YARATICI DRAMA;
Çocuğu yaratıcılığa götüren en etkin ve en kapsamlı yollardan birisi de “Yaratıcı dramadır.
Drama sözcüğünün Türkçe karşılığı tam olarak bulunmamaktadır. Yunanca “Dram”dan
türetilmiştir. Dram, yapmak, etmek, eylemek anlamı taşımaktadır. Tiyatro bilimi çerçevesi içinde
“Drama” kavramı özetlenmiş, soyutlanmış eylem durumları anlamı taşımaktadır. ( San. Eğitimde Yaratıcı Drama)
Yaratıcı Drama;
- Doğaldır (Yapılandırılmamıştır). Ürün gibi değerlendirilmez, seyircide kendisidir.
- Sahne yoktur (Sunuşsal değildir).
- Metni yoktur (Doğaçlama şeklindedir).
Drama’ ya katılan kişilere aktör yerine katılımcı, yöneten kişilere de öğretmen yerine lider denilmektedir. Liderin görevi katılımcıları rollere yönlendirmek değil “rehberlik” etmektir.
Drama etkinliklerine her yaştan kişiler katılmakla birlikte “Yaratıcı Drama” yaşı 5-14 yaşlar arasıdır.
Gruptaki bireyler kendilerine saptanmış olan bir genel çerçeve içinde kalırlar. (saptanmış olan konunun ya da tartışılması istenen davranış biçiminin getirdiği belli sınırlılıklar). Fakat bu çerçeve içinde birey kendi yaratıcılığı, içselliği, önceki yaşantıları, bilgileri ışığında deneyim ve izlenimlerin etkisi ve rehberliğinde son derece özgürdür. Yine bireyler canlandırmalar süresinde tiyatroda olduğu gibi tipler, roller ve kişilikler yaratıp bunları deneyebilir.
Drama etkinliklerini yürütecek olan grup liderinin oyunculuk ve tiyatro yapma hakkında az da olsa bir eğitim almış olması gerekir. En önemli özelliği iletişime açık istekli ve hazır olma niteliğini taşımasıdır. Drama da lider hem oyuncu, hem pedagog hem de biraz psikologdur.
Lider oyunda grubu organize eder, kuralları işletmeye çalışır, gerekirse dışarıdan talimat verir, oyuna konsantrasyonu sağlar. Değerlendirme, lider ve katılımcılarla birlikte oyunun sonunda yapılır. Değerlendirme sonucu uyarılar göz önünde bulundurularak gerekirse oyun yeniden oynanabilir ve tekrar değerlendirilir.
Drama çalışmalarının yapılabilmesi için; bir grup, eğitimden geçmiş bir lider ve çalışma yapmaya uygun bir mekan gereklidir. Grubun yapısı ve katılımcıların özellikleri göz önünde bulundurularak bir esneklik içinde veya liderlerin farklı metodolojik yaklaşımları yanı sıra drama süreci içinde beş tip uygulama yapılır;
1- Isınma
2- Oynama
3- Doğaçlama
4- Oluşumlar
5- Değerlendirme
1- ISINMA
Çeşitli yöntemlerle beş duyuyu kullanma, gözlem yetisinin geliştiği bedensel ve dokunsal alıştırmaların yapıldığı tanıma, etkileşim kurma, güven ve uyum gibi özellikleri katılımcıya kazandıran ve oldukça kesin kurallarla belirlenen, grup liderinin yönlendiriciliğinde yapılan çalışmalardır. Rahatlama ve hareket çalışmaları olarak da adlandırılan ve her ikisini de kapsayan ısınma çalışmaları;
1- Psişik ve bedensel açıdan
2- Psişik ve bedensel açıdan karşısındakini tanıma
3- Karşılıklı iletişim kurma
4- Grup dinamiğini oluşturma
5- Sözlendirme ve etkileşim çalışmaları, öykü, anı, anlatma
6- Diğer bir aşamaya geçme biçiminde süregelir
2-OYNAMA (Pandomim ve rol oynama)
Belirlenmiş kurallar içinde özgürce oyun kurma ve bu olayları geliştirme çabalarından oluşur.
Yaratıcılık ve hayal gücü boyutları işin içine girer.
3-DOĞAÇLAMA;
Daha az kesin olarak belirlenmiş bir süreç olup saptanan bir konu ya da temadan yola çıkılır ya da saptanan hedefe doğru belli aşamalarla yol alınır. Bireysel ve grupsal yaratıcılığın ön plana çıktığı çalışmalardır.
4-OLUŞUMLAR;
Bir süreç özellikle belirlenmiş bir çıkış noktasından başlar. Sürecin nasıl gelişeceği ve nereye varacağı belirsizdir. (Adıgüzel Ö. 1993)
Yaratıcı drama sürecinde diğer sanat dallarının uğraşları da yer alır. Yazınsal metin, şiir, senaryo yazma, resim yapma, dekor hazırlama, kostüm, maske, kukla tasarımları, çevre tasarımları, ritmik deney (müziği veya ritmi kendileri oluşturabildikleri gibi hazır müziklerden de yararlanılır) alanlarında da drama çalışmaları yapılır. Fotoğraf, film, video ve elektronik dallarda işe koşulabilir.
Drama’ nın amaçları üç ana başlık altında toplanabilir;
1- Kişinin kendi bedenine, duygularına, düşüncelerine ve çevresinde olup bitenlere karşı bilinçli olmasıdır.
2- Çağrışımların, duyguların, bilgi ve deneyimlerin özgürleştiği bir ortamın sağlanmasıdır.
3- Drama etkinliği, drama yaşantısının somut olarak duyumsanmasıyla, kişinin evrensel, toplumsal, moral , etik ve soyut kavramları anlamlandırmasıdır.
YARATICI DRAMANIN ÖNEMİ (Devamı ektedir.)
