BÖLÜM1BİLGİ TEKNOLOJİLERİ KAVRAMLARI BİLGİSAYAR I

BÖLÜM1

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ KAVRAMLARI

BİLGİSAYAR I

BİLGİ TEKNOLOJİSİ(BT)

Kelime anlamıyla, bilgisayar tabanlı bilişim sistemlerinin, özellikle yazılım uygulamaları ve bilgisayar donanımının incelenmesi, tasarlanması, geliştirilmesi, yürütülmesi, yönetimi ve desteğine verilen isimdir.

Günümüzde, Bilgi Teknolojisi kavramı, hem teknolojideki hem

de iletişim alanındaki ilerlemeler doğrultusunda kapsamı

genişleterek yerini Bilgi ve İletişim Teknolojisi kavramına

bırakmıştır.

Bilgisayar Nedir?

Aritmetik ve mantıksal işlemleri yapabilen, yaptığı işlemlerin

sonucunu saklayabilen, istenildiğinde geri getirebilen, çeşitli

aritmetik ve mantıksal işlemler yapabilen elektronik bir cihazdır.

DONANIM(HARDWARE)

Bilgisayarın elle tutulabilir, somut parçalarını ifade eder.

Monitör, kasa, ekran kartı, ana kart, işlemci, klavye, fare vs..

İşlemci – Cpu

Merkezi işlem birimi (MİB veya CPU) bir bilgisayarın en önemli parçasıdır. Çalıştırılmakta olan yazılımın içinde bulunan komutları işler. İşlemci terimi genelde MİB için kullanılır.

Mikroişlemci ise tek bir yonga içine yerleştirilmiş bir MİB’dir.

Genelde, günümüzde MİB’ler mikroişlemci şeklindedir. Merkezi

işlem birimi (MİB) [ing. Central Process Unit (CPU)], veya basitçe

işlemci, dijital bilgisayarların veri işleyen ve yazılım komutlarını

gerçekleştiren bölümüdür.

Anakart – Mainboard

Anakart (İngilizce: mainboard, motherboard,

baseboard, system board veya planar board), modern bir

bilgisayar gibi karmaşık bir elektronik sistemin birincil ve

en merkezî baskılı devre kartıdır. Fiziksel yapı olarak

anakartlar özel alaşımlı bir blok üzerine yerleştirilmiş ve

üzerinde RAM yuvaları genişleme kartı slotları devreler

ve yongalar bulunan kare şeklinde bir plakadır. Bu plaka

çalışma sistemimizi organize eder. Bu organizasyon

anakart üzerinde ki yonga setleri sayesinde olur.

Sabit Disk – Hard Disk

Sabit disk ya da Hard disk kısaca HDD ya da Türkçesi ile sabit disk sürücüsü veri depolanması amacı ile kullanılan manyetik kayıt ortamlarıdır.

Önceleri büyük boyutları ve yüksek fiyatları nedeni

ile sadece bilgisayar merkezlerinde kullanılan sabit

diskler, cep telefonları ve sayısal fotoğraf makineleri

içine sığabilecek kadar küçülen boyutları ile günlük

hayatımıza girmişlerdir.

Ekran Kartı – Vga Kart

Ekran kartı, bilgisayarın görüntü vermesini sağlayan birimidir.

Ekran kartları harici ISA, VLB, PCI, AGP veya PCI-Express veriyollarını kullanan PC kartları olarak veya anakart üzerinde chipset içerisinde yerleşik olarak bulunmaktadır.

Günümüzde ekran kartı üreten iki büyük firma bulunmaktadır.

Nvidia ve AMD aralarındaki sürekli rekabetten dolayı her geçen

gün kendilerini güçlendirmekte ve kapasitelerini arttırmaktadır.

Ram – Random Access Memory

Rastgele erişimli hafıza (İngilizce: Random Access Memory, RAM) mikroişlemcili sistemlerde kullanılan bir tür veri deposudur.

Buna karşın diğer hafıza aygıtları (manyetik kasetler, diskler)

saklama ortamındaki verilere önceden belirlenen bir sırada

ulaşabilmektedir, çünkü mekanik tasarımları ancak buna izin

vermektedir.

Güç Kaynağı – Power Suppyl

Güç kaynağı, bir sistem ya da düzeneğin gereksinimi olan enerjiyi sağlamak için kullanılan birimlerin genel adı. Cep telefonu ya da el feneri pili, bir pili doldurmak için kullanılan adaptör, bir bilgisayarın gereksinimi olan gücü üreten donanım birer güç kaynağıdırlar.

Bilgisayar güç kaynağı , genellikle metal bir kasa yerleştirilmiş, içinde

transformatör ve/veya elektronik devreler bulunan, bilgisayar birimlerinin

çalışmaları için gereksinim duyulan farklı gerilim değerlerinde doğru

akım sağlayan donanımdır. Sıradan bir bilgisayarın kullandığı güç

kaynağı yaklaşık 300-600 Watt güçtedir.

Optik Sürücü – CD&DVD Room

Optik sürücü adı verilen aygıtlar, ışığa duyarlı veri depolama medyalarından veri okumak veya bu medyalara veri yazmak amacıyla kullanılırlar.

Kişisel bilgisayarlarda kullanılan optik sürücüler şunlardır:

CD-ROM / DVD-ROM sürücü: CD / DVD medyalarındaki verileri okuyabilir.

CD-RW / DVD-RW sürücü: CD / DVD medyalarındaki verileri okuyabildiği gibi bu medyaların yazılabilir ve yeniden yazılabilir çeşitleri üzerine veri yazabilir.

DVD medyalar CD medyalarla aynı disk büyüklüğü ve görünüme sahip olmakla birlikte, veri depolama kapasiteleri CD medyalardan 8-10 kat daha fazladır.

Monitör

Monitör, görüntü sergilemek için kullanılan elektronik ya da elektro-mekanik aygıtların genel adıdır. Monitör, başta televizyon ve bilgisayar olmak üzere birçok elektronik cihazın en önemli çıktı aygıtıdır. Monitör, plastik bir muhafaza içerisinde gerekli elektronik devreleri, güç transformatörünü ve resmi oluşturan birimleri içerir. Monitörle bilgisayar arasındaki iletişimi ekran kartı sağlar. Yani, monitörden çıkan veri kablosu bilgisayar kasasında ekran kartına bağlanır.

Monitörlerin boyutları inç ölçü cinsinden belirlenir. Monitörlerin boyutları, 14 inç, 15 inç, 15.4 inç(laptop), 17 inç, 19 inç, 22 inç gibi değerlerle ifade edilir. Bu boyut monitör ekranının bir köşesinden diğer köşesine olan uzaklıktır.

Klavye & Mouse

Klavye bilgisayarın en önemli giriş ögesidir. Üzerinde harfler, rakamlar, işaretler ve bazı işlevleri bulunan tuşlar vardır. Türkçeye özel iki tür tuş düzenlemesi vardır: F klavye ve Q klavye diye ikiye ayrılır.

Fare ya da mouse, genellikle avuç içinde tutulan, hareketleri bilgisayar ekranındaki imlecin hareketlerini kontrol eden, bilgi giriş aygıtı. Fare modeline göre üzerinde bir veya daha fazla sayıda tuş ve tekerlek bulunabilir. İlk bilgisayar faresi 1964 yılında Douglas Engelbart tarafından yapıldı. Fare el hareketlerini mekanik, LED’li optik, laserli optik yöntemle algılayabilir. Fare elde ettiği bilgileri bilgisayara kablo, kızılötesi, radyo dalgalar veya Bluetooth ile aktarabilir.

YAZILIM(SOFTWARE)

Bilgisayarın çalışması için gerekli olan tüm programlardır. Bu

programlar, özel bir kodlama sistemine göre bir programlama dili

kullanılarak yazılmaktadır. Kullanıcının isteklerini nasıl

gerçekleştirileceğini bu programlar belirler.

YAZILIM TÜRLERİ

l İŞLETİM SİSTEMİ YAZILIMLARI 2 UYGULAMA YAZILIMLARI

3 PROGRAMALAMA YAZILIMLARI

İŞLETİM SİSTEMİ YAZILIMLARI

İşletim sistemi, bilgisayarın ilk açılma anından kapanana kadar

kullanıldığı sürece görev yapan ana yazılımdır. İşletim sistemi; Ana

ve yan belleklerin en verimli biçimde kullanılmasını, Donanım

birimleriyle iletişimi, Çeşitli uygulama ve hizmet programlarının

çalıştırılmasını sağlar. Örnek:Windows 95, 98, XP,Vista, 7, 8, 10

Pardus,Linux,Unix,Macos vs.

UYGULAMA YAZILIMLARI

Uygulama yazılımları belirli konulardaki problemlerin

çözümüne yönelik olarak programlama dillerinden biri ile

yazılmış programlardır. Hangi işletim sistemine uygun olarak

yazılmışsa o işletim sistemi altında çalışırlar. Değişik amaçlara

yönelik yüzlerce uygulama programı(paket program)

vardır.Örneğin;Office programları(Word,Excel,Powerpoint vs.),

photoshop, winamp, flash, oyunlar, antivirüs programları vs.

PROGRAMLAMA DİLLERİ

Uygulama yazılımlarının ve işletim sistemlerinin yazılması,

oluşturulması için kullanılan programlardır. Örnek: Java, Delphi,

Pascal, C++,Visual Basic vs.

KULLANIM HAKLARINA GÖRE YAZILIM ÇEŞİTLERİ

Lisanslı Yazılım: Kullanabilmek için lisans hakkının satın alınması gereken programlardır.Örnek:Office Programları,Windows Xp vs.

Demo Yazılım: Tanıtım amaçlı bir süreliğine(30 gün,15 gün vs)

ücretsiz kullanılabilen, süre bitiminde lisans hakları satın alınmak

koşuluyla kullanılabilen yazılım türüdür.Çeşitli antivirüs

programları

KULLANIM HAKLARINA GÖRE YAZILIM ÇEŞİTLERİ

Freeware(Bedava) Yazılımlar: Kullanıcıdan ücret talep etmeksizin cd,disket,internet vasıtasıyla dağıtılarak kullanılan programlardır. Örnek:Msn,Winrar..

Beta: Sürüm yazılımın ilk sürümündeki sistem testlerinden ve

eksiklik testlerinden geçirilmeyi belirtir.

BİLGİSAYAR TÜRLERİ

1.

ANA BİLGİSAYAR

2.

AĞ BİLGİSAYARLARI

3.

KİŞİSEL BİLGİSAYARLAR

4.

DİZÜSTÜ BİLGİSAYARLAR

5.

P.D.A.’ LAR.

1. ANA BİLGİSAYAR(MAINFRAME)

Çok hızlı işlem yapma kapasitesine sahiptir. Ancak oldukça büyük ve pahalıdır.

Kullanım alanlarına örnek; bankalar, hastahaneler, üniversiteler

gibi kurum ve kuruluşlarda kullanılmaktadır. İşlem

kapasitelerindeki yüksek hız nedeniyle yüzlerce kullanıcı ayni anda

işlem yapabilir.

1. ANA BİLGİSAYAR(MAINFRAME)

Ana bilgisayara bağlı çalışan kullanıcı, terminal adı verilen bilgisayar kullanır. 2 çeşit terminal vardır.

1.

Aptal Terminal(Dumb Terminal): Tümüyle ana bilgisayara

bağımlı bilgisayarlardır. Sadece monitör ve klavyeden

oluşmaktadır. Depolama ünitesi olmadığı için, herhangi bir

dosyayı üzerine kaydetmek mümkün değildir.

1. ANA BİLGİSAYAR(MAINFRAME)

2. Akıllı Terminal(Intelligent Terminal): Ana bilgisayara

oluşturulan yerel ağ ile bağlı bilgisayarlardır. Kullanıcılar ana

bilgisayardan bağımsız olarak çalışma imkanına ve bir kişisel

bilgisayarın sahip olduğu tüm işlem kapasitesine sahiptir.

2. AĞ BİLGİSAYARLARI

Çok sayıda kişisel bilgisayarın yerel ağ ile birbirine bağlı olması ve ağın bir server(yönetici bilgisayar) tarafından kontrol edilmesi olarak tanımlanabilir. Ağdaki tüm kişisel bilgisayarlardaki bilgiler yönetici bilgisayarda saklanabilir.

Ör: LAB., internet cafe gibi.

3. PC(PERSONAL COMP.-KİŞİSEL BİLG.)

Dünya genelinde en çok kullanılan bilgisayar türüdür. Hemen

hemen her alanda kullanılmaktadır. İş, eğitim, eğlence gibi hayatın

içinde olan bütün alanlarda kullanılmaktadır. Örneğin sekreterler ve

öğretmenler iş hayatlarında, öğrenciler ödevler ve çevrimiçi ders

takibinde, oyun video ve internette gezinmek için birçok kişi

tarafından kullanılmaktadır.

4. DİZÜSTÜ BİLG(PORTABLE COMP.)

Taşınabilir bilgisayar. Ev ve iş yerlerindeki bilgisayarlara

bağımlı kalmadan, istenilen yerde kullanılabilen bilgisayarlardır.

5. PDA

Kişisel Sayısal Ajanda, kısaca el bilgisayarlarıdır. Kullanıcının günlük işlerini takip edebilmesini sağlamak amacıyla üretilmiştir.

Günümüz teknolojilerinde cep telefonlarının gelmiş olduğu son

nokta nedeniyle pek fazla popüler olamamıştır.

Kapasite, Hız, Fiyat ve Kullanıcı Farkları Tablosu

KAPASİTE HIZ FİYAT KULLANICILA

R ANA

BİLG.

Çok büyük sabit dist ve RAM

kapasitesi

Çok büyük işlemler yapmak için.olduk ça hızlı

Oldukça pahalı

Çok büyük şirketler, sağlık kuruluşları ve üniversiteler vb.

AĞ BİLG.

Geniş RAM ve HDD kapasitesi

süratli Pahalı. Küçük şirketler, hastahaneler, okullar vb.

PC

Süratli Her zaman en ucuz ve rağbet olan

Organizasyonlarda bulunan çalışanlar, ev kullanıcıları vb.

LAPT OP

Pc ile ayni özelliklere sahip

PC ile ayni PC’ ye göre

daha pahalı İşadamları,

bilgisayar alanında çalışanlar

PDA

PC’ den daha yavaş

PC’ ye göre oldukça

pahalı

İşadamları,

bilgisayar alanında çalışanlar