Kırıkkale Tarım Strateji Belgesi

(1)

Kırıkkale Tarım Strateji Belgesi

2014- 2018

(2)

1. Sunuşlar 4-11

2. Vizyonumuz-Misyonumuz 12-13

3. Etik İlkelerimiz 14-15

4. Yönetim İlkelerimiz 16-17

5. Strateji Belgesi Çerçevesi 18-21

6. Kırıkkalde Tarım 22-23

Coğrafi Konum - Genel Arazi Dağılımı 24-27

Ürün Dağılımı 28-33

Hayvansal Varlıklar 34-35

Tarımsal Desteklemeler 36-39

7. Stratejik Alanlar 40-45

Gıda Güvenirliği 46-49

Bitki Sağlığı, Hayvan Sağlığı ve Refahı 50-53 Tarımsal Altyapı ve Kırsal Kalkınma 54-57

Kurumsal Kapasite 58-63

8. Stratejik Amaçlar 64-67

9. Stratejik Hedefler 68-69

10. Performans Hedef ve Göstergeler 70-97

11. Analiz 98-99

Güçlü Yönler - Zayıf Yönler - Fırsatlar - Tehditler 100-101

Maliyetlendirme 102-103

Paydaş Analizi 104

İzleme ve Değerlendirme 106-108

İçindekiler

(3)

Milletimiz çiftçidir. Milletin çiftçilikteki çalışma imkanlarını, asri ve iktisadi

tedbirlerle en yüksek seviyeye çıkarmalıyız.

(4)

Bakanımızın Mesajı

Dünyada tarıma yönelişin arttığı, tarım ürünlerinin insan yaşamın- daki öneminin daha iyi anlaşıldığı bir zaman dilimi içerisindeyiz. Günü- müzde üretilenlerin tüketildiği bir yapıdan, büyüyen ve değişen tüketi- min üretimi belirlediği bir yapıya geçiyoruz. Politikaları küresel ölçekte belirlenen tarımda, ekonomik ve fiziksel anlamda sürdürülebilirliği sağ- lamanın ve insanımıza yeterli ve sağlıklı gıda sunumunu gerçekleştir- menin sorumluluğunu taşıyoruz.

Gıda ve tarımın ülkemizin tarihsel bir marka alanı olduğu bilinci içerisinde üreticilerin, tüketicilerin ve gıda sektörünün memnuniyetini azami ölçüde sağlayacak bütüncül bir yaklaşım içerisindeyiz. Bu anlamda üretici ve tüketiciyi birlikte kucaklıyor, kırsal alanda refah seviyesini artırmaya gayret ediyoruz.

Gıdayı üretmekle kalmayıp ulaşılabilir kılmanın gayreti içinde ta- rımsal ve ekolojik kaynakları koruyarak üretimi sürdürülebilir kılan ve katma değerini artıran, gıda güvenilirliğini esas alan, kırsalda yerinde kalkınmayı sağlayan, katılımcı, rasyonel bakışı çalışmalarımıza hakim kılıyoruz.

Bu manada geniş teşkilat yapısı ve köklü bir geçmişe sahip olan Ba- kanlığımızın çağın gereklerine uygun olarak yeniden organize edilmesi, değişim ve dönüşümün en önemli parçasıdır. Yeni yapı ile tarımın, şehirle üretici arasındaki bağı kuran, ikisini birleştiren, sorunları birlikte çözen çatı bir sektör olmasının yolu açılmıştır. Son derece kapsamlı, toplumun, çağdaş ve modern bireyin ihtiyaçlarını dikkate alan bir Ba- kanlık yapısı oluşturulmuştur.

Bakanlığımız 2013-2017 Stratejik Planı, oluşturulan kamu yönetim sistemi ekseninde paydaş odaklı, ortak akla dayalı, günlük politikalar- dan azade, alan, amaç ve hedeflerde optimizasyonu sağlamaya yönelik, rasyonel ve vizyoner bir bakış açısı ile hazırlanmıştır.

Bakanlık ve ülke olarak 2023 hedeflerimize ulaşmada büyük katkısı olacağına inandığım Stratejik Plan hazırlıklarında emeği geçen Kamu, Meslek ve Sivil Toplum Kuruluşları ile mesai arkadaşlarıma teşekkür eder, Ülkemize ve Milletimize hayırlı olmasını dilerim.

Mehmet Mehdi EKER Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı

(5)

Valimizin Mesajı

İlimizde tarımsal ekonomiyi üst seviyelere çıkarmak, genç nüfusa istihdam yaratmak ve mevcut kaynakların en verimli şekilde kullanılarak üretimin artırılması için projeler üretilmektedir. Kırıkkale Tarım Strateji Belgesi bu yürütülen çalışmalarda, istikrarının sağlanması ve planlı bir şekilde ilerlemesinde önemli bir katkı sağlayacaktır. İlimizde sulu tarım alanlarının dar olması nedeniyle üretilen ürün desenin azlığı ve bunun yanı sıra parçalı arazilerin çokluğu nedeniyle üretimde bütünlüğün sağlanamaması en önemli sorun- larımız arasında yer almaktadır. Bu konularda geliştirilecek olan çözüm ve projeler ile ürün deseni genişletilip yeni pazar imkanları oluşturulacaktır. İlimiz mevcut durumda, buğ- day, çerezlik ayçekirdeği ve bağcılık üretiminde önemli bir potansiyele sahiptir. Bu anlamda mevcut potansiyelin en iyi şekilde kullanılması ve artırılması gerekmektedir. İlimizde hayvancılık ve arıcılık önemli bir potansiyel oluşturmaktadır.

Ayrıca ilimizde Organik tarım ve örtü altı yetiştiriciliğine bü- yük önem verilmekte olup mevcut durumun artırılması için yeni projelerle birlikte bitkisel üretimde gelişimin sağlanma- sı, verimin artırılması hedeflenmektedir. İlimizde tarımsal ve hayvansal üretimin artırılması için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının desteklemelerinden üreticilerimizin yeterince yararlanması gerekmektedir.

Tarımsal üretimdeki gelişim, yapılacak olan planlamalar, üretici ve tüketici sorunlarına büyük ölçüde çözüm oluştu- racak olup; tüketicilerin daha kaliteli sağlıklı ürünleri tüket- mesine, üreticilerin de ürünlerini değerinde pazarlayarak emeklerinin karşılığını almalarına imkan sağlayacaktır.

Kırıkkale Tarım Strateji Belgesinin, tarım sektörüne ekonomik açıdan olumlu yönde katkı sağlamasını diler, bu çalış- manın hazırlanmasında emeği geçenleri tebrik ederim.

Ali KOLAT Kırıkkale Valisi

(6)

Sunuş

Milli gelir ve istihdamda çok önemli bir paya sahip olan tarım sektöründe tarımsal işletmelerin küçük ve çok parçalı olması bu alanların daha etkin ve verimli kullanıl- masını olumsuz etkilemektedir. Bu durumdan tarımla ilgili kesimler ve tarımsal sanayi olumsuz etkilenmektedir.

Çevre ve doğal kaynaklara zarar vermeden güvenilir gıda üretiminin, sağlanması gerekmektedir. İlimiz tarımına yö- nelik etkin bir planlamayla önümüzdeki 5 yılı kapsayan hedeflerin belirlenmesi için bir stratejik plan hazırlanma- sına ihtiyaç duyulmuştur.

Tarım sektörünü olumsuz etkileyen sorunların çözül- mesi için uzun vadeli uygulanabilir programlar yapmak gerekir. İlimizde tarımsal potansiyelin bilinmesi, sürdürü- lebilir verimliliğin arttırılmasında ve tarıma dayalı sanayinin ihtiyaç duyduğu bilgilerin sağlanmasında önemli rolü olacaktır. Bu sebeple titiz bir çalışma sonucunda hazırla- nan ve mevcut durumun analizinin yapıldığı Kırıkkale Ta- rım Strateji Belgesinde, Üniversite, kamu, özel sektör ve çiftçi örgütleriyle görüşmeler sonucunda hazırlanmıştır.

Kırıkkale Tarım Strateji Belgesinin, Kırıkkale Tarım sek- törünün gelişmesine çok büyük katkı sağlayacağını tarım sektörünün sağlıklı, doğru, güvenilir, etkin ve verimli bir işleyişi sağlayacağına inanıyoruz.

Ülkemizin AB’ye uyum sürecinde müzakerelerin devam ettiği bir dönemde hazırlamış olduğumuz 2014- 2018 Tarım Strateji Belgesinin İlimiz ve ülkemize faydalı olmasını temenni ediyorum. Emeği geçen personelimize teşekkür ederim.

Recep KIRBAŞ İl Müdürü

(7)

Çevreye duyarlı, yenilikçi, gelişime açık bir anlayış ile Kırıkkale ‘nin gıda, tarım ve hayvancılık alanında sosyo -ekonomik durumunu en üst seviyeye yükseltmek.

Vizyonumuz Misyonumuz

Kırsal çevrenin korunması ve geliştirilmesi,

Güvenilir gıda ve tarım ürünlerine erişebilirliği sağlamak,

Tarımsal teknolojinin en iyi şekilde kullanımı sağlamak ve yaygınlaştırmak,

Bitkisel ve hayvansal üretimde maliyetleri en aza indirerek verim ve kaliteyi

artırmak.

(8)

Eşitlik

Kurumumuz Dil, Irk, Cinsiyet, Siyasal Düşünce, Felsefi İnanç, Din Mezhep ve Ben- zeri Sebeplere Dayalı Ayrım Yapmaz. İnsan Haklarına Saygılıdır.

Güvenirlik

Kurumumuz Tüm Hizmetlerinde ve Çalişmalarında Karşilikli Güven Anlayışı İçeri- sinde Doğru Bilgiyi Vermeyi Gereken Hizmetleri Zamanında Eksiksiz Yerine Getir- meyi Benimser.

Saydamlık

Kurumumuz Tüm Hizmet ve Çalişmalarında Yarar ve Zarar Gibi Konularda Açık Anlaşılır ve Net Bir Şekilde Bilgilendirir.

Doğruluk

Kurumumuz Tüm Hizmet ve Çalışmalarında Doğruluk İlkesine Bağlıdır.

Kanun ve Yasalara Uygunluk

Kurumumuz Tüm Hizmetlerinde ve Çalışmalarında Kanun ve Yasalara Uygunluğu Ön Planda Tutarak Hesap Verilebilirlik Anlayışını Temel Alır.

Etik İlkelerimiz

(9)

Duyarlılık

Kurumumuz Toplumun İhtiyaç ve Taleplerine Önem Verir, Çözüm Üretir.

Çözüm Odaklı

Kurumumuz Hizmet ve Çalışmalarını Çözüme Yönelik Planlar Doğrultusunda Yü- rütür.

Özverili

Kurumumuz Personeli Başarılı ve Özverili Bir Anlayış İçerisinde Çalışır.

Yenilikçi

Kurumumuz Bilim ve Teknolojik Gelişmeleri Yakından Takip Eder ve Bu Gelişmeler İle İlgili Personeline Eğitim Verir.

Stratejik Plan

Kurumumuz Bütün Hizmet ve Çalışmalarını Belli Bir İstikrar ve Gelişim Dahilinde Yürütebilmek İçin Stratejik Eylem Planları Belirler.

Yönetim İlkelerimiz

(10)

2014-2018

Dönemi Strateji

Belgesi Çerçevesi

(11)

Kamu yönetimi ve hizmet sunumunda duyarlı, özverili, çözüm odaklı ve saydamlık ilkelerini benim- semiş olan kurumumuz bu ilkelerin etkin bir kamu yönetiminin olmazsa olmazı olduğu bilincindedir.

Stratejik yönetim kapsamında; ortaya konan yeni zihniyete uygun bir şekilde, misyon ve vizyon belirle- me stratejik amaç, hedef ve öncelikleri şekillendirme ölçülebilir başarı göstergeleri oluşturma ve önceden ilan etme unsurları vurgulanmaktadır

Kalkınma planları ve programlarında yer alan po- litika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılması ile hesap verilebilirliği ve mali saydamlı- ğı sağlamak üzere kamu mali yönetimin yapısını işle- yişini kamu bütçelerinin hazırlanması uygulanmasını tüm mali işlemlerin muhasebe edilmesi raporlan- masını ve mali kontrolü düzenlemek amacıyla ha- zırlanan `5018 sayılı kamu mali yönetimi ve kontrol kanunu ‘ 24/12/ 2003 tarihli ve 25326 sayılı resmi gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Kanun; kamu idareleri kalkınma planları programlar ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler

çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak performanslarını önceden belirlemiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve bu sürecin izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katı- lımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlarlar’ hükmünü amirdir.

Bu kapsamda müdürlüğümüze ait 2014-2018 dönemi ‘Kırıkkale Tarım Strateji Belgesi’ hazırlanmış- tır. ‘Kırıkkale Tarım Strateji Belgesi’ bakanlığımıza ait stratejik planın yerelde uygulanmasını sağlayacak bir belgedir.

Kırıkkale Tarım Strateji Belgesi, ilgili mevzuat ve benimsediği temel ilkeler çerçevesinde mevcut durumunu gözden geçirerek gelecekte öngördüğü vizyonun gerçekleşmesi için amaçlarını, ölçülebi- lir hedeflerini ve bunlara ulaşmayı mümkün kılacak yöntemleri kurumsal öncelikler ve kaynak ihtiyaçları ile birlikte ortaya koyan ve gerçekleşmelerin önce- den belirlemiş olan göstergeler doğrultusunda iz- lenip ölçülebildiği katılımcı yöntemle hazırlanabilir belgedir.

Çeşginir Köprüsü

(12)

Kırıkkale’de Tarım

(13)

COGRAFİ KONUM

Kırıkkale, İç Anadolu Bölgesinin Orta Kızılırmak Bölgesinde yer almaktadır.Ankara, Çankırı, Kırşehir, Çorum ve Yozgat illeri ile çevrilidir. Toplam yüzölçü- mü 463000 ha. (4.630km ) dir.

Kırıkkale ili 8 ilçe 2 belde 185 köyden oluş- maktadır.

İlçeler; Keskin, Bahşılı, Balışeyh, Delice, Sulakyurt, Yahşihan, Karakeçili,Çelebi.

Kırıkkale ilinin toplam nüfusu 274.727 kişi, il ve ilçe merkezlerinde 232.959 kişi, belde ve köylerde 41.768 kişi, tarım ile iştigal eden 59.448 kişidir.

OVALAR

İl sınırları içinde ovalık alanlar çok azdır. Bunla- rın en önemlisi Kırıkkale Ovasıdır. Kırıkkale Ovası;

kuzeyde Çamlıca ve Karakaya Tepelerine, güneyde de Denek Dağı’nın batısına kadar uzanmaktadır.

Kuzeydeki tepeler ovaya meyilli bir şekilde inerek birleşir. Kırıkkale yerleşimin çekirdeği bu meyilde oluşmuştur. Kırıkkale Ovası doğudan batıya, yani Kızılırmak’ a doğru gittikçe genişler; en geniş yeri Çoruhözü Deresi’nin Kızılırmak’ a yaklaştığı yerde bulunur, buranın yüksekliği 750 m civarındadır.

Kapulukaya Baraji

YAYLALAR

Kırıkkale ili sınırları içerisinde, yükseklikleri 1200- 1600 m arasında değişen yaylaları bulunmaktadır.

Küre Dağı’ndaki Hodar, Bedesten, Kamışlı, Sarıkaya;

Koçu Dağı’ndaki Koçu, Denek dağlarındaki Gümüş-

pınar, Pehlivanlı, Suludere, Yeşilkaya, Azgın yaylaları en önemlileridir.

GÖL VE GÖLETLER

Kapulukaya Baraj Göleti, Ahılı - Çipi Göleti, Da- nacı Göleti, Hasandede Göleti Ve Cinali Göletidir.

(14)

FLORA VE FAUNA

Bitki Örtüsü: İlde hakim bitki topluluğu steptir. Yük- sek kısımlarda tahripten kur- tulmuş, Kuzeyde Koçubaba, Güneyde Denek Dağı’nda bo- dur meşelerinden ve kısmen de ardıçtan oluşan ormanlık alanlar mevcuttur.

Yöredeki bitkilerin büyük bölümü kurakçıl ve tozcul özelliktedir. İl topraklarında;

Yavşan otu, susam, karanfil, papatya, haçlıçiçek, pelin, ka- radiken, sığır kuyruğu, sütle- ğen, çağ çiçeği, keven, üzerlik otu, nane, böğürtlen, ısırgan, hatmi, meyan otu, çöven otu, kuşburnu, madımak, ebe gö- meci, hardal ve kekik kendili- ğinden yetişen bitkilerin baş- lıcalarıdır.

Kırıkkale ilinde tarımda kullanılan 306.506 ha arazinin 27.700 ha alanında sulu tarım yapılmaktadır.

Kırıkkale ilinde yetiştirilen bitkisel ürünlerin en başın- da; buğday-arpa ve çerezlik ayçekirdeği gelmektedir.

Çerezlik ayçekirdeği üretimi, ülke genelindeki çerez- lik ayçekirdeği üretiminin % 10’nunu karşılamaktadır.

STRATEJİK BELGE

İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ 24

Kırıkkale ilinde tarımda kullanılan 306.506 ha arazinin 27.700 ha alanında sulu tarım yapılmaktadır.

8.2 3.2

1.4 1.2

0

GENEL ARAZİ DAĞILIMI

tarıma elverişli alan 306.506 ha çayır-‐mera 69.275 ha orman ve fundalık 44.694 ha diğer alanlar 42.525 ha.

TOPLAM 463.00 ha

8.2 3.2

1.4 1.2 0

TARIM ALANLARININ KULLANIM DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI

tarla alanı 188.690 ha.

sebzelik alan2.426 ha sera alanı 5 ha.

meyvelik alan 505 ha bağ 2.374 ha nadas 112.506 ha

STRATEJİK BELGE

Kırıkkale ilinde tarımda kullanılan 306.506 ha arazinin 27.700 ha alanında sulu tarım yapılmaktadır.

8.2 3.2

1.4 1.2 0

tarıma elverişli alan 306.506 ha çayır-‐mera 69.275 ha

orman ve fundalık 44.694 ha diğer alanlar 42.525 ha.

TOPLAM 463.00 ha

8.2 3.2

1.4 1.2 0

meyvelik alan 505 ha bağ 2.374 ha nadas 112.506 ha tarıma elverişli alan 306.506 ha çayır- mera 69.275

orman ve fundalık 44.694 ha diğer alanlar 42.525 ha Toplam 463.00 ha

Genel Arazi Dağılımı

STRATEJİK BELGE

Kırıkkale ilinde tarımda kullanılan 306.506 ha arazinin 27.700 ha alanında sulu tarım yapılmaktadır.

8.2 3.2

1.4 1.2

0

tarıma elverişli alan 306.506 ha çayır-‐mera 69.275 ha orman ve fundalık 44.694 ha diğer alanlar 42.525 ha.

TOPLAM 463.00 ha

8.2 3.2

1.4 1.2 0

meyvelik alan 505 ha bağ 2.374 ha nadas 112.506 ha

STRATEJİK BELGE

Kırıkkale ilinde tarımda kullanılan 306.506 ha arazinin 27.700 ha alanında sulu tarım yapılmaktadır.

8.2 3.2

1.4 1.2 0

GENEL ARAZİ DAĞILIMI

tarıma elverişli alan 306.506 ha çayır-‐mera 69.275 ha

orman ve fundalık 44.694 ha diğer alanlar 42.525 ha.

TOPLAM 463.00 ha

8.2 3.2

1.4 1.2 0

TARIM ALANLARININ KULLANIM DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI

meyvelik alan 505 ha bağ 2.374 ha nadas 112.506 ha tarla alanı 188.690 ha sebzelik alan 2.426 ha sera alanı 5 ha meyvelik alan 505 ha bağ 2.374 ha nadas 112.506 ha

Tarım Alanlarının Kullanım Durumuna Göre Dağılımı

(15)

Kırıkkale ilinde 2013 kayıtlarına göre 1.190’ı merkezde olmak üzere toplamda 14.987 kayıtlı işletme bulunmaktadır.

Tarımsal İşletmelerde Üretilen Ürün Dağılımı:

Ürün Alan(da) Üretim(ton)

Buğday 1.179.560 418.091

Arpa 393.089 140.798

Çeltik 4.400 4.715

Mısır 6.595 7.022

Tahıllar

(16)

Şekerpancarı 10.110 59.617

Endüstriyel Bitkiler Yağlı Tohumlular

Çerezlik Ayçekirdeği 113.923 10.326

Yağlık Ayçekirdeği 14.365 4.520

Aspir 12.408 1.729

Nohut 42.850 4.987

Fasulye 1.322 324

Mercimek 1.730 212

Fiğ 263 21

Baklagiller

(17)

Meyve çeşitleri Ağaç sayısı (adet) Üretim (ton)

Ceviz 5.660 335

Badem 12.625 260

Elma 29.995 1342

Erik 955 504

Kayısı 8.200 658

Kiraz 8.747 363

Şeftali 518 16

Üzüm (sofralık) Üzüm (şaraplık)

19.815 4.142

3.558 1.981

Ayva 665 164

Vişne 4.324 126

Armut 2.730 388

Meyvecilik

Sebzecilik

Ekim alanı(da) Verim (kg/da) Üretim(ton)

Lahana 2 500 1

Marul 279 1752 235

Ispanak 278 934 260

Pırasa 800 6000 4800

Maydanoz 0 0 0

Kabak (bal) 140 808 113

Kabak (çerezlik) 320 99 32

Hıyar 1460 1121 1637

Patlıcan 1246 1804 2247

Bamya 158 266 42

Domates 3826 3780 14464

Domates (salçalık) 84 3929 330

Biber (çarliston) 937 3400 1150

Karpuz 4143 3716 15397

Kavun 9342 1736 16221

Fasulye 1028 673 692

Soğan 113 498 56

Karnıbahar 5 800 4

Brokoli 5 400 2

Yonca 2.058 3.916

Korunga 664 289

Mısır (slaj) 3.340 15.380

Adi Fiğ 8.884 4.103

Yem Bitkileri

Yumru Bitkiler

Soğan 844 3.285

Patates 19,8 80

Kırıkkale de Kılıçlar Kasabası ‘Kılıçlar Soğanı ‘ yetiştiriciliği ile bilinmektedir.

(18)

Küçükbaş Hayvan Varlığı

Koyun (yerli-diğer) 93.550

Kıl keçisi 8.325

Tiftik keçisi 2.058

TOPLAM 103.933

Sığır (saf kültür ırkı) 14.669

Sığır(kültür melezi) 38.956

Sığır(yerli ve diğerleri) 21.517

Manda 128

TOPLAM 75.272

Büyükbaş Hayvan Varlığı

Kanatlı Hayvan Varlığı

Tavuk(yumurta) 625.648

Tavuk(broiler) 114.700

Hindi 3.450

Ördek 1.670

Kaz 2.697

TOPLAM 748.165

İşletme sayısı 270

Kovan sayısı 14200

Arıcılık Kırıkkale’ de hayvansal üretim yapan 10.118 işlet-

mede toplam; 75.272 büyükbaş,

103.933 küçükbaş, 748.165 adet de kanatlı hayvan bulunmaktadır.

(19)

Tarımsal Desteklemeler

Bitkisel üretim 24.161.072 TL

Hayvansal üretim 4.556.908 TL

Kırsal Kalkınma 1.860.370 TL

Kooperatifçilik Kredileri 995.500 TL

Toplam Ödeme 31.557.258 TL

(20)

Destek Konusu Desteklenen İşletme Sayısı Destekleme Miktarı (Tl)

Mazot 15.620 5.842.499

Kimyevi Gübre 15.557 7.168.148

Toprak Analizi 1.216 359.850

Yem Bitkileri 309 480.088

Organik Tarım 2 283,7

Dane Mısır 146 253.231

Yağlık Ayçiçeği 203 401.036

Aspir 8 10.396

Sertifikalı Tohum 1.663 1.005.668

Sertifikalı Fidan 6 16.791,5

Hububat, Baklagilve

Yağlı Tohumlar Prim 7.391 9.387.200

Kırsal Kalkınma Makine Ekipman 939 1.801.905

Kırsal Kalkınma Ekonomik Yatırım 6 1.575.863

Süt Desteklemesi 428 269.141,44

Arıcılık 132 74.792

Besi Hayvanı 570 Kişi 2.989.773

Anaç Sığır 262 590.690

Manda 6 6.300

Anaç Koyun-Keçi 473 1.029.750

Buzağı 410 100.142

Brucella S-19 Aşısı 190 11.325

Rev-1 Aşısı 48 92.864

Kooperatifçilik Kredileri 1 995.500,00

Toplam 31.557.258Tl

Kırıkkale ilinde 2013 yılına ait verilere göre yapılan destekleme ödemeleri;

(21)

Stratejik Alanlar

Tarımsal Üretim ve Arz Güvenliği Gıda Güvenilirliği

Bitki Sağlığı, Hayvan Sağlığı ve Refahı

Tarımsal Alt Yapı ve Kırsal Kalkınma

Kurumsal Kapasite

(22)

Tarımsal Üretim ve

Arz Güvenliği

(23)

Tarımsal üretim; Toprak, su ve biyolojik kaynaklar ile birlikte tarımsal girdiler kullanılarak yapılan bitkisel, hayvansal, su ürünleri, mikroorganizma ve enerji üretimini ifade etmektedir.

Son dönemde dünyada yaşanan sosyo-ekonomik gelişmeler, küresel ekonomi kutuplarındaki ülke profil değişimleri ve artan nüfus baskısı, toplumla- rın temel besin kaynaklarına zamanında yeteri kadar erişimini daha da önemli kılmaktadır. Gelişmiş ülke- lerin tarımsal ihracatlarını artırma hedefleri yanında gelişmekte olan ülkelerin tarımı kalkınmada öncelikli sektör olarak görmeleri ise tarım sektörünün ne den- li stratejik bir sektör olduğu gerçeğini gün geçtikçe daha açık bir şekilde ortaya koymaktadır. Yeterli ve güvenilir gıda üretimi ve tüketimi tüm toplumların öncelikli konularından biridir.

Her insan yeterli kalitede ve ihtiyaçlarını karşıla- yacak miktarda sağlıklı ve güvenilir gıdaya ulaşabil- melidir. Değişen tüketim alışkanlıkları ve ihtiyaçlar doğrultusunda; çağdaş, bilimsel ve teknolojik im- kanlardan yararlanarak tarımsal üretim ve arz güven- liğini destekleyen politikalar ile yeterli ve güvenilir gıda arzını sağlamak, üretimi yönlendirmek, makro düzeyde üretim ve ticaret politikaları oluşturmak, uluslar arası pazarlarda biyolojik çeşitliği avantaja dönüştürmek,işletme yapılarını iyileştirme, kırsalda yaşam standartlarını ve refah düzeyini yükseltmek temel yaklaşımımızdır.

(24)

Gıda Güvenilirliği

(25)

Tüm dünyada bireylerin biyolojik büyüme, fizyo- lojik ve zihinsel gelişimlerini sağlayarak sağlıklı bir yaşam sürdürebilmeleri için yeterli miktarda güveni- lir gıdayı alabilmeleri gerekmektedir.

Gıdalarda olabilecek fiziksel, kimyasal, biyolojik ve her türlü zararların bertaraf edilmesi için alınan tedbir ve süreçlerin bütünü ‘gıda güvenirliliği, raf ömrü süresince fiziksel, kimyasal ve biyolojik riskleri taşımayan gıda ise ‘ güvenilir gıda ‘ olarak tanımlan- maktadır.

Gıda güvenirliliği alanındaki gelişmelerde Tü- ketici sağlığının ve menfaatlerinin en üst düzeyde korunması, farklı meslekler arasındaki işbirliğinin sağlanması, hatanın yerinde tespiti ve gerekli önlem- lerin alınmasının sağlanması, son ürün kontrolü yerine sistemin kontrolü anlayışının benimsenmesi ve uygulanması önem verilmektedir.

Gıda güvenirliliğinin temini için her türlü gıda maddesinin ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemelerin teknik ve hijyenik şekilde üretilmesi iş- lenmesi, muhafazası, depolanması, pazarlanması ve tüketici sağlığının en üst seviyede korunması müdür- lüğümüzün görev ve sorumluluk alanındadır.

Çalışmalarımız gıda ve yem güvenirliliğini, halk sağlığı, bitki ve hayvan sağlığı ve refahını, tüketici menfaatleri ile çevrenin korunmasını da dikkate ala- rak korumak ve sağlamaktır.

(26)

Bitki Sağlığı,

Hayvan Sağlığı ve Refahı

(27)

Bitki sağlığı hayvan sağlığı ve refahı uygulamaları, toplum ve çevre sağlığını etkileyen en önemli unsurlardandır.

Bu nedenle insan ve çevre sağlığının korunması ile güvenilir gıda arzını esas alan bitki ve hayvan sağlığı uygulamala- rı yoluyla; hastalık ve zararlılardan dolayı oluşacak ekonomik kayıpları azaltarak, ar- zulanan üretim seviyelerine ulaşmak, üre- ticilerin gelir seviyelerini arttırmak temel yaklaşımımızdır.

Ülkeler hayvan hastalıklarının yayılma- sının önlenmesi için hayvan hareketleri- nin kontrolüne ve biyogüvenlik önlemle- rine büyük önem vermektedirler.

Tek bir ülkenin bile bir hastalığı kontrol altına alamaması, komşu ve uzak ülkeler açısından risk oluşturmaktadır. Bu nedenle hayvan sağlığının korunması ve hay- vancılığın sürdürülebilmesi için hayvan hastalıklarıyla küresel ölçekte mücadele yapılması gerekmektedir.

Müdürlüğümüz tarafından ilimizde bitki ve hayvan sağlığı uygulamalarının uluslararası Standartlara yükseltilmesi, hastalık ve zararlıların kontrol altına alı- nabilmesi ve eradikasyonun sağlanması amacıyla ulusal ve uluslararası uygulama ve araştırma projeleri yürütülmektedir.

(28)

Tarımsal Altyapı

ve Kırsal Kalkınma

(29)

Kırsal kalkınma; kırsal alanda yaşayan ve geçimini tarım sek- töründen veya diğer kırsal gelir kaynaklarından sağlayan birey ve toplulukların yaşam şartlarını iyileş- tirmek ve refahını artırmak tarımsal altyapı sorunlarının giderilmesi ve kırsal kalkınmanın sağlanması için;

kırsal alanlarda arazi düzenleme- si, işletme ölçeğinin büyütülmesi, üretim ve verim artışlarının sağlan- ması, işletmelerin gelir ve rekabet güçlerinin artırılması, tarım sanayi entegrasyonunun sağlanması, istihdam imkanlarının artırılması, kır- sal çevrenin korunmasına yönelik tedbirlerin uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi büyük önem taşımaktadır.

Tarımsal altyapı ve kırsal kalkın- ma çalışmalar ile kırsalda çalışan nüfusun hayat standardının yük- seltilmesi açısından sosyal altyapı yatırımlarında yer verilmektedir.

Böylece, pasif üreticiden, katılımcı ve planlama sürecine dahil örgütlü ve üretken üretici modeline geçiş sağlanmaktadır.

(30)

Kurumsal Kapasite

(31)

Geniş teşkilat yapısı ve köklü bir geçmişe sahip olan Bakanlığımız, hizmet etkinliğini artıracak, çağdaş tarım anlayışına uygun, tarım sektörünün değişen ve gelişen taleplerine daha hızlı cevap ve- rebilecek, mevcut kaynaklardan azami şekilde fay- dalanacak bir yapıya kavuşmuştur. Hızlı, etkin ve kaliteli hizmet sunmak için kurumsal mükemme-

liyeti sağlamak üzere kurumsal yönetim sistemini ve insan kaynakları yönetimin etkin hale getirmek, teknolojik ve fiziksel altyapıyı geliştirmek, sosyal imkanları iyileştirmek, verilen hizmetler ve etkileri konusunda ulusal ve uluslararası görünürlüğü artır- makla birlikte kurum imajını güçlendirmek amaç- lanmaktadır.

(32)

İnsan Kaynakları

Fiziksel Kaynaklar

İl müdürlüğümüz bünyesinde memur, işçi ve söz- leşmeli olmak üzere üç farklı statüde personel istihdam edilmektedir. Memur statüsündeki personel ge-

nel idari hizmetler, teknik hizmetler, sağlık hizmetleri ve yardımcı hizmetler sınıfından oluşmaktadır.

İl Müdürlüğü Personel Durumu

İl İlçe İl Geneli

İl Müdürü 1 1

İl Müdür Yardımcısı 1 1

Şube Müdürü 5 5

İlçe Müdürü - 2 2

Ziraat Mühendisi 31 15 46

Veteriner Hekim 7 11 18

Teknik Eleman 62 22 84

Sağlık Hizmetleri 7 11 18

Genel İdare Hiz.(Memur) 51 20 71

Yardımcı Hizmetler 9 5 14

Tar-Gel Kadrolu Ziraat Mühendisi 7 39 46

Tar-Gel Kadrolu Vet.hekim 4 30 33

Daimi İşçi 71 34 105

Geçiçi Personel(4-C) 8 2 10

Toplam 263 188 451

İl Müdürlüğümüz Bina Durumu

Kendi Binası Hükümet Konağı Kendi Lojmanı Köy Grup Sayısı Kendi Lojmanı

Toplam 10 2 21 6 11

İl Müdürlüğümüz Araç Durumu

Binek Pickup Kamyon Traktör Midibüs Minibüs Kiralık Araç

Toplam 8 9 1 1 1 1 14

Teşkilat Yapısı

İl Müdürü

Hukuk Birimi

İl Müdür Yardımcısı

İlçe Müdürlükleri Gıda ve

Yem Şubesi Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı

Şubesi

Hayvan Sağlığı Yetiş.

ve Su Ürünleri Şubesi

Koordinasyon ve Tarımsal Veriler Şubesi

Kırsal Kalkınma ve Örgütlenme

Şubesi

Tarımsal Altyapı ve Arazi Değerlendirme

Şubesi

İdari ve Mali İşler

Şubesi

Bahşili

İlçe Müd. Balışeyh

İlçe Müd. Çelebi

İlçe Müd. Delice

İlçe Müd. Karakeçili

İlçe Müd. Keskin

İlçe Müd. Sulakyurt

İlçe Müd. Yahşihan İlçe Müd.

İl Müdürlüğümüzün merkezde 9 adet, taşrada 41 adet olmak üzere toplam 50 adet hizmet binası mevcuttur.

(33)

Stratejik Amaçlar

Tarımsal Üretim ve Arz Güvenliği

1-Tarımsal Üretim Kaynaklarını Koruyarak Kaliteli Tarım Ürünlerine Erişilebilirliği ve Gıda Güvenliğini Sağlamak.

Gıda Güvenilirliği

2-Üretimden Tüketime Kadar Uluslararası Standart- lara Uygun Gıda Güvenilirliği Sağlamak.

Bitki Sağlığı, Hayvan Sağlığı Refahı

3-Çevreye Duyarlı Bir Anlayış, Etkili ve Yaygın Bitki Sağlığı Tedbirleri İle Kaliteyi Koruyarak Bitkisel Üre- timi Artırmak.

4-Hayvan Hastalık ve Zararlılarını Kontrol ve Yok Et- mek, Hayvan Refahını Sağlamak.

Tarımsal Alt Yapı ve Kırsal Kalkınma

5-Tarımsal ve Sosyal Altyapı Hizmetlerini Geliştir- mek, Kırsal Kalkınma ve Refahı Sağlayarak Kırsal Alana Olan İlgiyi Arttırmak.

Kurumsal Kapasite

6-Hızlı, Etkin ve Güvenilir Hizmet Sunmak İçin Ku- rumsallığı En Üst Seviyede Tutmak.

(34)

Tarımsal Alt Yapı ve Kırsal Kalkınma

5-Tarımsal ve sosyal altyapı hizmetlerini geliş- tirmek, kırsal kalkınma ve refahı sağlayarak kır- sal alana olan ilgiyi arttırmak.

Kırsal alanda yaşayan ve geçimini tarımdan sağla- yan birey ve toplulukların yaşam şartlarını iyileştirmek ve gelirlerini artırmak amaçlanmaktadır. Kırsal alanda ekonomik faaliyetler çeşitlendirilecek, arazi parçalılığı azaltılacak, tarla içi geliştirme hizmetleri ile modern sulama sistemleri kurulacak ve sulama randımanı yük- seltilecektir.Kırsal kalkınmanın desteklenmesi amacıy- la tahsis edilen ulusal ve uluslararası fonlar etkin olarak değerlendirilecektir. Tarım arazilerinin tarım dışı kulla- nımı önlenecek ve çevre duyarlılığı içinde toprak ve su kaynakları korunacak ve iyileştirilecektir. Tarımsal bilgi sistemi geliştirilerek elde edilen verilere, karar verici ve kullanıcıların kolayca erişimi sağlanacaktır.

Kurumsal Kapasite

6-Hızlı, etkin ve güvenilir hizmet sunmak için kurumsallığı en üst seviyede tutmak

Kurumlar görev ve sorumluluklarını personel ve diğer kaynakları ile yerine getirmeye çalışırlar. İnsan kaynağının harekete geçirilmesi ve verimli çalıştırı- labilmesi için pek çok unsurun birlikte ele alınması gerekmektedir. Çalışma verimliliğini etkileyen en önemli unsurlardan olan çalışanların kurumsal aidi- yet duygusunun geliştirilmesi, motivasyonlarının ar- tırılması ve konforlu bir çalışma ortamının sağlanma- sı amaçlanmaktadır. Görev ve sorumluluk alanındaki değişim ve gelişimin çalışanlarca güncel olarak takip edilmesini sağlamak, personelin bilgi düzeyini ve ki- şisel gelişimini artırmak hedeflenmektedir. Çalışan- ların verilere ulaşımını kolaylaştıracak teknik altyapı oluşturulacak ve idari yapı geliştirilecektir.

Tarımsal Üretim ve Arz Güvenliği

1-Tarımsal üretim kaynaklarını koruyarak kali- teli tarım ürünlerine erişilebilirliği ve gıda güven- liğini sağlamak

Tarımsal ve ekolojik kaynakları korumak, üretim- de verim ve kaliteyi artırmak için uygun yöntem ve teknolojiler geliştirmek ve tarım ürünleri ile gıda maddelerinde arz güvenliğini sağlamaktır. Bu amaç- la, tarımda izlenebilirlik ve sürdürülebilirlik ile güve- nilir ürün arzını sağlayan, risklerin tespit edildiği ve yönetilebilir hale getirildiği sigorta sistemi ile güç- lendirilen, rekabet eksenli tarım sektörü oluşturul- ması amaçlanmaktadır.

Gıda Güvenilirliği

2-Üretimden tüketime kadar uluslararası stan- dartlara uygun gıda güvenilirliği sağlamak.

Hammaddenin elde edildiği ilk aşamadan itiba- ren her türlü gıda maddesinin ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemelerin üretimi, işlenmesi, muhafazası, depolanması ve pazarlanması aşamala- rında uluslararası standartlara uygun olarak gıda gü- venilirliğini temin etmek ve tüketici sağlığını en üst seviyede korumak amaçlanmaktadır.

Bitki Sağlığı,

Hayvan Sağlığı ve Refahı

3-Çevreye duyarlı bir anlayış, etkili ve yaygın bitki sağlığı tedbirleri ile kaliteyi koruyarak bit- kisel üretimi artırmak.

Bitkisel üretiminin rekabetçi ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşması için bitki sağlığı konusunda yapıla- cak çalışmalar son derece önemlidir. Bitkisel üretim- de iç ve dış karantina hizmetlerinin, entegre müca- dele metotlarının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması, bitki koruma ürünleri ile uygulama ekipmanlarının kontrol ve denetim hizmetlerinin geliştirilmesi amaç- lanmaktadır.

4-Hayvan hastalık ve zararlılarını kontrol ve yok etmek, hayvan refahını sağlamak.

Ülkemiz hayvancılığının geliştirilmesi, hayvan ve hayvan ürünlerinin uluslararası hijyen kurallarına uygun üretilmesi için etkin hayvan sağlığı tedbirle- rinin uygulanması amaçlanmaktadır. Aynı şekilde zoonoz hastalık risklerinin azaltılarak halk sağlığının korunması ve hayvanların üretim, nakil ve kesimi es- nasında gerekli refah koşullarının sağlanması amaç- lanmaktadır.

(35)

Alanlar Amaçlar Hedefler

Tarımsal Üretim ve Arz Güvenliği

1.Tarımsal üretim kaynaklarını koruyarak kaliteli tarım ürünlerine erişilebilirliği ve gıda güvenliğini sağlamak.

1.Tarımsal kaynakları korumak , iyileştirmek ve devamlılığını sağlamak.

2.Üretimde verim ve kaliteyi artırmaya yönelik yöntem ve teknolojiler geliştirmek ve

yaygınlaştırmak

3.Tarım ürünlerine erişilebilirliği ve gıda güvenliğini sağlamak

Gıda Güvenilirliği 2.Üretimden tüketime kadar, uluslararası standartlara uygun

gıda güvenilirliğini sağlamak

4.Gıda ve yem kontrol hizmetlerinin etkinliğini artırmak.

5.Gıda ve yem işletmelerinin altyapılarını güçlendirmek ve standartlara uyumu sağlamak 6.Güvenilir gıda konusunda toplumda duyarlılığı artırmak

Bitki Sağlığı , Hayvan Sağlığı ve

Refahı

3. Çevreye duyarlı ve etkin bitki sağlığı tedbirleri ile kaliteyi koruyarak bitkisel

üretimi artırmak.

7.Bitki sağlığı hizmetlerinde entegre ve biyolojik mücadele çalışmalarını geliştirmek ve

yaygınlaştırmak.

8.Bitki koruma ürünleri ile uygulama ekipmanları- nın kontrol ve denetim hizmetlerini geliştirmek.

4.Hayvan hastalık ve zararlılarını kontrol ve eradike

etmek, hayvan refahını sağlamak.

9.Bitkisel üretimde iç ve dış karantina hizmetlerini geliştirmek.

10.Hayvan hastalık ve zararlıları ile mücadele hizmetlerini geliştirmek.

11.Hayvan refahının sağlanması için gerekli standart ve sistemleri oluşturmak.

Tarımsal Altyapı ve Kırsal Kalkınma

5.Tarımsal ve sosyal altyapı hizmetlerini geliştirmek, kırsal kalkınma ve refahı sağlayarak kırsal alana olan

ilgiyi arttırmak.

12.Tarımsal alt yapı hizmetlerini geliştirmek.

13. Tarım ürünlerinin yerinde değerlendirilmesi, katma değerinin artırılması ve pazar

oluşturulmasını sağlamak

14.Kırsal alanda yaşam standartlarını yükseltmek ve kırsal kalkınmayı sağlamak.

Kurumsal Kapasite

6.Hızlı, etkin ve güvenilir hizmet sunmak için kurumsallığı en üst seviyede

tutmak

15.Kurumsal yönetim sistemini ve insan kaynakları yönetimini etkin hale getirmek.

16.Teknolojik ve fiziksel altyapı geliştirmek, sosyal imkanları iyileştirmek.

17.Kurum imajını güçlendirmek, etkinliği ve görünürlüğü artırmak.

Stratejik Hedefler

(36)

Performans

Hedef Göstergeleri

ve Faaliyetler

(37)

Performans Hedefi-1

Tarımsal kaynakları korumak, iyileştirmek ve de- vamlılığını sağlamak için çevre, insan ve hayvan sağlığına zarar vermeyen tarımsal üretim, doğal kay- nakların korunması, tarımda izlenebilirlik ve sürdürü- lebilirlik hedeflenmiştir. Ülkemiz doğal kaynakların zenginliği, biyo-çeşitlilik ve iklim açısından tarımsal üretim için gerekli olan bütün şartlara sahip olup, fiziksel altyapı ve teknolojik yenilikleri kullanarak üre- time katma değer sağlanması hedeflenmektedir. Bu kapsamda, tarımsal üretimin insan sağlığı ve ekolojik dengeyi koruyacak yöntemlerle yapılması, işletme- lerin standartlara uyumunun sağlanması, genetik

kaynakların kayıt altına alınması, karakterizasyonu, korunması, mevcut genetik materyalin biyo-teknolojik yöntemlerle ülkemiz tarımına kazandırılması, bitkisel, hayvansal ve su ürünleri üretiminin sürdürü- lebilirliği hedeflenmektedir.

Problemli sahaların ıslah çalışmaları yapılarak üretime kazandırılması, tarım arazilerinin sınıflandı- rılması, yüzey ve yeraltı sularında kirliliğin önlenme- si, değişikliklerin izlenmesi ile uygun tarım teknikleri kullanılarak tarımsal kaynakların korunması, iyileşti- rilmesi ve devamlılığı sağlanacaktır.

Stratejik Amaç 1. Tarımsal üretim kaynaklarını koruyarak kaliteli tarım ürünlerine erişilebilirliği ve gıda güvenliğini sağlamak.

Stratejik Hedef 1. Tarımsal kaynakları korumak, iyileştirmek ve devamlılığını sağlamak.

Performans Hedefi 1. Tarımsal kaynakları korumak, iyileştirmek ve devamlılığını sağlamak.

Performans Göstergeleri 2014 2015 2016 2017 2018

1 Koruma altına alınan hayvan ırk

ya da hat sayısı 2 2 2 2 2

2 Tarım işletmelerinin kayıt altına alınma

oranı(%) 75 77 78 80 82

3 Denetimi yapılan su ürünleri işletme

sayısı (adet) 5 5 6 6 7

4 ÇATAK uygulama alanı (dekar) 5.000 5.500 6.000 7.000 8.000

5 Mera tahsis alanı (hektar) 5000 6000 7500 8000 10.000

Kırıkkale ilinde büyükbaş (manda) ve küçükbaş (Akkaraman) ırklarına ait toplam 2 ırk ve 2 hattın ko-

ruma ve tanımlama çalışmaları sürdürülmektedir.

Tarım İşletmeleri Kayıt Sistemi (TİKAS) kapsamın- da tarım işletmelerinin kayıt altına alınma zorunlu- luğu vardır. Türkiye çapında kayıt altına alınan tarım işletmelerinin toplam işletme sayısına oranını ifade eder. 2014–2018 yıllarında kayıt altına alınacak işlet- me sayıları toplam işletme sayısına oranını ifade eder.

2013 yılında İlimizde toplam 292.476 kayıtlı parsel sayısının 224.391 işlem görmüştür. İşlem gören par-

selin sistemdeki parsele oranı %72 dir. Bakanlığımız- ca yeni Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) Yönetmeliği hazırlık çalışmaları devam etmekte olup, yönetmeliğin yü- rürlüğe girmesiyle birlikte halen kullanılmakta olan Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) uygulaması sona erdirilerek veri girişleri Tarım İşletmeleri Kayıt Sistemi (TİKAS) üzerinden devam edilecek ve Tarım İşletmeleri Kayıt Sistemi (TİKAS) Tarım Bilgi Sistemine bağlanacaktır.

Aktif olarak faaliyetine devam eden su ürünleri işletmelerinin sürdürülebilir, çevreye duyarlı üretim yapmalarını sağlamak amacıyla yılda bir kez denetim yapılarak izlenmesi sağlanacaktır. Su ürünleri üreti-

minde denetim yapılan ve izlenen işletme sayısını ifade eder. İlimizde 2013 yılında 5 adet su ürünleri denetimi yapılmıştır.

Evresel anlamda korunması gerekli hassas bölge- lerde üretim yapan çiftçilerin çevreye ve toprak ya- pısına zarar vermeyen üretim modellerini kullanarak kayıtlı ve kontrollü üretim yapmaları sağlanmakta, yoğun tarımsal faaliyet nedeniyle bozulan toprak ya-

pısının iyileştirilmesi amaçlanmaktadır. 2014 yılı için ilgili Genel Müdürlüğe İl Müdürlüğümüzce İlimizde ÇATAK kapsamında çiftçilerin talepleri doğrultusun- da proje hazırlanarak sunulmuştur.

Meraları kayıt altına almak, verimliliğini artırmak, hayvancılığın hizmetine sunmak, tarımsal kaynak olarak sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla tahdit çalışması tamamlanan mera, yaylak ve kışlaklar ile

umuma ait otlaklar ve çayırların tahsislerin yapılma- sı hedeflenmektedir. Yıllık olarak tahsis edilen mera miktarını ifade eder. İlimizde 2013 yılında yapılan mera tahsis alanı toplam 3.992 hektardır.

7 Mera ıslah ve amenajmanı alan (dekar) 9.000 10.000 15.000 20.000 25.000

Hayvansal üretimde en önemli girdiyi oluşturan kaliteli kaba yemin temin edilmesi, üretimin arttırıl- ması ve hayvancılığımızın ihtiyacının karşılanabilme- si için çayır ve meraların ıslah edilmesi hedeflenmek-

tedir. Islah edilen ve mera amenajman alanı olarak belirlenen yıllık miktarı ifade eder.2013 yılında yapı- lan mera ıslah ve amenajman alanı 7.911 dekardır.

8 Organik üretim yapan üretici sayısı (kişi) 5 5 7 10 10

Hayvansal, bitkisel ve su ürünleri üretiminde gir- diden pazarlamaya kadar belirli kurallar dahilinde denetim ve belgelendirmeyi gerektiren çevreye ve insan sağlığına duyarlı üretim sisteminin yaygınlaş-

tırılması hedeflenmektedir. Bu kapsamda, organik tarım yapan üretici sayısını ifade eder. İlimizde 2013 yılında Yahşihan Hisar Köyünde 5 çiftçimiz organik üretim yapmaktadır.

10 İyi tarım uygulamaları gerçekleştiren

üretici sayısı ( kişi) 2 2 2 4 5

(38)

Sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde kaliteye, teknoloji kullanımına ve çevre koruma önceliklerine göre tarımsal üretimde genetik potansiyeli yüksek sertifikalı tohum kullanımını yaygınlaştırarak ve işgü- cünü azaltarak; yetiştirme sürecinde, hasat ve hasat sonrası işlemlerde ürün ve kalite kaybını azaltarak üretimde verim ve kaliteyi arttırmak için çalışmalar yürütülecektir. Çalışmalarda yeni yöntem ve teknolo- jilerin geliştirilmesi yanında etkin piyasa denetimleri

ile üretilmiş olan teknoloji ürünlerinden standartlara uygun olanların üreticiye arzı sağlanacaktır. Tarımsal üretimde araştırma ve analize dayalı girdi kullanımı, sertifikalı fidan, fide ve tohum, yüksek verimli ve kaliteli damızlık kullanımı ile verim ve kaliteyi artırma- ya yönelik yöntem ve teknolojiler geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması sağlanacaktır. Bu sayede tarımsal üretimin kalitesinin artırılması ve üretimde artış hedeflenmektedir.

Performans Hedefi-2

Stratejik Hedef 2. Üretimde verim ve kaliteyi artırmaya yönelik yöntem ve teknolojiler geliştir- mek ve yaygınlaştırmak

Performans Hedefi 2. Üretimde verim ve kaliteyi artırmaya yönelik yöntem ve teknolojiler geliştir- mek ve yaygınlaştırmak

1 Suni tohumlama sayısı 4.500 5.000 5.500 6.000 6.500

11 Su ürünleri avcılığı kontrol/denetim

sayısı (adet) 75 80 80 90 110

12 Kayıt altına alınan örtüaltı bitkisel

üretim işletme sayısı (adet) 20 25 30 35 40

Tarımsal üretim sistemini sosyal açıdan yaşanabi- lir, ekonomik açıdan karlı ve verimli, insan sağlığını koruyan, hayvan sağlığı ve refahı ile çevreye önem veren, işletmeden sofraya izlenebilir hale getirmek

hedeflenmektedir. Bu kapsamda, İyi Tarım Uygula- maları (İTU) yapan üretici sayısını ifade eder.

İlimizde 2013 yılında iyi tarım uygulaması yapan üretici bulunmamaktadır.

Su ürünleri avcılığında etkin denetimler yaparak

yasak avcılığın azaltılması hedeflenmektedir. 2013 yı- lında 75 adet denetleme yapılmıştır 90 numune alın- mış olup 1 adet cezai işlem uygulanmıştır.

Üretim mevsiminin uzatılması, devamlılığının sağlanması için örtü altı üretim önem kazanmıştır.

Örtü altı bitkisel üretimde kayıt altına alınan ve izlenen işletme sayısını ifade eder. İlimizde 2013 yılında

5.431 da alanda 13 çiftçi tarafından örtüaltı yetiştiri- ciliği yapılmıştır. Bu seraların 6 tanesi 500 metrekare olup diğerleri 100 metrekaredir.

Üstün verimli kültür ırkı hayvanlardan elde edilen sperma ile suni tohumlama yapılarak hayvan ırklarının ıslahı hedeflenmektedir. Yıllık yapılan suni

tohumlama sayısını ifade eder. İlimizde 2013 yılında 3.957 adet suni tohumlama yapılmıştır.

2 e-ıslah sistemine kayıtlı dişi

hayvan sayısı 12.500 13.000 13.500 14.000 14.500

Islah amacıyla damızlık değeri olan dişi büyükbaş hayvanların elektronik ortamda kayıt altına alınarak izlenmesini ifade eder. Bu sayede gelecekte verimli

büyükbaş hayvan sürülerinin oluşturulması hedeflenmektedir. 2013 yılında sisteme kayıtlı 12.048 adet dişi hayvan vardır.

3 Sertifikalı fidan/fide ile tesis

edilen alan (ha) 250 300 300 300 400

İlimiz meyve üretimini pazar istekleri doğrultu- sunda artırmak, modern meyve bahçeleri tesis etmek hedeflenmektedir. Bakanlığımızca desteklene- rek sertifikalı ya da standart fidan ile tesis edilen alanı ifade eder.

2013 yılında il müdürlüğümüz tarafından 26.450 adet muhtelif meyve fidanı dağıtımı yapılarak farklı büyüklüklerde 245 ha. Alanda kapama bahçeler tesis edilmiştir.

(39)

Arz açığı olan kırmızı ette üretim miktarının artı- rılması, dışa bağımlılığın azaltılarak arz güvenliliğinin sağlanması, fiyat dalgalanmalarının önlenmesi hedeflenmektedir.

Bu kapsamda yıllık üretilen kırmızı et miktarını ifade eder. İlimizde 2013 yılında 2.067 ton kırmızı et üretilmiştir.

Büyükbaş hayvan varlığı içerisinde kültür ırkı hayvan varlığını ifade eder. Büyükbaş hayvan varlı- ğı içerisindeki kültür ırkı hayvan oranının artırılarak hayvan başına verim ve performans değerlerinin

yükseltilmesi hedeflenmektedir. 2013 yılında 75.272 adet hayvan sayısının içinde 14.669 adedi saf kültür ırkı bulunmaktadır.

4 Kültür ırkı hayvan oranı(%) 25 30 35 40 45

5 Toprak analizi yapılan arazi miktarının çiftçi kayıt sisteminde kayıtlı araziye

oranı (%) 6 10 15 20 25

Performans Hedefi-3

Değişen tüketim alışkanlıkları ve ihtiyaçlar doğrul- tusunda üretim, ticaret ve pazarlama politikalarıyla ta- rımsal üretimi yönlendirerek yeterli ve güvenilir gıda arzını sağlamak ve tarım ürünleri ihracatını artırmak hedeflenmektedir. Tarım ürünlerinde fiyat dalgalan- malarının olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılması ve sanayinin ihtiyacı olan hammadde arzının kesintisiz sağlanması, yıl boyunca arz-talep dengesinin ve çift- çi gelirlerinde istikrarın sağlanması amacıyla piyasa düzenleme mekanizmaları oluşturulacak, düzenleyi- ci niteliği olan kurum ve kuruluşların idari ve teknik kapasiteleri güçlendirilecektir. Tarım ürünlerine erişi- lebilirliği ve gıda güvenliğini sağlamak kapsamında, işletmelerin büyüklüğünün üretilen ürünün kalitesi

ve gıda güvenliği açısından doğru bir ilişki içerisinde olması bu konuda yapılacak olan çalışmaların önemi- ni artırmaktadır. Tarımsal üretimde riskleri yönetilebilir kılmak ve devletin bu risklerin neden olduğu zararları karşılamadaki yükünü azaltmak hedeflenmektedir.

Ülkemizde giderek artan nüfus ve buna paralel olarak ortaya çıkan protein açığını kapatmak için su ürünleri üretiminin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılma- sı, piyasada istikrarı sağlayarak ürünlerin tüketicilere makul fiyatlarla ulaştırılması, kaliteli protein kaynağı olan et, süt ve yumurtanın piyasaya arzında sürek- liliğinin garanti edilmesi, hayvansal üretimin insan sağlığı ve ekolojik dengeyi gözetecek koruyucu yön- temlerle yapılması amaçlanmaktadır.

Stratejik Hedef 3. Tarım ürünlerine erişilebilirliği ve gıda güvenliğini sağlamak

Performans Hedefi 3. Tarım ürünlerine erişilebilirliği ve gıda güvenliğini sağlamak

1 Ortalama işletme büyüklüğü (ha) 83,4 85 100 100 100

Çiftçiye toprak analizine dayalı gübre kullanım bilinci kazandırarak toprakların verimliliğini sürdü- rülebilir hale getirmek, toprak ve su kaynaklarının kirlenmesini önlemek amaçlanmaktadır. Çiftçi Kayıt Sisteminde (ÇKS) kayıtlı arazi içerisinde toprak anali-

zi yapılan arazi miktarının oranını ifade eder. İlimizde 2013 yılında Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıtlı arazi miktarı 151.986 ha. olup; Toprak analizi yaptırılan alan 8.986ha. dır. Toprak analizi yapılan arazi miktarının Çiftçi Kayıt Sistemi’nde kayıtlı araziye oranı ise % 6 dır.

Tarım işletmelerinin ortalama arazi miktarının artırılması hedeflenmektedir. Ortalama işletme bü- yüklüğü, toplulaştırma uygulamaları ile işletme bü- yüklüğünün artmasına yönelik tedbirlerin etkinliğini göstermektedir. 2013 yılında Mazot Gübre Destek- lemesinden (MGD) yararlanan işletme sayısı 16.630 adet olup toplam desteklenen alan 138.519 hektar-

dır. İlimizde ortalama işletme büyüklüğü 83,4 hek- tardır.. “5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu” ile “3083 Sulama Alanlarında Arazi Düzen- lenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu” İlimizde etkin bir şekilde uygulanarak ilimizin ortalama işletme büyüklükleri artırılacaktır.

2 Kırmızı et üretim miktarı (ton) 2.500 3.000 3.500 4.000 4.500

(40)

6 Küçükbaş hayvan sayısı 150.000 175.000 200.000 220.000 250.000

7 Su kaynaklarına bırakılan balık sayısı

( adet) 25.000 25.000 30.000 30.000 40.000

8 Ulusal süt kayıt sistemi kapsamında

kayıtlı olan süt miktarı(ton) 100.000 120.000 130.000 140.000 150.000

9 Doğal afetler nedeniyle meydana gelen üretici zararları için tahsis edilen kaynağın

kullanım oranı(%) 100 100 100 100 100

10 Yem bitkileri üretim miktarı(ton) 25.000 28.000 30.000 32.000 35.000

4 Yağlı tohum üretim miktarı(ton) 8.000 9.000 10.000 10.000 12.000

5 Bal üretim miktarı(ton) 150 175 200 250 300

Arz açığı olan yağlı tohumlu bitkilerin üretimini artırmak, sektörün hammadde ihtiyacını karşılamak ve ithalatı azaltmak hedeflenmektedir. Bu kapsam-

da desteklenen yağlık ayçiçeği 2081 da alanda 7435.

Ton yağlık ayçekirdeği üretimi yapılmıştır.

Bal üretim miktarının artırılarak üretici gelirlerinin artırılması hedeflenmektedir. İlimizde 2013 yılında

270 işletmede bulunan 14200 adet kovandan toplamda 148 ton bal üretimi gerçekleşmiştir.

Küçükbaş hayvan yetiştiriciliği ülkemiz bitki örtü- sü, arazi eğimi, yükseklik, yağış rejimi, mera mülkiyeti gibi kriterler bakımından uygun olduğundan küçük- baş hayvan sayısının, artırılması hedeflenmektedir.

Bu amaçla kurulan küçükbaş hayvan kayıt sistemi üzerinden birim hayvan başına destekleme ödemesi yapılmaktadır. İlimizde 2013 yılında 103.933 adet kü- çükbaş hayvan bulunmaktadır.

Avcılık yoluyla doğada meydana gelen tahribatın önlenmesi için ülkemizdeki göl ve göletler yavru ba- lık ile balıklandırılmaktadır. Balıklandırma çalışmaları ile iç su kaynaklarımızın verimli bir şekilde kullanı- larak yavru balık bırakılan su kaynaklarından sürdü-

rülebilir fayda sağlanması ve balık popülasyonunun artırılması hedeflenmektedir. Balık stoklarını güç- lendirmek amacıyla su kaynaklarına bırakılan yavru balık sayısını ifade eder. İlimizde 2013 yılında 2 adet gölete 2.000 adet pullu sazan bırakılmıştır.

Üretilen sütün hijyenik ve uygun koşullarda ruh- satlı işletmelerde işlenerek izlenebilmesi ve süt arzın- da oluşabilecek istikrarsızlığın önlenmesi hedeflen-

mektedir. İlimizde 2013 yılında 76.244 ton süt kayıt edilmiştir.

Doğal afetlerden % 40 ve üzeri zarar gören ve bu zararlarını tarım ve tarım dışı gelirleri ile karşılayama-

yan üreticilerin hasarlarının tespit edilerek karşılan- ması hedeflenmektedir.

İlimizde yetiştirilen yem bitkilerinin üretimini ar- tırmak, sektörün hammadde ihtiyacını karşılamak hedeflenmektedir. Bu kapsamda fiğ, yonca, korunga

yeşil ot ve silajlık mısır üretim miktarını ifade eder.İli- mizde 2013 yılında 14.940 da. alanda toplam 23.687 ton yem bitkisi üretimi gerçekleşmiştir.

3 Sözleşmeli üretim yapan üretici sayısı( kişi) 20 25 25 30 30

Sözleşmeli üretim yaygınlaştırılarak arz talep den- gesini sağlamak ve tarıma dayalı sanayinin ihtiyacı olan hammaddenin kesintisiz temin edilmesi hedeflenmektedir. Sözleşmeli bitkisel üretim yapan üretici

sayısını ifade eder. İlimizde 2013 yılında sözleşmeli üretim yapan çitçi sayısı 20 kişi olup, 12 sözleşmeli çiftçi 1.401 da alanda aspir, 8 sözleşmeli çiftçi 815 da. alanda çeltik üretimi yapmıştır.

(41)

Gıda işletmelerine yapılan resmi kontrollerin sa- yısıdır. Bakanlığımız, gıda güvenilirliğini sağlamak amacıyla, risk esasına göre, ön bildirim gereken hâller dışında, önceden haber verilmeksizin, yıllık denetim programları, şüphe, şikâyet, ihbar, inceleme, izlenebi-

lirliğin sağlanması, izleme, gözetim ve tetkik amacıyla 81 İl Müdürlüğü ve yetkilendirilmiş İlçe Müdürlükle- rinde görevli Kontrol Görevlisi ile kontrol hizmetleri yürütülmektedir.İlimizde 2013 yılında gıda işletmele- rinde toplam 1.641 adet denetim gerçekleştirilmiştir.

2 Yem işletmelerinde yapılacak kontrol

sayısı (adet) 60 65 70 80 100

Performans Hedefi-4

Gıda güvenilirliğinin sağlanması için yapılacak ça- lışmalarda tüm taraflarla işbirliği yapılarak güvenilir gıda bilincinin toplumun tüm kesimlerince benimsenmesi son derece önemlidir. Bu nedenle, “çiftlikten sofraya” anlayışı ile tamamlayıcı ve etkin bir gıda ve yem denetiminin sağlanması yoluyla tüketiciye güve- nilir gıda arzının temini, tüketici menfaatinin ve top-

lum sağlığının en üst seviyede korunması ve sektör- de haksız rekabetin önlenmesi Bakanlığımızın temel yaklaşımıdır. Gıda ve yem maddelerinin hasadından tüketimine kadar ortaya çıkacak sorunların çözülme- si, işleme, muhafaza, metot ve teknolojilerinin gelişti- rilmesi, kalite kriterleri ve analiz yöntemlerinin belirlenmesi konularında araştırmalar yapılacaktır.

Stratejik Amaç 2. Üretimden tüketime kadar uluslararası standartlara uygun gıda güvenilirliğini sağlamak.

Stratejik Hedef 4. Gıda ve yem kontrol hizmetlerinin etkinliğini artırmak

Performans Hedefi 4. Gıda ve yem kontrol hizmetlerinin etkinliğini artırmak

1 Gıda işletmelerinde yapılacak kontrol

sayısı(adet) 1.750 1.800 1.850 2.000 2.150

Yem işletmelerinde yapılan resmi kontrollerin sa- yısıdır. Yem üretim işletmeleri, kendi yemini üreten çiftlikler ile yem depolama ve satış yerleri yıllık hazır- lanan kontrol planı dahilinde teknik ve hijyen şartları ve mevzuatta belirtilen diğer hususlar bakımından kontrol edilir. İlimizde 2013 yılında il genelinde bulu- na 37 yem işletmesinde yapılan kontrol sayısıdır.

Bakanlığımızın yıllık yem kontrol planı dahilinde toplam 51 adet denetim gerçekleştirilmiştir. 5996

sayılı kanunun yürürlüğe girmesiyle riske dayalı denetim sistemine göre denetim yapılacaktır. Riske dayalı denetim sistemine göre yem işletmelerinde belirlenen denetim sayısı yaklaşık yılda 1 denetimdir.

Ayrıca yapılan eğitimler sonucu işletmelerin mevzu- ata uygunluğunun artması beklendiğinden; İlimizde bulunan 37 adet yem işletmesinin denetim sayısı 60 olarak hedeflenmiştir.

Üretilen ve satışa arz edilen yemlerin denetiminin sağlanabilmesi amacıyla uygulamaya konulan Yıllık Yem Kontrol Planı doğrultusunda, İl Müdürlüklerince yıllık olarak gerçekleştirilen numune sayısının hedef- lenen yıllık numune sayısına oranıdır. İlimizde 2013

yılında 55 adet yem numunesi alımı planlanmış olup 55 numune incelenerek 7 işletmeye cezai işlem uy- gulanmıştır.2014 yılında 75 adet numune alımı hedeflenmektedir.

3 Planlanan yem numune alımlarının

gerçekleşme oranı (%) 100 100 100 100 100

4 Planlanan gıda numune alımlarının

gerçekleşme oranı(%) 100 100 100 100 100

5 174 alo gıda hattına yapılan başvurula-

rın sonuçlandırılma oranı (%) 100 100 100 100 100

6 Eğitim alan kontrol görevlisi sayısının toplam

kontrol görevlisi sayısına oranı(%) 100 100 100 100 100

Gıda denetim ve kontrollerinde yıllık gıda kontrol planı ve İl Müdürlüğümüzce yapılan yıllık numune alım planları ile üretilen ve piyasaya arz edilen gıda- lardan numunelerin alınması planlanmaktadır. Plan- lanan numunelerin gerçekleşme oranı kontrollerin

planlanan doğrultuda yürütülüp yürütülmediğini göstermektedir. 2013 yılında 13 adet gıda numunesi alımı planlanmış ve 13 adet numune alınmış olup

%100 gerçekleşme sağlanmıştır.

2014 yılında 55 numune alımı hedeflenmektedir.

Tüketicilerin her türlü ihbar, şikayet, eleştiri, bilgi edinme talep ve önerilerini kolaylıkla iletebilmesi ve taleplerinin en kısa zamanda etkin bir şekilde yerine getirilebilmesi amacıyla 174 Alo Gıda Hattı kurulmuş- tur. Bu yolla gelen başvurular değerlendirilmekte ve gerekli durumlarda kontroller gerçekleştirilmektedir.

174 Alo Gıda Hattına yapılan başvurulardan sonuç- landırılanların, toplam başvuru sayısına oranı hattın işleyişindeki etkinliğin ölçülmesini sağlayacaktır. İli- mizde 2013 yılında 174 Alo Gıda hattına 365 şikayet kaydı yapılmış ve %100 sonuçlandırma yapılmıştır.

Konu ile ilgili 17 adet yasal işlem yapılmıştır

Gıda kontrol ve denetiminde görev alan personelin yıl içerisinde aldığı eğitim sayısı, yaptığı kontrol görevinin mevzuatı ve tekniği hakkında bilgi ve be- cerilerini geliştirdiğini ifade ettiğinden standardize

olmuş bir kontrol faaliyeti sağlayacaktır.2013 yılında il ve ilçelerde kontrollerde bulunan 17 personele eği- tim verilmiştir.