Halkla İlişkiler ve Etik

(1)

Halkla İlişkiler ve Etik

(2)

IPRA MESLEK ETİK YASASI

A- PROFESYONEL BÜTÜNLÜĞÜ SAĞLAYAN KURALLAR

1. Derneğe üye bir halkla ilişkiler uzmanının piyasada ünvanının iyi olarak duyulması ve yüksek ahlaki değerlere sahip olduğunun bilinmesi ve ayrıca IPRA’nın belirlediği görgü ve ahlak kurallarına uyduğunun bilinmesi gerekmektedir.

B- MÜŞTERİYE YÖNELİK KURALLAR

1. Derneğe üye bir halkla ilişkiler uzmanı bütün müşterilerine görev anlayışı açısından adil ve eşit davranmalıdır.

2. Bir üye, ilgili tarafın onayı olmaksızın taraf tutmamalı ve rekabet etmemelidir.

3. Bir üye eski ya da yeni müşterisine ait gizli bilgileri ilgili tarafın onayı olmadan açıklamalı ve bunları daima kendine saklamalıdır.

(3)

4. Bir üye diğer bir üyenin müşteri ve işverenini tenkit edici davranışlarda bulunmamalıdır.

5. Bir üye bir müşterinin işini yaparken başka hiç kimseden değerli hediye, komisyon maaş alamaz.

6. Bir üye başarıyla neticelendirdiği işlerin sonunda hiçbir şekilde fiyat ve ücret tartışmasına girmez.

C- HALKA ve BASINA YÖNELİK DAVRANIŞ KURALLARI

1. Bir üye daima kamuoyunun çıkarları doğrultusunda hareket etmelidir.

2. Derneğe üye bir halkla ilişkiler uzmanı asla medyayı birbirine düşürecek hareketlerde bulunmamalıdır.

3. Bir halkla ilişkiler uzmanı yanlış veya çarpıtılmış bilgiyi basına vermemelidir.

(4)

4. Bir üye çalıştığı organizasyon adına daima tutarlı ve iyi bir temsilci olmalıdır.

5. Bir üye hiçbir zaman bir derneği kendi çıkarları için kullanmamalıdır.

D- MESLEKTAŞLARA YÖNELİK KURALLAR

1. Bir üye hiçbir zaman diğer bir üyenin kişiliğini zedeleyecek ve onu rencide edecek davranışlarda bulunmamalıdır.

2. Bir üye kötü amaçlı bir meslektaş hakkında bir şeyler biliyorsa bu bildiklerini mutlaka IPRA’ya bildirmelidir.

3. Bir üye başka bir üyenin işine talip olamaz.

(5)

HALKLA İLİŞKİLER ENSTİTÜSÜ’NÜN (IPR) ETİK KURALLARI

1. Bir üye halkla ilişkiler yaparken en yüksek standartları kullanmalıdır. Asla ucuza ve düşük kaliteye kaçmamalıdır.

2. Bir üye tüm çalışanlarına, müşterilerine, üye arkadaşlarına, halka ve basına karşı dürüst olmalıdır.

3. Basını kışkırtmamalı ve yanlış bilgi vermemelidir.

4. Çalıştığı şirketin gizliliğine saygı duymalıdır.

5. İşini gördürmek için bir resmi kuruma rüşvet vermemelidir.

6. Her zaman doğruyu söylemelidir.

7. Mahkeme emri olmadığı sürece gizli belgeleri vermemeli ve hiçbir şey söylememelidir.

8. Aynı anda iki tarafı birden temsil etmemeli ve ancak istendiği anda aracı olmalıdır.

(6)

9. Bir ticari şirkette payı varsa bunu açıklamalıdır.

10. Yapacağı işin önceden pazarlığını yapmamalı ve buna göre para almayı teklif etmemelidir.

11. Resmi biriyle görüşecekse bağlı olduğu enstitüye bildirmeli ve bu görüşme kayıtlara geçmelidir.

12. Bir başka üyeyi eleştirmemelidir.

13. Bir üye Enstitü’nün ününe ya da halkla ilişkilere gölge düşürecek hareketlerde bulunmamalıdır.

14. Üye bu kurallara uymalı ve herhangi bir üyenin bu kurallara uymadığını gördüğünde ilgili üyeye bildirmelidir.

Daha sonraki safhada ise bu hatalı davranışı Enstitü’ye bildirmelidir.

15. Bir üye başka profesyonellerle çalışırken, onların kurallarına göre hareket etmelidir.

(7)

16. Üye devamlı gelişen olayları takip edecek, kendini yenileyecek ve haberdar olacaktır.

17. Bir üye halkla ilişkiler konusunda başkalarını da eğitecektir.

(8)

TÜHİD – İLETİŞİM VE MEDYA YÖNETİMİNDE MESLEKİ İLKELER Tanımlar:

1- İş Modeli: Kamuoyunun doğru ve eksiksiz, zamanında ve tarafsız haber alabilmesi için tarafların karşılıklı anlayış ve işbirliği içinde çalışmasını düzenleyen ilkeler bütünü.

2- Taraflar (Alfabetik): Bilişim Medyası Derneği (BMD), Ekonomi Gazetecileri Derneği (EGD), İletişim

Danışmanlığı Şirketleri Derneği (İDA), Kurumsal İletişimciler Derneği (KİD), Reklamverenler Derneği (RVD), Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC), Türkiye Halkla İlişkiler Derneği (TÜHİD), TOBB Türkiye Medya ve İletişim Meclisi, Türk Sanayicileri ve İşinsanları Derneği (TÜSİAD)

3- Medya Mensubu: Gazete, dergi, TV, radyo, internet medyasını yöneten ve çalışan, kişisel dijital ve sosyal medya hesaplarında haber yapan/sunan ve/veya haber içeriğine karar veren kişiler

(9)

TÜHİD – İLETİŞİM VE MEDYA YÖNETİMİNDE MESLEKİ İLKELER

4- İletişim Profesyoneli: Her türlü kurum/şirketin iletişim yönetiminden sorumlu yetkilileri ile her türlü kurum/şirkete iletişim danışmanlığı/halkla ilişkiler hizmeti veren ajanslar

5- Kurum/Şirket Yöneticileri: Her türlü kurum/şirketin ve iletişim ajanslarının karar verici konumundaki üst yönetimi 6- Ambargo: Herhangi bir haberin ya da bilginin, kaynağı tarafından belli bir tarihe veya belli koşulların yerine

gelmesine kadar yayınlanmaması talebi; kaynak ile basın mensubu arasında bu yönde sağlanan ‘centilmenlik anlaşması’

7- Off the Record: Basın mensubuna, kaynağını gizleyerek kullanması veya sadece konunun/haberin arka planını değerlendirebilmesi için yayınlanmaması koşuluyla verilen bilgi

8- Akreditasyon: Genel anlamda yetki, yeterlilik ve güvenilirliğin belgelenmesi anlamına gelmekle birlikte, bu metinde herhangi bir resmi veya özel etkinliğe basın mensuplarının katılımına sınırlama uygulanması anlamında kullanılmaktadır.

(10)

9- İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ndeki ilkeleri benimser.

https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/pdf01/203-208.pdf Genel İlkeler:

10- T.C. Anayasası’na, yasalarına ve mevzuatına riayet eder; ilgili kanun ve yönetmeliklerin güncellenmesi hususunda ilgili kurumlar nezdinde işbirliği içinde çalışır.

11- Karşılıklı olarak mesleklerinin hak, değer ve itibarını korumak için özen gösterir. Güvenilirlik, dürüstlük, şeffaflık, sorumluluk ve adil olma ilkelerine bağlı kalır, aralarında gizli ve özel anlaşma ile çıkar birliği oluşturma, ödüllendirme, rüşvet, baskı ve manipülasyonu kabul etmez.

12- Toplumun örf, adet, gelenek ve göreneklerine, ahlak anlayışına saygı gösterir. İletişim profesyoneli tarafından

hazırlanan içeriklerde ve medya mensubunun hazırladığı haberlerde, ön yargılı, ayırımcı, karalayıcı, aşağılayıcı, suçlayıcı ve nefret içeren ifadeler kullanılmaması hususunda işbirliği yapar. Olumsuz davranış ve alışkanlıklarla ilgili özendirmeye neden olabilecek içerik oluşturmaktan kaçınır.

(11)

13- Türkçe dilinin doğru kullanımına, toplumun geniş kesimlerinin anlayabileceği şekilde yazılı ve sözlü ifadeye özen gösterir.

14- Örtülü reklam tanımının amacını aşmaması, halkın haber alma hakkını engellememesi, olağan haber trafiğini aksatmaması için, mecra yöneticileri, denetleme kurumları ve karar vericilerle birlikte açık kriterler üzerinde mutabakat sağlanması için çalışır.

15- Fikri mülkiyet haklarına saygı gösterir.

16- Temsil ettiği şirkete, markaya, kuruma ait içeriği, mecraların ihtiyaç ve beklentisine uygun biçimde hazırlar ve medya mensubunun değerlendirmesine sunar.

17- Sunduğu içeriğin haber, röportaj, yorum vb. olarak yayınlanmasının garantisi olmadığının bilincindedir.

18- Haberin yayınlanması veya yayın öncesinde haber metni ve görsel malzemenin kendi onayından geçmesi için medya mensubuna telkinde bulunmaz, baskı uygulamaz ve tehdit etmez.

(12)

19- Kurum/şirket ya da ajans için performans kriterlerinde; yayınlanan haberin kapladığı alan, reklam eşdeğeri,

erişim veya haber adedi kriterlerinin, haberin etki ölçümü amacıyla kullanılmasını önermez. Performans ölçümlerinin algı, itibar ve/veya pazar araştırması ile yapılmasını savunur.

20- Temsil ettiği kurum ve şirketlerin reklam güçlerini kullanarak haberlerin yayınlanmasını veya yayınlamamasını sağlama eğilimlerine karşı durmayı meslek ilkelerinin bir gereği olarak görür, bu tarz bir ilişkiye aracılık etmez.

21- Sözcüsünün, aynı anda birden fazla basın mensubuyla buluştuğu durumlarda, tüm katılımcıların habere eşit biçimde erişimini sağlar. Görüşmelerin, mümkün olan en kısa vadede, mümkün olan en geniş mecra yelpazesine bilgiye erişim imkânı tanıyacak şekilde organize edilmesi hususunda hassasiyet gösterir.

22- Yayınlanan haber için maddi ödüllendirme yapmaz. Basın buluşması ve gezilerinde, davet sahibinin ürün ve hizmeti ile doğrudan ilgili olsa dahi, basın mensuplarına yüksek değerli armağan verilmesini teklif etmez, basın mensupları arasında çekilişle hediye dağıtmaz.

(13)

23- Medya mensubunun herhangi bir ürün ve hizmet hakkında objektif bir fikir sahibi olması için deneme amaçlı ürün gönderiminde bulunduğunda, kullanım süresini sınırlanması ve ürünün iade edilmesi prensibine riayet eder, tarafların itibarını korumak açısından, deneme amaçlı ürün gönderimini, ürünün kullanım, iade koşullarını bir protokolle tespit eder.

24- Medya mensuplarına, politik gerekçelerle, keyfi olarak veya kamuoyunun bazı haberleri almasını engelleme maksadıyla ‘akreditasyon’ uygulamaz. Mekân ve bütçe kısıtları ile güvenlik gerekleri çerçevesinde katılımın

sınırlanması gereken etkinliklerde, başvuru sırasına göre basın mensuplarını akredite eder. Akreditasyon

uygulanacaksa bunu organizasyondan önce nedenleriyle birlikte açıklar. Etkinliğe katılamayanlara yakın zamanda bir başka imkân yaratmayı görev bilir.

25- Akreditasyon uygulanan etkinliklere hangi basın mensubunun katılacağını başvuru yapan medya kuruluşunun belirleme hakkı olduğunu peşinen kabul eder.

(14)

26- ‘Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’ni temel alır ve ayrıca;

27- Haberi önyargısız ve tarafsız olarak değerlendirir, kamuoyunun doğru bilgi ve habere ulaşması dışında bir amaç güderek haber yapmaz.

28- Başlık, spot, altyazı ve tanıtım metinlerinin görsellerini haberinin bir parçası olarak görür. Bunlardan haber içeriğiyle örtüşmeyenler hakkında üstlerine bildirimde bulunur, haberinin yanlış değerlendirilmesine neden olan uygulamaların takipçisi olur.

29- Yayın öncesinde, habere konu tarafların içerikle ilgili görüşlerine makul bir zaman diliminde başvurur.

30- Habere konu taraf ile konusunda uzman ve yetkin bir temsilcinin muhatap olmasına özen gösterir.

31- İş ve özel alan ile dijital ortama izinsiz girmez, izinsiz dinleme ve görüntüleme yapmaz.

32- Kişisel ve kurumsal çıkarı için ayrıcalık talep edemez.

(15)

33- Haber amaçlı edindiği herhangi bir bilgiyi, kendisinin veya yakınlarının çıkarı için kullanmaz; edindiği bilgi, maddi/ticari çıkarına olduğu takdirde, durumu ivedilikle açıklar.

34- Hatalı bilgi yayınlandığı takdirde; cevap hakkı ve düzeltme sürecinde işbirliği yapar.

35- Ambargolu haberlerde, haber kaynağının belirlediği ve/veya meslektaşlar arasında centilmenlik anlaşmasıyla belirlenen yayın zamanına uygun davranır. Bu tür kısıtlamaların dijital, sosyal mecraları ve kişisel hesapları da kapsadığını kabul eder.

36- Kaynağını gizleyerek kullanması veya sadece konunun/haberin arka planını değerlendirebilmesi için verilen kayıt dışı (Off the Record) bilgiyi kaynağın belirlediği koşullara aykırı olarak kullanmaz.

37- Reklam servislerinden gelen haber taleplerini, reklam vaadi veya tehdidi ile gelen haberleri değerlendirmemeyi bir meslek ilkesi olarak kabul eder.