıdeğerlendirilmelidir.

* Haksız yakalama/tutuklamainhukuk yoluvarsa bunun tamamlanmasından itibaren; yok iseyakalama/tutuklamanınsonaermesindeitibaren 6 ayinde.

* Đşkence, kömuameleolgusunda, buihlalin yapılmasınanedenolanleminsürecindenbağımsızolarak, kenceyeilişkinhukukyollanın ketilmesinden itibaren 6 ayinde.

(6)

www.serkancengiz.av.tr31 * Uzungözaltınınyasadankaynaklanmasıdurumunda, gözaltıişlemininsonaermesinden itibaren 6 ay içinde

* Adil yargılamahakkınınihlali,sürecintümüneait birihlal olduğuiçinasıl davaya ilişkiniçhukukyollarınıntüketilmesindensonraki 6 ay içinde.

www.serkancengiz.av.tr32

K u r a la Đ li ş k in Đ s ti s n a

Đç h u k u k y o lu n u n b u lu n m a m a s ı v e y a e tk is iz o lm a s ı,

Đh la lin s ü re k li o lm a s ı.

www.serkancengiz.av.tr33

B A Ş V U R U D ĐL E K Ç E S Đ

Açık, öz, yalınveolayınesasınıerenbiranlamdilikullanılmalı;abartılardankaçınılmalıdır. ÇünküMahkeme, ileri sülen her iddianın kanıtlanabilir olmasınıaramaktadır.

Olaylar tarihsel sırayla aktalmalıdır.

Kısamceler kurulmalı,alışkınolduğumuzparagraf şeklindemceler tercihedilmemelidireviri kolaylığı).

www.serkancengiz.av.tr34 “Başvurucutanımıtercih edilmelidir.

Olaylara ilkin tarihsel sıra izlenirken, anlalan olaylanbelgelerineeknumarasıverilmelidir.

Olaylar, bir sonraki böm dikkate alınarak, onu esas alacakbimde anlalmalıdır.

Anlalan her olayin numara verilmelidir (ilerleyenbömlerde atıf kolaylığı)

www.serkancengiz.av.tr35

D E V L E T B A Ş . B ĐR E Y S E L B A Ş V U R U

başvurunun kaydıveraportör hakim atanması

KOMĐTE

DAĐRE Kabuledilemezlik(oybirliği) sona erme KABULEDĐLEBĐLĐRLĐKDAVANIN ESASTAN GÖRÜLMESĐ

DOSTANE ÇÖZÜM GÖRÜŞMELERĐANLAŞMASONA ERME

ANLAŞMANIN SAĞLANAMAMASI Kabuledilemezlik(oyçokluğu) sona erme

www.serkancengiz.av.tr36

D ev le t b a şv u ru su B ir ey se l b a şv u ru

DAVANIN ESASTAN GÖRÜLMESĐ

DOSTANE ÇÖZÜM GÖRÜŞMELERĐ

DAĐRE KARARI (ĐLAM) ANLAŞMANIN SAĞLANAMAMASI ĐNCELEME HEYETĐ(5 HAKĐMDEN OLUŞUR) Büyük Daireye Havale

Đnceleme talebinin kabu Đnceleme Talebinin Reddi BAKANLAR KOMĐTESĐ(kararın icranın denetlenmesi)

Yargılama YetkisindenFeragat

BÜYÜK DAĐRE KARARI (17 Hakimden Oluşur)(Nihai Đlam)

(7)

www.serkancengiz.av.tr37

M A H K E M E D E N E T ĐM ĐN ĐN N ĐT E L ĐĞ Đ

M a h k e m e d e n e ti m i i k in c ild ir .

Đç h u k u k m a h k e m e le ri n in v e rm iş o ld u ğ u k a ra rl a rı n e s a s ın ı d e n e tl e m e z .

K a ra rl a r, s a d e c e ih la lin t e s p it in i iç e ri r.

www.serkancengiz.av.tr38 ♦Kararlar,SözleşenDevletler yönelikolarakihlalin ortadan kaldırılmasıbağlamında (nasıl veneşekildeihlalingiderilebileceğinedeğgin) doğrudan hükümler içermez

♦Đhlali ortadan kaldırmak için yapılmasıgerekeniçhukukdüzenlemesininseçimindeveuygulanmasındataraf devlet genişbirtakdiryetkisine sahiptir.

www.serkancengiz.av.tr39 MAHKEME ĐNCELEMESĐNĐN KAPSAMI

M a h k e m e b ir t e m y iz m e rc ii d e ğ ild ir ;

M a h k e m e iç h u k u k ta k i b ir e y le m in , iş le m in y a d a k a ra rı n S ö z le ş m e n o rm la rı n d a n b ir y a d a b ir k a ç ın a a y k ır ılı ğ ın ı te s p it e tm e k te d ir .

www.serkancengiz.av.tr40

M A H K E M E ĐN C E L E M E S ĐN ĐN ĐÇ E R ĐĞ Đ

Đd d ia e d ile n ih la lin S ö z le ş m e k a p s a m ın d a o lu p o lm a d ığ ı;

M ü d a h a le n in y a s a d a n k a y n a k la n ıp k a y n a k la n m a d ığ ı;

M ü d a h a le n in m e ş ru b ir a m a ç ta ş ıy ıp ta ş ım a d ığ ı;

www.serkancengiz.av.tr41 •Müdahalenin orantılıolup olmadığı;

•Müdahalenin demokratik toplumungereksinimlerine yanıt verip vermediği;

•Başvurunun süresi içerisinde Mahkemeyesunulup sunulmadığı;

•Đçhukuk yollarının tüketilip tüketilmediği.

www.serkancengiz.av.tr42

T A Z M ĐN A T (A d il T a tm in ) M a d d e 4 1

Z a ra rı n g id e ri lm e s in d e M a h k e m e ’n in k a b u l e tt iğ i t e m e l p re n s ip ş u d u r:

*Eğer ihlal olmasaydıbaşvurucununbulunabileceği olasıdurumagetirilmesi*

(8)

www.serkancengiz.av.tr43 Mahkeme bir tazminat mahkemesi değildir.Mahkemeeğer gerekirseveuygungörsemaddi vemanevi tazminata hükmeder.Mahkemenormal koşullardaihlal tespiti karanın “adil tatmininyeterli olacağıdüşüncesindedir. Mahkemesaltihlal tespiti karanınadil tatmininyeterli olmadığıkanaatindeysebudurumdaadil tatmine hükmeder. Mahkeme’nintazminat bedellerinedeğginöüsü(mülkiyet hakkıihlalinden kaynaklanan zararlar hariç) daha önce benzer davalarda hükmetti rakamlardır.

www.serkancengiz.av.tr44

T A Z M ĐN A T IN K O Ş U L L A R I

•Đhlalin varlığı

•Đlliyet Bağı

•Gereklilik

•Yazılıbelgeyle desteklenen istem

www.serkancengiz.av.tr45

T A Z M ĐN A T IN K A P S A M I

M a d d i Z a ra rl a r

M a n e v i Z a ra rl a r

www.serkancengiz.av.tr46

A V U K A T L IK Ü C R E T Đ, D ĐĞ E R Ü C R E T L E R V E M A S R A F L A R

M a s ra fla r g e rç e k te n m e y d a n a g e lm iş o lm a lıd ır .

Y a rg ıla m a n ın n it e liğ i a ç ıs ın d a n “z o ru n lu ” o lm a lıd ır .

www.serkancengiz.av.tr47 •Đstemler miktar ve içerik açısından makul olmalıdır.

•Dava için yapılan çalışmalara (özellikleavukatlık ücreti açısından) dair zamançizelgeleri yapılmalıdır.

•Masraflar ilgili belgelerle desteklenmelidir.

www.serkancengiz.av.tr48 MAHKEME KARARLARININDENETLENMESĐ

K a ra rl a rı n d e n e tim i, A v ru p a K o n s e y i B a k a n la r K o m it e s i ta ra fın d a n g e rç e k le ş tir ili r.

Referanslar

Benzer Belgeler

Yukarıda belirtilenler ışığında Mahkeme, başvuranların yakınının kaybolduğu koşulların spekülasyon ve varsayımlara neden olduğunu ve bu yüzden Hakkı Kaya’nın

AĐHM, Hükümet görüşlerinin ilk kısmına ilişkin olarak, kendi önünde yapılması amaçlanan şikayetlerin, en azından esas açısından ve gerekli koşullara uygun

Bu olay sonrası başvuranlar, hayal kırıklığına uğramış, sıkıntı ve kaygı duymuşlar; dolayısıyla AĐHS’nin ihlalinin tespitinin yeterli olamayacağı

Başvuran 9 Kasım 1999 tarihinde Erzincan Devlet Hastanesi’nde muayene edilmiş, vücudunda kötü muamele izine rastlanmamıştır.. Aynı gün başvuran, baronun

26 Temmuz 2004 tarihinde, başvuranın avukatı, başvuranın gözaltı sırasında ciddi bir şekilde işkenceye maruz bırakıldığını iddia ederek Bodrum Cumhuriyet

Başsavcılık 6 Ocak 2003 tarihinde başvuranın da ifadesini almış, başvuran 25 Mayıs 2002 günü önce Çinili Polis Karakolu’na alındığını ve daha sonra Haydarpaşa

14.22 Mayıs 1997 tarihinde, Đstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi Savcısı, başvuran ve E.Y.’nin kötü muamele iddialarını inceleme yetkisine sahip olmadığını

AĐHM, başvuranların güvenlik güçleri tarafından işkence ve cinsel tecavüze maruz kaldıkları yönündeki şikayetlerini müteakip, Diyarbakır Cumhuriyet