TARIMSAL ARAŞTIRMA PROJESİ
GAP’ın tamamlanması ile sulamaya açılacak 1,7 milyon ha alanda yetiştirilebilecek ürün çeşitlerinin ve türlerinin tespit edilmesi ve sulama sonucu ortaya çıkacak tarımsal potansiyelin en iyi şekilde değerlendirilmesi amacıyla Tarımsal Araştırma Projesi yürütülmektedir.
a) Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Çalışmaları b) TÜBİTAK Çalışmaları
c) Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Çalışmaları d) Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Çalışmaları
e) Kırsal Alanlarda Uluslararası Tarımsal Araştırma Merkezi (ICARDA) ile Yapılan Çalışmalar
Araştırmayı Yürüten Kuruluşun Adı Yeri Başlangıç ve Bitiş Tarihi
Araştırma Sayısı Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi
(I.ve II.Aşama) Şanlıurfa
1987-1992 36
1992-1997 21
Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi
(I.ve II.Aşama) Şanlıurfa
1993-2003 13
2000-2004 5
TÜBİTAK Şanlıurfa 1998-2002 15
Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve ICARDA ile Yürütülen Projeler
Diyarbakır Şanlıurfa
2001-2007 3
Toplam 93
a) Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Çalışmaları
Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile 1992-1997 yılları arasında yürütülen 57 araştırma projesi tamamlanmıştır.
b) TÜBİTAK Çalışmaları
GAP İdaresi, Dünya Bankası’nca Türkiye’ye verilen 4 milyon dolarlık araştırma kredisinin 1 milyon dolarlık kısmının GAP Bölgesi’nde kullanılmasını sağlamak amacıyla Koruklu Mevkii’ndeki Araştırma İstasyonu’nu bu konudaki çalışmaları için TÜBİTAK'a tahsis etmiştir. Bu çerçevede GAP Bölgesi'nde 44 adet tarımsal araştırma projesine (TARP) başlanmış; 2000 yılında bu sayı 55'e çıkmış olup, bunun aşağıda sunulan 15 adedinin çalışmaları Koruklu Tarımsal Araştırma İstasyonu’nda tamamlanmıştır.
1. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Sulanabilir Koşullarda Uygulanabilecek Ekim Nöbeti Sistemlerin Geliştirilmesi
2. GAP Alanında Yetiştirilen Bazı Sofralık ve Şaraplık Üzüm Çeşitlerinde Farklı Sulama Düzeyi ve Gübre Dozlarının Etkisi Üzerinde Bir Araştırma
3. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Kolza (Brasssiccaanapus L.) Çeşitlerinde Azot Miktarı ve Bitki Yoğunluğunun Tohum Verimi ve Yağ Oranına Etkisi
4. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Değişik Nar Çeşitlerinin Verim ve Kalite Özellikleri 5. Kaliteli Makarnalık Buğday Üretiminin Geliştirilmesinde GAP Bölgesi Potansiyelini
Değerlendirebilme Olanaklarının Araştırılması
6. Harran Ovası'nda Düşük Basınçlı Yağmurlama (LEPA) ve Damlama Sistemleriyle Pamuk ve Mısır Bitkilerinin Sulama İlkelerinin Oluşturulması
7. Güneydoğu Anadolu Bölgesi için Uygun Pikan Çeşitlerinin Belirlenmesi
8. GAP ve Çukurova Koşullarında Biçme ve Otlatmaya Elverişli Çok Yıllık Buğdaygil+
Baklagil Karışımlarının Saptanması Üzerinde Bir Araştırma
9. GAP Bölgesi’nde Bazı Kışlık Baklagillerin Ara Ürün Olarak Yetiştirilmeleri Üzerinde Araştırmalar
10. Güneydoğu Anadolu Bölgesi Ilıman İklim Meyveleri Entegre Projesi,
11. Şanlıurfa Kıraç Koşullarına Uygun Aspir (CarthamusTinctorius L.) Çeşitleri, Ekim Zamanı ve Bitki Sıklığının Belirlenmesi
12. Harran Ovası Koşullarında Marul (Lactucasativa var Longifolia) ve Patlıcanda (Solanummelongena L.). Tohumluk Üretimi Üzerine Araştırma
13. GAP Bölgesi'nde Saf Hat Seleksiyon Yöntemiyle Susamın Verim ve Verim Unsurlarının İyileştirilmesi
14. Tatlıpatates’in (Ipomoeaabataatess (L) Lam.) Türkiye'nin Güney ve Güneydoğu Bölgeleri’ne Adaptasyonu
15. Harran Ovası Sulu Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Silaj Mısır, Silaj Sorgum ve Sorgum-Sudanotu Melez Çeşitlerinde Ekim ve Hasat Zamanlarının Araştırılması c) Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Projeleri
GAP İdaresi ile Harran Üniversitesi arasında Ziraat Fakültesi’nin gelişmesini ve alt yapısını desteklemek amacıyla hazırlanan sözleşme 28 Aralık 1993 tarihinde imzalanmıştır. Proje paketinde tarla bitkileri (pamuk, buğday, mısır, nohut, susam, soya, ayçiçeği, kolza, yerfıstığı, yonca, sorgum, ekim nöbeti), bahçe bitkileri (domates, patlıcan, biber, kavun, karpuz, kornişon hıyarı, antep fıstığı), hayvancılık (broiler) ve toprak bölümüne ait çalışmaları içeren 25 adet alt proje yer almıştır. Ancak, ödenek yetersizliği ve fakülteden kaynaklanan sorunlar nedeniyle projeler planlandığı gibi zamanında uygulamaya alınamamıştır.
31 Temmuz 1996 tarihinde imzalanan ek sözleşme ile daha önce 25 adet olan proje sayısı 13 adet olarak revize edilmiş ve 2003 sonu itibariyle çalışmalar tamamlanmıştır.
1. Harran Ovası Koşullarında Farklı Ekim Zamanlarının Pamuk (Gossypiumhirsutum L.) Bitkisinde Verim ve Kalite Unsurlarına Etkisi Üzerinde Araştırmalar
2. Harran Ovası’nda Ayçiçeği Tarımında En Uygun Ekim Zamanı ve Sıklığının Belirlenmesi Üzerinde Araştırmalar
3. Harran Ovası Koşullarında Yoncada Sıra Arası Mesafesi ve Fosforlu Gübre Uygulamasının Tohum Verim ve Verim Unsurları Üzerine Etkileri
4. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Yaygın Olarak Yetiştirilen Yerel Sorgum Hatlarının Toplanması, Genetik ve Tarımsal Karakterlerinin Belirlenmesi Üzerinde Araştırmalar 5. Harran Ovası Koşullarında Açıkta Yetiştirilen Domates, Patlıcan ve Biberde Farklı
Sıra Arası ve Sıra Üzeri Mesafelerinin Verimi ve Kalite Üzerine Etkileri
6. Harran Ovası Koşullarında Kornişon Hıyarında Çeşit-Verim Adaptasyon ve Farklı Ekim Zamanlarının Belirlenmesi Üzerinde Araştırmalar
7. Urfa Yerli Patlıcanının Seleksiyon Yoluyla Islahı
8. Sulanan Koşullarda Antepfıstıklarında Sık Dikimin Büyüme, Verim ve Kalite Üzerine Etkileri
9. Harran Ovası Topraklarında Tuzluluğun Yayılma Olasılığının Belirlenmesi 10. GAP İlleri’nde Tavukçuluğun Bugünkü Durumunun Belirlenmesi
11. GAP Bölgesi'nde Çeşitli Ticari Broilerlerin Bazı Verim Özellikleri Yönünden Karşılaştırılması
12. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Araştırma veGeliştirme İstasyonu ve Araştırma Altyapı Projesi
13. Şanlıurfa Koşullarında Bazı Ekmeklik ve Makarnalık Buğday Çeşitlerinde Farklı Azot ve Fosfor Dozlarının Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi ile Beslenme-Verim İlişkilerinin Saptanması Üzerine Araştırmalar.
Ayrıca, Fakülte ile GAP İdaresi arasında Mayıs 2000’de yapılan yeni bir sözleşme ile 5 adet projeye daha başlanmış; ele alınan 5 adet proje de 2004 sonu itibariyle bitirilmiştir.
1. Uzaktan Algılama Teknikleri Yardımıyla Harran Ovası’nda Sulama Sonrası Meydana Gelen Arazi Kullanım Değişimlerinin Belirlenmesi
2. GAP Alanında Tarımsal Kooperatiflerin ve Diğer Çiftçi Örgütlerinin Bölge Kalkınmasındaki Etkinliği
3. GAP Alanında Tarımsal Mücadele Sorunları, Çözüm Önerileri ve Çiftçi Eğitimi
4. Şanlıurfa İlinde Üretilen Süt ve Süt Ürünlerinin Kimyasal, Mikrobiyolojik Kalitesinin Belirlenmesi ve Sonuçlarının Hedef Kitleye Yayımı
5. Harran Ovası Koşullarında Baharat Bitkilerinde Optimum Tohumluk Miktarının Belirlenmesi
Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile GAP İdaresi arasında imzalanan protokoller çerçevesinde 2008 yılında başlatılan iki proje de tamamlanmıştır.
- Harran Ovası Tuzluluk Haritasının Oluşturulması ve Tuzlulaşmanın Bitkisel Verim Kayıplarına Etkisinin Tahmini Üzerinde Bir Araştırmaprojesi 17.09.2008 tarihinde başlatılmıştır.
- GAP Bölgesi’nde Zeytin Yetiştiriciliğinde ve İşleme Sanayiinde Mevcut Durumun Belirlenmesi ve Gelişme Olanakları Üzerinde Bir Araştırma projesi 19.12.2008 tarihinde başlatılmıştır.
Türkiye’de gerek tahıl gerekse baklagil tohumlarında görülen vasıfsız, düşük verimli, hastalık ve zararlılara dayanıksız, safiyetini kaybetmiş tohum kullanımının yüksek seviyelerde olması uygulanacak tohumculuk geliştirme çalışmalarının önemini daha da artırmaktadır.
Tohumculukta bu sorunların çözümüne yönelik Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi tarafından tescil edilmiş 6000 kg sertifikalı Buğday (Urfa 2005, Özberk) tohumlukları ile 2008–2009 üretim sezonunda lider çiftçilerde 300 da alanda demonstrasyonlar kurmuştur.
d) Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Çalışmaları
Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nin, Bölge’de çeşitli tarımsal araştırma ve geliştirme hizmetlerini gerçekleştirmek üzere 2000 yılında bir araştırma paketi hazırlayarak GAP İdaresi’ne sunması üzerine 19 Mart 2001 tarihinde bir sözleşme imzalanmıştır. Sözleşme kapsamında tarımsal araştırma ve geliştirme hizmetlerinin gerçekleştirilmesinin yanısıra Bölge’de elde edilecek bitkisel ve hayvansal ürünlerin kalite ve kantite yönünden artırılması amacıyla gen ve üretim teknolojilerinin kullanılarak araştırmalarının yapılması da bulunmaktadır.
Sözleşme kapsamında öncelikli olarak iki adet tarımsal araştırma ve geliştirme projesi yer almıştır:
Güneydoğu Anadolu Bölgesi Bitkisel Gen Kaynakları Araştırma ve Geliştirme Projesi Proje kapsamında Diyarbakır (Eğil, Karacadağ yöresi, Kulp, Lice), Batman (Hasankeyf, Gercüş, Kozluk), Siirt (Aydınlar, Baykan, Kurtalan, Şirvan), Şanlıurfa (Bozova, Harran, Ceylanpınar, Suruç, Birecik, Akçakale, Siverek, Viranşehir), Adıyaman (Samsat, Kahta, Tut, Çelikhan, Gölbaşı, Sincik, Besni, Nemrut Dağı) ve Mardin (Derik, Midyat, Savur, Kızıltepe, Nusaybin, Ömerli, Yeşilli, Mazıdağı) il ve ilçelerine ait floraya anket ve toplama gezileri düzenlenmiştir. 231 herbaryum örneği toplanmış ve teşhis edilmiştir.
Tıbbi ve aromatik bitkilere ait 43 cins, yemeklik, tane baklagillere ait 2 cins, buğdaygil ve baklagil yem bitkilerine ait toplam 29 cins toplanmış; Diyarbakır’ın Çınar, Ergani, Çermik, Çüngüş, Karacadağ ve Dicle İlçelerinden 95 adet herbaryum örneği alınmıştır.
Proje çerçevesinde araştırma gezilerinde toplanan tıbbi, ilaç ve baharat bitkileri, yabani buğdaygiller, yerli makarnalık ve ekmeklik buğday çeşitleri ile birlikte iki ve altı sıralı arpa çeşitleri, Medicago, Lathyrus, Trifolium, Lotus, Vicia, Astragalus gibi baklagil bitki türleri yanında bazı soğanlı bitkiler (Fritillariaspp.,Scilla sp., Tulipa sp.) ve Rosa, KökboyaRupus sp.
kültüre alınmış, bazı bitkisel özellikleri belirlenerek üreme materyalleri çoğaltılmıştır.
Sonuç olarak Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin bitki çeşitliliğinin saptanması ve ekonomik önemi olan türlerin kültüre alınmasına yönelik bu çalışmada Adıyaman, Samsat, Kahta, Tut, Çelikhan, Gölbaşı, Sincik, Besni ve Nemrut Dağı floralarından toplanan farklı bitki türlerine ait tohumların kültüre alınma çalışmaları tamamlanmıştır.
e) Kurak Alanlarda Uluslararası Tarımsal Araştırma Merkezi (ICARDA) ile Yapılan Çalışmalar
GAP İdaresi ile merkezi Suriye’nin Halep kentinde olan Kurak Alanlarda Uluslararası Tarımsal Araştırma Merkezi (ICARDA) arasında 26 Haziran 1998 tarihinde bir işbirliği protokolü imzalanmıştır. Bu protokol kapsamında iki taraf arasında kırsal kalkınmaya ilişkin ortak araştırmalar yürütülmesi ve projeler geliştirilmesi öngörülmektedir. Protokol kapsamında iki proje geliştirilmiştir. Bunlar; “Tohumculuğun Geliştirilmesi” ve “Çayır-Mera Islahı, Yem Bitkileri Üretiminin ve Küçükbaş Hayvancılığın Geliştirilmesi” projeleridir.
ICARDA ile yürütülmekte olan Tohumculuğun Geliştirilmesi Projesi’ne Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi de 19 Mart 2001 tarihinde yapılan sözleşme ile dahil edilmiştir.
GAP Bölgesi’nde Yemeklik Baklagil ve Tahıl Çeşitlerinin Denenmesi ve Uygun Tohumluk Üretim Sisteminin Geliştirilmesi Projesi – 1. ve 2. Aşama
Proje ile Bölge’de geliştirilmiş yeni tahıl (buğday, arpa) ve yemeklik dane baklagillerin (mercimek, nohut) çiftçilere tanıtılması, tohumluk üretimi yeterli olmayan bu çeşitlerin tohumluk miktarının artırılması ve sürdürülebilir tohumluk sisteminin kurulması amaçlanmıştır.
Projenin yönetimi ve izleme-değerlendirmenin yapılabilmesi için Bölge’deki üniversiteler ve kamu kurumlarının katılımı ile bir kurul oluşturulmuştur. Yine proje kapsamında tohumluk çeşitlerinin çiftçilere tanıtılması, tohumluk sisteminin kurulması amacıyla 1999-2000 üretim döneminde buğday ve mercimekte Diyarbakır’da 2, Şanlıurfa’da 3 köy olmak üzere toplam 5
köy Tarım İl Müdürlükleri ve GAP İdaresi tarafından belirlenmiş ve tohumlukların ekimi yapılmıştır. 2000-2001 üretim döneminde ise buğday, arpa ve nohutta Şanlıurfa, Diyarbakır ve Gaziantep illerinde toplam 11 çiftçide 5’er dekarlık 24 demonstrasyon kurulmuştur.
ICARDA’daki tohumluk çalışmalarına ilişkin uygulamaları incelemek amacıyla teknik eleman ve önder çiftçilerden oluşturulan 8 kişilik ekip 5-9 Haziran 2001 tarihleri arasında ICARDA Merkezini ziyaret etmişlerdir.
Tohumculuk Projesi Demostrasyonları Özet Bilgi Üretim
Dönemi Türler Alan (da)
Demonstrasyon
Sayısı Tohumluk
Miktarı (kg) 1999 - 2000 Buğday (13)
Mercimek (2)
130
2 15 2 780
2000 - 2001
Buğday (10) Arpa (4) Mercimek (4) Nohut (2)
37.5 20 20 10
20 1 530
2001 - 2002 Buğday (36) Arpa (1)
485
10 37 9 900
2002 - 2003
Buğday-sert. (3) Buğday-üretim (20) Arpa (2) Nohut (11) Mercimek (2)
330 340 10 130
10
38 16 040
2003 - 2004
Buğday-sert. (9) Buğday-üretim (48) Arpa (1) Nohut (10) Mercimek (3)
1 700 1 074.5
10 140
50
71 58 710
TOPLAM 4 514 181 88 960
1) Toplam kullanılan tohum miktarına (51 410 kg) geri dönüm tohum miktarları da dahildir.
2) 37 600 kg buğday tohumluğu 2002-2004 yılları arasında çiftçi tarafından sertifikalı üretim amacıyla alınmıştır.
3) Demonstrasyon alan sayısı 38’e sertifikalı üretimler dahildir.
Şanlıurfa İli Siverek İlçesi'nde GAP İdaresi'nin yönlendirmesiyle başlayan ve danışmanlığında devam eden 100 da alanda Fırat 93 ekimi gerçekleştirilmiş olup elde edilen ürünle 2001-2002 döneminde 500 da’lık alanda üretim yapılması planlanmıştır.
Adaptasyon ve agromik denemeler çerçevesinde buğday, arpa, nohut, adi fig, koca fig, çemen ve burçak üzerinde ıslah çalışmaları yapılmış, bir mercimek çeşit adayı (BM 76) tescil denemesine alınmak üzere Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Müdürlüğü’ne gönderilmiştir.
Bu adayın tescil denemeleri başlamıştır. Bu adaya ait 750 kg tohum çoğaltılmıştır.
Yine Dicle Üniversitesi’nde yürütülen ıslah çalışmaları çerçevesinde elde edilen 14 ümitvar arpa mutant hattı verim denemesi sonucunda ümitvar bulunan 1 adet mutant hattının tescili için Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Müdürlüğüne başvurusu yapılmıştır.
Buğday ve yem bitkileri üzerinde ıslah çalışmaları yapılmıştır. Fiğ'e seleksiyon yöntemi ile sürdürülen ıslah çalışması sonucunda elde edilmiş olan ümitvar hatların bölge verim denemeleri tamamlanmış bir tane Viciasativa L. ve bir tane de Viciasativa L. subsp. Nigra
(L.) Ehrh. vardır. Nigra’ya ait fiğ hatlarının tescili için Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Müdürlüğü’ne başvuru için hazırlıklar yapılmıştır.
Yoncada 8 farklı hat ile sentetik çeşit ıslah çalışması yapılmıştır.
Birinci aşamada yapılan çalışmalar ICARDA ile son şekli verilerek kitapçık haline getirilmiştir.
2004 yılında da GAP Bölgesi’nde ekolojik ve ekonomik koşullara en uygun üretim sistemlerinin saptanarak bulguların rapor haline getirilmesi amacıyla Harran ve Dicle Üniversiteleri tarafından araştırmalar sürdürülmüştür.
Projenin ikinci aşaması çerçevesinde “Çeşitlere Yönelik Demostrasyonlar ve Tohumluk Üretimi” ile “Tuzlu Alanlarda Bitki Yetiştiriciliği” konularında işbirliğine devam edilmiştir.
2004 yılında, ICARDA tarafından teknik destek sağlanan GAP Bölgesi Tohumluk Üretim Projesi kapsamında; buğday, arpa, mercimek, nohut, yonca, adi fiğ, koca fiğ, çemen ve burçak üzerinde ıslah çalışmaları devam etmiştir. Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne ayırtılmış olan arpa, buğday ve mercimek tohumlarının ekimleri gerçekleştirilmiştir.
2007 Yılında Yapılan Çalışmalar;
- Şubat ayında ICARDA’dan temin edilen FLIP 97 Ghab-4 ve Ghab-5 nohut çeşitlerinin demonstrasyonları kurulmuştur.
- Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi tarafından Idlep-2 mercimek çeşitleri ile Gidara (ICARDA’dan sağlanan) ve Sarıçanak buğday çeşitleri için deneme ve çoğaltma çalışmaları yapılmıştır.
- Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Serin İklim Tahılları ve Yemeklik Tane Baklagillerde Aranan Çeşit Özellikleri ve Tohumluk Üretim Sistemleri konusunda Şanlıurfa’da konunun paydaşlarıyla 6-7 Mart 2007 tarihleri arasında arama toplantısı yapılmıştır.
- Harran Üniversitesi, Tuzlu Alanlarda Bitki Yetiştiriciliği ile ilgili olarak proje hazırlamaktadır.
- 2006-2007 üretim yılında 18 buğday, 10 arpa ve 15 mercimekte toplam 43 demostrasyonkurulmuştur.
Sonuç olarak tohumluk tesisi kurulmuş olup, sertifikalı tohum üretimi devam etmektedir.
GAP Bölgesi’nde Çayır-Mera Islahı, Yem Bitkileri ve Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Projesi
Projenin amacı küçükbaş hayvancılığı teşvik ederek çiftçilerin gelir düzeylerini artırmalarına yardımcı olmak ve kırsal kesimden göçü durdurmaktır. Bu amaç çerçevesinde meraların bozulmasının önlenmesi, bir pilot bölgede ıslah çalışmalarının gerçekleştirilmesi, çiftçilerin meralara yatırım yapmaya ikna edilmeleri, yerel genetik kaynakların gerek bu bölgede gerekse dünyadaki benzer başka bölgelerde kullanılması için toplanması ve koruma altına alınmasına yönelik faaliyetler yürütülmektedir.
Proje kapsamında 9 aktivite belirlenmiştir.
1. Sosyo-ekonomik araştırmanın hazırlanması 2. Yem kaynaklarının belirlenmesi
3. Sürü yönetimi ve epidemiyoloji araştırması
4. Yem bloklarının tanıtımı, uygulanması ve yer alacak materyallerin belirlenmesi çalışmaları
5. Samanın üre ile muamelesi 6. Marjinal alanların rehabilitasyonu
7. Vetch ve Lathyrus gibi yem bitkileri uygulamalarının marjinal alanların rehabilitasyonunda kullanılması
8. Toplantılar
9. Çayır-mera rehabilitasyonu ve yem bitkileri üretiminin artırılması amacıyla eğitim
Kuru alanlarda yem kaynaklarının yetersizliği nedeniyle evsel ve sanayi atıklarının hayvan yemi olarak değerlendirilmesi amaçlanmış; yem bloklarında yer alacak materyallerin tespiti için ticaret ve sanayi odası başkanlıklarından sanayi atıklarına (pamuk tohumu, pamuk tohumu küspesi, baklagil ve buğdaygil, sebze ve meyve atıkları vb.) ilişkin stok miktarları istenmiş ve değerlendirilmiştir (1999).
Nisan 2000’de sosyo-ekonomik araştırma, yem kaynaklarının belirlenmesi araştırması, sürü yönetimi ve epidemiyoloji araştırması ile ilgili olarak hazırlanan üç anket Adıyaman Kuyulu Köyü’nde uygulanmış ve değerlendirilmiştir.Bu anketler; i)Seçilen köyün genel özelliklerini ve demografik yapısını ortaya koyan muhtar anketi, ii) Köyün sosyo-ekonomik yapısını ortaya koyan ekonomik anket ve iii) Köyde yürütülen küçükbaş hayvancılık üretiminin yapısını ve sorunlarını ortaya koyan hayvancılık anketidir.
Çayır-mera rehabilitasyonu ve yem bitkileri üretiminin artırılması amacıyla Tarım İl Müdürlüğü ve GAP İdaresi Bölge Müdürlüğü uzmanlarından oluşan 15 kişilik ekibe 5-7 Haziran 2000 tarihlerinde Şanlıurfa’da eğitim verilmiş ve deneme çalışmaları Koruklu Araştırma İstasyonu’nda yapılmıştır. 21-27 Ağustos tarihleri arasında daha önce eğitime katılan uzmanlarla birlikte Kuyulu Köyü merasında uygulama çalışmaları yapılmıştır. Ayrıca, Aralık 2000’de mera ıslah çalışmaları için önerilen Vetch ve Lathyrus başta olmak üzere diğer yem bitkisi türleri ile ICARDA’dan getirilen 70 adet bitki türü Kuyulu Köyü proje alanına dikilmiş ve bitkilerin %80’i tutmuştur.
16-22 Mart 2001 tarihlerinde, daha önceki eğitime katılan Tarım İl Müdürlüğü, TEMA Bölge Müdürlüğü ve GAP İdaresi elemanlarına yönelik "Mera Islahı Arazi Çalışmaları" eğitiminin üçüncü bölümü olan laboratuvar çalışmaları da ICARDA merkezinde gerçekleştirilmiştir.
ICARDA, Adıyaman Tarım İl Müdürlüğü ve GAP İdaresi uzmanları tarafından 14-18 Mayıs 2001 tarihinde Kuyulu Köyü’nde bulunan tek yıllık bitkilerin tespit çalışmaları yapılmıştır.
6-12 Ekim 2001 tarihleri arasında GAP İdaresi uzmanları ve Şırnak Sözleşmeli Hayvancılık Projesi kapsamında çalışan yayım elamanlarının katıldığı “sürü yönetimi” Halep’teki ICARDA merkezinde yapılmıştır.
27-30 Temmuz 2002 tarihleri arasında Kuyulu köyüne yakın mesafelerde belirlenen iki köyde (Akyazı ve Gümüşkaya) sosyal ve ekonomik yapıyı belirlemeye yönelik bir veri toplama çalışması yapılmıştır. Hazırlanan rapor ICARDA’ ya gönderilmiştir.
ICARDA Merkezi’nden getirilen antriplexler (çalımsı bitkiler) dikilmiştir. Ayrıca, mera ıslahı proje bileşeni çerçevesinde ICARDA’dan iki uzman bölgeyi ziyaret etmiş ve “herbarium”
oluşturulmuştur. 26-29 Ağustos 2002 tarihleri arasında ICARDA ve GAP İdaresi uzmanları tarafından Adıyaman-Kuyulu köyünde gerçekleştirilen çalışmalarla ilgili final raporu hazırlanmış; bu çalışma sonucu oluşturulan herbarium ve bitki fotoğraf albümü tamamlanmıştır.
Sürü yönetimi için gerekli formlar hazırlanmış; ilgili çalışmalarda yer alacak olan, Kuyulu köyündeki 10 hayvan üreticisi ile görüşülerek, hayvan sayıları ve gönüllülükleri kontrol edilmiştir.
ICARDA’dan getirilen Atriplex tohumlarından elde edilen fidelerden 40 adedi 17 Kasım 2003 tarihinde Kuyulu köyündeki sahaya dikilmiştir.
Sonuç olarak küçükbaş hayvancılığı teşvik ederek çiftçilerin gelir düzeylerini artırmalarına yardımcı olmak, meraların bozulmasını önlemek, bir pilot bölgede ıslah çalışmalarını gerçekleştirmek, yerel genetik kaynakları kullanılmak üzere toplamak ve koruma altına almak amacıyla yürütülen proje 2006 yılında tamamlanarak ICARDA ile yapılan çalışmaları içeren bir kitapçık hazırlanmıştır.
ICARDA ve Dicle Üniversitesi ile Yürütülmekte Olan Projeler ÇerçevesindeYapılan Eğitimler
Konu Tarih Yer Katılımcı
Mer’a Islahı Arazi Çalışması 5-7 Haziran 2000 Şanlıurfa GAP İdaresi, Tarım İl Müdürlüğü 21-27 Ağustos 2000 Adıyaman
Kuyulu Köyü
GAP İdaresi, Tarım İl Müdürlükleri 16-22 Mart 2001 ICARDA
Merkezi
GAP İdaresi, Tarım İl Müdürlükleri
Sürü Yönetimi 6-12 Ekim 2001 ICARDA
Merkezi
GAP İdaresi, Hayvancılık Projesi Yayım Personeli
Sürü Yönetimi ve Data Analizi 20-24 Mart 2002 Şırnak GAP İdaresi, Hayvancılık Projesi Yayım Personeli
Yem Blokları Yapımı, Süt Hijyeni ve İşlenmesi
Eylül 2002 Mardin Mardin-Kayadere Köyü Çiftçileri Yemeklik Baklagillerin
Taksonomik Anahtarını Kullanma
ICARDA Merkezi
Harran ve Dicle Üniversitelerinden 2 Öğretim Görevlisi
Samanın Üre ile Muamelesi 26-28 Ağustos 2003 Adıyaman Gölbaşı
GAP İdaresi, Tarım İl Müdürlüğü Tohumda Çeşit Bakım
(koruma)
Nisan 2003 Tohumluk Ünitesinde görevli 2 elaman
Tohum Hazırlama Eğitimi ICARDA AGRO-GAP, Dicle Üniversitesi
Ziraat Fakültesi ve GAP İBY Suriye Tarım Bakanlığı,
Tohum İşleme Merkezi’nde Eğitim
15-19 Haziran 2003 ICARDA Merkezi
Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep ve Şanlıurfa’da tohumculuk ile uğraşan çiftçiler
Küçükbaş Hayvancılık Yetiştiriciliğinde “Stratejik Yemleme” Eğitimi
22-26 Mart 2004 Şanlıurfa GAP İdaresi, Tarım İl Müdürlükleri, Hayvancılık Projesi Yayım Personeli Veri Yönetimi ve Hayvancılık
Araştırmalarında Temel İstatistik Yöntemleri Eğitimi
13-18 Haziran 2004 ICARDA Merkezi
GAP İdaresi, Tarım İl Müdürlükleri, Hayvancılık Projesi Yayım Personeli Çeşit Yönetimi ve Tohum
Kalite Temini Eğitimi 11-22 Nisan 2004 Diyarbakır Çiftçiler Tohumculuk Projesi
Çerçevesinde Çiftçi Gezisi
1-4 Haziran 2004 ICARDA Merkezi
Çiftçiler
