Serbest ticaretin gelişmesine çok fazla ehem- miyet verilen Amerika'da yeni mağaza mefhumunu

B i r l e ş ' k A m e r i k a d a

Y E N İ M A Ğ A Z A M İ M A R Î S İ

Harpten sonra mağaza problemi bilhassa Amerika'da yeni ve başlı başına mühim bir mevzu teşkil etmektedir. Geçen yıl içinde takriben 600 milyon dolarlık mağaza inşaatı yapılmış olması bu hususta bir fikir vermeye kâfidir.

Serbest ticaretin gelişmesine çok fazla ehem- miyet verilen Amerika'da yeni mağaza mefhumunu

«Architectural Forum» dan

ortaya atan ne tüccar, ne de mimardır. Yeni mağa- za daha ziyade arz ve talebin, satış v e alış kolay- lıklarının ve halkın isteklerinin tüccar tarafından hissedilişinin ve mimar tarafından da en ileri bir teknik ile şekillendirilişinin mahsulüdür.

İhtiyacın çok fazla olduğu bugünlerde her mal, (Devamı 245 inci sayfada)

B Ü Y Ü K B İ R B A K K A L İ Y E

Mimarları: Raymond LOEWY. Francis CONSTABLE

PARKVNG CAPACNJT 67

rasında elde etmesi tehlikesine atılamaz. Her ne kadar sanatın öğretilmesi münazaaya mucip görünürse de, hiç olmazsa sanatın ifade imkânları, tekniği malûm olan kanunlariyle bir usuller birliğini izhar eder.

Hesap yapmasını öğrendiği gibi mimar kompozis- yon için muhayyilesini çalıştırmalı ve gördüğü ile ta- savvur ettiğini desen (resim) vasıtasile ifade için el maharetini tekemmül ettirmelidir. Mimar olmak istiyen ne kadar istidatlı olursa olsun mimarlığı tahsil etmek mecburiyetindedir: Şaheserle temas hislerini inceltir, tasavvur kabiliyetini, güzellik duygusunu genişletir.

Demek plâstik sanatlar sahasındaki bütün imkân- lardan faydalanmak mimar için bir vazifedir.

M ü s t a k i m o l u ş :

İşlerin baş âmiri olmak vazifesi mimara şantiye ü- zerinde tam bir salâhiyeti bahşeder. Bu salâhiyeti şa- hıslar üzerinde de kullanır (mal sahibi, müteahhitler, sanayiciler, işçiler, hattâ artistler) ve sırı bu şahısların maddî menfaatlerini düşünmez. Kendisine imtiyaz ve- renler olduğu kadar müşterek eserin icrasında idare ettikleri de, bu hususta mimara hiç bir şüphe tevcih et- memelidirler.

Salâhiyeti, mimarı istikametli (namuslu' olmaya cebreder.

D o ğ r u l u k

Teknik bilgiler, münakaşa götürmez bir artistik eh- liyetin temayüzü ve en mutlak mânasında istikameti) hareket etmek gibi mimarın esas hizmetleri, mimarın hâkim vasfının doğruluk olması icap ettiğini gösterir.

Mimar bu vasfının delilini başkaları için değil, fakat kendisi ve mesleği için hayatın bütün tebeddüllerine karşı göstermelidir.

Taslak olarak bu meslek sevgisinin esas hedefleri şunlardır:

— Projelerin tasavvuru sırasında: San'at.

— Ktşfin ve tatbikat projelerinin hazırlanması sıra- sınaa: Teknik

— Şantiyenin nezareti sırasında: İdare.

— Hesapların nizamlanması ve tetkiki sırasında: Doğ- ruluk.

Bu saydıklarımızdan da anlaşılacağı üzere herkes mimarlık vazifesini yapabilme saadetine nail olamaz.

Zaten biz de mesleğin teşkilâtlandırılıp, iktidarsızlara karşı kapalı olması fikrindeyiz.

(Bu makale Raoul Tari 1946 neşriyatı arasın- da ki Lucien Cayla'nın BATÎR adlı eserinden ter- cüme edilmiştir.)

<Baş tarafı 216 ncı sayfada)

bu kadar külfete katlanmadan da satılabilir zanne- dilir. Halbuki yarını bugünden hazırlamasını bilen tüccar, rekabetin yarın için kendisine müşkül durum- lar hazırladığını düşünerek yeni binaya, yeni tesi- sata ve en ileri kolaylık ve konfora para yatırmak tan çekinmemektedir. Bu düşüncelerle bütün A m e - rikan tüccarları yeni bina yaptıranlar hariç, hiç ol- mazsa binalarında tenvir, teshin, havalandırma ve klima tesisatında yenilikler yapmağa, döşeme, du- var ve tavan kaplamalarını şekillendirmeye, müzik ve eğlence tertibatı yaptırmaya çalışmaktadırlar.

Yeni mağaza binalarında mimarîden ziyade bir nevi stilleştirmeden bahsetmek daha doğru olur.

Esas olan mağazanın plânı ve aydınlatılmasıdır.

İstihdaf edilen gaye de her malı en kolay tarzda çak satmaktır.

Bugün yeni mağaza A m e r i k a ' d a umumî ya- şayış muhitlerine, meskene, büroya, nakil vasıtaları- na tesir yapacak, yeni tertipleri ortaya atacak bir tecrübe merhalesi telâkki edilmektedir. Reklâm için sermayeden ve işletmeden büyük paralar ayı- rabilen tüccarlar her gün başka bir yenilik teklif etmek hususunda birbirile yarış halindedirler. Bu- nun da umumî anlayış ve yaşayış tarzı üzerindeki tesiri tabiîdir.

Bu sayımızda yeni Amerikan mağazalarına

ait Architectural Forum Dergisinden aldığımız bir

kaç resim bu mevzu hakkında bize ufak bir fikir

vermektedir.