THIRD INTERNATIONAL CONGRESS OF EDUCATIONAL RESEARCH CONGRESS BOOK
III. ULUSLARARASI TÜ RKİYE EĞİTİM ARAŞTIRMALARI KONGRE KİTABI
Editör: Yrd. Doç. Dr. Mustafa Yunus ERYAMAN
TAM METİN BİLDİRİLERİ KİTABI /FULL TEXT BOOK
The Third International Congress of Educational Research
" Life-long Learning and Informal Education"
4-7 May, 2011
Acapulco Beach Club and Resort Hotel Girne, Turkish Republic of Northern Cyprus
Organized by
Educational Research Association (EAB) In collaboration with
International Association of Educators European Educational Reesearch Association
World Education Reseach Association, International Association of Qualitative Inquiry Çanakkale Onsekiz Mart University &
Ministry of National Education
Açılış Konuşması
Welcoming and opening speech
Dear Participants and Guests,
Today I am very proud to be delivering this welcoming speech for the Third International Congress of Educational Research held by Turkish Educational Research Association (EAB) in collaboration with Ministry of National Education, KEAB, EERA and WERA, in Girne, the shining face of North Cyprus.
I would like start with my special thanks to all submitters, reviewers, division program chairs for making the 2011 congress a success. Without hard work, support and dedication from each of these individuals, who comprise the backbone of the EAB Annual Congress, we wouldn't be able to benefit from the quality of the presentation and richness of the interaction.
I would like to extend my appreciation to our distinguished keynote speakers Prof. Dr. Susan Noffke from the University of Illinois Urbana Champaign, USA and Prof. Dr. Ibraham Ahmad Bajunid, the President of Asia-Pacific Education Research Association from Malesia, Prof. Dr. Alisstar Ross from London Metropolitan University, Assoc. Prof. Dr. Alejandro Martinez Gallard from Florida State University USA, Prof. Dr. Filomena Capucho from Catholic University of Potugal.
We have participants from 18 countries representing 146 different universities and educational institutions.
I also would like to express my special thanks to the chair of the organizing committee, Assist Prof. Dr.
Yunus Eryaman, the executive board members of EAB –Prof. Dr. Mehmet Durdu Karslı, Assist Prof. Dr.
Necati Cerrahoğlu, and Assist Prof. Dr. İlke Evin Gencel. I would like to express my graditude to Assist Prof. Dr. Kemal Akkan Batman and his team in KEAB for their contribution to the organisation of this congress in Cyprus.
We all know that there is no single theory, method, policy that can serve as a magic stick to transform education and to ensure robust learning opportunities for all our nation's students. Our sessions will reflect a range of approaches, methods, theoretical orientations and disciplinary foci all organized around a central goal: to leverage education and scholarship to advance the field, to contribute to the knowledge base and to promote the public good.
It is our sincere hope that the knowledge-sharing and building that will take place in and out of our sessions will inspire you all to continue the excellent research tradition that characterizes EAB to advance the public good.
Proceedings of the Congress will be published soon and some selected papers will be included in our three on line international peer-reviewed journals.
Your participation and contribution to our Congress have already made this a memorable experience for us. We hope the 2011 EAB Congress will be exceptionally memorable and productive for you as well.
Welcome to the Congress and Girne.
Next year we are gathering in Yıldız Technical University prior tot ECER 2013 İstanbul.
Prof. Dr. Dinçay KÖKSAL The President of EAB 4 May 2011 Girne North Cyprus
Açılış Konuşması
Saygıdeğer Katılımcılar, Değerli Konuklar,
Kongre düzenleme kurulu başkanı olarak Eğitim Araştırmaları Birliği Derneği'nin (EAB), Kıbrıs Eğitim Araştırmaları Birliği (KEAB), ile ortaklaşa düzenlemiş olduğu 3. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi'ne “Hoşgeldiniz” diyorum. Bu yılki teması “Yaşam Boyu Öğrenme ve Informal Eğitim” olarak belirlenen kongremize 18 farklı ülkeden katılan delegelerin 300’ün üzerinde çalışmayı kongre boyunca sunacak olması bizleri gururlandırmaktadır.
Kongremiz Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Uluslararası Eğitimciler Birliği (INASED), Dünya Eğitim Araştırmaları Birliği (WERA), Avrupa Eğitim Araştırmaları Birliği (EERA) ve Uluslararası Nitel Araştırmalar Birliği (IAQI) tarafından bilimsel anlamda desteklenmektedir.
Kongremize destek veren bu kuruluşlara ve organizasyonunun Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde gerçekleştirilmesinde emek sarf eden tüm üyelere ve katılımcılara şükranlarımızı sunuyoruz.
Önümüzdeki yıl dördüncüsünü düzenleyeceğimiz Eğitim Araştırmaları Kongremiz için hepinizi İstanbul’da Yıldız Teknik Üniversitesi’nde görmeyi umuyoruz.
Bu vesile ile sizlere Avrupa Eğitim Araştırmaları Kongresi’nin (ECER-2013) 11-15 Eylül 2013 tarihlerinde İstanbul’da Yıldız Teknik Universitesi’nde düzenleneceğini müjdelemek isterim. Bu büyük organizasyonun üniversitelerinin ev sahipliğinde gerçekleşmesini sağlayan Yıldız Teknik Üniversitesi Rektörü sayın Prof. Dr. İsmail Yüksek’e ve kongrenin ülkemize kazandırılmasında önemli katkılar sunan Yard. Doç. Dr. Necati Cerrahoglu’na teşekkürü bir borç bilirim.
Tüm konuklarımıza Girne’de esenlikler dilerken, yararlı ve üretken bir kongre geçirmenizi umuyor, kongremizin bizleri hedeflerimiz doğrultusunda daha da ileriye götüreceğine inanıyorum.
Saygılarımla
Dr. Mustafa Yunus ERYAMAN Düzenleme Kurulu Başkanı
EAB Başkan Yardımcıs
Welcoming and opening speech
DearCongress Participants and Guests;
As the chair of the congress organization committee, I wish to extend a warm welcome to all congress participants. We are delighted and honoured to host the 3rd International Congress of Educational Research in collaboration with Cyprus Educational Research Association (KEAB). it is with great pleasure that I note the attendance of congress participants from 18 countries who will present more than 300 papers in three days. This year the theme of the congress is “Life Long Learning & Informal Education.”
The congress is supported and sponsored by Canakkale Onsekiz Mart University, International Association of Educators (INASED), World Education Research Association (WERA), European Educational Research Association (EERA) and International Association of Qualitative Inquiry (IAQI). I would like to express my special thanks to these organizations and to all members of the organization committee for their invaluable support and cooperation in organizing the congress in Turkish Republic of Northern Cyprus.
I am pleased to inform you that next year, the Fourth International Congress of Education Research will be held at Yildiz Technical University in Istanbul, Turkey.
I would also like to take this opportunity to announce that the European Conference on Educational Research (ECER) 2013 will take place at Yildiz Technical University in Istanbul. I would like to express my special thanks to Prof. Dr. İsmail Yüksek, the Rector of Yildiz Technical University, for accepting the invitation to host the conference at his university, and to Assist. Prof. Dr. Necati Cerrahoglu for his valuable contribution to the process of organizing the conference in Istanbul.
I am wishing the best to all our guests in Girne and hoping to meet again at Yildiz Technical University in Istanbul in 2012 and 2013. We believe that our congress will take us further through our aims.
Sincerely;
Dr. Mustafa Yunus ERYAMAN Chair of the Organization
Committee Vice President of EAB
Chair of the Congress Dinçay KÖKSAL
Chair of the Organization Committee Mustafa Yunus ERYAMAN
Advisory Board
Prof. Dr. Abdurrahman TANRIÖĞEN PamukkaleÜniversitesi
Prof. Dr. Adnan BAKİ Karadeniz Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Adnan TEPECİK Başkent Üniversitesi
Prof. Dr. Adil TÜRKOĞLU Adnan Menderes Üniversitesi Prof. Dr. Ahmet İNAM Orta Doğu Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Ahmet DUMAN Muğla Üniversitesi
Prof. Dr. Alberto CRESCENTINI
University of Applied Science of Southern SwitzerlandProf. Dr. Ali BALCI Ankara Üniversitesi
Prof. Dr. Ali YILDIRIM Orta Doğu Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Ali ŞİMŞEK Anadolu Üniversitesi
Prof. Dr. Asuman Seda SARACALOĞLU Adnan Menderes Üniversitesi Prof. Dr. Ayşe AKYEL Yeditepe Üniversitesi
Prof. Dr. Ayşen BAKİOĞLU Marmara Üniversitesi Prof. Dr. Aytekin ŞİŞMAN Sakarya Üniversitesi Prof. Dr. Ayten GENÇ Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Bertram BRUCE Illinois Üniversitesi Prof. Dr. Bilal YÜCEL Cumhuriyet Üniversitesi Prof. Dr. Binnur YEŞİLYAPRAK Ankara Üniversitesi
Prof. Dr. Birsen TÜTÜNİŞ İstanbul Aydın Üniversitesi Prof. Dr. Bünyamin ÖZGÜLTEKİN Trakya Üniversitesi
Prof. Dr. Brian Chalkley Plymouth Üniversitesi Prof. Dr. Cem ALPTEKİN Doğuş Üniversitesi Prof. Dr. Cemalettin ŞAHİN Gazi Üniversitesi Prof. Dr. Christoph WULF Freie Universität Berlin Prof. Dr. David BLOOME The Ohio State University
Prof. Dr. Davide ANTOGNAZZA
University of Applied Science of Southern SwitzerlandProf. Dr. Durmuş YILMAZ Konya Selçuk Üniversitesi
Prof. Dr. Emanuele BERGER
University of Applied Science of Southern SwitzerlandProf. Dr. Emrullah İŞLER Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. Esmahan AĞAOĞLU Anadolu Üniversitesi Prof. Dr. Esra ÖMEROĞLU Gazi Üniversitesi Prof. Dr. Ferhan ODABAŞI Anadolu Üniversitesi Prof. Dr. Filomena CAPUCHO Catholic University
Prof. Dr. Gazanfer D OĞU Abant İzzet Baysal Üniversitesi Prof. Dr. Hafize KESER Ankara Üniversitesi
Prof. Dr. Hakkı YAZICI Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Prof. Dr. Haluk SORAN Hacettepe Üniversitesi
Prof. Dr. Halil İbrahim YALIN Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. Hamidullah BALTABAYEV Özbekistan Milli Üniversitesi Prof. Dr. Hasan BACANLI Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. Hüseyin BAŞAR Hacettepe Üniversitesi
Prof. Dr. Hüseyin KIRAN Pamukkale Üniversitesi
Prof. Dr. Hüsnü BAYSAL Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Prof. Dr. İbrahim ATALAY Dokuz Eylül Üniversitesi
Prof. Dr. İbrahim YOLDAŞEV Taşkent Pedagoji Üniversitesi Prof. Dr. İsmet ÇETİN Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. Jelena PETRUCIJOVA University of Ostrava
Prof. Dr. Kemal YÜCE Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Prof. Dr. Kasım KARAKÜTÜK Ankara Üniversitesi
Prof. Dr. Kerstin MERZ-ATALIK Ludwigsburg Üniversitesi
Prof. Dr. Kwok Keung HO Hong Kong Institute of Education Prof. Dr. Liora BRESLER Illinois Üniversitesi
Prof. Dr. Luca Sciaroni
University of Applied Science of Southern SwitzerlandProf. Dr. M.Hamil NAZİK Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. M.Fatih KİRİŞCİOĞLU Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Prof. Dr. Mehmet GÜNDOĞDU Mersin Üniversitesi
Prof. Dr. Mehmet GÜROL Fırat Üniversitesi
Prof. Dr. Mehmet ŞİŞMAN Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Prof. Dr. Meral UYSAL Ankara Üniversitesi
Prof. Dr. Metehan UZUN Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Prof. Dr. Murat ALTUN Uludağ Üniversitesi
Prof. Dr. Mustafa AYDOĞDU Gazi Üniversitesi Prof. Dr. Mustafa CEMİLOĞLU Uludağ Üniversitesi Prof. Dr. Mustafa KAÇALİN Marmara Üniversitesi Prof. Dr. Mustafa SAFRAN Gazi Üniversitesi Prof. Dr. Mustafa SAĞLAM Anadolu Üniversitesi Prof. Dr. Nazım Hikmet POLAT Gazi Üniversitesi Prof. Dr. Necdet HAYTA Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. Nizameddin MAHMUDOV Taşkent Pedagoji Üniversitesi Prof. Dr. Nuray SENEMOĞLU Hacettepe Üniversitesi
Prof. Dr. Nuray SUNGUR Kocaeli Üniversitesi Prof. Dr. Onur Bilge KULA Hacettepe Üniversitesi
Prof. Dr. Oğuz ÖCAL Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. Özcan DEMİREL Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Peter McLAREN University of California Prof. Dr. phil. Sigrid Tschöpe-Scheffler Fachhochschule Köln Prof. Dr. Ramazan ÖZEY Marmara Üniversitesi
Prof. Dr. Rauf YILDIZ Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Prof. Dr. Recep DUYMAZ Trakya Üniversitesi
Prof. Dr. Recep SONGÜN Yaşar Üniversitesi
Prof. Dr. Remzi Y. KINCAL Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Prof. Dr. Reşide KABADAYI Dokuz Eylül Üniversitesi
Prof. Dr. Rıfat MİSER Ankara Üniversitesi Prof. Dr. Roddy GALLACHER Metropolitan University Prof. Dr. Salih ÇEPNİ Karadeniz Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Selahaddin ÖĞÜLMÜŞ Ankara Üniversitesi
Prof. Dr. Selahattin TURAN Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Prof. Dr. Sema KANER Ankara Üniversitesi
Prof. Dr. Servet BAYRAM Marmara Üniversitesi
Prof. Dr. Şuayip KARAKAŞ Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. Şule ERÇETİN Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Tahsin AKTAŞ Gazi Üniversitesi Prof. Dr. Timur KOCAOĞLU Michigan Üniversitesi Prof. Dr. Tözün ISSA Metropolitan University Prof. Dr. Turan AKBAŞ Çukurova Üniversitesi Prof. Dr. Tülin POLAT İstanbul Üniversitesi
Prof. Dr. Udo KERN Universität Rostck
Prof. Dr. Vedat ÖZSOY TOBB ETÜ
Prof. Dr. Yang CHANGYONG Southwest China Normal Üniversitesi Prof. Dr. Yavuz AKPINAR Boğaziçi Üniversitesi
Prof. Dr. Yüksek KAVAK Hacettepe Üniversitesi
Doç. Dr. Ali YAKICI Gazi Üniversitesi
Doç. Dr. Aziz KILINÇ Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Doç. Dr. Feride BACANLI Gazi Üniversitesi
Doç. Dr. Gölge SEFERO ĞLU Orta Doğu Teknik Üniversitesi Doç. Dr. Hayati AKYOL Gazi Üniversitesi
Doç. Dr. Musa ÇİFTÇİ Uşak Üniversitesi
Doç. Dr. Nevide AKPINAR DELLAL Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Doç. Dr. Okan YAŞAR Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Doç. Dr. Salih UŞUN Muğla Üniversitesi
Doç. Dr. Yasemin BAYYURT Boğaziçi Üniversitesi Doç. Dr. Zeynep HAMAMCI Gaziantep Üniversitesi Doç. Dr. E. Rüya Güzel ÖZMEN Gazi Üniversitesi
Dr. Vahap ÖZPOLAT Milli Eğitim Bakanlığı
ORGANIZATION COMMITTEE
Congress Chair Prof. Dr. Dinçay KÖKSAL
Chair of the Organization Committee
Assist. Prof. Dr. Mustafa Yunus ERYAMAN
Prof. Dr. Mustafa SAFRAN Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Prof. Dr. Metehan UZUN Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Prof. Dr. Rauf YILDIZ Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Prof. Dr. Tahsin AKTAŞ Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. Semra MİRİCİ Akdeniz Üniversitesi
Prof. Dr. Ali GÜL Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. Alberto CRESCENTINI University of Applied Science of Southern Switzerland Prof. Dr. Brian Chalkley Plymouth Üniversitesi
Prof. Dr. Davide ANTOGNAZZA University of Applied Science of Southern Switzerland Prof. Dr. Emanuele BERGER University of Applied Science of Southern Switzerland Prof. Dr. Luca SCRIARONI University of Applied Science of Southern Switzerland
Ömer BALIBEY Milli Eğitim Bakanlığı
Dr. Muammer GÜRBÜZ Milli Eğitim Bakanlığı Dr. Vahap ÖZPOLAT Milli Eğitim Bakanlığı
Halil AŞICI Milli Eğitim Bakanlığı
İ. Halil ALTINOK Milli Eğitim Bakanlığı Doç. Dr. Salih UŞUN Muğla Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Bülent TARMAN Selçuk Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Esin ACAR Adnan Menderes Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Gülrü YÜKSEL İstanbul Teknik Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. İlke EVİN GENCEL Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Yrd.Doç.Dr. Necati CERRAHOĞLU Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Nihat Gürel KAHVECİ İstanbul Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Oktay YAĞIZ Atatürk Üniversitesi Dr. Hakan DEDEOĞLU Hacettepe Üniversitesi
Secretary
Atakan TAŞSÜMER Çanakkale Onsekiz Mart University
Arzu BAYINDIR Çanakkale Onsekiz Mart University
Engin ŞAHİN Çanakkale Onsekiz Mart University
Ercan ÇAĞLAR Çanakkale Onsekiz Mart University
Cumali YAŞAR Çanakkale Onsekiz Mart University
Göksel BORAN Çanakkale Onsekiz Mart University
Salim RAZI Çanakkale Onsekiz Mart University
Kürşat CESUR Çanakkale Onsekiz Mart University
Müge KARAKAŞ Çanakkale Onsekiz Mart University
Mustafa TEKİN Çanakkale Onsekiz Mart University
Mehmet ULUTAŞ Çanakkale Onsekiz Mart University
Yusuf Mete ELKIRAN Çanakkale Onsekiz Mart University
Zafer KARADAYI Çanakkale Onsekiz Mart University
İçindekiler
BÖLÜM 1 ... 20
Eğitim Yönetimi ... 20
ÖĞRETMEN ADAYLARININ AKADEMİK ERTELEME EĞİLİMLERİ VE YAŞAM DOYUMLARI ... 21
OKUL MERKEZLİ YÖNETİME İLİŞKİN ÖĞRETMEN ALGILARI ... 33
PAZARLAMA EĞİTİMİ VE ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN PAZARLAMA EĞİTİMİNE İLİŞKİN ALGILAMA VE TUTUMLARI: ÇOMÜ ÖRNEĞİ ... 47
SAĞLIK BİLİMLERİNDE ARAŞTIRMA PROJELERİYLE ÖĞRENİM... 66
GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ÇANAKKALE NÜFUSUNUN EĞİTİM YAPISININ DEĞERLENDİRİLMESİ ... 70
BÖLÜM 2 ... 93
Eğitim Programları ve Öğretim ... 93
ON TEACHERS’ PERCEPTION OF THE PRINCIPLES OF CRITICAL PEDAGOGY: THE CASE OF IRANIAN PRIMARY, SECONDARY AND HIGH SCHOOL TEACHERS ... 94
HİZMET İÇİ EĞİTİM KURSUNUN FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN PERFORMANS DEĞERLENDİRMEYE YÖNELİK TUTUMLARINA ETKİSİ ... 95
ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUKLAR İÇİN PROGRAM GELİŞTİRME ... 111
HİSTOLOJİ-EMBRİYOLOJİ ANABİLİM DALINDA EĞİTİM VE ÖĞRETİM ... 123
BÖLÜM 3 ... 127
Eğitim Teknolojisi ... 127
HIGH SCHOOL LAST GRADE STUDENTS’ INTERNET USAGE SITUATION AND THEIR ATTITUDES TOWARD INTERNET: DIYARBAKIR SAMPLE ... 128
ERGENLERİN BİLGİSAYARA YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ ... 144
AN EXEMPLARY USE OF DESIGN BASED RESEARCH METHODOLOGY ... 154
İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRETMENLERİNİN ÖĞRENME-ÖĞRETME SÜREÇLERİNİ GERÇEKLEŞTİRMEDE BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNİ KULLANMA DURUMLARI ... 158
GÖRME ENGELLİ ÖĞRENCİLERİN BAĞIMSIZ HAREKET BECERİSİ ETKİNLİKLERİNDE KULLANILMAK ÜZERE GELİŞTİRİLEN SES İLE GÖRME DESTEKLİ BİR EĞİTİM YAZILIMI ... 173
GÖRME ENGELLİ ÖĞRENCİLERİN BAĞIMSIZ HAREKET BECERİSİ
ETKİNLİKLERİNDE SES İLE GÖRME SİSTEMİNİN KULLANILMASI ... 182
ÖĞRENCİLERİN BİLGİ SEVİYELERİNE UYGUN ÖĞRENME NESNELERİNİN SEÇİMİNDE YORUMLANABİLİR ÜSTVERİLERİN KULANILMASI ... 191
SOSYAL AĞ TABANLI BİR ÖĞRENME NESNESİ ÜST VERİ SİSTEMİ ÖRNEĞİ ... 201
BÖLÜM 4 ... 214
Fen Bilimleri Eğitimi ... 214
FEN BİLGİSİ VE BİYOLOJİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROJE REHBERLİĞİ SIRASINDA KARŞILAŞABİLECEKLERİ OLASI SORUNLAR ... 215
GENEL KİMYA LABORATUVARINDA 3E, 5E ÖĞRENME HALKASI KULLANILMASININ FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ LABORATUVAR KAYGILARI ÜZERİNE ETKİSİ ... 225
HÜCRE BÖLÜNMESİ KONUSUNDA ÇALIŞMA YAPRAĞI UYGULAMASININ ÖĞRENCİ BAŞARISI VE KALICI ÖĞRENME ÜZERİNE ETKİSİ ... 238
İLKÖĞRETİM 7. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİNDEKİ İNSAN VE ÇEVRE KONUSUNUN İŞBİRLİKLİ YÖNTEMLE İŞLENMESİNİN ÖĞRENCİ TUTUMU ÜZERİNE ETKİSİ ... 251
İNFORMAL EĞİTİME BİR ÖRNEK: BEYAZ PERDEDEKİ FİZİK ... 269
GENEL KİMYA I VE GENEL KİMYA II DERSLERİNİ ALMIŞ FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ORGANİK KİMYA KONULARINDAKİ HAZIRBULUNUŞLUK DÜZEYLERİ ... 281
OKUL ÖNCESİNDE UYGULANAN FEN ETKİNLİKLERİNİN 5-6 YAŞ ÇOCUKLARIN PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİNE ETKİSİ ... 291
ORTAÖĞRETİM 9. SINIF FİZİK DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ OKUL VE SINIF ORTAMINDA UYGULAMASINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ ... 317
BAZI ÇEVRE KONULARIYLA İLGİLİ SINIF İÇİ POSTER UYGULAMALARININ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ZİHİNSEL YAPILARINA ETKİSİ ... 332
BÖLÜM 5 ... 348
Matematik Eğitimi ... 348
MESLEK YÜKSEKOKULLARINDA ÖĞRENİM GÖREN ÖĞRENCİLERİN MATEMATİK DERSİNDEKİ YETERLİLİKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ... 349
Ders Kitabında ve Üniversite Seçme Sınavında Bulunan İntegral, Türev Limit Konularında Çıkan
Soruların Seviyelerinin Karşılaştırılmalı Analizi ... 363
2007-2008 OKS MATEMATİK SORULARININ WEBB’İN TAKSONOMİSİNE GÖRE KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ ... 382
MATEMATİK BAŞARISIZLIĞINA ETKİ EDEN NEDENLER İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI ... 392
MATHEMATICS EDUCATION RESEARCH PAPERS IN JOURNALS: HIDDEN MAP OF RESEARCH ... 399
İLK TÜRK MATEMATİK DERGİSİ MEBAHİS-İ İLMİYE’DE BAZI LOGARİTMİK VE ÜSTEL DENKLEMLERİN ÇÖZÜMLERİNİN ARAŞTIRILMASI ... 444
ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN MATEMATİKSEL SOYUTLAMASI VE SOYUTLAMANIN İNDİRGENMESİ ... 451
HOW A MATHS TEACHING METHOD CAN GREW FROM THE FIELD ... 463
BÖLÜM 6 ... 465
İlköğretim Sınıf Öğretmenliği ... 465
ÖĞRETMENLERİN BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIFLARA YÖNELİK TUTUMLARININ FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ ... 466
AN APPLICATION REGARDING THE USE OF THE CLOZE METHOD IN ORDER TO CORRECT THE ORAL READING MISCAES ... 478
BİRLEŞTİRLMİŞ SINIFLARDA GÖREV YAPAN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN BİRLEŞTİRLMİŞ SINIFLARA YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENEMESİ ... 491
İLKÖĞRETİMDE FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ AÇISINDAN PORTFOLYO DEĞERLENDİRMENİN SINAV KAYGISINA ETKİSİ ... 504
İLKÖĞRETİM BİRİNCİ KADEME ÖĞRENCİLERİN FARKLI SOSYO-EKONOMİK DÜZEYLERE GÖRE LİDERLİK ÖZELLİKLERİ -ANKARA ÖRNEĞİ- ... 517
İLKÖĞRETİM MÜZİK DERS KİTAPLARINDAKİ ŞARKILARIN BASILIK ÇARPIKLIK AÇISINDAN EZGİSEL HAREKETLERİNİN İNCELENMESİ ... 541
SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE BULMACALARIN KULLANIMININ ÖĞRENCİLERİN AKADEMİK BAŞARISINA ETKİSİ ... 551
İLKÖĞRETİM EĞİTİMİNDE DEMOKRASİ ANLAYIŞI HEDEF- KİTLEDE NASIL OLUŞTURULMALI? ... 560
FARKLILIK KAVRAMINA İLİŞKİN OLUŞTURULAN METAFORLARIN HERMENEUTİK
YAKLAŞIMLA İNCELENMESİ ... 581
İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNDE BİLİMSEL FARKINDALIK GELİŞTİRME: YAZ BİLİM KAMPI UYGULAMASI - 2010'A İLİŞKİN BİR DEĞERLENDİRME ... 605
BÖLÜM 7 ... 629
Güzel Sanatlar Eğitimi ... 629
THE RESEARCH HABITS OF FINE ARTS STUDENTS ... 630
Erken keman eğitimi: Azerbaycan ve Türkiye Örneği ... 642
AZERBAYCAN BAKÜ MÜZİK AKADEMİSİ BESTECİLİK FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN MÜZİĞE VE BESTECİLİĞE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ... 653
İLKÖĞRETİM (1-8. SINIFLAR) MÜZİK DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA İLİŞKİN MÜZİK BRANŞ ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ ... 667
TEMEL TASARIM DERSİNDE PERFORMANSA DAYALI DURUM BELİRLEME VE DEĞERLENDİRME ... 686
“LAVİGNAC SOLFEGE 1A” KİTABINDAKİ SOLFEJ PARÇALARININ BASILIK ÇARPIKLIK AÇISINDAN EZGİSEL HAREKETLERİNİN İNCELENMESİ... 696
İLKÖĞRETİMDE KULLANILAN ŞARKILARA PİYANO İLE EŞLİK YAPABİLME ... 707
TÜRKİYE’DE SANAT EĞİTİMİNDE YAŞANAN SORUNLAR ... 716
YAŞAM BOYU ÖĞRENME VE İNFORMAL EĞİTİM YÖNÜYLE ÇANAKKALE’DE AMATÖR MÜZİK TOPLULUKLARI ... 733
BÖLÜM 8 ... 748
Okul Öncesi Eğitimi ... 748
OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ İLKÖĞRETİM BÜNYESİNDEKİ ANASINIFLARINDA FİZİKSEL ORTAM İLE İLGİLİ SORUNLAR KONUSUNDAKİ GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ ... 749
A STUDY ON THE EFFECTS OF PLAY-BASED SOCIAL SKILLS TRAINING ON SOCIAL ADAPTATION AND SKILLS OF SIX-YEAR-OLD PRESCHOOL CHILDREN ... 758
OKUL ÖNCESİ EĞİTİMDE SANAT VE DİL EĞİTİMİNDE YAPBOZ TEKNİĞİNİN YERİ VE ÖNEMİ... 768
OKUL ÖNCESİ SOSYAL BECERİ DESTEK PROJESİ ... 778
OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİLİMSEL SÜREÇ BECERİLERİ HAKKINDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİ ... 788
BÖLÜM 9 ... 803
Özel Eğitim ... 803
YÜKSEK ÖĞRENİMDE E-ÖĞRENME VE ÖZEL EĞİTİM: ANAPOD’DA VE SINIFTA İŞİTME ENGELLİ ÖĞRENCİLER ... 804 TÜRKİYE’DE ENGELLİ İSTİHDAMI VE BİR ARAŞTIRMA ... 819 OTİZMLİ ÇOCUKLARA OTİZMLİ AKRANLARI ARACILIĞIYLA AKADEMİK BECERİ ÖĞRETİMİ ... 825 ÇOCUKLARI İLKÖĞRETİM BİRİNCİ SINIFA BAŞLAYAN VELİLERİN OKUL VE ÖĞRETMEN TERCİHLERİ... 835BÖLÜM 10 ... 847
Öğretmen Yetiştirme ... 847
SINIF ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK UYGULAMALARI DERSİ KAPSAMINDA YAPILANDIRMACI YAKLAŞIMI 5E MODELİNİ UYGULARKEN KARŞILAŞTIĞI SORUNLARI ... 848 ÖĞRETİM TEKNOLOJİ VE MATERYAL GELİŞTİRME DERSİ KAPSAMINDA SINIF ÖĞRETMEN ADAYLARININ GELİŞTİRDİĞİ ALTERNATİF DEĞERLENDİRME ARAÇLARININ İNCELENMESİ ... 867 OKUL TEMELLİ MESLEKİ GELİŞİM MODELİNİN ÖĞRETMENLERİNİ MESLEKİ GELİŞİMİNE ETKİSİ ... 880BÖLÜM 11 ... 893
Eğitimde Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık... 893
UNIVERSITY STUDENTS’ SATISFACTION WITH THE PSYCHOLOGICAL COUNSELING CENTER ... 894 THE IMPACT OF PRIMARY EDUCATION CLASS GUIDANCE PROGRAMME ON PRIMARY EDUCATION CAREER DEVELOPMENT ... 899 A CRITICISM OF EFL CURRICULUM OBJECTIVES: A RECONSTRUCTIVIST APPROACH ... 906GÖRSELLEŞTİRMENİN 6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN DOLAŞIM SİSTEMİ
KONUSUNUNDAKİ BAŞARISINA VE BİLİŞSEL YAPILARINA ETKİSİ ... 919
BÖLÜM 12 ... 927 Sosyal Bilimler Eğitimi (Tarih, Coğrafya, Edebiyat) ... 927
FİZİKİ COĞRAFYA KONULARININ ÖĞRETİMİNDE BİLGİSAYAR ANİMASYONLARI TEKNİĞİNİN ETKİSİ ... 928 İLKÖĞRETİMDE SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİMİNDE KARİKATÜR KULLANIMI ... 940 HİZMET ÖNCESİ TARİH ÖĞRETMENİ EĞİTİMİNDE TARİHSEL ROMANLARIN KULLANIMI ... 949 SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ ALDIKLARI DRAMA DERSİNİN MESLEKİ VE KİŞİSEL GELİŞİMLERİNE YÖNELİK KATKILARI HAKKINDA GÖRÜŞ VE TUTUMLARI ... 967 TARİH ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NA İLİŞKİN NEDENSELLİK ANLAYIŞLARININ İNCELENMESİ ... 980 DİSİPLİNLERARASI ÖĞRENME SÜREÇLERİNDE ÖĞRETMEN ROLLERİ VE SEMBOLİK ÖĞRENME YAKLAŞIMI: YAŞAR KEMAL’İN “FİLLER SULTANI İLE KIRMIZI SAKALLI TOPAL KARINCA” ESERİ TEMELİNDE SEKİZİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN TARİHSEL DÜŞÜNME VE DİL BECERİLERİNİ KULLANIMLARINA YÖNELİK BİR EYLEM ARAŞTIRMASI ... 991 DÜNYA TARİHİNİ ÖĞRETMEK: YENİ ORTAÖĞRETİM TARİH MÜFREDAT PROGRAMLARINDA DEĞİŞİM VE SORUNLAR ... 1018YENİLENEN SOSYAL BİLGİLER PROGRAMININ ÖĞRETMEN ADAYLARI
TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ ... 1027 TÜRKİYE’DE SOSYAL BİLGİLER EĞİTİMİ ALANINDA YAPILAN DOKTORA TEZLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE ALANA KATKILARI ... 1050 TÜRKİYE'DE, ABD’DE VE AVRUPA BİRLİĞİ’NDE MEDYA OKURYAZARLIĞI EĞİTİMİNİN GELECEĞİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA ... 1068 AVRUPA BİRLİĞİ’NE ÜYELİK SÜRECİNDE ÜLKEMİZDE VE AB ÜLKELERİNDE VERİLEN TÜKETİCİ EĞİTİMİ PROGRAMININ KARŞILAŞTIRILMASI... 1088 TARİH ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NA İLİŞKİN NEDENSELLİK ANLAYIŞLARININ İNCELENMESİ ... 1105
BÖLÜM 13 ... 1117
Mesleki ve Teknik Eğitim ...1117
APACHE HADOOP KULLANARAK DOKÜMAN YÖNETİM SİSTEMİ GELİŞTİRME .. 1118SOSYAL AĞLARIN ÖĞRENCİ TUTUMLARI ÜZERİNE ETKİSİ ... 1124
HAZIR GİYİM İŞLETMESİNDE HAT DENGELEME ... 1134
BÖLÜM 14 ... 1156
Yabancı Diller Eğitimi ...1156
EFFECTS OF ERROR CORRECTION STRATEGIES ON STUDENTS’ GRAMMATICAL AND WRITING ACCURACY; THE CASE OF THE IRANIAN ENGLISH LEARNERS IN ESFAHAN... 1157
AN EVALUATION OF ENGLISH LANGUAGE CURRICULA IMPLEMENTED AT THE 4TH, 5TH, AND 6TH GRADES IN RESPECT OF TECHERS’ OPINION ... 1176
READING STRATEGY USE THROUGH EFL LEARNERS’ MULTIPLE LENSES AND ITS RELATIONSHIP WITH THEIR ACADEMIC PERFORMANCE... 1193
SERVICE LEARNING IN LEARNING COMMUNITY: A LIFELONG LEARNING OPPORTUNITY ... 1206
A FREQUENCY ANALYSIS OF VOCABULARY IN TWO K12 TEXTBOOKS OF ENGLISH ... 1225
İNGİLİZCE ÖĞRETMENLERİNİN ÖZEL ALAN YETERLİKLERİNE İLİŞKİN ÖZDEĞERLENDİRMELERİ ... 1235
YAŞAM BOYU ÖĞRENME BİLİNCİLİNİ GELİŞTİRME ... 1249
IS READING IN ENGLISH A NIGHTMARE FOR FRESHMEN STUDENTS? ... 1268
BÖLÜM 15 ... 1282
AB Eğitim Programları ...1282
GENÇLER ARASINDA ULUSLAR ARASI GÖNÜLLÜ HİZMET VE KÜLTÜRLERARASI ÖĞRENME ... 1283
BÖLÜM 16 ... 1325
Eğitim Tarihi ...1325
EDUCATION SYSTEM AT THE OTTOMAN STATE ENDERUN SCHOOL AND THE EFFECTS ON THE TURKISH EDUCATION SYSTEM ... 1326
BÖLÜM 17 ... 1443
Türkçe Eğitimi ...1443
ÖĞRETMEN YETİŞTİREN YÜKSEKÖĞRETİM PROGRAMLARINDAKİ ÖĞRENCİLERİN BAŞARI DEĞİŞİMLERİ ... 1444
BÖLÜM 18 ... 1456
Eğitim Psikolojisi ...1456
ARAŞTIRMA GÖREVLİLERİNİN MESLEKİ GELİŞİM İHTİYAÇLARI ... 1457
BÖLÜM 19 ... 1477
Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme ...1477
İLKÖĞRETİM İKİNCİ KADEME ÖĞRETMENLERİNİN SEVİYE BELİRLEME SINAVINA YÖNELİK BAKIŞ AÇILARI ... 1478
A NOVEL DIRECT METHOD TO QUANTIFY AND INTEGRATE OUTCOMES AND OBJECTIVES OF A DEGREE PROGRAM ... 1496
QUANTITY QUALIFIES QUALITY ... 1517
TÜRKİYE’DEKİ DEĞER EĞİTİMİYLE İLGİLİ YAPILAN ARAŞTIRMALARA GENEL BİR BAKIŞ ... 1526
AKADEMİSYENLERİN DEĞERLENDİRME TERCİHLERİNE İLİŞKİN ÖLÇEKLEME ÇALIŞMASI ... 1539
BÖLÜM 20 ... 1557
Yükseköğretim ...1557
TACIT TO TACIT KNOWLEDGE TRANSFER WITHIN THE INFORMAL ENVIRONMENT OF HIGHER EDUCATION... 1558
BÖLÜM 21 ... 1568
Eğitim Felsefesi / Sevgi Eğitimi ...1568
MATEMATİK FELSEFESİ VE EĞİTİMİ, EĞİTİM FELSEFESİ VE SEVGİ EĞİTİMİ İLİŞKİLERİ ÜZERİNE... 1569
ÖZGÜR BİR EĞİTİME İLİŞKİN BAZI İPUÇLARI ... 1574
ÇOCUKLUKTAN BAŞLAYARAK KAZANILAN OLUMLU DÜŞÜNME YETİSİNİN ÇOCUĞA, AİLEYE VE TOPLUMA FAYDALARI ... 1581
BÖLÜM 22 ... 1589
Halk Eğitimi ve Yaşam Boyu Öğrenme ...1589
GENÇLER İÇİN YAŞAM BECERİLERİ EĞİTİMİ MODELİ* ...1590
BÖLÜM 23 ... 1614
Demokrasi ve İnsan Hakları Eğitimi ...1614
ETKİLİ VATANDAŞLIK EĞİTİMİ İÇİN BİR MODEL ÖNERİSİ... 1615
DEMOKRASİ VE İNSAN HAKLARI EĞİTİMİNDE TARİHSEL DENEYİMLERE BAŞVURMANIN ÖNEMİ ... 1629
BÖLÜM 24 ... 1641
Sağlık Eğitimi ...1641
ÖĞRENCİ HEMŞİRELERİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI VE ETKİLEYEN ETMENLERİN İNCELENMESİ ... 1642
ÖĞRENCİ HEMŞİRELERİN DÜŞÜNME STİLLERİNİN AKADEMİK BAŞARIYA ETKİSİNİN BELİRLENMESİ ... 1655
HEMŞİRELİK EĞİTİMİNDE SİMULASYONUN ROLÜ ... 1668
HEMŞİRELİK EĞİTİMİNDE ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİNİN KULLANIMI: İKİ FARKLI TEKNİĞİN KARŞILAŞTIRILMASI ... 1674
HASTANEDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERİN ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ ... 1690
HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KAVRAM HARİTASI ÖRNEKLERİ VE MEMNUNİYET DÜŞÜNCELERİ ... 1706
HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KLİNİK ORTAMDA AKRAN DESTEĞİ EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ... 1714
BÖLÜM 25 ... 1723
Çevre Eğitimi ...1723
THE EFFECTS OF COOPERATIVE LEARNING ACTIVITIES ON 7TH GRADE STUDENTS’ ENVIRONMENTAL KNOWLEDGE ... 1724
ÇEVRE SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ İLKÖĞRETİM DÜZEYİNDE GERÇEKLEŞTİRDİĞİ ÇEVRE EĞİTİMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ... 1736
KENT KİMLİĞİ-KAMUSAL SANAT-EĞİTİM ... 1757
BÖLÜM 26 ... 1776
Mühendislik Eğitimi ...1776
MÜHENDİSLİK EĞİTİMİNDE LABORATUAR UYGULAMALARININ KATKISI ... 1777
BÖLÜM 27 ... 1787
Çocuk Gelişimi ve Eğitimi...1787
ÇOCUKLARIN SALDIRGANLIK EĞİLİMLERİNİN CİNSİYET, SOSYO-EKONOMİK DÜZEY, BİLGİSAYAR KULLANMA SÜRESİ VE ANNE-BABA ÖĞRENİM DÜZEYİNE GÖRE İNCELENMESİ ... 1788 ÖĞRETMEN ve VELİLERİN, KORUNMAYA MUHTAÇ ÇOCUKLARIN SOS OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ ... 1804 ZORUNLU OKUL ÖNCESİ EĞİTİME GEÇİŞTE ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ ... 1823 THE PERSONAL CORE COMPETENCES AT WORK AND THE IMPORTANCE OF ACQUIRING THEM BY PARENTING DURING PRESCHOOL PERIOD ... 1833 OKUL ÖNCESİNDE AHLAK GELİŞİMİ ... 1836 GÜZEL SANATLAR EĞİTİMİNDE TEMEL TASARIM DERSİNİN GEREKLİLİĞİ VE UYGULAMAŞEKİLLERİ ... 1847
BÖLÜM 1
Eğitim Yönetimi
ÖĞRETMEN ADAYLARININ AKADEMİK ERTELEME EĞİLİMLERİ VE YAŞAM DOYUMLARI
A. Canan Çetinkanat
aTürkan Argon
bŞenay Sezgin Nartgün
cMeltem Kösterelioğlu
dabcdAİBÜ Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Gölköy Kampusu turkanargon@hotmail.com; szbn@yahoo.com; mkostereli@hotmail.com
ÖZET
Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimleri ile yaşam doyum düzeylerini ortaya koyarak, aralarında anlamlı bir ilişki olup olmadığını belirlemek ve öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimleri ile yaşam doyum düzeylerinin demografik özelliklerine göre anlamlı fark gösterip göstermediğini saptamaktır. İlişkisel tarama modelinde olan araştırmanın çalışma grubunu 2010–2011 Eğitim öğretim yılı güz döneminde Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümünün farklı anabilim dallarında öğrenim gören öğrenciler (N=1000) oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Aitken tarafından geliştirilen Balkıs (2006) tarafından Türkçeye uyarlanan “Akademik Erteleme Ölçeği” ile Diener, Emmons, Larsen ve Griffin (1985) tarafından geliştirilen Köker (1991) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Yaşam Doyumu Ölçeği”
kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmen adaylarının akademik erteleme ve yaşam doyum düzeylerinin orta düzeyde olduğu, akademik erteleme ve yaşam doyum düzeylerinin bazı kişisel değişkenlere göre anlamlı fark gösterdiği ve akademik erteleme düzeyleri ile yaşam doyumları arasında düşük düzeyde, anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki olduğu saptanmıştır.
Anahtar kelimler: Akademik erteleme, akademik erteleme eğilimi, yaşama doyumu, öğretmen adayı.
ABSTRACT
The purpose of this study was to identify the levels of teacher candidates’ tendency for academic procrastination and life satisfaction, to determine whether there is a significant difference between these two levels and to investigate To identify if teachers candidates ’ academic procrastination and life satisfaction tendencies indicate significant differences with respect to their demographic characteristics. Working group of the study which utilized relational review model consisted of students (N=100) attending Abant İzzet Baysal University, Faculty of Education, Department of Primary School Teaching in various branches during 2010-2011 educational year fall semester.
“Academic Procrastination Scale” developed by Aitken (2006) and adapted to Turkish by Balkıs and
“Life Satisfaction Scale” developed by Diener, Emmons, Larsen and Griffin (1985) and adapted to Turkish by Köker (1991) were used as data collection tools. Results of the study indicate that academic procrastination and life satisfaction levels of teacher candidates were medium, that academic procrastination and life satisfaction levels show meaningful differences according to some personal variables and that there is a low level, significant and negative relationship between academic procrastination and life satisfaction levels.
Keywords:
Academic procrastination, tendency for academic procrastination, life satisfaction, teacher candidates1.GİRİŞ
Akademik erteleme eğilimi literatürde, ev ödevlerinin, sınavlara hazırlanmanın ya da dönem sonunda teslim edilecek ödevlerin son dakikada yapılması şeklinde tanımlanmaktadır (Solomon ve Rruthblum, 1984). Öğrencilerin yaşamlarının önemli bir kısmını geçirdikleri okul ortamında bu eğilime yönelik davranışlara sıklıkla rastlanmaktadır. Erteleme davranışı, bireyin zamanı etkili bir şekilde yönetebilme, önceliklerini belirleyebilme, verimli ve etkili çalışabilme alışkanlıklarının olmaması gibi becerilerle ilişkili olduğu gibi bireyin kişilik özellikleri, kendi ve çevresine yönelik yaptığı hatalı bilişsel yüklemeleriyle de yakından ilişkilidir (Balkıs vd., 2006). Erteleme davranışının üniversite öğrencileri arasında yaygın bir problem olduğu, onların kişilikleri, psikolojik iyi olma halleri ve akademik başarıları üzerinde etkili olduğu çeşitli araştırmalarla ortaya konulmuştur (Balkıs ve Duru, 2009). Örneğin, Ash ve Huebner (2001) öğrencilerin yaşadıkları olumsuz olayların, onların yaşam doyumlarını azalttığını belirlerken; Semb, Glick ve Spencer da erteleme davranışının kötü akademik performans, düşük notlar ve dersten kalma gibi zararlı sonuçlar ortaya koyduğunu ve öğrencilerde erteleme davranışı artıkça okul başarısının düşeceği ve mezun olma süresinin uzayacağını ifade etmektedirler (Solomon ve Rruthblum, 1984). Bu eğilim, öğrencilerin hem okul hem de günlük yaşamlarında önemli izler bırakıp, bireyin çevresiyle baş edebilme sürecinde yetersizlik ve çaresizlik duyguları yaşamasına neden olabildiği gibi (Milgram, Tal ve Levision, 1998; akt: Balkıs, vd.2006) bireyin yaşam doyumunu da etkileyebilmektedir.
Yaşam doyumu genel olarak kişinin kendi yaşamından duyduğu memnuniyeti (Telman ve Ünsal, 2004), bireyin hayata karşı genel tutumunu ifade etmektedir (Özdevecioğlu, 2003: 697).
Günlük yaşamdan mutluluk duymak, yaşamı anlamlı bulmak, amaçlara ulaşma konusunda uyum, pozitif bireysel kimlik, fiziksel olarak bireyin kendisini iyi hissetmesi, ekonomik güvenlik ve sosyal ilişkiler bireylerin yaşam doyumunu etkileyen unsurlar arasında sıralanmaktadır (Schmitter, 2003; akt:
Keser, 2005). Yaşam doyumu bireyin öğrencilik yıllarında da etkili olan önemli bir faktördür. Kişinin kendi yaşamından memnuniyeti ya da memnuniyetsizliğinin yansımaları eğitim hayatında da kendisini gösterecektir.
Üniversite yaşamı boyunca öğrencilerin yaşamdan aldıkları doyum ile akademik başarıları paralellik gösterebilmektedir. Çünkü akademik başarıyı etkileyen önemli unsurlardan bazıları, öğrencilerin zamanı etkili kullanarak ve günlük aktivitelerini planlayarak bu plana uygun bir şekilde etkili ve verimli çalışma alışkanlıklarının olması; sağlıklı insan ilişkileri kurabilmeleri; geleceğe yönelik amaçlarının olması ve hayata olumlu bakabilmeleri şeklindedir. Belirtilen özellikler erteleme davranışının olmadığını gösterdiği gibi kişinin amaçlara ulaşma konusunda uyumu ve başarısını dolayısıyla yaşam doyumunun olmasını sağlayan özelliklerdir. Bu doğrultuda yapılan bu araştırma ile öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimleri ile yaşam doyumları arasında anlamlı ilişki olup olmadığını belirlenmeye çalışılmıştır. Belirtilen amacı gerçekleştirmek için araştırmada şu sorulara cevap aranmıştır:
1- Öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimleri nasıldır?
2- Öğretmen adaylarının yaşam doyum düzeyleri nedir?
3- Öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimleri ve yaşam doyumları kişisel değişkenlere göre anlamlı fark göstermekte midir?
4- Öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimleri ile yaşam doyum düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?
2.YÖNTEM 2.1. Araştırmanın Modeli
Araştırmada öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimleri ile yaşam doyum düzeyleri var olan haliyle betimlenmeye çalışılmış ve bu değişkenler arasındaki ilişki incelenmiştir. Buna göre araştırmanın modeli ilişkisel tarama modelidir.
2.2. Çalışma Grubu
Araştırmanın çalışma grubunu 2010–2011 Eğitim öğretim yılı güz döneminde Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümünün farklı anabilim dallarında öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. İlköğretim Bölümünde öğrenim gören toplam öğrenci sayısı 1868’dir.
Araştırma, gönüllü olan öğrencilerle yürütülmüştür. Eksik doldurulan 38 ölçek araştırma kapsamı dışında bırakılmış ve toplam 1000 öğrencinin cevapladığı ölçek değerlendirmeye alınmıştır. Çalışma grubuna ilişkin demografik özellikler Tablo 1’de verilmiştir.
Tablo1: Araştırmaya Katılan Öğretmen Adaylarının Demografik Özellikleri
Değişkenler f % Değişkenler f %
Cinsiyet Kız 746 74,6 Öğretim Türü I. Öğrt. 580 58,0
Erkek 254 25,4 II.Öğrt. 420 42,0
Toplam 1000 100,0 Toplam 1000 100,0
Sınıf
1 338 33,8
Bölüm
Fen Bilgisi 182 18,2
2 287 28,7 Matematik 141 14,1
3 229 22,9 Sosyal Bilgiler 228 22,8
4 146 14,6 Sınıf 317 31,7
Toplam 1000 100,0
Okul Öncesi 132 13,2
Toplam 1000 100,0
Tablo 1 incelendiğinde, araştırmaya katılan öğretmen adaylarının 746’ının kız, 254’ünün ise erkek olduğu, 338’inin birinci sınıf, 287’sinin ikinci sınıf, 229’unun üçüncü sınıf ve 146’sının dördüncü sınıf olduğu görülmektedir. Yine tabloya göre öğretmen adaylarının 580’inin birinci öğretim, 420’sinin ise ikinci öğretime devam etmekte; 182’sinin Fen Bilgisi Öğretmenliği, 141’inin Matematik Öğretmenliği, 228’inin Sosyal Bilgiler Öğretmenliği, 317’sinin Sınıf Öğretmenliği ve 132’sinin ise Okul Öncesi Öğretmenliği programlarında öğrenim gördüğü anlaşılmaktadır.
2.3. Veri Toplama Araçları
Kişisel Bilgi Formu: Öğretmen adaylarının cinsiyet, öğrenim gördükleri sınıf düzeyi, bölüm ve öğretim türünü belirlemeye yönelik soruları içermektedir.
Aitken Erteleme Eğilimi Ölçeği: Ölçek, Aitken tarafından, öğrencilerin akademik görevleri erteleme eğilimlerini ölçmek amacıyla geliştirilmiştir. Ölçek tek boyutlu toplam 19 maddeden oluşan 5’li derecelemeli likert tipi bir ölçektir. Bireylerden kendilerini her madde için 1 ile 5 puan aralığında derecelendirmeleri istenmektedir. Yüksek puanlar bireylerin erteleme eğilimine sahip olduklarını göstermektedir. Ölçek Balkıs (2006) tarafından Türkçe’ye uyarlanmıştır. Ölçeğin iç tutarlık katsayısı α
= .89, test- tekrar test güvenirliği için yapılan analizlerde Pearson korelasyon katsayısı r = .87, p<.001 düzeyinde anlamlı bulunmuştur. Ölçekteki puan aralığı 16- 80’dir. Böylece Aitken Erteleme Eğilimi ölçeğinin öğrencilerin akademik erteleme eğilimini belirlemede geçerli ve güvenirli bir ölçme aracı olarak kullanılabileceği rapor edilmiştir (Balkıs, 2006). Bu araştırmada ölçeğin Cronbach Alpa değeri .87 olarak bulunmuştur.
Yaşam Doyum Ölçeği: Diener, Emmons, Larsen ve Griffin (1985) tarafından geliştirilmiş, Köker (1991) tarafından Türkçeye uyarlama çalışması yapılmıştır. Yaşam doyumu ölçeği, bireylerin yaşamından aldıkları doyumu belirlemek amacıyla geliştirilen Likert tipli bir ölçek olup 5 maddeden oluşmaktadır. Diener ve arkadaşları orijinal çalışmada ölçeğin güvenirliğini Cronbach Alpa .87 olarak bulmuşlardır. Ölçüt bağımlı geçerliğini ise .82 olarak elde etmişlerdir. Bu araştırmada ölçeğin Cronbach Alpa değeri .82 olarak bulunmuştur.
3. BULGULAR
Bu bölümde araştırmada alt problemlere ilişkin elde edilen bulgular sırasıyla verilmiştir.
3.1. Birinci Alt Probleme İlişkin Bulgular
Öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimlerinin hangi düzeyde olduğuna ilişkin olarak madde bazındaki bulgular Tablo 2’de, toplam puan bazındaki bulgular ise Tablo 3’de verilmiştir.
Tablo 2: Öğretmen Adaylarının Akademik Erteleme Eğilimlerine İlişkin Yüzde ve Frekans Değerleri
Akademik Erteleme Eğilimi Yanlış Çoğunlukla yanlış
Bazen doğru/baze
n Yanlış
Çoğunlukla
doğru Doğru
f % f % f % f % f %
1. Bir şeylere (işlere) başlamayı son ana kadar geciktiririm
164 16,4 168 16,8 388 38,8 177 17,7 103 10,3 2. Kütüphaneden ödünç aldığım kitapları
zamanında teslim etmeye dikkat ederim 653 65,3 214 21,4 86 8,6 24 2,4 23 2,3 3. Bir ödevin (isin) yapılması gerektiğini
bilsem dahi, hiçbir zaman ise hemen başlamayı istemem
200 20,0 214 21,4 323 32,3 175 17,5 88 8,8
4. Günü gününe düzenli olarak 79 7,9 210 21,0 441 44,1 172 17,2 98 9,8
Tablo 2’ye göre öğretmen adaylarının “Kütüphaneden ödünç aldığım kitapları zamanında teslim etmeye dikkat ederim”, “Randevularıma ve görüşmelerime sıklıkla geç kalırım”,
“Ödevlerime/çalışmalarıma (işlerime) başlamayı o kadar çok geciktiririm ki onları teslim tarihine yetiştiremem.” “Bir işi gerçekten yapmam gerektiğini bildiğim zaman onu ertelemem”, “Eğer önemli bir randevum varsa giyeceğim kıyafetin bir gün önceden hazır olduğundan emin olmak isterim” ve
“Genellikle zamanında sınıfta olurum” maddelerinde yanlış şıkkında, “Eğer yapmam gereken önemli bir projem/çalışmam (işim)varsa, ona mümkün olan en kısa zamanda başlarım” ve “Üniversitedeki randevularıma zamanından önce varırım” maddelerinde çoğunlukla yanlış şıkkında, “Bir şeylere (işlere) başlamayı son ana kadar geciktiririm”, “Bir ödevin (işin) yapılması gerektiğini bilsem dahi, hiçbir zaman işe hemen başlamayı istemem”, “Günü gününe düzenli olarak çalışmalarımı yaparak görevlerimi zamanında yerine getiririm,” “Genellikle ödevlerimi/çalışmalarımı son teslim tarihine yetiştirmek için alelacele koşuştururum,” “Bir şeylere (ödev/ sınavlar) başlamam genellikle uzun zaman alır”, “Yakın zaman içerisinde bir sınavım varsa, çoğunlukla kendimi sınavdan başka işler yaparken bulurum,” “Çalışmalarımı (işlerimi) genellikle zamanından önce bitiririm”, “Yapılması gereken işlerime hemen başlarım,”maddelerinde bazen doğru bazen yanlış şıkkında yığılma gösterdikleri görülmektedir. Solomon ve Rothblum’un çalışmalarında da (1984) öğretmen adaylarının
çalışmalarımı yaparak görevlerimi zamanında yerine getiririm.
5. Randevularıma ve görüşmelerime
sıklıkla geç kalırım 469 46,9 295 29,5 143 14,3 68 6,8 25 2,5 6. Ödevlerime/çalışmalarıma (islerime)
başlamayı o kadar çok geciktiririm ki onları teslim tarihine yetiştiremem.
536 53,6 277 27,7 120 12,0 41 4,1 26 2,6
7. Genellikle ödevlerimi/çalışmalarımı son teslim tarihine yetiştirmek için alelacele koşuştururum
196 19,6 234 23,4 287 28,7 188 18,8 95 9,5
8. Bir şeylere (ödev/ sınavlar) başlamam
genellikle uzun zaman alır 115 11,5 263 26,3 342 34,2 182 18,2 98 9,8 9. Bir işi gerçekten yapmam gerektiğini
bildiğim zaman onu ertelemem 482 48,2 280 28,0 160 16,0 50 5,0 28 2,8 10. Eğer yapmam gereken önemli bir
projem/çalışmam (işim)varsa, ona mümkün olan en kısa zamanda başlarım.
303 30,3 309 30,9 253 25,3 91 9,1 44 4,4
11. Yakın zaman içerisinde bir sınavım varsa, çoğunlukla kendimi sınavdan başka isler yaparken bulurum.
179 17,9 231 23,1 335 33,5 169 16,9 86 8,6
12. Çalışmalarımı (islerimi) genellikle
zamanından önce bitiririm. 124 12,4 283 28,3 388 38,8 147 14,7 58 5,8 13. Yapılması gereken işlerime hemen
başlarım. 158 15,8 282 28,2 363 36,3 142 14,2 55 5,5
14. Eğer önemli bir randevum varsa giyeceğim kıyafetin bir gün önceden hazır olduğundan emin olmak isterim
406 40,6 264 26,4 183 18,3 87 8,7 60 6,0
15. Üniversitedeki randevularıma
zamanından önce varırım 314 31,4 367 36,7 240 24,0 54 5,4 25 2,5 16. Genellikle zamanında sınıfta olurum 440 44,0 339 33,9 152 15,2 47 4,7 22 2,2
çeşitli akademik görevleri yapmayı (%46), sınavlara çalışmayı (%27,6), genel okul aktivitelerine katılmayı (%10,2) erteledikleri görülmektedir.
Tablo 3: Öğretmen Adaylarının Akademik Erteleme Eğilimlerine ilişkin Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma Değerleri
Ölçek N X Ss
Akademik Erteleme Eğilimi 1000 37,8120 10,14562
Tablo 3 incelendiğinde öğretmen adaylarının akademik erteleme ölçeğinden aldıkları puanların aritmetik ortalamasının X=37,81 olduğu görülmektedir. Ölçekten alınabilecek puanların aralığının 16–80 arasında olduğu (Balkıs, 2006) dikkate alındığında, bu ortalama değere göre öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimlerinin orta düzeyde olduğunu söylemek mümkündür.
3.2. İkinci Alt Probleme İlişkin Bulgular
Öğretmen adaylarının yaşam doyum düzeylerine İlişkin madde bazındaki Bulgular Tablo 4’de, toplam puan bazındaki bulgular ise Tablo 5’de verilmiştir.
Tablo 4: Öğretmen Adaylarının Yaşam Doyum Düzeylerine İlişkin Yüzde ve Frekans Değerleri
Tablo 4 incelendiğinde öğretmen adaylarının “Yaşamım birçok açıdan idealimdekine yakın”
“Yaşam koşullarım mükemmel” ve “Eğer yaşamımı yeni baştan yaşayabilseydim hemen hemen hiçbir şeyi değiştirmezdim. “maddelerinde 3 puanda yoğunlaştıkları, “Yaşamımdan memnunum” ve “Şuana kadar yaşamımdan istediğim önemli şeyleri elde ettim” maddelerinde ise 4 puanda yoğunlaştıkları görülmüştür. Şahin (2010) Ölçekteki skalayı “1= Düşük”, “2–3–4= Orta” ve “5= Yüksek” olarak değerlendirmiştir. Ayrıca Yaşam Doyumu ölçeğinden alınan toplam puanların Tablo 5’daki aritmetik ortalama değeri X=15, 28’dir. Ölçekten alınabilecek puan aralığının 5 ile 25 olduğu dikkate alındığında Tablo 4 ve Tablo 5 deki değerlere göre öğretmen adaylarının yaşam doyum düzeylerinin
“Orta düzeyde” olduğu söylenebilir.
Yaşam Doyumu 1 2 3 4 5
f % f % f % f % f %
1.Yaşamım birçok açıdan
idealimdekine yakın. 134 13,4 130 13,0 369 36,9 254 25,4 113 11,3 2.Yaşam koşullarım mükemmel. 136 13,6 178 17,8 413 41,3 216 21,6 57 5,7 3.Yaşamımdan memnunum. 73 7,3 99 9,9 280 28,0 342 34,2 206 20,6 4.Şuana kadar yaşamımdan
istediğim önemli şeyleri elde ettim. 94 9,4 148 14,8 321 32,1 327 32,7 110 11,0 5.Eğer yaşamımı yeni baştan
yaşayabilseydim hemen hemen hiçbir şeyi değiştirmezdim.
253 25,3 231 23,1 260 26,0 177 17,7 79 7,9
Tablo 5: Öğretmen Adaylarının Yaşam Doyum Düzeylerine İlişkin Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma Değerleri
Ölçek N X Ss
Yaşam Doyumu 1000 15,2800 4,39054
3.3. Üçüncü Alt Probleme İlişkin Bulgular
Öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimleri ve yaşam doyumlarının kişisel değişkenlere göre değerlendirilmesine ilişkin bulgular Tablo 6, 7, 8 ve 9’de verilmiştir.
Tablo 6: Öğretmen Adaylarının Akademik Erteleme Eğilimleri ve Yaşam Doyumlarına Yönelik Algılarının Cinsiyete Göre Karşılaştırılmasına İlişkin t-testi
*p<.05
Tablo 6 incelendiğinde öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimi ve yaşam doyum düzeylerinin cinsiyet değişkeni açısından anlamlı fark gösterdiği görülmektedir. Ortalama değerler incelendiğinde akademik erteleme eğiliminin erkeklerde kızlara göre, yaşam doyum düzeylerinin ise kızlarda erkeklere göre daha yüksek olduğu görülmektedir.
Tablo 7: Öğretmen Adaylarının Akademik Erteleme Eğilimleri ve Yaşam Doyumlarına Yönelik Algılarının Öğretim Türü Değişkenine Göre Karşılaştırılmasına İlişkin t-testi
p<.05
Tablo 7’e göre öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimleri ve yaşam doyum düzeylerinin öğretim türü değişkenine göre anlamlı fark göstermediği anlaşılmaktadır.
Değişkenler Cinsiyet N x� S sd t p
Akademik Erteleme Eğilimleri
Kız 746 36,6206 9,76418
998 -6,494 ,000*
Erkek 254 41,3110 10,45117
Yaşam Doyum
Düzeyleri
Kız 746 15,6944 4,26384
998 5,180 ,000*
Erkek 254 14,0630 4,53750
Değişkenler Öğretim Türü N x� S sd t p
Akademik Erteleme Eğilimleri
I.Öğretim 580 38,024 10,1072
998 ,777 ,437 II. Öğretim 420 37,519 10,2033
Yaşam Doyum
Düzeyleri
I.Öğretim 580 15,238 4,44175
998 -,356 ,722 II. Öğretim 420 15,338 4,32344
Tablo 8: Öğretmen Adaylarının Akademik Erteleme Eğilimleri ve Yaşam Doyumlarına Yönelik Algılarının Öğrenim Gördükleri Bölümlere Göre Karşılaştırılmasına İlişkin Tek Yönlü Varyans
Analizi
*p<.05
Tablo 8 incelendiğinde öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimleri öğrenim gördükleri bölümler açısından anlamlı fark göstermezken, yaşam doyum düzeylerinde anlamlı fark olduğu görülmektedir (p<.05). Farkın hangi gruplar arasında anlamlı olduğuna ilişkin yapılan Tukey testi sonucunda, farkın Okul öncesi ile Matematik ve Sosyal Bilgiler Öğretmenliği programları arasında okul öncesi öğretmenliğinin lehine olduğu görülmüştür.
Tablo 9: Öğretmen Adaylarının Akademik Erteleme Eğilimleri ve Yaşam Doyumlarına Yönelik Algılarının Öğrenim Gördükleri Sınıf Düzeylerine Göre Karşılaştırılmasına İlişkin Tek Yönlü
Varyans Analizi
*p<.05
Tablo 9’ da öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimleri sınıf düzeyine göre anlamlı fark göstermezken, yaşam doyum düzeylerinin anlamlı fark gösterdiği görülmektedir. Farkın hangi gruplar arasında anlamlı olduğuna ilişkin yapılan Tukey testi sonucunda, farkın dördüncü sınıflarla birinci ve ikinci sınıflar arasında birinci ve ikinci sınıfların lehine olduğu görülmüştür.
Değişkenler Varyansın Kaynağı
Kareler
Toplamı sd Kareler
Ortalaması F p Akademik Erteleme
Eğilimleri
Gruplar arası 616,91 4 154,23 1,501 ,200
Grup içi 102213,75 995 102,73
Toplam 102830,66 999
Yaşam Doyum
Düzeyleri
Gruplar arası 298,467 4 74,62 3,916 ,004*
Grup içi 18959,13 995 19,05
Toplam 19257,60 999
Değişkenler Varyansın Kaynağı
Kareler
Toplamı sd Kareler
Ortalaması F p
Akademik Erteleme Eğilimleri
Gruplar arası 693,61 3 231,204 2,255 ,081
Grup içi 102137,04 996 102,547
Toplam 102830,66 999
Yaşam Doyum
Düzeyleri
Gruplar arası 160,42 3 53,472 2,789 ,040*
Grup içi 19097,19 996 19,174
Toplam 19257,60 999
3.4. Dördüncü Alt Probleme İlişkin Bulgular
Öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimleri ile yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişkiye yönelik bulgular Tablo 10’de verilmiştir.
Tablo 10: Öğretmen Adaylarının Akademik Erteleme Eğilimleri ve Yaşam Doyum Düzeyleri Arasındaki İlişkiye Yönelik Korelasyon Analizi
Değişkenler Yaşam Doyumu
Akademik Erteleme Eğilimi
r -,278
p ,000
N 1000
*p <.05
Tablo 10’a göre, öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimleri ve yaşam doyum düzeyleri arasında düşük düzeyde, negatif yönlü anlamlı (p<.05) ilişki saptanmıştır. İlişkinin negatif yönlü olması, değişkenlerden birine ait değerin artması durumunda diğer değişkenin değerlerinin düşme eğiliminde olduğunu göstermektedir (Büyüköztürk, 2003). Buna göre akademik erteleme eğiliminin düştükçe yaşam doyum düzeyinin yükseldiği aynı şekilde akademik erteleme eğilimi arttıkça, yaşam doyum düzeyinin azaldığı da söylenebilir.
4. SONUÇ ve TARTIŞMA
Araştırma sonuçlarına göre öğretmen adaylarının akademik erteleme ve yaşam doyum düzeylerinin orta düzeyde olduğu görülmektedir.
Öğretmen adaylarının akademik erteleme düzeyleri ile yaşam doyumları arasında düşük düzeyde, anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki saptanmıştır. Çapan’ın (2010) çalışmasında da erteleme düzeyleri ile yaşam doyumları arasında düşük düzeyde, anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki bulunduğu görülmektedir. İki çalışma da bu bağlamda benzerlik göstermektedir. Bu bulgu, öğretmen adaylarının akademik erteleme düzeyleri azaldıkça yaşam doyum düzeylerinin yükseleceği ya da akademik erteleme düzeyleri arttıkça yaşam doyum düzeylerinin düşeceği şeklinde yorumlanabilir.
Cinsiyet değişkenine göre; öğretmen adaylarının akademik erteleme eğiliminin erkeklerde kızlara göre, yaşam doyum düzeylerinin ise kızlarda erkeklere göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. İlgili literatür incelendiğinde (Akkaya, 2007; Balkıs, Duru, Buluş ve Duru, 2006; Balkıs, 2007; Çetin, 2009;
Tufan ve Gök, 2009) akademik erteleme eğiliminin cinsiyet değişkenine göre farklılaştığı, kız öğrencilerin akademik erteleme eğilimi düzeylerinin erkek öğrencilerinkinden daha düşük olduğunu görülmektedir. Aynı şekilde Gündoğar, Gül, Uskun, Demirci ve Keçeci (2007), Deniz ve Yılmaz (2004) de çalışmalarında kız öğrencilerin yaşam doyumlarının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Bu da kız öğrencilerin yapılması gerekenleri daha zamanında yaptığı bu sebeple de yaşam doyumlarının da yükseldiği söylenebilir.
Öğretim türü değişkenine göre; öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimleri ve yaşam doyum düzeylerinin öğretim türü değişkenine göre anlamlı fark göstermediği görülmüştür. Öğretmen adaylarının algıları öğretim türüne göre değişmemektedir.
Bölüm değişkenine göre; öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimlerinin öğrenim gördükleri bölümlere göre anlamlı fark göstermediği, yaşam doyum düzeylerinde ise anlamlı farklılık olduğu, farkın okul öncesi ile matematik ve sosyal bilgiler öğretmenliği programları arasında okul öncesi öğretmenliğinin lehine olduğu görülmüştür. Balkıs’ın (2007) çalışmasında ise öğretmen adaylarının akademik görevleri erteleme eğiliminin öğrenim görülen alan değişkenine göre farklılaştığı bulunmuştur. Sayısal alanlarda (Fen Bilgisi, Matematik, Biyoloji, Kimya Öğretmenliği) öğrenim gören öğretmen adaylarının akademik görevleri erteleme eğilimi puan ortalamalarının, diğer bölümlerde öğrenim gören öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimi düzeylerinden daha yüksek bulunmuştur.
Sınıf düzeyi değişkenine göre, öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimleri sınıf düzeyine göre anlamlı fark göstermezken, yaşam doyum düzeylerinin anlamlı fark gösterdiği, farkın dördüncü sınıflarla birinci ve ikinci sınıflar arasında birinci ve ikinci sınıfların lehine olduğu saptanmıştır.
Öğretmen adayları üst sınıflara doğru yükseldikçe, öğretmenlik mesleğine giriş için gerekli olan gerek kamu personeli seçme sınavının varlığı ve gerekse mesleğe atılma, gelecek kurma gibi hayat sorunları ile daha yakın ve gerçekçi biçimde yüzleşmekte bu durumun onların sorumluluklarını, sınav kaygılarını artırmakta, dolayısıyla yaşam doyumlarının düşmesine neden olmakta olduğu söylenebilir.
Bu araştırmada akademik erteleme eğilimi açısından sınıf etkili bir değişken değilken, Balkıs (2006) ve Tufan ve Gök (2009) yaptıkları araştırmalarda akademik erteleme eğilimi sınıf düzeyi değişkenine göre anlamlı fark gösterdiğini belirtmişlerdir. Balkıs (2006) birinci sınıflarda iki, üç ve dördüncü sınıfa göre daha düşük düzeyde, Tufan ve Gök (2009) ise üçüncü sınıflarda dördüncü sınıflara göre daha fazla akademik ertemle eğilimi tespit etmiştir. Yaşam doyumu ölçeğinin uygulandığı diğer bir araştırma olan Deniz ve Yılmaz (2004) ise bu araştırmadakinin aksine dördüncü sınıftaki öğrencilerin yaşam doyumunun daha yüksek olduğunu tespit etmiştir.
Tüm değişkenler dikkate alındığında akademik erteleme eğiliminde olan bireylerin yaşam doyum düzeylerinin de düşük olacağı görülmektedir (Balkıs, Duru, 2010). Dolayısıyla problemlerinin üstesinden gelebilen ve etkili çözümler üretebilen bireylerin, yaşam doyumlarının da yüksek olması beklenir. Benzer biçimde olaylarla ilgili gerçekçi değerlendirmeler yapabilen, yaşamda karşılaşılan durumlara uyum yeteneğinin yüksek olması ve esnek davranışlar gösterebilen bireylerin yaşama karşı gösterdikleri duygusal tepki olumlu olacaktır (Deniz ve Yılmaz, 2004).
5. ÖNERİLER Bu sonuçlar ışığında aşağıdaki öneriler geliştirilmiştir:
1. Öğretim elemanlarının, öğretmen adayları arasındaki akademik görevleri ertelemeye yönelik yüksek eğilimin farkında olmalarının yararlı olacağı düşünülmektedir. Erteleme davranışının nedenleri konusunda yapılacak çalışmaların bu alandaki eğitimin niteliğinin arttırılmasına katkı sağlayabilir.
2. Öğretmen adaylarının davranışlarındaki erteleme eğilimi düzeyinin azaltılmasında etkili olabilecek; etkili zaman yönetimi, planlı çalışma, akademik çalışmalara yönelik gerçekçi beklentiler oluşturma gibi beceri kazandırmaya yönelik grup çalışmaları ve konferansların düzenlenmesi yararlı olabilir.
3. Öğretmen adaylarının yaşam doyumunu yükseltecek uygulamalar ve destekler sağlanmalıdır.
4. Öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimini engelleyici düzenli çalışma alışkanlıkları kazandıracak çalışmalar yapılabilir.
6. KAYNAKÇA
Akkaya, E. (2007). Academic procrastination among faculty of educatıon students: the role of gender, age, academic Achievement, perfectionism and depression. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
Ash, C., ve Huebner, E. S. (2001), “Environmental Events and Life Satisfaction Reports of Adolescents: A Test of Cognitive Mediation”, School Psychology International, 22: 320 – 336. İnternet adresi: http://spi.sagepub.com/content/22/3/320.abstract İndirilme tarihi:
09.11.2010.
Balkıs, M., (2006). Öğretmen Adaylarının Davranışlarındaki Erteleme Eğiliminin Düşünme ve Karar Verme Tarzları İle İlişkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Balkıs, M. (2007). Öğretmen Adaylarının Davranışlarındaki Erteleme Eğiliminin, Karar Verme Stilleri ile İlişkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (21): 67–83.
Balkıs, M., E. Duru, M. Buluş ve s. Duru. (2006). Üniversite Öğrencilerinde Akademik Erteleme Eğiliminin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi 2006 (7) 2: 57–73.
İnternet adresi: http://egitim.ege.edu.tr/efdergi/ arsiv/2006_7_2/makale_4.pdf.
İndirilme tarihi: 09.11.2010.
Balkıs, M., E. Duru. (2009). Akademik erteleme davranışının Öğretmen Adayları Arasındaki Yaygınlığı, Demografik Özellikler ve Bireysel Tercihlerle İlişkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama 2009, 5 (1): 18-32. İnternet adresi: http://eku.comu.edu.tr/index /5/1/turkce/mbalkis_eduru.pdf. İndirilme tarihi: 09.11.2010.
Balkıs, M., E. Duru.(2010). Akademik erteleme eğilimi, akademik başarı ilişkisinde genel ve performans benlik saygısının rolü. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 27:
159–170.
Balkıs, M. (2006). Öğretmen Adaylarının Davranışlarındaki Erteleme Eğilimlerinin Düşünme Ve Karar Verme Tarzları İle İlişkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü D.E.U.B.E.F. İzmir
Büyüköztürk, Ş. (2003). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Yay.
Çapan, B. E. (2010). Relationship among perfectionism, academic procrastination and life satisfaction of university students. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 1665–1671.
Çetin, Ş. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin akademik erteleme davranışlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı:25, 1–7.
Deniz, M.E., Yılmaz, E. (2004). Üniversite öğrencilerinin duygusal zeka yetenekleri ve yaşam doyumları arasındaki ilişki. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
Gündoğar, D., Gül, S.S. Uskun, E., Demirci, S. ve Keçeci, D. (2007). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumunu yordayan etkenlerin incelenmesi. Klinik Psikiyatri, 10, 14–27
Keser, A. (2005). İş Doyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisi: Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama
Çalışma ve Toplum. 2005/4:77–96. İnternet adresi: http://www.calismatoplum.
org/sayi7/makale4.pdf. İndirilme tarihi: 09.11.2010.
Özdevecioğlu, M. (2003), “İs Tatmini ve Yaşam Tatmini Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, 11.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 22–24 Mayıs 2003, Afyon, s.69.
Solomon, L.J. & Rothblum, E.D. (1984). Academic Proscrastination: Frequencies and cognitive- Behavioral Correlates. Journal of Counseling Psychology. 31(4), 503–509.
Telman, N. ve P. Ünsal. (2004) Çalışan Memnuniyeti, İstanbul: Epsilon Yayınevi.
Tufan, E. ve Gök, M. (2009). Müzik öğretmeni adaylarının genel ve akademik erteleme eğilimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. 8. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu, 23–25 Eylül 2009, Ondokuz Mayıs Üniversitesi. İnternet adresi: www.muzikegitimcileri.net, İndirilme tarihi: 09.11.2010.
