Sevgili ‹SMMMO Ailesi,
E
rken seçim nedeniyle yaz›n nas›l geçti¤ini anlayamad›k.Sonbahar›n geldi¤ini de hava
s›cakl›klar›n›n düflmesi ancak bizlere hat›rlat›yor.
Ama bu size küresel
›s›nma, susuzluk tehdidini unutturmas›n. ‹SMMMO Yaflam olarak bu tehlike gündeminizden k›fl›n da düflmesin diye kapa¤›m›z›
‘susuzluk’ konusuna ay›rd›k. Türkiye’nin bir su politikas›n›n olmamas›
sivil toplum kurulufllar›n›
ve duyarl› akademisyenleri derin derin düflündürüyor.
Kamu otoritesinin de bu konuda üzerine düfleni yapmas›n› bekliyoruz.
Kamu gerekli tedbirleri al›rken bireyler de bir kenara çekilmemeli.
Bizlerin bireyler olarak da yapabilecekleri çok fley var. Bunu da kapak haber çal›flmam›zda bulacaks›n›z.
Küresel ›s›nma derken, hayat›m›z› yak›ndan etkileyecek bir çal›flma daha yap›l›yor bu
günlerde. Dergimiz elinizde oldu¤unda belki yeni Anayasa için sand›k bafl›nda olacaks›n›z.
Hükümetin anayasa konusundaki sivil hareketin elefltirilerine kulak t›kamamas›n›
Sahibi:
‹stanbul Serbest Muhasebeci Mali Müflavirler Odas› Ad›na Yahya Ar›kan
Kurtulufl Caddesi, No: 152 fiiflli- ‹STANBUL Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü:
Zehra Y›lmaz Ifl›lo¤lu
Kurtulufl Caddesi, No: 152 fiiflli- ‹STANBUL
Yay›n Türü: ‹SMMMO Yaflam; yaflam, kültür ve güncel haber dergisidir. Yerel süreli yay›nd›r. ‹ki ayda bir yay›mlan›r, 23.000 adet bas›l›r ve ‹SMMMO üyelerine ücretsiz gönderilir.
Dergimizde yer alan yaz›lar›n sorumlulu¤u yazarlar›na aittir.
Yönetim Yeri ve Yaz›flma Adresi Kurtulufl Caddesi, No: 152, fiiflli - ‹STANBUL Telefon: (0212) 315 84 00, Faks: (0212) 343 47 80 e-posta: basin@ismmmo.org.tr
Bas›ld›¤› Yer:
TOR OFSET SANAY‹ VE T‹CARET L‹M‹TED fi‹RKET‹
‹mam Çeflme Caddesi No: 26/2 Ayaza¤a/fiiflli/‹STANBUL Telefon: (0212) 332 08 38 (pbx) Faks: (0212) 332 08 39 tor@torofset.com.tr
Yay›na Haz›rlayanlar:
Hasan S. Kesero¤lu Ayflegül Emir Defne Do¤an
‹lke Balkan Gülflen Kandemir Leyla Y›ld›r›m
e-posta: yasamdergi@gmail.com Görsel Yönetmen:
Tülay Do¤an Uzunkaya
Eylül/Ekim 2007 <
www.istanbulsmmmodasi.org.tr
Eylül/Ekim 2007 < ‹SMMMO YAfiAM3<
mesajlar› önemsiyoruz.
Sanat dünyas›ndan ise dergimize bu say›da son dönemin baflar›l›
oyuncular›ndan Oktay Kaynarca konuk oluyor.
Baflar›ya giden yolun tesadüflerle dolu olmad›¤›n› anlatan
Kaynarca’n›n söyleflisini de keyifle okuyaca¤›n›z›
tahmin ediyoruz.
Lezzet sayfalar›m›zda Türkiye’de Çin mutfa¤›na artan ilgiyi, e¤itim
sayfalar›m›zda okul öncesi e¤itimin önemini, sa¤l›k sayfalar›m›zda da ofis hastal›klar›n› inceledik.
Tabii bu kadarla s›n›rl›
de¤il içerik bilgilerimiz…
Bu say›m›zda ilk kez sizden gelen mektuplara yer verdik. Bize öneri ve elefltirilerle yön gösteren de¤erli meslek
mensuplar›m›za teflekkür ediyoruz. Bize
yasamdergi@gmail.com adresinden her türlü de¤erlendirmelerinizi ve önerilerimizi ulaflt›r›rsan›z memnun oluruz.
Zor kazand›klar›m›z› kolay kaybetmeyece¤imiz, ayd›nl›k günler diliyorum.
Sevgiyle kal›n dostlar…
Yahya Ar›kan
diliyoruz. Biz TÜRMOB’a ba¤l› odalar olarak diyoruz ki, 'Laik, sosyal, hukuk devleti' ilkesinin ödünsüz olarak yaflama
geçirilmesini sa¤layan bir anayasa yap›lmal›."
‹SMMMO Yaflam, dosya konusunda yine günümüz yaflam›na dair bir konuyu ele al›yor. Modern insan›n güzellik u¤runa yapt›¤›
kiflisel harcamalar›n boyutlar›n›
sayfalar›m›zda bulacaks›n›z.
Konuklar›m›z aras›nda kimler yok ki… Camiam›z›n yak›ndan tan›d›¤› bir isim olan YMM Hüseyin Perviz Pur, hobilerini ve
hikayesini ilk kez
‹SMMMO Yaflam’a anlatt›.
Cumhuriyetin kazan›mlar›na sahip ç›kmak isteyenler için simge haline gelen gazeteci yazar Emin Çölaflan ile yap›lan bir söylefliyi de dergimizde yay›nl›yoruz.
Bu söylefli 22 y›l Hürriyet gibi dev bir markan›n alt›nda ba¤›ms›z bir flekilde yaz›lar›n› kaleme alan bir ustan›n son aylarda
Türkiye’nin gözü önünde
yaflad›klar›n›
anlat›yor. Sat›r aralar›n› dikkatle
okuman›z›
öneriyoruz. Zira Türkiye’nin
gelece¤i aç›s›ndan
bu
DANIfiMA KURULU Yahya Ar›kan, Yücel Akdemir,
‹smail Hakk› Baliç, Kenan Bu¤a, Erol Demirel, Mehmet Eren, Hüseyin F›rat,
Coflkun Kolso, Tayyar Güler, Asl› Hanife Gültekin, Mustafa Gürses, Atiye Göreke, Hasan Ild›r, Hüseyin Kaleli,
Necati Kalkan, Turgay Kanarya, Osman Kavrak, ‹lhan K›rcao¤lu,
fienol Kokal, Habib Kullukcu, Hac› Reflit Küçük, Kaz›m Mermer, Erol Öngen, Leyla Özbay, Arif Özdemir,
Mehmet ‹hsan Yalç›n, Serpil Zorbozan
Ya¤murlar bafllasa da susuzlu¤u unutma lüksümüz yok.
Uzmanlar as›l susuzlu¤un 2008’de yaflanaca¤› yönünde uyar›da bulunuyor. TEMA, Anayasa’ya sular›n devletin gözetim ve yönetimi alt›nda oldu¤u yönünde bir hüküm konulmas›n› ve acilen ‘Su Çerçeve Yasas›’ ç›kart›lmas›n› talep ediyor.
14
KapakBir su politikam›z bile yok!
‹SMMMO YAfiAM > Eylül/Ekim 2007
> 4
24
DosyaGüzellik aflk›na
Güzellik endüstrisi, yaflam
kalitesi, moral ve motivasyonu art›ran güzelleflme rüyas›n› gerçeklefltirmek için ifl bafl›nda. Dünyada 200 milyar dolar, Türkiye’de 2 milyar dolar güzellik u¤runa harcan›yor. Bu rakam›n ço¤u kad›nlara ait olsa da, metroseksüel erkekler de pazar›n yeni itici gücü…
20Röportaj
EM‹N ÇÖLAfiAN Emin Çölaflan 30 y›ll›k meslek hayat›n›n 22 y›l›n› geçirdi¤i Hürriyet’ten 1.5 ay önce kovuldu.
Kalemi keskin bir gazeteci olan Çölaflan, iktidardan müthifl
bask› gördü¤ünü ve yazd›klar›
yüzünden kovuldu¤unu söylüyor. Çölaflan, istese de
yazamad›klar›n›, ekim ay›
içinde piyasaya ç›kacak
‘Kovulduk ey halk›m, unutma bizi’ isimli
kitab›nda anlatmaya haz›rlan›yor.
0662. gün
Yaz gündemine oturan olaylar...
10Zirvedekiler HÜSEY‹N PERV‹Z PUR On parma¤›nda on marifet...
YMM, Vergi Konseyi Üyesi,
‹stanbul YMM Genel Sekreteri, yazar, flair, koleksiyoner… Ve daha fazlas› Hüseyin Perviz Pur. ‹kinci kitab›n›n heyecan›n›
yaflayan Pur ile mesle¤ine katk›lar›n› konufltuk.
‹SMMMO Yaflam’da...
36Ailem 38E¤itim 40Sa¤l›k 42Evim evim 44Dostlar›m›z 46Moda 48Lezzet
56Kültür Sanat
58Sinema
60Kitap 62Teknoyaflam 64Mizah 66Bulmaca
08
‹SMMMO’dan HaberlerTürk Ticaret Kanunu sözünüzü tutun
Muhasebe camias›, yaklafl›k 50 y›ld›r yürürlükte olan ve günün ihtiyaçlar›n› karfl›lamaktan uzak kalan Türk Ticaret Kanunu'nda de¤ifliklik tasar›s›n› takip etmeye devam ediyor. Son olarak TÜRMOB Genel Baflkan Yard›mc›s› ve
‹SMMMO Baflkan› Yahya Ar›kan, yaklafl›k 50 y›ll›k Türk Ticaret Kanunu’nu (TTK) de¤ifltiren tasar›n›n Meclis’te oldu¤unu an›msatarak 60. hükümete yasa de¤iflikli¤ini gündeme almas› ça¤r›s› yapt›.
30
Yaflam›n PortresiEvden ç›k›p oyuncu olunmaz
Oktay Kaynarca, oyunculu¤un çok emek isteyen bir meslek oldu¤unu söylüyor. Kaynarca
"En büyük hayalim, tekneyle bir y›l her fleyden uzaklafl›p, bir sene boyunca yaz›p, üretip;
güzel bir senaryo ile geri dönmek" diyor.
50Gezi Hong Kong ve Mardin 34Kariyer Kariyer renklendi...
28 Renkli Yaflam Dr. AHMET KAVAK Hayat›n›n KDV’si fliir oldu... Kim demifl, rakamlarla m›sralar yan yana gelmez diye… Hayat›n› rakamlara veren Dr. Ahmet Kavak, yar›m as›rd›r fliir yaz›yor. Vergi ile ilgili onlarca kitap yazan Kavak’›n, 5 de fliir kitab›
bulunuyor.
Benim önerim; ‹SMMMO’ya kay›tl› üyelerimizin fliir, f›kra, hikaye gibi edebi çal›flmalar›n›n derginizde yay›nlanmas›. Yeni derginiz için böyle bir çal›flma düflünürseniz size fliirlerimi gönderebilirim. ‹lginize teflekkür eder, iyi çal›flmalar dilerim.
Celal Ütebay / SMMM
***
Ben aktif muhasebecili¤i 2005 y›l›nda b›rakmak zorunda kald›m. Kulak rahats›zl›¤›m var. ‹nsanlarla iletiflimde zorlanmaktay›m.
Büromu kapat›p, aktif muhasebecili¤e veda etmek zorunda kald›m.
“Y›ld›zlar›m" isimli bir fliir kitab›m ve henüz
yay›nlanmam›fl öykülerim var. Yaflam dergisinin
"hobilerin, ilgi alanlar›n"
bölümünün ilgisini çeker mi bilmiyorum?
Cemal Çelik / Serbest Muhasebeci
***
Genelde mesle¤imiz yo¤un bir ifl süreci gerektirdi¤i için k›s›tl› bir sosyal yaflant›m›z var. Yaflam Dergisi arac›l›¤›yla, meslektafllar›m›z›n aktivitelerini takip
edebilmek hem bizim hem de meslek mensuplar›m›z aç›s›ndan büyük mutluluk.
Halk müzi¤i ve türkülerle ilgilenen bir meslektafl›n›z olarak türküler üzerine sohbet etmek ve birkaç name dinlemek isterseniz
beklerim.
Murat Keskin /SMMM
***
Yaflam Dergisi bizim için adeta bir nefes alma bahanesi. Dergimizde özellikle fliir ve sunuculuk hobilerim aç›s›ndan yer almak ve meslektafllar›mla paylaflmak isterim. ‹lginiz için teflekkürler…
Fatih Ayd›n / SMMM
***
Samimiyetle belirtmeliyim ki dergi bir harika… Ba¤l›
oldu¤um meslek kurulufluna ait bir dergi olmas› da beni ayr›ca gururland›r›yor.
Eme¤i geçen, baflta Baflkan›m›z Say›n Yahya Ar›kan olmak üzere, tüm meslek mensubu arkadafllar›m› tebrik ediyorum.
Dergide baflar›l› meslek mensuplar›n›n
biyografilerine daha s›k yer verilmesini temenni ederim.
Ifl›kay Korkmaz/ SMMM
***
Gezi yaz›n›zda Roma’y›
yazm›fls›n›z. Bafll›¤› da
‘dünyan›n baflkenti’.
Dünyan›n baflkenti
‹stanbul’dur; Roma de¤il.
Bizim kültürümüzde tan›tacak yer mi kalmad› da Roma’ya gittiniz… Pardon yoksa siz Türk de¤il misiniz?
Bahad›r Demir/ Meslek mensubu
***
Yaflam dergimizin kapaktan sonraki ilk sayfas›nda Baflkan Yahya Ar›kan' ›n yar›m boy bir foto¤raf› var.
Bu foto¤raf›n belli sürelerde güncellenmesi daha hofl olur diye düflünüyorum.
‹SMMMO baflkanl›¤› biraz da vitrin demek.. Bu ifl; etki- tepki meselesi. Baflkan nas›l giyiniyorsa, üyeler de benzer biçimde giyinmeye çal›fl›yor.
Her geçen gün daha da güzelleflen yay›nlar›n›z›n devam› dile¤iyle…
Suat Özkaplan/ Meslek mensubu
OKURLARIMIZA
‹SMMMO Yaflam Dergisi’ne öneri ve elefltirileriniz için teflekkür ederiz.
Bizimle de¤erlendirmelerinin yan› s›ra çal›flmalar›n› da paylaflan okurlar›m›za bundan sonraki say›lar›m›zda yer verece¤iz. Bizlere
yasamdergi@gmail.com adresinden ulaflabilirsiniz.
okurdan
Merhaba Yaflam Dergisi yetkilileri,
Eylül/Ekim 2007 < ‹SMMMO YAfiAM
5<
62.gün
Anayasa kampanyas›
bafllatan D‹SK, KESK, TMMOB, TTB, TÜRMOB, Türkiye Difl Hekimleri Birli¤i ve Türkiye Eczac›lar›
Birli¤i, kampanyay› 14 Eylül 2007 tarihinde düzenlenen bir bas›n toplant›s›yla kamuoyuna duyurdu. Gazeteciler Cemiyeti Konferans Salonu'nda yap›lan bas›n toplant›s›nda, yeni anayasa konusunda meslek
örgütlerinin temsilcileri üçer
dakikal›k konuflmalarla kendi örgütlerinin anayasa üzerine beklentilerini kamuoyuyla paylaflt›lar.
TÜRMOB Genel Baflkan Yard›mc›s› Yahya Ar›kan, anayasa de¤ifliklik tasla¤›
konusunda hükümetin politik kayg›larla hareket etmemesi gerekti¤ini söyledi.
Ar›kan, yapt›¤› aç›klamada,
"Öncelikle dile¤imiz; 'laik, sosyal, hukuk devleti'
ilkesinin ödünsüz olarak yaflama geçirilmesinden
yana bir anayasad›r" dedi.
LA‹KL‹⁄‹ ZAYIFLATIYOR Örgüt temsilcilerinin konuflmalar›n›n ard›ndan
Prof. Dr. ‹brahim Kabo¤lu bir sunum yapt›.
"Anayasan›n temel kurallar› ile eflitlik, özgürlük ve insan
onurunu temel
alaca¤›m›z ön bilgilerini ortaya koyduk. Anayasa, sosyal devleti
uygulamaya geçirici bir özellik tafl›mal›"
fleklinde konuflan Kabo¤lu, ‘Prof. Ergun Özbudun önderli¤inde haz›rlanan yeni Anayasa tasla¤›ndaki hükümler, laikli¤i güçlendiriyor mu, zay›flat›yor mu?’ fleklindeki soruyu flöyle yan›tlad›:
"Laikli¤i güçlendirici bir husus göremedim. Bu taslakta laiklikten çok dinsel alan›n güçlendirilmesi söz konusu. Yani laiklik ile din aras›ndaki terazide dinsel alana vurgu yap›ld›¤›n› ve bu alan›n güçlendirildi¤ini görüyoruz."
Anayasa tart›fl›l›yor
A
KP'nin 22 Temmuz genel seçimlerinden büyük bir zaferle ç›kmas› ve Abdullah Gül'ü Cumhurbaflkan›seçtirmesinin ard›ndan iktidar partisinin yeni anayasa için çal›flmalara bafllamas›, kamuoyunda büyük tart›flmalara neden oldu. Bilkent
Üniversitesi'nden Prof. Dr.
Ergun Özbudun baflkanl›¤›ndaki 6
akademisyenin oluflturdu¤u Bilim Kurulu, Sapanca'da tasla¤› flekillendirdi.
Taslaktaki son sözü ise AKP hükümeti söyleyecek...
"‹badet, dini ayin ve
törenlerin demokratik ve laik Cumhuriyeti ortadan kald›rmaya dönük faaliyetler biçiminde yap›lamayaca¤›na"
iliflkin hükmünün kald›r›lmas› öngörülen taslakta üniversitede türban serbestisi getiren öneriler ise en çok tart›fl›lan madde oldu.
Bu konuda görüfl birli¤ine var›lamazken konunun Baflbakan Tayyip Erdo¤an '›n karar›na b›rak›lmas›
benimsendi. Anayasan›n 42.
maddesinde Türkçe d›fl›nda bir dille e¤itim yap›lmas›n›n yasayla belirlenmesi hükmü ise kabul edildi. "Anayasan›n de¤ifltirilemez ve
de¤ifltirilmesi teklif edilemez"
‹SMMMO YAfiAM > Eylül/Ekim 2007
> 6
maddeleriyle ilgili de¤ifliklik önerilerinin AKP'nin yetkili organlar›nda yeniden de¤erlendirilece¤i belirtiliyor. Bu süreçte rektörler, ifl dünyas›, muhalefet ve pek çok sivil toplum kuruluflu laiklik ilkesinin korunmayaca¤›
kayg›lar›n› dile getiriyor.
S‹V‹L TEPK‹
Özgür demokratik bir Türkiye Yolunda Yeni
T
ürkiye, özellikle geçen y›ldan bu yana 11.cumhurbaflkan›n›n kim olaca¤›n› tart›fl›yordu.
Belirsizlik 28 A¤ustos'ta son buldu. TBMM'de Cumhurbaflkanl›¤› için yap›lan ve CHP'nin kat›lmad›¤› 3. tur oylamada 339 oy alan Abdullah Gül, 11.
Cumhurbaflkan› seçildi.
Abdullah Gül’ün
Cumhurbaflkan› olmas›yla birlikte Çankaya Köflkü’ne de ilk kez türbanl› bir first lady ç›km›fl oldu. Gül'ün Milli Görüfl kökeni, efli Hayrünnisa Gül'ün türbanl› olmas›,
tart›flmalar› da beraberinde getirdi. 8. Cumhurbaflkan›
Turgut Özal, 9.
Cumhurbaflkan› Süleyman Demirel ve 10.
Cumhurbaflkan› Ahmet
Necdet Sezer 'in ant içme törenlerine dönemin Genelkurmay baflkanlar›
ile kuvvet komutanlar›
kat›l›rken, Gül için yap›lan yemin törenine
Genelkurmay Baflkan›
Orgeneral Yaflar Büyükan›t ile kuvvet komutanlar›n›n kat›lmamas› dikkat çekti.
Gül'ün cumhurbaflkan›
seçilmesi d›fl bas›nda da büyük yank› buldu.
"Gül'ün yeni
Cumhurbaflkan› olmas›
laikli¤e bir darbe"
fleklindeki yorumlar, yurtd›fl›nda Türkiye'de farkl› bir dönemin bafllayaca¤› fleklindeki de¤erlendirmelerin temeli oldu. Tüm bu geliflmelerin d›fl›nda ayr›ca 21
Ekim'deki anayasa de¤iflikli¤i paketi
referandumundan ç›kacak
karar Abdullah Gül’ün görev süresini etkileyecek ciddi sonuçlar bar›nd›r›yor.
Referandumda "Evet"
ç›karsa baz› hukukçulara göre Aral›k’ta
cumhurbaflkanl›¤› seçimi olacak. Seçim yap›lmasa bile de¤ifliklik gere¤i Cumhurbaflkan›’n›n görev süresi 5 y›la iniyor.
Çankaya'da Gül dönemi
VETOLU
BÜROKRATLAR TEK TEK
ATANIYOR
Eylül/Ekim 2007 < ‹SMMMO YAfiAM
7 <
Abdullah Gül'ün Cumhurbaflkan›
seçilmesiyle birlikte 10.
Cumhurbaflkan› Sezer’in kararnamelerini iade etti¤i bürokratlar için yeniden atama dönemi bafllat›ld›. Gül, Sezer’in 2 kez veto etti¤i fiahabettin Harput’un
‹çiflleri Bakanl›¤› Müsteflarl›¤›’na atanmas›n› onaylad›. Harput, fianl›urfa Valili¤i s›ras›nda irticai bir çizgi izledi¤i suçlamalar› nedeniyle merkeze al›nm›flt›. Harput’un valili¤i s›ras›nda Suruç ilçesinde fievki ‹mam K›z Kuran Kursu aç›l›fl›nda kendisini dinleyenleri "Kuran etraf›nda toplanmaya ça¤›ran" konuflmas› da genifl yank› bulmufltu. ‹ki ayd›r bofl olan Milli Güvenlik Kurulu (MGK) Genel Sekreterli¤i’ne Türkiye’nin Atina Büyükelçisi Tahsin Burcuo¤lu atand›. Burcuo¤lu'nun ad› daha önce MGK Genel Sekreterli¤i için Sezer'e önerilmifl, ancak Köflk taraf›ndan geri çevrilmiflti. Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlü¤ü’ne vekalet eden Naci A¤bal da bu göreve asaleten atand›. A¤bal'›n Kamu ‹hale Kurumu Baflkanl›¤›'na atanmas› ise Sezer'den dönmüfltü. Kararnamesi Köflk'ten dönen bir baflka isim olan ve asaleten atanamad›¤› görevi vekaleten yürüten Maliye Teftifl Kurulu Baflkan Vekili Cemal Boyal› da bu göreve asaleten atand›.
ABD'deki 11 Eylül sald›r›lar›n›n y›ldönümünde baflkent Ankara büyük bir facian›n efli¤inden döndü. S›hhiye Pazar›
yan›ndaki Kurtulufl Kapal› Otopark›'nda
"patlay›c› madde yüklü'' bir arac›n oldu¤u ihbar› üzerine harekete geçen polis, dedektör köpeklerin yard›m›yla otoparka b›rak›lm›fl patlay›c› yüklü bir minibüs belirledi. Minibüste bulunan üç cep telefonunun bombada anahtar sistemi olarak kullan›lacak flekilde düzenlendi¤i ve bunun PKK'n›n kulland›¤›
bir yöntem oldu¤u belirlenirken Ankara Valili¤i, patlay›c›lar›n, daha önce Mersin ve fi›rnak Uludere'de terör örgütü PKK'ya karfl› yürütülen operasyonlarda ele geçen malzemelerle örtüfltü¤ünü aç›klad›. Emniyet yetkilileri patlay›c›n›n bugüne kadar ele geçirilen en yüksek miktarda patlay›c› oldu¤una dikkat çekerken, büyük korku yaratan bu olay›
baflkentin can kayb› olmadan atlatmas›
yüreklere su serpti.
Ankara'da 11 Eylül kabusu
10. Cumhurbaflkan› Ahmet Necdet Sezer ve 11. Cumhurbaflkan› Abdullah Gül
T
ürk ekonomisinin kanayan yaras›, iflsizlik… Bu yaraya‹SMMMO da parmak bast›. ‹SMMMO'nun
"‹flsizli¤in Göç Haritas›"
bafll›kl› raporu; 1980- 2004 y›llar› aras›nda, Türkiye’de çal›flma yafl›ndaki nüfus 23 milyon artmas›na karfl›n bu dönemde sadece 6 milyon kifliye ifl yarat›labildi¤ini ortaya koydu. Göçün hala en büyük nedenleri aras›nda istihdam aray›fl› oldu¤u ve
‹stanbul, ‹zmir, Antalya, Adana, Mersin'in "iflsizin gözde kentleri" olarak tan›mlanabilece¤i saptamas›
içeren rapor kamuoyunda genifl yank› uyand›rd›.
Bas›nda da büyük ilgi gören rapordaki tespitlere göre Türkiye 24 y›lda, toplam 6 milyon kifliye istihdam yaratt›. Buna karfl›l›k Türkiye’nin Avrupa Birli¤i Devlet ve Hükümet Baflkanlar Konseyi’nce
belirlenen Lizbon hedefini yakalamas› için 2010’a kadar 14 milyon kifliye istihdam alan› yaratmas›
gerekiyor.
KENTLER‹N POTANS‹YEL‹
TÜRMOB Genel Baflkan Yard›mc›s› ve ‹SMMMO Baflkan› Yahya Ar›kan, raporda yer alan
‹SMMMO YAfiAM > Eylül/Ekim 2007
> 8
de¤erlendirmesinde yeni hükümeti, uygulanan ekonomik program›n mikro düzenlemelerle sosyal aya¤›n›n da güçlendirilmesi yönünde ad›m atmaya ça¤›rd›.
Ar›kan, "fiu anda ülkenin en önemli sorunu;
ekonomide kaybeden taraflara soluk verecek düzenlemeler yap›lmas›d›r, iflsizli¤in ele al›nmas›d›r.
Veriler göç veren illerde bile istihdam artmas›na karfl›n iflsiz say›s›n›n da katland›¤›n›
göstermektedir" dedi. Her ilin potansiyelinin ayr›, ayr› de¤erlendirilebilece¤i sektörel planlama ve teflvik uygulamas›n› öneren Ar›kan, tar›mdan kopan nüfusa kendi ilinde istihdam yarat›lmas› için bütün illerin sanayi ticaret odalar›ndan üniversitelere kadar yerel örgütlerle iflbirli¤i kurulmas›n›n zorunlu oldu¤unu belirtti.
‹flsizli¤in göç haritas›n› ç›kard›k
ismmmo haber
> ‹fiS‹ZL‹⁄‹N VE
‹ST‹HDAMIN HAR‹TASI
Eylül/Ekim 2007 < ‹SMMMO YAfiAM
9 <
B
üyük özellefltirme ihalelerine haz›rlanan enerji sektöründe devlet kurumlar›n›n DUY (Dengeleme Uzlaflt›rma Yönetmeli¤i) nedeniyle zarar›800 milyon YTL’ye ulaflt›.
Kamu yarar› ilkesi do¤rultusunda ekonomi ve toplumsal yaflam› etkileyen geliflmeleri mercek alt›na almay› görev edinen
‹SMMMO, enerji konusunda uyard›.
‹SMMMO’nun raporuna göre, özel sektörün yüksek do¤algaz maliyeti ve karl›l›¤›n›n düflmesi nedeniyle 1 A¤ustos 2006’da yürürlü¤e giren DUY sistemi bir anlamda elektrik borsas› oluflmas›n› sa¤lad›.
Rapora göre, sistemin iflleyifli
flöyle: "Söz konusu borsada fiyat ortalama 15 Ykr. fiu anda tüketilen toplam elektri¤in yüzde 8 – 10'u oluflturulan bu borsadan yani özel üreticilerden temin ediliyor. Özel üreticilerin toplam kurulu gücü 2 bin 500 mega watt civar›nda. DUY uygulamas›n›n yap›ld›¤› son 1 y›lda Türkiye'nin bir y›ll›k elektrik tüketimi yaklafl›k 170 milyar kilovat saat. Buna göre
son bir y›lda tüketilen elektri¤in yüzde 8 -10'una tekabül eden 15 – 17 milyar kilovat saatlik bölümü DUY'dan sa¤land›. Özel üreticilerden 15 Ykr karfl›l›¤›nda al›nan elektrik TEDAfi taraf›ndan tüketiciye 12 Ykr karfl›l›¤›nda sat›l›yor.
Söz konusu fiyat›n içinde 2 Ykr amortisman bedeli oldu¤u dikkate al›nd›¤›nda TEDAfi’›n sat›fl fiyat› 10 Ykr. Devletin
M
uhasebe camias›, yaklafl›k 50 y›ld›r yürürlükte olan ve günün ihtiyaçlar›n›karfl›lamaktan uzak kalan Türk Ticaret Kanunu'nda de¤ifliklik tasar›s›n› takip etmeye devam ediyor. Son olarak TÜRMOB Genel Baflkan Yard›mc›s› ve ‹SMMMO Baflkan› Yahya Ar›kan, yaklafl›k 50 y›ll›k Türk Ticaret Kanunu’nu (TTK) de¤ifltiren tasar›n›n Meclis’te oldu¤unu an›msatarak 60.
hükümete yasa de¤iflikli¤ini gündeme almas› ça¤r›s›
yapt›. Bütün ticari iflletmelerin muhasebe düzeninde, uluslararas›
standartlar ›fl›¤›nda haz›rlanan Türkiye Muhasebe Standartlar›’n›n esas al›nmas›n› öngören tasar›, önceki yasama
döneminde Meclis’e gelmifl baz› maddeleri görüflülmüfltü.
Tasar›n›n Meclis Genel Kurulu’na gelmifl olmas›
nedeniyle teklif verilmesi durumunda kadük
kalmayaca¤›n› belirten Yahya Ar›kan, seçimden önce de Baflbakan Recep Tayyip Erdo¤an’›n yasay› ç›karma, CHP lideri Deniz Baykal’›n da destek verme yönünde söz verdi¤ini dile getirdi. 7 y›ll›k bir u¤rafl›n ard›ndan haz›rlanan ve önceki yasama döneminde Adalet
Komisyonu’ndan sonra Meclis’e gelen Türk Ticaret Kanunu tasar›s›; Türk iflletmelerini uluslararas›
rekabete haz›rlayacak düzenlemeler içeriyor.
Bilançolar›n okunmayan küçük yerel gazetelerde yay›mlanmas› yerine internet sitelerinde aç›klanmas›n›
öngören yasa tasar›s›, özetle;
hem flirketlerin küçük pay sahiplerini hem de tüketiciyi koruyacak.
Tasar›n›n kadük olmamas›
için 60. hükümetin konuyu ele almas› gerekti¤ini kaydeden TÜRMOB Genel Baflkan Yard›mc›s› ve
‹SMMMO Baflkan› Ar›kan flunlar› vurgulad›: "Türk Ticaret Kanunu’nun güncellenmesi Türkiye’nin ticari yaflam›n› ve bütün iflletmeleri yak›ndan
ilgilendirmektedir.
Türkiye’nin uluslararas›
standartlarda mali denetim ve fleffafl›¤a kavuflmas› için 7 y›l kadar u¤rafl verilen tasar›n›n daha fazla ertelenmemesi, çöpe at›lmamas› gerekir. 60.
hükümetten en öncelikle beklentimiz budur. Hükümet daha gerek ifl dünyas› gerek muhasebe camias›n›n, onlarca örgütün üzerinde uzlaflt›¤› tasar›ya sahip ç›kmas› zorunludur.’’
TTK sözünüzü tutun
DUY’un 1 y›ll›k zarar› 800 milyon YTL > ARZ AÇI⁄I KAPIDA
Türkiye elektrik üretimi ve tüketimi
Üretim Tüketim (GWh) (GWh)
2004 150.442 149.761
2005 161.956 160.794
2006 175.695 174.033
2007 Ocak 15.851 15.663 fiubat 14.643 14.521 Mart 15.751 15.570 Nisan 14.917 14.742 May›s 15.204 15.070 Haziran 15.813 15.631 Temmuz 17.416 17.322
sübvansiyonu kilovat saat bafl›na 5 Ykr. Son bir y›ll›k fatura 700-800 milyon YTL aras›nda bir zarara tekabül ediyor."
zirvedekiler: hüseyin perviz pur
‹SMMMO YAfiAM > Eylül/Ekim 2007
> 10
May›s’ta ‹stanbul
Bir genç k›z gibi Bahar›n geldi¤ini bildi Giydi elbiselerini erguvandan Saçlar›n›n her teline bir leylak tak›ld›
S›ras› geldi manolyan›n Yeni do¤an bir çocuk gibi Tomurcu¤u patlam›fl, ürkek Ya¤mur ard› do¤an güneflte Yavaflça yay›l›rken kokular›
Beyaz yapraklar› dua edercesine aç›l›r Saklan›r yaflamak için insan nefesinden.
Y›kand›, kokular süründü Bir rüzgarda bulufltu güzellikler ve
sevgiler
Yay›ld› ‹stanbul üstüne Bo¤az›n serin sular›nda
Bir dalga geldi
Kopmufl Varna k›y›lar›ndan Eli de¤mifl fiair’in Herkes bakt› tan›d›
Dik beyaz yüksek bafl›n›
e¤meden Biraz küskün ve k›zg›n Geçti bo¤az k›y›lar›ndan Bekleriz baflka dalgalar›, korkularla beraber
Göçmen kokusu, dost kokusu, aflk kokusu
Kankardefli ‹zmir gelini Selanik’ten Ihlamurlar›n telafl›nda
Öpüp sal›nm›fl güvercinler Sevgi eli de¤mifltir özgür kanatlar›na Her bahar bir ‹stanbul do¤ar Her ‹stanbul’da eski yaflanm›fllar Yeniden aran›r o insanlar Gittiler bulutlara, dalgalarda beyaz köpük
Boynu bükük, küskün ve a¤lamakl›
5 May›s 2007 Hüseyin Perviz Pur hikayesini ö¤renmesi flart. Bu hikaye
bizi, Pur’un ailesinin geçmifline götürüyor.
Pur, hem anne, hem de baba taraf›ndan göçmen bir aileye mensup. Baba taraf›
Kosoval›, anne taraf› Prifltineli… Dedesi
‹smail Hakk› Kerimzade, Balkan Harbi’ne kat›lm›fl bir subay… Savafl
‘YMM’ler SMM’lerin bilgisine ve iflgücüne muhtaç’
Hüseyin Perviz Pur, elinde çanta muhasebe mesle¤inin yap›lmas›na karfl›.
Bunu da "Organize meslek istiyoruz"
diyerek anlat›yor. Mesle¤in gelifliminin YMM’ler ve SMM’lerin birlikte çal›flmas›na ba¤l› oldu¤unu söyleyen Pur, flöyle konufluyor:
"Bugün mesle¤imize katk› sa¤layan iki isim vard›r. YMM’lerde Sezai Oradan, SMM’lerde ise Yahya Ar›kan’d›r.
‹kisinin de hayat› odada geçer. YMM’ler, SMM olmadan tek bafl›na çal›flamaz.
YMM’ler, SMM’lerin bilgisine ve ifl gücüne muhtaçt›r. Onlar›n ifl gücü olmadan YMM’ler hiçbir flekilde
denetim yapamazlar. Yaparlar ama bizim kurmak istedi¤imiz meslek bu de¤il. Organize meslek istiyoruz. Bugün YMM ile SMM’ler aras›nda kesinlikle sorun kalmam›flt›r. Birbirlerine destek verirler. SMM, gelece¤inin YMM olaca¤›n› kabul etti. YMM’ler, SMM’lerin bizim yerimizi alaca¤›n›
kabul ettik. O yüzden ben ‹stanbul YMM Odas›’nda bir baflar› sa¤lad›ysam, bunda Sezai Onaran’›n katk›s› oldu¤u kadar beni d›flar›dan destekleyen, sorunlar›m›n çözülmesine katk›
sa¤layan Yahya Ar›kan’›n deste¤i vard›r."
Eylül/Ekim 2007 < ‹SMMMO YAfiAM
11 <
YMM, Vergi Konseyi Üyesi, ‹stanbul YMM Genel Sekreteri, yazar, flair, koleksiyoner… Ve daha fazlas›
Hüseyin Perviz Pur. ‹kinci kitab›n›n heyecan›n› yaflayan Pur ile mesle¤ine katk›lar›n› konufltuk.
Mali tarih O’ndan sorulur
>> Gülflen Kandemir
A
sl›nda edebiyatç› ya da diplomat olmak istiyordu. Ticaret lisesine istemeyerek girdi. Ancak muhasebe mesle¤i onu öylesine sar›p sarmalad› ki, bugün sektörün kurumsallaflmas›nda en çok katk› veren isimlerden oldu. TÜRMOB’un 10 kurucusundan biri… Halen Vergi Konseyi Üyesi… Tabii ki, Hüseyin Perviz Pur’dan sözediyoruz. ‹SMMMO’nun kuruluflunda da büyük eme¤i olan Pur,‹stanbul YYM Odas›’n›n da
kuruldu¤undan beri genel sekreterli¤ini yürütüyor. Mali tarihe ilgisiyle tan›nan Pur, bugünlerde yay›nlanacak olan ikinci kitab›n›n heyecan› içinde… ‹kinci kitab›nda Varl›k Vergisi’ni inceleyen Pur, mali tarih konusunda iyi bir kitap koleksiyoneri olarak da biliniyor.
"Bu mesle¤e hayat›m› veririm. Sevmesem baflar›l› olamazd›m" diyen Pur,
Zirvedekiler sayfam›z›n konu¤u…
PERV‹Z’‹N H‹KAYES‹
Hüseyin Perviz Pur’u tan›mak isteyenlerin, önce Perviz ad›n›n
Hüseyin Perviz Pur, 1967’de üniversiteden arkadafl›
Nejla Han›m ile evlendi. Nejla Pur, bugün akademi dünyas›nda yak›ndan tan›nan isim. Halen Marmara Üniversitesi Rektörlü¤ünü yürütüyor. Pur çiftinin bir de k›z› var. Leyla Özyi¤it, Çapa T›p Fakültesi’nde gö¤üs hastal›klar› ihtisas› yap›yor.
“Sana ihtiyac›m var” mektubunu al›nca, fazla düflünmeden yola ç›km›fl.
Kerimzade Sar›kam›fl’a giderken o¤ullar›
Reflat Avni, 5 yafl›nda, Hüseyin Avni ise 1 yafl›ndaym›fl. Sar›kam›fl’a giden binlerce asker gibi ‹smail Hakk›
Kerimzade de geri gelmemifl. Efli Güzide Han›m iki o¤luyla dul kalm›fl.
Tam 12 y›l o¤ullar›n› tek bafl›na büyüten Güzide Kerimzade, bir gün Sahaflar Çarfl›s›’na küçük o¤luna namaz hocas›
almak için gitmifl. Çarflafl› olmas›na ra¤men Güzide Han›m’›n güzelli¤ini fark eden esnaftan bir adam onu takip etmifl.
Belli bir müddet sonra da bu adamdan Güzide Kerimzade, mahallenin ileri gelenleri arac›l›¤›yla evlenme teklifi alm›fl. Güzide Han›m’a evlenme teklif
eden Azeri Türk’ü ve Sahaflar Çarfl›s›’n›n kurucular›ndan Mahmut Cevat Pur’dan baflkas› de¤il.
Ermeniler taraf›ndan ailesi
katledildikten sonra ‹stanbul’a yerleflen Pur, Güzide Kerimzade ile evlendikten sonra onun çocuklar›n› da nüfusuna geçirmifl. Kerimzade’nin çocuklar›ndan ise sadece bir fley istemifl. Çocuklar›
oldu¤u takdirde Tebriz’de öldürülen iki o¤lunun ad›n› onlara koymalar›n›…
Nihayetinde Perviz ve Behmen’in isimleri bugün onu ‘Beybaba’ olarak anan, torunlar›nda yafl›yor.
EZ‹YET‹N‹ GÖRDÜM
Perviz; güzellik, ar›nm›fll›k anlam›na geliyor. Oysa bu ismin çok eziyetini gördü¤ünü söylüyor Hüseyin Perviz Pur.
Hikayenin devam›n› Pur’dan dinleyelim:
“Beybabam ben ilkokuldayken vefat etti. Beybabam bizi Perviz ve Behmen olarak gördü. O ölene kadar Fatih’teki evde hep birlikte yaflad›k. Hususi arabam›z vard›, zengindi. Pur olarak soyad›n› ald›k, onun miras›ndan yararland›k. Ondan kalan mal mülkle okuduk. Bize bu ismi de¤ifltirmemiz için çok bask› yap›ld›. Özellikle de aileden. Ben yedek subay olana kadar hep Perviz’dim. Askerde tabur komutan› bana “Perviz ne demek?”
dedi. “Anlatt›m. Nüfus ka¤›d›nda Hüseyin ad›n da var. Bundan sonra onu kullan” dedi. Ben 1964’ten sonra Hüseyin oldum. Halen de ailede yak›n dostlar›m, eflim bana Perviz, der. Ama toplum içinde Hüseyin olarak
bilinirim.”
BABAANNE VETOSU Hüseyin Perviz Pur, ilkokulu Beybaba’s›n›n kanatlar› alt›nda Saraçhanebafl› ‹lkokulu’nda okudu.
Fatih’te Gelenbevi Ortaokulu’ndan mezun olan Pur, liseye geldi¤inde hayat› de¤iflti. Beybabas› vefat edince Fatih’teki Sultanahmet’e tafl›nmak zorunda kalan aile, maddi s›k›nt›ya düfltü. Bu yüzden de hem okuyup hem çal›flabilece¤i Sultanahmet’te Ticaret Lisesi’ne gitme karar› ald›… “Hiç istemeyerek gittim. Ben ortaokuldan sonra daha çok d›fliflleri ya da edebiyat fakültesine gitmek isterdim” diyen Pur, ticaret lisesine gidifl nedenini flöyle anlat›yor:
“Komflumuz Nezehat Han›m, ticaret lisesinde fizik ö¤retmeniydi. Efli de Deniz Harp Okulu’nda kimya
ö¤retmeniydi. A¤abeyimi ve beni önce hoca Deniz Harp Okulu’na almak istedi ama babaannem k›yamet kopard›.”
Liseden itibaren çal›flmaya bafllayan Pur’in ilk çal›flt›¤› yer, Taksim’de Baysal Film’mifl. Ustas› Kaz›m
Azizo¤lu, yevmiye defterini ifllerken Pur da defter-i kebiri iflledi¤ini, mizan ç›kartt›¤›n› hat›rl›yor. Pur, 1964’te
‹stanbul ‹ktisadi ve Ticari ‹limler Akademisi Maliye-Muhabese Bölümü’nden mezun odu. Okuldan mezun olduktan sonra yedek subay olarak vatani görevini yapt›.
1990’DA YMM OLDU
Askerlik çal›flma hayat›nda k›sa bir kesikli¤e neden olsa da Hüseyin Perviz Pur, üniversiteden mezun olduktan
zirvedekiler: hüseyin perviz pur
sonras›nda 1914’te Türkiye’ye göçen aile, Fatih’te devletin verdi¤i 3 katl› bir kona¤a yerleflmifl. Dedesine gazi oldu¤u için bir de maafl ba¤lanm›fl. “Askerlerim öldü ben neden flehit olmad›m, böyle yar›m yamalak kald›m” diyerek gazili¤i içine sindirememifl ‹smail Hakk› Bey.
Cilal› çizmeleriyle, kona¤›n cam›ndan gelecek haberi bekleyen Kerimzade, Sar›kam›fl’ta savaflan Enver Pafla’dan
‹kinci hayat›n›
Tuzla’da yafl›yor
Hafta içi yo¤un çal›flan Hüseyin Perviz Pur’un en büyük keyfi Cuma gününden
Tuzla’daki yazl›¤›na kaçmak. Bu yazl›k asl›nda onun ikinci hayat›n› yans›t›yor.
Sahaflardan toplad›¤› kitaplar›
da, 9 kedisi de burada… Tuzla’daki yazl›¤›nda Pur’un tam 1.500 kitapl›k bir kütüphanesi bulunuyor. Bunlar mali tarihimize ait eski kitaplar.
"Beybaba’dan kalma bir hastal›k"
diye özetliyor kitap koleksiyonerli¤ini…
Bunun nas›l bir hastal›k oldu¤unu anlamak için Pur’un cümlelerine kulak vermeniz yeterli:
"Sahaflar bana telefon ederler.
Maliye kitaplar› var diye… Bu önce içim bir c›z eder çünkü bir maliyeci ölmüfltür. O kitaplara usulca dokunurum. Kim bilir nas›l bir duygusall›kla o kitaplar al›nm›flt›r.
Ama flimdi çuval›n içine at›lm›fl. O kitab› al›p, hemen Tuzla’ya götürüp onu güzel bir yere koymak ve yeniden o kitab› yaflatmak isterim. Örne¤in Ankara’da iki sahaf var. Bana, maliyeyle ilgili bir çuval olunca haber verirler. Ben onlar› telefonla sat›n al›r›m.
‹çinden ne ç›karsa benimdir. Bazen içinden eflsiz bir kitap ç›kar. Bazen de hiçbirini almam, b›rak›r›m."
‹SMMMO YAfiAM > Eylül/Ekim 2007
> 12
sonra önce Perflembe Pazar›’nda Rauf Osman Karadeniz’in flirketi Karadeniz A.fi. flirketinde muhasebe müdürü olarak bafllad›. “Daha sonra Mahmut Nedim Hamza’n›n muhasebe bürosunda pifltim.
Kendisinin bana çok katk›lar› oldu”
diyor. O y›llarda elinde çanta ile gezerek muhasebecilik yapan Pur’un müflterileri, tahmin edilece¤i üzere Perflembe Pazar›
ve Sultanhamam civar›ndaym›fl.
1969 y›l›nda ‹stiklal Caddesi’nde kendi muhasebe bürosunu açan Pur, 1989’da ad›n› iyice duyuran bir mali müflavir olmufl. O y›llardaki müflterilerinin baz›lar›n›n Çolako¤lu Grubu, Sarkuysan, Gedik Holding, Cerrahgil Denizcilik gibi büyük flirketler oldu¤unu bize anlat›yor.
1990’da YMM olduktan sonra muhasebe bürosunu ablas› Cihannüma’ya ve yan›nda çal›flan fiükrü Yavuz’a devretmifl. Kendisi de kitaplar›n› al›p Ac›badem’de bir YMM bürosu açm›fl.
Ablas› vefat ettikten sonra YMM s›nav›n›
kazanan fiükrü Yavuz’u bu kez kendine ortak eden Pur’un, bugün Kad›köy’deki Pür Denetim Yeminli Mali Müflavirlik flirketinde 15 kifli çal›fl›yor. Mesle¤e istemeyerek bafllayan Pur, bugün mesle¤ini çok sevdi¤inin alt›n› çiziyor.
“Bu mesle¤e hayat›m› veririm” demeyi de ihmal etmiyor.
GEÇ‹C‹ KURUL GÖREV‹
Hüseyin Perviz Pur, meslek hayat›nda emin ad›mlarla ilerlerken, muhasebe mesle¤inin kurumsallaflmas›na da büyük emek vermifl. 1989 y›l›nda Ankara’da TÜRMOB’un ve odalar›n kurulmas› için Maliye Bakanl›¤›’nda oluflturulan Geçici Kurul’da, bakanl›k d›fl›ndan görev alan tek isim Pur’mufl. Muhasebeci olarak görev alan Pur, TÜRMOB’un 10 kurucusundan biri. TÜRMOB’un kuruluflu nedeniyle 18 ay Ankara’da
çal›flmalar›n› sürdüren Pur, “Kurullar›
oluflturup, yönetmelikleri yapt›k, odalar›
kurduk. Ben Marmara Bölgesi’nde 11 tane odan›n kurulmas›ndan
sorumluydum. O odalardan birisi de
‹SMMMO’dur. Yahya Ar›kan ile beraber kurduk. Onu çok fazla severim. Yahya Ar›kan son derece tutarl›, dürüst ve fevkalade pratik zekal›d›r” diyor. Pur, konuflmas›n› flöyle sürdürüyor:
“‹stanbul’un oda olarak kurulmas› için bizzat ben görevlendirildim. Yerin tespit edilmesi, belgeleri getirmek gibi konular› yapt›m. Hiç unutmuyorum, Defterdarl›¤a Yahya Ar›kan ile beraber gitmifltik. Spor sergi saray›ndaki ilk seçimde, Yahya Ar›kan baflkan seçildi.
Yahya Ar›kan’›n odan›n kurulmas›nda, temelinde harc› var.”
GÖREVDEN KAÇMADI
Hüseyin Perviz Pur, gerçekten mesle¤ine cömertçe emek vermifl. Nerede bir görev olursa, yüksünmeden koflmufl.
TÜRMOB’un kurucusu olan Pur,
‹stanbul YMM Odas›’n›n da
kuruldu¤undan beri genel sekreterli¤ini yürütüyor. 1970 y›l›ndan beri de Türkiye Muhasebe Uzmanlar› Derne¤i Üyesi…
Derne¤in e¤itimlerinde uzmanl›k sertifikas› alan Pur, 1978’de genel sekreterlik görevini üstlenmifl.
1992’ye kadar bu görevi yürüttükten sonra Türkiye Muhasebe Uzmanlar›
Derne¤i Genel Baflkanl›¤›’na da seçilmifl. Ancak bu görevinin bir y›ldan fazla sürmedi¤ini bugün gülümseyerek anlat›yor:
“Hay›r, baflkanl›ktan devrilmedim.
YMM Odas›’n›n genel sekreterli¤ini üstlenince iki görevin birlikte
yürümeyece¤ine kanaat getirdim. Yani ikili oynamad›m hayat›mda. Hep hayat›mda tek vazife ald›m.”
‹kinci kitab›, Varl›k Vergisi
Hüseyin Perviz Pur, mali tarihe merakl› oldu¤u kadar; bir tarihçi gibi de çal›fl›yor. Bugünlerde ikinci kitab›n›n son haz›rl›klar›yla ilgileniyor. Pur’un ilk kitab›;
Türkiye’nin Borç Prangas›…
TÜRMOB taraf›ndan Aral›k 2005’te ilk bask›s› yap›lan 600 sayfal›k kitab›n, ikinci bask›s› da k›sa bir süre önce Otopsi Yay›nlar›’ndan ç›kt›.
Kitap, IMF ile Türkiye’nin iliflkisini inceliyor. Pur, "IMF’in sözünden neden ç›kamad›¤›m›z› kitab›mda sorgulad›m. Kitab›m› da ‘IMF güle güle, ba¤›ms›zl›k günümüz kutlu olsun’ cümlesiyle bitirdim" diyor.
Perviz Pur, bugünlerde ikinci kitab›n›n heyecan›n› yafl›yor. Bu kitab›n konusu; Varl›k Vergisi…
‹kinci dünya savafl› y›llar›nda al›nan varl›k vergisini bir maliyeci gözüyle incelemifl bu kitab›nda. Pur, varl›k vergisinin 116 bin mükellefi
ilgilendirdi¤ini, bunlardan ödemeyen ancak 2 bininin Aflkale’ye sürgüne gönderildi¤ini söyleyen Pur’un, görüflleri flöyle:
" Bugüne kadar yap›lan vergisinin nedenlerine girilmedi. Profesör Ayhan Aktar, daha çok sosyolojik aç›dan konuflu irdelemifl. Ben vergisel aç›dan bakt›m. Varl›k vergisini o y›llarda sadece Türkiye almad›. Almanya’dan ABD’ye, Bulgaristan’dan Fransa’ya kadar birçok ülke ald›. Varl›k verginin al›nmas› do¤ru ama yanl›fl olan flu: Di¤er ülkelerde bir sistem kurulmufl, bizde ise tamamen tahmini bir yöntemle matrah belirlenmifl.
Vergi tekni¤ine uymayan büyük bir hata. Bu vergi al›nmal›yd› ama bu vergi tekni¤iyle de¤il."
Eylül/Ekim 2007 < ‹SMMMO YAfiAM
13 <
‹SMMMO YAfiAM > Eylül/Ekim 2007
> 14
Ya¤murlar bafllasa da susuzlu¤u
unutma lüksümüz yok. Uzmanlar as›l susuzlu¤un
2008’de yaflanaca¤›
yönünde uyar›da bulunuyor. TEMA, Anayasa’ya sular›n devletin gözetim ve yönetimi
alt›nda oldu¤u
yönünde bir hüküm konulmas›n› ve acilen ‘Su Çerçeve Yasas›’
ç›kart›lmas›n›
talep ediyor.
Eylül/Ekim 2007 < ‹SMMMO YAfiAM
15 <
Bir su
politikam›z bile yok!
>> Ayflegül Emir
B
anyo yaparken suçluluk hissediyorum”,“Bulafl›klar› art›k elde de¤il, bulafl›k makinesinde
y›k›yorum”, “Difllerimi f›rçalarken y›llard›r aç›k b›rakt›¤›m muslu¤u art›k kapatmaya bafllad›m”, “Hal›
y›kayan komflumu polise flikayet ettim”...
Bu görüfller, yaz›n yaflad›¤›m›z kurakl›k sonras›nda su tüketim al›flkanl›klar›ndaki de¤iflimi gösteriyor. ‹ki ay boyunca
‹stanbul’dan, Kars’a bütün flehirleri etkisi alt›na alan kurakl›k, tar›ma zarar verse de insanlara gelecekte ayn› tehlikeyle karfl›laflmamak için tetikte olmay› ve bilinçlenmeyi ö¤retti.
Uzmanlara göre, y›llard›r suyu hoyratça kullanan ve susuzluk uyar›lar›na kulak asmayanlara, susuz yaz iyi bir ders oldu. Art›k sadece haberlerde de¤il, magazin programlar›nda hatta evlerde, kahvelerde bile küresel ›s›nma
konufluluyor, tart›fl›l›yor. Zaten susuzlu¤u kimse geçici bir do¤al afet olarak görmüyor. Türkiye’nin susuzluk sorunuyla as›l mücadele edece¤i y›l›n 2008 oldu¤unu
düflünenler ço¤unlukta.
TÜRK‹YE KURUYOR Sonbahara girdi¤imiz bugünlerde, arada ya¤mur ya¤›p susuzlu¤un etkisini azaltsa da, Türkiye’nin sorunlar› aras›nda
‹SMMMO YAfiAM > Eylül/Ekim 2007
> 16
kurakl›k hala çözülmesi gereken en önemli sorunlardan biri olarak duruyor.
Türkiye, 1960'larda 28 milyon nüfusuyla kifli bafl›na düflen kullan›labilir su miktar› 4 bin metreküp ile su zengini olarak niteleniyordu. Bugün, 70 milyonluk nüfusuyla ve bin 400 metreküp ile su s›k›nt›s› çeken ülkeler aras›na girdi. Türkiye’de su s›k›nt›s› bu y›la özgü olmasa da, Türkiye’nin sulak alanlar›n›n 40 y›lda yüzde 50 azald›¤› bir gerçek.
Y›llarca bitmeyece¤i düflünülen su, tükenme yönündeki ilk sinyallerini verdi. Su savafllar›n›n
ç›kaca¤› tahminleri de hiç kimse için yeni de¤il.
Göller ve a¤açlar kuruyor, baraj sular›, k›fl aylar›ndaki ya¤›fllar ve tar›m üretimi azal›yor.
Türkiye Erozyonla
Mücadele, A¤açland›rma ve Do¤al Varl›klar› Koruma Vakf› (TEMA) Genel Müdürü Uygar Özesmi, san›ld›¤›n›n aksine Türkiye’nin ne su, ne de toprak zengini bir ülke oldu¤unun alt›n› çiziyor.
Özesmi, e¤er elimizdeki kaynaklar› korumay›
baflarsak bile öngörüldü¤ü gibi 2030 y›l›nda Türkiye nüfusunun 100 milyona ulaflt›¤›nda kifli bafl›na düflen y›ll›k su miktar›n›n bin metreküp seviyelerine
SUSUZLUK B‹L‹NÇLEND‹RD‹
>> R›dvan Tafl (40)
Yaz›n yaflanan susuzluk bana iyi bir ders oldu. Düflünmeden afl›r› su tüketen bir insand›m. Art›k dikkat etmekle kalm›yor, çevremdeki insanlar› da uyar›yorum.
Çocuklar›m›za ve torunlar›m›za temiz su kaynaklar› b›rakabilmek için hepimizin su kullan›m›na dikkat etmesi gerekiyor.
>> Serpil Güzel (29)
Küresel ›s›nman›n dünyaya etkilerini daha net görmeye bafllad›m. Bu konuda bilinçlendim. Kendi hayat›mda su tasarrufu önlemlerine uyuyorum.
Susuzlu¤a karfl› mücadele eden sivil toplum kurulufllar›na da üye olarak mücadele etmeye bafllad›m.
kapak
‹stanbul Büyükflehir Belediye Baflkan› Kadir Topbafl:
YEN‹LENEB‹L‹R ENERJ‹ S‹STEMLER‹N‹
YAYGINLAfiTIRACA⁄IZ
Akmayan musluklar Ankara’da traji-komik uygulama önerilerine sahip olurken, metropol ‹stanbul ‘sular kesildi-kesilecek’ endiflesiyle yaz› geçirdi. Ancak ‹stanbul için tehlike geçmifl de¤il. 2009 y›l›nda Dünya Su Forumu ‹stanbul’da yap›lacak olsa da susuzluk en büyük tehlike… ‹stanbul Büyükflehir Belediye Baflkan› Kadir Topbafl, ‹stanbul’da yenilenebilir enerji sistemlerini yayg›nlaflt›rmay› istediklerini
belirtiyor. Topbafl, "‹stanbul Büyükflehir Belediyesi olarak yenilenebilir enerji sistemlerinin ‹stanbul genelinde kullan›m› ve yayg›nlaflt›r›lmas› amac›yla projeler bafllatm›fl bulunuyoruz. Rüzgâr enerji santralleri kuruyoruz. Daha önce bafllatt›¤›m›z çöp gaz›ndan elektrik üretme projesini de
yayg›nlaflt›r›yoruz. Yine bu kapsamda belediye otobüslerinin yüzde ikisini biyodizele dönüfltürecek bir çal›flmay› en k›sa zamanda hayata geçirece¤iz. ‹stanbul’u ileride karbon enerjisi merkezi yapmay› hedefliyoruz” diye konufluyor. Geçti¤imiz y›l ‹stanbul’da k›fl olmad›¤›n› belirten Topbafl konuflmas›n› flöyle sürdürüyor. “Nisan ve May›s’ta da maalesef yeterli ya¤mur gelmedi. ‹stanbul’da flu anda Ekim sonuna kadar yetecek suyumuz var. fiu anda bir sorunumuz yok. Su kesintisi yapmak istemiyoruz. Çünkü bu durumda insanlar evlerine depo yapmaya ya da plastik bidonlarla hijyenik olmayan flartlarda su saklamaya bafll›yorlar. Geçmiflte ‹stanbullu bunu yaflad›, bir daha yaflanmas›n›
istemiyoruz. Bu s›k›nt›lar›n bir daha yaflanmamas› için ‹stanbullular› daha idareli su kullanmaya davet ediyorum. Günde 2 milyon 100 ton su kullan›lan ‹stanbul’da yüzde 25 tasarruf yaparsak, bu 525 bin metreküp tasarruf anlam›na geliyor. Bu da bizi ciddi rahatlat›r. ‹stanbullular›, su tasarrufuna ça¤›r›rken di¤er yandan Melen Çay›’n›n ilk etab›n› bu y›l sonunda ‹stanbul’a getiriyoruz."
BARAJLARDAK‹ SU M‹KTARI DÜfiTÜ
‹stanbul'daki barajlar›n kapasiteleri ve mevcut su miktarlar›:
>> Ömerli: 220 milyon metreküp su depolama kapasitesine sahip. Kalan su miktar› 79 milyon 90 bin metreküp.
>> Terkos: 142 milyon metreküp su depolama kapasine sahip. Kalan su miktar›
102 milyon 750 bin metreküp.
>> Büyükçekmece: 70 milyon metreküp su depolama kapasitesine sahip.
Kalan su miktar› 34 milyon 810 bin metreküp.
>> Darl›k: 97 milyon metreküp su depolama kapasitesine sahip. Kalan su miktar› 52 milyon 318 bin metreküp.
>> Sazl› Dere: 50 milyon metreküp su depolama kapasitesine sahip. Kalan su miktar› 35 milyon 348 bin metreküp.
>> Elmal›: E15 milyon metreküp su depolama kapasitesine sahip. Kalan su miktar› 5 milyon 525 bin metreküp.
>> Kazandere ve Pabuçdere'de de toplam 5 milyon 100 bin metreküp su kald›.
‹stanbul Büyükflehir Belediye Baflkan›
Kadir Topbafl
Eylül/Ekim 2007 < ‹SMMMO YAfiAM
17 <
kadar düflece¤ini aktar›yor.
Özesmi’ye göre, küresel
›s›nma ile beraber artan kurakl›¤a k›sa vadede uyum sa¤lamaktan baflka çare yok. Atmosfere sera gaz›
sal›n›m› tamamen dursa bile Türkiye’de ›s›nma ve kurakl›k uzun bir süre artarak devam edecek.
TARIMDA VAHfi‹ SULAMA Küresel ›s›nma ve yanl›fl sulama teknikleri özellikle Akdeniz Bölgesi’ndeki kurakl›¤›n fliddetini daha da art›r›yor. Bu y›l ‹ç Anadolu, Güneydo¤u ve k›smen de Do¤u Anadolu’da kurakl›k nedeniyle hasat dönemi verimsiz geçti. Yap›lan tüm öngörüler, 2025’te özellikle Türkiye, M›s›r ve Suriye’de küresel ›s›nmayla beraber ya¤›fl miktar›n›n yüzde 25 düflece¤i ve çölleflmenin en üst boyutlara ulaflaca¤›n›
gösteriyor. Akdeniz’de sulanan tar›m alanlar›nda son 45 y›lda iki kat art›fl yafland›.
Türkiye’de su kaynaklar›na yönelik en fazla tüketim tar›mda. Tar›mda yüzde 88 oran›nda yap›lan ilkel ve gelifligüzel sulama sonucu suyun önemli k›sm› yolda kayboluyor. Ya¤mur sulama yüzde 8.5, damla sulama ise yaln›zca yüzde 3.
Su sorununda çok kritik
noktada oldu¤umuza dikkat çeken Uygar Özesmi,
“Küresel iklim
de¤iflikli¤inin etkilerini kurakl›k olarak hissediyoruz. Bu soruna
karfl› al›nabilecek en etkili önlemlerden biri toprak ve suyun birlikte korunmas›.
Kurakl›kla mücadele için, ya¤›fllar toprak üzerinde ak›p zarar vermeden
depolanmal›, ya¤›fl sular›n›n toprakta tutunmas› sa¤lanmal›.
Topra¤›n yerinde
korunmas› ile ilgili yap›lan tüm faaliyetler ayn›
zamanda suyumuzun korunmas›na hizmet eder”
de¤erlendirmesini yap›yor.
SU POL‹T‹KAMIZ YOK Ülkemizde suyun
kullan›m›yla ilgili pek çok çal›flma sürdürülüyor.
Yürütülen politika ve uygulamalar, ihtiyaç belirleme aflamas›ndaki çeliflkiler, Türkiye’nin gelece¤i için ciddi tehlike oluflturuyor. Örne¤in, son yirmi y›l içinde yürütülen yanl›fl uygulamalar, göz yumulan kaçak kuyu açmak ve at›k sular›
akarsulara boflaltmak gibi
1.
Muslu¤u aç›k b›rakmay›n: Her gün sebzeleri elde y›kamak yerine, su dolu bir kapta y›karsan›z, çok daha az su tüketirsiniz. 4 kiflilik bir aile bu yöntemle y›lda ortalama 18 ton su kurtarabilir.2.
Bulafl›klar›n›z› elde de¤il makinede y›kay›n: 4 kiflilik bir ailenin günlük bulafl›¤›n› elde y›karsan›z, ortalama 84-126 litre su harcars›n›z. Oysa bulafl›k makinesi ayn› bulafl›¤› sadece 12 litre su ile y›kar. Bu da bir y›lda ortalama 26-40 ton suyu kurtarmak demektir.3.
Difl f›rçalarken, t›rafl olurken suyu kapat›n: Difl f›rçalarken ya da t›rafl olurken, kullan›lmad›¤› halde aç›k b›rak›lan su gideri, y›lda kifli bafl›ortalama 12 ton. 4 kiflilik bir ailede bu rakam ortalama 48 tondur.
4.
Daha k›sa dufl al›n: 5 dakikal›k bir dufl s›ras›nda ortalama 60 litre su harcan›r. 4 kiflilik bir ailenin herbir ferdi dufl süresini 1 dakika azalt›rsa yaklafl›k 18 ton su kurtar›l›r.
5.
Gereksiz yere sifon çekmeyin:Tuvaleti çöp olarak kullanmay›n.
Dört kiflilik bir ailenin her bir ferdi, günde bir kez sifonu amac›
d›fl›nda çekerse y›lda 16 ton su harcam›fl olur.
6.
Sifona bir flifle yerlefltirin: 1,5 litrelik bir flifleyi su ile doldurarak sifonunuzun içine yerlefltirin.Sadece bu basit bir önlemle bile y›lda 2 ton su kurtarabilirsiniz.
7.
Dufl bafll›¤›n›z› de¤ifltirin: Yeni ç›kan suyu daha iyi bir flekilde püskürten ekonomik dufl bafll›klar›ndan al›n. Böylece suyu daha az açarak daha tazyikli bir dufl alabilirsiniz.8.
Musluklar› tamir ettirin: Evdeki tüm musluklar›n sukaç›rmad›¤›ndan emin olum.
Gerekirse tamir edin. Her saniye
bir damla damlayan musluk y›lda 1 ton su harcar.
9.
Su kaçaklar›n› engelleyin:Evinizdeki ya da apartman›n›zdaki su borular›n› yenileriyle de¤ifltirin ya da tamir ettirin. Eski tip borular tonlarca su harcar.
10.
Çamafl›r makinesini ekonomik kullan›n: Bir çamafl›r makinesi tek bir çal›flt›rmada 176 litre su harcar. Makinenizi haftada bir kez bile az kulan›rsan›z, y›lda 9 ton suyu kurtar›rs›n›z.EVDE SUYU KURTARMANIN BAS‹T YOLU
10 10
TÜRK‹YE’N‹N SU POTANS‹YEL‹ (Km3)
Y›ll›k ortalama ya¤›fl 501
Buharlaflma 274
Y›ll›k ortalama ak›fl 186
Kullan›labilir (% 49) 95
Komflu ülkelerden gelen yüzeysel ak›fl 7
Akiferlere s›zma 41
Toplam su potansiyeli 234
Yüzeysel ak›fl 193
Y›ll›k kullan›labilir yüzeysel su miktar› 98
Toplam kullan›labilir su 112
Y›ll›k güvenli çekim 14
Mevcut tüketim 40
hukuksuz davran›fllar nedeniyle yeralt› ve yer üstü sular›n›n kalite ve miktar›nda ciddi azalmalar ortaya ç›kt›. TEMA Vakf›
Genel Müdürü Uygar Özesmi, buna karfl›n, Türkiye’de henüz tüm taraflar›n kat›l›m›yla haz›rlanm›fl bütüncül bir su politikas› ve suyun
yönetimiyle ilgili temel ilke ve yöntemlerin çerçevesini belirleyen bir ‘Su Çerçeve Yasas›’ bulunmad›¤›n›
vurguluyor.
Özesmi, flu görüflleri dile getiriyor: “Suyun güvence alt›na al›nmas› için seçim bildirgelerinde ve parti programlar›nda somut politikalar görmek istiyoruz. Bu çerçevede Anayasa’ya sular›n devletin gözetim ve yönetimi alt›nda oldu¤u yönünde bir hüküm konulmas› ve acilen ‘Su Çerçeve Yasas›’
ç›kart›lmas›n› talep ediyoruz. Su varl›¤›m›z, havzalar aras›nda ‘Mavi Tünel’ gibi projelerle tafl›nmamal›. Do¤al bütünlük bozulmamal›, su yerinde de¤erlendirilmeli.
Su havzalar›m›z›n
planlamas› yap›lmal›. Suyun sanayide kullan›m›nda kapal› su devre sistemleri gelifltirilmeli. Buna karfl›n ç›kacak at›k sular da ar›t›mla geri kazan›lma.
Kentlerde su kullan›m›nda bütün tasarruf önlemleri al›nmal›, flebeke su kay›plar›
engellenmeli, kentsel at›k
sular›n tamam› ar›t›larak tar›msal su kullan›m›na geri dönüfltürülmeli.”
B‹L‹MSEL STRATEJ‹ fiART
‹stanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisli¤i Bölümü Ö¤retim Üyesi Prof. Dr.
Selahattin ‹ncecik, yerel yönetimlerin kurakl›k sürecini baflar›yla
yönetmeleri durumunda su s›k›nt›s›n›n en az etkiyle atlat›labilece¤ini dile getirerek, “Sorunun temelinde arazi kullan›m›nda yap›lan stratejik hatalar, politikas›zl›k ve çarp›k flehirleflme sonucunda su havzalar›n›n
korunamamas› ve bilinçsiz su tüketimi yat›yor. Geçen yaz yaflananlardan yeterli dersin al›n›p, bilimsel olarak stratejilerin h›zla oluflturulup yaflama geçirilece¤ini umuyoruz”
diye konufluyor. Su zengini olmayan Türkiye’de, su yönetimi konusunda uzun vadeli planlar›n
DS‹’N‹N YEN‹ BARAJ PROJELER‹
2007 y›l›nda projesi tamamlananlar
>> Ödemifl Rahmanlar Baraj› (‹zmir)
>> Kuruçay Baraj› (Afyon)
>> De¤irmendere Baraj› (Amasya)
>> Aktafl Baraj› (‹zmir)
>> Hasanlar Baraj› (Kütahya)
>> Musabeyli (Yozgat)
>> Büyük Karaçay (Hatay)
2007 y›l›nda projesi tamamlanacaklar
>> Poyral› Baraj› (Tekirda¤)
>> Arsuz Gönençay Baraj› (Hatay)
>> Damlap›nar Baraj› (Konya)
‹halesi 2007 y›l›nda yap›lacak projeler
>> Çetintepe Baraj› (Gaziantep)
>> Ayd›nca Baraj› (Amasya)
>> Çermikkale Baraj› (Diyarbak›r)
>> Pamukçay Baraj› (Diyarbak›r)
2008 y›l›nda projesi tamamlanacaklar
>> Güneflli Baraj› (‹zmir)
>> Bademli Baraj› (‹zmir)
>> Burgaz Baraj› (‹zmir)
>> Çalt›cak Baraj› (‹zmir)
>> Güneykaya Baraj› (Sivas)
>> K›br›s Projeleri (K›br›s)
>> Yi¤itler Baraj› (‹zmir)
>> K. Aksu Baraj› Vehes (Antalya)
>> Çald›ran Baraj› (Van)
>> Gökçeler Baraj› (Antalya)
>> Silvan Baraj› ve HES (Diyarbak›r)
>> Koyunbaba Baraj› (Ankara)
>> K›r›k Baraj› (Kastamonu)
>> Pamukluk Baraj› ve HES (‹çel)
>> Naipköy Baraj› (Tekirda¤)
‹SMMMO YAfiAM > Eylül/Ekim 2007
> 18
kapak
Kas›m/Aral›k 2006 <‹SMMMO YAfiAM
19 <
SUYUNU BOfiA HARCAMA
Bilim insanlar›, dört kiflilik bir ailenin, muslu¤un gereksiz yere akmas›na izin vermeyerek, k›sa dufl alarak, bulafl›klar›n› makinede y›kayarak, gereksiz yere sifon kullanmayarak, günefl batt›ktan sonra bahçe sulayarak, damlayan musluklar› tamir ederek, kaçaklar› önleyerek, bir y›lda 140 ton su tasarrufu yapabilece¤i hesapl›yor. Su Yasas›’n›n ç›kar›lmas› için çal›flmalar›n› sürdüren TEMA, bireysel çabalar›n da önemli oldu¤una dikkat çekmek üzere evlerdeki su tüketiminin azalt›lmas›na yönelik olarak ‘Suyunu Bofla Harcama Kampanyas›’
bafllatt›. TEMA Vakf› Kaynak Gelifltirme Bölüm Baflkan› Yeflim Beyla, kampanyan›n halk taraf›ndan k›sa sürede sahiplenildi¤ini ve desteklenmeye baflland›¤›n› söylüyor. Beyla, ‹stanbul Büyükflehir Belediye Baflkan› Kadir Topbafl’›n yapt›¤› aç›klamalara göre kampanya sonras›nda il genelinde yüzde 10 su tasarrufu sa¤land›¤›n› da hat›rlat›yor. Beyla, bundan sonra yap›lmas› gerekenleri konusunda ise flunlar› söylüyor: "Küresel ›s›nma ile beraber artan kurakl›¤a k›sa vadede uyum sa¤lamaktan baflka çaremiz yok. Atmosfere sera gaz›
sal›n›m› tamamen dursa bile Türkiye’de ›s›nma ve kurakl›k uzun bir süre artarak devam edecek. Bilim insanlar›n›n senaryolar› ülkemizin de içinde yer alaca¤› kuflakta büyük oranda çölleflme yaflanaca¤›, sel, kurakl›k gibi do¤al afetlerin artaca¤› yönünde. TEMA Vakf› olarak, küresel ›s›nmaya karfl› çaresiz de¤iliz."
yap›lmamas›, su kaynaklar›
yönetimi ve risk yönetimlerinin
baflar›lmamas› halinde ciddi s›k›nt›lar›n yaflanmas›n›n kaç›n›lmaz oldu¤unu vurgulayan ‹ncecik, flu de¤erlendirmeyi yap›yor:
“Henüz bilinçlenme düzeyinin yeterli oldu¤unu sanm›yorum. Bu konuda okullarda e¤itim
seferberli¤inin bafllat›lmas›
gerekir. Yap›lan son de¤ifliklikle Çevre ve Orman
Bakanl›¤›’n›n do¤al kaynaklar› yönetme konusunda Devlet Su ‹flleri Genel Müdürlü¤ü’nü bakanl›k bünyesine almas›
iyi bir iflaret. Evlerdeki su kullan›m›nda yap›lacak tasarruf flüphesiz önemli ve de¤erli. Ancak tar›m alanlar›n›n sulanmas›
konusunda eski klasik yöntemlere son verip tamamen damlama yöntemine geçilmesi gerekiyor.”
‹SMMMO YAfiAM > Eylül/Ekim 2007
>20
Gazetecilikten önce kamuda çal›flt›
Emin Çölaflan 1942 y›l›nda do¤du. TED Ankara Koleji mezunu olan Çölaflan, ODTÜ ‹dari Bilimler Fakültesi’nden 1965 y›l›nda mezun oldu. ODTÜ’yü bitirdikten sonra DPT, Maliye Bakanl›¤›, Ticaret Bakanl›¤› ve PETK‹M’de çal›flt›.
Gazetecili¤e 1977 y›l›nda Milliyet Gazetesi’nde bafllayan Çölaflan 1985 y›l›nda Hürriyet Gazetesi’ne geçti. Çölaflan’›n "Turgut Nereden Kofluyor?" Yalç›n Nereye Kofluyor", "fiu Benim Gazetecilik Yaflad›klar›m" gibi çok say›da kitab› bulunuyor.
Y›llard›r Ankara’da yaflayan Emin Çölaflan, çok say›da ölüm tehdidi ald›¤› için
korumalar›yla yaflamak zorunda. Çölaflan’›n efli Tansel Çölaflan, Dan›fltay Baflsavc›l›¤›
görevini sürdürüyor.
>> Emin Özgönül
E
min Çölaflan, Türk bas›n›n simge isimlerinden… 22 y›l çal›flt›¤› Hürriyet Gazetesi ile yollar›n› ay›rmas›n›n üzerinden 1.5 ay› aflk›n süre geçti. “Ben Hürriyet ile yolumu ay›rmad›m, resmen kovuldum’’ diyen Çölaflan’›n ifline, önce sözlü biçimde, ard›ndan da 31 A¤ustos günü “Övgü dolu bir mektupla” ve yaz›l› olarak son verildi. O övgü dolu mektup, adet oldu¤u biçimde, “Baflar› ve mutluluk dilekleriyle” sona erdi.Çölaflan flimdi “iflsiz ama vakti olmayan” bir gazeteci. Çünkü 30 y›ll›k meslek hayat›n›n son
döneminde yaflad›klar›n› ve özellikle de “kendisini kovduran süreci”
yaz›yor. Sabah erkenden evinden ç›k›yor, Bilgi Yay›nevi’nin K›z›lay’daki binas›na gidiyor ve kendisine ayr›lan odaya kapan›p bilgisayar›n›n bafl›na geçiyor…
250 sayfa olacak kitab›n temeli at›ld›. Çerçevesi de belli. Yaklafl›k 15-20 gün sonra da bilgisayar ekran›ndan ç›k›p, birinci hamur ka¤›tlar›n üzerine dökülecek ve kitap raflar›nda yerini alacak…
Çölaflan, çok ses getirecek kitab›n›n ad›n› da aç›klad›: “Kovulduk ey halk›m, unutma bizi.”
Çölaflan, yeni kitab›n›n henüz oluflan sayfalar›na, k›sa bir mola verdi ve sorular› cevaplad›:
30 y›l el üzerinde tutulup, sonra da kovulmak nas›l bir duygu?
Emin Çölaflan:Ben gazetecili¤e 1977
y›l›nda Milliyet’te bafllad›m; 1985’de de Hürriyet’e geçtim. ‹fl teklifini bana bizzat o dönemdeki patron Erol Simavi yapt›.
Ben bafllad›¤›mda Milliyet, Ercüment Karacan’›nd›. Ayd›n Do¤an’a satt›. Ayd›n Bey’le Milliyet’te de çal›flt›m, sonra Hürriyet’i sat›n al›nca, yine patronum Ayd›n Do¤an oldu.
Toplam üç patronla çal›flt›m ve sonra da kovuldum.
Kovulmak bir gazeteci için çok ayk›r› bir durum
de¤ildir. Bu sektör böyle.
Her gazetecinin bafl›na gelebilecek bir olay… Benden önce de çok kovulan oldu, benden sonra da olacakt›r…
Siz Milliyet’ten Hürriyet’e geçerken patron Ayd›n Do¤an’d›. Bu transferi kendisi nas›l karfl›lam›flt›?
>> 1985 y›l›yd›. Çok üzgündü.
Vedalaflmaya odas›na gittim. Milliyet’ten ayr›lmam› istemiyordu. “Bizi b›rakma”
dedi. Ama karar›m› vermifltim ve Erol
Bey’e de sözüm vard›. Geri dönemezdim.
Birbirimize sar›ld›k, gözlerimiz doldu.
Ayd›n Bey’le duygusal bir veda oldu.
Sonra Hürriyet’te yeniden bulufltuk.
Bulufltunuz ama bu buluflmadan y›llar sonra, bu kez sizi
gönderen de yine Ayd›n Do¤an oldu, de¤il mi? 22
y›l önce “Bizi b›rakma, gitme” diyen
patronunuz bu kez ne dedi?
>> Hiçbir fley demedi.
Çünkü ben Ayd›n Bey’le küsüm. Daha do¤rusu ben ona küs de¤ilim de o bana küs. Nedenini de bilmiyorum. Yerel seçimlerden k›sa bir süre önce bana küstü. O günden bu yana da konuflmad›k. Bu küslü¤e iliflkin yorumlar›m› yeni kitab›mda yapaca¤›m. Kovulma meselesinde ise, bana tebligat›
Ertu¤rul Özkök yapt›. Özetle “Ayd›n Bey seninle çal›flmak istemiyor” dedi.
Bu olay s›ras›nda Ayd›n Bey beni aray›p bir fley söylemifl de¤ildir.
Peki Ertu¤rul Bey ne tür gerekçeler söyledi? Ayd›n Do¤an’›n sizinle neden çal›flmak istemedi¤ini ö¤rendiniz mi?
>> Gerekçe çoktu. Ana sebep iktidar›n
Eylül/Ekim 2007 < ‹SMMMO YAfiAM
21<
Emin Çölaflan 30 y›ll›k meslek hayat›n›n 22 y›l›n› geçirdi¤i Hürriyet’ten 1.5 ay önce kovuldu.
Kalemi keskin bir gazeteci olan Çölaflan, iktidardan müthifl bask› gördü¤ünü ve yazd›klar›
yüzünden kovuldu¤unu söylüyor. Çölaflan, istese de yazamad›klar›n›, ekim ay› içinde piyasaya ç›kacak ‘Kovulduk ey halk›m, unutma bizi’ isimli kitab›nda anlatmaya haz›rlan›yor.
gündemin sesi: emin çölaflan
“Kovulduk ey halk›m
unutma bizi”
Özal’›n flikayeti, Simavi’nin mektubu
Geçmiflte 1983 sonundan itibaren ANAP tek bafl›na iktidar oldu.
Mesela o y›llarda Erol Simavi’ye, Turgut Özal’dan sizinle ilgili bir sitem geldi¤inde bu nas›l yans›yordu?
>> Bugünkü gibi de¤il. Özal da Tansu Çiller de beni yönetime flikayet
etti. Bülent Ecevit de baz› yaz›lar›ma k›z›p sitem etti. Ama bu durum, iktidar gücünü kullanarak siyasi bask›ya dönüfltürülmedi. Mesela ‘Turgut Nereden Kofluyor’ kitab›m›n ard›ndan Özal beni flikayet etti ve Erol Simavi de bana bu konuda bir mektup yazd›.
O mektup sizi etkiledi mi? Yani o zaman da m› frene basmak durumunda kald›n›z?
>> Erol Simavi, gazeteci oldu¤u için onun mektubu, siyasetçiden gelen
talepler sonucu, bana bask› kurma niteli¤inde de¤ildi. Gayet kibar üslupla yaz›lm›fl bir mektuptu. Gazeteci iktidar iliflkileri konusundaki görüfllerini aktar›yordu. Ben de bu mektuba 9 sayfal›k bir cevap verdim. Kendi
görüfllerimi aktard›m. Ertesi gün Erol Bey arad›,
"Yahu çok insafs›zs›n. 9 sayfa yaz›l›r m›?
Okumaktan gözlerim yoruldu" diye espri yapt›.
Simavi gazeteci bir patrondu. Rahmetli Çetin Emeç ile de genel yönetmenken çok çat›flmalar›m›z oldu. Ama bunlar gazetecilik kayg›lar›yla ilgiliydi. Erol Simavi bas›n d›fl›nda ciddi say›labilecek bir ifl de yapmad›. Patron düzgünse, gazeteciyse ve bas›n d›fl› ifllere kay›p, iktidarla içli d›fll› de¤ilse, bu bask›lar v›z gelir…
‹flten kovulduktan sonra da beni arayan ilk kiflilerden biridir. Erol Simavi sayg›n bir isimdir.
‹SMMMO YAfiAM > Eylül/Ekim 2007
