Din Öğretiminde Metin
Metin Kavramı
Metin kelimesi Fransızca’da dokumak veya örmek anlamına gelen "texe" kelimesiyle ifade edilmektedir. Metin (isim) kavramı sözlükte de; “bir yazıyı biçim, anlatım ve noktalama özellikleriyle oluşturan kelimelerin bütünü, tekst” veya
“basılı veya el yazması parça”
(TDK,2015)metin
Metin, dille oluşturulmuş anlamlı bir örüntü ve bütünü anlatmaktadır. Bu örüntü içerisinde yer alan cümleler en küçük anlamlı birimlerdir.
Cümlelerin arka arkaya anlamsal bir bağlantı kurularak sıralanmasından paragraflar oluşur.
Bunlar düşünce birimleridir. Bir paragraftan
diğerine geçerken dil, düşünce ve anlam birliği
sağlanır. Paragrafların bir araya gelmesinden
de bir metin (makale, fıkra, söyleşi, deneme,
hikâye, roman vb.) oluşur. Her metnin bir ana
düşüncesi vardır. Kısaca metin bir duygu,
düşünce, istek ya da olayı anlatma aracı olarak
kullanılır.
Anlama
Anlama (ing understanding) kavramı,
Bir şeyi yalnızca dıştan değil, kendi içinden kavrama;
bir şeyin özünü, bir bağlam bütünü olarak anlamını tanıma.
Bir olay ya da önermenin daha önce bilinen bir yasanın ya da formülün sonucu olduğunu görme.
Anlaşılan bir şeyin başka türlü olamayacağını görme.
Bir kavramın öğelerini birleştirerek anlamlı bir
bütün oluşturma ya da bir simge, söz ya da anlatımın
anlamını kavrama şekillerinde açıklanmaktadır.
Anlama Modelleri
Geleneksel Modeller Bilişsel Modeller
Geleneksel anlama modelleri bu konuda kullanılan en eski modellerdir. Bu modeller çoğunlukla geleneksel dil öğretimi yaklaşımlarıyla birlikte kullanılmıştır. Bu yaklaşıma göre anlama “metinlerin şifresini çözme” olarak gerçekleşir. Metni anlamak için kelimelerin anlamını iyi bilmek ya da anlamlarını araştırmak, metni defalarca ve sesli okumak gereklidir.
Bilgi işleme ve anlama süreçleri belleğin çalışma sistemiyle izah edilmeye çalışılmıştır. Bilişsel kuramlara göre öğrenme doğrudan gözlemlenemeyen zihinsel bir süreçtir. Bilişsel kuramcılar daha çok anlama, algılama, düşünme, duyuş ve meydana getirme gibi kavramlar üzerinde durur. Bilgiler zihnin çeşitli bölgelerinde yer alan belleklerde sistemli olarak işlenmektedir. Bütün öğrenme etkinliklerinin temelini oluşturan belleklerin görevi ezbere öğrenme değil, bilgiyi işleyerek anlamlı öğrenmedir.
Metinle Öğrenmede Davranışçılıktan Yapılandırmacılığa
Davranışçı Yaklaşım Yapılandırmacı Yaklaşım
Metinle Aktif Öğrenme Etkinlikleri Kullanılırken;
Bilgiyi bulma: Metinden yararlı bilgileri bulma, seçme, keşfetme ve araştırma vb.
Metni anlama: Metin hakkında genel görüş oluşturma, ana fikrini bulma, yardımcı fikirleri bulma, konusunu saptama vb.
Düşünce geliştirme: Metnin içeriğini ve mantığını derinlemesine anlama, çıkarım yapma, bağlantıları keşfetme, iç ve dış bağlantılar oluşturma, başlık bulma vb.
Metindeki bilgileri uygulama: Metindeki bilgileri düşünme, sorgulama, sıralama, sınıflama, sorun çözme, değerlendirme, günlük yaşamla bağ kurma, metindeki bilgileri diğer örneklerde ve günlük yaşamda kullanabilme vb.
Metni değerlendirme: Metnini yapısını ve türünü anlama, dil yapısını keşfetme, metin yapısı ve biçimini değerlendirme vb. olarak sıralanmaktadır.
Adımları sırayla, teker teker ya da çeşitli gruplamalarla kullanılabilir.
