Sene başından 17 Mart’a kadar 13.39% artış kaydeden altın fiyatları; 6 Ekim’e kadar neredeyse kazancı sıfırlayarak 11.71%’lik düşüş kaydetmişti. Senenin başında Rusya – Ukrayna gerginliği ve jeopolitik riskler sebebi ile yatırımcıların güvenli limanlara yönelmiş olması ve FED’in faiz artırımının henüz zamanı olmadı- ğını belirtmesi ile yukarı yönlü giden altın fiyatları; sonrasında piyasaların jeopolitik risklere alışması; bu- nun yanı sıra Çin ve Hindistan gibi altın talebinde önemli pay sahibi ülkelerde talebin düşük seyretmesi;
Amerika’nın ikinci çeyrek toparlanmasının kötü hava koşulları sebebi ile kötü gelen ilk çeyrekten daha iç açıcı olması ve ayrıca FED’in parasal genişlemeyi bitirmesinin ardından faiz artırımının da hızlıca geleceği yönündeki beklenti gibi sebeplerle altın fiyatları yönünü aşağı çevirmişti.
Altın fiyatları, her emtiada olduğu gibi arz-talep dengesi dinamikleri; güvenli liman olarak tanımlandığın- dan jeopolitik riskler ve Amerikan ekonomisinin gidişatı ve Amerikan Dolarının değeri üzerinden fiyatlanı- yor. Ayrıca Merkez Bankalarının rezervde tuttuğu altın stokları da bir faktör olarak tanımlanabilir.
Arz – Talep Dengeleri
Dünya Altın Konseyi Ağustos ayında yayınladığı raporunda Çin ve Hindistan’da yaşanan talep düşüklüğü öncülüğünde ikinci çeyrekte global altın talebinin %16 düşüş gösterdiğini kaydetmişti.
2013 senesindeki düşük altın fiyatlarından sonra Çin’de 2014 senesinde altın ve mücevher talebi hem fiyatlardaki düşüşün devamının gelmemesi hem de anti-yolsuzluk kampanyalarının etkisi ile mücevher alışverişinin hacminin azalması sonucu bu sene ilk yarıda 52% düşüş gösterdi. Çin 2013’te global altın ta- lebinde 28%’i oluşturdu. Dolayısıyla Çin’de iç talebin düşüklüğü global talepte de düşüklüğe sebep olabili- yor. Ancak Dünya Gold Konseyi’ne göre Çin’de alıcıların refah düzeyinin daha da yükselmesi ile 2017 se- nesine kadar 25% yükseliş gösterecek. Dolayısıyla kısa vadede talepte düşüklük ile fiyatlarda düşüşün de- vamı; uzun vadede ise artış etkisi yaratabilir.
Altın Haftalık Temel/Teknik Görünüm
Hindistan’da ise seçimler ve ithalat konusunda uygulanan yasal sınırlamalar sonucu talepte düşüş görül- dü. Hindistan da 2013 senesinde global talebin 25%’ini oluşturdu. Cari Açıkta genişlemeyi engellemek amacıyla Hindistan’da geçen sene ithalat konusunda sınırlamaların uygulanmasının ardından kaçakçılık sorunu baş gösterince yurt dışından külçe altın satın alınmasına izin verilmişti. Ancak düşen fiyatlarla Hin- distan’ın altın ithalatı Ekim ayında neredeyse dörde katlanmış durumda. Dolayısıyla aynı Çin’de olduğu gibi kısa vadede talepte düşüklük ile fiyatlarda düşüş uzun vadede ise artış etkisi yaratabilir.
Bu sene Amerikan ve İngiltere ekonomisindeki toparlanma ise altın talebini yine düşüşe itti. Sene başın- dan beri talepteki bu düşüklük altın fiyatlarındaki aşağı yönlü hareketi destekledi.
Grafik 1: Çin Altın Rezervleri Grafik 2: Hindistan Altın Rezervleri
Merkez Bankaları Rezervleri
Merkez Bankalarının enflasyonu hedge etmek amacıyla rezervde tuttuğu altın miktarı 2013 senesi sonun- da toplam altın varlığının beşte birine denk gelen 30,500 ton civarı idi. 1999 senesinde Euro bir para biri- mi olarak ortaya çıktığında Euro’ya güveni henüz oluşturamadan Avrupalı yatırımcıların güvenli liman ola- rak altına aşırı yönelmelerini önlemek adına ECB ve 20 diğer Avrupa ülkesi merkez bankalarının yükse oranlarda altın satmamak üzere imzaladığı anlaşma 27 Eylül 2014 tarihinde üçüncüye yenilendi. Dolayısıy- la Merkez Bankaları önümüzdeki beş sene içerisinde alışılmışın dışında miktarlarda altın satmayacaklar.
Değişen bir durum olmadığı için merkez bankalarında tutulan altın rezervleri altın fiyatlarında dalgalanmaya sebep olmayacaktır.
Peki ne oldu da altın geçtiğimiz günlerde tekrardan yukarı yönlü harekete başladı?
Amerikan dolarının değeri:
Bahsettiğimiz gibi Amerikan ekonomisindeki toparlanma; FED’in tahvil alım programını Ekim sonunda ya- pılacak son bir $15 milyar Dolarlık bir kesinti ile bitirecek olması ve sonrasında yatırımcıların faiz artırımı beklentisi ile Dolar Endeksi’ndeki yükselişe bağlı olarak altın fiyatlarında aşağı yönlü hareket baskın idi.
Ancak 16-17 Eylül’de gerçekleştirilen son FOMC toplantısının tutanaklarının açıklanmasının ardından Do- lar Endeksi’nde düşüş ve dolayısıyla altın fiyatlarında yukarı yönlü hareketlenme görüldü. 86,75 seviyeleri- ne kadar yükselen dolar endeksi tutanaklar sonrasında 84,93 seviyelerine kadar geri çekilme altın fiyatları ise 1,238 dolar seviyesine kadar yükseliş göstermişti.
FOMC toplantısının tutanakları FOMC üyeleri halihazırda görünen gerçekleri dile getirmiş olsalar da piya- saları salladı: Yavaşlayan küresel büyüme Amerikan ekonomisine dair büyüme beklentilerini de düşürür- ken; Amerikan Dolarındaki güçlenmenin de Amerikan ekonomisi için olumsuzluk yaratabileceğinin altı
çizildi. Dolayısıyla yatırımcıların Amerika’dan faiz artırımı konusundaki beklentilerini biraz ertelemeleri Amerikan dolarına alternatif olarak görülen altın yatırımcılarını tekrar güvenli limanlara yöneltti.
Amerika’dan geçen hafta gelen veriler de FOMC üyelerinin açıklamaları da karışık idi. Çarşamba günü Amerika’dan gelen kötü veriler sonrasında Dolar Endeksi’nde gerileme ve Altın fiyatlarında yükseliş görül- dü. ÜFE aylık bazda 0.1%’lik beklentinin altında –0.1%; yıllık bazda ise 1.8%’lik beklentinin altında 1.6% ola- rak açıklandı. Perakende Satışlar verisi de beklentilerin altında kaldı. Aylık bazda beklenti –0.1% iken –0.3%
olarak açıklanmasının ardından Dolar Endeksi 84,50 seviyesine kadar düşüş gösterdi ve Altın tarafında 1,249 Dolar seviyesine kadar yükselme görüldü. Perşembe günü ise İşsizlik maaşı başvuruları 264 Bin ile geçtiğimiz hafta açıklanan rakamdan 23 Bin kişi azalarak 264 Bin ile 14 yılın en düşük seviyesine geriledi.
Piyasalarda beklenti 290 Bin olacağı yönündeydi. İşsizlik maaşından yararlanmaya devam edenlerin sayısı ise bir önceki haftanın rakamına göre 7 Bin kişi artarak 2 Milyon 389 Bin olarak gerçekleşti.
Bu veriler istihdam piyasasındaki toparlanmaya dair olumlu veriler olarak kaydedildi. FOMC üyesi Plosser da Perşembe günkü faiz artırımı yanlısı olduğu konuşmasında mevcut istihdam durumunun tam istihda- ma yakın olduğunu ve FED’in faiz artırımına ihtiyaç duyacağı noktaya yaklaştığını savundu. Bullard da işgü- cü piyasasında kayda değer toparlanma görüldüğüne dikkat çekti.
FED üyelerinin bireysel açıklamaları ise faiz artırımının zamanlaması ve parasal genişlemenin bitişine dair karı- şık sinyaller vermeye devam ediyor. Geçen hafta başında açıklamalar yapan Chicago FED Başkanı Evans, faiz artışının, dünya ekonomisindeki zayıflık sürerken ABD’deki toparlanmayı alt üst edeceği korkusu varken, FED’in önündeki faiz kararlarında hata yapmamak için ihtiyatlı olacağını açıkladı. Faiz oranlarının 2016 yılı başına kadar artmayacağı düşüncesini de yineledi. Faiz artırımı yanlısı olan Plosser ise Perşembe günü yaptığı açıklamalarda ABD ekonomisinin faiz arttırımına hazır olduğunu ve düşük kalacak faizlerin enflas- yonu kontrolde sorun çıkaracağını ve Avrupa’daki yavaşlamanın ABD’yi çok da etkileyemeyeceğini belirtti.
Bullard da Perşembe günü yaptığı konuşmasında ABD ekonomisinin temellerinin sağlam olduğunu ancak
enflasyon beklentilerinin gerilediğini ve parasal gevşemeye devam edilebileceğini; sorunların Avrupa kay- naklı olmasına rağmen ABD piyasalarının da etkilendiğini belirtti. Bullard parasal genişlemeden çıkışı erte- leme ihtimalini düşünmeleri gerekebileceğini dile getirdi. Yellen ise Cuma günü yaptığı konuşmasının te- ması ekonomik fırsatlar ve eşitsizlik konuları idi. Yellen para politikası üzerine bir yorum yapmadı.
Kısacası faiz artırımının zamanlamasına dair kesin bir tahminde bulunmak imkansız. Ancak FED tahvil alımını Ekim ayı sonunda bitirme planını ötelese de uzun vadede Amerika sıkılaştırma politikasına geçecektir. Perşem- be günü HSBC FED’in faiz artırımının 25 baz puan seviyesinde olmasa da 10-15 baz puan olarak gerçekle- şebileceği yönünde görüş bildirdi. Ancak FED faizleri az ya da çok ve er ya da geç arttıracak. Dolayısı ile altın fiyatları Amerikan Doları ile olan ilişki içerisinde uzun vadede çok önemli başka bir gelişme olmadığı süre- ce aşağı yönlü hareket edecektir.
Amerika’da geçen hafta Sanayi üretimi ise aylık bazda 0.4%’lik beklentinin üzerinde 1.0% olarak açıklandı, İmalat Üretimi ise 0.3%’lik beklentinin üzerinde 0.5% olarak gerçekleşti. Kapasite Kullanım oranı Eylül ayın- da yüzde 79.3 ile beklentinin üzerinde gerçekleşirken, Ağustos ayındaki oran yüzde 78.8’den yüzde 78.7’e revize edildi. Özellikle Avrupa’daki yavaşlamanın dünya genelini etkilediği ve global ekonomideki düşük büyüme beklentilerinin FED’in ABD için büyüme beklentilerini de etkilediği bugünlerde bu veriler Ameri- kan ekonomisine dair iyi sinyaller olarak kabul edilebilir. Plosser da konuşmasında Avrupa’daki resesyo- nun ABD ekonomisini pek de etkileyemeyeceğini belirtti. İyi gelen İstihdam ve Sanayi Üretimi verilerinin ardından 1,235-1,245 bandında hareketine devam etti.
Bu hafta Amerika tarafında veri akışına bakacak olursak en önemli veri seti TÜFE rakamları olacak. FED’in % 2’lik enflasyon hedeflemesi faiz artırımı için göz önünde bulundurulacak önemli indikatörlerden. Bu hafta Salı günü Zincir Mağaza Satışları, Şu anki Ev Satışları ve Mevcut Konut Satışları; Çarşamba günü TÜFE; Per- şembe günü Üretim PMI ve Konut Fiyat Endeksi, Cuma günü ise Yeni Ev Satışları takip edilecek ve altın fiyatlarında volatilite yaratabilecek verilerden.
Haftanın Ekonomik Takvimi:
Sonuç Olarak;
Altın fiyatlarında ABD faiz artırımını erteledikçe ve parasal genişlemeden çıkışı ertelemesi durumunda veya bazı ekonomik verilerin beklentileri karşılamadığı durumlardan yukarı yönlü hareketler gerçekleşecektir. Ancak uzun vadede FED’in faiz artırımı ve parasal gevşemeyi sonlandırması ile Amerikan dolarının daha da değer kazanma- sı beklentimizle paralel olarak altın ayı piyasasında diyebiliriz.
Bazı kurumlar altın fiyatlarında aşağı yönlü beklentilerini açıkladılar. Örneğin, Bank of America, 2014 yılı altın fiyat beklentisini %2.7 düşürerek 1,272 dolar/onsa; 2015 yılı altın fiyat beklentisini ise %10.9 düşürerek 1,225 dolar/onsa revize etti.
28-29 Ekim’de gerçekleşecek olan FOMC toplantısı altın fiyatları için takip edilecek önemli kararlara sahne ola- cak. Kısacası altının gidişatı için ABD para politikasını ve önemli ABD verilerini takip etmeye devam edeceğiz.
Altında kısa vadede yukarı yönlü hareket mümkün olabilir ancak uzun vadede ise Amerikan ekonomisinde to- parlanmaya ve sıkılaştırıcı para politikasına bağlı olarak aşağı yönlü hareket görülecektir.
Tarih Veri Önem Seviyesi Beklenti Önceki
21.10.2014 Zincir Mağaza Satışları (Yıllık) Düşük 3.9%
21.10.2014 Şu anki Ev Satışları (Aylık) Yüksek 5.10 Milyon 5.05 Milyon
21.10.2014 Mevcut Konut Satışları (Aylık) Orta 1.1% -1.8%
22.10.2014 TÜFE (Yıllık) Düşük 1.6% 1.7%
22.10.2014 TÜFE (Aylık) Orta 0.1% -0.2%
22.10.2014 Çekirdek TÜFE (Aylık) Yüksek 0.2%
22.10.2014 Çekirdek TÜFE (Yıllık) Orta 1.8% 1.7%
23.10.2014 İstihdam Talepleri (Haftalık) Yüksek 264 Bin
23.10.2014 Üretim PMI (Aylık) Düşük 57.3 57.5
23.10.2014 Konut Fiyat Endeksi (Yıllık) Düşük 4.4%
24.10.2014 Yeni Ev Satışları (Aylık) Yüksek 475 Bin 504 Bin
Teknik Görünüm
17.03.2014 tarihinde gördüğü yüksek seviye olan 1392 seviyesinden beri düşüş trendi içerisinde olan al- tın 1300 USD seviyesinin altında kaldığı sürece ayı piyasasında diyebiliriz. Ancak 1225 USD seviyesi üzerin- de var olan direnç seviyeleri 1253 USD ve 1270 USD seviyeleridir. Tepki hareketleri sonucu bu seviyelerin üzerinde fiyatlar satış fırsatı olarak değerlendirilebilir. Bu dirençlerin aşılması düşen trendi değiştirmez ve 1300 USD seviyesinin üzerine çıkılmadığı sürece düşen trend devam etmektedir. Fiyatların 1225 USD se- viyesinin altına inmesi durumunda ise satış baskısı artacaktır ve kısa pozisyon fırsatları değerlendirilebilir.
Aşağı yönlü bu hareketin devamında ise en son 6.10.2014 tarihinde görülen 1180 USD seviyesi tekrardan denenerek ikili dip formasyonu denenebilir.
Grafik 1: Altın Haftalık Teknik Görünüm
