• Sonuç bulunamadı

Dünya Bankası Grubu. Dünya Bankası Grubu. Yeni Bir Enerji Stratejisine Doğru. Dünya Bankası Grubu Haziran 2010

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Dünya Bankası Grubu. Dünya Bankası Grubu. Yeni Bir Enerji Stratejisine Doğru. Dünya Bankası Grubu Haziran 2010"

Copied!
23
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Dünya Bankası Grubu

Yeni Bir Enerji Stratejisine Doğru

Dünya Bankası Grubu

Dünya Bankası Grubu

(2)

Stratejinin Geliştirilmesine İlişkin Takvim

Ekim Şub-

Haz

Tem - Eyl

Kas–

Ara

Şubat veya Mart

YENİ BİR ENERJİ STRATEJİSİNE DOĞRU

Haz Ara

Enerji Stratejisi Yaklaşım Belgesinin on-line olarak

yayınlanması

Birinci Tur İstişareler

• web tabanlı

• yüz yüze

Mart

Strateji Taslağının hazırlanması

İkinci Tur İstişareler

•Web tabanlı

İcra Direktörleri

Kurulu

(3)

İstişare Toplantısı Hakkında

 Tartışmaya temel teşkil etmek üzere, online olarak ulaşılabilecek Enerji Stratejisi Yaklaşım Belgesi önerilen yaklaşımı açıklamaktadır

 İstişare toplantılarından ve web sitesi üzerinden görüşlerini bildiren

KATKILARINIZI İSTİYORUZ

üzerinden görüşlerini bildiren kişilerden elde edilen girdiler

belgelendirilecek ve strateji için girdi olarak kullanılacaktır

 Bugün alınan görüşlerin bir özetini hazırlayacağız, web sitesinde yayınlayacağız ve ilave yazılı görüşleri kabul edeceğiz.

 Temmuz sonuna kadar, istişare sürecinde alınan tüm geri bildirimlerin bir özetini ve bunların nasıl değerlendirildiği ile ilgili Dünya Bankası

Grubu’nun cevaplarını hazırlayacağız.

(4)

Sunumun Yapısı

 Bağlam ve Zorluklar

 Dünya Bankası’nın enerji sektöründeki rolü

 Çıkarılan dersler

KATKILARINIZI İSTİYORUZ

 Çıkarılan dersler

 Amaçlar

 Önerilen çalışma alanları

(5)

 Enerjiye erişim ve yoksulluk: Dünyada hala elektriğe erişimi olmadan yaşayan 1,5 milyar insan var ve çok daha fazla insan da yemek pişirme ve ısınma için geleneksel biyokütle yakıtlarını kullanmaya devam ediyor.

 İklim Değişikliği: Gelişmekte olan ülkelerin enerji ihtiyaçlarının karşılanması ve iklim

Yeni ve Eski Zorluklar

ZORLUKLAR

enerji ihtiyaçlarının karşılanması ve iklim değişikliğinin kontrol altına alınması küresel eylem ve işbirliği gerektirecektir.

 Belirsizliklerin Yönetilmesi:Son zamanlarda petrol fiyatlarında görülen volatilite, enerji portföyünün çeşitlendirilmesine, enerji tasarrufunun yapılmasına ve enerji verimliliğinin arttırılmasına ihtiyaç olduğunu ortaya koymuştur. Küresel mali kriz, kalkınma yardımları ve yatırım akışları için mevcut kaynakları azaltırken, yatırımlardaki belirsizlikleri arttırmıştır.

(6)

Enerji ve İklim Değişiklikleri

 Enerji ithalatına yüksek derecede bağımlı olan Türkiye, bölgesel bir enerji darboğazı olasılığı karşısında oldukça kırılgandır.

 2008 yılında Türkiye’nin elektrik sistemi kritik düzeyde düşük yedek marjına ulaşmıştı ve benzer sorunlar doğal gaz sektöründe de ortaya çıkmaya başlamıştı.

TÜRKİYE’DEKİ ZORLUKLAR

çıkmaya başlamıştı.

 Yoksul hanehalkları için enerjiye erişimin güvence altına alınması gerekmektedir.

 Türkiye yatırım için etkili ve uygun bir ortam yaratmıştır ve bunu devam ettirmesi gerekmektedir.

 Türkiye’nin aşırı iklim olaylarında önemli artışlar yaşaması olasıdır.

(7)

Zorlukların Aşılması

 Enerji kısıtlarının aşılması için, mali krizin sağladığı nefes alma imkanından yararlanmak.

 İklim değişikliği konusunda hem azaltım hem de uyum için çalışmak.

 Yoksul hanehalklarının enerjiye erişimini güvence altına almak için sosyal

TÜRKİYE’DEKİ ZORLUKLAR

 Yoksul hanehalklarının enerjiye erişimini güvence altına almak için sosyal güvenlik ağlarını güçlendirmek

 Yatırımları çekebilmek için güçlü bir yasal, düzenleyici ve kurumsal çerçeve uygulamaya devam etmek.

 Ekonominin tüm alanlarında enerji verimliliğini arttırmak – konut, ticari binalar, kamu binaları, ulaştırma, sanayi

(8)

Kalkınma ve İklim Değişikliği için Stratejik Çerçeve (SFDCC) – 2008

2009 – Yatırımlar Bonn taahhüdünü üç kattan fazla geçmiştir

Yeni Enerji Sektörü Stratejisi–2011

(İklim Yatırım Fonları)

Enerji Sektörü Kilometre Taşları

DÜNYA BANKASI GRUBU’NUN ENERJİDEKİ ROLÜ

2004 – Bonn Yenilenebilir Enerji Konferansı (2005 ile 2009 arasında

%20’lik yıllık artış taahhüdü)

2005 – G8’in talebi üzerine Temiz Enerji Yatırım Çerçevesi (CEIF) geliştirilmiştir

(Düşük karbonlu kalkınma stratejileri)

Kilit Araçlar

Proje Yatırımları Kalkınma Politikası Kredileri

Finansal Aracılık Teknik Yardım

(İklim Yatırım Fonları)

(9)

3 4 5 6

Milyar ABD$

Çok Çeşitli Alanlarda Çalışmak

DÜNYA BANKASI GRUBU’NUN ENERJİDEKİ ROLÜ

Yatırımlar, 2003-09 MY, Kurumlara Göre

0 1 2 3

YE ve enerji verimliliği Üretime dönük petrol, gaz ve kömür ile yeni termik

üretim

Reformlar, düzenleme ve elektrik iletim ve dağıtımı

Milyar ABD$

IDA IBRD IFC MIGA Diğer Kaynaklar

(10)

WORLD BANK GROUP’S ROLE IN ENERGY DÜNYA BANKASI GRUBU’NUN ENERJİDEKİ ROLÜ

Sektörel Dağılım (2004–09 MY)

4 5 6 7 8 9

Milyar ABD$

Diğer Enerji

İletim ve Dağıtım Termik Üretim Petrol, Gaz ve Kömür

2009 MY’da enerji kredilerinin %40’ı YE ve EV için sağlanmıştır —2008 MY’na göre %24’lük bir artış

Enerjiye erişim ile doğrudan ilişkili programlar için yaklaşık 4,5 milyar $’lık yatırım yapılmıştır

%20’lik yıllık artış öngören Bonn taahhüdü iki kat aşılmıştır.

0 1 2 3

04MY 05MY 06MY 07MY 08MY 09MY

Milyar ABD$

Kömür

Enerji Verimliliği Büyük hidrolik Yeni Yenilenebilir

(11)

 Etkin, güvenilir ve düşük maliyetli bir enerji sektörü, adil ekonomik kalkınma için kritik bir öneme sahiptir

 Sağlıklı bir operasyonel ve finansal performans temel bir gerekliliktir.

Gözlemler ve Çıkarılan Dersler

DÜNYA BANKASI GRUBU’NUN ENERJİDEKİ ROLÜ

performans temel bir gerekliliktir.

 Daha iyi sektör yönetimi ve iklim

değişikliği ile mücadele için daha fazla kapasite ve daha iyi yönetişim gereklidir.

 Çok yoksul gruplar için, modern enerjiye erişimin ve modern enerji kullanımının en önemli belirleyicisi nakit gelirleridir.

(12)

 2006 yılında kamu-özel sektör ortaklığına dayalı bir finansman olanağı oluşturuldu

 Başlangıç sermayesi 15 milyon $ (10 milyon

$’ı Küresel Çevre Fonundan)

Bulgaristan Enerji Verimliliği Fonu

PROGRAM ÖRNEK İNCELEMESİ - 1

ÖNCE

Bregovo belediyesinde bir bina

$’ı Küresel Çevre Fonundan)

 Belediyelere ve enerji hizmet şirketlerine üç finansman ürünü sunuldu (binalar, sokak aydınlatması ve kojenerasyon)

 2009 yılına kadar 21,9 milyon $ değerinde 75’in üzerinde proje gerçekleştirildi (bunun 11,5 milyon $’ı fondan sağlandı)

SONRA

(13)

PROGRAM ÖRNEK İNCELEMESİ - 2

 Akkor filamanlı ampullerin, verimlilik düzeyi yüksek kompakt florasan lambalar (CFL) ile değiştirilmesi

 GEF desteği ile 1990’ların ortalarında başlatılmıştır

 Son 5 yıl içerisinde, Arjantin, Bangladeş, Burundi, Etiyopya, Mali, Meksika, Fas, Pakistan, Ruanda, Senegal ve Uganda’da büyük ölçekli projeler gerçekleştirilmiştir.

 Meksika (planlanan): 15 milyon düşük gelirli hanehalkına 45 milyon CFL

Verimli Aydınlatma

 Meksika (planlanan): 15 milyon düşük gelirli hanehalkına 45 milyon CFL dağıtılması ile üretim kapasite gereksiniminin 1,400 MW azaltılması planlanıyor

 MW basında sağlanacak tasarruf, dizel yakıtlı elektrik üretim maliyetinin 1/40’ı düzeyinde

 Yüksek kaliteli CFL’lerin fiyatı, 1995 yılında 7$’ın üzerinde iken 2009 yılında 1$’ın altına inmiştir.

 CO2 emisyonlarında ve tüketici faturalarında önemli azaltımlar

(14)

PROGRAM ÖRNEK İNCELEMESİ - 3

 Hükümet Hedefi: Ekonominin enerji yoğunluğunun 2005 ile 2010 yılları arasında %20 düşürülmesi.

 Nisan 2006’da “1.000 Büyük Sanayi İşletmesinde Enerji Tasarrufu Eylem Planı” başlatılmıştır. Eylem Planı demir ve çelik de dahil olmak üzere en büyük 1.008 endüstriyel enerji tüketicisini (Çin’in toplam birincil

Çin: Demir ve Çelik Üretiminde Enerji Verimliliğinin Arttırılması

en büyük 1.008 endüstriyel enerji tüketicisini (Çin’in toplam birincil enerjisinin %30’u), hedeflemektedir

 Baotou Demir ve Çelik Enerji Verimliliği Projesi: Elektrik üretiminde ortaya çıkan atık ısının geri kazanılarak tekrar kullanılması

amaçlanmaktadır; yıllık net elektrik üretimi 250 GWh

 1 ton CO2başına 9,5 € üzerinden, 900.000 Belgelendirilmiş Emisyon Azaltımı Kredisi için Emisyon Azaltımı Alım Anlaşmaları

(15)

Operasyonel ve finansal performansın yükseltilmesi

Çevresel açıdan daha

Zorlu görev; daha fazla erişim ve

sürdürülebilirlik olarak tanımlanan ikiz amaçlar arasında denge kurmaktır …

ÖNERİLEN YAKLAŞIM

ve

Yönetişimin Güçlendirilmesi Enerji arzına

erişimin ve enerji arz güvenliğinin geliştirilmesi

Çevresel açıdan daha sürdürülebilir bir enerji sektörü geliştirme

sürecine geçişin kolaylaştırılması

(16)

 Arz tarafı ve talep tarafı enerji verimliliğinin iyileştirilmesi

 Büyük hidroelektrik projeleri de dahil olmak üzere yenilenebilir enerjiye daha fazla yatırım

 Parasal açıdan karşılanabilir düşük karbonlu projeleri tanımlamak ve uygulamak için kurumsal kapasite oluşturulması

Tüm Ülkeler İçin

ÖNERİLEN YAKLAŞIM

 Politika reformları ve kurumsal reformlar

 Teknoloji transferinin hızlandırılması

 İletim ve dağıtım

 Sınır ötesi enerji ticareti

 Kalkınma ve İklim Değişikliği Stratejik Çerçevesinde belirtilen kriterlere uygun termik üretim

 Madencilik Sektörleri İncelemesine WBG yönetiminin cevabına uygun olarak, madencilik sektörlerinde seçici yatırımlar.

(17)

 Güvenilir modern enerji hizmetlerine erişim en yüksek öncelik olmaya devam edecektir

 Tüm seçeneklerin araştırılması: şebeke dışı,

kooperatifler, yoksullara yönelik finansman yöntemleri, uygun cansuyu kredi oranları,

Düşük Gelirli, Kırılgan, Çatışma Sonrası Ülkeler ve Erişim Düzeyi Düşük olan Orta Gelirli Ülkeler

ÖNERİLEN ÇALIŞMA ALANLARI

 Entegre su kaynakları yönetimi üzerinde odaklanan hidroelektrik

 Sınır ötesi ticaret

 Arz verimliliğini arttırarak ve verimlilik kazanımlarını tüketicilere yansıtarak parasal açıdan karşılanabilirliği arttırmak

 Düşük karbonlu alternatifleri parasal açıdan

karşılanabilir hale getirmek için, finansmana erişimi sağlamaya yönelik kapasite oluşturulmasına yardımcı

(18)

 Yerel ve yeni ortaya çıkan küresel zorluklar ile mücadele edilmesine yardımcı olmak ve yenilikçilik ve dönüşüm için sağlanan destekleri arttırmak

Orta Gelirli Ülkeler

ÖNERİLEN ÇALIŞMA ALANLARI

 Ticari ölçekteki yenilenebilir enerji, arz ve talep tarafı enerji verimliliği, yeni

temiz teknolojiler ve ilgili altyapı tesisleri ile ilgili girişimleri desteklemek

 İklim finansmanının, özel sektör finansmanının ve diğer finansman fırsatlarının arttırılmasına yardımcı olmak

(19)

Temiz Teknoloji Fonu (CTF) – yaklaşık 4,3 milyar $

Stratejik İklim Fonu – yaklaşık 1,9 milyar $

— Düşük gelirli ülkelerde yenilenebilir enerjiyi

Gelişmekte olan ülkelerin acil iklim değişikliği zorlukları ile mücadele Gelişmekte olan ülkelerin acil iklim değişikliği zorlukları ile mücadele edebilmelerine yardımcı olmak için hibeler ve imtiyazlı finansman

sağlamak amacıyla çok taraflı kalkınma bankaları tarafından ortaklaşa yürütülmektedir.

FİNANSAL ARAÇLAR

İklim Yatırım Fonları

— Düşük gelirli ülkelerde yenilenebilir enerjiyi yaygınlaştırmak – yaklaşık 0,3 milyar $

10 Karbon Fonu – yaklaşık 2,2 milyar $ (200 proje) Yeşil Yatırım Programı

SREP — Erişim Konuları

Karbon Finansmanı

Karbon Ortaklık Fonu (CPF)

(20)

Türkiye

Yenilenebilir Enerji – hidro, rüzgar, biyokütle, güneş, jeotermal

Enerji Verimliliği – verimli aydınlatma, yalıtım, alet ve ekipmanlar, endüstriyel süreçler

Akıllı Şebeke – rüzgar enerjisinden üretilen elektriğin daha iyi yönetimi için Önerilen CTF: 400 milyon $, kaldıraç: 3,5 milyar $

Onaylanan üç program toplam 1,05 milyar $’lık bir zarfa sahip; yatırımın ortalama on katı kadar bir kaldıraç etkisi sağlayacak

Temiz Teknoloji Fonu (CTF) yoluyla YE/EV Finansmanı

FİNANSAL ARAÇLAR

Kazakistan

Mısır

Yenilenebilir Enerji- küçük ölçekli hidro, rüzgar enerjisi, güneş Gaz yakma işleminin azaltılması - yakıtın gaza dönüşümü

Bölge ısıtma sisteminin modernizasyonu- hem talep tarafı hem de arz tarafı Talep tarafı yönetimi ve son tüketim verimliliğinin arttırılması

Önerilen CTF: 200 milyon $, kaldıraç: 1,1 milyar $

Rüzgar Enerjisi- Rüzgar enerjisinin <1.000 MW’tan 2.500 MW’a çıkarılması Kentsel Ulaşım- 6 adet otobüs hızlı transit koridoru ve 5 adet hafif raylı güzergah Önerilen CTF: 300 milyon $, kaldıraç: 1,9 milyar $

Onaylanan diğer CTF programları: Kolombiya, Endonezya, Meksika, Fas, Filipinler, Güney Afrika, Tayland, Ukrayna, Vietnam ve MENA Bölgesel CSP Programı

(21)

 Ortaklıklar halinde – hükümetler, donörler, özel sektör, sivil toplum ve topluluklar ile

 Ölçek Yükseltme- Ortalama olarak, WBG’nun sağladığı her 1 $, ilave 4$’ı harekete geçiriyor.

 Program odaklı yaklaşım – yatırımı, politika

danışmanlığını ve teknik yardımı bir araya getiriyor.

Nasıl çalışıyoruz

ÖNERİLEN YAKLAŞIM

danışmanlığını ve teknik yardımı bir araya getiriyor.

 En yoksulları destekleyen şekilde

 İşe uygun en iyi teknoloji ile - Dünya Bankası Grubu’nun projeleri teknoloji açısından tarafsızdır.

 Yeni temiz teknolojiler – Uygulanmalarını kolaylaştırmak için teknik yardım ve politika/düzenleme danışmanlığı.

Finansmanın harekete geçirilmesi (GEF, CF, CIFs).

(22)

1. Dünya Bankası Grubu’nun gelişmekte olan ülkelerde enerji sektöründeki yardımına en fazla ihtiyaç duyulan alanlar nelerdir?

2. Önerilen yaklaşım, yoksulların ve marjinalleşmiş grupların ihtiyaçlarını yeterli bir şekilde ele alıyor mu? Almıyor ise, nasıl güçlendirilebilir?

3. Önerilen yaklaşım, düşük gelirli ülkeler ile orta gelirli ülkeler arasında, bunların

Düşünmenizi istediğimiz sorular

KATKILARINIZI İSTİYORUZ

3. Önerilen yaklaşım, düşük gelirli ülkeler ile orta gelirli ülkeler arasında, bunların

ihtiyaçlarının ve önceliklerinin karşılanması bakımından doğru bir denge tutturuyor mu?

4. Bireysel ülkelerin yerel enerji ihtiyaçlarının karşılanması ve küresel sera gazı salımlarının azaltılması arasında tercihlerin söz konusu olduğu durumlarda, Dünya Bankası Grubu’nun bu ödünleşimlerin çözümü konusunda hangi ilkeleri takip etmesi gerektiği

düşünüyorsunuz?

5. Yeni teknolojilerin teşvik edilmesi ve/veya mevcut teknolojilerin yeni piyasalara

aktarılmasına yardımcı olma konusunda Dünya Bankası Grubu’nun ne gibi bir rol oynaması gerektiğini düşünüyorsunuz ? Banka Grubu bunların her birine ne kadar ağırlık vermelidir?

6. Başka önerileriniz veya görüşleriniz?

(23)

Görüşlerinizi paylaşmak, güncel bilgilere ulaşmak ve daha fazla bilgi edinmek için Dünya Bankası’nın web

sitesini ziyaret edin:

KATKILARINIZI İSTİYORUZ

sitesini ziyaret edin:

http://www.worldbank.org/energyconsultations

Katıldığınız için teşekkürler.

Referanslar

Benzer Belgeler

Kentsel alandaki tüketicilerin tıbbi ve aromatik bitki için kalite kriterleri sınıflandırılmasında kırsal alanla paralel olarak sırasıyla; %26.89’u ilk sırada

Woolcock; sosyal sermaye oluşturmaya yatırım yapmanın daha iyi bir ekonomik kalkınma teorisi ve modeli için gerekli potansiyele sahip olduğunu ancak yine de sosyolojik bazı

Türkiye ile Dünya Bankası Grubu arasındaki işbirliğinin ana hatları, başlangıçta 2018- 2021 MY dönemini kapsayacak şekilde tasarlanan ancak daha sonra Dünya Bankası

Banka hem bir kalkınma kurumu hem de aynı zamanda bir mali kurumdur. Bu nedenle kredilendirece÷i her proje, Banka’nın her iki niteli÷i açısından tatmin edici

HSBC ve ilişkili kuruluşlar ve/veya bu kuruluşlarda çalışan personel araştırma raporlarında sözü edilen (veya ilişkili) menkul kıymetlere yatırım yapabilir ve

Dünya Bankası’nın 1998 tarihli “Social Capital: The Missing Link?” başlıklı Sosyal Sermaye Girişimi Çalışma Raporu içerisinde Grootaert, ekonomik kalkınma ve

• 1954-1962 yıllarında Cezayirliler uzun ve kanlı bir savaş sonucu Fransa’dan bağımsızlığını elde etti.. • 1947’de Hindistan, Pakistan ve Sri Lanka

✓ Kritik ürünlerde risk değerlendirmesi yapılırken şu iklim faktörlerindeki değişim dikkate alınmıştır: Ortalama sıcaklık, Aşırı sıcak ve soğuk gün sayısı,