Türk Lirası Normalleşiyor 11.08.2016 Yakın dönemde Dolar/TL paritesini yukarı taşıyan çok sayıda gelişme yaşandı. Bu gelişmeleri bir kenara bırakarak, piyasa katılımcılarının bu gelişmelerden karşısında ne düşündüğünü opsiyonlar yardımıyla anlamaya çalışacağız.
Özet;
1) TL Opsiyonlarında Son Durum 2) Kur Normalleşiyor
3) Tarihlere Göre Kur Oynaklığı
4) Döviz Opsiyonlarını Kullanarak Kur Tahmini
Fed’in Eylül’de faiz artırımına gitme ihtimalinin Temmuz ayı ortasına göre daha düşük olması, İngiltere Merkez Bankası’nın yakın dönemde kapsamlı sayılabilecek bir parasal genişleme programı başlatması, küresel piyasalarda risk alma isteğinin yüksek kalmasını sağlıyor. 11 Ağustos tarihi itibarıyla Fed’in Eylül’de faiz artırımına gitme ihtimali, faiz vadeli kontratlarına göre %20 oranında.
TCMB, zorunlu karşılık indirimi ve eş zamanlı olarak rezerv opsiyon mekanizması yoluyla, finansal istikrarı destekleyici yönde adım attı. Zorunlu karşılık oranlarında yapılan indirim para politikası duruşu ve krediler açısından bir miktar gevşeme anlamına gelebilir.
http://www.ekspresforex.com/reports/(20160810_617)_makro_bulten.pdf
Küresel piyasalarda risk alma isteği yüksek kalmaya devam ediyor. TCMB’nin ölçülü adımlarla faiz indirimine devam etmesi ve finansal istikrarı destekleyici tedbirler alması, TL’de beklenen oynaklık düzeyinin düşmesini sağlıyor. Böylelikle, Türk Lirası, ABD Doları karşısında kısa vadede değer kazanıyor.
TL Opsiyonlarında Son Durum
Dolar/TL Oynaklık Endeksi, pek çoğumuzun bildiği VIX ile aynı hesaplama metoduna dayanıyor. VIX, Chicago Board Options Exchange (CBOE) Volatilite Endeksi, temel olarak S&P 500 endeksinin yakın dönemdeki oynaklık beklentisini gösteren bir gösterge. Gelecekte oynaklık yaşanacağını düşünen yatırımcılar, alım veya satım opsiyonlarına talep gösteriyor ve opsiyonların oynaklık düzeyi yükseliyor. Aşağıdaki grafikte, VIX ve VIX’in gelişen ülke piyasaları için muadili olan VXEEM oynaklık endeksi gösteriliyor. Küresel oynaklığın Temmuz ayı ortasından bu yana düşük kalmaya devam ettiği görülüyor.
VIX, endeksinde haftalık – aylık vadede opsiyonlar dahil edilirken, Dolar/TL oynaklık endeksinde 3 ay vadeli opsiyonların oynaklık düzeyinden yararlanacağız.
15 Temmuz tarihinden sonra hızla 15,00 seviyesine doğru yükselen 3 ay vadeli opsiyonlara dayanan Dolar/TL Oynaklık Endeksi, yeniden 10 Ağustos tarihi itibarıyla 5 yıllık dönemde
“makul” sayılabilecek bir seviyeye (12,10) geri çekildi. Grafikte, Dolar/TL oynaklık endeksi mavi renkle, Dolar/TL paritesi siyah renkle gösteriliyor.
Oynaklık endeksinin yakın dönemde geri çekilmesi, piyasa katılımcılarının 3 ay vadede TL’nin değer kaybetme ihtimalini, Temmuz ayı ortasına göre daha düşük gördüğü anlamına geliyor.
Kur Normalleşiyor
Volatilty Smile, aynı vadeli opsiyonların oynaklık düzeyini basit olarak grafiksel düzlemde gösterme tekniğidir. Opsiyon ileri bir vadeye yönelik olduğu için söz konusu oynaklık
"beklenen" oynaklık düzeyini gösteriyor. Burada Dolar/TL paritesinde bir ay vadeli opsiyonların oynaklık düzeyini inceleyeceğiz. Eğrinin tam orta noktası "asli değerli” opsiyonları, eğrinin iki yanı “asli değerli olmayan opsiyonları” gösteriyor. Sağ kol alım (call) opsiyonlarını, sol kol satım (put) opsiyonlarını temsil ediyor.
Sağ > Sol = Alım opsiyonlarının oynaklık düzeyi daha yüksek (Spot Fiyat Yükselebilir) Sol > Sağ = Satım opsiyonlarının oynaklık düzeyi daha yüksek (Spot Fiyat Düşebilir)
Oynaklık gülümsemesi grafiğinde, 15 Ağustos’ta yaşanan darbe girişimi sonrasında hızla yükselen oynaklık düzeyinin, 11 Ağustos tarihi itibarıyla, yeniden 15 Ağustos seviyesine yaklaştığı görülüyor.
Kırmızı renkle gösterilen referans çizgisinin sağındaki alım opsiyonlarında oynaklığın daha yüksek olması, TL’nin değer kaybetme ihtimali karşısında alınan korunma amaçlı pozisyonların daha fazla olduğunu gösteriyor. Eğrinin 18 Temmuz tarihine göre daha yatay görünüme sahip olması, endişenin hafiflediğini gösteriyor.
Tarihlere Göre Kur Oynaklığı
Dolar/TL paritesinde, vade sonunda parada (in the money) bitme ihtimali %50 olan opsiyonların (ATM) oynaklık seviyeleri aşağıdaki grafikte farklı tarih (15 Temmuz – 11 Ağustos) ve dönem (opsiyon vadesi) için gösteriliyor. Yatay eksen opsiyon vadesini gösterirken, dikey eksen oynaklık düzeyini gösteriyor.
15 Temmuz, 18 Temmuz tarihleri arasında hızla yükselen oynaklık, 11 Ağustos itibarıyla, 1 yıldan kısa vadeli opsiyonlar için daha düşük seviyeye geriledi. 15 aydan uzun vadede ise, opsiyon oynaklığının yüksek kalmaya devam ettiği görülüyor.
Döviz Opsiyonlarını Kullanarak Kur Tahmini
Opsiyonların oynaklık seviyelerini kullanarak, kurun 2016 yılı üçüncü çeyreği sonunda (30.09.2016) hangi aralıkta olabileceğini hesaplayabilmek mümkün.
11 Ağustos 2016 tarihli fiyatlamaya göre, Dolar/TL 2016 yılı üçüncü çeyreği sonunda %75,2 ihtimalle (1 standart sapma) 2,8648 – 3,1288 aralığında olabilir.
Risk Primi Düşüyor
Aşağıdaki grafikte Türkiye’nin 5 yıl vadeli USD cinsi kredi temerrüt takası (CDS) gösteriliyor.
CDS, 18 Temmuz tarihinde yaklaşık 290 baz puan seviyesine yükseldikten sonra 11 Ağustos itibarıyla ise 244 baz puan seviyesine doğru geriledi. Türkiye’nin risk priminin düşmesi, TL’nin değer kazanmasına destek oluyor.
TCMB, kur seviyesinden ziyade fiyat istikrarını esas alıyor. Yani, TL’de yaşanan oynaklık ancak fiyat istikrarını tehdit eder hale geldiği durumunda TCMB’nin ilgi alanında. Bu nedenle TL’de beklenen oynaklık düzeyini yakından takip etmek gerekiyor.
Deniz Kahraman
deniz.kahraman@ekspresyatirim.com
(2016, 2. Çeyrek)
Kâr Eden Yatırımcı Oranı : % 46,77 Zarar Eden Yatırımcı Oranı : % 53,23
