Araştırmanın, büyük ekonorik kayıplara yol açan bu. hastalıklada mücadele programlarının hazırlanmasında yardırnci olacağı urnulrnaktadır.

(1)

KONYA BÖLGESİ KÜMES HA YV ANLARlNDA INFECTIOUS BRONCHITIS (IB), .lNFECTIOUS .. LARYNGOTRACHEITIS (ILT), INFECTIOUS BURSAL.İ>lSEASE (IBİ>), EGG-i>RÔP-. ' SYNDROM-76 (EDS-76), AVIAN ENCEPHALOMYELITIS (AE) VE ADENOVİRUS ENFEKSiYONLARININ ~ EPİZOOTİOLOJİK

ARAŞTIRILMASI VE İZOLASYON ÇALIŞMALARI

Tülay BAYSAL (*) Mekki BOZKIR (**}

GiRIŞ

-.

Dünya kürnes hayvanları için bü)rük sorun teşkil ed~n .v_e~ eko- nomik_ kayıplara neden oİan bu viral ha_stalıklapi:ı, ·.ülkemizde de bulunup bul:unrnadığının, buJ.tinuyoı::Sa . yaygınlik ··aerecesiriiiı araŞ~

tırılınası aniacı ile yapıJim bu . araştırma . Adana, Arikara,_ Bursa,

Elazığ, İstanbul, İzmir ve :K!onya bölgelerinde Ekirri""l983-Eki'ın

1986 tarihleri arasında yürütülmüştür.

1980 yılında-Ankara'da ·bir kümeste tesbit edilen· sporadik bir ILT .(8) vakası dışında, diğer viral hastalıklarin-·Ülkemizde ·blllun- duğuna dair bir yayına rastlanİnamıştır. Fakat 1980 yılından son~

raki yıllarda bu hastalıklardan bazılarının ülkemizde gÖrülmeye

başladığından şüphe edilmiş ama teşhis yöntemlerine yabı;mc~ ol-

duğumuzdan, teşhis~e yanılmalar ve gecikmeler olmuŞtur ..

Araştırmanın bir arnacı da söz konusu viral hast~_lıkların teş~~

hislerinin laboratuvarırnızda_ yapilabilir duri.um\ getirilmesidir

. .

Araştırmanın, büyük ekonorik kayıplara yol açan bu. hasta-

lıklada mücadele programlarının hazırlanmasında yardırnci ola-

cağı urnulrnaktadır.

(*) Konya Hayvan Hastalıkları Araştırma Enstitüsü Teşhis Lab. ·Şefi.

(**) Konya Hayvan Hastalıkları Araştırma Enstitüsü Teşhis Lab. Uzm. Adayi.

67

(2)

Etlik Vet. Mikrob. Derg. 1989 6 (4)

MATERYAL ve METOD Materyal:

Araştırmada kullamlan hasta ve ölü tavuk, tavuk marazi mad- desi ile tavuk kan serumlan, laboratuvarmıza muayene ve new- catle bağışıklığının kontrolü için getirilen örneklerden seçilmiştir.

Metod: ...

Ara.ştırrnada: sırası ile aşağıdaki _teşhis metodları :.kiıılaİnlmış-

tı:(:·

· · 1 __,.. K1inik muayene 2 - Otopsi,muayenesi 3 - Histopatolojik muayene 4 - Serıoloji_k muayene S - Etken izola:syo"niı

1 - Klinik Muayene :

. , _ Bu viral hast~ıklara_ ait klinik. bulgular pa.to&enik ol~akla be- raber. yine· de. bir seri .. klihik"belirtilet meydana getirirler: Muayene

~dilen :rn'atecyalle~>araŞtrrtia k~p~a~ndaki viraL ha~tahidar yöriüıl~

deri· dtkkatÜce. -i~c~lenmiş· ~e· ·şüph~ edilenle~ diğer· !miayenelerti

tabr"tutulmuştur. · · · · ·

,.

2 - Otopsi Muayenesi :

. . . '

· . · .

Biı -hastalikhmn · n:ıeydana getirdiği makİ'Ö-patolojik' bulgu~ar-

da-patagemik degildir, ancak-şüphe ettirebilecek değişimler' mey-

~a~a gi:#drler._ - ,

..

^'

· · -' 3 - Histopat~lojik Muayene ;

Laboratuv~rımı~da

rp.uayene edilen mai:eryalde bu· hasialklar:

dan herhangi birinden şüphe edildiğinçle, -şüphelenilen hastalığa

göre· seçilen organlar tetkik için histopatoloji laboratuv:arına .görı~:

derildi .. Hastalık türüne_ göre histopatolojik yönden tetkik edilen

Cjrgaiılar :. ·· · · · · . . . · _ ,

68

İB de:

İLT İBP.

-·

Trachea, böbrek, ^akciğerve oviduct .. Trachea (farinks ve farinks ile birlikte) Bur-sa· fabrisius;· böbrek

·. ^,^{· ··}^.

(3)

Tavukların Viral Hastalıklafı · ··' . Baysal-Bozkır

4 ~_:.::. · Setolajik Muayeneler : ·

' ' '

.

·. ^{• ••}^• ¹ ^•

- ·a)_ Agar-jel-diffuzyon test'i: (AGD~) •

İB- İLT- İBD-AE ve Adenavirus enfeksiyonhirının serolöjik yoklaması.n~a. kullan.ıl:qıışt.ır, ... , --· ·-., . .. . . )

b) Hemaggh:ıtinasyon-İiıhibisyo:U: ·test'i :. (Hİ)

EDS-76 serolojisinde. · ·

a) Agar~jt!l~diffüzyon' tesÜ: (AGDT) A) Agar'ın Hazırlanması :

Nobl Agar ... : 6.2S gr.

% 8.0'lik tuzlu su .. · : 49S ml.

pH: ·7,S

1 : ••

--·ı··

~ .J ••• - -• •

Agar 't].lilu su içinde aÇ~k (;>tol~lav¹'veya Henmaride eritÜii-, sü-' zülür ,ve pH' sı 72 ayarlandıktan sonra

. · +

4oc'de İmihafaia;· edilir.· Kullalıılacağı zaman Ü1 oc'de 20 .dakika sterilize edilip tekrar

:P;H

kontrıol edildikten sonra (pH: 72 olmalı). 0 :; 9 cm'lik petrilere 15-20 ml. tevzi edilir (Agar kalınlığı 2.5-3 mm olmalıdır).

Agar dökülmüş petrileı~ kullanılmadan önce·"24-·saat süre ile buzdolabında tutulur. Bu presipitan banilann ol~şmas·ı: bakımın

dan örıemlidir.

Kullanılacak agar plağı üzerinde Şekil 1' de görüldüğü gibi

s

^mm^çapında^çukurlar^açılır. Çukurlann birbirleri arasındaki açıklık 4- S ^mmolmalı veçukurların tabanı 1'er damla agarla k~~

patılmalıdır. ·

Testin Yapılışı : ^\

Yine Şekil 1'e uygun olarak hazırlanmış bir şablon üzerine ko- nan petride başlangıç noktası işaretlenir. 1 ve 2 nolu çukurlar pozitif ve negatif kontrol serumlan ile; 3-30 nolu çukurlar test edile.

cek serumlada ve ortadaki çukurlar spesifik ?-ntijenle doldurulup kapağı kapatılan petri, oda sıcaklığında ve n:ittibetli bir ortamda

presipitan··ba'iı.tlarin o1uşriıasi içiri iki gün bekletilir.

69

(4)

Etlik Vet. Mikrob. Derg. 1989 ~ (4)

Test Sonucunun Okunması :

Reaktörlerin yüzde nisbetlerini belirlemek için yapılan bu se- rolojik test'te pozitif ol~ylarda antijen ile antikor taşıyan (serum) çukur arasında test'in yapılışından 12 - 24. saat, sonra spesifik presipitan çizgisi ohiŞtit. Yalnız bazı virus· nev'Herinde (İBD ve· İLT

gibi) presipitan çizgisi 2'nci günde ortaya çıkabilir. Antijen kon- santre olduğunda presipita,rı çizgi seruma doğru; presipite edici antikor fazla ise presipitan Çizgi antijeneyakın teşekkül eder. Test

sonuçları 24 ~ 48'inci_ saatte okun,ur ve değerlendirilir; . -

Test edilecek serumlar enfeksiyonun görüİmesinden 18-20 gün sonra alınm~lı ve gerektiğinde 15-20 gün anila:rla tekrarlan-

malıdır. Gerek reaktör taraması, gerekse rutin muayeneler için

alınan serumlar test'e tabi tutuluncaya kadar. ---:-20°C'de muhafaza

~ili~ . '

B) Hemaggutinasyon-İnhibisyon. test'i : (Hİ)

Test'e tabi tutulacak serumlar + 56°C'de 30 dakika inaktive edilir. -J;est aynen «Newcastle Hİ test'i» gibi yapılır .ve _okunur Antijen. ve serum dilusyorilan tercihan fosfat. bafır (PBS) solmyo- nu ile yapılır; Hİtest'inde 4 HA ünitesi antijen ve % 0.8'lik eritrosit

süspansiyonu kullanıl~r. ·

Başlangıç Noktası )-...;._----"'""""'~ ·.(+) Pozitif serum çukuru

(-,) Negatif serum çukuru (3-JO) Test serQ~ çukurları

(Aı-A

5

) Aııtijen Çukurları

ŞEKIL: 1 . . Te.st petrisinin hazırlama. ve doldurma şeması.

(5)

Etlik Vet. Mikrob. Derg. 1989 f (4)

5 - izolasyon Çalışmaları : ·

a) Enf.eks!yöz Bronchitis (iB) ızolasyonu :

ilk İzolasyon için akciğer ve trachea' dan yapılmış organ emil_.

siyonundan; enfeksiyonun başlangıcında ise tracheal swab'dan ya-

rarlanılır. Bazı araştırıcılar nefrozisin görüldüğü vak'alarda, ·bazı~

lan ise her vak'ada böbrek emilsiyonül1un akciğer ve .tracheci eınn;

siyonu kadar başarılı sonuç ve:rıdiğini ifade ·etmektedirler. . · Dokular mümkün olduğu· kadar aseptik şartlarda alınır, .·ha:

vanda steril kum veya cam tozu ile-iyice öğütülür ve PES .ile .o/o ı.

lik emiisiyon yapılır. Emiisiyon 1000 r.p.m. devirde 10 dakika sant•:

rifüj edilerek üstteki süpernetant sıvı alınır. Bunun üzerine lOOO ÜN. penisillin ve ı mgr streptomycin/ı_ml konur ve oda derecesin- de 30 dakika bekletildikten sonra

9 -

^ı2günlük embriyolu y~mur

taların chorio-allantoik boşluğuna. o.ı

niL

m'iktarında · l.nokule ·edi-_

lir. inokulasyondan . sonra. 7 gün . içhıc:le . e-riıbriyolarda ölüm, hare~

ket yavaşlığı, küçülme, kanamalar ve böbreklerde nefrozls gör.LÜü~ .. ilk pasajlarda bu bulgular görülmezse -48 -72 saat içinde ı - 2 eriıb::

riyolu yurtıurta açılarak allantaik sıvi.sı foplanıt ve'tekrar,-0.1 ml miktarında, embriyoiu-yumurtalara inakule :edilir. B li-şekilde 3 tercihan S pasaj yapılarak virusun em:bdyoda yaptığı olUİilstizluk

lar izlenir.

Pozitif olgu~arda inokulasyondan 48-96 saat sonra topliman allantcik sıvı duyarlı civcivlere okular veya tracheal yolla verildik~·

teri ı8-36 saat sonra hayvanlarda klinik bulgular (hırııtııı solu~

num) görülmeye başlar. '

b) Enf. Laryngotracheitis (ILT) :

Trachea salgısı, trache·a ve akciğerlerden alınan organ parça-

ları genel metodlara göre hazırlanır. Organ emilsiyonundan 9 -12 günlük embriyolu yumurtaların CAM'nı üzerine ·o. ı - 0.2 ml mikta-.

rınd~ inokule edilir.. ınokulasyônun 3'üiıcü gününden ~tibaren

CAM üzerinde plaklar oluşmaya başlar. En belirgin plak oluşumu

5-6'ncı günlerde görülür. . ·

c) Enf. Bursa! Hastalığı (IBD) : ^'.

Hastalığıiı. erken dönemlerinde yakiaşİk 2 - 3 pilic-in bursa fah~

risiuslan aseptik şartlarda · çıkanlarak genel metodlara göre o~-: gan emilsiyonu hazırlanır. Hazırlanan emülsiyon 2000 rpm'de sant~

(6)

rifüj edildikten sonra elde edilen süpernetant sıvıdan 0.1 ml mik-

tarında 9 - ll günlük embriyolu yumurtaların korioallantoik boş

luğuna inakule edilir. İnokulasyonun 4-6'ncı günlerinde embriyolarda ölüm, küçülme ve peteşiyal kanamalar görülür.

. ^' ^'

Şüpheli materyal 2- 3 haftalık duyarlı civcivin gözüne damla-

tılarak enfekte edilir. İnokulasyonun 3'üncü gününden itibaren klinik tabi~. göfülmeye başlar. Enfekte piliçlerin otopsisinde bur:

sa fabrisiuslarda konjession, pilikalarda kanamalar ve mükoit bir içerik, bacak ve göğüs adalelerinde kanamalar görülebilir. inakule

edilmemiş kontrol piliçlerin bursa fabrisiuslan enfekte edilenle- rinki ile karşılaştınlarak aradaki fark gözlenebilir.

d) Chicken Embriyo Lethal Orfan Virus (CELO) :

Adenevirus enfek?iyohları sistematiktir, birçok organdan virus izole edilebilir. Yalnız İnklusion-body- hepatitis (İB) enfeksi- yonunun erken dönemlei-inde karaciğer ve bursa - fabrisiusta yük- sek konsantrasyonda virus bulunmaktadİr.

İB'de olduğu gibi genel metocilara göre hazırlanan organ emilsiyonundan 6 günlük embriyolu yumurtalarm yumurta sarısı

na 0.1-0.2 ml miktarmda ·inokule edilir. İnokulasyondan 2- 10 gün sonra embriyoda ölüm ve gelişim geriliği görülür. Bazılannda ise (CELO) 9- 10 günlük embriyonun korio-allantoik boşluğuna ine- kule edildiğinde, inokulasyondan 4

-s

^gü^.n sonra embriyoda ölüm ve kanamalar görülür. Diğer· bazı adenaviruslar ise CAM üzerine

verildiğinde plaklar oluştururlar.

e) Avian Encephalomyelitis (AE Epidemik tremor) :

Şüpheli materyalden, genel metocilara göre hazırlanan beyin emilsiyonu SPF vasıflı 6 günlük 24 adet embriyolu yumurtanın

yumurta sarısına 0.2 .- 0.5 ml miktarında inakule edilir. İnokulas

yonun 21'nci gününde yumurtalar~a_n 12'si açılarak kontrol edilir.

Pozitif olaylarda embriyolarda hareketsizlik, küçülme, adalelerde atrofi ve bazen de ölüm görülür. Şayet bunlarda herhangi bir !ez- yon görülmezse diğer 12 embriyodan civciv çıkışı beklenir. Civciv- ler 10 gün gözlem altmda tutularak ~E enfeksiyonuna ait klinik bir belirti gösterip göstermedikleri kontrol edilir. Hastalığın tipik klinik belirtisini gösteren ciycivlerin beyin, ön mide ve pankreas- lar histopatolojik yönteriıle incelenerek hastalığa özgu . lezyoiılar

aranır.

12

(7)

Tavukların Viral Hastalıkları Baysal -Bozkır

f) Egg-drop Sendrom-76 (EDS-76) :

Hastalıktan şüpheli hayvanlardan alınan ovarium, ovidukt ve seka!. lenf parçalanndan genel metocilara göre ·hazırlanan organ

emiisiyanları ördek veya· .tavuk civcivi böbrek hücre kültürüne inakule edilerek oluşturacağı sitopatik effektler izlenir. İlk kültür- lerde sitopatik effektler görülrnezse ·birkaç pasaj yapılır. .Pozitif veya ş~pheli olgularda doku kültürünün santrifüjü sonu elde edilen süpernetant sıvı ile HA test'i yapılarak vitusun varlığı sapta-

iıır. . · ' ·

.,. BULGULAR 1 - Serolajik Yoklamalar :

ı) Agar Jel. Diffision Metodu: Eki rnı983-Ekim ı986 tarihleri arasında toplam ı66 üniteden alınan 1161 adet k:in ,serumu bu

in~todla Inf~ctius Bronchitis, Infectl.oti.s Laryngotracheitis, Infec- tious Bursal Disease ve Adenavirus enfekSiyonları yönünden mu~

ayene edilmiştir. Infettious Bursa! Disease" ve Adenavirus enfeksi-

yonları rnüsbet serumlan ternin edilebildiği için kontrollu olarak

çalışılmış. Infectioı.ıs B_ronchitis ·Ve Infectiotis Laryngotracheitis rnüsbet serumları ternin edilemediği için· kontrollu olarak ÇB,hşıla

marnıştır. Şu sonuçlar alınmıştır: ·

73 üniteden alınan 649 adet kan serurnu rnenfi netice verdi 66 üniteden alman 363 adet kan serurnu GUMBORO müsbet

bulundu.

8 üniteden alınan 29 adet kan serurnu CELO rnüsbet bulundu

ı üniteden alınan 1 a~et kan serumu ILT rnüsbet bulundu 6 üniteden alınan 22 adet kan serurnu IB rnüsbet bulundu

· 10 üniteden ^alınan95 adet kan senunu IB ve IBD müsbet ^·^bu~·

lundu.

ı üniteden alınan 2 adet kan serurnu IB, IBD, CELO müsbet bulundu.

EDS-'7:6 ve AE antijen ve rnüsbet serumları temin edilemediği

için bu hastalıklar yönünden bir çalışma yapılarnamıştır.

2) Iİaernaghıthıasyoİı İnhibisyon Testi: Antijen temin edile- med!ği için bu test yapılarnarnıştır.

73

(8)

Etlik Vet. Mikrob. Derg. 1989 G (4)

ll - Etken izolasyonu :

. 1) 23 adet .piliçte Gumboro· ·•. hastaiığı seyrettiğinden şüphe

edilmiştir. Bunlardan hazırlanan marazi materyal . · 9- ll günlük embriyolu yurriurtalara CA boşluğuna· 0.1 ml miktarında verilmiş,

5 gün sonra embriyolarda· kanamalar, küçülmeler, ölümler olup

olmadiğı gözlenmiştir. 10 adet piliçte IBD virusu izole edilmiştir .

. ' . '

2) Şüpheli materyalden hazırlanan emülsiyon 3 haftalık civ- civlerin gözlerine damlatılmış, 3 ~ 4 gü~ sonra Gumboro hast uığı için tipik olan belirtileri görülüp görilimediği kontrol edilmiştir.

Diğer hastalıklar yönünden etken İzolasyonu yapılamamıştır lll - Histopatolojik Yoklamalar :

.· ^·; ~.

1) Etken İzolasyonu yapılan marazi ınateryallerden ll tanesi % 1'0 förmol içerisinde Pendik Veteriner Kontrol ve <\raş

tırma Enstitüsüne. g(;)ndı;:rilmiş, Gumboro· hastalıği. yönünden his- to_patolojik .yoklaması:ıuri yapılması'. is~enmiştir. JQ adet piliçte Gumboro müsbet bulunduğu; bildirilmiştir. .

2) 1 adet tavukta EDS-76 seyrettiğinden şüphe edilmiş, ma razi materyal %-10 formol içerisinde Pendik Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsüne gönderilmiş, histopatolojik yoklama so- nunda EDS-76 şüpheli _bulunduğu bildirilmiştir.

Tablo : 1. AGPT ile Serolajik Muayene Sonuçları

S o n· u ç l a r Pozitif Pozitif Pozitif Pozitif Çiftlik Serum Serum Serum Çiftlik Çiftlik

Hastalık Adı Sayısı · ^Şayısı Sayısı_ %:sı Sayısı %si

lB D 166 1161 363 31,25 66 39,75

lB ve IBD 166 . 1161 .•. . . . 95 . 8:2. . 15 . 9,03

IB, IBD ve CELO 166 1161 2 0,17 1 0,6

lB 166 1161 22 1,9 3 1.8

CELO 166 1161. 29 2,5 8 0.48

ILT 166 1161 0.08 0,6

Hastalık tesbi.t edilemeyen 166 1161. 649 55,9 73 -43,97 EDS-76 ve AE yönünden muayene yapılamamıŞhr.

(9)

Etlik Vet:, Mikrob. Derg. 1989 6 (4)

TARTIŞMA

Bu araştırmadan elde edilen sonuçlara göre Konya bölges;_nde Infectious Bursa! Disease ve Adenavirus enfeksiyonları (CELQ)'run

yaygın olduğu i:mlaŞılmışbr. ··

··· İB yönünden Aga'r Jel Presipita~yon metodu ile yapılan kont-

ı:ıollerde; ithal aşıların serbestliğinden sonra müsbet serumlar tesbit edilmiŞtir; Ancak ithal aşı kullarimayan baZı iŞletmelerden alı

nan kan serumlarında IB müsbet serumların tesbiti, yurdru1nizda bu hastalığında gizli seyretmekte olduğu kanısını uyandırmıştır.

Araştırmamızda 1161 adet kan serumu bu metodİa muayene

edilmiş, 1 adet kan serumu ILT yönlinden müsbet reaksiyon ver-

miştir .. Bu sonuçta·. ILT'nin bölgede bulunup bulunmadığı konusunda yargıya varmak hatalı olacaktır:

' Bu has~tlikhirın bölgemizde olmadığını da· söylemek müİııkün değildir;. Antljenlerimizi~ ·çalışıp çalışimidığım müsbet se~mlarla kontrol etmemiz mümkün olmamıştır.

EDS-76'nin bölgemizde bulunması ihtimali fazladır, yetiştiri

ciden alınan anamnezierden sürüde bu hastahğın seyrettiğinden şüphe edilmekte, elimizde antijen olmadıği için serolajik yoklamalar yapılamamaktadır.

. . . SPF yunıurta 'temin edilemediği için .etken izolasyonu çalışma

ları. yapıİamamakta, SPF~. olmayan yumurtaİarla yapılsa bile so-

nuçlar sağlıklı ıolmamaktadı~... ·

Tavuk yetjştir~ciled dış· ülkelerden ithal edilen her tavuk. aşı

sını . bilinçli veya bilinçsizce kullanmakta,. ·kendi . :kendilerine yaptıkları bu mücadeleleı:ıde başarilı olamamaktadir. Bazı. aşıları gereksiz kullandıkları için boşuna masraf etmekte, daha önemlisi yuı:ıdumuza henüz girmemiş olan enfeksiyonlarıiıda canlı aşilada yurda girmesine sebep olmaktadırlar; Bu konuda ciddi önlemler alınmalı, ülkemiz için· en yararlı olacak mücadele şekli tesbit· edil- meli .ve uygulamaya. konulmalıdır.

Araştırmalar yapılırken araştırıcılara her 'türlü imkan sağlan

malı, gerekirse yurt dışında bilgi ve· görgülerinf artırmahirına imkan verilmelidir. Böylece araştırmalar daha faydalı olacak, :netice- ler daha· sağlıklı ve doğru Olacaktır. . •..

75.

(10)

SONUC ve ÖNERiLER . Sonuc:

.-.~

Araştırmamızda elde ^ettiğimizsonuçlardan Konya bölgesinde Gumboro (İBD) ve Adenavirus enfeksiyonlannın (CELO) oldukça y~ygın oldugu-anl~şıl;Tiiştır. · ·· · · . · · ·. ' · ' . ··

: . • ı . . ' . 1 : · •

. ,_ EDS-76; ILT ve ·AE için hu·a~aştırmada yeterli bilgi alına~a~

mıştır.

Öneriler:

. . . ı . .

Yaygın olduğu tesbit edilen Gtımboro .ve Aden.ovirus enfeksi-

yonları ·ile mücadele etmek için alınacak tedbirler konusunda araş- tırmalara devam edilmelidir. .

Varlığı kesi;n tesbit edilemeyen diğer enfek~iyonl~rın .yurdu-

muzd;:ı. bulunup bulu11ınadığının ve yaygıİ_ılık derecesinin araştırıl~

masına devam edilmelidir. · , ,

ÖZET

«Konya bölgesi kümes hayvanlarında Infectious · Bronchitis, Infectious Laryngotracheitis, Infectious Biırsal Disease, Egg Drop Syndrom-76, Avi,an En~ephalomyelitis ve Adenavirus enfeksiyonla- rının epizıbotiolojik araŞtırmaları ve. izcilasyori 'çaJışmaları» konu~

lu ataştırri:lada Konya bölgesindeki resmi kurumlara . ve özelsek.tö~

re ait kümesierden alınan 1161 adet tavulc kan· serurhtı Infectious Bronchitis, Infectiıous Laryngotracheitis, Infectious Bursal .Disease

ye

Adenavirus enfeksiyonian yönünden AGAR-JEL-PRESIPITATI- ON METODU ile .kontrol eqildi. . . . .

Şu sonuçlar alındı : ·

649 adet kan serumu menfi reaksiyon ~ercİi . 363 adet kan seromu IBD ·müsbetbulundu

29 adet kan seromu Adenavirus (CELO) miisbet-.. ^buhındu,.. ..: . .':

.. 1 ;:ı.det kan serunıu .ILT_ müs1Jet bulundu 22 adet kan serum u IB mÜsbet bÜiundu · · 95 adet kan senunu IB ve _ll3D rgüsber bulundu

• • • • ~ .._. '1

2 adet kan serumu IB, IBD, CELO n;ıüsbet bulundu: ·

(11)

ı avuı<ıarın vıraı ncısıaııKıar-ı . ::· _.;:· .·'·:'

·· · · Etken İzolasyon çalış,malarında 23 adet (iumboro şüpheV pi-

liçteh 10 tanesinde .etken izole edildi. Histopatolojik yoklamalarda 10 piliçte Gumboro hastalığı tesbit. edildi, ı. tavukta da EDS-76

şüphel! bulundu.

S UM MARY

· · · The purpose of the ·research is ·to determine if the IB, ILT,

IBD, EDS-76, AE and Adenavirus itıfections which they pose se- rious problems· in ·poultry world over. are present in our country or·not. ·

In the research 1162 blod serum are contı~oled by __ Agar Gel Pesipitation Tests. Those ~esults had been taken.: ...

·' 649 blod sen,ım has been fc;mnd-negative 363 blo d serum has. been found IBD positive

29 .blod serum has been found CELO positive

·

^ı^.^{blo d}^.serum has been fo und ILT positive .··.

95 .blod serum has been found IBD and IB positiye

2. blod serum has bee:.nfound IB, IBD and CELO positive IBD was isolated from 10 materials.

In Histopatological Control : IBD has been determined from 10 materials and in 1 material EDS-76 was proved as to be suspi- cious.

LiTERATÜR

1 - ADAIR, B. M., McFERRAN, J. B., CONNOR, T. J., McNULTY, M. S. and McKIL LOP, E. R. (1972) : Biological and physical properties of a virus (strain 127) associated with the egg drop sendroıne 1976. Avian pathology, 8: 249-264.

2 - CALNEK, B. W. (1978) : Haemagglutination -lnhibition Antibodies againsl and adeno-virus (Virus 127) in white Pekin Duck in the United States. Avian diseases. Vol. 2, No: 4.

3 - Central Veterinary Weybridge, New, Haw, Surrey and Evans Medical, Eng.

land'tan 1976. Laboratuvar notları.

4 - PARAGHER, J. T., ALLAN, W. H. and CULLEN, G. A. (1972): Immuno sup- pressive effect of the infectious bursa! agent in thechicken. Nature New Biology, 237, 118-119.

5 - FERRAN, J. B., R. M. McCRAIKEN, R. M. EILEEN, R. McK!LLOP, McNULT\' M. S. and COLLINS, D. S. (1978) : Studies on a depressed egg production syndrome in Norther sreland. Avian Pathology, 7, 3-5-47.

77

(12)

G :.._ FERRAN, J. B., ROWLEV, M. H ELEN; McNULTV, M. S., aiıd. ll~IDO 'J·: MONT- GOMERY (1977): ·serological studies ·on the flocks showiiıg. depressed·:egg. production. Avi an Pathology. 6: 405 -.413.-·.

7 - FUHR, R., SİPAHIOGLU, A., ERGÜN, A., YALÇIN, Ş. (1976): Önemli ve bu-

laşıcı olan bazı tavuk hastalıklarının teşhisinde Agar-gel presipitasyon tes- tinin uygulanması. Etlik Vet. .Bakteriyoloji Enst. Dergisi, Cilt 4, Sayı 5-10.

8 - MİNBAY;. A..- ERGÜN, A., CAN, Ş. (1977): Ankara'da bir tavukçuluk işlet

mesinde görülen ILT üzerinde araştırma-lar.

9 - SİPAHİOGLU, A., GlRGlN, H., ERGÜN, A~. FUi;R; R. (1978) : Tavukların merak ve leucosis hastalıklarının araştırılması ve marek hastalığına karş;.

etkin bir aşı hazırlama. Etlik Vet. Mikrobiyoloji Enst. Cilt 4, Sayı 11 -12~

-.· '

10 - WOERNLS, H. (1972) : Agar-gel diffusian· technigüe saatı.· Tierörztliches

untersuchungsamt · stuttgart. . . ·

11 - WOERNLE, H. (1972): Agar-gel ·presipltasyon test.· Resmi Veteriner ··Mua- yene Dairesi, Ateiıbergstrasse 16.700 Stutgart, .1. ··

12 - VAN ECK, J. H. N., DEVELAER, F. G., THEA, A.M., VON DEN. HEUVEL PLES- MAN, NELVAN KOL, KOUWNHOVEN, B.' and GULDIE, ·F.'H. M; (1976) : Drop- ped egg proôuction scift sheli'ed and shelless .:eggs associated with appe- arence of presipi_tin tQ adenavirus in . flocks of _lçıying_ fowls .. :Avian Patho. logy, 5 : 261 -272.

..··