PARÇA LİSTESİ HAZIRLAMA
İş Resminden Ölçü Alma
Yapılacak veya yaptırılacak mobilyanın mutlaka bir iş resmi çizilerek neyin yapılacağı belirlenir. İş resimleri; kroki, net resim veya perspektif olarak çizilebilir.
•Kroki resim; herhangi bir kurala uyulmadan çabucak çizilen resimdir. Tasarlama anında karşıdaki kişiye hemen fikir vermek için çizilen mobilyanın şekli ve ana hatları belirlenerek ölçülendirilen resimdir.
•Perspektif resimler ise tasarlanan mobilyanın üç boyutlu olarak çizilmiş resmidir. Perspektif resimlerden ölçü alınamaz ölçü yazılmışsa okunabilir.
•Net resim: Mobilyanın üç görünüşünün çizilip ölçülendirilmiş resmidir. Bu bölümde ürünün üretim için gerekli bütün ölçüleri net olarak verilir ve resim üzerinde desen, doku çalışması yapılarak üretimde çalışacak kişilere ve müşteriye ürünün son hali hakkında bilgi verilir.
Net Resim Örneği
Üretimi planlanarak net resmi çizilen ve ölçülendirilen masanın ne tür malzemeden yapılacağı belli değildir. Bu malzemelerin cinsi ve kalitesi resmin üzerine, detayların üzerine veya sözleşmeye yazılarak belirlenir.
Yapımı planlanıp resmi çizilen mobilyanın üretimine iş parçalarının ölçüsü çıkarılarak başlanır. Resimde üretimi planlanan masa 4 adet kare ayaklı, 70x100 cm tabla ölçülerinde ve 75 cm yüksekliğindedir.
Yapımı planlanıp resmi çizilen mobilyanın üretimine iş parçalarının ölçüsü çıkarılarak başlanır. Buna göre yukarıdaki iş resminden işin yapımı için gerekli malzeme listesi çıkarılır.
İş parçaları sunta, suntalam gibi yapay tablalardan kesilmişse suntanın veya suntalamın kenarlarındaki çirkin görüntünün mutlaka
kapatılması, kaplanması gerekir. Bu kaplama işlemine kenar masifleme veya kenar bandı ile kenarları kaplama denir.
KESİM LİSTESİ HAZIRLAMA
Üretimi planlanıp yapım aşamasına gelen herhangi bir mobilyayı yapmaya kesim listesi hazırlanarak başlanır.
Kesim listesi hazırlanırken mobilyanın ana ölçüleri ve kesilecek tabla ölçüleri düşünülerek hareket edilir. Piyasada mobilya üretiminde kullanılan 183x366cm ve 210x280cm ölçülerinde kalınlıkları 18 mm olan sunta, suntalam ve MDF vardır.
Üretime mobilyanın çizilen resminden çıkarılacak kesim listesine göre iş parçlarının kesimiyle başlanır.
Yandaki resim incelendiğinde dıştan dışa
ölçüleri 180x120x50 cm olan üç kapaklı, iki çekmeceli bir elbise dolabı görülmektedir. Parça listesi hazırlamadan önce bu parçaların hangi ölçüdeki ve elyaf yönü hangi tarafa olan suntalamdan kesileceğine karar verilmelidir. Parçalar büyükten küçüğe doğru planlanıp kesilmelidir.
Bu dolabı yapmak içinaşağıdaki parçaların gerekli olduğu görülecektir.
Kesim Planı Hazırlama
Tabla plakaların ne yönde ve hangi ölçüde kesileceği, masif parçaların hangi parçalardan hangi ölçülerde kesileceği belirlenmeden rast gele kesme işlemine geçilmemelidir. Piyasada 183x366 ve 210x280 cm suntalam olduğu göz önüne alınırsa bu iş parçalarının elyaf yönü kısa kenar yönünde olan 183x399 cm ölçüsündeki suntalamdan bu iş parçalarını kesmek uygun olur.
Yanda 183x366 cm ölçüsündeki plaka üzerine kesimin nasıl yapılacağı belirtilmiştir.
Kaba Kesim Yapma
İş parçasının olması gereken ölçüden biraz büyük kesilmesine kaba kesim denir. Kaba Kesimden sonra iş parçaları net ölçülerinde kesilir.
MALİYET HESABI
Malzeme Listesi Çıkarma
Sipariş mobilya yapımında ölçüsü alınan ve krokisi çizilen mekânın veya mobilyanın net resmi çizildikten sonra işin yapım aşamalarına geçilebilir. Bundan sonra önemli olan o işin fiyatının bulunması ve müşteriye fiyatının bildirilmesi gerekir. Bu noktada malzemenin kalitesi, cinsi, kullanım şekli gibi konular müşteriyle karşılıklı konuşulur. Bunun için malzeme listesi hazırlanır.
Mobilya yapımında ahşap malzemeyi ham madde, ahşap ürünlerini yarı mamul olarak kullanırız. Kulp, vida, cam, raf pimi, bağlantı gereci, menteşe, kilit vb. malzemeleriyse olduğu gibi mobilya üzerine uygulama şekline uygun taktığımızda, bizim için mamul durumundadır. Bu mamül ve yarı mamüller Malzeme listesine tek tek yazılır
.
Gereç Listesi
Bir işin bitmiş eşya konumuna gelebilmesi için gerekli olan, ahşap malzeme (ham madde), ahşap ürünü malzeme (yarı mamul madde) ve yapımı için gerekli diğer gereçlerin (mamul maddelerin) isim, miktar, birim, fiyat ve tutarının hesaplandığı listedir.
Piyasa Araştırması
Gerekli olan malzeme hesaplandıktan sonra nereden, hangi şartlarda ve kaça temin edilecektir gibi sorular bizi beklemektedir. İşte bu soruların cevaplarını bulmak için piyasada bulunan ahşap ve ahşap ürünleri satıcılarından fiyat alınmalı, malzemenin özellikleri uygun ise teminine gidilmelidir.
MALİYET HESABI YAPMA
Bir iş bitinceye kadar harcanan gereç, işçilik ve genel giderler toplamı, o işin maliyetini verir. Bir işin tasarımından, üretimine ve tüketicinin kullanımına sunulana kadar geçen süreçte yapılan harcamaların hesaplanmasına maliyet hesabı (mal olma) denir. Maliyet hesabında üç unsur vardır:
• Gereç (ham madde + yarı mamul madde + mamul madde) • İşçilik
• Genel giderler
Malzeme:
Malzeme denildiğinde kullanılan tüm gereçler sayılmalıdır. Kullanılan gereçler: Kereste, yonga levha, lif levha, kontrplak, kaplama, laminant levha, çivi vida, boya, vernik, tutkal, metal, plastik ve cam gibi gereçlerdir.
İşçilik:
Yapılacak iş sadece malzemeden ibaret değildir. Malzemeler çalışanlar tarafından çeşitli işlemlerden geçirilerek şekillendirilir. İşte buna iş gücü denir. Eşyayı meydana getirmek için harcanan iş gücüne ödenen ücrete de işçilik denir.
Genel Giderler:
Atölye kirası, elektrik, su parası, ısınma, kırtasiye, muhasebe giderleri, vergi, nakliye, makine yıpranma payı, memur ve ücretli maaşları, reklam giderleri, yemek ve servis masrafları, ambalaj giderleri ve diğer giderler gibi harcamalara genel giderler adı verilir.
Fire Hesapları
Y
apılacak bir işin, üretimi sırasında harcanan malzemelerle işin üzerinde bulunan malzeme arasındaki farka fire denir. Fire, maliyet hesabı yapılırken unutulmaması gereken önemli bir etkendir. Firenin yanlış hesaplanması işin maliyetini etkiler.
ŞARTNAME HAZIRLAMA
İş
lerin hangi şartlarda yapılması gerektiğini gösteren yazışmaya şartname (sözleşme) denir. Şartnameler işin durumuna göre iki ana bölümden oluşur:a. Genel Şartnameler b. Teknik Şartnameler
Genel Şartnameler: T
icari yasalara bağlı genel hükümlerdir.•Siparişin ambalaj şekli ve taşıma durumuyla yapılan işin nereye, nerede, nasıl teslim edileceği,
•İşin teslim zamanı geciktirildiğinde, tarafların nasıl davranacağı konuları,
•İşin ödeme plânının yapılmasıdır. Sipariş bedelinin peşin ve taksit miktarı belirlenmesi gibi hususlardır.
Teknik Şartnameler: Bu bölüm tamamen işin yapımıyla ilgili teknik konulan içine alır.
•İş için kullanılan tüm malzemelerin adı, fiziksel özellikleri, desen, renk vb.
•Verniğin çeşidi, parlaklık durumu ve boyanın özellikleri, üst yüzey işlemlerinin nasıl uygulanacağı,
•Yapılacak işin boyutları adetleriyle birlikte işe baĢlama ve bitiş süreleri,
•Yapılacak işte uygulanacak işçiliğin kalitesi, gibi maddeler bulunur.
TABLA HAZIRLAMA
CUMBA KAPLAMA
Cumba kaplama nedenleri:
Cumbaların kötü görüntüsünü gidermek Tabla kenarlarının sağlamlığını artırmak Tablaları nemin olumsuz etkilerinden korumak
Kontrplak ve kontratabla gibi katlı plakaların katlarını kapatmak
Boyanacak ya da verniklenecek işlerde cumbaların farklı sıvı emmesini önlemek Tabla kenarlarını, çarpma, sürtünme gibi mekanik etkilere karşı dayanıklı hâle getirmek
Yüzeye preslenen kaplamaya uygun masifi cumba kaplama malzemesini yapıştırarak renk uyumu sağlamak Yüzeye preslenen kaplamaya zıt renk cumba kaplama malzemesini yapıştırılarak kontrast oluşturmak Tabla kenarlarına masif yapıştırarak kordon, lamba, kiniş açmaya uygun hâle getirmek
Tabla kenarlarına değerli bir masif yapıştırarak değerini artırmak Cumbaları olduğundan daha kalın ya da ince gösterebilmek.
Cumba Kaplama Çeşitleri:
•Masif Çıta: Keresteden kesilerek elde edilen ince çıtalardır.
•Ahşap kenar (cumba) bantları: Ahşaptan elde edilen kaplamaların uygun genişliklerde kesilerek özel makineler yardımı ile boylarının eklenmesi ile elde edilen kenar bantlarıdır. Piyasada 50-100 m‟lik toplar hâlinde satılır.
•PVC kenar (cumba) bantları: PVC kenar bantları plastik esaslı malzemelerden yapılır. Kalınlıkları 0,40 mm‟ den baĢlayarak 15 mm ye kadar çeşitli kalınlıklarda üretilmektedir.
•Melamin kenar (cumba) bantları: Kâğıt esaslı bir kenar kaplama malzemesidir. Ham dekor kâğıtlarına reçine emdirilerek elde edilir ve istenen genişlikte kesilir. PVC esaslı kenar bantlarına göre daha kırılgan ve daha az dayanıklı daha ucuz bir kenar kaplama malzemesidir.
Tutkallar: Mobilya ve iç mekân tasarımı alanında çeşitli gereçlerin (ağaç, kaplama, yapay reçine plakaları, PVC. vb.) birbirine yapıştırılmasında kullanılan, katılaşıp sertleşme özelliği olan maddeye tutkal, yapıştırma işlemine de tutkallama denir.
Tutkal Çeşitleri:
•Plastik tutkal (PVA tutkalı)
•Üre-formaldehit tutkalı (kaurit tutkalı)
•Kontak tutkalı (kauçuklu yapıĢtırıcı)
•Hot-melt tutkalı (yüksek sıcaklıkta eriyen masifleme tutkalı)
•Epoksi reçine tutkalı
•Deniz tutkalı
İyi bir tutkallamanın yapılabilmesi için tutkallar hakkında bilinmesi gereken bazı hususlar vardır.
Adezyon kuvveti: Yan yana duran iki cisim arasındaki çekme kuvvetine adezyon kuvveti denir. Adezyon kuvveti, yapışmayı sağlayan önemli etkenlerden biridir. Yapıştırılan yüzey ne kadar düzgünse, adezyon kuvveti o kadar büyük olur.
Kohezyon kuvveti: Tutkal sürülen parçalar belli bir süre sıkıştırılmalıdır. Ek yerindeki tutkal katmanı kuruyup sertleşirken kendi molekülleri arasında yeterli bir çekme gücü oluşmalıdır. Tutkal filminin sağlamlığı, kendi molekülleri arasındaki çekme gücüne bağlıdır. Bir cismin kendi molekülleri arasındaki çekiş kuvvetine kohezyon kuvveti denir.
Ağaç Kaplamaların
Soyma, kesme (dilme) ve biçme yöntemlerinden biriyle elde edilen kalınlığı 0,6–1,2 mm arasında değişen muhtelif en ve boydaki ince ağaç levhalara kaplama denir.
MOBİLYA MONTAJI
BAĞLANTI GEREÇLERİ
Bağlantı elamanları en az iki mobilya ünitesini veya mobilya parçasını ya da bunlardan başka bir eşyayı mekanik bir işlem sonucu birbirlerine çektirerek bağlama yeteneği olan elemanlar veya mekanizmalardır.
Bağlantı Çeşitleri:
•Minifix (Rastex) eksantrik bağlantı elemanları
•Raf tutucu (VB) eksantrik bağlantı elemanı
•Gövde(Trapez) bağlantı elemanı
•Köşe bağlantı elemanları
•Çektirmeler
•Karyola bağlantı parçaları (Karyola menteşesi)
•Kelebek somunlar
•Ay bağlantı
•Modül bağlantı elemanları
•Bağlantı köşebentleri
•Özel bağlantı elemanları
DEMONTE MOBİLYA ELEMANLARININ MONTAJI
Demonte mobilya montaja hazır fakat montajı yapılmamış mobilya demektir. Ambalaj ve nakliyedeki sıkıntıları ortadan kaldırmak için mobilya yerinde montaj yapılacak şekilde hazırlanır.
Üretimi yapılan mobilya paketlenirken paketin içerisine montaj için gerektiği kadar bütün minifix bağlantı gereçleri, kulp, menteşe, bağlantı vidaları vs. gibi eklentilerin yanında bir de montaj şeması konarak herkesin kolayca montaj yapabilmesi sağlanır.
SABİT MOBİLYA ELEMANLARININ MONTAJI
Üretildiği yerde tüm işlemleri bitirilen, üst yüzey işlemleri yapılarak müşteriye teslim etme aşamasına getirilen mobilyaya sabit mobilya denir.
Sabit mobilya yapmanın avantajlı tarafı, üretici ürettiği malı atölyede teslim eder. Nakliyeyi kendisi yaptığı durumda ise mobilyanın kullanılacağı yerde montaj yapmak için fazla zaman harcamaz.
Sabit mobilya yapmanın olumsuz tarafı ise depolama, ambalaj ve nakliye anında çok yer kaplamasıdır.
